Provinciale Zeeuwsche Courant
Middelburgsche, VÜssingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Be Hongaarseh—Roemeensche
onderhandelingen afgebroken.
Groote luchtgevechten bij de Engelsche kust
183ste JAARGANG NUMMER 196
MAANDAG 26 AUGUSTUS 1940
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W den Boer
ABONNEMENTSPRIJS
18 cent per week of f2.30 per kwartaal.
Franco per post t 2.50 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1—5 regels f 1-50, iedere regel meer
30 cent. Bij abonnement speciale prijs.
Kleine advertenties - van 1 - 5 regels 10 50.
iedere regel meer 10 ci (max- 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG)
Dit nummer bestaat uit twee bladen
ONZE TRAGIEK
De samenleving, de internationale sa
menleving, bevindt zich in een overgangs
stadium, waarvan de beteekenis in ons
land slechts door weinigen, schijnt te wor
den aangevoeld. Het Nederlandsche volk
ïs blijkbaar door den storm der histori
sche ontwikkeling, welke het in zijn greep
nam, volkomen verrastde meerdërheid
van het Nederlandsche volk althans. Wat
men hoort verkondigen in woord en ge
schrift getuigt veelal van een zich vast
klampen aan het verleden de drenke
ling en de stroohalm en van een schuw
heid voor de naaste toekomst. De oorzaak
van dit verschijnsel is te vinden in de om
standigheid, dat wij voordat de 'ramp
van den lOen Mei ons achterhaalde
nauwelijks notitie hadden genomen van de
geweldige geestelijke veranderingen en
spanningen, welke zich om ons heen noch
tans duidelijk manifesteerden.. Alleen be
paalde politieke aspecten ervan trokken
onze critische opmerkzaamheid en namen
haar zoo volledig in beslag, dat voor een
bezinning in de diepte geen plaats over
bleef. Zoo stonden wij dan volslagen be
teuterd, toen we in denverschrikkelijken
maalstroom des tijds werdenmeegesleurd
en onze hooge tol moesten betalen
Er voltrekt zich in deze wereld veel
meer dan een verschuiving op staatkundig
terrein. Wij bevinden ons in een periode
van ommekeer, waaraan intense geeste
lijke verschuivingen ten grondslag liggen.
Men heeft getracht de huidige crisis te
vergelijken met die der Fransche revolutie,
anderhalve eeuw geleden, maar die verge
lijking gaat niet op. Wat zich destijds af
speelde was inderdaad hoofdzakelijk van
politischen en dus geringeren aard. Een
idee, welke reeds lang de heerschende
was die van het individualisme doch
welke staatkundig onvoldoende uitdruk
king had gevonden, kwam door de Fran
sche revolutie tot een politieke overwin
ning. Heden ten dage daarentegen eischt
een idee, welke nog op geen stukken na
gemeengoed werd, haar plaats in de ge
schiedenis op. Het politieke jargon reikt
niet toe voor de definitie der nieuwe ge
dachten. Men kan ons tijdsbestek het best
vergelijken met dat der Renaissance, toen
de mensch zich afwendde van den geest
der roomsch-katholieke middeleeuwen en
de levensopvatting der henepen scholas
tiek. Tot zekere hoogte voltrekt zich thans
^eenzelfde proces in omgekeerde richting
men wendt nu het individualisme, dat de
Renaissance ons bracht, den rug toe en
richt zich tot een nieuw „universalisme".
Het tragische van den huidigen omme
keer is, dat zijn dynamiek voor velen zulk
een verbijsterend karakter heeft. De op
den individualistischen gedachtengang be
rustende staatkundige instellingen en vor
men worden daardoor zoo snel overhoop
gehaald, dat er van een geleidelijken 'over
gang geen sprake meer schijnt te kunnen
zijn. Aan den geschiedschrijver van straks,
behoort de taak de eigenlijke oorzaken
daarvan op te' sporen. Op het oogenblik
moeten wij volstaan met het verschijnsel
te constateeren en er zoo mogelijk de
consequenties voor onze levenshouding uit
te trekken.
