Provinciale Zeeuwsche Courant
f Oplaag 15.000 ex. J
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
183ste JAARGANG NUMMER 272
VRIJDAG 22 NOVEMBER 1940
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS;
18 cent per week of f2.30 per kwartaal.
Franco per port f 2.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS;
Van 1 -5 regel» f 1.50, tedere reget meer
30 cent. Bij abonnement speciale prijs.
Kleine advertenties van 1 - 5 regels f 0.50,
Iedere regel meer 10 et, (max. 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG).
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Hongarije en het Driemogendhedenpact.
TOETREDING KENT GEEN VOORBEHOUD.
In verband met de toetreding van Hon
garije tot liet Driemogendhedenverdrag
wjjst men in kringen te Rome op de vol
gende punten:
1. De toetreding kent geen enkel voor
behoud, hetgeen beteekent, dat Hongarije
zich tot het verleenen van politieken, èco-
nomischen en militairen steun aan de an
dere oriderteekenaars in geval van een aan
val, ondernomen door een mogendheid, die
thans niet in het conflict betrokken is. In
dien Hongarije zou worden aangevallen,
zou het steun krijgen.
2. De toetreding lijkt logisch met het
oog op de vriendschapsbanden tusschen Hon
garije en de spilmogendheden en de Hon-
gaai-sche dankbaarheid jegens de spil.
3. De toetredingbewijst, de aantrek
kingskracht van het verdrag, dat een
middel voor algeheele samenwerking met
de spil is ter beperking van het conflict,
ter verzekering van de militaire overwin
ning en ter vereeniging van de landen, die
werkelijk den vrede en een nieuwe wereld
orde willen. Onder nieuwe wereldorde moet
men. niet verstaan een statuut, dat slechts
de Engelsche hegemonie zou vervangen,
maar ook een economisch stelsel, dat ver
betering kan brengen - in den levensstan
daard. der volken. Engeland heeft den slag
toegegeven en poogt tevergeefs de betee-
kenis dezer gebeurtenis te verkleinen.
YOEGOSLAVISCHE PERSSTEMMEN.
Het toetreden van Hongarije tot het
Driemogendhedenverdrag wordt door de
Yoegoslavische bladen groot opgemaakt.
De Vreme schrijft o.a.: „Thans kan geen
enkele Europeesche staat zich qr meer op
beroepen, dat hjj geen instructies heeft
ontvangen over de hem toebedachte rol
bij de reorganisatie van het Europeesche
leven. Evenzoo kan geen enkele staat zich
er meer op beroepen, dat hij zijn totdus-
verre bewaarde neutraliteit wenscht te
handhaven. Want het gaat niet alleen
om de belangen van afzonderlijke staten.
Het probleem van het Europeesche conti
nent is op de eerste plaats gekomen.
Daarna pas'komen de bijzondere belangen
van de afzonderlijke naties. Er bestaat
ook geenerlei belemmering meer voor het
toetreden van alle Europeesche volken in
de Europeesche gemeenschap. „Jutro"
schrijft, dat de toetreding van Hongarije
tot het Driemogendhedenverdrag niemand
heeft verrast, daar Hongarije reeds jaren
lang zijn solidariteit met de spilmogendhe
den heeft verkondigd.
DE BULGAARSCH-DUITSCHE
BETREKKINGEN.
De debatten in de Sobranje, het Bul
gaarsche parlement stonden, vooral wat
het buitenlandsch politieke gedeelte be
treft, onder den indruk der laatste demon
stratie van Duitsch-Bulgaarsche vriend
schap ter gelegenheid van het bezoek van
Koning Boris aan den Führer. Afgevaar
digde Nikola Wassileff gaf uitdrukk. aan
zijn bewondering voor den Führer en ver
zekerde, dat de Duitsch-Bulgaarsche vriend
schap, sedert lang beproefd en opnieuw
bevestigd, ook thans de Bulgaarsche bui-
tenlandsche politiek kenmerkt. Het Bul
gaarsche volk gevoelt diepe dankbaarheid
jegens de spilmogendheden voor het her
winnen van het Zuiden der Dobroedsja. In
gaande op de Bulgaarsche weermacht zeïde
de afgevaardigde, dat zij te allen tijde
bereid is om ter verdediging van de hei
lige rechten van het volk den roep van
haar oppersten bevelhebber te volgen.
Ruim een dozijn afgevaardigden zullen bij
deze debatten het woord voeren, die wel
eenige dagen zullen duren.
EEN ARTIKEL VAN ANTONESCU.
