„Onvermijdelijke afrekening
met onverzoenlijke tegenstanders".
Tweede Blad
PROVINCIALE ZEEUWSCHE COURANT
Zaterdag 31 Augustus 1940
BERLIJNSCHE BRIEVEN.
Het Duitsche volk verlangt naar het einde van
den oorlog, maar er is geen sprake van
„defaitisme".
(Vm onzen correspondent.)
BERLIJN, 20 Augustus.
Het is alweer bijna twee maanden ge
leden, dat ik poogde u een beeld te geven
van de stemming in Duitschland. en in hét
bijzonder iri Berlijn na het groote Duitsche
offensief van Mei en Juni j.l. Sindsdien
hebben wij hier lange weken van af-
wachten doorgemaakt. Dat is geen aan
gename periode geweest. Het is een vol
komen natuurlijk verschijnsel, dat men
ook in Duitschland met verlangen uitziet
naar het einde van dezen strijd, dien men
niet gewild heeft, naar het einde van
dezen oorlog, dien men niet heeft ver
klaard.
Typisch verschijnsel is, dat men nog in
het begin van den zomer in het Duitsche
Ry'k eigenlijk bitter weinig van den oorlogs
toestand heeft gemerkt. Dat geldt vooral
voor de hoofdstad van het Rjjk, de etad
Berlijn met haar ruim vier millioen in
woners. Natuurlijk mag men dit niet al te
letterlijk opvatten. Ook Berljjn heeft zich
geen dag en geen nacht aari het bewust
zijn, dat het in oorlog verkeert, kunnen
onttrekken. Men heeft niet meer de vrij
heden van vroeger, van meer normale
tijden. De verduistering der straten en
woningen duurt nu al bijna een jaar. De
strenge distributie van levensmiddelen
en kleeren, de enorme beperking van het
openbaar verkeer, het geweldig toenemen
van het aantal rijwielen ten koste van de
voor bijna 80 stilgelegde auto's
■'de schaarschte aan rookmateriaal (met
uitzondering van de thans weer in vrij
wel onbeperkte hoeveelheid te verkre
gen sigaretten), dit en nog imeer is na
tuurlijk niet wëg te praten.
Dan komt daarbij, dat een zoo groote
stad natuurlijk een naar verhouding groot
deel aan verliezen van menschenlevens
op de slagvelden te dragen heeft, al is dat
aan den anderen kant juist door de
grootte dezer stad weer minder opval
lend dan in kleine gemeenten. Alle ver
liezen, alle opofferingen echter, blijven
in het niet vallen tegenover het bewust
zijn, dat ze niet voor niets zijn geleden,
maar dat land en volk intusschen van de
eene overwinning naar de andere zijn ge
stormd, en thans weer het vertrouwen
algemeen is, dat men over weinige weken
ook met Engeland zal hebben afgerekend.
Dat eigenlijk vrijwel normale beeld, dat
Berlijn en vele andere groote Duitsche
steden in het centrum, het Oosten en het
Zuiden te zién geven, herhaalt zich uit den
aaz-d der zaak niet in Noord- en West-
Duitschland. Sedert een week of zes ko
men eiken nacht de Engelsche bommen
werpers daarheen en laten hun doodelijlce
lading vallen op doelen, die zij zelf als
„uitsluitend van militaire beteekenis"'
aangeven, doch die door de Duitschers als
bijna steeds niet-militair worden gebrand
merkt. In elk geval staat wel vast, dat de
bevolking in het Noordén en in het Wes
ten en sinds eenige weken ook wel in
andere deelen van het Duitsche Rijk het
begrijpelijk verlangen heeft, van deze aan
vallen verlost te worden, die weliswaar
slechts weinig schade aan particulier
eigendom en nog minder aan de menschen
veroorzaken, maar dan toch veel slaap
kosten en daarom nu niet bepaald naar
méér smaken.
