Provinciale Zeeuwsche Courant
MiddelburgscKe» Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Het overleg te Rome.
Oplaag 12.409 exempl.
183ste JAARGANG NUMMER 218
V R Ij D A G 20 SEPTEMBER 1940
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr en G. W den Boer
ABONNEMENTSPRIJS:
18 cent per week oi f2.30 per kwartaal.
Franco per post f 2.50 per kwartaal'
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENT8EPRUS:
Van 1—5 regels f 1.50, Iedere regel meer
30 cent. Bij abonnement speciale prijs.
Kleine advertenties van 1-5 regels f0.50.
Iedere regel meer 10 ct (max 8 regds).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG),
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Spanje's houding in het geding
Het accent valt thans wel in 't bijzonder
op de vraagstukken, welke betrekking heb
ben op de verhoudingen in de Middelland-
sche Zee. Men behoeft er de commentaren
in. de Duitsche en Italiaansche bladen
maar op na te lezen, om tot deze overtuir
ging te geraken. Het is niet zonder belang,
dit te constateèren, zulks met bet oog op
de ontwikkeling van het krijgsbedrijf in
het Westen. Nadat gedurende ruim veertien
dagen de aandacht van de geheele wereld
op den vergeldingsslag tegen Londen was
geconcentreerd, heeft de belangstelling
zich thans plotseling naar de Middelland-
sche .Zee verplaatst, waar de situatie zich
door den Italiaanschen opmarsch tegen
Egypte geheel heeft gewijzigd. De Ita-
liaansch-Britsche oorlog was na de ver
overing van Britsch Somaliland een betrek
kelijk latente aangelegenheid geworden.
Daaruit is hij thans gewekt, een massale
beweging is ingezet, waarbij weliswaar de
Britsche sleutelstelling bij het Suez-ka-
naal op het spel staat, maar waarvoor men
toch ook de interpretatie kan worden ge
geven, dat Italië en Engeland elkander de
beheersching van Egypte, van de Njjl, Del
ta, Alexandrië en het Suez-kanaal be
twisten. Want er moge nu gesproken wor
den van een bevrijdingsoorlog, goed be
schouwd is het toch zoo, dat over de zeg
genschap van Egypte heen de imperiale
sleutelposities in het geding zjjn. En deze
sleutelposities zijn niet te houden, zonder
de beheersching van Egypte. En zoo vech
ten Engeland en Italië thans in het land
zelf om het lot van dat land. Het is waar
lijk de meest zonderlinge figuur welke men
zich kan denken. Men stelle zich voor:
Egypte is een zelfstandig land, de onafhan
kelijkheid vond officieele erkenning toen
Egypte toetrad tot den Volkenbond. Het
moge waar zijn: de Volkenbond is uit den
tijd en de gebouwen en archieven in Ge-
néve hebben nog slechts museumwaarde,
deze omstandigheden veranderen niets aan
het feit, dat Egypte officieel als zelfstan
dig land is erkend, terwijl het reeds uit
hoofde van z\jn diplomatieke relaties op
een zoodanige erkenning aanspraak kan
mken.
Dergelijke overwegingen schijnen echter
niet te tellen en zoo is ook de strijd om
Egypte een aangelegenheid, waarom men
zich uit volkenrechtelijk oogpunt maar geen
zorgen moet maken. Maar dat het hier zou
gaan om de bevrijding van Egypte, ne-n,
dat is toch wel een wat gewaagde these.
Wat er van dit alles zij, het is een op
merkelijk verschijnsel, dat de belangstelling
thans zoo geheel en al geconcentreerd ls
op de Middellandsche Zee, terwijl de ver
gelding, welke Londen thans ondergaat, nog
steeds niet, naar uit de laatste Duitsche
berichten valt op te maken, op haar hoog
tepunt ls gekomen. De Duitsche pers vindt
.in haar jongste beschouwingen aanleiding
om te spreken van nog ernstiger slagen te
gen Engeland, dat zich, met schending van
alle begrippen omtrent fatsoen en moraal,
niet zou hebben ontzien de ziekeninrich-
tingen van Bielefeld, de stichting van Von
Bodelschwing te doen bombardeeren.
