Tweede Blad PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT Vrijdag 20 September 1940 De zuurkool-inmaak is in den Langendijk begonnen. Aan voer langs den loopenden band ^ot0 Pax-Holiand) Het product is gereed, de zuui «ooi is ingemaakt, de vaatjes zijn gevuld en worden gesloten (Foto Pax-Holland) Kroniek van den dag. EGYPTE IN EEN RAMPZALIGE POSITIE. Het Italiaansche leger in Libye is een offensief tegen de Britsche troepenmacht in Egypte begonnen Solloem, dicht bij de grens en aan de Mïddellandsche Zee gele gen, werd reeds door de Britten prijs gegeven. De oorlog woedt nu ook op het Egyptische souvereine grondgebied. Een figuur, die in de geschiedenis wel iswaar niet eenig is, maar desalniettemin voor de Egyptenaren uiterst penibel, doet hiermede haar intrede in den Oosterschen sector van den krijg Egypte blijft for meel neutraal aan den strijd op zijn ge bied doet het Egyptische leger niet mee Italië handhaaft de fictie, dat het alleen met de Engelschen te maken heeft. Het zal uiteraard van het verdere verloop van den strijd afhangen, óf Egypte deze fi guur lijdelijk kan blijven aanzien. Voor het oogenblik speelt de strijd zich af in het uiterste Westen des lands, dat grooten- deels woestijngebied is. De Egyptische re geering kan doen, alsof het haar niet zoo heel veel aangaat, wat hier gebeurt.4 Maar ze zal die houding onmogelijk kunnen handhaven, indien de krijg zich naar het Oosten, naar de Nijl-delta, het hart des lands zou verplaatsen. Zoodra dit gevaar dreigt, komt ze voor het directe alternatief te staan, óf zich aan de zijde van Enge land in den oorlog te begeven, óf Italië te helpen. Men kan voorshands slechts gis sen, hoe de keus eventueel zal uitvallen. Wij willen ons aan een dergelijke gissing niet bezondigen. Misschien 'heeft de Egyp tische regeering het gevoel, dat het weinig verschil maakt, of je door den hond of de kat gebeten wordt. Maar daarmede is ze uiteraard niet van het probleem af. Buitendien het heeft wijdloopige vertak kingen Egypte is een Mohammedaansch land. Wat er zich nu afspeelt, treft het geheele nabije Oosten, de geheele wereld van den Islam in zijn uitwerking. Ook met het oog daarop zjjn de gevolgen niet te overzien. Egypte vormt de sleutelpositie van En geland's strategisch systeem in het Ooste lijk bekken der Middellandsche Zee. Alex- andrië, de groote haven van het land, is de grootste Britsche marine-basis in dit belangrijke deel der wereld. Indien Italië er in zou slagen, de Engelschen uit Egypte te verdrijven, zou het hun den genadeslag voor hun positie in het heele Nabije Oosten hebben toegebracht. Het is voor Italië niet moeilijk zijn inval in het neutrale Egypte te rechtvaardigen. De Engelsche militaire macht in het' land, maakt die neutraliteit nu eenmaal dubbel zinnig en dus volstrekt' aanvechtbaar. Egypte kan haar als het ware slechts met den mond belijdende feiten zijn er zijns ondanks mede in strijd. Zijns on danks daarin schuilt het uitermate pijn lijke voor de Egyptenaren pijnlijk als hun heele geschiedenis na de fenomenale bloeitijd van het oude rijk. Eenmaal, eeuwen voor het-begin onzer jaartelling, was Egypte een wereldmacht. En in dien verren bloeitijd leverde het een beschaving op, waarvan de religieuze kunstzin ons thans nog den eerbied inboe zemt, welke alleen het ondoorgrondelijk waarachtige kan verwekken. Hun gigan tische scheppingen behooren tot de groot ste dingen, welke de mensch heeft voort gebracht. Na dezen bloeitijd werd Egypte de speel bal van al die machten, die achtereen volgens opstaan in het Morgenland en na een korte of