De samenvoeging van Zeeewsclie gemeenten
Tweede Blad
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Maandag 11 November 1940
De haven van Bergen op Zoom zal vernieuwd worden, waartoe op last van Rijkswaterstaat een plan
ontworpen wordt. Tevens zal dan een betere verbinding met het Brabantsche konalennet tot stand komen
(Foto Het Zuiden)
Een algeheel plan nog niet gereed. Driegende
kwesties gaan voor.
Kroniek van den dag
Heeft Churchill plannen in
Ierland?
Vandaag is het wapenstilstandsdag. In
normale dagen, normaal volgens gelden
de begrippen, plachten in de groote hoofd
steden kransen te worden gelegd op de
graven van onbekende soldaten. Op de
zen elfden November razen de bommen
werpers boven deze plaatsen van na
tionaal gedenken, waar zij hun doode-
1 ijken last uitwerpen. Aan wapenstilstand
denkt op dit oogenblik niemand. Veeleer
zjjn de oorlogvoerenden er op bedacht,
hun fronten te versterken en streven zij
er juist op dezen dag naar, den tegen
stander zooveel mogelijk nadeel te be
rokkenen. Vandaag zal Molotof te Ber
lijn arriveeren, waar hij besprekingen zal
voeren met de Duitsche staatslieden over
de gemeenschappelijke belangen. Belan
gen, welke vooral betrekking zullen heb
ben over de uitwisseling van grondstof
fen en op de politieke vraagstukken, die
door de jongste ontwikkeling op den Bal
kan actueel zijn geworden.
De Balkan. Vol mededoogen gaan onze
gedachten uit naar de slachtoffers van
de aardbeving, die nu een groot deel van
Roemenië heeft getroffen. Een zwaar be
zocht gebied en op dit oogenblik vallen
alle verschillen weg.
Een groot staatsman heeft gisteren
het tijdige met het eeuwige verwisseld.
Neville Chamberain is gestorven en met
zjjn dood is een tijdperk van beteekenis
in de geschiedenis van Europa afgesloten.
Zoo zijn er vele dingen, die ons op de
zen elfden November bezig houden. Maar
in het verleden verdiept zich op dezen
dag niemand. Het is een vooruitjagen,
om den vijand afbreuk te doen, totdat de
ze vijand het hoofd buigt 'en zich gewon
nen geeft, of totdat die vijand machtiger
hlykt te zijn en niet te verslaan. Het
zijn deze overwegingen, die de oorlog
voerenden er van weerhouden zich een
oogenblik van rust te gunnen. Deze oor
log kent geen adempauze en men jaagt
voortdurend naar nieuwe doelen, getuige
wel de uitbreiding, die het conflict in de
achter ons liggende maanden te zien
heeft gegeven.
Thans wordt weer de aandacht geves
tigd op bepaalde plannen, welke aan
Churchill worden toegedacht. Ditmaal
zijn deze plannen gericht tegen Ierland.
Uit het feit, dat de Britsche oorlogslei
ding deze uitbreiding nastreeft zou zijn
af te leiden, dat Engeland een uitweg uit
langzamerhand ondragelijke moeilijkhe
den zoekt. Engeland, dat thans in de
Middellandsclie zee aan de praat wordt
gehouden, dat de aanvallen op het eiland,
die nu reeds weken achterelkaar duren,
moet afslaan, dat ter beveiliging van zijn
strategische positie aanvallen op Dakar
en op Lambarene moest ensceneeren. En
geland, dat thans naar verluidt begeerige
blikken heeft geslagen op Ierland. Deze
geruchten vallen samen met een radiore
de van Churchill, waarin hij nog eens
herhaalde, dat Londen zijn verplichtin
gen jegens Europa en de Europeesche
landen zal nakomen. Klinkt dat niet als
de belofte van een man, die niet weet, hoe
benard zijn huidige positie is?