Intusschen u in Nederland kunt daar
helaas heel wat beter over meepraten dan
ik in Berlijn. Had ik niet herhaaldelijk
gelegenheid gehad als oorlogscorrespon
dent de veldslagen van verleden jaar in
Polen en thans die in Frankrijk van zeer
nabij mee te maken, dan zou ik het
heusch niet gewaagd hebben, u hier van
oorlogszorgen te spreken Maar ik maak
van deze dingen melding, om u naar
waarheid te berichten, dat men over het
algemeen in Duitschland ook in dit mo
ment van den grooten strijd nog feitelijk
leeft, alsof er nauwelijks een vuiltje aan
de lucht was. Aan de beperkingen, die de
oorlog aan alle inwoners van het Rijk op
legt, zijn wij hier heel gauw gewend ge
weest. Voor zoover wij niet in de, een half
jaar lang, ontruimd geweest zijnde, grens
gebieden in het Westen wonen, of daar,
waar de Engelsche luchtmacht ook heden
nog bij voorkeur nachtelijke bezoeken af
legt, gaat het leven hier een zoo goed
als normaal gangetje. Waarmee ik maar
zeggen wil, dat de Duitschers dezen oor
log als er geen strategische veranderin
gen ten nadeele van Duitschland komen
en daar ziet het er naar Duitsche overtui
ging minder dan ooit naar uit nog on-
beperkten tyd kunnen volhouden, zonder
dat gevaar bestaat voor een terugkeer
van de heel wat minder goede stemming
van de jaren 1917 en 1918 (die ik overi
gens ook in Berlijn heb meebeleefd).
'Het is eigenlijk jammer, dat de bevol
king van Nederland'niet meer mag luiste-
x*en naar wat de meeste buitenlandsche
zenders, in het bijzonder de Engelsche,
nog dagelijks door den aether meedeelen
over „de toestanden" in Duitschland (die
ze natuurlijk niet kunnen kennen). Ook
de Duitsche bevolking mag. dezen klink-
klaren onzin niet hooren (wij buitenland
sche correspondenten bezitten daartoe een
uitdrukkelijke vergunning van de Duit
sche overheid, maar uitsluitend voor onze
persoon, en zelfs niet voor onze huisge-
nooten, zoodat ook ik niet nader op de
verhalen uit Londen mag ingaan). Maar
de Duitsche kranten hebben toch de ge
woonte vrijwel dagelijks het een en ander
van de Engelsche radioberichtgevingeh
en '.beschouwingen te verklappen, vooral
waar ik ze als in Berlijn gebleven waar
nemer met de werkelijkheid kan vergelij
ken.
Ik voel mij verplicht, hier vooral te
wijzen op de eenvoudig groteske
dwaasheden, die Londen in het
bijzonder bij monde van Nederlandsche
sprekers door den aether zendt en die,
als de onzin er al te dik opligt of de be
richten al te zeer van de waarheid afwij
ken, wat het feitelijke aangaat (het cri-
tische deel valt als subjectief-hatelijk en
daarom belangeloos hier buiten beschou
wing) dagelijks zóózeer in strijd met de
eenvoudige waarheid zijn, dat deze heeren
in Londen verdienden eens duidelijk op
hun nummer te worden gezet. Het is in
tusschen al te waarschijnlijk, dat de ai-me
en geduldige aethergolven van deze grie
zeligheden spoedig verlost zullen zijn.
Eén enkel voorbeeld wil ik hier echter
toch geven, op gevaar af, mijn belofte van
stilzwijgen over verboden zenders overtre
den te hebben (en nog bovendien als Ber-
lijnsch briefschrijver buiten mijn compe
tentie te gaan maar ik behoor nu
eenmaal tot de weinige Nederlanders, die
deze zenders wel mogen hooren.-.....) wat
zegt de lezer in Nederland van de
Londensch-Nederlandsche officieuze ver
klaring van dé laatste dagen, dat „waar
luchtbommen in Nederland niet-militaire
doelen hebben getroffen of nog zullen
treffen, dezeniet door Engelsche of
geallieerde vliegtuigen geworpen zijn
Ik kan het niet helpen het zijn nare
„Nederlanders", die daarginds aan den
microfoon zitten, en ik hoop maar, dat
een luchtbom spoedig aan hun be
taalde werk een einde zal maken door
grondige vernieling van het technische
apparaat, dat hun tot nu toe voor hun
on-Nederlandsche werk ten dienste staat.
