DAMPO
Volksvoorlichting en kunsten.
STADSNIEUWS
Vlissingen.
GESCHENKENHUIS
STADSNIEUWS
Middelburg.
Dr. Goedewaagen over de taak van zijn nieuw
departement.
NIET VERWACHTE GAST.
Gisteren vervoegde zich aan het politie
bureau een man die daar kalmpjes een
voorwerp in een jutezak deponeerde. Bij
onderzoek bleek, dat de zak een niet
geëxplodeerde groote granaat bevatte. Het
gevaarlijke voorwerp had hij in een vuil
nisbak gevonden op den Marinedam.
'Hij "hacTHe granaatTifTeen zak achter op
zijn fiets gebonden en wist niet beter te
doen, dan het projectiel aan de politie
ter bescherming over te dragen. De com
missaris van politie, die een en ander ver
nam en op dergelijke gasten niet gesteld
is liet Duitsche deskundigen waarschuwen,
die voor demontage zorgden.
Het is niet de eerste maal, dat dergelijke
Voorwerpen bij de politie in bewaring wor
den gegeven. In de afgeloopen maanden
is het eenige malen voorgekomen dat gra
naten werden gevonden. Indien de vinders
de voorwerpen laten liggen en slechts de
politie waarschuwen, zou dit natuurlijk
voldoende zijn, daar men dan van politie-
wege de vereischte maatregelen kan tref
fen. Nu pakken de menschen de voorwer
pen op en brengen deze zelf naar het poli
tiebureau. Het is begrijpelijk, dat de politie
de projectielen met de vinders niet terug'
stuurt, met alle gevolgen van dien, doch
de projectielen in bewaring houdt.
Noodgedwongen moet zij dergelijke za
ken wel in ontvangst nemen, maar wel
kome presentjes zijn het niet.
GEVONDEN VOORWERPEN.
De Commissaris van Politie te Vlissin
gen maakt bekend, dat aan zijn bureau als
gevonden is gedeponeerd: een aantal da
mes- en heerenrijwielen; blauwe porte-
monnaie met ritssluiting ,inh. vreemd geld
en trouwring; nummerbord GZ 43986;
Lips-sleutel; rol behangselpapier; bruine
wollen handschoen; paar dameshandschoe
nen en zeepdoos; sleutel no. 94; en dat in
lichtingen zijn te bekomen omtrent: por-
ternonnaie inhoudende kosteloos rijwielbe-
lastingmerk, 3 sleutels en vischgaren bij
kantoor Invoerrechten en Accijnzen, Pr.
Hendrikweg 12; huissleutel bij P. Jan
sen, Koudekerksche weg 118; rijwielbelas-
tingmerk bij A. Beun, Ravensteijnplein 29;
heerenhoed bij Luijten, Hobeinstraat 9;
padvindersriem bij M. Braam, Bonedq'ke-
straat 13; combinatietang bij Schets, Hy
acintenlaan 3; brandstof bonnen bij Boste
laar, Slijkstraat 13; rechter glacé hand
schoen bij Groeneveld, De Ruijterstraat 7;
bruine heerenportemonnaie met inhoud bij
Posthuma, Anjelierenlaan 42 of het Roode
Kruisvaartuig bij de Keersluis; grijze wol
len das bij Van Tuil, Bouwen Ewoutstraat
25; 10 postzegels bij directeur Postkan
toor; ver duister ingskap van een auto bij
W. Jonckman, Breewaterstraat 39; zil
veren kinderarmband, waarop de naam
„Janny" bij Van der Star, Spuistraat 15;
zwart fluweelen damesmuts bij Louwerse,
Kalkhokstraat 7; rood fluweelen dames
muts bij Frenks, Badhuisstraat 46; blauw
gebreid kinderwantje bij Keijzer, Glacis-
str. 104 zak aardappelen bij De Bruine,
Hyacintenlaan 29; rechter glacé heeren-
handschoen, gevoerd met wol, bij Somme-
ling, Lanoijstraat 1; 2 huissleutels bij win
kel van Fa. De Gruijter, Kleine Markt 5;
zilverbon bij De Waard, Duijvendrecht-
straat 39; verm. zilveren kettingarmband
je bij G. Sanderse, Duqvendrechtstraat 5;
zwarte heerenportemonnaie met inhoud bij
J. Bostelaar, Koudekerksche weg B 446 te
Koudekerke; dameshandschoen blauw met
rood bij Braat, Bonedijkestraat 7; wiel
met massieve gummiband, verm. van in
validewagentje bij Martens, St. Joseph
Ziekenhuis; huissleutel bij P. J. Bouwe-
raerts, Verk. Quakkelaarstr. 136; brand
weerarmband bij Maquelin, B. de Ruijter
14; groen lederen beursje bq J- Scheers.