Plannen jegens Ierland. De Popoio
d'Italia vestigt daarop in een hoofdarti
kel de aandacht, waarbij er op gewezen
wordt, dat Engeland een nieuwe stap
voorbereidt tot worging van de Iersche
onafhankelijkheid. Dat men hierby met
een vorm van „bescherming" te doen zou
hebben kan toch bezwaarlijk veronder
steld worden. Engeland heeft Ierland noo-
dig. En de Italiaansche pers betoogt, dat
de man die geen rekening heeft gehouden
met de neutraliteit van Namsos van
Duinkerken, Oran, Dakar en Athene, zich
ook weinig zal aantrekken van de ver
plichting, welke de koning en het Brit
sche parlement jegens Ierland hebben
aangegaan. Churchill zoo schrijft het
blad is nu eenmaal anti-Iersch en anti
katholiek. Hjj beoogt slechts de strategi
sche, positie van Engeland te versterken
en heeft tegelijk begeerige blikken gesla
gen op de rijkdommen aan voedsel en vee
van het Iersche eiland. Tot nog toe heeft
Churchill zijn plan nog niet ten uitvoer
gelegd, omdat hij eerst de Amerikaansche
verkiezingen heeft willen afwachten. Het
blad concludeert, dat de achtergrond van
den beraamden ^jjjanslag is, het Britsche
Anglikanisme te stellen tegenover de Ier
sche katholicisme, hetgeen in de geheele
Katholieke wereld niet zou nalaten een
zeer diepen indruk te maken.
Wanneer de aanslag zal worden uitge
voerd, valt uit den aard der zaak niet te
zeggen. Ook de Britten loopen niet zoo
met hun plannen te koop al zijn hun me
thodes wel een weinig doorzichtig. Maar
hoe dit ook zij, de Britsche tegenstanders
zullen er we pp uit zijn er voor te zor
gen, dat deze vlieger niet opgaat. En zoo
is het geenszins onmogelijk, dat we bin
nenkort nog wel iets meer van Ierland
hooren.
DE BEHANDELING DER
DU1TSCHERS IN INDIE.
VERBETERING IN UITZICHT?
Officieel wordt medegedeeld, dat de in
Nederlandsch-Indië op 10 Mei geïnterneerde
Duitsche vrouwen en kinderen uit de inter-
neering zijn ontslagen.
Van Duitsche zijde heeft men dientenge
volge de als represaille geïnterneerde Ne-
derlandsche vrouwen vrijgelaten.
Naar men weet, waren bij de laatste in-
terneeringen geen vrouwen gearresteerd.
Wel zijn tijdens den oorlog op Duitsch ge
bied een aantal Nederlandsche vrouwen ge-
interneerd, die thans dus vrijgelaten zijn.
Van Duitsche zijde hoopt men daarin een
symptoom te kunnen zien van een alge
meene verandering van de houding van de
Nederlandsch-Indische regeering. Men staat
aan Duitsche zijde op het standpunt, dat de
i'epressailles tegen Nederlanders die in-
tusschen met zoo weinig mogelijk hardheid
worden uitgevoerd zullen duren, totdat
in Nederlandsch-Indië ook ten opzichte van
de mannelijke geïnterneerden aan de Duit
sche wenschen zal zijn tegemoet gekomen.
POST EN DUISTERNIS.
WEL AVONDBESTELLING.
In enkele bladen is een bericht versche
nen, dat de directeuren der postkantoren
aanwijzing zouden hebben ontvangen, in
dien de weersomstandigheden daartoe aan
leiding geven, de derde (avond-) bestelling
niet te doen uitvoeren.
Dit bericht is onjuist. De directeuren heb
ben integendeel aanwijzing ontvangen, om,
waar dit slechts eenigszins mogelijk is, de
avondbestelling te doen b 1 ij v e n uitvoe
ren, zoo noodig met indienststelling van
extra personeel.
Verbod vart slachten van schapen.
