„Thans keeren de Vlamingen zich voor immer
van het Zuiden af, naar het Noorden toe".
Dr. Borms getuigt op de 21ste Ijzerbedevaart.
„De een-en-twintigste bedevaart naar
den IJzer kan geen. bedevaart zijn. Met
enkele slechts staan wy in de crypt van
den doorboorden heldentoren, in de wij
dingsvolle aanwezigheid van onze dooden
en brengen U uit de verte de boodschap
van den IJzer".
Zoo sprak Zondagmorgen Juliaan Plat-
teau in de gewelven van het IJzermonu
ment. En hy vervolgde: „Doch in deze
verte zijn wij nabij. Want waar gij staat
zijn puinen, waar gij staat is IJzergrond,
bloedgrond, bezaaid met nieuwe dooden.
Den geoffei'den broeders uit dit nieuw ge
slacht brengen wij stilzwijgend den groet:
Een aangrijpend, bijna beklemmende
stilte trad daarop in: Zoo huldigde Vlaan
deren op dezen schoonen Zondagmorgen
zijn helden, oude en jonge; zoo herdacht
het Vlaamsche volk op dezen heiligen
grond zijn grootste offer, om daarin de
kracht te putten voor de volharding in
den op leven en dood gevoerden strijd ter
vrijwaring van zijn volksbestaan. Deze
feestelijke herdenking geschiedde thans
voor de 21ste maal. De gebeurtenissen dei-
laatste maanden maakten haar tot een
heel bijzondere. In de annalen van den
Vlaamschen strijd zal zij met gouden let
ters geschreven worden. Nu geen grootsch
en indrukwekkend vertoon, zooals in vroe
gere jaren, geen met auto's, bussen en
fietsen volgepropte wegen, geen duizenden
en nog eens duizenden bedevaarders. De
wonden, welke het oorlogsgeweld aan het
Vlaamsche land heeft toegebracht, zijn
nog niet hersteld. De verkeersmoeilijkhe
den waren te groot om het diepe, waar
achtige verlangen van het Vlaamsche volk
juist nu aan de boorden van den IJzer
en rond den voet van de heldentoren te
staan geschaard, in vervulling te doen
gaan. Gedwongen door de omstandighe
den moest de massa thuis blijven en kon
zij alleen in gedachten vertoeven bij de
enkele honderden, die wel het voorrecht
hadden naar Dixmuidlen te kunnen komen.
Adviesbureaus voor
Duitschers.
In de plaats van consulaten.
Men meldt ons uit Den Haag: Naar
Wy van bevoegde Duitsche zijde verne
men, zijn op grond van het decreet van
den Führer van 18 Mei 1940, opgeno
men in Reichsgesetzblatt 1, pag. 778, de
tot nu toe in Nederland bestaande con
sulaten en consulaire vertegenwoordigin
gen opgeheven en hun functie op de or
ganen van den Rijkscommissaris vöor het
bezette Nederlandsche gebied in het raam
van de algemeen geregelde overheids-
werkzaamheden, met ten deele verder
gaande zelfstandige bevoegdheden over
gegaan. Ook kan de Rijkscommissaris ter
uitoefening van de bestuursmacht en ter
uitvoering van zijn verordeningen van de
Nederlandsche autoriteiten gebruik maken.
Ter verzorging van de door de be
staande organen van den rijkscommissaris
nog niet behartigde belangen doet zich
evenwel de noodzakelijlcheid voor, bijzon
dere instanties in het leven te roepen,
waaraan, zij het ook op beperkt terrein,
de taak zal worden toevertrouwd de hier
vertoevende Duitschers in den geest van
het „Konsulargesetz" van 8 November
1867 met raad en daad bij te staan. Deze
instanties worden volgens voorschrift van
den Rijkscommissaris met den naam
„Amtliche Deutsche Beratungsstelle in den
Niederlanden" aangeduid en voeren in haar
offieieele stempel het Duitsche rijksem
bleem met een toepasselijk rondschrift.