Neen, het ziet er in Duitschland wel
heel anders uit dan deze heeren in de be
legerde vesting Londen het ons willen
wijsmaken. Hier gaat vrijwel alles zijn
normalen gang, theater, film, sport, con
certen, jaarmarkten, tentoonstellingen.
Zelfs aan belangrijke bouwwerken wordt
de arbeid voortgezet. Deze week opent de
Leipziger Herbstmesse haar poorten, en
niet alleen is Nederland weer met een
fiksche nationale stand op het appèl,
maar ditmaal zelfs met een bijzondere
expositie van de stad Rotterdam Wij
zullen er op deze plaats nog nader over
berichten.
Tal van goede films heeft ondanks den
oorlog de Duitsche productie ons de af-
geloopen twaalf maanden weer voorgezet.
Het aantal tooneelpremière's is in'dien tijd
niet kleiner, maar grooter geweest dan
in vredesjaren. Dezen zomer zijn de Wag-
nerspelen in Bayreuth wèer uitverkocht
geweest en onze landgenoote Ria Focke
heeft er weer haar mooie stem laten hoo
ren en van haar goed spel doen genieten.
(Ze is overigens voor het komende seizoen
aan de opera in Berlijn vast geënga
geerd Willem Mengelberg heeft, alsof
er intusschen niets getyeurd ware, zijn
uitverkochte Philhax-monieconcerten in
Berlijn gegeven en beloofd dezen winter
terug te zullen komen. Men heeft hem
hier als altijd een geestdriftige ontvangst
bereid.
Duitschland is blijven voortgaan, ook in
het buitenland aan internationale sport
wedstrijden mee te doen, en aan kunstten
toonstellingen deel te nemen. Congressen
hebben plaats gehad, werken des vredes
zijn uitgevoerd of voortgezet en waarlijk
zal men in de meeste Duitsche dreven
ook heden, na een jaar ooi'log nog altijd
vergeefs naar sporen van militairen strijd
zoeken.
Voeding en kleeding zijn voldoende,
eigenlijk meer dan voldoende gebleven, en
dat op vele gebieden thans geen overvloed
meer heerscht, althans geen mogelijkheid
tot overdaad bestaat, is de volksgezond
heid ten goede gekomen en heeft aan de
stemming geen kwaad gedaan. Een ver-
schjjnsel, dat overigens ook tijdens den
wereldoorlog was op te merken, voordat
de kansen voor Duitschland hopeloos be
gonnen te worden.
Er heeft sedert het uitbreken van den
oorlog bij de Duitsche bevolking als ge
heel gezien steeds het verlangen geleefd,
van dezen abnormalen toestand zoo spoe
dig mogelijk verlost te worden. Dat ver-
langen is ook nu nog overheerschend
maar men ziet de dingen buiten Duitsch
land absoluut verkeerd als men dit ver
wart met eenige variatie van defaitisme.
De Duitscher in het Duitsche binnenland
zien dezen oorlog als pen onvermijdelijke
afrekening met onverzoenlijke tegenstan-
■>vs. die v>et Duitsche volk r' -r zijn
plaats onder de zon hebben gegund, en
met wie het nu maar eens voorgoed tot
een resultaat moet worden gebracht.
Er zijn heden nog maar uiterst weinige
Duitschers, die er aan tyvijfelen, dat deze
stx-ijd ten gunste van Duitschland en Italië
zal afloopen men zal wel begi-ypen, dat
de spanning juist'op dit oogenblik groot
is en men de berichten over beslissende
slagen tegen den laatsten overgebleven
vijand nauwelijks meer kalm kan afwach
ten.
Joodsche advocaten en leeraren
In Roemenië ontslagen.
Uit Boekarest meldt het D.N.B. Op
grond van de Jodenwetten heeft de Boe-
karester advocatenkamer 784 Joodsche
advocaten uitgesloten. Zij mogen het be
roep van advocaat niet meer uitoefenen.
Er behooren In totaal nog 512 Joodsche
advocaten tot de Kamer. Hun positie
wordt op het oogenblik nog bestudeerd.
Voorts is - ook een groot aantal Jood
sche leeraren van de scholen vexwgderd.
De minister van onderwijs heeft bepaald,
dat voortaan op de middelbare en hooge-
scholen het aandeel der Joden in elke
Masse de zes procent niet té boven mag
gaan.
