PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Een beroep op de nationale waardigheid der Vlamingen, Tweede Blad Woensdag 2 October 1940 BRIEVEN Uil VLAANDEREN Voor taalstrijd is het thans geen tijd meer. C fr£3 V.'; M fffe ivv.-- ès ^tk' Li;;v M J '-T ".vs-Tï V A '.- - r~ pl YT) «8WJP rHHfe Hei Wedd'nger flottielie wa; hei eerste Duitsche onderzeeërs eskader, dat vijf iaar ge eden in dienst werd gesteld. De schepen tijdens een bezoek aan de haven van Swinemünde (Foto Weltbild) Kroniek van den dag Ruslands plaats in de wereld. Met betrekking tot het te Berlijn ge- ploten driemogendheden-vei-drag valt bij een nauwkeurige bestudeering in het oog, dat het in wezen niet meer is, dan de officieele bevestiging van een sedert lang geconstateerde verhouding. Daarmede is men echter niet van de zaak af. Immers, in de bepalingen van het verdrag worden nauwkeurige omschrijvingen en afbakenin gen gegeven, die niet slechts betrekking hebben op den aard der nieuw gefundeerde samenwerking, maar vooral ook de be langensferen der verdragsluitende partijen nadrukkelijk omschrijven. Dit nu is een gewichtig punt. Er staat in het verdrag te lezen, dat Japan de Duitsch-Italiaansche ordening in Europa erkent; terwijl tevens uitdrukking wordt gegeven aan het belang, dat Italië en Duitschland hechten aan de zending van Japan voor de verwezenlijking van de groot-Oost-Aziatische ordening. Hier is duszeer bepaald sprake van een afbakening van interessengebieden. Het bindmiddel is slechts, dat de Europeesche mogendheden niet zullen toelaten, dat dex*- den zich opwerpen om dit Oost-Aziatische ordeningsproject te verstoren. Slechts daar in vereenzelvigt Japan zich met den strijd der as-mogendheden tegen het Britsche imperium. Daaruit vloeit een or zij da niet voort, dat Tokio gehouden is eventueel in het Westen de actie van Rome en Berlijn te ondersteunen, andererzijds valt uit deze omschrijving van bevoegdheden op te ma ken, dat .Italië en Duitschland zich niet daadwerkelijk met de door Japan aan vaarde taak zullen inlaten, tenzij derden zich in deze ordening zouden willen men gen. Hier ligt het schema dus duidelijk voor ons. Een schema, dat ook voor de ontwik keling op de westelijke fronten niet zonder beteekenis is, wijl uit de verdragsbepalin gen tevens blijkt, dat Duitschland en Italië een wig pogen te drijven tusschen Enge land en de Vereenigde Staten. Niet zonder belang is het overigens, dat de bevoegdheden met betrekking tot het Verre Oosten aan Japan zijn voorbehouden, waarmede weerlegd is de bewering, dat Duitschland ook met petrekking tot deze gebieden zekere expansionistische bedoe lingen 'zou hebben. Het Ver-re Oosten en het Pacific-gebied liggm buiten de Duit- sche levensruimte. De vraag komt uit den aard der zaak boven, in hoeverre de tot stand koming van dit verdrag van invloed zal kunnen zijn voor een verhaasting van de beslissing te gen Engeland. Het accoord van Berlijn staat daarmede ongetwijfeld in nauw ver band en al zal men er in Engeland wel op uit zijn, het zoo uit te leggen, alsof Italië en Duitschland weer een nieuw rookgor dijn hebben gepoogd te spreiden gelijk uit de zeer schaarsche Britsche commen taren valt af te leiden, voor deze stel ling worden weinig steekhoudende argu menten bijgebracht. Want ook al wordt te Londen verklaard, gelijk ook te Was hington, dat men door het pact van Ber lijn allerminst verrast is, niet te ontken nen valt, dat door de nu aanvaarde afba kening van bevoegdheden, ernstige moei lijkheden kunnen ontstaan, waarvan men de draagwijdte niet vermag te overzien. Dat is het onheilspellende van de gebeurte nis van j.l. Vrijdag. Althans valt uit deze