Binnenkort worden dergelijke bureaux
gevestigd in de verschillende provincies en
wel voor de provincies Friesland, Gronin
gen en Drenthe tezamen met zetel te
Groningen, voorts voor Zuid-Holland in
Den Haag, voor Limburg in Maastricht,
voor Overijssel in Hengelo, voor Noord-
Brabant in 's-Hertogenbosch, voor Gelder
land in Arnhem, voor Noord-Holland in
Haarlem, voor Zeeland in Middelburg, voor
Utrecht in de stad Utrecht en voorts in
Amsterdam en Rotterdam voor deze ge
meenten.
De taak omvat naast de zorg voor de
Duitsche staatsburgers ook die voor de
Nederlanders van Duitsche afkomst, vooral
van dat deel, dat door huwelijk met Ne
derlanders de Duitsche nationaliteit ver
loren, heeft en in bepaalden omvang ook
andere staatsburgers, die in het verkeer
met Duitsche binnenlandsche autoriteiten
de tusschenkomst van een Duitsche in
stantie noodig hebben. De ambtelijke
werkzaamheid zal zich in hoofdzaak uit
strekken tot een verwijzing van de ver
zoekers naar den bevoegden functionaris
en tot een ambtelijke bemiddeling in het
verkeer met de Duitsche binnenlandsche
autoriteiten. Uitgezonderd zijn werkzaam
heden, die tot de uitsluitende bevoegdheid
van andere autoriteiten en administraties
behooren, of die een ingrijpen in het be
stuur der Nederlandsche overheid zouden
beteekenen.
De bijzondere organen zijn bevoegd
schriftelijke verklaringen voor bijzondere
gevallen af te geven, bij voorbeeld verkla
ringen van in-leven-zrjn ten behoeve van
de uitbetaling van sociale uitkeeringen en
pensioenen, verklaringen van onvermogen
ten behoeve van de transfer van onder
steuningsgelden. Voorts moeten zij op zoo
groot mogelijke schaal behulpzaam zijn bij
de verkrijging van bewijsstukken van
burgerlijken stand en van politioneele
meldingsbewijzen bij de desbetreffende
Nederlandsche bureaux. Zij hebben ook
het recht vertalingen te legaliseeren en
zekere opdrachten en ambtelijke handelin
gen onder de aanwijzingen van het com
missariaat-generaal voor bestuur en justi
tie voor speciale gevallen ten uitvoer te
leggen.
Deze uitverkoren enkelingen konden al
len een plaatsje in den crypt van
den door een granaat beschadigde toren
vinden. Bij de graven hunner helden-broe
ders konden allen zich sterken door den
geest van eensgezindheid, dde op dezen
plaats duizenden samenbindt en zich dren
ken van de heerlijke gedachte, waardoor
de bedevaart steeds beheerscht wordt: het
integrale loyalisme tegenover eigen volk.
Dr. August Borms getuigde hiervan in
zijn toespraak. En verder gaande zeide hij
„Ik heb nu ten tweede male voor Vlaan
deren mogen lijden samen met honderden
volksgenooten, waaronder gewezen oud
strijders die jaren met U, dierbare dooden,
in deze bloedige vlakten hebben gestaan:
het Vlaamschhatende België heeft ons aan
den eeuwenouden vijand van Vlaanderen
overgeleverd en nieuwe Vlaamsche slacht
offers zijn gevallen onder Fransche kogels.
Onze schuld? We waren te Vlaamsch en
ijverden te zeer voor het „nooit meer oor
log".