Bij besluit van den secretaris-generaal,
waarnemend hoofd van het departement
van landbouw' en visscherij, is bepaald, dat
het slachten en doen slachten van schapen
verboden is.
Dit verbod geldt niet ten aanzien van
schapen, waarvoor door of vanwege de
stichting Nederlandsche veehouderij cen
trale een slachtvei'gunning, is verleend.
Dit besluit geldt voor het tijdvak, aan
vangende met ingang van den dag van zijn
inwerkingtreding en eindigende met ingang
van 1 Januari 1942. Het besluit is Zaterdag
in werking getreden.
HET VERWERKINGSVERBOD
VAN AARDAPPELEN.
GEEN ALGEMEENE ONTHEFFING.
Bij beschikking van den secretaris-gene
raal, waarnemend hoofd van het departe
ment van landbouw en visscherij, is be
paald, dat de algemeene ontheffing van het
verwerkingsverbod van verschillende pro
ducten, niet gelclt voor aardappelen.
Ontheffing van het verwerkingsverbod
'voor aardappelen wordt verleend voor wat
betreft het bewerken, doen bewerken, ver
werken en doen verwerken van aardappelen
tot aardappelmeel door aardappelmeelfa
brieken, die als georganiseerden zijn toege
laten tot de stichting Nederlandsche Aard
appelmeelcentrale, gevestigd te Veendam,
met dien verstande, dat de fabrieken ver-
plicht zijn te voldoen aan de door de even-
genoemde stichting Nederlandsche Aard
appelmeelcentrale, zoo noodig, te stellen
voorwaarden en de door elk van de fabrie
ken bewerkte of verwerkte hoeveelheid
aardappelen niet meer mag bedragen dan
de aan die fabriek ingevolge een overeen
komst van koop en verkoop of eenige
coöperatiecontract dan wel door haar aan
deelhouders geleverde of te leveren hoe
veelheid aardappelen van den oogst 1940
verminderd met een door die stichting te
bepalen hoeveelheid.
Eveneens wordt een verbod uitgevaar
digd van verwerking van aardappelmeel
tot puddingpoeders, custard, geoxydeerd
aardappelmeel, oplosbaar aardappelmeel,
vei-pakt aardappelmeel, stijfsel, sago, vlok
ken bestemd voor menschelijke consumptie
en ouwel, weik verbod geldt voor hen, die
geen vergunning van de Ned, .Meelcentrale
hebben.
De W.A. defileert voor
ir. Mussert
Voor het Koninklijk Paleis op
den Dam te Amsterdam.
Zaterdagmiddag heeft de leider der N.S.
B., ir. A. A. Mussert, op het historische
Damplein te Amsterdam een défilé afgeno
men van de W.A. Er bestond voor dit
défilé groote belangstelling van dé zijde
van de hooge functionnarissen der N.S.B.
alsmede van de zijde der Duitsche auto
riteiten.
Dé politie had zeer uitgebreide ordemaat-
regelen getroffen en het défilé der tal
rijke W.A.-groepen vei'liep in stramme dis
cipline.
Met acht extra treinen kwamen de weer
mannen uit alle deelen des lands naar de
hoofdstad. De stoet was verdeeld in vier
heerbans, ieder bestaande uit drie of vier
bans en deze weer onderverdeeld in drie
of vier vendels, elk ter sterkte van 110
man,
In de Amsterdamsclie binnenstad bleef
het na afloop van het défilé, dat een half
uur duurde en besloten werd door het ven
del Peter Ton, nog langen tijd zeer druk.
Inlichtingen betreffende
distributiemaatregelen.
Tot wien men zich moet wenden.