lange periode van soms schit terende heerschappij weer snel verwelken. Het begint met een betrekkelijk kortston dige overheersching der Ethiopiërs, dan komen de Assyriërs en na hen de Perzen in het land. Vervolgens van 392 vóór tot 640 nè. Christus zijn het de Grieken en Romeinen, die Egypte hun wil en cul tuur opleggen en dan breekt de Mohamme- daansche periode aan, welke in zooverre van duurzame beteekenis is geweest, dat de Egyptenaren in meerderheid definitief tot den Islam werden bekeerd. In het be gin der 16e eeuw maakten de Turken zich van het land meester. Vrijwel onbestreden hielden ze hun heerschappij tot aan het einde der 18e eeuw vol. Toen kwam de klad voor den Sultan er in, en begon het tijdperk, dat Egypte kennis zou laten ma ken met het imperialisme der Europee- sche groote mogendheden, een kennisma king, waarvan het thans de wrange vruch ten plukt in zijn dwangpositie tusschen Engeland en Italië. Een voorspel van deze imperialistische ervaring was het stoute stuk van Napo leon, die in 1798 naar Egypte overstak en het land veroverde. Slechts drie jaar lang duurde de Fransche bezetting. De Engel schen, tegen wie de zet bedoeld was, kwa men den Sultan bijstaan, met vereende krachten wisten ze de Franschen er weer uit te smften. Engeland had het intus- schen nog te druk met andere zaken, om zich verder op Egypte te bezinnen, zoodat het voorshands Turksch bleef. De invloed van den sultan geraakte echter vrijwel in het ongereede, toen een zijner bekwaamste officieren, Mehemed Ali, zich tot onder koning van Egypte wist op te werpen. Tot heden hebben zijn afstammelingen ge regeerd. >p Het Egyptische land raakte voor goed in de imperialistische politiek van West- Europa verstrikt, nadat in 1869 het Suez- kanaal was gegraven. De zeeweg naar Indië, welke daarvoor om Kaap de Goede Hoop liep, werd nu veel en veel korter, zoodat in het bijzonder voor Engeland groote belangen in Egypte ontstonden. Profiteerend van financieele moeilijkheden waarmee de Egyptische regeering voort durend had te kampen, wisten de Britten feeds na enkele jaren de Egyptische aan- deelen der Suez-kanaal-maatschappij op te koopen. Daarmede kwam het bestuur er van in hoofdzaak in hun handen. Inmiddels openbaarde zich in Egypte echter een nationalistisch réveil. Het Egyptische volk kwam in verzet tegen de Turksche overheersching, ook al hadden de (Turksche) onderkoningen dan kans gezien, den directen invloed van Konstan- tinopel voor een goed deel te niet te doen. Via een militairen opstand in 1881 kwam C. A. DUVEKOT f JL Dezer dagen is plotseling overleden de heer C. A. Duvekot te Goes, in leven directeur van de Veilingsvereeniging „Zuid Beveland". De overledene is onge veer 15 jaar directeur van de V.V.Z.B. geweest. Onder zijn leiding is de veiling tot grooten bloei gekomen. er een nieuwe grondwet tot stand, welke een Kamer van notabelen in het leven riep. De spanning bleef desondanks echter aan houden en een jaar later reeds laaiden de revolutie-vlammen opnieuw op. De onder koning moest nu zelf uit de hoofdstad Caïro vluchten en hij zou naar alle waar schijnlijkheid uit het land zjjn gejaagd, als Engeland zich niet opnieuw met de Egyp tische zaken was gaan inlaten. Op 11 en 12 Juli 1882 bombardeerde een Engelsche vloot Alexandrië, waarna troepen aan land werden gezet, die na korten tijd den op stand wisten te bedwingen. Van dit tijdstip af dateert de directe Britsche invloed. In 1883 werd een gouver nementeel stelsel ingevoerd, waarbij den ministers Engelsche raadslieden werden toegevoegd en de hooge rangen in het leger door