Bij de van bloed druipende namen:
Fresnes, Auvours, Orléans en al die fol
terplaatsen, waar gij zooveel liebt ge
leden, komt nu de schrikwekkende reeks,
welke aanvangt met Abbeville, Le Vernet,
St. Cyprien en eindigt in de gruwelkam-
pen waar een misdadige regeering onze
jonge knapen van 16 jaar heeft opgesloten,
Dierbare dooden, de Vlaamschvijandige
staat die u eens zoo onbillijk heeft behan
deld, Uwe graven heeft geschonden, de
amnestie aan uw beste kameraden heeft
geweigerd, snoerde met zrjn nieuw ver
raad Vlaanderen tot een blok samen en
bewees voor goed aan de Vlamingen, dat
hij hun vaderland niet kan zijn.
Thans keeren de Vlamingen zich voor
immer van het Zuiden af, naar het Noor
den toe. Heel het volksnationale Vlaande
ren smeekt God door uwe tusschen
komst, dierbare dooden, om zijne bescher
ming en hoopt dat de zon die daagt aan
de Oosterkim licht en leven brengt voor
ons heele volk".
Engelsche bommen op
Zwitserland.
Uit Bern meldt het D.N.B.: Naar de
Zwitsersche generale staf in verband met
de nieuwe schending van het Zwitsersche
luchtgebied in den nacht van 18 op 19
Augustus nader mededeelt, zijn tusschen
Diessenhofen en Schlatt (provincie Thur-
gau) op 19 Augustus des ochtends tus
schen 00.24 en 01.00 uur bommen geworpen
op de spoorlijn. De rails werden onder
puin bedolven, doch niet beschadigd. Tele
foon- en telegraaflijnen werden vernield.
Zonder twijfel zrjn deze vliegtuigen die
deze bommen hebben uitgeworpen, Engel
sche machines, die systematisch in de laat
ste nachten de Zwitsersche neutraliteit
hebben geschonden.
Luchtalarmin Berlijn.
In den nacht van 19 op 20 Augustus is
in Berlijn van 00.40 tot 2.25 uur luchtal
arm gegeven. In de Westelijke buitenwij
ken der stad was af en toe ver verwijderd
schieten der luchtdoelartillerie te hooren.
Naar men van bevoegde Duitsche zijde
mededeelt, probeerden twee vijandelijke
vliegtuigen tot boven Berlijn te komen. Zij
vlogen langs het versperde gebied, doch
werden toen door de luchtdoelartillerie ver
dreven.
Burgerlijke Stand
DOMBURG.
Van 1017 Augustus.
Overleden: Johannes van Eyzeven 51
jaar, man van Elizabeth Passenier.
WISSENKERKE.
Van 9 tot en met 16 Augustus 1940.
Geboren: Hendrika Rachellna d. v. Ma-
rinus A. de Loof en Wilhelmina P. de
Smit; Maria Wilhelmina d.v. Johannes
J. de Haze en Wilhelmina N. Vroonland.
Ondertrouwd: Aarnout van der Heijde,
24 j. en Anna Elisabeth Meulenberg, 25 j.,
beiden wonende alhier.
OOSTKAPELLE.
Van 10 tot 17 Augustus 1940.
Ondertrouwd: Antheunis Joziasse jm. 23
jaar en Maatje Jacobse j.d. 20 jaar.
KRUININGEN.
Van 815 Augustus.
GeborenAdrianus Christiaan en Jan
Cornelis, zonen van Jacob Marinus Kome-
jan en Wilhelmina Maria Mulders Jaco-
ba, d. van Jan Kosten en Maria van der
Hart.
Overleden: Jan Cornelis Komejan, 12
uren, z. van J. M. Komejan en W. M.
Mulders.
Gehuwd Marinus Jacobus le Clercq, 26
j. en Pieternella de Koeyer, 27 j. (D.Z.)
GOES.
Geboren: Cornelis Pieter, z. v. Isaac
Verhage en Maria Matthijsse. Hendrik
Domus, z. v. André Cornelis van der Pijl
en Jacomina Gunst.
STAATSLOTERIJ.
Trekking van heden, 20 Augustus.
Hoofdprijzen:
20.000: 13903.
1500: 17131.
1000: 13656 16763 24103 10531.
400: 22471 16395 23484.
