IIDDELBURG'S HERBOUW.
Wat in Rotterdam voor de wachtgelders
wordt gedaan.
Vierde blad
Een actueel stedeboawkandig vraagstuk.
-PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Donderdag 28 November 1940
,'I/aroliitecture, o'est la cróation
pure de l'esprit. (Xe Qorbusier).
Uiteraard hebben de beschouwingen van
den heer B. von Brucken Fock in verband
met den herbouw van Middelburg de aan
dacht getrokken van ieder, die met belang
stelling de geschiedenis van dezen her
bouw volgt, in het bijzonder van degenen,
die dezen herbouw zien in het aspect van
het probleem van den hedendaagschen
stedebouw. Het is echter, daar zijn des
betreffende artikelen onmiskenbaar door
een groote liefde voor de stad Middelburg
zijn ingegeven, in hooge mate te betreu
ren, dat deze emotioneele factor den blik
van den schrijver zoozeer heeft verduis
terd, dat een zeer eenzijdige oriëntatie
daarvan het gevolg was, zelfs in die mate,
dat zij door hun volkomen retrospectief
karakter overtuigingskracht missen. Blijkt
deze retrospectieve beschouwingswijze
reeds uit het min of meer apodictische
opschrift der beide stukken, waarin bij
voorbaat wordt verzekerd, dat het monu
mentaal karakter van Middelburg moet
behouden blijven, nog sterker komt zijn
eenzijdige beschouwingswijze tot uitdruk
king overqj. waar de schrijver bewust of
onderbewust te velde trekt tegen de nieu
we stroomingen in architectuur en stede-
houw. Aprioristisch vooral is zijn betoog
trant, waar hij beweert, dat nagenoeg
alle deskundigen het er over eens zijn, dat
voor den herbouw een bepaalde mate van
aanpassing aan het bestaande dient plaats
te hebben en dat het „slechts" de waag
zal zijn, in welke mate deze aanpassing
zal geschieden. Hij gaat daarbij uit van de
stelling, dat het Stadhuis en de Abdij, de
beide voornaamste monumenten van de
stad Middelburg, het uitgangspunt van de
ze „aanpassing" zullen moeten zijn, opdat
de nieuwe bebouwing een bepaalde affini
teit met deze specima van bouwkunst uit
een ver verleden zal vertoonen. En tege
lijk laakt hij het gemis aan schilderachtig
heid en monumentaliteit, dat hij meent
waar te nemen in den bouwtrant van' de
„moderne zakelijkheid".
Een Gothisch Middelburg?
Heeft de dialectische betoogtrant in het
algemeen zijn bezwaren, in het bijzonder
is dit het geval, Indien, gelijk hier, het
probleem, dat de herbouw van een stad
met Gothische bouwwerken in liet jaar 1940
opwerpt, wordt teruggebracht tot een vaag
aanpassingsvraagstuk. Door het probleem
onzuiver te stellen, lost men het niet op,
maar maakt het veeleer onoplosbaar. Dit
probleem is niet, hoezeer velen dit uit
emotioneele overwegingen mogen betreu
ren, hoe een stad quasi affiniteit te scheu
ken met enkele overblijfselen uit een ver
verleden, maar in de eerste plaats hoe
kan men zich de vorderingen op het ge
bied van de stedebouw gedurende de
laatste decennia ten nutte maken, teneinde
uit de pulnhoopen van de getroffen stad
een nieuwe te laten herrijzen, die mis
schien iets minder „monumentaal", maar
des te meer zuiver en frisch zal zijn en
uit dien hoofde een stedebouwkundig do
cument van dezen tijd, die met de beklem
ming van de Gothiek heeft gebroken. Dit
is slechts mogelijk, indien liet vraagstuk
van het begin af zuiver wordt gesteld en
op de juiste wijze aangepakt onder leiding
van de corypheeën op stedebouwkundig
gebied, die ons land in zoo verblijdende
mate rijk is. Ongetwijfeld is de retros
pectieve blik op de bouwkunst verklaar
baar in een provincie, waar de architec
