Provinciate Zeeuwsche Courant
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Na de verovering van Somaliland.
waarin opgenomen de
183ste JAARGANG NUMMER 192
WOENSDAG 2! AUGUSTUS 1940
Uitgave dei Firma s F. van de Velde Jr. en G. W den Boer
ABONNEMENTSPRIJS:
18 cent oe» weak of f 2.30 per kwartaal.
Franco oei post f 2 50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 5-cent
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1-5 regels 11 50. iedere regel meer
30 cent. Bi] abonnement speciale prijs
Kleine advertenties van 1-5 regels f0 50
Iedere egel meer 10 ci (max 8 regels)
POSTREKENING 35 9300 (MIDDELBURG)
Dit nummer bestaat uit vier bladen
Churchill acht Frankrijk verantwoordelijk.
De verovering van Britsch-Somaliland
ïieeft in Italië groote geestdrift verwekt,
zoo meldt het D.N.B. uit Rome. In poli
tieke kringen wjjst men er vooral op, dat
de zege pas na het overwinnen van de
allergrootste moeilijkheden mogeljjk is ge
weest. Engeland heeft vóór het uitbreken
van den oorlog verklaard, dat het in
Abessinië in zekeren zin een geesel in
banden heeft,' want het zou, naar f- be
weerde, Engeland gemakkelijk en
Abessüiië binnen te nikken. In .jk-
beid echter heeft het fascistische .„alië
stelselmatig ernaar gestreefd Abessinië tot
een actieve stelling te maken, opdat het
op alle mogelijkheden zou zijn voorbereid.
Zoo Is Abessinië van belegerde tot bele
geraar geworden.
HET VERLOOP DER OPERATIES.
Het D.N.B. verneemt belangwekkende
bijzonderheden over de verovering van
Britsch-Somaliland. De noordelijkste der
drie Italiaansche colonnes trok op 5
Augustus over de grens en bereikte den
8sten Zeila, In het centrum bezette de
tweede colonne op 9 Augustus Hargeisa,
dat eveneens 70 kilometer van de grens
ligt. De derde colonne rukte op langs den
straatweg van Adoeeina, dat in weerwil
van de ernstige terreinmoeilijkheden op
den lOen bereikt werd, nadat men van de
grens af een afstand van 90 kilometer
door zuiver woestijngebied had afgelegd.
De Italiaansche hoofdmacht opereerde in
het centrum. Op 11 Augustus kwam het
gros der Italiaansche troepen in contact
met de Engelsche hoofdmacht, welker
sterkte op 15.000 man geschat werd. Na
dat zij zes dagen de grootste moeilijkheden
bij den opmarsch en de ravitailleering had
den gehad, stonden de Italianen thans te
genover een. tegenstander, die rust geno
ten had en zich in voortreffelijke stellin
gen verschanst had. Achter het 70 kilo
meter lange front Hargeisa-Adoeeina had
den de Engelschen op een hoogte van 150
meter een eerste verdedigingslinie opge
richt. De Italiaansche troepen bestonden in
de eerste plaats uit nationale afdeelingen,
maar ook uit inboorlingen en zwarthem-
den, die waren gerecruteerd uit arbeiders
uit Itallaansch Oost-Afrika. Een bijzon
dere taaie had de luchtmacht, die waarde
volle verkenningsdiensten verrichtte en
ook een deel van den aanvoer verzorgde.
Geregeld werden de vijf vliegvelden van
Britsch-Somaliland gebombardeerd.
De aanval op de Engelsche hoofdstel
ling werd ingeleid door een groote om
trekkende beweging aan de beide flanken.
Van 13 tot 16 Augustus werd er zeer he
vig gevochten, waarbij de ItaliEiansche
aanvallers onder kruisvuur werden geno
men. Niettemin kon op den 15en in het
centrum de opmarsch langzaam begonnen
worden, nadat de belangrijkste tegenstand
gebroken was.
Na grondige artillerievoorbereiding werd
op 16 Augustus het sein voor den alge-
meenen aanval in de richting van La Fa-
j-oek gegeven. Op den 18den was de geheele
eerste verdedigingslinie der Engelschen
overschreden. Talrijke Engelsche afdeelin
gen, aldus zegt. men in Italiaansche mili
taire kringen, hadden zich by de hardnek
kige gevechten van de voorgaande dagen
overgegeven, vooral Zuid-Afrikaansche
troepen.
De Engelschen hadden Zeila zonder strijd
opgegeven en de 2500 man, die daar ge
legen hadden, onverwijld teruggetrokken
naar Boelhar.
