Prninciale Zeeuwsche Courant
HELLE
Atelier HENNING
Middelburgsche, Vlissfngsche,
Goesche en Breskensche Courant
Goering leidt de operaties tegen Engeland.
Oplaag ruim 12.080 ex.
Cu mm 9
183ste JAARGANG NUMMER 209
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1940
waarin opgenomen de
Uitgave dei Firma s F. van de Velde Jr en G. W den Boer
ABONNEMENTSPRIJS;
18 cent oei week ©t 2.30 per kwartaal.
Franco per post 2.50 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS?
Van 1-5 regels 11 50. Iedere regel meer
30 cent. Bij abonnement speciale prijs.
Klame advertenties van 1-5 regels <0-50.
iedere egel meer 10 ct (max 8 regels)
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG)
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
VRIJHEID EN GERECHTIGHEID
Het tijdperk van liet individualisme loopt
•ten einde, om plaats te maken voor een
universalistische aera, zoo hebben wij in
een drietal voorafgaande artikelen betoogd.
Dat wil zeggen, dat niet langer de zooge
naamde belangen van den afzonderlijken
mensch, het individu, uitgangspunt zullen
zijn bij de staatkundige, sociale en econo
mische vormgevingen in onze samenleving,
maar die der gemeenschap.
De grondslag van het individualistische
stelsel was logischerwijs de „vrijheid". Im
mers indien men den mensch beschouwt
als een geestelijk zelfstandig (autark) we
zen, dan moet men hem in de samenleving
zooveel mogelijk armslag geven, opdat hij
zich kan ontplooien en aldus voor de ge
meenschap (welke dan de som der indivi
duen, de befsiamde steenhoop, is) het mees
te nut afwerpen. In het sociale en econo
mische domein beteekent dit „kapitalisme"
iedereen moet maar probeeren winst te
maken, als hg kan kolossalen winst, en
daarmee particulieren rijkdom opeensta
pelen. Te gelegener tgd zullen wij de con
sequenties hiervan trachten te schetsen.
In het bestek van het onderhavige ont
werp kunnen we volstaan met de aan
dacht te vestigen op enkele practische ge
volgen er van de conjunctuur-schomme
lingen (economische crises), de verschrik
kelijke werkloosheid voor millioenen hoofd
en handarbeiders en den imperialistischen
wedloop met zgn wereldschokkende oor
logen. Het waren mede deze verschijnselen,
welke den denkenden mensch deden ver
moeden, dat het met het veelgeprezen in
dividualisme wel eens niet in orde kon
zgn, een vermoeden, dat bevestigd werd,
toen men de zaak tot op den bodem (de
stelling van het geestelijk autarke indivi
du) onderzocht.
De „vrijheid", welke, zooelIs we zeiden,
tot grondslag van het individualistische
maatschappelijke stelsel werd verheven,
kon in werkeig'kheid niet meer dan een
goedltoope leuze zjjn. Men bedenke eens,
wat zij beteekent in het licht van de be
faamde theorie, dat vraag en aanbod den
„marktprijs" der producten bepalen, en de
ze marktprg's op zgn beurt weer de arbeids-
loonen regelt. De arbeider werd hiermede
eenvoudig tot een stuk koopwaar verlaagd.
Met den besten wil ter wereld kon men te
zijnen aanzien zelfs geen verdedigbare
theoretische vrijheid meer construeeren.
Volslagen dwaas was de leuze der Fran-
sche revolutie: vrijheid, gelijkheid en broe
derschap. Immers vrijheid en gelgkheid
zijn twee tegenstrijdige begrippen. Hoe de
„gelgkheid" te verwezenlglcen zonder
dwang, d.w.z. zonder de „vrgheid" van be
paalde groepen aan banden te leggen? En
omgekeerd,hoe ooit tot gelgkheid te ko
men, indien men de menschen volkomen,vrij
laat, d.w.z. hen ongemoeid hun gang laat
gaan, om zich naar aard en aanleg (welke
zeer verschillen) te ontwikkelen en een
positie in de maatschappij te veroveren?