100: 1329 22670 22988 18601 19874
2652.
Laatste Berichten
BOMMEN OP NEDERLAND.
In den afgeloopen nacht zijn twee bom
men gevallen in weideland onder de ge
meente Tietjerksteradeel. Er is geen scha
de aangericht.
In Harderwijk kwamen tién bommen
neer; er kwamen geen persoonlijke onge
lukken voor.
Het Duitsche legerbericht
van heden.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt heden bekend:
Het duikbootwapen heeft nieuwe succes
sen behaald.' Een duikboot heeft het 4578
brt., groote bewapende Britsche koop
vaardijschip „Ampleforth" alsmede een an
der vijandelijk koopvaardijschip van 6680
brt. tot zinken gebracht. Een andere duik
boot onder leiding van luitenant ter zee
eerste klasse Cohauss, waarvan reeds een
resultaat van 32.330 brt. was gemeld,
heeft in totaal 41.000 brt. vijandelijke han-
delsscheepsruimte tot zinken gebracht.
In het kader der gewapende verkenning
bestookte het luchtwapen, wapenfabrieken,
opslagplaatsen voor brandstof, spoorwegin
stallaties, havens, vliegvelden en troepen
concentraties, in het bijzonder in de graaf
schappen Suffolk, Norfolk en Oxford
succesvol met bommen.
Des nachts waren onze aanvallen gericht
op vliegvelden in Zuid-Engeland alsmede
op haveninstallaties en groote tankinstal
laties aan de Britsche Zuid- en Zuidwest
kust.
Vijandelijke vliegtuigen wierpen in den
nacht van 19 op 20 Augustus op verschil
lende plaatsen bommen op woonwijken en
open terreinen. Enkele burgers werden ge
dood en gewond. Verscheidene huizen wer
den vernield. Dank zij het krachtige op
treden van den veiligheids- en hulpdienst,
alsmede van den eigen hulpdienst der be
volking konden op verschillende plaatsen
ontstane branden snel bedwongen worden.
Vier vijandelijke vliegtuigen werden door
jagers en luchtdoelartillerie neergeschoten.
Twee eigen vliegtuigen worden vermist.
Berbera door de Italianen bezet.
In zijn legerbericht van heden meldt het
Italiaansche hoofdkwartier o.m.
Na den laatsten tegenstand van de vijan
delijke achterhoede te hebben overwonnen,
hebben onze troepen gistermiddag 19
Augustus Berbera, de hoofdstad van
Britsch Somaliland, bezet. Alvorens zich
aan boord van de schepen te begeven, heb
ben. de Engelschen een deel van de stad in
brand gestoken. Een geheele compagnie
kameelrijders, goed bewapend en uitgerust,
heeft zich aan ons opperbevel te Hargeisa
overgegeven en de wapens neergelegd.
TURF.
In aansluiting op de intrekking van de
dispensatie van het verbod tot het ver-
koopen, afleveren en vervoeren van turf,
d.d. 29 Juli, maakt de secretaris-generaal,
waarnemend hoofd van het departement
van handel, nijverheid en scheepvaart be
kend, dat tot wederopzegging een rege
ling is vastgesteld, welke de voorwaarden
omvat, waarop het aan verveners en han
delaren in vaste brandstoffen, welke van
den verkoop van turf hun normaal bedrijf
maken, weder is toegestaan alle soorten
turf te verkoopen, af te leveren, te ver
voeren of te doen vervoeren.
Deze regeling is neergelegd in een cir
culaire, welke ten kantore van de plaatse
lijke distributiediensten kan worden afge
haald.
CORRESPONDENTIE VOOR
GEÏNTERNEERDEN IN DUITSCHLAND.
Uit Den Haag: Niet aangeteekende brie
ven (maximum gewicht 2 k.g.) en brief
kaarten aan geïnterneerde Nederlanders in
Duitschland kunnen portvrij worden ver
zonden, evenals gewone pakketten, mits
deze niet zwaarder wegen dan 5 k.g.