Ten Oosten van Berbera staan nog on
geveer 3000 tot 4000 man Engelsche troe
pen, die echter van geen beteekenis meer
zijn, nu Berbera gevallen is.
Berbera is een natuurlijke haven van be
teekenis, die zeer geschikt is voor den
handel in de Golf van Aden en op de Roo-
de Zee. De haven is 10 tot 20 meter diep.
De stad is het uitgangspunt van belang
rijke karavaanwegen naar Somaliland en
Abessinië, waarmede zij een levendigen
handel drijft. Zij is de hoofdmarkt voor
koloniale producten struisvogelveeren, ca
outchouc, huiden en ivoor). De handel op
Aden heeft een jaarlijksche waarde van
50 millioen lire.
HET DOEL DER ITALIANEN.
Wat de verrichtingen in Italiaansch
Afrika betreft, zoo verklaart men in po
litieke kringen, dat het optreden ten doel
had de beide groote straten, t.w. straat
Soedan en Straat Bab-El-Mandeb voor den
vijand onbruikbaar te maken. Daartoe
ging het er voorloopig om den weg van
Somaliland uit te schakelen en dit brugge-
hoofd voor Engelsche operaties weg te ne
men. Op 5 Augustus zijn de groote opera
ties in Somaliland begonnen, die thans
haar succesvol einde gevonden hebben
met de verovering van Berbera.
„BRITSCH-SOMALH.AND BE
STAAT NIET MEER".
Met groote opschriften, aldus meldt het
D.N.B. uit Rome, maken de bladen mel
ding van de Italiaansohe overwinning in
Somaliland en vooral van de inneming
van Berbera.
De „Giomale d'Italia" schrjjft, dat de
in het belang zou zijn van de Vereenigde
Staten, maai- ook in het belang van New-
Foundland, Canada en van de andere be
trokken koloniën.
HET OORDEEL DER DU ITS CUE
PERS.
De Duitsche pers karakteriseert de re
devoering van Churchill als een mengsel
van verlarnmenüen angst en wanhopige
grootspraak. Indien men het een kunst kan
noemen, zoo schrijft de Berliner Boersen
Zeitung, onaangename feiten voorbij te
kunnen praten,- zwart in wit, nederlagen
in overwinningen te veranderen, dan heeft
Winston Churchill gisteren opnieuw een
meesterstuk geleverd. Terwijl het Duitsche
luchtwapen boven Engeland zwermt en zijn
doelen vindt, waar het ze vinden wil en
terwijl de rest van de BrLtsche strijdkrach
ten uit Somaliland over de zee vluchten,
heeft de Britsche eerste minister het La
gerhuis een rede voorgezet, als waren niet
de Engelschen, doch hun tegenstanders al-
lerwege onderworpen, als had zich niet het
Britsche empire doch de macht der spil-
mogendheden ontpopt als een Kolos op
leenien voeten.
De Berliner Lokal-Anzeiger wijst er op,
dat Duitschland in dezen oorlog steeds het
initiatief in handen heeft gehouden. Der
halve, zoo schrijft het blad verder, zal ook
Churchill den duur van dezen veldtocht niet
bepalen, doch hij zal afhangen van de Duit
sche wapens. Ook de Fransche ministers
hebben gesproken van den jarenlangen oor
log, een spookbeeld, waaraan onze troepen
in acht weken een einde maakten. Chur
chill probeerde te spreken als een minister
van een intact zijnd, op zijn kracht ver
trouwend groot wereldrijk en toch vorm
den de nederlagen, waarvoor hij ieder
oogenblik kwam te staan, een duidelijk be
wijs, dat hjj sprak van een in verval ver-
keerend en op zijn grondvesten trillend rijk.
Engeland, zoo schrijft de Völkischer
Beobachter, is zonder bondgenooten en ook
de generaals „honger" en „tjjd'' staan aan
den anderen kant van het front tegen En
geland en de leider van dit blindelings zijn
ondergang tegemoet loopend rijk verklaart
dan nog, dat het sterker is dan ooit.
In semi-officieele kringen te Berlijn werd
o.m. opgemerkt:
Oe aankondiging van Churchill, dat het
Engelands bedoeling is, de hongerblokkade
tot geheel Europa uit te breiden teneinde
hierdoor ook Duitschland schade te berok
kenen, heeft in politieke kringen te Berlijn
een verrassing gewekt, zoo meldt het D.N.