C. Buskenstraat 47; heerenpolshorloge bij
Heijman, Marinestraat 23; knot sajet en
zijde bij Scheffer, Glacisstraat 133; ket
tinkje met collier bij M. van Eoven, Nieu-
wendijk 41; bon 81 voor koffie of thee
bij Bos, Badhuisstraat 91; rechter glacé
handschoen bij Somers, Nieuwstraat 5;
kanarie bij Herman, Singel 32; bruin wol
len dameswant bij Vel'ders, Bellamypark
19; kolenborinen bij Nieuwenhuijze, Oude
Markt 10; huissleutel bij Lagendijk, V.
Quakkelaarstraat 11.
Getijen.
Nov. (Zomertijd)
Hoogwater Laagwater
Donderd. 28 13.46 7.55 20.28
Vrijdag 29 N.M. 2.16 14.30 8.45 21.14
S Zat'erd. 30 3.— 15.15 9.33 21.57
Westkapelle is 28 min. en Domburg 23
min. vroeger, Veere 38 min. later. S
springtij
komt weer uit 't Geschenkenhuis.
Alles wat mooi is, vindt U daar
onder één dak.
De fijnste Uurwerken, Barometers,
Serviezen, Glaswerk, Vulpenhouders,
Kunstvoorwerpen, Lederwaren en
honderden aparte, aardige cadeau
tjes in iederen prijs.
Daarom uw Sint-Nicolaas-cadeaux
uitzoeken
Goes.
Goed verzorgd
DRUKWERK
Fa. van de Velde Jr.
Het Roede Kruis.
Jaarvergadering van de afdeellng
Middelburg.
Woensdagmiddag vergaderde de afdee-
ling Middelburg van de Vereeniging Het
Nederlandsche Roode Kruis in een der
zalen van hotel de Burg. Het bestuur,
wetende dat de algemeene vergaderingen
meestal slecht bezocht zijn, heeft zich voor
af met een schrijven tot de leden gericht,
om deze op de hoogte te stellen van hetgeen
door de afdeeling in de achterliggende
maanden, in het bijzonder in de oorlogs
dagen, werd verricht. Daaraan ontleenen
wij het volgende
In den mobilisatietijd heeft het bestuur
gestreefd naar een zoo groot mogelijk
corps van geoefend manlek en vrouwelijk
personeel. Daartoe werd in het nieuw in
gerichte lokaal in het Oost-Indisch Huis
vrijwel iederen avond cursus gegeven. Tal
van artsen en gediplomeerde verpleegsters
verleenden hieraan hun zeer gewaardeerde
medewerking. Hierdoor werd de grootte
der transportcolonne 31 en het 'aantal
leerling-helpers steeg tot 13. Dank zij
flnancieelen steun van verschillende zijden,
waaronder een belangrijk bedrag van het
Groene Kruis, werd de uitrusting van de
geheele colonne gecompleteerd. Kort vóór
den oorlog verliet de Commandant, arts
H. A. de Boer, de afdeeling wegens ver
trek naar elders. Het is vooral aan hem
te danken geweest, dat de colonne in de
oorlogsdagen in staat bleek om haar taak
te vervullen. Het bestuur heeft van hem
immer veel steun ondervonden en betuigt
hem ook gaarne zijn dank voor zijn toe
wijding. De heer De' Boer werd opgevolgd
door dr. J. C. B. Simons. Het aantal
helpsters werd opgevoerd tot 79. Ver
schillende cursussen zijn georganiseerd om
ook deze verpleegcolonne voor te bereiden
voor haar taak. De uitrusting dezer help
sters werd gecompleteerd. Tevens heeft het
bestuur vóór den oorlog de noodige ver
bandmiddelen aangeschaft voor de ver-
bandtasschen van ploegcommandanten en
helpers, zoomede voor de groote hulp-
kisten en oefenkisten voor de cursussen.
Met deze voorbereidingen zijn aanzienlijke
bedragen gemoeid geweest. Ter illustratie
Wordt vermeld, dat één ploegcomman-
dantentasch met inhoud circa 40 kost.