In de dagbladen is een bericht versche
nen over een rondschrijven van den secre
taris-generaal van binnenlandsche zaken
aan de burgemeesters, waarin o.m. wordt
gezegd, dat met de uitbreiding van het
aantal overheidsmaatregelen de behoeften
om concrete inlichtingen te krijgen aan
gaande maatregelen op economisch gebied
steeds grooter wordt. Volgens dit bericht
wérd den burgemeesters verzocht hen, die
inlichtingen inzake overheidsmaatregelen
op economisch gebied wenschen, in eerste
instantie te verwijzen naar de daarvoor in
aanmerking komende Kamer van Koop
handel. Gevallen, die niet voor verwijzing
naar de Kamer van Koophandel in aan
merking komen, zouden door de burge
meesters aan het departement van handel,
nijverheid en scheepvaart (Economische
Voorlichtingsdienst, Rijnstraat 24, Den
Haag) kunnen blijven worden voorgelegd.
Van bevoegde zijde wordt ter vermijding
van misverstand eenige toelichting op dit
bericht wenschelijk geacht. Met name
wordt er op gewezen, dat voor publiek en
detaillisten terzake van distributiemaat
regelen uiteraard niet in de eerste plaats
de Kamers van Koophandel, doch de plaat
selijke distributiekantoren en voor zoover
noodig het centraal distributiekantoor te
Den Haag, de aangewezen instanties zijn,
waar vragen en klachten dienen te worden
voorgebracht.
Vervoerverbod stroop.
De Staatscourant bevat een beschikking,
vvaarby is bepaald, dat het afleveren aan
en het vervoeren naar wederverkoopers van
stroop in den vervolge slechts kan plaats
vinden onder dekking van door de Neder
landsche meelcentrale af te geven beschei
den.
DE WAARNEMEND
COMMISSARIS DER PROVINCIE
GEEFT EEN AANTAL
RICHTLIJNEN AAN.
Nederland heeft aanzienlijk meer ge
meenten dan voor de richtige uitoefening
van de bestuurstaak noodig, ja zelfs wen
schelijk is.
En omdat het teveel gemeenten heeft,
heeft het tevens teveel burgemeesters, se
cretarissen, ontvangers; veldwachters, se
cretarie-ambtenaren, córrespondenties, en
gemeentehuizen, die gezamenlijk op de sa
menleving drukken.
Dit laatste is echter niet de voornaam
ste oorzaak, dat reeds gcruimen tijd in
den lande pogingen in het werk zijn ge-
steld om de bevolking over een geringer
aantal eenheden te verdeelen. Deze pogin
gen waren eerder gebaseerd op de over
weging, dat. in dezen tijd grpotere eenheden
zich beter voor haar fónctionneering kun
nen toerusten, en dat het gemeen belang
beter gediend wordt door kwaliteit dan
door kwantiteit.
Dat de meeste pogingen een opruiming
te houden onder de „staatjes in den
staat" eertijds niet met succes werden be
kroond, was voornamelijk te wijten aan
den tegenstand, die overal in den lande
opdook zoodra het woord annexatie maar
vernomen werd.
Wij Nederlanders zijn behoudend op ve-
lerlei gebied; wij zien nu eenmaal niet
graag verandering gebracht in onze ge
woonten, maar we hebben vooral een zwak
voor het kleine plekje, waarop onze wieg
heeft gestaan.
Weinig dingen zijn in staat ons zoo
snel en zoo eendrachtig in verzet te doen
komen als de aankondiging, dat het dorpje,
waar we geboren en getogen zijn, zal wor
den opgelost in de naburige gemeente,
waar we meestal toch al grieven tegen
hebben.
Zuiver gevoelskwestie, natuurlijk, maar
niettemin belangrijk, en meestal doox-slag-
gevend in het verleden, toen de politieke
groepeeringen voor een goed gedeelte op
gevoel en sentiment gebaseerd waren.
De meeste ministers van binnenlandsche
zaken; de meeste kamerleden, kenden het
teere punt van den Nederlander, en ze
plachten er angstvallig rekening mee te
houden.
Alleen als het niet anders kon, gingen
zij tegen het anti-annexatie-complèx in,
maar bij voorkeur, omzeilden zij om
zichtig de annexatie-klippen, waarop zij
wel eens lek zouden kunnen varen.