Een slachtoffer van den oorlog ter zee.
(Foto Weltbild)
lllll
Verzoek aan
Adverteerders en
Correspondenten.
In verband met de beperking der
vervoergelegenheid moet ons blad met
ingang van a.s. Maandag vroeger ver
schijnen. Wij verzoeken met het oog
daarop, onzen adverteerders, er wel
rekening mede te willen houden, dat
de advertenties uiterlijk om tien uur
in ons bezit moeten zijn, om nog in
het nummer van denzelfden dag te
kunnen worden opgenomen.
Onze correspondenten gelieven er
rekening mede te houden, dat zij hun
kopy zoo spoedig mogelijk inzenden.
Indien er belangrijk nieuws te melden
is, verwachten, wij daarvan,.vóór twaalf
uur telefonisch mededeeling.
Prof. dr. K. Schilder naar Arnhem
overgebracht.
Tijdens een meeting van Oost-Gelder-
sche Gereformeerde Jeugdvereenigingen
is Zaterdagmiddag medegedeeld, dat prof.
dr. K. Schilder, van Kampen, aan zijn
voornemen om op deze meeting te spre
ken, geen uitvoering kon geven, wijl hij
r Arnhem was overgebracht, zoo meldt
het „Chr. Sociaal Dagblad".
Met ontroering, doch kalme waardigheid
werd van dit bericht kennis genomen.
Aan het einde van de vergadering is een
telegram gezonden aan mevrouw Schilder,
waarin haar en haar kinderen kracht en
troost werd toegebeden.
Plannen voor een landelijke organisatie
van pensionhouders.
De Nederlandsche Middenstandsbond
schrjjft ons:
Het rijksbureau voor het hotel-, café-,
restaurant- en pensionbedrijf heeft onze
aandacht er op gevestigd, dat het de ex--
varing heeft opgedaan, dat er in het pen-
sionbedrijf geen landelijke organisatie be
staat welke alle of de groote meerderheid
van pensionhouders omvat.
De distxibutie van talrijke eerste le-
vensbenoodigdheden maakt het ixoodig
voor het beroepspensionbedrijf bepaalde
richtlijnen vast te stellen. Willen daarbij
de belangen van dé bex'oepspensionhouders
tot hun volle recht kunnen komen, .dan is
een eerste eisch, dat deze zoo krachtig
mogelijk in een landelijke organisatie ver-
eenigd zijn.
Ter bereiMng van dit laatste doel heeft
het rijksbureau voor het hotel-, café-, res
taurant- en pensionbedrijf de medewer
king van den N.M.B. ingeroepen, welke
van die zijde gaarne zal worden verleend.
Het eerste, wat nu zal moeten gebeu
ren, is de oprichting van een algemeens
landelijke organisatie van uitsluitend pen
sionhouders, welk doel alleen dan bereikt
lean wolfden, indien een zoo groot moge
lijk aantal belanghebbenden daax'toe me
dewerkt.
Ovex-tuigd, dat de pensionhouders in de
zen tijd van noodzakelijk overheids-ingrij-
pen op velerlei gebied de vorming van oen
landelijke vakorganisatie in hun wel be
grepen eigen belang als een gebiedenden
eisch zullen voelen, verzoekt het bureau
van den N.M.B., Mauritskade 33b te
's-Gravenhage, den besturen van alle
plaatselijke, gewestelijke en landelijke
bonden of vereenlgingen van pensionhou
ders ten spoedigste dooh uiterlijk 7
September a.s. schriftelijk aan den
N.M.B. van hun instemming met dit plan
te doen blijken. Ongeorganiseerde beroeps-
pensionhouders kunnen eveneens schrifte
lijk aan den N.M.B. van hun instemming
doen blylcen. Eventueel kan met toezen
ding van naamkaartje met vermelding
„pensionbedrijf" worden volstaan.
Bij voldoende deelneming zal dan op
zeer korten termijn in Utrecht een bijeen
komst -worden belegd.
Ongerustheid over
onze rnelkvoorziening
ongegrond.
GEEN DISTRIBUTIE OF TAPTE
MELK TE VERWACHTEN.
