Provinciale Zeeuwschè Courant
f Opis
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
.aag Bill ex. j
v t
183ste JAARGANG NUMMER 247
DONDERDAG 24 OCTOBER 1940
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS;
18 cent per vreek of f2.30 per kwartaal.
Franco per post f 2.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS;
Van 1—5 regels f1.50, tedere rege! meer
30 cent. Bij abonnement speciale prijs.
Kleine advertenties van 1 —5 regels f0.50,
tedere regel meer 10 et. (max. 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG).
Dit nummer bestaat uit twee bladen
ONTMOETING TUSSCHEN
HITLER EN FR ANCO.
Het D.N.B. verspreidt het vofgende
Communj'qué
De Führer heeft gisteren aan de
Fransch—Spaansche grens een ont
moeting gehad met den chef van den
Spaanschen staat, generaal Franco.
Aan het onderhoud, dat in een geest
van hartelijke wederzijdsche kame
raadschap der twee naties werd ge
voerd, werd deelgenomen door dea
rijksminister van buitenlandsche za
ken, von Ribbentrop, en door den
Spaanschen minister van buitenland
sche zaken, Serrano Suner.
Voldoening: in Italië.
De ontmoeting: van den Führer en Franco
heeft in Noord-Italië groot opzien en
levendige instemming gewekt. De dagbladen
wijzen op de groote politieke en interna
tionale beteekenis van het onderhoud aan
de Fransch-Spaansche grens.
De bijeenkomst toont in de eerste plaats,
aldus de Popoio d' Italia, dat Spanje trouw
het program van zijn wederopbouw uit
voerend, ernstige en hechte betrekkingen
van vriendschap en samenwerking met de
mogendheden in stand houd, die het ter
zijde stonden in de groote en moeilijke
uren van zijn verheffing. De ontmoeting
tusschen den Führer en den Caudillo is ge
heel ingeschakeld in de politiek, die Berlijn
en Rome voeren jegens het bevriende
Spanje. Dit wordt door 't Italiaansche volk
met levendige voldoening toegejuicht.
De Corriere della Sera wijst er op, dat
de bijeenkomst een nieuw bewijs vormt voor
de gemeenschap des geestes en der doel
stellingen, benevens van de vriendschap, die
de volken der spil verbindt met het volk
van het nieuwe Spanje.
De ontmoeting krijgt een bijzondere be
teekenis op 't oogenblik dat Engeland door
Churchill, en Eden'vergeefs zijn laatste po
gingen in hetwerk stelt om bondgenooten
te vinden, die zouden moeten strijden voor
het in puin vallende imperium. De houding
van het nieuwe Spanje heeft'nooit twijfel
doen ontstaan.
De Gazetta del Popolo verklaart, dat de
ontmoeting ongetwijfeld een krachtige
reactie zal hebben op den diplomatieken
toestand, welken de reeks der directe con
tacten van de verantwoordelijke leiders der
spilpolitiek sedert eenige maanden heeft in
geleid. De bestudeering der internationale
problemen door Hitier en Franco zal niet
nalaten een doeltreffende bijdrage van hel
derheid en solidariteit tot den algemeen
Europeeschen toestand te leveren.
De ontmoeting in de Pyreneeën, aldus de
Stampa, maakt een einde aan alle tenden-
dieuze manoeuvres van Londen om verwar
ring te doen ontstaan in de duidelijke hou
ding .van Spanje. De vriendschap van
Spanje met de spilmogendheden is door het
bloed bezegeld en zal iedere proef door
staan.
Geen linnen goederen voor
minder punten.
Naar aanleiding van in enkele dagbladen
opgenomen berichten, volgens welke het
voornemen Zou bestaan, linnen en halflin
nen goederen buiten de distributie te doen
vallen, of deze goederen tegen een minder
aantal punten dan goederen van wol en
katoen beschikbaar te stellen, deelt men
ons van bevoegde zijde mede, dat een der
gelijk voornemen niet bestaat.