tuur uit vroegere tijdperken zoo gelukkig
is vertegenwoordigd als in Zeeland, waar
de meeste bouwwerken, van de eenvoudig
ste boerenbehuizing af tot het statige
stadhuis vrijwel zonder uitzondering hou
ding en karakter hebben, maar het pro
bleem van den herbouw is niet op te. los
sen met een min of meer overtuigd
teruggrijpen naar dit verleden daartoe
zijn de wijzigingen in de structuur van het
leven, in de levenshouding en de overtui
gingen der menschen te ingrijpend g°-
weest. Ten hoogste zou men al „aanpas
send" aan een vroegere levenshouding,
die niet meer aanwezig is, een stad van
tweeslachtig, dus feitelijk zonder karakter
verkrijgen en dit zou misschien een groo-
tere ramp zijn, dan die door welke zij werd
geteisterd. Er zou desnoods iets te zeggen
zijn voor herbouw van geheel de stad vol
gens Gothisch principe, daar het stads
plan nu eenmaal van Gothisclien oor
sprong is, maar het propageeren van een
halfslachtige semi-Gothiek, die met het
oude „affiniteit" heeft, schijnt uit stede
bouwkundig oogpunt bijzonder bedeukelijk.
Hetgeen de meubelindustrie met deze her
leefde „Gothiek" heeft gepresteerd tal
van Gotliiekfabrielcen werkten geruimen
tijd op volle capaciteit is in dit opzicht
een waarschuwend voorbeeld.
Het probleem van de architectuur.
Het pleiten voor affiniteit van een nieuw
stadsdeel met eenige Gothische gebouwen
uit een vroeger tijdperk vertoont over
eenkomst met een pleidooi voor de ver
vaardiging van vliegtuigen of torpedóboo-
ten „op de wijze" van de Gothiek. Het is
een opmerkelijk verschijnsel, dat in de ar
chitectuur het impressionisme meer en
meer een anachronisme Is geworden en de
genen, die bereid zijn, te zien, kunnen niet
anders dan waarnemen, dat de „traditio-
neele" architectuur "'•vergeefs teruggrijpt
naar verouderde vormenschema's en dat
het niet mogelijk blijkt, deze schema's met
vreemden inhoud te vullen. Het Impressio
nisme in de architectuur, dat zich bekom
merde voornamelijk om het „effect", dat
een gebouw, geprojecteerd op het vlak ge
dacht diende te maken en dat tot zeer on
architectonische werkwijzen leidde, is ten
einde. Met andere woorden de bouwkunst
is t»ezig, zichzelf te worden, architectuur,
die met architectonische, niet met picturale
maat gemeten wil zijn. Realisme en' idea
lisme, do twee groote mogelijkheden der
kunst worstelen om erkennning. Is dit nu
een tijdperk, om ons, genoegelijk en ge
makzuchtig, zohder meer over te geven
aan den „beminnelijken leugen" Volko
men misplaatst is het, in deze periode ter
adstructie van een betoog voor een soort
quasi-neo-Gothiek de bouwmeesters Cuy-
pers en Van der Kloot Meyburg aan te ha
len, die beiden in al hun geschriften van
hetzelfde inzicht getuigen als het lid der
provinciale schoonheidscommissie, dat hier
aan het woord was. Ook zij negeeren ten
volle, hetgeen hedendaagsche kunstenaars
van groot formaat met de middelen, die
de gevorderde techniek toelaat, tot stand
brengen (zelfs bij het herstel van de kathe
draal van Reims werden nieuwe werkwij
zen toegepast, met zeer gewaardeerd re
sultaat), laten het voorkomen, alsof de zin
voor verhoudingen het uitsluitend voor
recht was van de Gothiek en het prijsge
ven van deze „traditie" een oorzaak van
verval. Met meer recht zou men kunnen
beweren, dat liet vasthouden aan de oude
overleveringen een onomstootelijk bewijs is
van geestelijke gemakzucht, van het ge
mis aan moed, om de consequenties te
aanvaarden van het gebruik van nieuwe
technieken en materialen.
