Provinciale Zeeuwsche Courant Middelburgsche» Vlissingsche, Goesche en Breskensche Courant De inundatie-schade in den polder Kruiningen c.a. waarin opgenomen de 183ste JAARGANG NUMMER 169 DONDERDAG 25 JULI 1940 Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer ABONNEMENTSPRIJS: 18 cent per week of f2.30 per kwartaal. Franco per post f 2 50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 5 cent. ADVERTENTIEPRIJS: Van 1 -5 regels f 1 50, iedere regel meer 30 cent. Bij abonnement speciale prijs. Kleine advertenties van 1—5 regels f0 50, iedere regel meer 10 ct. (max. 8 regels). POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG). Dit nummer bestaat uit twee bladen „Het is nu de tijd, om lot ruilverkaveling over te gaan". Gedupeerden vergaderen. In de „Korenbeurs" te Kruiningen hiel den grondgebruikei's in den polder Krui ningen, den Nieuw Olrende-polder en den St. Pieterspolder gisteren een drukbezochte vergadering, ter bespreking van het vraag stuk der inundatieschade en de wensche- Irjkheid om tot ruilverkaveling over te gaan. Dr. J. J. Dorst, voedselcommïssaris voor Zeeland, deelde mede, dat hem door het bureau „ontruiming" van het Rijks bureau „Voedselvoorziening" werd ver zocht als zyn vertegenwoordiger te Krui ningen te willen optreden. Aan dit bureau werd door het herstelbureau van ir. Rin gers de wederopbouw van het platteland toevertrouwd. Spr. wees er voorts op, dat deze streek in materieel opzicht zwaar getroffen is, omdat de grond dit jaar ge heel onbruikbaar is en ook voor volgende jaren sterk in productiviteit verminderde. Er zijn moeilijke tijden te wachten in een streek als deze met vele kleine grondge bruikers en intensieve gewassen. Spr. wil echter waarschuwen tegen moedeloosheid. Men moet trachten de moeilijkheden te boven te -komen in het vaste vertrouwen, dat de geleden schade op een redelijke wijze zal worden vergoed. De in Mei ge leden schade is zeer veel grooter dan die van vorigjaar November, ook omdat de grond dit voorjaar erg droog was en voorts de hoeveelheid ingelaten water veel groo ter was. Spl'. wijst dan op de goede adviezen van de commissie Minderhoud, die belangeloos veel goed werk verrichtte. Spr zegt daar alsnog dank voor. Thans kan. in de meeste gevallen echter niet met een advies vol- stEian worden. Zij die misleid werden door de oogenschjjnlijk goede stuctuur van den grond, kort nadat deze was opgedroogd, zjjn teleurgesteld. Dat de gronden nog niet ter beschik king van de gebruikers zijn gesteld komt doordat speciale voorzorgen noodig zijn voor de behandeling van z.g. zoute gron den. Volgens ir. Smeding, directeur van den Wieringermeerpolder, gelden de volgende bepalingen: 1. de gronden moeten zoo snel mogelijk van het zoute water worden bevrijd en een diepe ontwatering krjjgen. Zoo noodig greppels graven. 2. De gron den moeten zoo weinig mogelijk worden be werkt, indien noodzakelijk of gewenscht, slechts oppervlakkig en alleen als de grond goed opgedi'oogd is en de weersomstan digheden gunstig zijn. Bij diepe bewerking is kans op structuurbederf 3. Het zout gehalte beslist in hoeverre nog eenige cul tuur mogelijk zal zijn. In de zomermaan den is niet op ontrieting te rekenen. 4. Begroeiing van den grond met klaver kan gewenscht zijn. Is geen resultaat te verwachten dan moet bezaaiing achter wege bljjven. 