Een bepaalde richting der 19de eeuw-
sche filosofie heeft ons willen laten geloo-
ven, dat men de geschiedenis moest op
vatten als een groote rechtlijnige ontwik
keling „naar hoven". Daaruit ontstond het
befaamde vooruitgangsoptimisme, dat zich
een paradijs op aarde droomde, zij het dan
geèn bijbelsch, maar een mènschelijk para
dijs met een stuk of wat menscheljjke te-
kortkominkjes. Dit optimisme was een
verblinding. Wie de geschiedenis op haar
geestelijke- en cultureele dessous onder-
zoekt en dat is de eenige goede me
thode ontwaart een heel ander tafereel
dan de rechtlijnige ontwikkeling. Men ziet
dan een voortdurenden strijd om den dièp-
steii inhoud der menschelijke levensvor-r
men. De eene sterft af, de andere bloeit
op en wordt op zijn beurt dooi; een derde
vervangen onafgebroken gelijk het
deinen van de zee. Maar in haar grond
trekken blijft de geschiedenis zooals
Ranke heeft opgemerkt zichzelf trouw,
elk oogenblik haar eigen erfgename.
Men dient zich dit goed voor oogen te
stellen, om te kunnen begrijpen, dat de
huidige ommekeer een fenomeen is van
den n o r a 1 e n scheppingsdrang der
historie. En men dient daartoe den moed
te hebben, wetende dat in dezen schep
pingsdrang zich de hand Gods openbaart.
Er is den laatsten tijd in ons land schrik
barend veel klein oordeel over het „nood
lot", dat de samenleving in zijn ban zou
hebben geslagen. Men komt veelal niet
verder dan tot oppervlakkige critiek van
secundair politisch allooi. Dat is tragisch
en verraadt een verbazingwekkend gebrek
aan waarachtig geloof bij een volk, dat
den naam had bjj uitstek geloovig te zijn.
Laten wij in Godsnaam probeeren, de ge
weldige gebeurtenissen onzer dagen die-
Wel overeenstemming tasschen Boekarest
en Sofia.
In de onderhandelingen te Turau Seve-
rin tusschen Roemenië en Hongarije is een
erstige stagnatie ingetreden.
Na zeer langdurige en vaak moeilijke
besprekingen is men tot het inzicht ge
komen dat het niet mogelijk is een grond
slag te vinden voor een overeenstemming
tusschen de Hongaarsche en Roemeensche
standpunten.
Reeds in den loop der vorige week was
het duidelijk, dat de besprekingen te Tur-
nu Severin niet al te vlot zouden verloo-
pen. De Hongaarsche aanspraken gin
gen veel verder dan de Roemeenen bereid
waren ih te willigen. De Hongaren had
den scherp omlijnde voorstellen tot ge-
biedsafstand gedaan, welke van zoo vèr-
strekkenden aard waren, dat de Roemeen
sche delegatie daarop niet wenschte in
te gaan. In het antwoord van de Roe
meensche regeering was dit standpunt
echter niet voldoende omlijnd, waar het
zich slechts in groote lijnen bezig hield
met de kwestie der bevolkingsuitwisseling.
Op deze basis wenschten de Hongaren
niet verder te ondex-handelen.
Zaterdagavond heeft de leider der Roe
meensche delegatie, minister Valer Pop,
aan de Hongaren voorgesteld, de onder
handelingen te verdagen tot Woensdag.
De Roemenen wenschen in dien tijd een
landkaart samen te stellen, waarop de
grenslijn is geteekend, welke volgens de
Roemeensche opvatting na de voltrokken
bevolkingsuitwisseling tot stand zou ko
men.
Naar blijkt konden de Hongaarsche on
derhandelaars zich ook met deze opvat
ting niet vereenigen.' want naar in een
Zatex-dagavond uitgegeven communiqué
werd verklaard, werden de besprekingen
op verzoek van den leider der Hongaar
sche delegatie voor gesloten verklaard.