Een bloedtransfusiedienst werd georga
niseerd; donors goworven en gekeurd. De
alarmeering van donors en.de administratie
voor dezen dienst is opgezet. Bloedtrans
fusie had in het ziekenhuis in Middelburg
geregeld plaats.
Toen kwam 10 Mei.
Over het werk der colonne in de oor
logsdagen is reeds een rapport in den loop
van de maand Augustus verschenen en
ook door ons vermeld. Het bestuur con
stateert thans, dat vooral de leden der
colonne onder somtijds levensgevaarlijke
omstandigheden voorbeeldig hun plicht ge
daan hebben om gewonden op te sporen,
te verzorgen en te vervoeren. Het groote
vertrouwen, dat het bestuur in de Colonne
stelde is niet bpschaamd, integendeel. Het
bestuur heeft buitengewoon veel steun on
dervonden van de Chirurgische Ploeg van
den Militairen Geneeskundigen Dienst, en
noemt daarnaast met eere de zusters
Bouwens en Van Roon, die de leiding had
den van de hulpziekenhuizen. Beide zusters
hebben in die dagen een ongelooflijks hoe
veelheid werk met bewonderenswaardige
kalmte en kennis van zaken verzet.
Na den oorlog moesten eerst de omvang
rijke financieele en administratieve moei
lijkheden opgelost worden. Door bemidde
ling van het Roode Kruis werd nasporing
gedaan naar verschillende personen. Nog
steeds vormt de inlichtingendienst een be
langrijke taak in het Afdeelingsbestuur.
Ook het Correspondentiebureau ving zijn
taak aan. Per maand worden, door be
middeling van het afdeelingsbestuur ruim
200 correspondentieformulieren uitgereikt.
Al deze bemiddeling geschiedt gratis, zoo
als alle Roode Kruis-hulp. Thans zijn de
cursussen voor de geoefendheid en opleiding
der Colonnisten weer bijna geheel op gang.
Het gemeentebestuur van Koudekerke stel
de daartoe een lokaal welwillend ter be
schikking. Door gebrek aan ruimte kon de
helpstersafdeeling haar cursussen nog niet
aanvangen, ondanks verschillende pogingen
van het bestuur om een lokaal ter beschik
king te krijgen.
Met het Oost-Indische Huis was ook
een deel van de uitrusting verbrand. Deze-
is thans ook weer ten deele aangevuld.
Met hulp .van het Roode Kruis werd een
tweetal hulpziekenhuizen ingericht en
voorzien van medicamenten en instru
menten. Deze hulpziekenhuizen staan ter
beschikking van den civielen luchtbescher
mingsdienst. Bij ieder luchtalarm komt de
transportcolonne, volledig uitgerust, ver
deeld over drie posten in de stad op, even
als een aantal helpsters, ter bezetting van
de hulpziekenhuizen.
Na den oorlog onderging het bestuur
inzooverre wijziging, dat de secretaris, jhr.
ir. J. de Ranitz, aangewezen werd tot voor
zitter in plaats van den heer J. L. A.
Baron v. Ittersum, die sedertdien deel uit
maakt van het bestuur zonder dat hem
daarin een bepaalde functie is toebedeeld.
In plaats van jhr. De Ranitz werd als
secretaris aangewezen het bestuurslid mr.
J. M. Pilaar, die deze functie reeds eerder
bekleedde. Vertrouwende, dat de alge
meene vergadering daaraan hare goed
keuring zou hechten, werd in het bestuur
opgenomen de heer J. C. Peeck, die
daarbij tevens belast werd met het Zieken
huiswezen, zooals de voorzitter tegelqk be
last werd met het Transportwezen en het
inlichtingen- en correspondentiebureau. Ge
bruik makende van de toegekende bevoegd
heid heeft het bestuur voorts als adviseur
aan zich toegevoegd den Commandant der
Transportcolonne, dr. J. C. B. Simons.
Het bestuur roept aller flnancieelen steun
in. De financieele positie is na den oorlog
zorgwekkend, hetgeen geen verwondering
behoeft te baren. Het bestuur deelt mede,
dat de minimumcontributie 1,bedraagt.