Engelsche officieren werden be zet. De man, die nu feitelijk in Egypte regeerde, was de Engelsche consul-gene- raal, lord Cromer. De nationalistische beweging bleef zich onder dit alles echter roeren. Er brak een nieuwe revolutie uit, de Mahdie-opstand, ditmaal niet in het hart van het land, maar in het Zuiden, den door Mehemed Ali ver overden Soedan. De Engelsche generaal Gordon werd hierbg in 1885 te Khartoem vermoord en de geheele Soedan ging aan vankelijk verloren. Pas in 1898 slaagde men er in het gebied te heroveren, dat nu evenwel niet opnieuw aan Egypte werd toegevoegd, doch een Anglo-Egyptisch condominium werd, waar uiteraard de En gelschen de lakens gingen uitdeelen. Tot den wereldoorlog bleef de aldus ont stane situatie in hoofdzaak gehandhaafd, ook wat het nationalisme betreft, dat niet afliet zich telkens weer te roeren, zoozeer zelfs, dat lord Kitchener, de man van'het bloedige werk in Zuid-Afrika, er aan te pas moest komen. De rariteit van den toestand was, dat onder al deze bedrijven door de fictie, dat Egypte nog steeds tot het Turksche ryk zou behooren, in stand werd gehouden. Daaraan kwam pas een einde .toen de wereldoorlog uitbrak, waar in Turkije de zijde van Duitschland en Oostenrijk-Hongarije koos. Engeland kon digde nu zijn protectoraat over Egypte af. Wat er na den grooten krijg is gebeurd, zal men zich in groote trekken herinneren. De nationalistische beweging kwam on middellijk weer in actie, de volledige on afhankelijkheid van Egypte opeischend. In 1922 begon Engeland gehoor aan haar streven te geven. Het protectoraat werd voor opgeheven verklaard en een jaar la ter kregen de Egyptenaren een nieuwe grondwet, waarbij een volksvertegenwoor diging werd ingesteld. Maar de Engelsche troepen bleven in het land en de Soedan bleef Anglo-Egyptisch condominium. Van een werkelijke onafhankelijkheid was dus nog geen sprake en de nationalisten legden zich dan ook niet bij deze beperkte zelf standigheid neer. Hun optreden leidde in de volgende jaren herhaaldelijk tot relle tjes en botsingen, en was zoo hardnekkig, da'; Engeland zich tenslotte genoodzaakt zag, verder te gaan en formeel in te stemmen met Egypte's onafhankelijk heid. In 1930 vond dit plaats Egypte werd tot een souvereinen staat verklaard, met het erfelijke koningschap in de dynastie Mehemed Ali (op dat moment koning Foead, thans zijn zoon Faroek). De consequentie zou natuurlijk zijn ge weest, dat de Britsche militaire macht in het land nu definitief werd opgeheven. Tot zoover ging de good will echter niet. Er kwam een verdrag, een vriendschaps verdrag, tot stand, waarbij Engeland werd toegestaan, voorshands garnizoenen in het land te houden en Alexandrië als vlootbasis té gebruiken. Motief de ver dediging van het Suez-kanaal. Van Britsch standpunt beschouwd snijdt dit argument inderdaad hout. Maar de Egyptenaren mochten wel wenschen, dat het Suez-kanaal er nooit gekomen was. Zij bevinden zich thans in een posi tie welke practisch maar weinig ver schilt van die van een bezet gebied. En het is allerminst denkbaar, dat in hun land een strijd zal worden ontketend, die ont zaglijke verwoestingen zal aanrichten. Zoo deelt Egypte het noodlot van zoovele kleine mogendheden een revolutie gaat over de aarde en de slagen vallen hard en meedoogenloos, ook daar, waar men zich graag buiten spel had gehouden. DE „BALOERAN" ALS OPLEIDINGS SCHIP IN GEBRUIK. Het passagiersschip „Baloeran" van den Rotterdamschen Lloyd, dat momenteel werkloos tegen den wal ligt, wordt ge bruikt als opleidingsschip. Afgestudeerde stuuimansleerlingen die in