B. Dat Engeland voor de vernietiging van
het continent en den hongerdood van Euro-
peesche vrouwen en kinderen onverschillig
is, wist men hier reeds lang, evenals aan
den anderen kant bekend is, dat het hier
mede beoogde doel, Duitschland in een
moeilijke voedselpositie te brengen, niet kan
worden bereikt. Churchill wil dus de Euro-
peesche vrouwen en kinderen ter wille van
een schijnbeeld verhongeren laten. Dat hij
probeert de schuld voor deze hongerblok
kade op Duitschland te schuiven, stemt,
naar men hier verklaart, geheel overeen
met de Engelsche mentaliteit, doch is ech
ter naïef.
Overigens heeft Churchill hierbij opnieuw
bewust onwaarheid gezegd, toen hij be
weerde, dat Duitschland de voorraden le
vensmiddelen yan andere volken aantast,
om zich zelf te voeden. Duitschland heeft
dit, naar men weet, niet noodig. De opmer
king van Churchill, dat Engeland zich
thans sterker dan ooit voelt, heeft men in
lolitieke kringen te Berljjn ter kennis ge
nomen. Na^r Goethe eens gezegd heeft, zal
men niemand zijn gevoel ontnemen. Enge
land kan derhalve in dit gevoel ten onder
gaan.
De reis van de „American
Legion"
KLACHTEN IN DEN SENAAT.
Het D.N.B. meldt uit Washington:
De democratische Senator Bone heeft
president Roosevelt en het departement
van buitenlandsche zaken verantwoordelijk
gesteld voor het geval het schip American.
Legion bij de reis door de gevaarlijke En
gelsche zone iets overkomt.
Bone verklaarde dat de halsstarrigheid
van één man 900 menschen een zeegebied
instuurt, waar zij elk oogenblik in de
lucht kunnen vliegen. Zou het schip op een
mijn loopen, zoo vervolgde de senator, dan
zou de beschuldiging uitgespx-oken wórden,
dat een Duitsche duikboot het vaartuig
getorpedeerd heeft en zal niemand de wa
re toedracht vernemen. Echter zou er dan
een ophitsende en uitdagende aanleiding
ontstaan zijn, welke de Vereenigde Staten
in een week tijds in den oorlog kan storten.
Bone critiseerde hevig het feit, dat de Ame
rikanen zich opwinden over den totalitairen
regeeringsvorm, maar wel toelaten, dat de
president eenvoudig het schip de gevaar
lijke zone instuurt, terwijl het erbuiten
kan blijven door eenige mijlen verder te
varen. De macht van het departement van
buitenlandsche zaken en van den president
is evenwel zoo groot, zoo vervolgd het D.N.
B., dat het protest van een senator niet
veel baat. Bone eischte een grondig onder
zoek naar het geval van de American Le
gion.
De republikeinsche afgevaardigde Ro
gers verklaarde in een persgesprek, dat de
Amerikaansche regeering de verantwoor
ding treft indien het schip een ongeluk
overkomt. De houding van de regeering
toont aan, dat men de schuld voor een even-
tueele ramp Duitschland in de schoenen wil
schuiven.
DE ENGELSCHEN VERLOREN
GISTEREN TIEN VLIEGTUIGEN.
Naar het D.N.B. verneemt hebben de En
gelschen gisteren tien vliegtuigen verlo
ren, waarvan zes in luchtgevechten wer
den neergeschoten en vier door het lucht
doelgeschut werden neergehaald.
Trotzky om het leven gekomen?
Naar het D.N.B. uit Mexico City meldt:
Leon Trotzky is gistermiddag het slacht
offer geworden van een overval. Hij zou
hierbij om het leven gekomen zijn.
Over den aanslag op Leon Trotsky meldt
het D.N.B. de volgende bijzonderheden:
De dader, .een Fransch communist ge
naamd Frank Jacques, die zich sedert eeni-
gen tijd onder een valschen naam by Trotz
ky ophield, sloeg Trotky in zijn woning
na een gemeenschappelijk genuttigd diner
met een ijzeren stang neer. Trotzky kreeg
hierdoor een ernstige hoofdwonde, waar
door hij onmiddellijk naar de dichtsbijzijnde
eerste hulppost va" de politie moest wor
den gebracht. Bevestiging van het gerucht,
als zou Trotzky aan zijn verwondingen
zijn bezweken, was totdusveri-e niet te ver
krijgen. Wel wordt door de doktoren toege
geven, dat zjjn toestand zorg-baart. De da
der, die eerst onlangs in Mexico is gekomen,
werd onmiddellijk gearresteerd en ver
hoord. Bij de arrestatie probeei-de hij zich
te vei weren, waardoor hij zware verwon
dingen opliep. Zijn verklaringen, die op
schrift worden gesteld, worden op het
oogenblik bestudeerd.