5. Hoe zwaarder de gronden hoe gevoeliger is het algemeen voor inun datie met zout water. In het winterhalf jaar ti'eedt ontrieting op, die op de lichtste gronden het snelst verloopt. DE SCHADEVERGOEDING. Bij het vraagstuk der schadevergoeding d ent men onderscheid te maken tusschen defensie- en oorlogsgeweld-schade. Inun datie-schade valt onder defensie-schade. De laatste is het gevolg van oorlogshande lingen. Defensieschade wordt vergoed vol gens dé bestaande wetgeving; er is dus „recht" op vei'goeding. Bij oorlogsschade is daarvan geen sprake. Bekend is, dat de overheid in de laatste een tegemoetkoming zal verleenen. Volgens spr. dient deze scha de door het gcheele volk gedragen te wor den. Defensie-schade wordt geregeld dooi de commissie Raaymakers; oorlogsschade door de commissie Van Leeuwen. Aan den regeeringscommissans ir. Louwes, is nauwe samenwerking met het herstelbureau ir. Ringers, is de wederop bouw van het platteland toevertrouwd. De directe leiding is opgedragen aan ir. Stof, hoofd van het bureau „ontruiming", en dit bureau werkt' weer samen met den cultuur-technischen dienst te Utrecht, di rectie van den landbouw, consulenten en' den gebouwendienst van de Wieringermeer. Het bureau „ontruiming" is het centrale punt. Als gewestelijk steunpunt van de „adres commissie-verordening" fungeeren deskun dige schade-commissarissen. Acht distric ten zijn ingesteld. Als schade-commissaris voor Zeeland is de heer J. van den Bran- deler aangewezen, die zich tc Goes ves tigde. Spr. beveelt hem de belangen van deze streek aan. Dc schade-commissaris heeft tot taak alle schade op te nemen en hy doet voorstellen over de vergoeding van defensieschade. In vele gevallen is hier behoefte aan voorschotten op de ge leden schade en spr. beveelt .deze Icwestie gaarne in de aandacht van den commissaris aan. Bedoeling is dat aan de schade-com missarissen plaatselijke deskundigen toe gevoegd worden. Voor Zeeland zijn dit de heeren van Hootegem en Minderhoud. Spr. wees er tenslotte op, dat deze ver gadering geen protest-vergadering is en dus verzocht hij allen hun belangen op zakelijke wyze te bepleitèn, BELANGHEBBENDEN LATEN ZICH HOOREN. De heer DE GROOFF zèide bij de nu volgende bespreking dank voor het houden dezer vergadering. Men werd wat onge duldig. Spr. begreep nu, dat alles in orde komt, al duurt het misschien wat lang. Spr. zou echter liever van een „volkomen" dan van een „redelijke", schadevergoeding willen-spreken, waar men, volgens de v/et, ook recht op heeft! In 's lands belang moest deze streek een zwaar offer brengen. Men werd wat ongerust toen in enkele pers artikelen over Vollenhove gewaagd werd. Het scheen of men den polder Kruiningen ondergeschikt achtte. Van ruilverkaveling is spr. voorstander. Men zou dan wel dom zijn dit niet te accepteeren. Mooie ver beteringen zijn mogelijk. Spr. zou het echter jammer vinden als de arbeiders er de dupe van werden en men ze verwees naar de werkverschaffing. Dit zou immoreel zjjn. Ook tegen overplaatsing der groote boeren is spr. Moeten er nog meer offers gebracht wordèn Spr. pleit voor een royale schade loosstelling. De heer MESU is het in groote trekken met spr. eens. Hy zou gaarne zien, dat de arbeiders liier onder normale arbeidsvoor waarden te werk werden gesteld, als vrije arbeiders. Ook de bepaling, dat er maar één uit één gezin mag werken mag hier niet gelden. De overplaatsing van boeren naar elders juicht spr. evenwel toe. Dit is geen offer." Wie liever een geldelijke ver goeding krijgt kan die ontvangen. De hr. KOSTENSE vraagt naar de glo bale kosten der ruilverkaveling. En hoe is de