Het is brj een alarmoefening gebleken, dat
de afdeeling Middelburg met haar trans
portcolonne en de helpsters in drie kwar
tier gereed kan zijn om hulp op groote
schaal te bieden. Deze hulp zal thans nog
doeltreffender gegeven kunnen worden,
U voell het haast op het moment, dat
de verkoudheid begint Dat scherpe,
prikkelende gevoel in neus en keel i*
bet sein: „Weest op Uw hoede".
Dan is het zaak vlug een weinig Dampo
verkoudheidszall in Uw neusgaten te
doen en op Uw keel te wrijven. Dampo
«s een beproefd wetenschappelijk ge
neesmiddel met zeldzaam groot koude-
verdrijvend vermogen. Het verlicht niet
alleen de ergste verkoudheid maar kan
ook een opkomende neus^catarrh of keel-
aandoening in den aanvang stuiten.
Een product van de N.V. Pharm. Fabriek
A. Mijnhardt, Zeist - Doos 30 ct Potten 50 et
doordat de afdeeling van de colonnisten en
helpsters een rijwielverbandwagen voor
massa-ongevallen met inhoud en een rij
wielbrancard ten geschenke heeft ge
kregen.
Het Roode Kruis za! onder alle omstan
digheden zijn plicht doen. Denkt gq
aldus het bestuur aan het .devies „In
tijd van nood helpt het Roode Kruis U,
helpt gij thans het Roode Kruis".
De ook nu niet druk bezochte vergade
ring heeft o.a. de begrooting 1941 goedge
keurd en heeft haar sanctie verleend aan
de opname van dr. J. C. Peeck in het be
stuur.
R.H.B.S.
Aan de rijks hoogere burgerschool te
Middelburg is weder tijdelqk benoemd tot
leeraar J. Scheltens, en is tijdelijk be
noemd tot leerares mej. D. S. Vogelesang,
wonende te Purmerend.
Vrijstelling dienstplicht.
Het hoofd van het afwikkelingsbureau
van het departement van defensie heeft
aan Abraham Adriaan van der Weele voor
goed vrijstelling verleend van den dienst
plicht wegens kostwinnerschap, zulks met
ingang van 16 December 1940.
Middelburg.
PROVINCIAAL BUREAU WINTERHULP.
Men verzoekt ons mede te deelen dat
het telefoonnummer van het provinciaal
bureau Zeeland van de Winterhulp,' welk
bureau zooals wij gisteren meldden ge
vestigd is aan de Singel straat 25. te Mid
delburg, is geworden 777.
FILMVOORSTELLING TEN BATE VAN
DE WINTERHULP.
Zaterdagmiddag zal in de Electro-bios-
coop op de Markt van 2—4 uur een film
voorstelling worden gegeven, waarvan de
opbrengst geheel voor de winterhulp zal
worden bestemd. Het ligt in de bedoeling
korte films te geven in de geest van de
cineac-voorstellingen, zoodat men ook tus-
schentjjds binnen kan gaan. Gaarne wek
ken wq op de directie in haar sympathiek
streven te steunen.
DE HEER BOASSON VERLAAT DEN
GEMEENTERAAD.
Naar wq vernemen heeft de heer M.
H. Boasson ontslag genomen als lid van
den gemeenteraad, waarin hij sedert Sep
tember 1931 zitting had. Van December
1932 tot Juni 1940 was de heer Boasson
wethouder van onderwqs en van gemeente
bedrijven.
71 NOODWONINGEN IN GEBRUIK.
Heden z(jn op de Turfkade weder drie
nieuwe noodwinliels geopend, zoodat nu
71 panden in bedrijf zijn en nog drie in
aanbouw.
Op de Londensche kade is een pand tij
delijk ongebruikt, omdat de eigenaar van
het er in gevestigd café overleden is.
Thans vernemen wij, dat het pand zal
worden vergroot met de er naast open ge
bleven ruimte, waar nu een fietsenrek is.
Deze noodwoning zal door den nieuwen
exploitant ook als café worden ingericht.
Ais ook de nummers 72 tot en met 74
in gebruik zijn, zullen er 67 winkels, waar
van een tevens rijwielbergplaats, 6 café's-
restaurants of lunchrooms en een winkel
tevens lunchroom en restaurant zijn.
NIEUW GEBOUW VOOR DE
PROVINCIALE BIBLIOTHEEK.