De Liberalen en de
Nederlandsche Unie.
Afwijzend advies van het
hoofdbestuur.
In de gisteren gehouden vergadering van
het hoofdbestuur van de Liberale Staats
partij hebben alle aanwezige leden van het
hoofdbestuur, met uitzondei'ing van het
door den kieskring Groningen aangewezen
lid, hun instemming betuigd met het advies
van het dagelijksch bestuur aan de leden
van de partij zich afzijdig te houden én
zich niet aan te sluiten bij de Nederland
sche Unie.
De gronden, waarop dit advies in hoofd
zaak berust, zijn, in het kort weei-gegeven,
de volgende
De Nederlandsche Unie trekt menigeens
sympathie „omdat zij tegen de N.S.B. is".
Dit is een vergissing. Noch in het pro
gramma, noch in de verschillende uitlatin
gen van het driemanschap is daarvan iets
gebleken. Integendeel, de inhoud zoowel
van het een als van het ander, bewijst,
dat de Nederlandsche Unie reeds thans den
weg van het nationaal-socialisme half-
weegs is opgegaan. Over de wenschelijk-
heid van eenigen vorm van volksinvloed
op wetgeving en bestuur heeft men tot
dusverre nauwelijks een woord vernomen
en. het feit, dat het desbetreffende punt uit
het aanvankelijk in gemeenschappelijk
overleg met de politieke partijen opge
stelde programma is geschrapt, bewijst,
dat hier geen toeval in het spel is. Of de
Nederlandsche Unie met zoovele woorden
het leidersbeginsel omhelst of niet, doet
weinig ter zake. Van belang is slechts,
dat men van medezeggenschap van of
controle door de geregeerden weinig of
niets wü weten. Dit beginsel werkt ook
door in de organisatie van de Unie zelve.
Zjj is naar den vorm een stichting met een
bestuur, geen vereeniging. De leden mogen
contribueeren en applaudisseeren, verder
niet. Eenige invloed op het bepalen van
de richting, waarin de Unie zich zal be
wegen, is hun niet toegekend. Daarom is
het ook een dwaling te meenen, dat men
door zich, ondanks reëele bezwaren, toch
maar aan te sluiten, tenminste bereikt,
dat men kan meehelpen, de Unie een juis-
ten koers te doen houden. Hetdrieman-
schap zelf is op dit punt du-' 'elijk ge
weest. Het vraagt algeheele a vaarding
van het door het driemanschap opgestelde
programma, zonder reserves, en algeheele
onderwerping aan de leiding van het drie
manschap zelf.
Britsche militaire steunpunten
voor Amerika.
President Roosevelt heeft, aldus het D.
NJ3., in de gisteren gehouden persconfe
rentie medegedeeld, dat de besprekingen
met Engeland over het verkrijgen van
militaire steunpunten op Britsche bezittin
gen op het Westelijk halfrond, bevredigen
den voortgang vinden. De vraag, of de
overeenkomst met Canada over het vormen
van een gemeenschappelijke verdedigings-
commiss.e, voorziet in het gebruik van oude
Amerikaansche torpedojagex-s door Canada,
deed Roosevelt met de opmerking af, daf
dit slechts „krantengeklets" is. Roosevöit
noemde verder de berichten, volgens wel
ke bepaalde strategische gebieden van Ca
nada en de Vereenigde Staten gemeen
schappelijk bezet zullen worden, de „zui-
vei-ste speculatie",.
Britsche catastrofe nog veel spoediger
gekomen is dan men had kunnen verwach
ten. Britsch-Somaliland bestaat niet meer,
het is thans Italiaansch bezit geworden.
Engeland heeft dit land steeds slechts
als militaire basis beschouwd. Op echt
plutocratische wijze heeft het zich niet be
kommerd om leven en welstand der be
volking. In geheel Somaliland, dat 176.000
vierkanten kilometer groot is, ligt geen
enkele straatweg. Er wonen slechts vier
dokters. De inboorlingen mochten geen
land ineigendom hebben, omdat het ge
heele gebied als bezit van de Engelsche
kroon werd beschouwd.
Afgezien van de. militaire gevolgen, die
de onmiddellijke bedreiging van Aden zal
hebben, zullen ook de politieke gevolgen
in geheel Óost-Afrika en de Arabische we
reld geweldig zijn.