Door en door valsch, een contradictio in
terminis, was die leuze der Fransche revo
lutie. Maar dat kan ook niet anders, als
men bedenkt, dat het individualistische
uitgangspunt, de iteiling van den geestelijk
autarken mensch, op een vergissing be
rust
e
In de universalistische constructie, waar-
bg steeds wordt uitgegaan van de priori
teit der gemeenschap, is het begrip „vrij
heid" een afgeleid begrip. Eerst komt het
begrip „gerechtighei d".
Het kan geen toeval zgn, dat gerechtig
heid in de individualistische denkschema's
feitelijk nooit een vaste plaats heeft ver
worven. Het paradeert er slechts in den
samenhang met „algemeen nut". En dat is
gemakkelgk te verklaren. Gerechtigheid is
een zuiver sociaal begrip en kan uit dien
hoofde individualistisch nergens een on
wrikbaar geestelijk fundament vinden.
Volkomen natu ".rlgk daarentegen vindt
het dit in de universalistische opvatting.
Hier is het de grondslag, moet het de grond
slag zgn, van elk practisch te verwezen-
igken stelsel. Men ontwaart dat onmiddellgk
indien men zich duidelijk rekenschap geeft
van het wezen der gemeenschap. Zg is
een organisch geheel, en de individuen zgn
haar „cellen". Welnu een organisch ge
heel kan dan alleen goed functionneeren
en gezond zijn, als het aan al zgn onder-
deelen recht laat wedervaren. Den spier-
zoowel als den hersencellen moet ten deel
vallen, wat ze noodlg hebben, zal het men-
schelgk lichaam zijn taak kunnen biyven
verrichten. Zoo is het ook met de gemeen
schap. Zg deelt aan de afzonderiyk indivi
duen als het ware uit,- wat ze behoeven
naar hun aanleg en capaciteiten, en wijst
hen op die wgs hun plaats in de samen
leving aan. Zg behoort dat althans te doen,
zal ze goed functioneeren. De gerechtig
heid is daarom haar grondslag, d.w.z. de
sociale gerechtigheid.
Het merkwaardige feit doet zich nu
voor, dat men ook voor het begrip
„vrgheid", dat tot grondslag van het
individualistische stelsel werd verheven,
een werkelgk constructieve plaats in de
samenleving kan vinden. „Vrgheid" in uni-
versalistischen zin beteekent, dat het den
mensch gegeven is, om ten bate van het
geheel al zijn capaciteit aan te wenden.
Hg heeft de vrgheid, de hem van God ge
geven aanleg als het ware uit te buiten
tot heil van het algemeen, het geheel. Deze
vrgheid zwemt dus niet weg in een on
tembaar particularisme, dat noodzakelgker-
wgs op losbandigheid en chaos moet uit-
loopen, doch wordt volkomen beheerscht
door de sociale gerechtigheid. De in zgn
wezen immoreele gedachtengang, dat Je
vrgheid van den een door die van den an
der beperkt zou worden (is het eigenlijk
niet hartverscheurend, dat men in dien zin
van zgn medemensch moest denken komt
dan te vervallen.
Vrgheid, ja maar geen losbandigheid.
Vrgheid op zichzelf is een onhandelbaar
ding. Zij kan slechts bestaan als een afge
leide vorm der sociale gerechtigheid.
Dit merk
i
op de flesch
en U zijt zeker
1
van degelijke waar.
Voor Zeeuwsche
boterbabbelaars.
VAN
Overal verkrijgbaar.
«rrrfi- z •^Soeteajnvül.
Japan en de Britsch-Amerikaansche
overeenkomst
RUSLAND, PARTIJ IN DE
BALKANORDENING.
Het politieke wereldbeeld wentelt met
kaleidoscopische vaart aan ons oog voorby.
Want ook al wordt het gebeuren van den
dag- beheerscht door het Duitsche Iucht-
offensief tegen Engeland, er valt niette
min een innigen samenhang der dingen te
onderkennen, welke bg iedere verschuiving
duidelgk in het oog springt.