Naast deze verontwaardiging valt in de
Duitsche persbeschouwingen niet zoozeer
het accent op deze vergeldingsslag tegen
Londen, hoewel zijn hoogtepunt naderend,
blflkens de mededeeling dat de Lon-
denaars dagelijks urenlang in de schuilkel
ders moeten doorbrengen maar veeleer
op de conferentie te Rome.
Wat Ciano en Von Ribbentrop bespreken,
we hebben er reeds op gewezen, er is stof
voor gesprekken te over. Ook officieel hecht
men te Rome en Berlijn zeer veel waarde
aan dit contact tusschen de exponenten
van de as-politiek.
Men is zoowel te Berlijn als te Rome
blijkbaar de overtuiging toegedaan, dat
na de geslaagde aanvallen op de militaire
doelen, de dokken en de groote indus
trieën van Londen, een goed opgezette
actie tegen de sleutelposities in het Nabije
Oosten het proces kan verhaasten, ook
ongeacht het feit, dat de Ver. Staten juist
weer een aantal duikbooten oude duik-
booten overigens ter beschikking van
Engeland hebben gesteld. Nu zal de naas
te toekomst moeten uitwijzen, in hoe
verre deze prognose juist is en daarom
is het te begrijpen, dat Duitschland en
Italië er de grootste waarde aan hechten,
het offensief in Egypte minstens zoo
doeltreffend te doen zijn als de slag
tegen Engeland, immers iedere positie
verzwakking kan ten voordeele van den
verdediger Engeland strekken en
vandaar dat de beide as-genooten niet
slechts in politicis één lijn trekken, maar
ook, hoewel op afzonderlijke fronten op
tredend, toch hun tactiek coördineeren.
HET GAAT OOK OM GIBRALTAR.
Maar niet slechts Egypte is inzet van
deze oorlogstactiek der as-politici. Gelijk
we met betrekking tot het bezoek van
den Spaanschen minister Suner aan Ber
lijn reeds hebben opgemerkt, is de hou
ding van het nationalistische Spanje van
de grootste beteekenis voor Rome en Ber
lijn. Zulks wordt thans bevestigd door
berichten van United Press, waaruit te
vens valt op te maken, dat de as-politici
niet slechts het winnen van de daadwer
kelijke sympathie van Spanje, beoogen,
maar dat zij een verderreikend doel heb
ben: de verovering van Gibraltar.
Deze opvatting is te meer aannemelijk,
wijl het de aandacht heeft getrokken, dat
de conferenties, van de as-genooten, hoe
wel vallend binnen het kader der normale
gedaehtenwisseling, in den regel gevolgd
worden door min of meer opzienbarende
gebeurtenissen. Het verrassingselement is
de jaren door een sterk, vaak doorslag
gevend argument van Rome en Berlijn
geweest, en in dit stadium van den oor
log kan een zoodanig verrassend initiatief
geenszins uitgesloten worden geacht.
Zal Spanje bij een zoodanige tegen het
Britsche bolwerk Gibraltar gerichte actie
uitgeschakeld kunnen worden? Zooals
reeds werd opgemerkt, hebben de as-mo-
gendheden groot belang bij een met-neu
traal, niet-oorlogvoerend Spanje, dat dan
de rol zou kunnen overnemen welke Mus
solini tot voor drie maanden met zooveel
vaardigheid heeft gespeeld. Italië heeft in
het conflict ingegrepen, toen de ontwikke
ling in een zoodanig stadium was getreden,
dat de bijdrage van Italië als oorlogvoeren
de, om de stoot tegen Albion door te zetten
kon strekken tot verhaasting van het pro
ces der vergelding tegen een vijand, die
over zoo tal van strijdmiddelen beschikt
Een dier strijdmiddelen is de blokkade,
waarvan het Middellandsche Zeebekken
den invloed ook wel zal ondergaan.