vergoeding als de grond voor de verka veling méér waarde had. De hr. MESU zegt, dat de kosten van geen belang zijn, daar die door het Rijk worden gedragen. Hoe de taxatie in de toe komst zal geschieden weet spr. niet. Hoe zal het bijv. met den gulden gaan Opstan den worden afzonderlijk geschat. De hr. MOL vrhagt of Kruiningen stel ling bljjft en herhaling dus te vreezen is. En kan spr. weer een boomgaard aanleg gen, en zoo ja, wanneer? De heer MESU kan op de eerste vraag niet antwoorden. Wordt de polder goed af geleverd, dan zal er later geen gevaar zijn voor schade aan vruchtboomen. De hr. LINDENBERGH, voorzitter van den polder Kruiningen, dringt er op aan, recht te doen tegenover dezen polder, en spr. vraagt o.a. naar het zoutgehalte. De hr. MESU deelt mede, dat het zout gehalte gisteravond bekend werd. De cijfers loopen uiteen van 3 tot 13 gr. keukenzout per l.bodemvocht. Dit is vleesch noch visch. Spr. had liever een lager of hooger zoutge halte gezien. Spr. kan nog geen ruime trek ken van een plan geven. Hij hoopt dat over enkele weken te kunnen doen. De hr. NIEUWENHUY SE informeert naar de regeling voor de pachters. De heer MESU zegt, dat deze rechten in overleg met de plaatselijke commissie moe ten worden geregeld. De hr. WAVERIJN vraagt of bezittingen van familieleden, bijeen kunnen worden ge voegd, waarop de hr. MESU bevestigend antwoordt. De hr. GUNNING zegt ir. Dorst dank voor zijn vele bemoeiingen. Maar spr. vindt het jammer, dat men met de ruilverkave ling voor een voldongen feit wordt ge plaatst. Achter de ruilverkaveling van den Olzende-polder zet spr. een groot vraagtee- ken. Laat men eerst contact zoeken met de belanghebbenden. De hr. MESU ziet ook hier vele verbe teringen. De hr. LINDENBERGH vindt het ver- keei'd met de opruimingswerkzaamheden te wachten tot na de beslissing over de ruil verkaveling. Men moet nu ook eten. De hr. DE GROOFF juicht de reeds in gediende aanvrage toe maar betreurt de stok achter de deur. Spr. wil nog meer voorlichting. Ook over de valuta-kwestie. De hr. MESU zegt toe, dat nog een ver gadering zal worden gehouden, voor men tot stemmen overgaat. Over de valuta-lcwes- tie kan spr. niéts zeggen. De hr. STOF zegt, dat in deze niets is beslist. Wel ten opzichte van het vee. Wie in November vee afstond kan geld krijgen, maar ook een verklaring dat hij een gelijk waardige hoeveelheid vee lean terugkrij gen. De hr. KOLE vraagt of er voor de oudere menschen geen andere oplossing is dan hen by de werkverschaffing te werk te stellen. Dit zou spr. vreeselijk vinden. Kruiningen maakt een verschrikkelyken zomer door. De hr. MESU zegt, dat de plaatselyke commissie in deze een oplossing moet vin den. Spr. zegt verder op een vraag van den hr. POLEY, dat het Rijk aansprakelijk is voor het dylcgeschot omdat men geen beschikking over den grond had. Spr. zegt, De leiders der thans gestichte „Nederlandsche Unie". V. I. n. r. Mr. L. Einthoyen, prof. dr. J. E. de Quay, mr. J. Linthorst Homan dat ook met de belangen der consumptie- melkers rekening zal worden gehouden, en dat de ruilverkaveling ook het deel van den polder 'Kruiningen omvat, dat niet on der water stond. Ir. STOF, hierna het woord verkrijgen de, wees er op, dat dc inundatie in het geheeld land tienduizenden ha. 