Hoe staat het met de rnelkvoorziening in
ir. ons land Met deze voor ons volk zoo
belangrijke vraag heeft de Ned. zich ge
wend tot den heer J. v. d. Kooy, voorzitter
van den Prot. Chr. Bond van handelaren
in melk- en zuivelproducten in Nederland.
De heer v. d. Kooy kon al dadelijk dc
geruststellende mededeeling doen, dat het
er momenteel met de rnelkvoorziening goed
voorstaat. Geen oogenblik heeft er een
tekort gedreigd en ook in de toekomst ziet
het er naar uit, dat er een voldoende aan
voer van melk zal blijven komen.
Geruchten, dat binnenkort de volle melk
door taptemelk zal worden vervangen, zijn
uit de lucht gegrepen., en. zijn mij,., aldus de
zegsman, totaal onbekend.
Voorts merkte de heer v. d. Kooy op, dat
ook een distributie niet verwacht wordt ten
zij door allerlei omstandigheden het ver
bruik zoo groot zou worden, dat door een
distributieregeling een billijke verdeeling
wordt gewaarborgd.
Dat de melkprijs aan een extra verhoo
ging onderworpen zou zijn, is niet te ver
wachten.
Geen botertekorfc.
Door de thans geldende distiïbutie-rege-
ling van boter ligt het voor de hand, dat er
in ons land meer roomboter voor de con
sumptie bestemd is.
Dat dit uiteindelijk zou leiden tot een
boter-tekort is vrijwel uitgesloten, daar
toch altijd een afzetgebied gezocht moet
worden voor de boter, die anders naar
Engeland gaat.
Op de vraag of de gecondenseerde melk
weer vrij zal komen (de fabrieken mogen
niet afleveren de winkeliers mogen hun
voorraad verkoopen) deel de heer Van
der Kooy mede, dat het wel te verwachten
is, dat déze eerlang weer vr(j zal worden
gegeven. Men wenschte echter eerst de aan
de fabrieken aanwezige voorraden op te
Het is niet te verwachten dat de af
slachting van 300.000 stuks vee invloed zal
hebben op de melkproductie, daar de goe
de melkkoeien niet worden afgeslacht.
Voldoende wintervoei.
„Denkt U dat er van den winter vol
doende voer voor de koeien zal zijn?"
„Zeer zeker. De boeren, die zelf het
grootste belang hebben bij een mooie melk-
opbrengst, hebben er ongetwijfeld voor ge
zorgd, dat zij voldoende voedsel in voorraad
hebben. De meesten, zoo kan ik U wel ver
klaren, hebben er rekening mede gehouden,
dat waarschijnlijk niet voor Februari
krachtvoer zal worden verstrekt.
Tenslotte verklaarde de heer Van der
Kooy, dat er voldoende consumptiemelk be
schikbaar zal blijven.
Rozen naar Duitschland.
Op het oogenblik gaan beduidende
kwanta rozen uit het Westland en Aals
meer naar Duitschland. Dit seizoen wordt
aan bloemen vier maal zooveel naar
Duitschland xxitgevoerd, als over dezelfde
pei'iode van het jaar 1939.
De binnenlandsche markt wordt hier
door aanmex-kelijk vex-lieht, wat in de
prijzen duidelijk tot uitdrukking komt.
Verwacht wordt; dat wanneer in Octo
ber as. het Westland met zijn millioenen
chrysanthen komt, hiervan ook een groot
kwantum naar Duitschland zal kunnen
gaan.
DE NATIONALE LUCHTVAART-
SCHOOL GAAT HAAR BESCHADIGDE
TOESTELLEN REPARBEREN.
De nationale luchtvaartschool meldt ons,
dat zij met steun van de overheid eix na
vergunning verkregen te hebben van de
Duitsche militaire overheid, haar zes be
schadigde vliegtuigen in de komende maan
den gaat repareeren. Een deel van het
N-L.S.-personeel is met het herstel belast.
DE ZELFBESCHERMING TEGEN
LUCHTAANVALLEN.
Belangrijke aanwijzingen.
De rijksinspectie luchtbescherming heeft
een brochure uitgegeven onder den titel i
„Aanwijzingen ten behoeve van de zelfbe
scherming".
Aan het slot van dit geschriftje komen
eenige „algemeene wenken" voor, welke wij
hier overnemen.