De'Roemeensche staatsleider en minis
ter-president generaal Antonescu, die van
daag te Berlijn zal aankomen, schrijft in
het door rrjksleider Baldur von Schirach
uitgegeven orgaan der jeugd „Wille und
Macht": De nationaal legionnaire staat
ontleent zijn kracht en dynamiek aan de
duizendjarige levensvatbaarheid van de
Roemeensche natie, daar de legionnaire
beweging zelf de actiefste en hartstochte-
Irjkste uiting van de Roemeensche volks
kracht is. Het nationaal legionnaire re
gime grondt zijn macht op de rijkdommen
van den Roemeenschen bodem, op de hand
having van den onafgebroken en georgani-
seerden arbeid van ons volk. De wereld
van morgen zal haar indeeling en stxnic-
tuur niet baseeren op de spitsvondige in
richtingen van eenige verdragen, die meer
afbreken dan opbouwen. De wereld van
morgen zal geen vertrouwen stellen in po
litieke inrichtingen, die iederen natuurlijken
economischen grondslag ontberen. Onze in
schakeling In de as is de aansluiting bij de
nieuwe wereld, de stap, waarmede het
Roemeensche volk den weg der toekomst
betreden heeft. Van dezen weg. zullen wij
niet afwijken.
De heropbouw van de
Grebbestreek.
In een persconferentie, welke een dezer
dagen in het Jaarbeursgebouw te Utrecht
is gehouden, zijn de algemeene richtlijnen
der herbouwplannen van1 de verschillende
gemeenten uit de Grebbestreek, welke zoo
zeer geleden heeft dbor het oorlogsgeweld,
besproken.
Rhenen zal hernieuwd uit den
Strijd komen.
En dan is het begrijpelijk, dat eerst het
wederopbouwplan van do gemeente Rhenen
onder de loupe werd genomen, omdat dit
„badplaatsje aan den Rijn" wel het meest
werd getroffen.
De eigenlijke kern van Rhenen met de
voornaamste winkels en bedrijven, is zoo
goed als geheel vernield.
Het ligt in de bedoeling, dat ook als
Rhenen weer is opgebouwd, de voormalige
Heerenstraat de hoofdstraat zal worden.
Verder zal de rijksweg. ArnhemUtrecht
niet worden omgelegd, waardoor het har
monische verband met Rhenens achterland
jilet verbroken zal worden.
De omgeving van de Cunerakerk was
voor den oorlog weinig in overeenstem
ming met de schoonheid en belangrijkheid
van dit fraaie monument. De kerk zal op
een nagenoeg vierkant plein komen te
staan met rondombescheiden huizen en
hier en daar op den hoek een winkel, zoo
dat het geheel een uitgesproken element
van rust zal vertegenwoordigen. De Rhe-
nensche steegjes van de binnenstad zijn rij-
wel ongerept gelaten om het karakter zoo
veel mogelijk te behouden. De onteigening
van de terreinen voor de industrieën en voor
den bouw van arbelderswoninen langs den
Grebbeweg heeft op 26 October jl. haar be
slag gekregen.
De binnenstad is reeds een gedeelte ont
eigend en naar het zich laat aanzien, zal
nog voor 't einde van dit jaar ook 't over
blijvende gedeelte onteigend worden.
Hoe Wageningen herbouwd zal
worden.
De oude, historische stad Wageningen
heeft het meeste te lijden gehad in het cen
trum, dat volkomen is verwoest. Er is nu 'n
plan ontworpen, waarin het gothische
kerkgebouw (dat vrijwel geheel is vernield)
met den Romaanschen toren zal worden ge
restaureerd en herbouwd.
In het plan wordt dit kerkgebouw het
alles beheerschende element, de ontworpen
vorm van het centrale kerkplein werd be
paald door den schijnbaar willekeurigen en
scheeven stand van dit monument "in het
stadsbeeld.
Een tweede element In het opbouwplan
vormen de stadspoorten. Nu de beide ein
den van de Hoogstraat ernstig zijn bescha
digd, is van de gelegenheid gebruik ge
maakt om weer twee duidelijke toegangen
toe de stad aan te brengen, zonder te ver
vallen in een weinig zinvolle imitatie van
de vroegere stadspoorten.
Als meer op zichzelf staand element is
een verbetering van den gordel groen en
van de vestinggracht in het plan opgeno
men. Door den geprojecteerden rijksweg
zal het doorgaand verkeer geheel buiten de
oude stad om worden geleid.
Naar Nieuw-Scherpenzeel.