Maar wat nu Spanje's aandeel betreft,
er kan geen twijfel over bestaan en
Suner zal dat punt zeker hebben aange
roerd dat Spanje economisch en mi
litair gesproken niet in staat is daadwer
kelijk in den oorlog in te grijpen. Spanje
kan dus ook niet een stoot op Gibraltar
uitvoeren het is er militair niet krachtig
genoeg voor, om hier een succes te ver
wachten.
Deze staat moet door de as-mogendhe-
den worden toegebrachtzij moeten daar
toe militair in staat worden geacht.
Nu is het maar de vraag, wanneer Gi
braltar aan de beurt is. Zullen Ciano en
Von Ribbentrop nog tijdens het offensief in
Egypte, terwijl de luchtslag tegen Lon
den met vernietigend succes wordt ge
voerd, besluiten tegelijkertijd Engeland op
de meest gevoelige plaats van zijn impe
riale stelsel Gibraltar, te treffen?
Het zou ten doel hebben een beslissing
tot iederen prijs te forceeren. Voorspellin
gen doen is gevaarlijk, maar op grond van
de reeds door de Duitschers en Italianen
tegen Engeland bereikte resultaten zou men
zeggen Zij hebben den tijd wel, want de
blokkade-oorlog tegen Engeland heeft de
Britsche blokkade vrijwel geneutraliseerd,
zoodat men niet kan aannemen, dat de
beide verbondenen nu de zaken zouden
gaan forceeren.
Het gaat om Spanje's aandeel. Het kan
worden uitgedrukt in dit eené grond
stoffen.
In ruil daarvan zullen Italië en Duitsch
land wellicht den aanval ondernemen op
Gibraltar. Een aanval, die noodig schijnt om
de Britsche heerschappij in de Middelland
sche Zee te breken, een heerschappij, die
Italië reeds te lang als een ondragelijke
heeft gevoeld.
Zoo ziet het er naar uit, dat er eerlang
drie fronten zullen zijn Londen, Gibraltar
en Egypte.
Tenzij Londen capituleert. Maar dat viel
uit Churchill's laatste rede nog niet op te
maken.
De Britsche steenkoolindustrie.
De minister van arbeid Bevin, heeft naar
het D.N.B. meldt in het Engelsche Lager
huis verklaard, dat de arbeiders in de Brit
sche steenkoolindustrie in de toekomst niet
meer in dezen tak van industrie te werk
gesteld zullen worden, doch voor den krijgs
dienst zullen worden opgeroepen. Deze
maatregel is noodig geworden, doordat En
geland de Europeesche markten voor den
afzet van kolen heeft verloren. Ook jonge
lui, die thans nog in de Britsche steen
koolindustrie werkzaam zijn, zullen bij het
leger ingedeeld en door oudere menschen
vervangen worden.
Gift van 100.000 voor getroffen
bakkers.
Verschillende meelfabrieken in Neder
land hebben gezamenlijk een bedrag van
100.000 gestort in het Bakkersfonds 1940,
dat ten doel heeft het vsrleenen van hulp
aan de door krijgsverrichtingen getroffen
bakkers.
MEISJE BIJ HET SPEÏJEN MET
LUCHTERS jtN BRAND GERAAKT.
Het zesjarige dochtertje van den land
bouwer M. uit Vierakker, dat gistermiddag,
op den zolder bij buren met lucifers speel
de, is in brand geraakt. Overdekt met
brandwonden is het meisje in het R.K. zie
kenhuis te Zutphen opgenomen, waar het
vannacht is overleden. Eenige andere kin
deren hebben minder ernstige brandwonden
opgeloopen.