Op don uitkijk langs do Noorsche kust
tijdens de vaart van een Duitsch con-
vooi naar het hooge. Noorden
(Foto Weltbild)
IPUüOL ion hussl
ïg Brand- en Snijwonden, Pijnlijke Kloven,
Ruwe handen en Schrale huid.
Nederlandscihie winter
hulp-organisatie in
wording.
Naar wij vernemen worden er plannen
ontworpen voor het stichten van een
Nederlandsche, winterhulporganisatie, in
denzelfden geest, zooals deze in Duitsch-
land reeds sinds eenige jaren bestaat. Deze
plannen vinden zich reeds in een verge
vorderd stadium. Er zal een eereraad wor
den gevormd, waarvan jhr. mr. A. M.
Snouck Hurgronje, voorzitter zal zijn.
Alle groepeeringen der Nederlandsche
bevolking zullen in dezen raad vertegen
woordigd zijn en zullen haar medewerking
aan de organisatie geven, zoodat van een
breed nationaal winterhulpwerk gesproken
kan worden.
Nieuwe regeling der
oud-militairen.
Het Is te weinig bekend, dat er in Ne
derland een fonds bestaat, dat reeds sinds
125 jaar aan oud-militairen en in het bij
zonder aan verminkte strijders en nage
laten betrekkingen van gesneuvelden een
aanvullenden steun geeft op hetgeen dezen
in den vorm van pensioen of anderszins
van den staat ontvangen. Deze onbekend
heid is misschien de reden ervan geweest,
dat er zich in den 'laatsten tijd in den lande
hier en. daar comité's voor hetzelfde doel
hebben gevormd.
Bedoeld fonds werd bij koninklijk besluit
van 9 November 1815 opgericht en droeg
den voor dien tijd niet ongebruikelijk lan
gen naam van „Het fonds ter aanmoedi
ging en ondersteuning van den gewapen-
den dienst in de Nederlanden".
In het begin heeft het fonds vooral de
oud-strijders van Waterloo en van den tien-
daagschen veldtocht gesteund. In de laat
ste vijftig jaren waren het voornamelijk
de oud-miliairen van het Indische leger,
die een aanvullenden steun op hun pen
sioen kregen. Het fonds keerde aan dezen
gemiddeld c.a. 55.000.per jaar uit.
Deze middelen werden gevonden uit de
rente van een kapitaal, zoomede uit de
opbrengst van de jaarlijksche collecten,
welke „met inachtneming van plaatselijke
omstandigheden en gebruiken zooveel mo
gelijk aan de huizen der ingezetenen ge
houden dienden te worden". De collecten
worden, bij voorkeur gehouden op den z.g.
Waterloo-dag (18 Juni).
Bovendien heeft het fonds vele oud-mili1-
tairen geholpen, doordat in zijn invaliden
huis te Leiden steeds een honderdtal ver
pleging en woning konden vinden. Toen in
de laatste jaren er minder belangstelling
voor deze inrichting bestond in het
algemeen wordt gestichtsverpleging in den
laatsten tijd minder gewaardeerd werd
het invalidenhuis gesloten, nadat ons ge
bleken was, dat de aldaar verpleegden kon
den worden ondergebracht in het invaliden
huis „Bronbeek". Het gebouw te Leiden
werd voorloopig verhuurd en de huur
opbrengst weder aangewend voor steun
aan behoeftige oud-militairen.
Uit het bovenstaande blijkt wel, dat
het fonds alleen al aan zijn traditie ver
plicht is, thans in de eerste plaats zijp
steun aan de verminkten en de nagelaten
betrekkingen van den strijd 1940 te geven.
Daartoe werd bovendien samenwerking
verkregen met de navolgende vereenigin-
gen en instellingen:
Vaderlandsch fonds ter aanmoediging
van 's Lands zeedienst, Adderfonds Ma
rine-Rampenfonds; Nationale vereeniging
steun aan miliciens; Nationaal fonds voor
ondersteuning van nagelaten betrekkingen
der in Nederlandsch-Indië gevallen mili
tairen; Nederlandsche vereeniging „Onze
Vloot"; Nederlandsche vereeniging „Ons
Leger"; Nationale bond „Het Mobilisatie-
kruis"; Stichting „Strijdersoffer Mei 1940".