Ook Scherpenzeel is gedupeerd door de
oorlogsverrichtingen. Men is er toe over
gegaan een uitbreidingsplan te ontwerpen,
dat met name het voortwoekeren van de
lintbebouwing tegen zal gaan.
Daar de totstandkoming van de omleg
ging van het verkeer nog wel zeer langen
tijd zal duren, zijn in de eerste plaafs ver
beteringen in de Dorpsstraat geprojecteerd.
Het geheel verwoeste gemeentehuis zal
niet meer schuil gaan achter de aangren
zende bebouwing. Op en vrijkomend terrein
is het nieuwe raadhuis gedacht.
Ook Veenendaal wordt hernieuwd.
Nabij het station van Veenendaal viel
een rij belangrijke heerenhuizen, alsmede
een reeks andere gebouwen ten offer aan
het oorlogsgeweld. De bebouwde kom van
Veenendaal vraagt dringend om verschil
lende verbeteringen. Zoo opende zich thans
de gelegenheid tot aanleg van een nieuwen
weg nabij het station parallel met de
spoorlijn AmersfoortKesteren, welke weg
in hét toekomstige schema voor het ge-
heele uitbreidingsplan een belangrijke rol
zal kunnen vervullen en waaraan tevens
het station een behoorlijke plaats zal ver
krijgen.
Wederopbouwplan Amersfoort.
Van gemeentewege wordt de onteigening
in Amersfoort ovei'eenkomstig het ge
maakte plan voorbei-eid.
Het wederopbouwplan wil van de ver
woesting langs den Liendertschen- en den
Hooglandschen weg gebruik maken om aan
de lintbebouwing aldaar een einde te ma
ken en ter bevordering van de eenheid in
het stadsbeeld bij den herbouw zooveel mo
gelijk rekening houden met den aard van
de bebouwing. De perceelen, welke zijn
verwoest, zullen dus in die deelen van de
stad, waar zij het beste passen, dienen te
worden hex-bouwd.
Nieuwe boerderijen zullen
verrijzen.
Over de verwoeste boerderijen is reeds in
vele beschouwingen uitvoerig geschreven.
Daarom werd ter persconferentie alleen een
aantal cijfers medegedeeld, hetwelk voor
DE NIEUWE BONNEN.
Ook nu nog margarine op den
boterbon.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Landbouw
en Visscherij maakt het navolgende be
kend
BOTER EN VETTEN.
Gedurende het tijdvak van Zaterdag 23
tot en met Vrijdag 29 November a.s. geeft
de met „18" genummerde bon van de bo-
terkaart recht op het koopen van een half
pond boter öf een half pond margarine.
De aan bon „17" der boterkaart verbon
den faciliteit, dat deze desgewenscht ook
recht geeft op het koopen van margarine,
is dus thans ook op bon „18" van die kaart
van toepassing.
Ook de met „18" gènummerde bon der
vetkaart geeft gedurende het, tijdvak van
23 tot en met 29 Novernbr a.s. recht op
het koopen van een half pond margax-ine
öf een half pond boter.
De bonnen, die op 29 November a.s. nog
niet gebruikt zijn blijven voorts nog gel
dig tot en met Vrijdag 6 December. Tot
laatstgenoemden datum kan bon „18" van
de boterkaart dus gebruikt worden voor
het koopen van boter of margarine.
BROOD.
Elk der met „16" genummex-de bonnen
van de broodkaart geeft gedurende de
week van Maandag 25 November tot en
met Zondag 1 December a.s. recht op het
koopen van 125 gram roggebrood öf 100
gram ander brood.
Voorts geeft elke der met „16" genum-
merde broodbonnen recht op het koopen
van een rantsoen gebak. Dit omvat voor de
hierna genoemde bakkerijproducten telkens
ten minste het daarachter geplaatste aan
tal grammen beschuit 75 gr., biscuit en
wafels 90 gr., speculaas 14-0 gr., andere
koekjes 200 gr., koek 160 gr., cake 300 gr.,
gevuld klein korstgebak (bijv. ama.ndel-
broodjes) 400 gr., gevuld groot korstgebak
(bijv. boterlettex-s) 500 gr., taart en gebak
jes 600 gr.
Voor geheel of ter deele uit meel of
bloem gebakken px-oduci en, welke hierboven
niet genoemd zijn, geld'.dat een rantsoen
een hoeveelheid owvui, waarin 70 gram
meel of bloem is verwerkt.
De op 1 December nog niet gebruikte
bonnen, blijven voorts nog geldig gedurende
de week van 2 tot en met 8 Decenber a.s.,
met dien verstande, dat zij gedurende
laatstgenoemde week niet mogen worden
gebruikt in hotels, restaurants e.d.