Enkele weken geleden meldden wjj, dat
de heer H. Pieters, de assistent van de
Provinciale Biblotheek in zqn woning in
de Spanjaardstraat ruimte had weten te
vinden om voorloopig de zaken van de
Bibliotheek gaande te houden. Direct
stond het echter vast dat, hoe die schik
king ook op prqs moet worden gesteld, zij
toch maar een tijdelijk karakter droeg.
Thans staat vast dat over een paar maan
den een grootere ruimte zal kunnen wor
den getrokken.
De Provincie is door aankoop eigenares
geworden van het pand Dam 71, thans be
woond door dr. L. A. J. Burgersdijk en
tijdelijk ook door mr. A. Meerkamp van
Embden. Beide zullen binnen afzienbaren
tqd de woning verlaten en dan zal deze
kunnen worden ingericht voor Provinciale
Bibliotheek.
Daarmede is tevens ©en 17e eouwsch
pand behouden, dat niet van belang ont
bloot is.
In den voorgevel staan een viertal gevel-
steenen. Drie tusschen de ramen van
eerste en tweede verdieping. De middel-
Kort nadat de Rijkscommissaris den
nieuw benoemden secretaris-generaal van
het departement van volksvoorlichting en
kunsten, dr. T. Goedewaagen (men zie
elders in dit blad) had beëedigd vond eèn
redacteur van het A.N.P. laatstgenoemde
bereid over de taak van dit nieuwe depar
tement het een en ander te vertellen.
Dit departement beteekent zoo ongeveer
ving dr. Goedewaagen zijn mededeeling
aan, ten opzichte van de volksvoorlichting
iets geheel nieuws, omdat in vroegeren
tijd en vooral in de laatste jaren door
middel van pers, radio en film, die voor
lichting was overgelaten aan particuliere
instellingen met individueels en groepsbe
langen, waarbij uiteraard de volksgemeen
schap veelal op den achtergrond kwam.
De geest van dezen tijd is vooral daar
door gekenmerkt, dat ook de volksvoor
lichting als 'onderdeel van de staatstaak
wordt aangevoeld. Natuurlijk niet in dien
zin, dat bepaalde meeningen ten aanzien
van de volksvoorlichting moeten worden
opgedrongen, maar wel, dat aan de in
de samenleving opkomende meeningen en
opvattingen vorm en richting worden ge
geven.
Op de vraag wat de zorg van het nieuwe
departement voor pers, film en radio om
vat, antwoordde dr. Goedewaagen aldus:
De pers.
Ten aanzien van de pers neemt het
departement in zooyerre een zeer bijzon
dere positie in, dat hetgeen hiermede wordt
beoogd voor een groot gedeelte reeds is
voorbereid in den Raad van Voorlichting
der Nederlandsche pers. Deze Raad toch
stelt zich de ordening van de pers in
materieelen, socialen en financieeien zin
ten doeL Hierbij gaat het vooral om de
geestelijke waarde van de pers. Het nieuwe
departement zal het werk van den Raad
van voorlichting kunnen aanvullen en be
kronen.
Zuivere instelling en goede wil ten op
zichte van de nieuwe orde en van den
nieuwen gang van zaken in Europa zijn
voor de pers de factoren waarom het voor
namelijk zal gaan.
De radio.
Wat de radio betreft, ook daarvoor zijn
belangrijke wijzigingen noodzakelijk, aldus
dr, Goedewaagen.
Het particularisme, ook in de radiowe
reld, waarin iedere volksgroep haar eigen
opvattingen had en met enorme verspil
ling van geld en arbeidskracht meer haar
aanhangers dan de Nederlandsche volks
gemeenschap diende, is, wanneer we de
wereld uit het nieuwe gezichtspunt van
den organischon samenhang bekijken niet
meer te handhaven. Ook hier zullen onge
twijfeld maatregelen moeten worden geno
men, die werken in de richting van een
ste daarvan geeft het jaar van stichting
1638 aan, de beide andere vermelden resp.
„Met Cristo" en „Rq'ck in alles". Onder
de ramen van de eerste verdieping staat
de naar- van het huis, nml. „de Ingelsche
Crayaert" (het Engelsche schip).
Al moge -iet dan niet een gebouw zijn
als dat in de Langedelft, waarvan de
fraaie gevel nog gestut staat in afwach
ting wat. er wellicht in de toekomst achter
zal worden gebouwd, toch is het toe. te
juichen, dat voor de Bibliotheek dit pand
is kunnen worden bestemd.
DE LUCHTBESCHERMINGSDIENST.
