JJU „MpHARDTJES"ö QyQ
KORTE PREDICATIE
Kroniek van den dag
Uit oaze couranten
van 50 jaar geleden.
Tweede blad
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Zaterdag 30 November 1940
Lei op, deö fbartvörm»
*2;stuksa5Q lO cfe
WAAROM ZOO WEINIG
VLEESCH 1
Waarom is er zoo weinig vleesch ver
krijgbaar
Op deze vraag is ons van bevoegde Dult-
sche zijde medegedeeld, dat blijkbaar tal
van veehouders op het oogenblik hun
slachtvee aanhouden instede van het als
gewoonlijk aan de markt te brengen. In
plaats van het gewone aantal van 16.000
staks worr^n er thans slechts 1600 stuks
vee per week aan de markt georacht.
Voorzoover de redenen daarvoor naspeur
baar zijn, schijnen zij te zijn gelegen in
de vrees voor devaluatie en in vrees voor
ingrijpende maatregelen ten aanzien van
den veestapel. Beide verwachtingen zijn
ongegrond. De mogelijkheid van devaluatie
behoort tot het rijk der fantasie. De vrees
voor een reconstructie van den veestapel,
in verband waarmede het voordeelig zou
zijn het vee vooralsnog aan te houden, of
van andere maatregelen van dezelfde
strekking, werd eveneens ongegrond ver
klaard.
Het kwaadwillige gerucht, aldus onze
zegsman, wil weer, dat de Duitschers de
schuld van de vleeschschaarschte zijn. Daar
op moet worden geantwoord, dat er vee.
genoeg is en dat' deze materie geheel in
handen van Nederlandsche instanties is.
De schuld ligt naar de meening van be
voegde Duitsche kringen ook niet zoozeer
bij het bureau voedselvoorziening in oor
logstijd, maar bij de centrale landbouwor
ganisaties, welker onvoldoende voorlich
ting waandenkbeelden bij de veetelers heeft
laten ontstaan. Indien in deze onvoldoen
de voorlichting geen wijziging ten goede
komt, zal, zoo zeide men ons, naar andere
middelen moeten worden gegrepen.
Een voorlichtingsdienst van
het N.V.V.
Hulp aan besturen en bestuurders.
De Persdienst van het N.V.V. meldt
Teneinde de besturen en bestuurders van
de vakorganisaties ook onder de gewijzigde
omstandigheden in staat te stellen, de
hun toevertrouwde arbeidersbelangen zoo
goed mogelijk te behartigen, heeft de
Commissaris van het N.V.V. aan de Sociaal
Economische Afdeeling van het Verbond
een „Voorlichtingsdienst" verbonden, die
onder leiding staat van den heer A. Ver
meulen.
Deze Voorlichtingsdienst zal op geregel
de tijden aan alle betrokken N.V.V.-func-
tionnarissen, alsmede aan die van de
aangesloten organisaties en hun afdeelingen
een publicatie doen toekomen, waarin be
paalde belangrijke onderwerpen worden
behandeld en toegelicht. Speciaal de tal
rijke nieuwe verordeningen en uitvoerings
besluiten maken het noodig, dat de be
stuurders daarvan volledig op de hoogte
zijn.
Alseerste nummer in de reeks is
thans een toelichting verschenen op de
Ontslagverordening, die niet alleen de ver
schillende moeilijkheden behandelt, welke
zich kunnen voordoen, maar die ook de
wegen aanwijst, die bewandeld moeten wor
den om de toepassing der verordening aan
haar doel te doen beantwoorden.
ST. NICOLAAS.
Nu wil-een ieder dezen dag
In oude spelling schrijven.
De dubbele E en dubbele O
Mag in de woorden blijven.
Het was misplaatste zuinigheid,
Die niemand zou waardeeren,
Wanneer men ons in nieuwe stijl
Zoo zuinig zou tracteeren.
Als het om chocolade gaat,
Gevuld- of Boterletter,
Dan zien wij als een letterknecht
Begeerig op de letter.
Wij willen met Sint Nicolaas
Heel streng behoudend wezen,
En de oude taal het allerliefst
Met dubble letters lezen.
C. J. V. V.
Universiteit te Amsterdam heeft
de Kerstvacanties vervroegd.
OM STRUBBELINGEN TE VOORKOMEN
Ten einde moeilijkheden te voorkomen
heeft de Amsterdamsche rector magnificus
gisteren aan de poorten van de universiteit
een mededeeling laten aanslaan, waarin
wordt bekendgemaakt, dat de colleges met
ingang van Donderdag jl. zijn gestaakt,
vermits de Kerstvacantie is vervroegd.