'trof, eri voor Kruiningen had dit, door het zoute water, zéér ernstige gevolgen. En toen de capitulatie had plaats gevonden is da delijk gezegd: allereerst moet de landbouw weer op de been komen. Dit is nog belang rijker dan de schade-vergoeding; voor de gèheele volkshuishouding. Spr. wil voorts geen verschil maken tusschen defensie- en oorlogsgeweld-schade. Gezorgd' moet worden voor een spoedig herstel, zoo mogelijk met verbetering der gronden. Bij de defensie-schade moet verschil ge maakt worden tusschen bedrijfs- en kapi taal-schade. De laatste is moeilijker te bepalen. In November viel de schade mee, nu is echter de oogst 1940 vernield. Deze kan worden berekend en vergoed. Daar naast is er de vernieling van de gronden. De toestanden in den polder Kruiningen zijn niet ideaal. De indeeling laat te wen- schen over. Het gemaal moet verbeterd worden en wellicht kan nu een toestand worden geschapen, die beter is dan tevo ren. Daarom wordt gedacht aan een in grijpende verbetering, werd advies ge vraagd aan den cultuur-technischen dienst, er is gedacht aan ruilverkaveling. Niet aan een gedwongen maar aan een vrijwil lige ruilverkaveling, waarna de schade dan kan worden verrekend in de verbetering. Ir. MESU BEPLEIT RUILVER KAVELING. Ir. F. P. MESU. directeur van den cul tuur-technischen dienst hierna het woord verkrijgende, wees er o.a. op, dat de re sultaten van het onderzoek naar het zout gehalte van het bodemvocht eerstdaags kunnen worden verwacht.' Blijkt dat het zoutgehalte zoo laag is, dat zonder de te groot risico dezen herfst of het volgend jaar kan worden ingezaaid (zy het met beperking in de keuze der gewassen) dan is de eenvoudigste weg de eigenaren dezen herfst weer in het bezit der gronden te stellen. In dit geval kan volstaan worden met een schadeloosstelling, toe te kennen voor de geleden schade. Gevreesd moet echter worden, dat de gronden of een groot deel er van, voorloopig niet in nor male cultuur kan worden genomen en dan is het niet gewenscht de gronden nu reeds terug te geven. Dan zouden, wellicht door de gebruikers groote kuilen worden ge maakt. Gewenscht is dan eerst een des kundige ontzilting, met geleidelijke terug gave, in een toestand evengoed, of beter, dan voor de inundatie. Dit kan geschieden door de polders te voorzien van een beter wegen- en water- loozingsnet en van een betere verkave ling. Overtollige slootèn leunnen worden gedicht en ongelijke perceelen kunnen worden geëgaliseerd. Bij het ontwerpen van eèn nieuw waterloozingsstelsel zal rekening moeten worden gehouden met het in aanbouw zijnde gemaal voor den Kruiningenpolder, by het nieuwe wegen stelsel met den nieuwen rijksweg en den aan te leggen weg naar de nieuwe vaar- haven aan de Westerschelde. Aan de per ceelen moet een goeden vorm gegeven worden en ze moeten worden gedraineerd. Er zal dan een intensiever cultuur moge lijk zyn. Van deze her-verkaveling zal echter ver moedelijk worden uitgezonderd de Sint- Pieterspolder (110 h.a.en de bebouwde kommen met naaste omgeving van Krui ningen en Oostdijk en wellicht enkele andere, kleine woningcomplexen. De Sint Pieterspolder behoort aan één. eigenaar; hy is goed verkaveld en bezit voldoende wegen en waterlossingen. Hier is het een voudigst den eigenaar een schadevergoe ding uit te keeren. Dit zal ook gevolgd kunnen worden met de bebouwde kommen. De overige gronden, dus het overgroote deel van den Kruiningen-p.older met den Nieuw Olzendepolder, samen pl.m. 1500 h.a., komen düs in aanmerking? voor her verkaveling. In deze kunnen twee wegen wórden gevolgd: die van „vordering" en die van „ruilverkaveling". Bij toepassing der vorderingswet is medezeggensschap der eigenaars en