Deze stukken dienen van het volledig
adres der geïnterneerden te worden voor
zien. De geïnterneerden kunnen hun be
trekkingen hierover door middel van spe
ciaal daarvoor bestemde kaarten inlichten.
Het adres van geïnterneerden, dat tot
nu toe bekend was als „Ilag XIII" luidt
voortaan „Ilag XIII Wuelsburg bei Weis-
senburg, Bayem".
VOORRADEN
EIEREN EN EEPRODUCTEN.
Het rijksbureau voor de voedselvoorzie
ning in oorlogstijd maakt het volgende
bekend:
Teneinde op elk oogenblik een overzicht
te hebben van de opgeslagen koelhuis- en
kalkeieren en van de eiproductie, is be
paald, dat ieder zijn voorraden moet op
geven aan de Nederlandsche centrale
voor eieren en pluimvee te Beekbergen.
Deze opgave moet geschieden uiterlijk 24
Augustus, naar den toestand van 21
Augustus. Deze opgave behoeft alleen ver
strekt te worden door diegenen, die de
koelhuis- en kalkeieren en de eiproductie
in voorraad hebben voor verkoop of om
deze te gebruiken in het eigen bedrijf.
Hieronder vallen niet de eieren, die par
ticulieren voor eigen consumptie hebben
ingeslagen.
Heb afleveren van koelhuis- en kalk
eieren en eiproducten, als ook het aan
wenden daarvan in liet eigen bedrijf mag
alleen geschieden na verkregen machti
ging van de Nederlandsche centrale voor
eieren en pluimvee te Beekbergen.
Van den opslag van koelhuis- en kalk
eieren en van het bereiden van eiproduc
ten na heden, moet terstond worden ken
nis gegeven aan de genoemde centrale met
vermelding van de hoeveelheden. Bij alle
opgaven moeten kippen- en eendeneieren
en de uit deze bereide producten afzon
derlijk worden opgegeven.
Geen order te groot
Geen order te klein
Drukkerij Vstn de Velde
Gemengd Nieuws
HEVIGE BOTSING BIJ GILZE.
Drie dooden.
Maandagmorgen heeft op den rijksweg
Breda-Tilburg een doodelyk ongeluk
plaats gehad. Een vrachtwagen, komende
uit de richting Breda en waarop een 20-
tal werklieden gezeten waren, is door on
bekende oorzaak met een flinke vaart
tegen een aan den kant van den weg ge-
parkeerden vrachtwagen gereden. De ge
volgen waren verschrikkelijk. De rechter
zijde van de uit Breda komenden auto
werd geheel weggescheurd, terwijl de 20
arbeiders naar alle zijden werden wegge
slingerd. Verschillenden van hen bleven
bewusteloos op het wegdek liggen. Ande
ren liepen gillend en bloedend rond. De
26-jarige gehuwde v. d. Beemt uit Etten
kwam tegen een boom terecht en werd op
slag gedood. Het slachtoffer was vader
van een kind. De 28-jarige v. Zundert,
eveneens uit Etten, was zoo zwaar ge
wond, dat hij bij aankomst in het zieken
huis te Breda reeds bleek te zijn overleden.
Hij was eveneens gehuwd en vader van
drie kinderen. De 36-jarige Braspenning,
ook uit Etten, gehuwd en vader van vier
kinderen, overleed kort na aankomst in
het ziekenhuis. Zeer zwaar werden ge
wond de arbeiders v. d. Steen en Diele-
mans beiden uit Etten, die resp. een ge
compliceerde bovenbeenbreuk en een bek
kenfractuur bekwamen. Verschillende an
deren bekwamen diepe vleesehwonden en
moesten eveneens in het ziekenhuis wor
den opgenomen. De chauffeur van den
vrachtauto, de 21-jaxige Zuurmond, was
na het ongeval geheel overstuur en kreeg
een dusdanige zenuwcrisis, dat hij ook in
het ziekenhuis moest worden opgenomen.