In het verleden besefte men terdege,
dat we veel te veel gemeenten rijk waren,
besefte men ook, dat het algemeen belang
er niet bij gebaat was. maar over het al
gemeen ontbrak de moed om de .koe bij de
horens te vatten. De laatste maanden even
wel is een nieuwe wind door de departe
menten in de lage landen gevaren, wordt
krachtig gewerkt om een achterstand, ont
staan omdat teveel rekening moest worden
gehouden met allerlei jelangetjes, spoedig
in te halen.
In vrijwel a.lle provincies zijn de plannen
om het aantal gemeenten in te krimpen,
aan de orde van den dag.
De toestand in Zeeland.
Op den algemeenen teveel-regel betref
fende gemeenten, maakt ons gewest geen
uitzondering, integendeel. Ruim 250.000 in
woners zijn verdeeld over (nu nog) goed
100 gemeenten, hetgeen beteekent, dat het
gemiddelde inwonertal per gemeente 2500
bedraagt.
Dit gemiddelde bereiken de meeste ge
meenten echter lang niet; meer dan 2/3
der Zeeuwsche gemeenten blijft er stevig
onder.
We zwemmen in ons gewest in, lilliputter
staatjes. Ruim 30 dorpen tellen minder
dan 1000 zielen; wij genieten zelfs de eer
de op een na kleinste gemeente van ons
land, n.l. Serooslcerke op Schouwen (twee
honderd zes en dertig zielen) in ons mid
den te hebben.
Vele jaren geleden al hebben Ged. Sta
ten een plan ontwikkeld om aan het scha
delik overschot van zelfstandige eenheden
een einde te maken, maai' tot uitvoering
van dit plan is het niet gekomen, omdat
zij de gevoelsargumenten te zwaar lieten
wegen.
Enkele jaren terug kwam het provinciale
bestuur evenwel op zijn plan terug. Voor
zichtig, en weloverwogen, en met een
nieuwe methode.
Geen aankondigingen over annexatie dit
maal. Men deed eenvoudig twee of meer
gemeenten door één burgemeester, door
één secretaris, in een enkel geval zelfs
door één veldwachter „bedienen".
Ongetwijfeld mag deze taktiek worden
beschouwd als een voorlooper van annexa-,
tie-plannen. Immers, als verschillende dor
pen eenige jaren onder gemeenschappelijke
autoriteiten hebben gestaan, zullen ze op
den duur tegen algeheele éénwording ni-.t
meei' zooveel misbaar maken. De Zeeuw
sche methode, die ongetwijfeld van tact
en van psychologisch inzicht getuigt, zal
evenwel door de veranderde omstandighe
den niet behoeven door te werken.
Ook in Zeeland zal men binnenkort de
algemeene tendenz ten aanzien van over
bodige gemeenten hebben te volgen.
In Zeeuwsch-Vlaanderen, en op Zuid-Be
veland zijn trouwens de eerste schapèn
al over den dam.
Onrust en geruchten.
Het vermoeden, dat Zeeland, wat de in
krimping van het aantal gemeenten aan
gaat, niet zou worden ontzien, heeft vele
geruchten doen ontstaan, en veel onrust
verwekt. Vele burgemeesters en secretaris
sen van kleine gemeenten in ons gewest,
zien het einde van hun loopbaan al gloren,
want „men", de groote onbekende, het
veelhoofdige monster, dat steeds kwaad
sticht, weet n.l. al precies welke gemeenten
zullen worden opgeheven, en welke perso
nen dus ambtloos zullen worden.
Volgens deze geruchten bestaat Wal
cheren binnenkort nog maar uit vier ge
meenten; Zuid-Beveland uit zes of hoogs
tens zeven; Noord-Beveland krijgt één
dorp, enz. enz,
Teneinde deze geruchten op waarheid
te controleeren hebben we een onderhoud
gehad met den waarnemend commissaris
der provincie, mr. P. Dieleman.