Welke monumentaliteit?
„Het schilderachtige, monumentale ka
rakter van Middelburg moet behouden
blijven", heeft burgemeester De Bordes in
zijn radiorede van 12 Juli gezegd. Wie
moet daar echter voor zorgen en welke
monumentaliteit moet anno 1940 worden
toegepast? Die van de Middeleeuwen of,
misschien, die van Schmidtlienner Gelijk
het een schilder in de twintigste eeuw na
den geweldigen invloed van een Cézanne
en anderen niet zal invallen, te gaan wer
ken „in den trant van" Giotto of Leonar
do, wil hij niet tot een zeer anachronisti
sche uitdrukkingswijze komen, zal het een
architect of een stedenbouwer, die wijd
open staat voor de levensverschijnselen,
niet invallen, in het jaar 1940 „monumen
taliteit" te veroorzaken, die aequivaleert
met de levensopvattingen en den stijl van
het jaar 1500. Brugge, Ravenna, Rothen-
burg, Soest (Westfalen) zijn zonder uit
zondering waarderijke cultuurhistorische
documenten, welke het aanbeveling ver
dient in stand te houden, zoolang dit mo
gelijk is, maar wanneer het probleem van
den herbouw van een stad aan de orde
komt, met alle ongekende mogelijkheden,
die de oplossing daarvan biedt,-dan kruipt
men toch niet bij voorbaat in de schulp der
Gotljiek met miskenning van het vele goe
de, dat de laatste decennia op het gebied
van bouwkunst en stedebouw is bereikt.
Monumentaliteit goed. Mist het werk
van een Dudok (minder „zakelijk", wijl
gebaseerd op den romanticus Lloyd
Wright, dan het schijnt),, deze eigenschap?
integendeel, ieder, die zijn, gebouw in
de Cité Universitaire in het Pare Mont-
souris te Parijs zag, erkent, dat dit monu
mentaal is in den nobelsten zin van het
woord. En de gebouwen van den door den
heer Von Brucken Fock zoozeer verguis
den, immers niets dan „nuchterheid, kaal
heid en proza" voortbrengenden, maar
genialen Le Corbusier Kan men de qua-
liteiten van zijn gebouw van l'Armée du
Salut Public te Parijs zelfs maar verge
lijken met die van het knusse Middelburg-
sche „toeback"-winkeltje Met welken
maatstaf moet men beide meten?
Nu is het merkwaardige, dat het juist
Nederlandei's zijn geweest, die in de nieu
we architectuur en in de stedebouw
baanbrekend werk hebben verricht en voor
hun streven aanknoopingspunten hebben
gevonden in vrijwel alle landen ter wereld.
Men dient het voortreffelijke uitbreidings
plan der gemeente Amsterdam te kennen
(er beitian uitstekende maquettes van),
om te beseffen, welke mogelijkheden een
algemeen bebouwingsplan voor een stad
gelijk Middelburg biedt, tot welk een
geniale conceptie samenwerkende bouw
meesters en stedebouwkundigen in de
twintigste eeuw bij machte zijn, welke
karaktervolle „monumentaliteit" zij bij-
machte zijn te creëeren. Hun ontwerpen
kunnen van een zoo overtuigende klaar
heid, van een zoo oorspronkelijke lucidi
teit zijn, dat men, een groot woord ge
bruikend, zou kunnen zeggen, dat in de
architectuur de overgang naar een nieu
wen levensstijl reeds verder is gevorderd
dan in het leven zelf. En mag men, uit
gemakzucht of uit misplaatst „aanpas
singsvermogen" 'dan maar, dit alles ne-
geerend, zijn toevlucht zoeken in de ge-
noegelijlchëid van toebaqkswinkel of „Brou
wershaven"? Zijn dergelijke argumenten
inderdaad afdoend voor de oplossing van
een stedebouwkundig probleem gelijk de
herbouw van de stad Middelburg?