Slechts vier arbeiders bleven ongedeerd en
kwamen met den schrik vrij.
VRACHTAUTO OP STILSTAANDE
GOEDERENTRAM GEREDEN.
Gistei'avond omstreeks elf uur is te
Drempt een vrachtauto uit Zevenaar op
een stilstaande -goederentram gereden. De
bestuui-der der vrachtauto, K. uit Zevenaar,
werd bewusteloos uit de wrakstukken van
den wagen gehaald. Hij is in het ziekenhuis
te Doetinchem overleden.
EEN GRAF, DAT GEEN GRAF WAS.
Pjjnlïjke ontdekking te Ginneken.
Toen de bewoners van de Wilhelmina-
straat te Ginneken na de angstige oorlogs
bedreigingen van den Tweeden Pinkster
dag in hun woningen teragkeerden, werd
hun aandacht getrokken door een zandheu
veltje op een stuk bouwterrein, dat den
indruk maakte een graf te zijn. Van gis
singen kwant het tot geruchten en spoe
dig, hoe het komt weet niemand, stond voor
iedereen vast, dat ter plaatse drie gesneu
velde Fransche militairen lagen begraven,
zelfs liet het gemeentebestuur om het graf
een hek plaatsen, en omwonenden zetten er
een kruis op en legden er bloemen bij. Vrij
wel dagelijks werden daarna versche bloe
men op het graf gebracht. Thans worden
de hier eix daar langs den weg begraven
liggende Fransche militairen naar een
waardige rustplaats overgebracht. Zoo
zouden ook de stoffelijke resten van de in
de Wilhelminastraat begraven Fransche
militairen worden opgegx-aven, om op het
kerkhof te Ginneken ter aarde te worden
besteld.
Toen echter in den vroegen morgen, on
der toezicht van den burgemeester en van
den officier van justitie het graf ge
opend werd, bleek dit in het geheel geen
graf te zijn. Op het geheele stuk bouwland
was geen enkele gesneuvelde militair be-
gi-aven, meldt de Tel.
Wie het gerucht het eerst heeft ver
spreid, weet niemand en de „ooggetuigen"
van de tei-aardebestelling op Tweeden
Pinksterdag zijn thans nergens te vinden.
LIEVER GETROUWD DAN IN DIENST.
De stroom van jongemannen, die zich
door snel te huwen aan den dienstplicht
in de Ver. Staten hopen te onttrekken,
nam Zaterdag in de New Yorksche stads-
deelen Brooklyn en Queens zulk een om
vang aan, dat politieversterking moest
aanrukken om bij de bureaux van den
burgerlijken stand de orde te handhaven.
JAPANSCHE VULKAAN PLOTSELING
IN WERKING GETREDEN.
De vulkaan Mihara op het eiland Oshima
aan den ingang van de baai van Tokio is
gistermox-gen plotseling in werking getre
den na zich sinds 1923 te hebben stil ge
houden. Men vernam een onderaarsch ge
rommel en wolken rook stegen omhoog.
De dorpelingen -ondom hebben een ang-
stigen nacht doorgebracht maar er zijn
geen ongelu' ken gebeurd en er is geen
schade aangericht. Na 3% uur was de vul
kaan weer tot rust gekomen.
DYNAMIETMYSTERÏE IN ZWEDEN.