ontwikkeling af te leiden, dat de as-mo gendheden geen eiging hebben, hun prooi te laten schieten, dat zij Engeland willen verhinderen, door afleidingsmanoeuvres de aandacht van de meest bedreigde punten te verleggen en dat zij daarvoor ook een verlenging van den strijd aanvaarden. Want dit schijnt toch wel te kunnen wor den geconstateerd: de oorlog heeft een meer statisch karakter gekregen. Het pact van Berlijn is daarvan mede een symp toom, temeer, waar daarin speciaal de positie van de Vereenigde Staten op zoo in het oog loopende wijze wordt geaccen tueerd. n Het Berljjnsche accoord heeft tegelijk de aandacht gevestigd op üe rol van Rus land. Het aandeel van Rusland is niet slechts omschreven door de clausule, dat het nieuwe verdrag in geen enkel opzicht het Duitsch-Russische verdrag van Septem ber 1939 in gevaar brengt, doch boven dien door de afbakening der belangensfe ren, waarin uitdrukkelijk gesproken wordt van een groot-Oost-Aziatische ordening, welke door Japan zal worden verwezen lijkt. Hierdoor wordt verduidelijkt, dat Rusland wordt erkend als stabiliseerende factor, maar tegelijk, dat de verdragslui tende partijen beoogen, alle gevoeligheden aan de zijde van de Sovjets te vermijden. Daarmede is de bijzondere positie van de Sovjet-Unie in deze nieuwe ordening, is Ruslands plaats in de wereld volledig ge karakteriseerd. De mogendheden, die zoo wel in Europa als in Azië den toon aange ven, ontzien Rusland. Dat is niet onbegrij pelijk. In de eerste plaats moet Moskou in de herleving van het driehoeksvei-bond, zij 't in anderen vorm, dan oorspronkelijk, her innerd worden aan dat anti-Kominternver drag, dat zeer bepaald beoogde, den sti-ijd op alle fronten te voeren tegen de machi naties van de communistische Internatio nale, al of niet, openlijk of heimelijk ge steund door het officieele Moskou. Onder het verleden is weliswaar een streep ge zet, maar desondanks kan niet uit het oog worden verloren, dat Moskou, ongeacht de verdragen, die het afsluit, trouw blijft aan zen zending. Het is niet zeker, dat Stalin en de zijnen zich nu, wat deze zen ding betreft, wenschen te vereenzelvigen met het ordeningsproject, gelijk dat door Rome en Berlijn, thans met inschakeling van Tokio, werd uitgestippeld. Molotof heeft zich te dien aanzien nimmer in posi tieve bewoordingen uitgelaten. Want, al heeft liij zich met de betrekking tot de nieuwe orde in den Balkan accoord ver klaard, voorzoover deze ordening verband hield met de economische en territoriale moeilijkheden, welke daarbij waren te over winnen, aan den anderen kant mag toch ook niet uit het oog worden verloren, dat Molotof, eenige maanden na de totstand koming van het vriendschapsverdrag met Berlijn, in een opzienbare redevoering den oorlog verklaarde aan „de rest van Euro pa". Molotof heeft hetimperialisme van Hef „tijdperk der welvaart". Bij het begin van het schooljaar heeft het Vlaamsch Verbond voor Brussel een kernachtige oproep gericht tot de Vlaam- sche ouders en opvoeders, waarbij hun den plicht voorgehouden wordt er voor te zor gen, dat de Vlaamsche kinderen het on-, derwijs ontyangén .in hun moedertaal. Het waren-in het-verleden voornamelijk plicht vergeten Vlaamsche ouders en franskil- jonsche schoolbesturen die de schuld droe gen van' de Fransche overheersching te Brussel. Vele Vlaamsche ouders vonden het wel goed,dat hun kinderen naar Fransche scholen gingen en de franskiljon- sche schoolbesturen maakten van de Vlaamsche kinderen taaibastaards, die eigenlijk Fransch noch Nederlandsch spraken, maar een brabbeltaaltje, dat in hekelschriften „Beulemansch" genoemd werd. De. beleende Brabantsche letterkun dige Jac. van