Toen in Augustus 1939 de oorlog al
meer en meer onvermijdelijk werd, waren
een flink aantal stadgenooten bereid vrij
willig een taaie bjj den luchtbeschermings
dienst op zich. te nemen.
Dit gold in de eerste plaats de bezetting
van de hoofdpost in het gebouw in de
Lang! Giststraat naast het politiebureau,
waar assistenten en telefonisten dag' in dag
uit, ook in de nachtelijke aren present
moeten zijn. In de tweede plaats gold het
de ook verre van gemakkelijke en lang
niet rustige taak van het bedienen van
den uitkijkpost. Tot de catastrophe van
Mei zijn al die posten zonder eenige ver
goeding bezet. In Juni echter is men be
gonnen met een vergoeding te geven aan
hen, die den uitkijkpost bezetten. Die uit
kijkpost, voorloopig gevestigd boven hotel
du Commerce, is steeds bezet. In het gla
zen hokje zit, als de toestand niet ernstig
is, een der betaalde personen, terwijl hij
des avonds assistentie krijgt van een vrij
williger want die zijn er ook nu nog en
hun arbeid wordt nog steeds hoogelijk ge
waardeerd Des nachts zijn twee vaste
personen boven en zoo noodig samen in
liet glazen vertrek.
De telefonisten op den hoofdpost krijgen
ook reeds eenigen tqd een vergoeding,
doch de andere daar werkende vrijwilli
gers zijn tot Zaterdag j.l. blqven voort-
werken en zqn toen met „groot verlof" ge
gaan en vervangen door een viertal be
taalde krachten, *3 van den Opbouw-
dienst afkomstig zijn.
Een der vrijwilligers is nu aan het hoofd
van den dienst toegevoegd en zal hem o.a.
behulpzaam zijn bq' het wederopvatten van
het bloksysteem met blokleiders om de
persoonlijke maatregelen der inwoners te
bevorderen.
Bij de brandwee. is steeds een vaste
kern aanwegig om de eerste maatregelen te
nemen als er brand gemeld wordt en ook
daarvoor wordt aan deze personen, die
werklooze brandweerlieden zqn, vergoe
ding toegekend.
De verdere diensten voor eventueel
luch'-gevaar, zooals de medische dienst, de
opruimingsdienst e.d. kennen alleen vrij
willigers, doch die moeten ook alleen opko
men als pr werkelijk gevaar dreigt,
Aan deze vrijwilligers, maar zeker nog
meer aan hen, die vele uren, w.o. ook tal-
looze nachtelijke voor het belang der vei
ligheid dus in dat van al hun stadgenooten
paraat waren, komt een woord van dank
en lof toe. Zq begrijpen zeker ten volle
wat gemeenschapszin beteekent.
totale her-oriënteering. De radio zal veel
meer in nationaal-opbouwenden zin werk
zaam moeten zijn.
De film.
Het derde onderdeel, de film, is sinds
haar ontstaan in de moderne maatschappij
vooral een factor van amusement gevveest.
Zonder nu dit element te verstrooien of
te willen v©rwaarloozen, lijkt het mjj noo
dig ook in het filmwezen het kunstzinnig
en voorlichtend element in nauw contact te
brengen met de blijvende volksche waar
den, die sluimerend op den bodem van ons
volksbewustzijn liggen.
De kunst-.
Hierna kwam het nieuwe departements
hoofd tot de andere hoofdgroep van zqn
taak: de verschillende kunsten. Deze had
den zich, aldus dr. Goedewaagen, in de
afgeloopen generaties voornamelijk in den
individualistischen zin ontwikkeld. Het is,
zoo zeide hij, mijn vaste overtuiging, dat
het volksche ethos van onze dagen ook
voor de kunsten een opleving zonder weer
ga kan beteekenen. De kunstenaar zal geen
parasiet.of anarchist meer zqn. Hij zal zich
opgenomen weten in de door bloed en geest
bepaalde gemeenschap van het Nederland
sche volle en rijn historische traditie.
De staat is niet bij machte op directe
wijze de vrijheid van den kunstenaar te
beïnvloeden. Tendenz-kunst is in alle op
zichten verkeerd en kansloos, maar wel
moet en kan de staat de voorwaarden
scheppen, niet alleen sociaal, maar ook
geestelijk, om den kunstenaar in diens vrij
heid de kansen voor zelfontplooiing, te
geven.