De organisatie van het fonds stelt in
staat om de steunverleening op doeltref
fende wijze over geheel Nederland te doen
geschieden.
Wat nu betreft de steunverleening aan
de müitaire slachtoffers 1940, ligt het in
de bedoeling van het fonds, deze zoodanig
te doen geschieden, dat de verminkten
c.q. de nagelaten betrekkingen van de ge
sneuvelden, zoo spoedig mogelijk uit den
toestand van afhankelijkheid geraken. De
verzoeken om steun kunnen gericht worden
tot de districtscommissies in de groote
steden, en, wanneer daarvan het adres
niet bekend zou zijn, tot de burgemeesters
der gemeenten, met verzoek om doorzen
ding.
Het fonds vertrouwt, dat zijn jaarlijk
sche collecten in de toekomst belangrijk
meer belangstelling zullen ondervinden, dan
de laatste jaren het geval was, en "dat het
fonds daaruit, zoomede uit extra giften,
den aanvullenden steun op hetgeen de
staat doet, zal kunnen geven. Regelmatige
versterking van de financiën van het fonds
zal noodig zijn. Wjj vermelden, in verband
daarmede het gironummer 75597 en het
adresNes57,Amsterdam.
De afsluiting van het Zwolschediep als onderdeel van de werkzaamheden voor den Noord
Oostpolder is aangevangen. Geleidelijk groeien de dijkstukken door het opspuiten van zand
(Foto Pax-Holland)
Hansweert heeft last
van de stank.
De Gekro is in werking, maar de
stank zal ophouden.
De Directie is vatrgoeden wille.
Een vale mist heeft de Schelde dicht
getrokken. We zien, staande op den hoo-
gen dijk tegen een muur van mist aan,
een muur van ondoordringbaar grijs. Het
is om je heen en de küle damp legt een
beklemmingDaarbij, er staat een
koude Noordooster, zoo'n verraderlijke
herfstwind, die je doet verlangen naar een
warme kachel en naar een zachtzingende
muziek van een keteltje op het vuur. Maar
hier op den dijk, met het uitzicht op het
nu kleurlooze water van de Schelde, waar
op de grijze kustvaarder, die juist den he-
veningang heeft bereikt in een volmaakte
camouflage al even kleurloos is, vergaan
alle illusies van een schoon uitzicht.
En toch, die Noordooster heeft zijn goede
zijde, want nu wordt de kwalijkriekende
stoom van den destructor de Schelde inge
dreven.
Er zijn klachten in Haftsweert en inder
daad, het is niet pleizierig in een kwalijk
riekende atmosfeer te verkeeren. De des
tructor van de Gekro, die hier in bedrijf
is gesteld, verspreidt een onaangename
geur en vooral, wanneer de wind uit het
Zuiden waait, zooals een paar dagen ge
leden, wel, dan staat Hansweert wat men
noemt in een kwaden reuk.
Zoo erg moet het geweest zijn, dat men
het in de jongste raadsvergadering van
Kruiningen rioodig oordeelde er openbaar
lijk aandacht op te vestigen. Voor ons
was dit een aanleiding ons ter plaatse
op de hoogte te stellen. Want stank, dat
is wel het alleronaangenaamste waar
voor men zich gesteld kan zien, vooral
in van een destructor. Dat ligt in den
aard van het bedrijf 4711 is het niet
bepaald, wat men daar op zijn reukzenuw
voelt inwerken.
Tot voor kort had het Gekrobedrijf in
Hansweert uitsluitend een verzamelplaats,
vanwaar de cadavers naar Overschie wer
den overgebracht. Toen zich echter teeke
nen begonnen te vertoonen, dat er trans
portmoeilijkheden zouden komen, leidde
het onderzoek naar de mogelijkheden om
te geraken tot de oprichting van een des
tructor in Zeeland tot de conclusie, dat
Hansweert, daarvoor de aangewezen plaats
was.