KAAS.
Gedurende het tijdvak van Maandag 25
November tot en met Zondag 1 Decem
ber a.s. geeft de met „24" genummerde bon
van het algemeen distributiebonboekje
recht op het koopen van 100 gram kaas.
De bonnen, welke op 1 December a.s. nog
niet gebruikt zijn. blijven nog geldig tot en
met Zondag 8 December a.s.
De bonnen mogen gedurende de week
van 2 tot en met 8 December a.s. niet ge
bruikt worden in hotels, restaui'ants e.d.
In verband met bovenstaande bonaanwij
zing voor kaas wordt er nogmaals de aan
dacht op gevestigd, dat de met „1" tot en
me,t „13" genummerde bonnen van het al
gemeen distributiebonboekje niet aangewe
zen zullen worden en dus vernietigd kun
nen worden.
EIEREN.
Gedurende het tijdvak van Maandag 25
November tot en met Zondag 1 December
a.s. geeft de met „37" genummerde bon
van het algemeen distributiebonboekje
recht op het koopen van één ei. De bonnen,
welke op 1 December nog niet gebruikt
zijn, blijven geldig tot en met .Zondag 8
December a.s., met dien vex-stande, dat ook
zij gedurende de week van 2 tot en met 8
December niet gebruikt mogen worden in
hotels, restaurants e.d.
VLEESCH EN VLEESCHWAREN.
De bonnen voor vleesch en vleeschwaren
worden afzonderlijk bekend gemaakt.
ENGELSCHE BOMMEN
RICHTEN WEINIG
SCHADE AAN.
In den nacht van Woensdag op Donder-,
dag hebben Engelsche vliegers getracht ons
land op verschillende plaatsen met bommen
te bestoken. Van de uitgeworpen bommen
kwamen de meeste echter in het vrije veld
terecht,, zoodat zij weinig resultaat op le
verden.
Slechts kreeg een twaalftal woonhuizen
dakschade door brandbommen of granaat
scherven, terwjjl voorts een schuur uit
brandde en twee andere schuren werden
beschadigd.
Persoonlijke ongelukken zijn gelukkig niet
te betreuren.
het wederopbouwwerk van groote beteeke-
nis is. In Nederland werden in totaal 527
boerderijen verwoest. Het district Amers
foort telt er o.a. 134 en het distxict Vee
nendaal 152.
Tot op heden zijn voor het geheele land
aanbesteed en gegund 47 boerderijen, waar
van vijf in Eede, veertien in Hoogland,
dx-ie in Renswoude, veertien in Rhenen, een
in Veenendaal en een in Woudenberg.
Binnenkort zullen meer boerderijen wor
den aanbesteed.
De voorbereidingen voor de Winterhulp-collecte zijn in vol jen gang. Aan de
decoraties van de étalages, welke verschiWende firma's in Amsterdam gaan
inrichten, wordt de laatste hand gelegd.
(Foto Pax-Holland.)
VERMISSING VAN
DISTRIBUTIEBESCHEIDEN.
Weest voorzichtig met uw
kaarten
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van de departementen van handel,
nijverheid en scheepvaart en van land
bouw en visscherij, maakt het navolgende
hekend met betrekking tot vermissing van
"distributiebescheiden^
Het is gebleken, dat in vele gevallen
niet de vereischte voorzichtigheid wordt
betracht met brood-, vleesch-, bloem-, tex-
tielkaarten en dergelijke bescheiden. Tot
nu toe werden in de meeste gevallen nieu
we exemplaren uitgereikt, indien deze
kaarten werden vermist of in het ongeree-
de waren geraakt.
Met nadruk wordt er de aandacht op
gevestigd, dat uitreiking van nieuwe exem
plaren in den vervolge slechts dan zal ge
schieden, wanneer kan worden aange
toond, dat de kaarten tengevolge van
overmacht (brand, diefstal e.d.) verloren
zijn geraakt. Wanneer overmacht niet kan
worden aangetoond, zullen de distributie
diensten slechts in beperkte mate distribu
tiebescheiden voor de noodzakelijkste le
vensmiddelen verstrekken. Van brandstof
fen-, textiel- en bloemkaarten bijv. zullen
in het algemeen geen tweede exemplaren
meer worden verstrekt.
Een ieder wordt dus in zijn eigen belang
aangeraden de kaarten op een veilige
plaats met de meeste zorgvuldigheid te
bewaren.
Engelsche luchtvaartmaarschalk
gevangen genomen.