Melkebeke heeft nog dezer dagen een dergelijk hekelschrift openbaar gemaakt. Het is van een wel zeer onpar tijdige getuige, een die men allermist van Vlaamsche sympathieën zal verdenken. Niemand minder dan de groote Fransche dichter Charles Baudelaire, die enkele ja ren te Brussel woonde, schreef in 1866 „De Belg kent geen Fransch (Baude laire bedoelde, zooals het gesproken, wordt), vooral de Brusselaar kent geen Fransch, maar iedere Brusselaar weigert hardnekkig Vlaamsch te kennen. De Vlaamsch-vijandigheid is in de mode. Toch kennen de Belgen hun moedertaal, zij ge bruiken ze tegenover hun dienstboden, die zij in het Vlaamsch toesnauwen. De Brus selaar is zoo ontaard, dat hij zijn eigen bloed verloochent en de goedwillende dienstbaarheid van het eigen volk smaadt met scheldwoorden. Het is onmogelijk het karakter van dit volk van verfranschte Belgen te ontleden, want het heeft geen karakter. Het heeft ook geen nationaal ge voel en geen moraal. Daarom heeft het als nationale standbeelden „Manneken Pis" en ,,'t Spaawerke" (allebei in de omgeving- van het Brusselsche Stadhuis), die zeer toepasselijk de onbeschoftheid en de im moraliteit van -Brussel' symboliseeren. Be leefdheid en kuischheid zijn begrippen, die in deze stad niet bestaan. Het is, in gees telijken zin, een kleine stad, van een klein - land, een bastaardland België i" Men ziet, Baudelaire was niet vriende lijk voor de verfranschte Belgen, die zich schaamden voor hun Vlaamsche afkomst, hetgeen den eerlijken Franschman walgde. Hij die zich schaamt voor zijn afkomst en zijn volk, verdient slechts minachting en de Brusselsche franskiljons kregen die van den genialen Baudelaire met volle maat. Sindsdien zijn er de franskiljons niet veel beter op geworden. Onder de leuze „wie de jeugd heeft, heeft de toe komst" bevolkten zij de Fransche scholen met Vlaamsche kinderen van onverschil lige of hun afkomst ontrouwe Vlamingen. Wij hebben het op den Brusselschen bui ten, in de randgemeenten, die in wezen nog geheel Vlaamsch zijn, dikwijls meege maakt, dat Vlaamsche ouders hun school gaande kinderen niet meer verstonden. Dat zulks aan het ouderlijk gezag niet ten goede kwam behoeft geen betoog. De Vlaamsche kinderen der Fransche scholen moesten zoo wel vervreemden van hun eigen ouders. Terecht doet daarom het Vlaamsch Verbond voor Brussel een be roep op de nationale waardigheid, zooals het in den betreffenden omzendbrief heet „Het is voor een Vlaming een zwaar vergrijp tegen de volksgemeenschap waar toe hij behoort, zijn kinderen aan de dexia- tionalisatie prijs te geven. De wet van 14 Juli 1932, op de taairegeling in het On derwijs, bepaalt uitdrukkelijk, dat in Brus sel en omgeving de onderwijstaal de moe dertaal moet zijn. Het gezinshoofd moet daarom naar waarheid opgeven welke die moedertaal is. Nederlandsch is de taal der Vlamingen, Fransch die der Walen. Weldra komt de tijd dat de plichtvergeten Vlaamsche ouders, die hun kind voor een Waal willen doen doorgaan om het in een Fransche klas te krijgen, met den vinger zullen worden nagewezen. Daar komt nog bij, dat Vlaanderen met Brussel drie vier den van dit land vertegenwoordigt, waar in de openbare besturen, in ü3n handel en in de nijverheid geen toekomst meer is voor wien niet volledig de Nederlandsche taal beheerscht. De kunstmatige over heersching van het Fransch behoort voor goed tot het verleden. De zware taak van den nationalen wederopbouw brengt nood zakelijk mede, dat elke krachtenverspilling vermeden wordt. Voor taalstrijd is het thans geen tijd meer. Die aan ijdel taalge- twist tüd wil verliezen en tegen de taal de Sovjet-Uniër als zijnde van een andere orde, gesteld