De aanval op Engeland wekt reacties,
zoowel in het Verre Oosten als in het land
der onbegrensde mogelgkheden, hij bepaalt
mede de verhouding tusschen Tokio en
Washington, gelijk hij ook de ontwikke
ling van de Balkanvraagstukken bepaalt.
In den aanval op Londen valt een ge
wichtig moment te signaleeren, dat het
karakter van dit Duitsche offensief mede
accentueert. De operaties van het lucht-
wapen, thans met verdubbelde hevigheid
tegen het Britsche eiland ingezet, worden
vanuit Frankrijk door Rgksmaarschalk
Goering zelf geleid.
De aanvallen op Londen zijn te beschou
wen als represaille voor de nachtelijke
Britsche bombardementen op West-
Duitschland, de Oostzeehavens en Berlijn.
Welke ook de uitwerking dier bombarde
menten geweest moge zgn, Hitier heeft in
het feit ervan alleen reeds aanleiding ge
vonden, den Engelschen toe te roepen Wg
zullen komen en de vergelding geven.
Hier is echter sprake van meer dan re
presaille. Immers de Rijksmaarschalk in
eigen persoon leidt de operaties. Het is
zeker niet gewaagd te veronderstellen, dat
Duitschland een beslissing tegen het Brit
sche eiland wil forceeren. Voor deze op
vatting spreekt ook de omstandigheid, dat
men te Londen, naar de diplomatieke co
respondent van Reuter weet te melden,
van oordeel is, dat de Duitsche aanvallen
hun hoogtepunt nog niet hebben bereikt.
Men rekent dus, naar het schijnt, ook te
Londen met de mogelgkheid, dat het Duit
sche opperbevel een beslissenden slag tegen
Engeland wil uitlokken.
En hoe vreeselgk is deze Iuchtstrgd
reeds in zijn eerste gevolgen. Men denke
zich in: Zaterdag is de eerste groote
stoot toegebracht, zij is zonder twijfel raak
geweest thans drie dagen later bereiken
ons de berichten van ooggetuigen, Ame-
rikaansche en Zweedsche dagbladcorres-
pontenten, die, wanneer men hun relazen
mag gelooven, verhalen van ontzaglgke
verwoestingen, van machtelooze verdedi
gers en van oppermachtige aanvallers. Het
D.N.B. ontleent aan deze verslagen het een
en ander en het deelt iets mede van de
ervaringen van een Zweedsch correspon
dent, die zijn vyftigste luchtalarm sedert
het begin van het groote offensief mede-
maakte. Rekent men ,dat het luchtalarm
soms uren duurde, dan kan men er zich
een voorstelling van maken, wat het be
teekent het Duitsche offensief tegen Lon
den: de hel is boven de Britsche hoofdstad
losgebroken. Reusachtige branden, die als
muren van vuur omhoog rezen, dat is het
resultaat van de Duitsche aanvallen tegen
de industrieën en de haveninstallaties in
het Zuiden van Londen.
De tang om Engeland.
Duitschland heeft thans aan de lucht-
blokkade, naar het schgnt, het moordend
effect gegeven, dat het de uiteindelijke
overwinning van den Europeeschen machts-
strgd moet verzekeren. Italië doet daartoe
het zgne in de Middellandsche Zee, maar
deze operaties vallen in het niet, bij wat
zich rondom Engeland afspeeltde tang
om het eilandenrijk wordt toegeknepen.
Deze vergelgking kan tevens duidelijk
maken, dat de 'aanval tegen Engeland niet
een actie op zichzelf is, maar een onder-
dèel van het groote operatieplan, dat met
de omsingeling van Polen een aanvang
nam.
Wanneer dit operatieplan in zgn geheel
wordt overzien, dan ontdekt men daarin
het vaste systeem van. de tangbeweging.
Deze tactiek heeft haar doeltreffendheid
bewezen, in zooverre "althans, dat geen der
tegenpartgen er- een afdoende parade
tegenover heeft kunnen stellen.