Het vooruitzicht bestaat echter, zoo
werd hieraan toegevoegd, dat de bespre
kingen in zeer korten tijd hervat zullen
worden. Ook in Roemeensche kringen legt
men te dien aanzien eenig optimisme aan
den dag.
Intusschen is dit afbreken der onder
handelingen voor de regeling der Balkan
vraagstukken niet bemoedigend. Immers
er blijkt uit, dat Roemenië niet bereid is,
zonder meer toe te geven aan de Hon
gaarsche verlangens. Hongarije, zich ver
zekerd wetend van den moreelen steun
van de twee van de as, streeft thans naar
een herstel van den vroegeren toestand
en dus naar een volledige liquidatie van
de vredesverdragen.
Roemenië, dat reeds eenige aderlatingen
heeft moeten doorstaan, heeft er naar ge
streefd, Hongarije voor een compromis
te winnen, door het een bevolkingsrad
voor te stellen.
Immers, daarop is ook van Duitsche
zijde steeds den nadruk gelegd. Maar de
Hongaren, die den tijd gekomen achten,
om ook het territoriale onrecht ongedaan
te maken, willen blijkbaar van een com
promis niet weten. Hebben zq hierin den
steun van Duitschland en Italië? In dat
geval zal er voor Roemenië weinig anders
op zitten, dan zich te buigen voor Hon
garije, voordat Italië en Duitschland, het
talmen moede, ingrijpen en in samenwer
king met andere Balkangeïnteresseerden,
de beslissing forceex-en in den door hen
gewenschten zin. Want het Balkanvraag-
stuk moet op korten termijn worden ge
regeld. Het gevaar is toch niet denkbeel
dig, dat hier, juist omdat er zoovele be
langen bestaan, ernstige verwikkelingen
ontstaan. De Balkan was reeds vaker de
vuurhaard van Europa en ook nu zal er
weinig voor noodig zijn, om dén brand
te stichten.
a 3
Vlotter zijn de Bulgaarsch-Roemeensche
onderhandelingen verloopen. De Bulgaar-
sche bladen schrijven thans: „De terri
toriale vraagstukken tusschen Bulgarije
en Roemenië zijn definitief beslist." Men
vei-wacht zeer spoedig definitieve resulta
ten. Het blad Utro schrjjft dat aan Bul
garije c" 3 geheele Zuidelijke Dobroedsja
zal worden afgestaan.
Er zijn nog slechts twee kwesties te
regelen: de uitwisseling der bevolkings
groepen en het tijdstip der bezetting.
Uitwisseling der bevolkings
groepen.
Wat dit laatste betreft heeft men in
Roemenië reeds voorbereidende maatrege
len getroffen.
In een officieele verklaring wordt ge-
„De autoriteiten hebben den inwoners
van de districten Caliacra en Durostor
(Zuidelijke Dobroedsja) opgedx-agen hun
have en goed, voor zoover xxiet voor hxm
dagelijkschen arbeid noodig, reeds thans
naar het binnenland te zenden. Deze
maatregel is genomen, daar de ondexhan-
delingen der regeering met onzen Bul-
gaarschen nabuur over den bevolkingsrad,
welke ook eenige territoriale concessies
omvatten, aan den gang zijn en de auto
riteiten de latere ontruiming, wanneer de
wegen door den regen zacht geworden
zijn en het verkeer met grootere moei
lijkheden gepaard zou kunnen gaan, ver
gemakkelijken willen. Dit beteekent even
wel niet, dat de Roemeensche bevolking
den oogst en haar hofsteden in den steek
moet laten en overhaast dient te vertrek
ken. De oogst op de velden behoort ons
en moet door de eigenaars op tijd worden
binnengehaald. De onderhandelingen wor
den in een geest van wederzijdsch begrip
gevoerd en niemand zal den Roemenen,
die vertrekken willen, beletten, later hxm
vermogen mede te nemen. Leger en auto
riteiten staan op hun .post en er is geen
reden tot bezox-gdheid. De regeering raadt
derhalve allèn Roemeenschen inwoners
der genoemde districten aan, op hun boer
derijen te blijven, rustig den oogst binnen
te halen en pas dan voorgoed te vertrek
ken, wanneer zij daax'toe instructie ont
vangen, welke tijdig zal worden gegeven.