In een bijeenkomst in de aula heeft de
rector een verklaring van deze mededeeling
gegeven en als motiveering de wenschelijk-
heid om strubbelingen te voorkomen opge
geven. De universiteit is dus niet gesloten.
Examens, tentamens e.d. gaan gewoon
door. Het betreft hier een internen maatre
gel van de Amsterdamsche universitaire
autoriteiten.
IJZER- EN STAALBESCHÏKKING.
In de staatscourant van gisteravond is
een beschikking afgekondigd van den se
cretaris-generaal van het departement van
handel, nijverheid en scheepvaart, waarbij
de hoeveelheid schroot, welke de handel
en het bedrijfsleven maximaal in voorraad
mogen hebben zijn vastgesteld.
Voor handelaren zijn deze hoeveelheden
gelijk aan anderhalf maal hun omzet ge
durende de afgeloopen drie maanden, voor
staalfabrikanten en hoogovenbedrijven ge
lijk aan het verbruik gedurende twee
maanden voor ijzergieterijen en andere
bedrijven gelijk aan het verbruik- gedurende
drie maanden.
Mr. Dr. A. BARON ROELL OVERLEDEN.
Op 75-jarigen leeftijd is gisteren te
Haarlem plotseling overleden mr. dr. A.
baron Roell,commissaris der provincie
Noord-Holland.
De overledene werd In 1864 te 's-Gra-
venhage geboren. Hij' bezocht daar het
gymnasium en studeerde -".an de universi
teit van Leiden.
Engeland ook op zee in het nauw.
De Duitsche legerberichten maken her
haaldelijk melding van succesvolle opera
ties tegen Britsche convooien.
In Engeland heeft dit niet nagelaten
ongerustheid te verwekken en zoowel in
het Lagerhuis als in de pers heeft deze
ongerustheid uitdrukking gevonden in een
verhoogden aandrang op de regeering om
meer aandacht te schenken aan de nood
zakelijke aanvulling van de scheepston-
nage.
De verliescijfers kunnen, ook hlijkens
Eng/rische hechten, vergeleken worden,
möz die uit 1917. minister voor de
scheepvaart-, Cross, o.eeft een en ander in
een dezer dagen uitgesproken radiorede
toegelicht.
Deze Britsche openhartigheid is veelbe-
teekenend. Men komt er licht toe, de ver
klaring te zoeken in het streven van de
regeering te Londen, om druk uit te oefe
nen op de Vereenigde Staten.
De situatie is inderdaad kritiek en daar
voor moet uiteraard een verklaring ivor-
den gezocht.
De N.R.Crt, schrijft In dit verband
Om te beginnen functionneert het kon
vooistelsel niet meer op een wijze, die in
den vorigen oorlog 'n toenemende veilig
heid verzekerde. Dat komt niet alleen door
de nadeelen, die ook toen dit systeem
noodzakelijkerwijs aankleefden en waar
over men thans weer veel hoort spreken.
Uiteraard lijdt een konvooi vertraging
doordat het langzaamste schip de snelheid
van het geheel bepaalt en doordat tijd ver
loren gaat voor het verzamelen van de
schepen. Belangrijker is het gebrek aaii
geleidevaartuigen, dat maakt, dat te groo-
te konvooien onder te geringe bescherming
moeten varen. Wanneer wij eens bedenken,
dat .soms zeventig schepen moeten worden
samengebracht, dat tusschen deze een vei
lige tusschenruimte van tenminste 500 M.
moet worden bewaard, dat ter vermijding
van een reeks van eenige tientallen kilo
meters, de schepen in eenige kortere rijen
naast elkander moeten varen, dan kan
men zich een voorstelling maken van de
bezwaren, die met de navigatie en de be
scherming van zulk een kudde gepaard
gaan.
Dit verklaart ook de successen, die Duit
sche duikbooten telkens opnieuw met hun
aanvallen op de vijandelijke konvooien
kunnen boeken. De keur van luchtbases,
waarover Duitschland langs de gansche
West-Europeesche kust tot de Pyreneeën
beschikt, heeft het ook mogelijk gemaakt
de duikboot-actie met effect door het
luchtwapen te ondersteunen. De kon
vooien, de geleideschepen zoo min als de
beschermde koopvaarders zelf met hun
luchtafweergeschut, laten zich bij de aan
vallen niet onbetuigd, maar het ligt. des
ondanks voor de band, dat bij een aanval
op zulk een groot en onhandelbaar object
offers moeten vallen. In ieder geval ple
gen de konvooien uit het vèrband gerukt
te worden en de afzonderlijke schepen, die
zoo spoedig mogelijk de naaste haven
trachten binnen te loópen, staan bloot aan
verdere vervolging.