]!ii!iiiiijiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiijiiiji
Nieuwe seedtijd-
regeling van 14 October
a.s. af.
Omtrent de nieuwe taakverdeeling van
de radio-omroepvereenigingen weet het
U. D. titans mede te deelen dat deze met
ingang van Maandag 14 October a.s. zal
worden ingevoerd, waardoor de program
ma's der radio-omroepvereenigingen weer
in een meer vastomlijnd kader worden ge
bracht. Spoedig is de nieuwe 415-meter-
zender te Lopik gereed en komt men ook
klaar met het ombouwen van den tegen-
woordigen 415-meter-zender te Jaarsveld
tot een provisorischen zender op de 301-
golflengte, dit laatste in afwachting van
het gereedkomen van den nieuwen zender
van de Nozema op 301 meter, tegen het
einde van dit jaar. Van Maandag 14 Oc
tober af zal nu op de drie volgende golf
lengten worden uitgezonden: 415 meter:
Hilversum I; 301 meter: Hilversum II; 1875
meter: Kootwijk.
Voor den tijd, dat de oorlogstoestand
voortduurt, zullen de uitzendingen des
avonds om 9 uur worden beëindigd en des
morgens om 8 uur aanvangen. De zend-
tijdverdeeling is opgezet volgens een sche
ma dat veertien dagen duurt en dan weer
van voren af aan begint.
Wat nu de programma-indeeling op de
Zondagen betreft, kan worden medegedeeld,
dat de uitzendingen uit twee homogene
deelen zullen bestaan, voor wat de golf
lengten van Hilversum I en Hilversum II
betreft. Op Hilversum I zal eiken Zondag
morgen een ochtend-kerkdienst van 10
12 uur worden verzorgd door de N.C.R.V.
of de K.R.O., al naar gelang zij aan de
beurt van uitzending, zijn. Op Hilversum n
wordt des morgens van 810 uur een mor
genwijding en des avonds van 5.307 uur
een kerkdienst uitgezonden door de N.C.R.
V. of de K.R.O., als zij aan de beurt van
uitzending Zijn. Op .Znr.dagen waarop de
A.V.R.O. des morgens uitzendt, worden
deze uitzendingen onderbroken voor een
der drie bovengenoemde diensten, resp. te
verzorgen door de N.C.R.V. of de K.R.O.
Op Zondagen waarop de V.A.R.A. des mor
gens uitzendt, verzorgt de V.P.R.O. van
1012 uur een kerkuitzending.
De uitzendingen van 12 uur tot sluitings
tijd rouleeren wederom volgens een vast
systeem, enkele onderbroken door avond
kerkdiensten, wanneer de A.V.R.O. of de
V.A.R.A. uitzendt. Doen zjj dat niet, dan
vinden de avondkerkdiensten natuurlijk in
de gewone uitzendingen van de N.C.R.V. of
de K.R.O. plaats.
Op Kootwijk (1875 M.) zullen geen kerk-
uitzendingen plaats vinden. Op den Koot-
wij kzender verzorgt de K.R.O. op Zondag 20
October de eerste uitzending. Op de drie
volgende Zondagen doen dit achtereenvol
gens de A.V.R.O, de N.C.R.V. en de V.A.
R.A.
Het -collectief contract in de
metaalindustrie.
Men deelt ons van werkgeverszijde het
volgende mede.
In de metaalindustrie waren reeds eerder
collectieve contracten geweest. Het laatst
dat van 1930/'31, hetwelk toen na de inge
treden crisis niet verlengd werd. In den
aanvang van 1939 werden opnieuw onder
handelingen geopend, doch bij het uitbreken
van den oorlog in September 1939 voor on-
bepaalden tijd opgeschort. Behalve de loon-
cijfers, was toen over den inhoud reeds
overeenstemming verkregen. Eenige maan
den geleden werden de besprekingen her
vat, hetgeen thans tot een totstandkoming
der collectieve overeenkomsten heeft ge
leid. De inhoud komt de cijfers zelf
daargelaten over het algemeen geheel
overeen met de collectieve overeenkomst
1930/'31. Zij bevat een persoonlijk minimum
uurloon en een minimum gemiddeld uur
inkomen en voert o.m. dezelfde indeeling
der werklieden in drie vakgroepen, een
vacantie van een week en een bepaling
betreffende de werkliedenvertegenwoordi
ging.