De speciale correspondent van Stefani
aan het luchtfront meldt, dat een Brit-
sche luchtvaartmaarschalk met 6 officieren
is gevangen genomen. Tot deze officieren be
hoor en de inzittenden van een Wellington
bommenwerper, die ovex' Sicilië ln ue rich
ting van Malta vloog.
De afgifte van bonnen door het
publiek in hotels en restaurants.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het depai'tement van landbouw
en visscherij, maakt het navolgende be
kend.
Het is gebleken, dat in een aantal ho
tels, restaurants en dergelijke instellingen
bi-ood, gebak, vleesch, vleeschwaren, kaas
en eieren aan de gasten worden verkocht,
zonder dat hiervoor bonnen in ontvangst
wox-den genomen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
deze handelwijze strafbaar is en dat con
trole zal worden uitgeoefend.
Indien overtreding van de bepaling, dat
bovengenoemde artikelen ook in restau-
rants e.d. uitsluitend tegen afgifte van
bonnen aan de uiteindelijke verbruikers
mogen worden verkocht, wordt geconsta-
teerd, zal terstond tot het inhouden van
alle toewijzingen aan de betreffende in
stelling kunnen worden overgegaan.
Het vervoederen van peen
verboden.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van landbouw en vis
scherij, is, behoudens ontheffing met in
gang van heden het vervoederen en doen
vervoederen van alle rood bos-, breek- en
bewaarpeen verboden.
EEN TEKORT VAN RUIM
26 MILLIOEN GULDEN OP
AMSTERDAMS BEGR00T1NG.
Veel later dan gewoonlijk heeft de wet
houder van financiën te Amsterdam, da
heer Jacq. Rustige, zijn begrooting voor
het jaar 1941 samengesteld. De bijzondere
omstandigheden, als gevolg van het uit
breken van den oorlog en de bezetting van
ons land, hebben het niet eerder mogelijk
gemaakt een basis te vinden, waarop de
begrooting kon worden opgebouwd.'
De ontwerpbegrooting, zooals die den
Amsterdamschen raad zal worden aange
boden, wijst in den gewonen dienst de
volgende totaal bedragen aan:
1941 1940
Uitgaven: 145.870.750 136.574.487
Inkomsten: 119.396.724 131.271.568
Oplevex-end een tekort:
26.474.026 f 5.302.919
Dit groote tekort is een gevolg van vele
oorzaken, welke zeer in het algemeen als
oorzaak de bijzondere tijdsomstandigheden
hebben. De begrooting is n.l. gebaseerd op
de toestanden zooals die op het oogenblik
heerschen, zonder rekening te houden met
toekomstvenvachtingen. De ongunstige fi-
nancieele gevolgen zijn, om te beginnen,
hoogere lasten voor politie, brandweer,
luchtbeschermings- en distributiedierxst,
welke resp. bedragen:
535.356, 100.223, 1.147.398 en
1.050.000 waartegenover een bijdrage
voor den laatsten dienst van het rijk,
gei-aamd op 892.500 staat.
De wei'king van de wet op de coupon-
belasting veroorzaakte een stijging der
uitgaven van 119.509. De stagnatie in
de bouwnijverheid doet de opbrengst van
de erfpachten volgens raming met
258.900 verminderen.
Van ingi'ijpenden aard zijn de ongunsti
ge uitkomsten der bedrijven. Tenslotte valt
als een zeer belangrijke oorzaak voor de
ongunstige uitkomst der begrooting te noe
men, de omstandigheid dat wegens uitkee-
ringen uit het gemeentefonds en wegens
bijzondere bijdragen uit xïjkskas onder de
ontvangsten op de nieuwe begroeting
een buitengewoon gxuot bedrag minder is
opgenomen, dan op haar voorganster.
De tijdelijke vergrooting van
het suikerrantsoen.
We hebben een minder prettige bood
schap voor de huisvrouwen. In dé krant
van gisteren plaatsten wij vlak onder het
cursiefje met loftuitingen over St. Nico-
laas, een bericht omtrent de tijdelijke ver
grooting van het suikerrantsoen. Onder
den indruk van de goedgeefschheid van
den Sint, z\jn wij in het kopje van dit be
richt, ook suiker gaan uitdeelen, doch
een kilo te veel.
Wanneer men nl. het bericht nog eens
goed leest, dan zal men zien dat inplaats
van één bon voor 1 kg. suiker per maand,
thans 2 bonnen, elk voor een tijd vale van
14 dagen worden gegeven, hetgeen dus
op een extx-a-rantsoen van 1 kg. suiker
neerkomt.