tegenover het imperialisme van de andere Europeesche mogendheden. Hjj heeft daarmede voor de Russische poli tiek een afzonderlyk veld van activiteit gereserveerd. Rusland neemt een aparte plaats in, Molotof heeft deze plaats wel bewust afgebakend rn daarmede heeft hij Rusland gemaakt tot de onzekere factor in het conflict der tegen elkander op tornende machten. In het verdrag van Berlijn is deze bijzondere positie van de Sovjet-Unië als het ware nader omschre ven. Rusland heeft in de ordening zijn eigen plaats, het bevindt zich niet slechts geo grafisch maar ook politiek tusschen de partijen in. De rol van Moskou is dus wel een zeer bijzondere, de rol van een on zijdige en de Russische pers legt daarop dan ook den vollen nadruk, na te hebben betoogd, dat het verdrag voor de fronten in dezen imperialistischen oorlog een nieu we afbakening geeft. Rusland staat tus schen deze fronten in en zoo beschouwd is de oriënteering, gelijk Molotof die ten vorigen jare omschreef in het pact van Berlijn nog eens bevestigd. wet zou durven handelen begaat een ern stig misdrijf, dat voortaan, gestraft zal worden". In het slot van den oproep komt nog tot uiting, dat de vele misstanden die op taalgebied nog in het Brusselsche bestaan, spoedig en zonder aanzien van personen opgeruimd zullen worden. De Brusselsche' „Soir", die, zooals wij reeds gemeld hebben, na 28 Mei een alge- heele vernieuwing onderging (niet zoozeer naar het uiterlijk van het blad, maar naar het innerlijke van het bedrijf nieuwe menschen met een nieuwen geest) bracht dezer dagen een merkwaardig hoofdarti kel, van de hand van Paul Goulin, hetwelk wij. hier geresumeerd weergeven. De schrijver begint, met 'er op te wijzen, dat er in België altijd nog naïevelingen zijn die in een Engelscbe overwinning geloo- ven. Die zoowaar meenen, dat zij die over winning bespoedigen, wanneer zij zooveel mogelijk levensmiddelen opkocpen en vasthouden, om de rantsoeneering te sabo- teerén en het land uit te hongeren, ten einde onlusten te verwekken alsof dat mogelijk zou zijn. Die onnoozelen weten niét, dat Engeland niet met een uithonge ring van België te helpen is, dat België trouwens niet uitgehongerd kan worden, dat er niemand honger behoeft te lijden, al zal men er dan niét meer de weelde kennen van den een alles en den ander niets, gelijk vóór 10 Mei. De schrijver zet dan uiteen, hoe men toen in België leefde. Men meende den oorlog van 19141918 gewonnen te hebben en men feestte. Het werd één reusachtige kermis, een alge meen bacchanaal, waarin alle z.g. burger moraal te loor ging. Men tracteerde op het monstertractaat van Versailles en men bleef er op fuiven. De oorlogsprofiteurs verbrasten hun bloedgeld en weldra was er in het land niets meer heilig. Men pro pageerde de losbandigheid en de cocaïne. Men vond de jazz uit, de taxi-girls, de de valuatie en de crisis. Men devalueerde den arbeid, het geld en de zielen. Volksafge- va-.rdigden versjacherden hun mandaat, ministers hun invloed, mannen hun vrou wen, moeders hun dochters. Oude heertjes kochten zich luxe poppetjes, die hij offi cieele gelegenheden naast officieele grijs aards met lange baarden op de foto voor de krant stonden en meer in tel waren dan hardwerkende moeders van groote ge zinnen. Men heette de kinderweelde een kinderlast en het werd een schande moe der te zijn. Men organiseerde de kinder beperking en de huwelijksineenstorting, waarin volksvreemde advocaten zich spe cialiseerden. Op de boulevards vond men inlichtingenbureaux voor het Malthusia nisme naast „echtscheidingsbureaux". Dte moderne leuze „zaken zijn zaken" dijde uit tot in de huwelijksmoraal, waar geld en positie