verband met de oorlogsomstandigheden niet naar zee kun nen gaan om daar op de schepen zich verder te bekwamen, doen nu op dit mail schip de noodige practische kennis op. Nog verdere beperking vein benzineverbruik noodzakelijk In de bekendmaking van den secretaris generaal, waarnemend hoofd van het departement van handel, nijverheid en scheepvaart, waarvan wij in ons vorig no. in 't kort melding maakten, wordt o.m. gezegd De huidige benzinesituatie in ons land maakt een nog verdere beperking dringend noodzakelijk. Niet alleen zal deze beperking gevonden moeten worden in een verminderde too- wijzing voor de Octoberperiode, doch ook zal het voor iederen benzineverbruiker noodzakelijk zijn zich zelf daar waar mo gelijk uit eigen beweging beperking in het verbruik van benzine op te leggen. Het is de plicht van iederen staatsburger, dat hij zooveel mogelijk bijdraagt tot het in stand houden van het economische leven. Men zal zich dus keer op keer weer hebben af te vragen vóór men met zijn auto rijdt: „Is het dringend noodzakelijk, dat ik dit doe". Van overheidswege moeten in dit ver band tevens de volgende maatregelen ge nomen worden Het bij beschikking van 14 Augustus 1940 aangewezen tijdvak van 1 tot en met 30 September 1940, zijnde de derde motor brandstof-distributieperiode, wordt ver lengd tot en met 6 October a.s. Als 4de distributieperiode wordt niette min aangewezen het tijdvak van 1 tot en met 31 October 1940. Als gevolg hiervan zullen wederver- koopers van 1 tot en met 6 October a.s. zoowel de thans geldende coupons met groenen opdruk op grijzen ondergrond, welke bevestigd zijn aan de op grijzen ondergrond gedrukte vergunning, o.m. voorzien van het groene cijfer 3, mogen accepteeren als de voor October ontwor pen coupons met gelen opdruk op licht- grijzen ondergrond, bevestigd aan een op lichtgr ijzen ondergrond gedrukte vergun ning, waarop o.m. in gele kleur het cijfer 4 voorkomt. Speciale aandacht van wederverkoopers wordt nog gevraagd voor den thans ver schoven datum van laatste inzending aan leveranciers van opplakvellen met cou pons. In tegenstelling met de laatste alinea van een schrijven d.d. 16 dezer, hetwelk aan wederverkoopers uitgegaan is onder het hoofd „Motorbrandstofbeschik king 1940 no. 1", wordt de uiterste datum, waarop September-coupons nog aan le veranciers ter aanvulling van den voor raad mogen worden ingezonden, bepaald op 7 October a.s. Eenheid in de vakbeweging. Grafische arbeiders vereenigen zich. DeN.V.y .-persdienst -meldt: Na het besluit tot fusie tusschen het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigin- gen en de Nederiandsche Vakcentrale is men ijverig begonnen met de verdere voor bereiding van de versterking van de alge- meene positie der vakarbeiders. Naar bui ten werd de eenheid, waarnaar thans ge streefd wordt en die na jaren nu ook bereikt zal worden, reeds gedemonstreerd door bovengenoemde fusie, terwijl thans ook naar binnen aan de eenheidsgedachte, aan de vorming van sterke vakgroepen, ge arbeid is door vereenigingen of bonden, waarvan de leden in. één bedrijfsgroep werkzaam waren, samen te doen smelten. In vele organisaties, welke tot het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigin- gen behooren of vroeger in de Neder iandsche Vakcentrale vereenigd waren, werd dit punt zeer actueel. Zoo bleken door de fusie tusschen N.V.V. en N.V.C. samengebracht te zijn de Algemeene Nederiandsche Typografenbond, de Nederiandsche Litho-, Foto- en Chemi- grafenbond en de Nederiandsche Grafische Bond. Dit heeft ertoe geleid, dat de Al gemeene Nederiandsche