De hoofdoorzaak van de stijgende
scheepsverliezen ligt dus in het gebrek
aan geleideschepen en dit verklaart ook,
waarom men bij de Amerikaansche regee
ring steeds meer op torpedojagers is gaan
aandringen. Tot in 1938 was er in Engel- j
sche marinekringen veel critiek, dat er
zulk een bijzonder gering deel van het
vlootprogramma in geruimd was voor den
bouw van torpedojagers. Hieruit en bijv.
uit het feit, dat de regeering eerst betrek
kelijk kort voor den oorlog haar volle aan
dacht is gaan besteden aan het vraagstuk
van de voorraadvorming op het eiland,
ontstaat de indruk, dat degene, die in die
dagen de leiding hadden zich een onvol
doende voorstelling hebben gemaakt van
de gevaren van defi zeeoorlog. De ophef
fing van den „natten driehoek" heeft ook
het probleem van de oppervlakte -„raiders"
in een nieuw stadium gebracht, nu deze
niet gemakkelijk meer van de oceanen
zijn te weren en, naar uit de laatste berich
ten blijkt, hun jachtterrein der laatsten
tijd tot den Indischen Oceaan hebben uit
gebreid;
Fouten van het verleden komen
Frankrijk duur te staan.
Interview met Pétain.
Maarschalk Pétain .heeft den bekenden
Franschen schrijver Alphonse de Chateau
briand een interview toegestaan, dat in het
weekblad La Gerbe in grooten opmaak is
gepubliceerd. De Fransche staatschef ver
klaarde o.a., dat degenen, die Frankrijk in
dezen afgrond hadden gestort, misdadigers
waren. Ten aanzien van de binnenlandsch-
Fransche aangelegenheden verklaarde Pér
tain, dat de nieuwe orde in geen geval een,
zij het ook slechtsvermomde terugkeer
kan zijn tot de fouten van het verleden,
die Frankrijk zoo duur te staan zijn geko
men. Het nieuwe regime moet, om werke
lijk nationaal te zijn, bevrijd worden van
de zoogenaamde traditioneele vriendschap
pen en vijandschappen, die zich in het ver
leden steeds ten bate van de bewapenings
industrie en de opnemers van leèningen
gewijzigd hebben.
Mr. Fruin president van de
Utrechtsche rechtbank.
Tot president van de rechtbank te
Utrecht is benoemd mr. H. H. Fruin, tot
heden rechter bij de rechtbank te Alkmaar.
Mr. Fruin werd op 14 October 1895 te
Middelburg geboren. Hij bezocht daar en
later te Amsterdam en Den Haag het
gymnasium. Hij promoveerde te Leiden op_
13 Dec. 1920. Op 14 Februari d.a.v. werd
hij werkzaam gesteld ter gemeente-secre
tarie te Groningen. Slechts kort bleef hij
daar, want reeds op 11 Mei van hetzelfde
jaar werd hij benoemd tot griffier bij het
kantongerecht te Hoorn. In deze stad
werd hij gekozen tot raadslid en tot wet
houder als afgevaardigde van de liberale
staatspartij. Op 20 Mei 1930 volgde' zijn be
noeming tot rechter in de rechtbank te
Alkmaar. Onlang3 werd hij, die in den
;..oop dec jaren .'tanhangcv was ^iworden
van de beginselen der N.S.B., benoemd tot
leider van de daarbij ingestelde afdeeling
het rechtsfront.
Het aangeven van Duitsche
vermogens in vijandelijke landen.
Van bevoegde zijde wordt ons medege
deeld, dat het aangeven van Duitsche ver
mogens in vijandelijke landen, krachtens
verordening van 7 Augustus 1940 onmid
dellijk geschieden moet voor wat betreft
geldvorderingen, bezit, deelgenootschap in
ondernemingen enz., bij de „Wirtschafts-
prüfstelle". Korte Vijverberg 5 's-Graven-
hage. De hiervoor noodige formulieren zijn
bij dat bureau te verkrijgen. De laatste
dag, waarop deze aangifte kan geschieden,
is 5 December 1940.