de waardebepaling werden voor min of meer liefde en trouw der moderne vrouw. De kapitalistische, uitbuiting vierde hoogtij, tegelijk met den klassenstrijd, waaraan ook al grof geld verdiend werd. Dat noemde men'het tijdperk der wel vaartIs het wonder, zoo waagt Paul Gollin, dat de herinnering aan die jaren den mond vult met bitterheid en wij geen woord van spijt kunnen hebben over het vei-scheiden van dat prachtig tijdperk 1" Om te voorzien in den nijpenden geld nood, waarmede de Belgische Overheid de laatste maanden te kampen heeft, zal zij deze week een leening uitschrijven van dz'ie milliard frank en tevens voor een milliard frank nieuwe belastingen invoe ren. Ten departemente van financiën te Brussel werd ons omtrent de oorzaken van deze ingrijpende maatregelen de volgende uiteenzetting gegeven k De gebeurtenissen van de jongste maan den zijn niet zonder invloed geweest op den financieelen toestand van België. Er is een aanzienlijk tekort in de belastingop brengst ingevolge de verslapping van den zalcenomzet. Daarbij komt een vermeerde ring van de staatsuitgaven, in hoofdzaak te wijten aan de volgende oorzaken A. Het voorzien in de behoeften van een be langrijk deel der bevolking, tijdelijk zon der werkgelegenheid en verplicht beroep te doen op het armbestuur; B)de ver plichting voor België, overeenkomstig de Conventie van Den Haag, te voorzien in de kosten van het Duitsche bezettings leger. Om den kritieken toestand van de Belgische financiën te vërhelpen heeft de secretaris-generaal van financiën besloten tegelijkertijd de twee in dergelijke omstan digheden voorgeschreven redmiddelen aan te wenden, namelijk een leening van drie milliard en een heffing van een milliard aan nieuwe belastingen. (Nadruk verboden.) DE LUCHTAANVAL OP AMSTERDAM. Het aantal cïooden tot zeven gestegen. De luchtaanval, welke gisteren in de vroege morgenuren door Engelsche vlieg tuigen op Amsterdam is ondernomen, scheen aanvankelijk drie slachtoffers ge- eischt te hebben, terwijl drie menschen, de familie Theunissen, vermist werden. In den loop vair gisteren is het totaal aantal slachtoffers echter tot zeven gestegen, daar de drie ver-misten in de puinhoopen van het j perceel Rechtboonrsloot 99 zijn aangetrof fen, terwijl bovendien het zwaar gewonde dochtertje van de familie Zeilmaker, wo nende op .den Hoogte Kadijk, gistermorgen in het Binnengasthuis aan haar ver-wondin gen is overleden. TATARESCU GEARRESTEERD. In een officieel communiqué wordt me degedeeld, dat ook de oud-minister-presi- dent van Roemenië, Tata2-escu gearres teerd en geïnterneerd is. Er wordt een gerechterlijk onderzoek ingesteld naar zijn activiteit als minister en als ambassadeur- te Parijs, zoo meldt Stefani uit Boekarest. VLEESCH EN BROOÖ IN RESTAURANTS OF BONNEN. EEN UITEENZETTING. In een gisteren gehouden persconferentie heeft de directeur van het centraal distri butiekantoor een uiteenzetting gegeven van de maatregelen, die zijn afgekondigd ten aanzien van de regeling voor het hotel- en restaurantbedrijf, alsmede voor de zgn. broodjeswinkels. In het vervolg zoo zei hij, zal het noodig zijn, dat men zijn bon nen voor .brood en vleesch naar een hotel, restaurant of bróodjeswinkel meeneemt. Tot nu toe Ontvingen deze zaken 50 Van de hoeveelheid, die zij In dezelfde pe riode van het vorige jaar kregen. Daar komt nu vex-andering in. Er is een systeem vaii zgn. „wisselbons" ontwox-pen. Het is tweeledig. Voor brood zijn er wisselbons, die iederreclit geven op 50 gx-am en voor vleesch ontvangt men wisselbons, die ieder recht geven op 25 gram. Deze wisselbons zijn in het gewone handelsverkeer niet geldig. Voorts zijn in hotels, restaui-ants