1. Door het toepassen van zelfbescher
mingsmaatregelen wordt de gevarenkans
aanmerkelijk verminderd.
2. Op een ieder rust de plicht tot het ne-
men van maatregelen, waardoor eigen have
en goed wordt beschermd. Hierdoor werkt
men tevens mede aan het voox-komen,
althans vex-miuderen, van het gevaar voor
zijn naaste omgeving.
3. Bewaar uw koelbloedigheid, waardoor
rampen te o -komen zijn.
4. Binnenshuis bestaat grootere kans op
levensbehoud Jan daar buiten.
5. Indien gij een kelder bezit, laat deze
door deskundigen van den luchtbescher
mingsdienst 1 aureh op zijn deugdelijkheid.
6. Laat u adviseex-en omtrent de inrich
ting van den kelder door deskundigen van
den luchtbeschermingsdienst.
7. Zoek nooit dekking In een kelder, welke
door de bevoegde overheid niet is goedge
keurd laat dezen door de overheid re-
gistreeren.
8. Draag er "iorg voor, dat in den kelder
ix -t de gebruikelijke uitrusting zooals
voedsel, water, lampen, vex-bandmiddelen,
enz. steeds een schel klinkende fluit aanwe
zig is.
9. Indien geen goedgekeurde kelder aan
wezig is, bent u het veiligst plat op den
vloer van de benedenverdieping, zoover mo
gelijk vex-wijderd 'ar. de buitenmuren bij
voox-lceur achter een oinnenmuur.'
10. Indien gij in uw tuin een schuilloop-
graaf wenscht aan te leggen, moet deze
overdekt zijn. Alleen deze geven voldoende
bescherming tegen inslaande scherven, uit
werking luchtstoot, mitx-ailleux-kogels,
weersgesteldhe.d nz.
11. Indien gij op een étage woont, doet gij
verstandig bij luchtalarm naar uw buren
beneden te gaan.
12. Bevredig uw nieuwsgiex-igheid niet met
naar eexx luchtgevecht te Kijken. Blijf van
deuren en .amen vex-wijderd.
13. Een brandbom ,s onschadelijk te ma
ken. Zorg dat water, zand, schop steeds bij
de hand is.
14. Draag zorg, dat steeds eeix koffertje
gepakt is met de meest noodzakelijke arti
kelen als waarde-papieren, onderMeeding-,
schoenen e.d. Dit kan u te pas komen bij
een plotseling moeten verlaten van uw
woning.
15. Vex-schaf u nog eenig verbandmate
riaal. „Eex-ste hulp kan van zeer groot be
lang zijn.
16. Verstaat u met uw bux-en inzake we-
derzijdscne hxxlp.
1Denk aan c aden van dagen, gebx-ekki-
gen exx jonge kinderen. Helpt hen zooveel
als mxgelrjk is.
18. Sluit u aan bij de afdeeling van de
Nederlandsche Vereexxiging voor Luchtbe
scherming, die ongetwijfeld in uwe ge
meente werkzaam is. Deze kan u onschat
bare voorlichting verstrekken.
Volksonderwijs.
Het hoofdbestuur van Volksonderwijs
vergaderde in de afgeloopen week met
zijn px-opagandisten in Amsterdam en iix
Zwolle. In deze vergaderingen werd na-
drukkelijk den wensch uitgesproken, met
de propaganda voor het openhaar onder
wijs door te gaan. In zijn vergadering van
24 dezer besloot het hoofdbestuur aan
dezen wensch gevolg te geven door pro
paganda te maken naar dezelfde lijnen,
die de Vex-eeniging al ongeveer 75 jaar
volgt. Het hoofdbestuur besloot ook allen
mogeljjken steun te vex-leenen tot invoe
ring van lichamelijk onderwijs op alle
lagere scholen, en sprak uit, dat vex-len-
ging van de leerplicht één der dringend
ste eischen van dezen tijd is.
DOODELÏJKE VAL,
Vrijdagmiddag is een arbeider van mid
delbaren leeftijd, die by werkzaamheden
aan den Kanaalweg te Amsterdam een
lorrie voortduwde, gevallen. De man kwam
zoo ongelukkig terecht, dat hij korten tijd
later overleed.