Vrij levendige handel op de
Amsterdamsche beurs
Het zakenverkeer op de Amsterdamsche
effectenbeurs was gisteren van vrij leven-
digen aard. Een direct aanwijsbare oor
zaak was voor de kleine uitbreiding van
den handel niet onmiddellijk aan te geven,
aangezien er factoren waren,- die een te
gengestelde invloed konden uitoefenen. Er
ging toch echter wat meer om dan de
laatste dagen het geval was en daarbij be
stond aanvankelijk een vaste stemming,
Op de locale markt liepen na prijshouden
de opening de koersen vrijwel algemeen
naar boven. Op het verhoogde koerspeil
kwam later op den middag echter nogal
wat materiaal aan de markt, dat klaar
blijkelijk voor een deel voortsproot uit
winstnemingen, zoodat zich een inzinking
voltrok, die in enkele gevallen een vrjj
scherp karakter droeg. Van de rubberfond
sen gaven Amsterdam Rubbers nogal eeni
ge affaire te aanzien en daarbij stegen
deze tot 278% terwijl diverse minder
courante soorten hooger werden genoteerd.
Amsterdam Rubbers vielen plotseling
vrij scherp terug, zoodat zij tenslotte te
recht kwamen op het peil van de slotkoer-
sen van gisteren. De tabaksmarkt was stil
en onregelmatig.
Diverse suikerfondsen konden eenige pro
centen avanceeren. In de scheepvaartru
briek werd evenals de laatste dagen ge
regeld zaken gedaan in Nederlandsche
scheepvaartünies, die eenige procenten op
liepen. Ook hier echter trad later op den
middag een reactie in. De petroleum markt
was kalm. De affaire in industrieelen
was van rustigen aard. De koersen waren
nauwelijks veranderd. Aku's waren evenwel
Iets hooger, unilevers daarentegen wat
lager.
Voor Amerikaansche fondsen werd ma
tige belangstelling getoond. De stemming
was goed prijshoudend, en de koersen volg
den een opwa&rtsche lijn, waarbij evenwel
de beste prijzen van den dag niet gehand
haafd bleven. De Nederlandsche beleggings-
markt was stil.
In 1892, na zijn promotie in de rechten
en de staatswetenschappen te Leiden, werd
hij als adjunct-commies aan de provinciale
griffie te Arnhem verbonden. Het jaar
daarop werd hij afdeelingschef aan de pro
vinciale griffie van Overijsel en vijf jaar
later burgemeester van Leeuwarden. In
1904 ging de overledene in gelijke functie
naar Arnhem en van Arnhem in 1910 naar
Amsterdam, ter vervulling van de vaca
ture- van Leeuwen. Op 16 Januari 1915
heeft hij het ambt van commissaris in de
provincie Noord-Holland aanvaard.
Koning Klant onttroond.
NAAR ANDERE VERHOUDINGEN.
In „Nederlandsch Fabrikaat" stelt drs.
B. M. Sweers de vraag of koning Klant
thans door koning Verkooper onttroond is.
Hij meent
„Over het algemeen zal de winkelier
tegenover den consument en de fabrikant
tegenover zijn afnemers een minder scher
pe houding aannemen, dan vroeger bij de
toenmalige economische verhoudingen in
omgekeerden zin het geval was. Hij zal
milder zijn, o.a. omdat hij het oog op de
toekomst richt en rekening houdt met een
eventueele nieuwe wijziging der verhou
dingen.
Tenslotte rijst de vraag Is de huidige
gewijzigde verhouding tusschen kooper en
verkooper er inderdaad een, die een tijde-
gelijk dat nè. den huidigèn oorlog geen vol
ledige terugkeer tot de IGant is koning
plaats vindt
Wij zijn geneigd dit laatste aan te ne
men. Het ziet er o.i. naar uit, dat ln een
meer geordende maatschappij waarnaar
wtf ook vóór het jaar 1940 hard op weg
waren, maar waarheen wij thans vermoe
delijk in versneld tempo zullen groeien
nooit meer een dergelijke overmacht van
den kooper over den verkooper zal terug-
keeren en dat aan de voorheen dikwerf
groote willekeur van den consument eenige
beperking zal worden opgelegd. In dit licht
bezien zouden wij het volgende willen op
merken
Indien de toekomstige maatschappij In
derdaad, gelijk velen wenschen en hopen,
meer dan tot op heden op samenwerking
en kameraadschap zal berusten, dan moe
ten kooper en verkooper niet tegenover
elkaar staan als onderliggende en boven
liggende partij, maar veeleer als twee ge
lijken, die elkaar als het ware recht
ln de oogen zien. Daarbij zal zich dan de
verkooper kunnen verheugen ln het feit, dat
hij de belangen van den kooper behartigt
doof hem goed dienstbetoon te leveren de
kooper zal den verkooper beschouwen als
dengeen, die hem datgene verschaft, waar
aan hij werkelijk behoefte heeft", I
48ste week 1890.