en broodjeswinkels uitsluitend nieuwe bonnen geldig. Dus niet die van een vorige week. Deze maatregel houdt verband met de be- voox-x-ading der hotels, restaurants en broodjeswinkels, die hun voorraden uiter aard ook slechts op bonnen kunnen krijgen. De zgn. „weermachtsbonnen", bonnen, die vanwege exx voor de Duitsche weermacht worden uitgegeven, zijn eveneens niet gel dig in het gewone verkeer. De hotelhou ders, restaurateurs en exploit anten van bx-oodjeswinkels moeten deze bonnen op de distributiekantoren inwisselen voor Neder landsche bonnen. Hetzelfde geldt ten aan zien van de bonnen; die Duitsche reizigers in Nedei'landschehotels en ï-estaurants overhandigen, de zgn. „Gasfcstappemar- ken". Voor de maand October is een speciale regeling getroffen, waardoor liet mogelijk is dat hotels, restaurants en broodjeswin kels in de gelegenheid zijn voldoenden voorraad aan brood en vleesch te hebben, zoodat zij niet in moeilijkheden komen. Suiker, thee, boter, rijst en dergelijke ax-- tikelen zijn voor den consument in hotels en restaurants vrij. Zooals tot nu toe ook voor brood en vleesch gold, ontvangen de hotelhouders en restaurateurs van al deze artikelen 50 van de hoeveelheid, die zij in dezelfde periode van'het voiige jaar ontvingen. Gaan Nederlandsche aannemers naar Duitschland De Federatie Werkgevers - Bouwbedrijf heeft na een bespreking in tegenwoordig heid van een afgevaardigde van den Re- gee2-ingscomxnissaris voor den Wederop bouw zich op vei-zoek der Duitsche auto riteiten bereid verklaard bemiddelend op te treden ter beantwoording van de vraag, of Nedei-landsche aannemers geneigd zijn op nader vast te stellen voorwaarden werken aan te nemen in Duitschland, meldt Cobouw. Het betreft op' het oogenblik hoogen bouw, en wel voornamelijk woningbouw, in Hamburg en misschien nog enkele an dere steden in Noordwest Duitschland. Militaire objecten zijn uitgesloten. Een kleine commissie, door de Federatie samengesteld, gaat naar Duitschland om kennis te nemen van de projecten welke gebouwd moeten worden en om vast te stellen welke voorwaarden bij de aan neming en uitvoering zullen gelden. Het is de bedoeling, dat de Nederlandsche aan- nemers met Nederlandsch personeel en met hun eigen werktuigen zullen werken en er is bedongen, dat na afloop van het werk de personen en de werktuigen naar Nederland kunnen teruggaan. Voor één project zullen vermoedelijk 200 werklieden noodig zijn. Voor de loon- betaling enz. zullen in Duitschland voor schotten worden verstrekt. DE KOLENVOORZIENING VAN BELGIE IN DEN KOMENDEN WINTER. Een vraagstuk van transport» Onze 'Berlijnsche coi-respondent meldt: Uit een mededeeling van den directeur van het Belgische niffnbestuur blijkt, dat de Belgische kolenmijnen door den oorlog slechts weinig geleden lxebben. Slechts één niy'n werd vernield. Een andere is, tenge volge van ernstige waterschade, nog niet in gebruik genomen kunnen worden. In alle" andex-e mijnen wordt weer in den vroege- ren omvang gewerkt. De geproduceerde kolen moesten echter wegens gebrek aan vervoermiddelen opgeslagen worden. De kolenvoorziening van België in den ko menden winter zal dan ook een vraag-' stuk van transport zijn, aan wellis oplos sing met alle energie - geai-beid wordt. In het algemeen kan men echter aannemen, dat de kolenaanvoer op zoo goed als nor male wijze zal kunnen geschieden. Een spelmoment voor liet doel van D.WJS. uit de ontmoeting D.W.S.—A.D.O. Geheel links Bertus Caldenhove, de international back van D.W.S. die na een lange afwezigheid zijn «rentree op het'groene tapijt maakt. (Pax Holland)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1940 | | pagina 1