Gemengd Nieuws
Een levend organisme of.,
steriliteit
De heer Von Brucken Fock spreekt er
gens van „beminnelijke leugentjes", die
1UJ in de architectuur de voorkeur geeft
boven producten van schriele, kale nuch
terheid. Niemand ontkent, dat niets zoo
gevaarlijk is, dan problemen van heden
daagsche architectuur te laten oplossen
door architecten, die deze hedendaagsche
stroomingen niet als inhaerent aan zich
zelf ervaren, maar de oppervlakkige imita
toren zijn van hetgeen groote voorloopers
gedacht en gedaan hebben. Ons land is
echter te rjjk aan zeer bekwame bouw
meesters en stedebouwkundigen, dan dat
het in dezen tijd noodig zou zjjn, voor een
gebrekkige styiimitatie te pleiten. Er zijn
krachten genoeg aanwezig, om het vraag
stuk van den herbouw in stedebouwkun
dig en in architectonisch opzicht tot een
glorieuze oplossing te brengen en het zou
van onbegrijpelijke kortzichtigheid getui
gen, hiervoor de oogen te sluiten en boven
de klare zuiverheid van de twintigste
eeuw den beminnelijken leugen van vroe
gere tijdperken te prefereeren. En het
voorbeeld van geslaagde aanwending van
oude motieven, nl. het „Brouwerswapen"
te Amsterdam destrueert feitelijk geheel
het betoog en bewijst integendeel de on
macht van stijlnabootsers, om te komen
tot een bouwwijze, die adaequaat is aan den
TROUWLUSTIGE DAME
MET EEN RIJKE FANTASIE.
Zelfs de begrafenisondernemer kwam er
Een dame te Den Haag maakte eenigen
tjjd geleden kennis met een tien jaar jon
geren heer. Ze zocht verdere toenadering
en zij wist het uiteindelijk zoo te plooien,
dat zij bij den jongeman en zijn ouders thuis
kon komen wonen. Er was sprake van een
belangrijk standsverschil en in verband
daarmee zag zij er erg tegen op, om het
jongemensch aan haar ouders te presentee
ren.
Bovendien kwam langzamerhand het
besef, dat het in de toekomst toch niets zou
worden, zoodat zij eigenlijk wel van den
jongeman af wilde. Zij begon dan ook met
voor te geven, dat haar ouders naar elders
waren vertrokken en dat zij hen wilde vol
gen. Doch juist in die periode begonnen de
jongeman en zijn ouders er op aan te drin
gen, dat hij aan de ouders van dé dame
zou worden voorgesteld. Dit werd door
haar steeds met een of ander smoesje uit
gesteld, maar eindelijk ging het niet lan
ger.
Toen kwam zij op een gegeven moment
plotseling voor den dag met het volkomen
gefingeerde verhaal, dat haar ouders bij
een bomaanval waren gedood. De jonge
man, vol piëteit vond dat de ouders dan
toch. in ieder geval te Den Haag moesten
worden begraven. Inderdaad gaat het
tweetal naar de begrafenisonderneming,
waar alle voorbereidende maatregelen wor
den getroffen. Rouwkaarten worden ge
drukt en naar door haar gefingeerde adres
sen verzonden en dan is liet zoover, dat
het stoffelijk overschot der ouders naai
de residentie moet worden overgebracht.
Het span zal er samen heentrekken, doch
als het eenmaal zoo ver is, loopt zij weg.
De politie wordt nog in de zaak ge
mengd, daar er enkele kleine voorwerpen
verdwenen zijn, waarvan de ouders van
den jongeman aangifte hebben gedaan,
doch achteraf blijkt dit niet zoo erg én
wordt de zaak in der minne gesohikt. De
verloving" zal nu echter wel voor goed uit
zijn. (Vad.)
SLACHTOFFERS VAN DE DUISTERNIS.
Sedert Zondagavond werd de Elburg-
sclie 62-jarige vischrooker J. Broekhuizen
vermist, De man was het laatst gezien bij
de haven. Men vreesde een ongeluk, ten
gevolge van de duisternis. Gistermorgen is
het lijk van B. uit het water opgehaald.