Van verre strekking zijn de gevolgen van
dit alles ten aanzien van de muziek en het
concertleven en met minder van de archi
tectuur, de beeldhouw- en de schilderkunst.
In het bijzonder zie ik hier groote mo
gelijkheden voor het theater en het drama.
In het algemeen heeft het departement
echter nog een veel ruimere taak: een
volk moet zich uitleven in vormen van
levensstijl. Het volk zoekt telkens weer
bepaalde wegen, waarlangs verschillende
sociale vormen van gemeenschapszin zich
als het ware aanschouwelijk maken. Ook
hier heeft de staat een positieve en opbou
wende taak en hij zal daarbij moeten op
voeden op een wijze, die het volksche be
wustzijn versterkt en den volksaard in
stand houdt.
De vorm van staatsbemoeiing, zooals
hfer geschetst, is voor een groot deel van
onbekenden aard. Het Nederlandsche volk
zal echter ook op dit gebied een levens
stijl, moeten kiezen en het lijkt mij, zoo
eindigde dr. Goedewaagen, niet verwon
derlijk, wanneer ons volk van bouwmeesters
en goede schilders hierin onder de voor
zichtige leiding van den staat zal slagen.
Rechtszaken
DE SCHEEPSRAMP VAN DE
„SIMON BOLIVAR"
Behandeling voor den Raad van
Scheepvaart.
De raad voor de scheepvaart heeft uit
spraak gedaan inzake het verloren gaan
van het stoomschip „Simon Bolivar" onder
de Oostkust van Engeland bezuiden het
lichtschip „Sunk" op 18 November 1939.
De Raad is van oordeel, dat de toedracht
van deze ramp, de grootste, welke sinds
vele jaren de Nederlandsche koopvaardij
vloot getroffen, bij welke ramp helaas
talrijke passagiers en opvarenden het leven
hebben verloren, ten duidelijkste aantoont,
dat het schip door twee ontploffingen van
buitenaf is verloren gegaan. Deze ont
ploffingen moeten veroorzaakt zijn door
mijnen, die zich bevonden in een gebied
waarin tot dusver de aanwezigheid van
mijnen niet was vastgesteld. Voor de ge
volgde route kan aan schip of reederij
geen enkel verwijt worden gemaakt.
De raad bepaalt er zich toe om in
het kort aan te stippen:
le. Dat van de gevolgde route aan do
scheepsleiding geen enkel verwijt kan
worden gemaakt.
2e. Dat niet gebleken is, dat aan den
toestand der reddingsmiddelen iets haper
de, terwfll de vraag van het al of niet
buiten boord draaien der reddingsbooten
aan het oordeel van den gezagvoerder moet
worden1 overgelaten.
3e. Dat het te betreuren is, dat, toen
de ramp voorviel, nog geen sloepenrol voor
de passagiers was gehouden, en
4e. dat de beide hiervorenbedoelde wa
terdichte deuren gesloten hadden moeten
zijn en de opvatting, dat zulks niet uit
voerbaar zou zijn, naar den Raad bij het
onderzoek van later plaats gehad hebbende
scheepsrampen is gebleken, gelukkig ook
op de schepen hoe langer hoe meer is ver
laten.
Het heeft onder de huidige omstandig
heden weinig zin om uitvoerig op deze
punten in te gaan.
MILLIOENENSMOKKEL VOOR DE
WEENSCHE RECHTBANK. 5',
Voor de Weensche arrondissementsrecht
bank is gisteren het proces begonnen tegen
den gewezen Oostenrijkschen kapitein
Richard Riedel on zeven andere leden van
een internationale smokkelaarsbende, die
er van worden beticht beroepshalve sedert
jaren kapitaal uit: Duitschiand en andere
Europeesche landen met valutabepalingen
weggevoerd te hebben. Verwarmingsbuizen
in de internationale D-treinen en andere
holle ruimten in wagons dienden als berg
plaats voor de smokkelwaar. De onrecht
matig uitgevoerde bedragen zouden meer
dan twintig millioen mark beloopen. De
centraio van de smokkelorganisatie vormt
de Parqsche Banque Union Change in de
Rue d'Antin.
Ex-kapitein Riedel, die als hoofdver
dachte terecht stond, verklaarde er bq
zijn bemiddelfngswerk geen vermoeden van
gehad te hebben, dat het strafbare daden
betrof.