Polen is van deze tang-strategie, welke
er op uit is, de groote beweging te doen
vergezeld gaan van kleine afkngpingen,
het slachtoffer geworden. De operaties in
Vlaanderen, in Noord-Frankrgk, de slag om
Parijs en aan de Loire, overal heeft men
hetzelfde systeem kunnen ontdekken: de
tangbeweging als het geperfectioneerde
plan-von Schlieffen.
Daarbij hebben de Duitschers hun Iucht-
wapen doeltreffend als onderdeel van deze
strategie ingezet. Tegen Engeland valt het
volle accent op het luchtwapen en zoo
schgnt te worden bewaarheid wat een Ita-
liaansch deskundige in 1918 voorspelde
de volgende oorlog wordt in de lucht be
slist.
Het is dan ook geen wonder, dat Rgks
maarschalk Goering de operaties tegen
Engeland persoonlijk leidt. Het gaat, naar
ook de Duitsche commentaren doen uit
komen, om de beslissing en in dezen strgd
moet het Duitsche luchtwapen zgn supe
rioriteit bewijzen en bovendien aantoonen,
dat de beheerscbing der zee een land niet
onaantastbaar maakt, aangenomen, dat er
van een beheersching der zee door Enge
land nog sprake is.
De tang wordt toegeknepen. Dat dit niet
een verzinsel van de propaganda is. blgkt
wel uit de berichten, volgens welke de
voorbereidingen worden getroffen, om de
Britsche koninklijke familie naar Canada
over te brengen.
In dat verband denkt men aan Chur
chill's verklaring, onlangs in het Lagerhuis
afgelegd, dat Engeland desnoods den oor
log vanuit de Dominions, vanuit Canada zou
voortzetten.
Heeft de leider van het Britsche
oorlogskabinet dit plan niet opgegeven?
Men zou zulks kunnen aannemen, omdat
er sprake is van een clausule in de
Britsch-Amerikaansche ruilovereenkomst,
waarbij Engeland zich verplicht, de sche
pen niet tot zinken te zullen brengen,
indien de posities rondom het eiland niet
meer te handhaven zgn. Zoo schgnt dan
de overeenkomst van een wijdere strek
king, dan uit de tekst zelve ervan zou
kunnen blijken. In ieder geval wordt het
wel waarschijnlijker, dat de suggestie om
Canada aan de Ver. Staten af te staan
niet veel meer is, dan een canard. De
houding der Britsche politici wgst al
thans vooralsnog niet in deze richting.
ONGERUSTHEID IN JAPAN.
Ondertusschen is de Britsch-Amerikaan
sche overeenkomst nog steeds het onder
werp van beschouwingen. Men raakt
er nog niet over uitgepraat, want ook
al legt men den nadruk op het feit, dat
Amerika oude torpedojagers aan En
geland heeft afgestaan, afgezien ook van
de overweging, dat deze spoedleverantie
niet bepaald pleit voor de kracht van
het machtige Albion, wanneer de na
druk valt op de politiek van de Vereenig-
de Staten, dan is bet te begrgpen, dat de
overeenkomst nog steeds commentaar uit
lokt. Immers daar is in de eerste plaats
de houding van de Ver. Staten jegens de
oorlogvoerende partijen. Te Washington
is te .verstaan gegeven, dat de ruil
overeenkomst niet beteekent, dat Ame
rika vroeg of laat definitief partij zal
kiezen in dit conflict. Wat beoogde het
Witte Huis dan? De Ver. Staten hebben
zich door de bezetting der steunpunten
een beveiliging aan den Atlantischen
kant verzekerd, zulks overeenkomstig de
ter Pan-Amerikaansche conferentie te Ha
vanna gestelde gedragsregels. Daarnaast
heeft Washington ook belangen in den
Pacific, gelijk reeds vroeger werd uit
eengezet. Men denke daartoe slechts aan
de Japansch-Fransche onderhandelingen
over Indo-China, waar Japan steunpunten
en vliegtuigbases zou bedingen. De over
eenkomst is nog niet geheel in kruiken
en kannen, maar dat zij wordt gesloten,
schgnt als vaststaand te kunnen worden
aangenomen. Immers, Frankrijk kan geen
vuist meer zetten en een Japansche con
centratie in Indo-China zou niet slechts
den Japanschen opmarsch in China be
vorderen, maar bovendien de machts
verhoudingen in den Pacific en den In-
dischen Oceaan direct raken. Een der
gelijke ontwikkeling geniet ongetwijfeld
den moreelen steun van Duitschland, dat
daartoe zgn invloed te Vichy kan aan
wenden. Wanneer men de Britsch-Ameri
kaansche ruilovereenkomst vanuit dezen
gezichtshoek bekijkt, dan is er aanlei
ding te veronderstellen, dat niet alleen
Engeland maar ook Amerika haast had
met de tot standkoming ervan.