Het slachtoffer was ongehuwd en kost
winner voor zijn 90-jgrige moedor.
Uit de vaart te Hoogeveen is het lijk
opgehaald van den 65-jarigen G. J. Bree-
man. De man was door de duisternis mis
leid, te water geraakt en verdronken.
Uit het water van de Heerengracht te
Leiden is gistermorgen het lijk vaii den
65-jarigen borstelwerker A. C. S. opge
haald. De man werd reeds drie weken
vermist. Vermoedelijk is hij door de duis
ternis misleid te water geraakt.
Dinsdagavond is de 52-jarige G. S., wo
nende aan den Z.O. Buitensingel te Den
Haag, door de duisternis misleid op ge
noemden singel te water geraakt en ver
dronken.
Te Hoogkerk is gisteravond de 24-jarige
J. Gorter met zijn fiets in het Hoendiep
gereden en verdronken.
Ontwikkelingscursussen en ontspanning.
tegenwoordigen levensstijl. De verzeke
ring, dat de ruitverdeeling in het bedrijf
uitstekend voldoet kan daar evenm.in toe
bedragen en een handleiding voor de op-
lossing van een stedebouwkundig pro
bleem is Zij stellig niet. En het zou van een
zeer tragische machteloosheid getuigen,
indien dit voorbeeld er toe zou leiden van
de stad Middelburg „een beetje Neuren
berg" te gaan maken. Tot welk een caca-
phonie van dergelijke „regionalismen" het
gemis aan eenheid van architectuur kan
leiden toont de hierboven bedoelde Cité
Universitaire in zoo hachelijke mate aan,
dat overheid en architecten alles in het
werk dienen te stellen, om althans dit
onheil te verhoeden. Er bestaat integen
deel een uitzonderlijke gelegenheid, om
tot een bepaalde veeleenheid in de bebou
wing van het stadscentrum van Middel
burg te komen, een gelegenheid, die de
stad Weenen eenige jaren geleden heeft
trachten te scheppen, door alle onroeren
de goederen in het centrum der stad in
eigendom over te nemen. Verkeers- en
herbouwvraagstukken waren daar in een
acuut stadium getreden en er kon in de
binnenstad niets gebeuren, zonder dat de
overheid in conflict kwam met honderden
particuliere belangen. Een situatie, gelijk
het stadsbestuur van Weenen gewenscht
achtte, is te Middelburg, z\j het door nood
lottige omstandigheden, ontstaan. Het ge
meentebestuur van Middelburg kan de
stad geen grooter dienst bewijzen, dan ge
heel den herbouw bij voorbaat in handen
te nemen en een straten- en bebouwings
plan te laten ontwerpen, waarin met alle
eischen van verkeer en modernen stede
bouw ten volle is rekening gehouden.*) De
krachten, die daartoe hun medewerking
kunnen en in dezen vorm ongetwijfeld ook
bereid zijn, te verleenen, zijn in Nederland
in zoo verheugende potentie aanwezig, dat
het een blamage zou zjjn, boven hen aan
een gezelschap min of meer „beminnelijke
leugenaars", gelijk de heer Von Brucken
Fock hen terecht karakteriseert, de voor
keur te schenken. Alleen op deze wijze is
van het nieuwe Middelburg een levend or
ganisme te maken, in plaats van het tot
steriliteit onder de stolp van een quasi-
Gothiek te veroordeelen.
De oplossing van het probleem schtjnt,
blijkens de intusschen beleend gemaakte
onteigening inderdaad reeds in deze rich
ting te worden gezocht.
H. BUYS.
In een te Rotterdam gehouden persbij
eenkomst heeft de commissie, welke nu
drie .maanden geleden ontwikkelingscur
sussen en ontspanning voor wachtgelders
(hoofdarbeiders) uitgaande van de Scheep
vaart Vereeniging Zuid, begonnen is, een
en ander medegedeeld van dit pionierswerk,
dat Rotterdam in alle opzichten eer .aan
doet. Evenals op zoovele andere terreinen is
ook hier weer prijzenswaardig baanbre
kend werk ten bate van de wachtgelders
verricht, dat reeds binnen korten tijd tast
bare resultaten zal afwerpen.