Nü is het met de vestiging van een
nieuw bedrijf in dezen tijd niet zoo een
voudig. Ook de directie van de Gekro
heeft dit ondervonden, want hoewel de
voorbereidingen reeds lang te voren waren
getroffen, deden zich niet slechts bij de
uitwerking der plannen moeilijkheden voor,
speciaal met betrekking tot de koelwater
voorzieningen, ook toen de transportbe
lemmeringen grooter werden, werd de di
rectie voor de noodzakelijkheid geplaatst
onmiddellijk in te grijpen. De aangevoer
de cadavers konden niet vlot vervoerd
worden en toen moest wel het besluit
worden genomen, op zeer korten termijn
den destructor in bedrijf te stellen.
Tijdens een onderhoud, dat wjj gisteren
met den burgemeester den heer B. C.
de Mul hadden, deelde deze ons mede,
dat B. en W., voordat de vergunning ver
leend werd, een onderzoek hebben ingesteld
te Dordrecht en te Overschie, waar de des-
tructoren werden bezocht. De ervaringen
daar opgedaan waren zeer bemoedigend
envan hinder werd zeer weinig gemerkt.
In overleg met den Hoofdinspecteur van
de Volksgezondheid werden daarna de voor
waarden opgesteld voor de vestiging van
het destructie bedrijf te Hansweert. In
normale omstandigheden, aldus de burge
meester, zouden de klachten zijn uitge
bleven, maar nu deden zich, tengevolge
van de bijzondere omstandigheden tal van
bezwaren voor, waardoor de bouw werd
vertraagd. De voorwaarden waren inder
daad van zeer vèrstrekkenden aard en
wij hadden dus de overtuiging, dat bij
een strikte naleving daarvan, de bewo
ners van Hansweert geen hinder zouden
ondervinden. Toen echter de klachten kwa
men, hebben B. en W. zich schriftelijk met
de directie van de Gekro in verbinding
gesteld, om haar te wijzen op de nood
zakelijkheid van een naleving der voor
schriften. In haar antwoord heeft de di
rectie medegedeeld, dat moeilijkheden wa
ren onderwonden met de vacuumpompen,
waarin' de afgewerkte stoom moet neer
slaan. De directie zegde echter toe, dat
harerzijds alles in het werk zou worden
gesteld, om het euvel zoo spoedig mogelijk
te verhelpen. Uit deze verklaring, aldus
voegde de burgemeester hieraan toe, blijkt
wel duidelijk, dat de directie van de Gekro
van goeden wille is. Thans zijn er echter
weer klachten vernomen en toen er in
den raad over werd gesproken, heb ik
het wenschelijlc geoordeeld, te verklaren, dat
het gemeentebestuur desnoods' niet voor
zeer krasse maatregelen zou terugdeinzen.
Zal het zoover komen, dat het bedrijf op
grond van deze klachten gesloten wordt?
Bij ons bezoek, dat wij vervolgens aan het
bedrijf zelf hebben gebracht, hebben wij de
overtuiging gekregen, dat het zoover niet
zal behoeven te komen. Wij hadden een
onderhoud met den heer de Kroes, die ons
een inzicht heeft gegeven in de moeilijk
heden, waai*voor hij zich ziet geplaatst om
het bedrijf op gang te brengen. We hebben
last met het water, zoo verklaarde de heer
de Kroes. Wel merkwaardig in een land
als dit, maar de boringen, die wij reeds
lang van te voren hebben verricht waren
geenszins bemoedigend. De leemlagen
waarop wij zijn gestuit, lieten zoo weinig
water door, dat wij moesten omzien naar
andere mogelijkheden, om in onze be
hoefte aan koelwater te voorzien. Er zijn
een aantal wellen aangeboord en daarnaast
hebben vrij getracht gebruik te maken van
het kanaalwater. De groote verschillen der
getijden deden wederom nieuwe moeilijk
heden rijzen. Deze sti-ubbelingen waren
voor een belangrijk deel oorzaak, dat men
vooral bij Zuidelijken wind, hinder heeft
ondervonden van de onaangename geuren,
die verspreid werden.