Deze deelde ons mede, dat Ged. Staten
nog geen enkel plan tot algemeene her
ziening der gemeentegrenzen hebben, maar
dat vermoedelijk binnen niet te langen
tijd .zal worden overwogen welke gemeen
ten eventueel zullen kunnen worden opge
heven, en welke uitbreiding behoeven.
Feitelijk zetten we dan het werk voort,
dat we reeds jaren geleden aanvingen, zei
mr. Dieleman, want Ged. Staten hebben
al veel eerder gestreefd naar inkrimping
van gemeentelijke huishoudingen, o.a, door
in verschillende gemeenten het ambt van
burgemeester en de functie van gemeente
secretaris in handen van dezelfde personen
te leggen. Daardoor zal voor enkele ge
meenten eventueele samenvoeging slechts
vermindering van het aantal gemeente
raden ten gevolge hebben.
Mr. Dieleman, vermaard kenner van
Zeeland's historie, vestigde er onze aan
dacht op, dat Zeeland in vroegere eeuwen
ook uit aanzienlijk grootere eenheden be
staan heeft. Zoo was het land van Hulst
bijv. eertijds één gezagsgebied. De vele
staatjes in den staat zijn te wjjten aan
Napoleon, die alle parochies en heerlijlc-
heden tot zelfstandige gemeenten verhief,
hetgeen o.a. tot gevolg had, dat Zeeland
nog heel wat meer gemeenten heeft gehad
dan tegenwoordig. In het begin van de
negentiende eeuw is een aantal verdwenen
door middel van samenvoeging.
Mr. Dieleman was van opvatting, dat
Zeeland niet terug moet naar de voor dezen
tijd te groote eenheden uit de voor Napo
leontische periode, maar dat het stellig
aanbeveling verdient het teveel aan ge
meenten in Zeeland in te krimpen. Aan
deze wijziging, die een vrij diepgaand in
grepen in de samenleving beteekent, dient
echter een ernstig onderzoek naar histo
rische motieven en naar economische om
standigheden vooi'af te gaan. Er zijn en
kele dringende noodzakelijkheden, die niet
veel hoofdbreken zullen kosten, ging mr.
Dieleman voort, omdat ze al lang om een
oplossing schreeuwen.
Verwacht kan worden, dat de aloude
kwestie Middelburg, 't ZandIvoudekerke
spoedig zijn beslag zal krijgen, en dat Vlis-
singen, thans gekneld tusschen Koudeker-
Jke en Oost- en West-Souburg, met gedeel
ten van die gemeenten zal worden ver 7
groot. De konsekwenties, die daaruit
voortvloeien, zijn evenwel van minder ge-
makkelijken aard, want zij houden wijzi
ging van vrijwel alle gemeenten op Wal
cheren in. Het groote probleem voor Wal
cheren acht ik den eisch de gemeenten,
die tenslotte zullen resten, van behoorlijke
afrondingen te voorzien.
Sprekende over Zuid-Beveland zei mr.
Dieleman, dat de grootste moeilijkheden
van Goes dezer dagen al werden opgelost
door inlijving van een stuk van Kloetinge.
In den zgn. zak van Zuid-Beveland, rijlc
aan kleine gemeenten, zullen verschillende
moeten verdwijnen. Bij de herziening van
de gemeentegrenzen in Westelijk Zuid-
Beveland zal terdege rekening moeten
worden gehouden met het katholieke ka
rakter van eenige dorpen.
Voor Noord-Beveland ligt de zaak al
zeer gemakkelijk. Kortgene, Kats en Co-
lijnsplaat hebben immers al een gezamen-
lijken burgemeester, en in het verre ver
leden bestond het eiland ook uit twee ge
bieden.