Typografenbond, als grootste der drie organisaties, de op dracht van Commissaris Woudenberg ont ving, deze groepen tot één vakgroep te vereenigen. Terstond zijn besprekingen ge houden tusschen de drie genoemde organi saties, met. het gevolg, dat thans alge- heele overeenstemming is bereikt. Door de fusie tusschen N.V.V. en N.V.C. en door de samensmelting van de drie organisaties in het grafische bedrijf zullen de werkers in dit bedrijf sterker dan ooit als georganiseerde vakgroep naar voren treden. NIEUWE ORGANISATIES TREDEN TOT N.V.V. TOE. Gezagvoerders, Stuurlieden en Scheepswerktuigkundigen sluiten zich aan. De Vereeniging van Nederiandsche Ge zagvoerders en Stuurlieden en de Vereeni ging van Scheepswerktuigkundigen heb ben zich bij het. Nederlandsoh Verbond van Vakvereenigingen aangesloten. BOND TER BEHARTIGING VAN DE BELANGEN VAN DE VISSCHERIJ EN DEN VISCHHANDEL, ALSMEDE VAN AANVERWANTE BEDRIJVEN. Te Den Haag is opgericht de bond ter behartiging van de belangen van de vis- scherjj en den vischhandel, alsmede van aanverwante bedrijven. De leden van den bond worden ingedeeld in bedrijfstakken (secties) waarvan ver tegenwoordigers zitting hebben in het be stuur. In het voorloopig bestuur hebben zit ting genomen de beeren P. J. de Jong', Amsterdam, A. A. Smit, Groningen, Johs. Sterk, olendam, en N. J. Steur, Monni kendam. Voor het voorzitterschap, dat aan een neutraal persoon zal worden opgedragen is een jurist aangezocht, die geenerlei be lang bij het bedrijf heeft, terwijl het secre tariaat en de economische leiding zal worden gelegd in handen van het Bureau voor Economische bedrijfsorganisatie, Sweelinckstraat 134, Den Haag. VOEDSEL VOOR ZIEKEN. De geneeskundige hoofdinspecteur van de volksgezondheid schrijft Verschillende voedingsmiddelen vallen thans onder de distributie. Ook onze zieken kunnen 'niet langer meer krijgen wat zij meenen noodig te hebben, en misschien wel graag zouden wenschen. Het is dan de ge woonte om zich tot zijn behandelenden arts te wenden, met het verzoek extra-voedsel voor te schrijven. Schrijft de arts niet pre cies die artikelen voor, die vele patiënten wenschen, of geeft hij een mindere hoe veelheid dan de patiënt zelf meent noodig te hebben, dan geeft dit vaak aanleiding tot een zekere wrijving tusschen patiënt en arts. Het is, om teleurstelling en wrijving te voorkomen, nuttig, dat onze zieken weten, hoe in korte trekken de ziekenvoedseldis- tributie loopt. Alle artsen zijn op de hoogte gebracht voor welke ziekten extra voedsel mag worden voorgeschreven zij weten ook de hoeveelheid, die voor de ernstige geval len maximaal mag worden verstrekt. Deze hoeveelheden zijn zoodanig, dat de zieken niet bang behoeven te zjjn, dat ze tekort zullen komen, al wordt misschien niet aan al hun wenschen voldaan. Bovendien zullen de artsen bij sommige ziektegevallen genoodzaakt zijn, te advi- seeren bonnen voor voedingsmiddelen, die aan den patiënt verboden zijn, in te houden. Dit geval kan zich bijvoorbeeld voordoen hij dieetpatiënten. Maakt het dus de(3 artsen niet moeilijk, door voedingsmiddelen te vragen, die hij u niet kan en mag voorschrijven moppert niet, als hij bonnen laat inhouden. Noch het een, noch het ander doet hij voor zijn ple zier. Hebt vertrouwen in uw artsen en in de instanties aan wie de distributieregeling is opgedragen. Zij allen handelen welbe wust in het belang van onze zieken, zoo wel als in dat van onze geheele bevolking. ZEER BELANGRIJKE ENGELSCHE VLIEGTUIGFABRIEKEN GETROFFEN. De beide vliegtuigfabrieken te Liverpool Speke, die volgens het legerbericht van