In Britsche marinekringen heeft de
overeenkomst geen onverdeelde instem
ming gevonden en dat is begrijpelijk. Het
blazoen der Britsche marine heeft een
smetje gekregen. Maar van meer belang
is het te wijzen op de houding welke Japan
te dezen aanzien inneemt.
De Japansche bladen waarschuwen te
gen een uitbreiding van de Britsch-Ame
rikaansche samenwerking in den Stillen
Oceaan, waarmede zij dus een interpre
tatie van de overeenkomst geven, welke
afwgkt van de gangbare. Japan be
schouwt haar als een rugdekking voor
Amerika, om de handen in het Verre
Oosten vrij te krijgen.
Japan, aldus de bladen, moet er zich
met grimmige vastberadenheid op voor
bereiden alle hindernissen uit den weg
te ruimen, die Engeland en Amerika be
wust opwerpen.
De Britsche diplomatie roert zich.
Hier treedt bovendien het belang van
Singapore voor de Ver. Staten op den
voorgrond. De Japansche bladen komen
er zelfs toe in de overeenkomst een soort
tegen Japan gerichte politiek te zien.
In hoeverre hiervan sprake is, zal de toe
komst moeten léeren, In ieder geval ver
dient de Japansche politiële in de kalei
doscopische ontwikkeling de volle aan
dacht, temeer, waar de Britsche politiek
haar invloed tot gelding poogt te bren
gen over alle gebieden, waar de invloed
van Japan en van as-mogendheden merk
baar is. Hoewel niet direct aanwgsbaar,
valt het niet te ontkennen dat de Brit
sche geheime diplomatie zich, ondanks
de militaire bedreiging, waaraan het ei
land bloot staat, krachtig roert.
De jongste ontwikkeling in de Balkan-
politiek heeft dat nog ten duidelijkste aan
het licht gebracht. En wie zal zeggen,
hoe de Britsche geheime dienst zich
thans poogt te roeren om alsnog een af
leidingsmanoeuvre te bewerkstelligen. De
druk op het eiland is zwaar, dreigt nood
lottig te worden en het is te begrijpen,
dat de geheime agenten zich nu dubbel
ijverig weren. In Rusland vonden zij wel
licht een dankbaar operatieterrein. Want
Rusland is partij in de Balkanordening,
Rusland is bovendien de groote onbere
kenbare factor in het spel. En het Bal-
kanspel is .een spel om de petroleum,
een spel om de wereldheerschappg en
wie het spel op den Balkan wint heeft
den grootsten weerstand overwonnen. Ko
ning Carol is van dien strijd het slacht
offer geworden. Wat Duitschland via Po
len niet ten vollen kan bereiken, heeft
het via Weenen tot stand gebracht, doch
daarmede is de strijd niet uit. Waait het
is wel zeer opvallend, dat terwgl het paci-
ficatiewerk van Weenen in de geheele
Roemeensche politiek begint door te wer
ken, de Russische bladen met sensatio-
neele opschriften melding maken van
@68 UOOf @6ES
is het makkelijker
als U met Uw PAS-
FO TO niet wacht tot
den laatslen dag.