De wetenschap, dat het uitermate moei
lijk is, de menschen er toe te krijgen hun
vrijen tijd te besteden aan dergelijke cur
sussen, deed de bepaling ontstaan, dat het
voor de wachtgelders verplicht was deze
cursussen bij te wonen. Zoo goed als alle
1500 deelnemers wjjden zich met vreugde
aan deze educatie.
Men hoopt dezen arbeid binnenkort,
waarschijnlijk zal het medio Januari 1941
zijn, uit te breiden tot de handarbeiders
van de vereenigingen, welke aangesloten
zijn bjj de Scheepvaart Vereeniging Zuid.
De commissie heeft dan de zorg over 6500
cursisten.
Over het werlc der commissie van het
begin af aan, vernemen wij het volgende
Besloten werd de wachtgelders aan drie
erlei groepen lessen te laten deelnemen.
De eerste groep omvatte vakcursussen,
'de tweede groep algemeene ontwikkelings
cursussen en de derde groep omvatte de
lichamelijke opvoeding. Voor de vaklessen
gaf 19 pet. zich op voor Duïtsch, 17pet.
voor Fransch, 15 pet. voor. Engelsch, 12
pet, voor Spaansch en 10 pet. der cursis
ten meldde zich voor boekhouden, terwijl
de overigen zich over de vakken als ma-
chineschrijven, stenografie, handelsrekenen,
handelsrecht e.d. verdeelden. Bij de licha
melijke opvoeding was vooral het zwem
men populair, 45 pet. meldde zich voor
dezen tak van sport, 25 pet. gaf zich .op
voor gymnastiek' (toestelturnen en vrije
oefeningen), 16 pet. voor voetbal.
Uit de inschrijving voor de ontwikke
lingscursussen bleek groote belangstel
ling voor scheepvaartkundige onderwer
pen, 52 pet. van de wachtgelders gaf den
voorkeur aan een serie, waarin deze on
derwerpen aan de orde kwamen en hier
door was het noodig, dat de commissie
over eenige groote zalen de beschikking
kreeg. Daarenboven lag het in de be
doeling eens in de veertien dagen een ont
spanningsochtend te organiseeren, waar
hetzij muziek, hetzij een film, hetzij
voordrachtkunst gebracht werd, doch
waarvan steeds do bedoeling was een
hoog cultureel peil te bereiken. Het groot
ste gedeelte van de wachtgelders bleek
een voorkeur voor de film te hebben,
daarna kwam de muziek en tot slot de
voordrachtskunst. Ais norm bij de in-
Rechtszaken
MET OFFICIER S PETTEN
GEVOETBALD.
Belcediging van de Dultsche weermacht
zwaar gestraft.
Voor het Deutsche Kriegsgericlit, dat zit
ting hield in het paleis van justitie te
's-Hertogenbosch, stonden drie opge
schoten jongens, H. S., F. van D. en F. P.,
terecht, die in den nacht van 26 op 27
October j.l. in de vestiaire van het
Victoria Hotel te Tilburg eenige petten van
officieren van do Duitsche weermacht
hebben weggenomen, met welke petten zij
zoowel in de vestiaire van het hotel als
op straat hebben g'evoetbald, waarna zij
twee petten hebben verscheurd, met de
kennelijke bedoeling, de Duitsche weer
macht te beschimpen en te beleedigen.
De schuld van alle verdachten, die thans
in voorarrest zitten, kwam tijdens de be
handeling der zaak volledig vast te staan.
De openbare aanklager eischte tegen
F. P. één jaar gevangenisstraf, tegen H. S.
zes maanden en tegen F. van D. acht
maanden, met aftrek van voorarrest voor
alle verdachten.