gisteren door zware bommen getroffen zijn, behooren, naar het D.N.B. meldt, tot de belangrijkste vliegtuigfabrieken van En geland. Daar worden in de eerste plaats de Blenheim bommenwerpers vervaardigd. De West India en Victoria docks in het havengebied van Londen, die eveneens met bommen aangevallen werden, zijn niet al leen de grootste van Engeland, doch z\j behooren mede tot de grootste ter wereld. Daar ook zij van sluizen voorzien zijn, zijn ze bijzonder kwetsbaar voor luchtaanvallen. Om dezelfde reden is herstelling zeer moei lijk en trjdroovend. Deze beic e havencom plexen dienen in de eerste plaats voor het lossen van transporten levensmiddelen en vleesch. In de nabijheid bevinden zich de bijbehoorende opslagplaatsen .n koelhuizen. Juist by deze havencomplexen zal de be schadiging een zeer ongunstige uitwer king hebben op de levensmiddelenvoorzie- ning van Londen. Financieele regeling Opbouwdienst. Er blijkt in sommige gemeenten eenig misverstand te heerschen omtrent de te werkstelling van personeel uit den Opbouw dienst. Met name is er niet voldoende klaar heid over de financieele regeling, welke bjj de uitvoering van werkobjecten zal moeten gelden. Ten aanzien van deze materie kan wor den medegedeeld, dat er nauw contact be staat tusschen den Opbouwdienst en den rijksdienst voor de werkverruiming. Plan nen van eenigen omvang worden door de zen dienst in overleg met de betrokken afdeeling van den staf van den Opbouw dienst onderzocht en zoo noodig verder voorbereid. De berekening van de kosten welke belanghebbenden bij door den Op bouwdienst uit te voeren werken zullen hebben bij te dragen, zal op overeenkom stige wijze geschieden als gebruikelijk bij de tewerkstelling van werkloozen door be middeling van den rijksdienst voor de werkverruiming. Aldus wordt getracht te voorkomen, dat om financieele redenen aan personeel van den Opbouwdienst de voorkeur zou worden gegeven. Slechts ligging en aard van het werkobject mogen doorslaggevend zijn voor de toewijzing. Aan den anderen kant behoeft het geen betoog, dat in geen geval de kosten-bydra- ge van belanghebbenden bij uitvoering door den Opbouwdienst grooter zal mogen rijn dan by uitvoering door werkloozen. De vrees, dat het inschakelen van een groot aantal werkers uit den Opbouwdienst zal leiden tot hoogere loonkosten is derhalve geheel ongegrond. Door samenwerking van de betrokken inspecties van den rijksdienst voor de werk verruiming met de betreffende afdeeling van den staf van den Opbouwdienst is dë behartiging der wederzijdsche belangen volkomen gewaarborgd. Zulks is van bijzondere beteekenis met het oog op de voortzetting van werken, welke aan de voedselvoorziening van ons land ten goede komen, doch welke als ge volg van de huidige omstandigheden niet met het gewensChte tempo kunnen worden uitgevoerd door werkloozen uit de groote steden. IN BESLAG GENOMEN LADINGEN VRIJGEGEVEN. By het uitbreken van den oorlog hier te lande zijn door de Duitsche autoriteiten een aantal schepen, die zich op weg naar Nederiandsche havens bevonden, aangehou den en naar Duitsche havens opgebracht. De commissie voor aangehouden lading („Coval") heeft de verdediging van de be langen der lading-eigenaren op zich geno men. De waarde der betrokken goederen bedroeg ca. 1.500.000. Na een reeks be sprekingen met het Prisenhof te Hamburg en andere Duitsche instanties is vrijgave toegestaan van het meerendeel dezer goe deren, waarvrn verschillende zendingen in middels reeds hier te lande zijn aange komen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1940 | | pagina 5