Overigens kan de ontruiming slechts dan
in volkomen ox-de geschieden wanneer
ieder gezinshoofd zich strikt houdt aan
de bevelen en het door de autoriteiten
vastgestelde plan.
Naar het D.N.B. voorts van betrouw-
bare zijde verneemt, is tusschen Roeme
nië en Bulgax'ije bij de onderhandelingen
te Krajowa overeenstemming bereikt over
den tei-mijn voor de ontruiming van de
Zuidelijke Dobroedsja. Het einde van den
termijn is, volgens dit bericht, vastgesteld
op 10 October.
per te zien, vertrouwende op Hem, die ook
thans alles bestiert. Wat zoo verbijsterend
kan schijnen, zal dan begrepen kunnen
worden in het verband der menschelijke
historie en in het sterke besef, dat al ons
wikken geen naam kan hebben bij het be
schikken van den Eenige.
BALANS VAN DE ENGEISCHE
LUCHTAANVALLEN IN DE
LAATSTE DRIE DAGEN.
Te Rotterdam is, naar het A.N.P. meldt,
het aantal dooden van den laatsten bomaan
val der Engelscher door het overlijden van
een zwaargewonde tot 11 gestegen.
Te Zeist werd door eer. bom in de Acacia
laan de 18-jarige dochter der familie Berg
mans door een bomsplinter gedood, terwijl
voorts in deze laan meerdere woonhuizen
beschadigd werden.
De balans der laatste drie dagen is als
volgtTe Westerland op Wieringexx 2 doo
den en 1 zwaar gewond, te Rotterdam 11
dooden en 18 zwaar gewonden, op Texel 1
zwaar gewond, te Hengelo 6 dooden en 9
min of meer zwaar gewonden, te Zeist 1
doode, totaal 20 dooden en 29 min of meer
zwaar gewonden in drie dagen tijds.
Voorts werd hier en daai' nog min of meer
belangrijke schade aan goedex-en toege
bracht door bommen in de bxiurt van Rot
terdam, waar een boerderij getroffen werd,
te Rijnsakerswoude, te Boxtel, te Assen
delft, te Souburg.
Schade aan te velde staande
gewassen.
Zaterdagnacht om half twee zijn onder de
gemeente Nieuwe Tonge in den Oudeland-
schen polder 6 bommen gevallen. In de lan
derijen vaix den landbouwer D. J. Buth aan
den Duivenwaartscheweg. De bommen kwa
men terecht op de te velde staande gewas
sen, waardoor aanzienlijke schade werd aan
gericht. Ook de nabijgelegen hofstede van
H. Braashooft liep eenige schade op.
VADER VAN ZEVEN KINDEREN
SLACHTOFFER VAN EEN
MOORDAANSLAG.
Zondagavond is nabij een café te Swart-
broek bij Weert een moord gepleegd, waar
van de landbouwer T. van der Kruijs,
wonende te Leuken, het slachtoffer is ge
worden. Er was van te voren oneenigheid
ontstaan over eeix ontvreemd rijwiel. Deze
twist ging over in een handgemeen, waar
bij de 26-jarige an Veldhoven uit Weert
Van der Kruijs in het duister een slag
toebracht. Het bleek later dat Van der
Kruijs de halsslagader was doorgesneden.
Hij wist het café, dat in de buurt lag, nog
te bereiken. Hier is hij doodgebloed. Op
aanwijzing van een getuige, die bij den
twist tegenwoox-dlg was, werd Vaix Veld
hoven als verdacht van deze moord ge
arresteerd. Van Veldhoven bekende wel te
hebben geslagen, doch gee" mes te hebben
gebruikt. Het parket uit Roermond zou
hedenmorgen arriveeren om een nader
onderzoek in te stellen.
Het slachtoffer is gehuwd en vader van
zeven kinderen.