Cursussen voor kapiteins en
officieren ter koopvaardij.
De vereeniging voor de zeevaart orga
niseert een cursus voor kapiteins en of
ficieren ter koopvaardij, die door de hui
dige omstandigheden geruimen tijd bin
nengaats moeten blijven. De cursus, die
waarschijnlijk zal worden gehouden in een
der lokalen der gemeentelijke zeevaart
school te Rotterdam, zal een aantal leer
vakken omvatten, welke voor de praktijk
van groot belang zijn.
Het is gebleken, dat velen der betrok
kenen het denkbeeld toejuichen de the
oretische grondslagen van hetgeen zjj in
de praktijk reeds zoovele jaren beoefe
nen nog eens op te halen, zoodat te ver
wachten valt dat deze cursus (de deelne
ming is kosteloos) in den smaak zal vallen.
Bijzonderheden over het programma en
de plaats waar men zich kan opgeven
volgen spoedig.
25 stuks Friesch vee met zeer hooge productie of productie-afstamming zijn
naar de landerijen in de omgeving van Amersfoort overgebracht.
(Foto Pax Holland)'.
Italië wil Caïro niet
bombardeeren.
Het A.N.P. meldt uit Rome, dat het Ita
liaansche luchtwapen niet van plan is Caïro
te bombardeeren. Deze verklaring werd
Woensdag door officieele Italiaansche krin
gen gepubliceerd en beteekent een ant
woord op de Engelsche bewering, waarme
de onder de Arabische bevolking in Egypte
propaganda tegen Italië gevoerd werd. De
verschillende luchtalarmeeringen, welke het
Britsche opperbevel in Caïro verordend
heeft, hebben plaats gevonden zonder dat
ook maar een enkel Italïaansch vliegtuig
zich boven de stad bevond.
Het Engelsche koningspaar
bezoekt de geteisterde wijken
van Londen.
Reuter meldt dat de Engelsche koning
en de koningin drie Londensche wjjken
bezocht hebben, die sterk onder de Duit
sche bomaanvallen geleden hebben. Zij on
derhielden zich met de geredden en met de
leden der passieve verdediging.
Op een afstand van 25 meter van den
hertog van Kent is een tijdbom ontploft,
toen hij de geteisterde wijken van Londen
bezocht. De bom was in een tuin terecht
gekomen. De noodige maatregelen waren
genomen opdat er geen schade zou worden
aangericht.
Pétain over de Fransche
politiek.
„Frankrijk heeft zich vergist".
De Revue des Deux Mondes publiceert een
artikel van maarschalk Pétain over de
sociale politiek in Frankrijk. Pétain zegt
daarin, dat de nieuwe regeering reeds tal
rijke waagstukken heeft geregeld, waar
aan de regeeringen der Derde Republiek
zich niet eens gewaagd hadden. De sociale
wetten der Derde Republiek hebben het
levensniveau der arbeiders niet verhoogd
en de kapitalistische heerschappij niet aan
getast De economische middelen van het
land hebben zij grootendeels vernietigd.
Beter dan haar voorgansters kan de tegen
woordige regeering de sociale vraagstukken
aansnijden. Het gezin is de grondslag,
waarop het sociale gebouw moet rusten.
De opvoeding der jeugd is daarmede nauw
verbonden. Het beroepsleven moet op cor
poratieven grondslag georganiseerd worden.