Terwijl wij dit gesprek voerden stonden
wij juist onder de uitlaat van de fabriek
en we konden ons dus „aan den lijve" over
tuigen, wat er in de Hansweerters moet
zijn omgegaan, toen de geuren over het
dorp werden heengedreven.
Thans, zoo deelde de heer de Kroes
ons mede, meenen wij de oplossing te heb
ben gevonden. Er zal nu water worden
„gehamsterd". Het haventje van de voor
malige scheepswerf zal worden afgedamd,
waar-door er water kan worden opgeza
meld. Zoo zullen dus binnenkort haven
en wellen in de behoefte aan water ruim
schoots kunnen voorzien, terwijl bovendien
de tegenslag, die met de vacuumpompen
werd onder-vonden, in de toekomst als uit
gesloten kan worden beschouwd.
Wat die tegenslagen betreft, och in
ieder jong bedrjjf doen zich moeilijklurien
voor, gelijk in ieder pasbeginnend luns
houden de melk wel eens overkool: t en
de aardappels aanbranden. .En dat ruikt
ook niet lekker.
Slachtoffers van de duisternis.
Toen Dinsdagavond elf uur de kleer
maker Verpoorte uit Bergentheim nog niet
in zijn kosthuis was teruggekeerd, werden
zijn huisgenooten ongerust en waarschuw»
den de politie.
Deze stelde aanstonds een onderzoek in
en slaagde er na eenigen tijd in, het lijk
van den man uit het Overijselsche Ka
naal op te halen, in de nabijheid van de
woning van zijn patroon. V. had om negen
uur die woning verlaten. Men neemt aan,
dat ook hij door de duisternis misleid te
water is geraakt en verdronken.
Voorts is de 56-jarige J. A. de K. in
het donker van de trap van zijn wó'ning in
de Magdalena Moonsstraat te Leiden ge
vallen, waardoor hjj een schedelbasisfrac-
tuur bekwam. De eerste hulpdienst ver
voerde het slachtoffer naar het academisch
ziekenhuis, waar hij in den loop van den
nacht aan de bekomen verwondingen is
overleden.
In de diepe duisternis, die Dinsdagavond
heerschte, zijn te Meppel niet minder dan
zes personen te water geraakt. In vijf ge
vallen konden de drenkelingen behouden
op het droge gebracht worden. De 39-
jar-ige ongehuwde schoenmaker Paasman,
die naast de brug aan de Meppelersluis
te water liep, werd evenwel in bewuste-
loozen toestand opgehaald. Men slaagde
er niet in de levensgeesten op te wekken.
Benzine voor tractoren en
stationnaire motoren.
In de officieele publicatie inzake ben
zine voor tractoren en stationnaire moto
ren, welke in het nummer van Maandag
is opgenomen, komt de volgende zinsnede
voor:
„Voor zoover voor de maand November
nog geen benzine verstrekt kan worden,
komen alleen in aanmerking de volgende
werkzaamheden: dorschen, waterpompen
ter voorziening van het bedrijf, en in zeer
bijzondere omstandigheden grondbewer
king."
In dezen zin moet het woordje „geen"
ver-vallen.
Men kan in Hansweert gerust zijn: de
stank zal ophouden.
Bovendien, er liggen mogelijkheden voor
een uitbreiding op industrieel gebied. Naar
de burgemeester ons mededeelde, bestaat
deze kans inderdaad en op dit gebied
liggen er in Hansweert, ook door de gun
stige ligging van dit dorp, wellicht nog
groote mogelijkheden. De plaats, die door
het oorlogsgeweld zoo zwaar werd getrof
fen men ziet er nog de trieste relicten
van de droeve Meidagen kan zich pp
deze wijze verheffen.
Daarvoor zal men zich thans wellicht een
tijdelijk ongerief moeten getroosten, tijde-
lijk, want zeer binnenkort zal aan den
stankoverlast voorgoed een einde zijn ge
komen. Binnen korten tijd zal de Gekro
op volle capaciteit draaien en velen zullen
in dit bedrijf emplooi kunnen vinden.