Ook de Lavora Fascista" wijst op de
verstrekkende politieke gevolgen der in
neming van Berbera. De mozaiek van het
Engelsche koloniale rijk begint met het
verlies van Somaliland af te brokkelen.
De „Tribuna" schrijft, dat het Gibi-altar
van het Oosten, het systeem Aden-Perim,
bezig is zijn waarde volledig te verliezen.
De weg naar Britsch-Indië is op een der
vitaalstepunten getroffen.
CHURCHILL LEGT VERANT
WOORDING AF.
Churchill heeft gistermiddag in het La
gerhuis een verklaring afgelegd, waarin hij
ter inleiding een vergelijking maakte tus-
schen den oorlog van 19141918 en den
huidigen oorlog.
Engeland is, aldus
het verslag van
het D.N.B., met
open oogen dezen
oorlog ingegaan.
De nieuwe oor
logsmethode ligt
het Britsche em
pire meer
„wanneer wij eerst
geheel zijn bewa
pend", is deze me
thode gunstiger
voor Engeland.
Vervolgens sprak
Churchill er over,
dat Engeland voorbereidingen treft voor
de veldtochten van 1941 en 1942. In ver
band met den voedseltoestand in Europa
stelde Churchill vast, dat het Engelands
voornemen is, de blokkade ook te richten
tegen Frankrijk en tegen alle andere lan
den, die in Duitsche handen zjjn. Er zjjn
talrijke voorstellen gedaan om tot onder
steuning van deze landen het doorlaten
van levensmiddelen mogeljjk te maken.
Hij, Churchill wjjst echter al deze verzoe
ken af. Er is thans drie kwart jaar ver
streken sedert de huidige regeering de
macht in Groot-Brittannië heeft overge
nomen. „Welk een stortvloedvan nood
lottige slagen is sindsdien over ons neer
gedaald". Vervolgens stelde Churchill vast,
dat Duitschland de geheele westkust van
de Noordkaap tot aan de Spaansche grens
controleert en dat het in den strijd tegen
Engeland beschikt over talrjjke havens en
vliegvelden.
Het is mogeljjk, aldus Churchill, dat En
geland nog grootere beproevingen door zai
nebben te maken. Intusschen heeft jb;nge-
land echter toch alles gedaan om zjjn
eiland te versterken. Het Britsche Rijk
heeft op het oogenblik een steviger samen
hang dan ooit. De belangrjjkste productie-
tak is op het oogenblik die van bewape
ningsmateriaal. Twee millioen man staan
onder de wapenen. Hiervan is een groot
deel geregelae troepen. Nimmer tevoren
heeft een zóo groot leger op deze eilanden
gestaan. De vloot is sterker dan ooit. Het
nandelstennage is grooter dan bjj het be
gin van den oorlog. Om over de luchtge
vechten iets te zeggen is het nog te vroeg.
Churchill beweerde vervolgens, dat de
luchtslagen voor Engeland gunstig zijn ver-
xoopen en den kortsten weg vormen naar
een Engelsche overwinning.
De beste posities kunnen den vijand niet
nelpen, zoo betoogde cnurchill, als zjjn
xeger en zjjn industrie in het achterland
geheel uiteen geslagen en vernietigd wor
den. Voor de nederlaag in Somaliland
stelde Churchill vervolgens Frankrjjk ver
antwoordelijk, op welks steun Engeland
nad gerekend. Daarbij sprak Churchill
over de misdaad van üramcryk. Aan den
anderen kant verklaarde hjj, dat Enge
land al vóór denoorlog zou hebben be
sloten Somaliland niet te verdedigen. In
net verdere verloop zjjner verklaring be
toogde Churchill, dat Engeland den Ver
eenigde Staten spontaan t ongevraago
vloot- en lucht-bases in pacht had aange-
ooden.
Over eenige kleine eilanden in den
Stillen Oceaan is reeds onderhandeld. Nu
gioest nog worden gesproken over New-
Foundland en Britsch W.-Indië. Overigens
ls er geen sprake van overdracht van sou-
vereiniteitsrechten, doch betreft het hiei
alleen maar een maatregel vooi de ge
meenschappelijke verdediging der veilig-
iieid. Churchill sprak in dit verband ovei
een pacht voor 99 jaar, welke niet alleen
Aren „lezen" op het Zeeuwsche land. De jeugd aan den arbeid.
(Foto Pax, Holland)