Het Kriegsgericlit veroordeelde elk we
gens beleediging der Duitsche weermacht
tot tien maanden gevangenisstraf, met af
trek va ndrie weken voorarrest,
ROOVERSFAMILIE STAAT TERECHT.
Men herinnert zich wellicht nog de ar
restatie van man, vrouw en zoon, die zich
in de laatste maanden te Utrecht zoozeer
aan diefstal .van goederen en levensmid
delen hadden schuldig gemaakt, dat het
bij huiszoeking bij het gezin meer op een
roofhol leek dan op een liuis, waar een
normaal familieleven wordt geleid. Overal
trof de politie goederen aan, welke van
diefstal afkomstig waren en aan ontken
nen viel dan ook niet te denken. Met kar-
revrachten werden de gestolen goederen
naar het politiebureau overgebracht en
eerst daar kon men eens gaan inventari
seeren. Het bleek toen, dat de meeste goe
deren gestolen waren uit de Galeries Mo-
dernes en de Hema. Daar hadden man,
vrouw en zoon voor honderden guldens
weten te ontvreemden en er was bijna
geen voorwerp of kleedingstuk of de re
cherche trof het onder den voorraad aan.
Zoonlief bekende bovendien nog zich
schuldig gemaakt te hebben aan diefstal
van niet minder dan acht rijwielen.
Gisteren stond, het gezin terecht voor de
meervoudige strafkamer van de Utrecht-
sche rechtbank. Man en vrouw werden ge
lijk gehoord.
Op een vraag van den president of de
man, de 54-jarige bedrijfsleider uit Jut
faas, inderdaad al deze goederen had weg-
•genomen, bekende verdachte onder een
stortvloed van tranen en ook zijn 43-jarige
vrouw kon moeilijk anders dan het haar
ten laste gelegde bekennen.
Over beide verdachten is een rapport
schrijving gold, dat. slechts beneden 40
jarigen verplicht waren aan de cursussen
mede te doen, doch het was verheugend,
kwam melden.
dat zich ook een aantal boven 40 jarigen
Bij het organiseeren van de ontwikke
lingscursussen ia er van uitgegaan, dat
slechts voor een zes tot achttal weken
het onderwerp van een cursus moest wor
den bepaald, "daarna wordt in overleg met
de cursisten een nieuw onderwerp vast
gesteld, ook zijn er series d.w.z. cursussen,
waar meer dan een onderwerp aan de orde
komt. Door 655 deelneemsters en deelne
mers wordt aan zwemlessen deelgenomen.
Ieder ontvangt eenmaal per week onder
richt, dat door vier instructeurs wordt ge
geven. Er wordt getraind voor het vaar
digheidsdiploma van den N.Z.B. Aan de
gymnastiek wordt door 248 dames en hee-
ren deelgenomen. In totaal zijn voor de
verschillende onderdeden, bestaand uit
vrije oefeningen, toestelturnen en rythmi-
sche gymnastiek, vijftien cursussen geor
ganiseerd. Het voetballen kon door ver
schillende omstandigheden eerst thans een
aanvang nemen.
Bij de vaklessen is de situatie thans als
volgt:
In totaal loopen twee cursussen Neder-
landsche taal, acht cursussen Engelsch,
acht Fransch, vier Spaansch, vijf voor
boekhouden, twee bedrijfsleer, twee ste
nografie en een cursus handelskennis,
handelsrecht, economie en machineschrij-
ven.
Gemiddeld worden deze cursussen door
25 30 personen regelmatig bezocht. Voor
deze groep van lessen zijn thans dertien
leslokalen in gebruik, terwijl 20 docenten
regelmatig les geven. Dank zij twee gif
ten van een stichting te Rotterdam is het
mogelijk geweest de cursisten boeken te
verschaffen voor de vaklessen. Deze boe
ken worden den cursisten in bruikleen af
gestaan.
De staf leeraren constateert unaniem,
dat er groot enthousiasme is en dat er
hard wordt gewerkt.