Na een langdurig ziekbed is Zondagmor
gen 23 November, te 5.45 uur, op 73-ja-
rigen leeftijd, zacht en kalm ontslapen Z.M.
Koning "Willem m, groothertog van Luxem
burg enz. Ruim 41 jaar schaarde zich het
Nederlandsche Volk om zijn trcon en
naar Koningin Emmc, regentas van het
Koninkrijk, in een proclamatie mededeelt
werden gedurende dit tijdvak, onder 's-Hee-
ren zegen, rust, vrede en welvaart aan het
vaderland geschonken.
Aan de verkiezing van zes leden voor de
Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Middelburg is door 57 van de 351 'kiezers
deelgenomen. Herkozen zijn de heeren J.
Luteijn, J. P. Fokker, J. A. Tak, F. G.
Sprenger, H. H. den Bouwmeester en J. J.
H. Doorenbos.
Te Middelburg heerschen de mazelen in
hevige mate. Vorige week zijn 12 kinderen
aan deze ziekte overleden, de week daar
voor vier.
Met de mailboot „Prinses Marie" der
Mij. „Zeeland" is naar Londen verzonden
een alhier uit Petersburg aangebrachte
goudzending ten bedrage van 1.500.000
pd. st., bestemd voor de firma Baring
Brothers Co., aldaar.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te St. Lau
rens ds. C. W. A. Nonhebei te Aagtekerke
te Oostkapelle ds. J. W. Unger te Katwijk
a. R. te Colijnsplaat ds. H. J. Hulscher te
Reeuwijk.
Door het bestuur der visscherijen op de
Schelde en Zeeuwsche stroomen te Tholen
is tot agent dier visscherijen te Bath be
noemd de heer J. L. Van den Brink, aldaar.
Aan den heer J. F. Limonard,» eervol
ontslagen haven- en sluismeester aan de
zeedoksluis te VlisSingen, is een pensioen
verleend van 693.'s jaars aan den
heer A. C. J. Limonard, eervol ontslagen
sluismeester aan de Westsluis van het ka
naal van Terneuzen, een pensioen van
608.'s jaars.
a o
De lading hout van de bij Vrouwepolder
gestrande Noorsche brik „Favoir" heeft ln
publieke veiling 6330.opgebracht.
ZONDAGSBLAD.
Tengevolge van een overvloed aan kopy
kunnen wij het Zondagsblad, kinderblad
en vrouwenpagina eerst volgende week
plaatse.
Zelfvoldaanheid
Ik weet niet, wat God beginnen moét
'met zelfvoldane menschen. Et is een
tevredenheid, waarlangs alles afglijdt.
Naar gelang van het millieu waarin
men verkeert „geeft men ieder het zij-
ne" of is men humanist. Nu wil tic van
onze humanisten geen kwaad zeggen,,
want sommigen richten dezer dagen
teekenen op van Gods Rijk, die het
hart verblijden. Maar o, die tevreden
heid I
Er zijn ook vele dames in dit land,
wier leven het is met zichzelf ingeno
men te zijn. Wat God met die dames
doen moet, begrijp ik evenmin. Zij
zullen het zelf precies weten. Een en
kele gezegende maal ontdekt er ééne
haar nood en schrijft
„O God, die zelfs een moordnaar hebt
vergeven
En uitverkoren een publieke vrouw,
Erbarm U over mijn verkillend leven
En neig U tot mijn hulpeloos berouw.
Die nooit een arme zondaar woédt
bedroeven.
Stel ook mijn poovre lauwheid niet te
leur.
God van verraders, 'tollenaars en
boeven,
Ontferm U over wie U 't meest
behoeven r
Mevrouwen met een keurig interieur."
Dit schijnende is 'toch zoo weldadig
Want het is een gebed om hulp.
Wellicht heeft God zich over eenige
mevrouwen ontfermd door haar heut,
interieur te ontnemen. Zulks zou al
thans ontferming kunnen zijn, indien
het als zoodanig werd aanvaard. Dan
is de onaantastbaarheid weg en God
kan eindelijk spreken "tot een hart.
Er is een Adventwoord in de Psal
men, dat ik zeer lief heb. De tevre
denen dezer wereld zullen er wel niets
in zien. Ge moet het vele malen ach
tereen zacht voor u heen zeggen. Ik
moge het hier geven zonder commen
taar
„Ik ben wèl ellendig en nooddruftig,
maar de Heer denkt aan mij
Gij zijt mijne Hulp en mijn Bevrij
der o mijn God, vertoef niet
Distributieproblemen voor St. Nico<aa< an zijn knecht bij de voorbereidingen
voor de inkoopen ais goede gave op het aanstaande feest
(foto Pax-Holland)