De politie van Enkoeping (Zweden) is
een geheimzinnig geval, waarin een hoe
veelheid dynamiet een rol speelt, op het
spoor gekomen. Eenige dagen geleden
kwam te Enkoeping een pakket aan, dat
geadresseex-d was aan een employé bij een
fabriek. Aangegeven stond, dat het ijzeren
voorwerpen bevatte. Daar de employé naar
elders was vertrokken, opende men de kist
en Vond daarin 25 kilogram dynamiet. De
afzender was een vaandrig. Bij zijn verhoor
door de politie verklaarde hij, dat er hier
een verwisseling in het spel was. Andere
bijzonderheden over deze geheimziixnige dy-
nanxietvondst heeft de politie niet bekend
gemaakt. Te Enkoeping spreekt men over
een tweede Riclcman-affaire en men wijst
er op, dat zich te Enkoeping talrijke fabrie
ken bevinden, lie onder bepaalde omstan
digheden voor een saboteur gezochte objec
ten zouden zijn. Ambten"ven van de re
cherche uit Stockholm zijn te Enkoeping
aangekomen om de autoriteiten aldaar bij
hun onderzoek -c steunen.
AANWIJZINGEN VOOR DEN TIJD,
DAT LONDEN BEZET ZAL ZIJN.
De Japansclxe ambassadeur te Londen,
Sjigemitsoe, heeft naar Domei meldt, aan
het ministerie vaix buitenlandsche zaken te
Tokio geseind, dat de Britsche regeering
aan de inwoners van Londen een instructie
heeft gegeven over haar houding en optre
den voor het geval, dat Londen onder con
trole der Duitsche troepen zal komen.
Rozebottelseen rijke
bron van vitamine C.
De beteekenis van een voldoende hoe
veelheid vitamine C in ons dagelijksch
voedsel is allengs een feit geworden van
zoo algemeene bekendheid, dat het nauwe
lijks noodig lijkt daai*voor nog eens af
zonderlijk de aandacht te vragen. Iets
minder bekend is echter de omstandigheid,
dat wij, met name in het winterseizoen,
bloot zijn gesteld aan het risico van een
onvoldoende verzorging met dit waarde
volle vitamine, zoodat het zaak is aan dit
punt bijzondere aandacht te besteden.
En vrijwel geheel onbekend is het feit, dat
wij in rozebottels een bijzonder rijke bron
van dit onontbeerlijke voedingsbestanddeel
bezitten. Daarom vragen wij reedsnu de
bijzondere belangstelling van de huisvrouw
voor de rozebottel.
In de klingen der deskundigeix heeft
men voor dit product reeds geruimen tijd
belangstelling. aarbij kon het bijzonder
hooge gehalte aan vitamine C van deze
vruchten worden vastgesteld, texwijl ook
.adviezen worden verstrekt omtrent den
aanplant van rozensoorten, die het voor
deel van een lagen aanschaffingsprijs pa
ren aan een zeer ruime opbrengst. - Als
zoodanig moeten „Rosa Rugosa" en „Rosa
Rubiginosa" worden genoemd. Het ge
meentebestuur van 's-Gx-avexxhage is liet
vorige jaar reeds begonnen met een aan
plant op ruime schaal van bottelrozen,
zoodat men daar dé kostelijke vruchten
reeds dit jaar aan het oogsten is. Wie dit
jaar niet uit eigen tuin rozebottels kan
winnen alle rozensoorten kornen hiex--
voor overigens in aanmerking zal van
het product niet verstoken behoeven te
blijven: de bottels zijn namelijk, zoowel in
vex-schen als in gedroogden staat, in den
handel.
Hoe worden de rozebottels nu genut
tigd Daarvoor zijn verschillende vei--
wei-kingsmogelijkheden aan te geven: men
kan er thee van zetten, soep van koken,
compote van bereiden of jam van maken;
ook komen de vruchten in aanmerking om
te worden gekonfijt. De laatste methode
brengt ons op het luxe gebied van de
banketbakkersproducten en is bovendien in
verband met de suikerrantsoeneering wat
bezwaarlijk, het bereiden van rozebottel-
jam ligt meer voor de hand, daar hierbij
gebruik kan worden gemaakt van glucose-
stroop.
Rozebottelthee.
De meest eenvoudige toepassing echter
is wel het trekken van rozebottelthee, een
verfiisschenden drank, die bij de beperkte
hoeveelheid echte thee, die thans te onzer
beschikking staat, voor vele gezinnen een
welkome en smakelijke aanvulling zal blij
ken te zijn (o.a. bij het ontbijt).