De nieuwe sociale organisatie zal nocb
liberalisme, noch socialisme, noch kapita
lisme zijn. Frankrijk begrijpt thans, dat het
zich vergist heeft, toen het trachtte insti
tuten en methoden in te voeren, waarvoor
zijn grond en zjjn klimaat niet geschikt
waren.
Antonescu „Conducator".
LEGIONAIRS ERKENNEN DEN
STAATSLEIDER ALS EEN DER
HUNNEN.
Het Roemeensche ministerie van buiten-
Jandsche zaken heeft het diplomatieke
corps medegedeeld, dat de minister-presi
dent, generaal Antonescu, den titel „Con
ducator" zal hebben en dat in het internati
onale verkeer deze titel ook gebruikt zal
worden. Hiertoe is besloten met uitdrukke
lijke goedkeuring van de beweging der le
gionairs, die daarmede Antonescu als een
der hunnen erkend hebben,
DE NIEUWE BROODBONNEN.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van land
bouw en visscherjj maakt bekend, dat ge
durende .het tijdvak van 23 tot en met
29 September a.s. de met „7" genummer
de bonnen van het broodbonboekje teza
men recht geven op het koopen van 2500
gram roggebrood of 2000 gram ander
brood. Elk der bonnen geeft derhalve
recht op het koopen van 125 gram rogge
brood of 100 gram ander brood.
De bonnen, welke 29 September nog niet
gebruikt zijn, blijven voorts nog tot en
met Dinsdag 1 October a.s. geldig.
BOMMEN BIJ ROOSENDAAL.
Het A.N.P. meldt dat vanochtend vroeg
om ongeveer kwart voor vijf Engelsche
bommen zjjn neergekomen op een veld
genaamd de Brembosch, een gehucht ge
legen tusschen Roosendaal en de Belgi
sche grens. Vier brisantbommen kwamen
tot ontploffing en maakte groote gaten in
den grond, waarvan een met een middel
lijn van acht meter. Van de tientallen
brandbommen, die wei-den uitgeworpen,
kwam er niet één tot ontbranding. Enkele
ruiten werden vernield van in de nabij
heid gelegen boerderijen van den land
bouwer J. van Eekelen en van de weduwe
Backx. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor.
OOK BOMMEN BIJ ANNA-
PAULO WNA.
Gisternacht zijn op het land van den
heer A. Meyer aan den Middenweg te
Anna Paulowna vijf explosieve bommen
geworpen, waarvan er een in een sloot
wegg'eed en niet ontplofte. Bovendien
kwamen er nog achttien brandbommen
neer en ook hiervan kwamen er twee niet
tot ontbranding. De schade aan de te velde
staande aardappelen en koolrapen is niet
grooc. die aan bloembollen van iets meer
beteekenis. Ook de verdere schade is ge
ring. Ten huize van den heer D. Koning
sloeg een scherf door een asbestplaat en
bij den heer A. van Duin sneuvelde een
ruitje. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor.
De oprichting van grasdrogerijen
wordt door het Rijk
aangemoedigd.
Ook voor het jaar 1941 zal door het
Rijk voor een beperkt aantal te stichten
grasdrogerijen, respectievelijk uitbreiding
van' bestaande grasdrogerijen, financieelen
steun worden verleend.
Deze steun zal, onder bepaalde voor
waarden, den vorm hebben van een sub
sidie ongeveer ter grootte van den aan
koopprijs van het eigenlijke grasdroog-
apparaat, terwijl voorts de mogelijkheid be
staat, dat voor den aankoop van grond,
gebouw enz. tegen zakelijke of persoon
lijke zekerheid een crediet tegen matige
rente wordt verleend.
Nadere voorwaarden kunnen worden
aangevraagd bij den directeur-generaal
van den landbouw, departement van land
bouw en visscherij te 's-Gravenhage.
Bij de toewijzing zal door genoemden
directeur-generaal met de volgorde van
binnenkomst van de definitieve aanvragen
rekening worden gehouden.