Wat Schouwen-Duiveland betreft merkte
mr. Dieleman op. dat z.i. alle dorpen in de
duinstreek voor vereeniging in aanmer
king komen. In het midden en in het Oos
ten van het eiland kan uitbreiding worden
gegeven aan reeds eerder ingeluide ver
eenvoudigingen op gemeentelijk-admini
stratief gebied.
Zeeuwsch-Vlaanderen achtte mr. Diele
man een van de moeilijkste streken, om
dat deze streek vroeger door geulen ver
deeld was in tal van kleine gebieden. Wa
ter bewerkstelligt altijd een typische af
scheiding tusschen gewoonten en gods
diensten, en deze zijn ook thans nog in
Zeeuwsch-Vlaanderen merkbaar. De streek
bevat vei'der een aantal gebieden, waar
landbouw en industx-ie aan elkaar grenzen,
een omstandigheid, waarmee bij het ver-
mindex-en van het aantal gemeenten ter
dege rekening zal moeten worden gehou
den. Vast staat, dat het grondgebied van
Hulst, dat in zijn wallen is gesloten, ver
groot moet worden. Dit zal vei'moedelijk
geschieden door uitbx-eiding van den ring
rond de stad. Als men zulks doet raakt
men echter aan de gemeenten St. Jan
steen, Vogelwaarde. Hontenisse, Graauw
en Clinge. Oppervlakkig zou men geneigd
zijn St. Jansteen bij Hulst te trekken, maar
dit zou volkomen foutief zijn, omdat Hulst
een stedelijk, St. Jansteen een landelijk
karakter draagt. St. Jansteen zou wel bij
Koewacht gevoegd kunnen worden Zuid-
dorpe bij Overslag.
In Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen leek
mr. Dieleman een combinatie van Hoofd
plaat, Biervliet, IJzendijke en een stuk van
Waterlandkerkje voor de hand liggen. De
ze plaatsen hadden tijdens de regeering
van Willem III één burgemeester.
Het andere stuk van Waterlandkex-kje
komt dan in aanmerking voor Oostburg,
waardoor echter de vraag ontstaat wat
men met Schoondijke aan moet. Geogra
fisch behoort het met Groede weliswaar
bij Breskens, maar hiertegenover staat, dat
de bevolking van Breskens niet past bij de
bevolking der beide andere gemeenten.
Tenslotte vragen in Westelijk Zeeuwsch-
Vlaandei'en Groede, Zuidzande, Retranche-
ment, Cadzand en Nieuwvliet om één ge
bied.
Dit zijn uiteraax'd maar richtlijnen, zei
mr. Dieleman, meer xiiet. Het groote plan
moet nog geboren worden. De dringendste
en de gemakkelijkste grenswijzigingen zul
len, naar ik mij voorstel, binnen niet te
langen tijd hun beslag lu-ijgen, maar voor
dat in Zeeland de algeheele her-indeeling
van gebied gereed zal zijn, zullen we een
tot twee jaar ouder zijn.
Temeer omdat ik het niet billijk vind
om, nu de kans schoon is, zaken van zulk
een ingrijpenden aard te forceeren.
Tot zoover ons onderhoud met mr. Die
leman.
Wij Zeeuwen mogen ons wel gelukkig
prijzen, dat in deze beteekenisvolle tijden
bet hoogste gezag in onze provincie is
gelegd in handen van een der groote zonen
van ons land, van een Zeeuw, die brandt
van liefde voor zijn volk en zijn gewest,
van een persoonlijkheid, die door zijn vele
functies, door zijn exploraties van Zee
land's verleden, door gaven van hoofd en
hart, in staat is onder moeilijke omstan
digheden den voor Zeeland en de Zeeuwen
juisten weg te vinden.
Nog niet lang geleden heeft het weinig
gescheeld of deze eminente Zeeuw, die
reeds zooveel voor onze provincie heeft
gedaan, was geofferd op het enge altaar
der partij-politiek.
Thans beseffen we pas ten volle hoeveel
onherstelbaar kwaad daardoor Zeeland en
zijn inwoners zou zijn berokkend.