Groote trechters werden in een der straten van Hengelo geslagen tijdens den
Engelsohen bomaanval, welke zes slachtoffers elschte (foto Pax-Hoiland)
De Italianen zetten eveneens hun
luchtaanvallen voort.
EGYPTE IN DEN OORLOG
Het D.N.B. meldt uit Rome:
Volgens uit Cairo ontvangen berichten
wijzen de voorteekenen er steeds meer
op, dat de Britsehe politiek thans de open
lijke deelneming van Egpte aan den oor
log noodzakelijk acht. De bedreiging van
de Britsehe positie in het Oostelijk bekken
van de Middellandsclxe zee door de Itali-
aansche troepen aan de grens van Libye
wordt in het Britsehe hoofdkwartier te
Caïro thans zoo ernstig beoordeeld, dat
het besluit genomen is eenige gemobili
seerde Egyptische divisies naar het Ly-
bisch-Egyptische front te zenden om de
Engelsche en Indische formaties te ontlas
ten.
Dit plan beteekent, zoo voegde het D.N.B.
hieraan toe, een openlijken breuk van
het Engelsch-Egyptische verdrag van 1936.
In dit verdrag had Groot-Brittannië de fox--
meele vex-plichting op zich genomen de
n utraliteit van Egypte in geval Groot-
Brittannië oorlog moest voeren, in den
volsten zin te handhaven.
Het Britsehe opperbevel in Caïx-o, hoopt
door de deelneming van Egyptische af-
deelingen een algemeens beweging onder
de Ax-abische volkeren tegen Italië te vei--
oorzaken.
Naar het zich laat aanzien, dx-eigt er
thans in Cairo een hevige binnenlandsche
crisis te ontstaan, daar gezaghebbende
Egyptische kringen, vooral koning Fa-
roek, tegen de Engelsche plannen gekant
zijn.
Nieuwe Ifallaansche lucht
aanvallen.
In het Italiaansche legex-bericht van
Zondag wordt o.m. gezegd:
Een onzer fox-maties vliegtuigen bom-
bardeex-de de basis Hal Far op Malta.
Tien Britsehe jagers, die reeds in de
lucht waren, trachtten de actie te verhin
deren, doch zij werden onmiddellijk door
onze beschex-mende jagers aangevallen. Ex-
volgde een verwoed gevecht, in den loop
waarvan vier Bx-itsche en één Italiaaxxsch
vliegtuig werden neergeschoten.
In Noord-Afrika zijn twee Britsehe tor
pedojagers, die in den nacht de haven
Bardia begonnen te beschieten, door onze
onmiddellijk ingrijpende bomnxenwex-pers
aangevallen en op de vlucht gejaagd.
Door onze formaties zijn voorts luchtaan
vallen ondernomen op vijandelijke gemoto
riseerde strijdkrachten tusschen Sidi Bar-
rani en de grens van Cyrenaika, waarbij
drie pantsex-auto's vernield werden, terwijl
al oxxze vliegtuigen zijn teruggekeerd. Bij
een vijandelijken aanval op Tobroek werden
vijf soldaten gewond, tex-wijl zeer geringe
schade aan materiaal werd aangex-icht.
In Oost-Afrika hebben onze vliegtuig-
fonnaties de vliegvelden van Garissa en
Waijr (Kenya) en vijandelijke stellingen
te Daga en River Post (beneden Soedan)
gebombardeerd. Zaterdagnacht zijn vij
andelijke vliegtuigen verschenen boven
Piemont en Lombardije. Deze vliegtuigen
kwamen telkens uit Zwitserland. Zij werden
door onze jachtvliegtuigen in de vlucht
verdreven.
De Duitsche luchtaanvallen.
De Duitsche luchtaanvallen op Enge
land duren voort. Gisteren vernam het
D.N.B. van militaire zijde, dat zich bij
de bomaanvallen, die op verrassende wijze
door deelen van de luchtvloot 3 tegen
het Zuid-Westen Jan Engeland ondernomen
wei-den, verscheidene gx-oote luchtgevechten
hebben ontwikkeld. Daarbij zijn 51 vijande
lijke vliegtuigen neex-geschoten. Twaalf
eigen toestellen worden vermist.