GGEGB00GaO!?onGDOaGC3ODODODODO
De omzetbelasting en
het bijzonder invoer
recht worden verhoogd
Enkele vrijgestelde waren
worden thans belast.
Het verordeningenblad van gisteren be
vat een besluit van den secretaris-gene
raal van het departement van financiën
betreffende wijziging van öe ornzetbelas-
tingwet 1933.
Van bevoegde zgde wordt hierop de
volgende toelichting gegeven
Door dit besluit wordt per 1 October
a.s. de Omzetbelastingwet 1933 veranderd.
Eenige van tot nu toe van omzet- en bij
zonder invoerrecht vrijgestelde waren zijn
in de toekomst aan deze belasting onder
worpen, namelijk versche bloemen, boeken,
weekbladen en alle andere periodiek ver-
schgnende geschriften, met uitzondering
van dagbladen, fruit, versche en gezouten
groenten, visch en peulvruchten, de laat
ste met uitzondering van groene en grauwe
erwten, bruine boonen en capucijners.
Verder worden de percentages van de
omzetbelasting en het bgzonder invoer
recht van vier en tien ten honderd tot 6
en 12 ten honderd verhoogd. Van deze
verhooging worden eenige waren, zooals
boter, fruit, gas, groenten, zachte zeep,
petroleum, visch, oliën, vetten, suiker, enz,
vrijgesteld. Bg de berekening van de omzet
belasting wordt een iets hooger accgns in
den verkoopsprijs opgenomen.
Bij de berekening van het bijzonder in
voerrecht worden alle Nederlandsche be
lastingen en heffingen met uitzondering
van het bgzonder invoerrecht zelf, onder
de waarde van de goederen begrepen. Het
bepaalde in de noot, voorkomende aan het
slot van de bg de Omzetbelastingwet 1933
behoorende tabel a., betreffende de belas
ting d<- gouden- en zilveren werken, vindt
geen toepa" ~ing.
Een verlichting van deze bepalingen is
mogelijk gemaakt voor hen, die machines,
werktuigen, gereedschappen of vervoer
middelen voor zgn beroep of bedrijf aan
schaft op verzoek wordt hem n.L een
derde deel van de omzetbelasting voor
deze voorwerpen teruggegeven, respect,
wordt men hiervan vrggesteld. In deze ge
vallen is dus practisch geen sprake van
belastingverhooging. In verband met een
gelijkmatige belastingheffing is het ver-
eischt, dat de zich reeds in den handel be
vindende waren aan een navordering on
derworpen worden. Daarvoor moet een
verklaring van de warenvoorraden op 1
October worden afgegeven. Eenige waren
zgn van deze navordering vrggesteld, ook
overigens is het verleenen van ontheffin
gen o' gc leeltelijke ontheffingen in be
paalde gevallen voorzien.
Nadere voorschriften be a-effende de uit
voering van dit besluit zullen vanwege het
departement van financiën gegeven wor
den.
De door de wetsverandering ontstane
belastingverhooging moet als zeer matig
beschouwd worden. Zg strekt zich met
enkele uitzonderingen niet uit tot die be-
langrgke verbruiksartikelen, welke tot nu
toe belastingvrij waren.
ernstige incidenten aan de Russisch-Roe-
meensche grens. Het D.N.B. dat van deze
incidenten melding maakt, meldt boven
dien, dat de omgeving van Koning Carol
aan deze incidenten niet vreemd is.
De Prawda hekelt de geruchten over
een voorgenomen Russische aanval op
Roemenië. Hoe dit alles ook zg, het is
niet moeilgk te onderkennen, wie in de
nieuwe orienteering van den Balkan pogen
in te grijpen. Ambassadeur Sir Stafford
Crippa ontwikkelt een groote activiteit.
Maar in Frankrijk is Rijksmaarschalk
Goering zgn groote tegenspeler en hij
leidt met onverbiddelijke hardheid de
campagne tegen het hart van het impe
rium de hoofdstad Londen.