In een eigen orgaan, de o. en o. krant,
worden allerlei vragen behandeld, Ver
schillende firma's hebben hun medewer
king bij de uitvoering van dit prachtige
werk gegeven. Nu het mogelijk is geble
ken over de groote moeilijkheden, die er
-aanvankelijk waren heen te komen, durfde
de commissie met voorstellen te komen,
die het mogelijk maken weer een geheel
nieuwe groep wachtgelders in dit O., en O.
werk op te nemen, want niet alleen de be
volking van de kantoren heeft weinig om
handen, ook de handarbeiders hebben
slechts gedeeltelijk werk. Welnu, het zal
niet lang meer duren, of ook deze groep
zal in het O. en O. werk kunnen worden
betrokken. Natuurlijk moeten _r dan weer
geheel andere cursussen georganiseerd
worden en de aard van het werk moet
anders zijn, doch in principe is het moge
lijk.
uitgebracht, waaruit blijkt, dat de man
uit een groot, net gezin komt, waar men
hem echter al vroeg aan zijn lot over
liet. Nadat hij dan ook getrouwd was
nam al spoedig zijn wouw de leiding van
het gezin op zich. Aanvankelijk ging alles
goed en het gezin kende jaren van voor
spoed en geluk, doch na den oorlog''sloeg
het geheele gezin uit zijn evenwicht. Man
vrouw, die een blanco strafregister
hebben, gingen stelen. Eerst kleine voor
werpen, later werd men steeds brutaler,
totdat deze onervaren lieden tenslotte te
gen de lamp liepen.
Verdachte verklaarde maanden er over
te hebben gedaan, eer de voorraad, welke
bracht 'S »evcmc'en> bijeen was ge-
De president maakte verdachte er op
opmerkzaam, dat hij zijn kinderen wel een
goed voorbeeld gaf. Bij zijn baas kon Un
ook zijn vingers niet thuis houden.
Verdachte gaf toe, dat het slecht was,
en nij heeft er ook wel erg veel verdriet
van. Zijn zoon, die ook is gearresteerd,
deed zich veel grooter voor dan hij was
en hij wilde voor zijn meisje als het op
geld aankwam, niet onderdoen. Dat meisje
was hoven zijn stand en hij kon haar van
zijn kar-g weekloontje niet geven wat zri
van hem verlangde.
De officier van justitie merkte in zijn
requisitoir op, dat deze menschen zoo
enorm hebben gestolen, dat er aanvan
kelijk bijna, geen overzicht te verkrijgen
was. Hij eischte tegen den man een on
voorwaardelijke gevangenisstraf voor den
tijd van tien maanden, tegen de vrouw, die
thuis nog twee jonge kinderen moet 'ver
zorgen, zes maanden voorwaardelijk met
een proeftijd van drie jaar.
Nadat man en wouw zijn weggevoerd
(alleen de man is gedetineerd), komt de
zoon hi de verdachtenbanlc. Ook over hem
is een rapport uitgebracht waaruit is ko
men vast te staan, dat deze verdachte tot
voor enkele maanden een onbesproken le
venswandel heeft gehad.
Verdachte erkende zich in enkele maan
den tijd te hebben schuldig gemaakt aan
diefstal van acht rijwielen. Verder wordt
hem nog ten laste gelegd diefstal van doo-
zen schoenen, een actentasch en een kof
fertje. En tenslotte is uitgekomen, dat
verdachte, die 23 jaar oud is en kapper
van beroep, op een keer 75 gulden heeft
opgenomen ten name van zjjn vader, zon
der dat deze wist, dat er geld werd ge
leend.
De officier van justitie achtte -dit geval
ernstiger dan hetgeen vader en moeder
hebben gedaan. Spr. eischte tegen hem
dan ook een gevangenisstraf voor den tijd
van een jaar met aftrek van de preven
tieve hechtenis.
TUINMAN DOOR AUTO AANGEREDEN
EN GEDOOD.
Gisterochtend is de 27-jarige tuinman
Pouwels te Neerbosch door een auto aan
gereden en gedood.