De sedert Zatex-dagochtend elkaar op
volgende bomaanvallen op Engeland zijn
ook des nachts voortgezet. Buitengewoon
hevige aanvallen richtten zich tegen de
havens Portmouth en Bristol. Kaden, ha
venwerken, pakhuizen en in de haven,
liggende schepen werden door bommen ge
troffen. In beide havens braken geweldige
branden uit, die de vliegtuigen op de
thuisvluch't nog van grooten afstand kon
den zien. De luchtafweerbattex-ijen in de
nabijheid van deze havens werden met
bommen, echter ook in scheervlucht met
succes aangevallen. Twee schijnwerpers
werden vernield en verscheidene kanon^
nen tot zwjjgen gebracht.
Over dezen aanval verneemt het D.N.B.'
nog, dat de belangrijkste Engelsche vlieg-
tuigenfabriek, die gebombardeerd werd,
de hoofdfabx-iek van Rolls-Royce is, waar
de bekende Mex-lin-motoren voor de Spit
fires vervaardigd worden.
Zonder moeilijkheden bij de oriënteering
en niet door afweergeschut of jagers ge
hinderd kwamen de Duitsche vlïegex-s bij
hun doel. Van vei'sperringsballons, die,
naar beweerd wox-dt, deze belangx-ijke fa
briek beschermen, heeft men niets be-
merkt. Ongestoord konden de vliegers
poolshoogte nemen en de bommen zoo goed
mogelijk plaatsen. De aangerichte ver
nieling zal waarschijnlijk het bedx-ijf voor
een gi-oot deel stilzetten en gedurende aan
zienlijken tijd een belany-jke uitwerking
op de geheele productie hebben. Verwon
derlijk is de gev'nge afweer van Engel-
schen kant. Wel zochten zoeklichten on
rustig den hemel af, doch zij konden de
Duitsche vliegtuigen niet goed in hun
bundels krijgen. De afweer vuurde sleohts
nu en dan, doch zonder eenig resultaat.
Nachtjagers kwamen in het geheel niet op
het tooneel, wat te vreemder is met het
oog op het gewicht der Rolls-Roycefabriek<
ENGELSCHEN VERLOREN
GISTEREN 63 VLIEGTUIGEN.
Naar het D.N.B. verneemt zijn de verlie
zen der Engelschen van Zaterdag op Zon
dag -met 13 vliegtuigen gestegen, zoodat
de Royal Air Force Zaterdag tot Zondag
ochtend vx-oeg in totaal 63 machines
heeft verloren. Twee Duitsche machines
zijn van een nachtvlucht niet teruggekeerd.
De Duitsche verliezen bedragen vooi;
dezelfde periode 20 vliegtuigen.
DE RIJKSCOMMISSARIS
BEZOCHT
ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Zijn bezichtigingstochten door de Ne
derlanden voorzettende bezocht Rijkscom
missaris Rijksminister Seyss-Inquart op
den 25sten Augustus Zeeuwsch-Vlaanderen,
dat over Antwerpen en Gent bereikt werd.
In Sluis werd de Rijkscommissaxïs in het
raadhuis der stad door burgemeester A. F,
JAex-nouts ontvangen, die hem in een kor
te voordracht de ontwikkeling en den hui
digen toestand van de stad schilderde.
In het vervolg van de bezichtigingsreis
bezocht de Rijkscommissaris Axel. Daar
werd hij in het raadhuis door bux-gemeester
F. Blok ontvangen, die den Rijkscommissa
ris in een korte toespraak begx-oette.
Als laatste stad werd Hulst bezichtigd.
Ook daar had een ontvangst plaats door
den burgemeester, den heer B. A. Th. M,
Truffino, met wien de Rijkscommissaris
in een vrij lang onderhoud de vraagstukken
en nooden der stad besprak.
Na het bezoek aan de stad Hulst werd
de terugreis aanvaard.