Per persoon nemen we een afgestreken
eetlepel gedroogde rozebottels en laten die
in een kwart liter water gedurende den
nacht weeken. Den volgenden ochtend
brengen wy het mengsel aan de kook, la
ten het tien minuten trekken (op een
theelichtje of onder de muts) en schenken
de vloeistof door een zeefje in de kopjes.
Naar smaak kan er wat suiker of zoet
stof bijgevoegd worden.
Vermeld moet nog worden, dat wij voor
x-ozebottelthee gebruik maken van bot
tels, die in zomer of herfst op eenvoudige
wijze zijn gehalveerd en gedroogd en
waaruit de pitten niet verwijderd zijn, om
dat die juist voor de thee waarde hebben.
Bereiding tot compote.
Versche rozebottels kunnen heel goed
tot compote worden bereid. In dat geval
worden de vruchten, na doormidden te
zijn gesneden, zorgvuldig ontdaan van de
pitten en het pluis. Het is verstandig dit
met behulp van een mesje of een Klein
theelepeltje te doen aanraking met het
pluizige binnengedeelte geeft nl. aanleiding
tot een huidprikkeling, die jeuk vex-oor-
zaakt en die o.a. duidelijk wordt waarge
nomen, als men met vingers, die het bin
nenste van de rozebottels hebben aange
raakt, in het gezicht wrijft. Het nog eens
goed nagewasschen vruchtvleesch wordt in
wat water gaargekookt (niet langer dan
10 minuten) en op smaak afgemaakt met
suiker. Het overtollige vocht kan met wat
aangemaakte aardappelmeel tot een dun
sausje worden gebonden.
Wil men 's winters deze compote be
reiden. van gedroogde rozebottels, dan
dient daarvoor een afzonderlijk verzorgd
voorraadje -ontdaan van pitten en
pluis te worden gedroogd. Deze vruch
tjes worden 's winters 24 uur te weeken
gezet in wat koud water, om vervolgens
met dit water te worden gekookt.
Soep van rozebottels.
In Zweden is men gewend naast x-oze-
bottelcompote ook rozebottelsoep te be
reiden en daaivoor (voor 6 personen) te
gebruiken
6 theekopjes schoongemaakte rozebottels.
2% liter water.
150 gram suiker.
25 gx-anx aardappelmeel.
35 gram amandelen.
De halveerde schoongemaakte rozebot
tels worden opgezet met het kokende wa
ter, waarin wy ze door en door zacht la
ten worden, af en toe roex-ende om de
vrachten fijn te wrijven. Tenslotte binden
wij de soep met het aangemengde aai'd-
appelmeel en strooien er bij het opdoen de
gepelde, in dunne staafjes gesnipperde
amandelen dooi-.
Jam.
Tenslotte is dan nog de bereiding tot jam
mogelijk, een vox-m, waarin de bottels ook
goed haar vitaminewaarde schijnen te be-
waren. De vrachten worden weer op de
zelfde wijze schoongemaakt, daarna ge-
wasschen en op een vergiet gelegd om uit
te lekken. Ze worden met een bodempje
water zachtjes tot moes gekookt, daarna
door een zeef gewreven en gewogen. Met
hetzelfde gewicht aan suiker (of wel met
hetzelfde gewicht aan glucosestx-oop plus
een derde daaivan aan suiker) wordt het
moes nog even onder voortdurend roeren
tot de vex-eischte dikte ingekookt, waarna
het in de goed schoongemaakte potjes
wordt gedaan, die op de bekende wijze
worden afgesloten met cellophaan, perka
mentpapier of schroefdeksel.
Wie de jam op deze wijze te zoet vindt,
kan er bij gebrek aan citi'oensap op
het laatst 1 a 2 citroenzuui'kristalletjes
doorroeren, opgelost in 1 lepel wann wa
ter.