verbruikers vrijwel uit gesloten. Bij ruilverkaveling blijven de eige naren eigenaar tot zij in het bezit der nieuwe kavels worden gesteld. Tijdens de uitvoering der werken kan een deel van den grond onder bepaalde voorwaarden aan vroegere of nieuwe eigenaars in ex ploitatie worden gegeven. Aan ieder moet, indien hij dat wenscht, na de verkaveling evenveel grond worden toegewezen als hij inbracht. opr. gaf nog eenige bijzonderheden en zeide „ruilverkaveling" in dit geval de verkieselijkste weg te achten, en deelde mede, dat de Ned. Heide Mij.; reeds een aanvrage om ruilverkaveling in deze pol ders indiende. De zaak is dus reeds aan het rollen. De uitvoeringskosten, die, na aftrek der eventueele subsidie in de ar- bcidsloonen. in normale gevallen ten laste van belanghebbenden komen, komen in dit geval voor rekening van den Staat. Na afloop der verkaveling worden de toegedeelde kavels opnieuw getaxeerd en het verschil in waarde met zijn inbreng krijgt de eigenaar vergoed of moet hij aan den Staat terugbetalen. Er is ook nog een recht op een bijzondere schadever goeding, bestaande uit schade aan ge wassen, gemis van ondernemersloon of ondernemers winst. Voorts kunnen eigenaars, gebruikers of pachters bij de werkzaamheden worden tewerkgesteld en in de meeste gevallen zal dan het netto-inkomen gelijk zijn aan hetgeen zij vroeger in eigen bedrijf ver dienden. Voor de landarbeiders, die hier vroeger werkten, geldt hetzelfde. Voor de grootere pachters is het echter moeilijker een bevredigende regeling te vinden. Mo gelijk kan voor hen gedurende de ver kaveling, elders, bijv. in Vollenhove, een overeenkomstig bedrijf ter beschikking worden gesteld. Misschien zijn enkele ook geschikt als voorwerker of opzichter dienst te doen. Nadere gevallen kan mo gelijk een schadeloosstelling worden ge geven. Spr. wees er tenslotte nogmaals op, dat ruilverkaveling boven vordering te ver kiezen is, en hy zeide te vertrouwen op aller medewerking. De hr. STOF zegt, dat met een „redelijke" schadeloosstelling bedoeld wordt, vergoe ding van de „werkelijke" schade, geheel volgens de wet. Dit zal uit een oogpunt van landbouwbelang worden bekeken. De aanvrage werd reeds ingediend om er, in het belang van de menschen zelf spoed achter te zetten. Voorts zal ook de inven taris in aanmerking worden genomen. Wordt zij niet meer gebruikt, dan wordt ook die berekend. Gezien het zoutgehalte zal een deel van den polder weer spoedig kunnen worden gebruikt. De hypotheek-, grond- en waterschapslasten zijn volgens spr. ook nu voor den eigenaar maar by de schadeloosstelling moeten ze in aanmer king genomen worden. Laat elke betaling van lasten gewoon doorgaan. De arbeiders moeten in de toekomst zooveel mogelijk in eigen bedrijf worden tewerkgesteld. De heer DE GROOFF dringt aan op het spoedig verstrekken van een voorschot. De heer STOF zegt spoed toe. Maar wij zijn gebonden aan de procedure van de wet, aldus spreker. Voorschotten voor le vensonderhoud worden niet gegeven wel voor het bedrijf. Men wendde zich tot den voedselcommissaris. De rente bedraagt 5 procent. De heer STOF zegt al het mogelijke te zullen doen. Tegen den heer Lenshoek zegt spr., dat de pachters ook tijdens de ver kaveling voor de pacht aansprakelijk blij ven. Ook vruchtboomen in eigen tuin zul len worden vergoed. Dc heer P. SCHEELE zegt den gedu- peérden toch voor goede cijfers te zorgen in verband met de schadeloosstelling. De leidér van het boekhóudbureau der Z.L.M. zal volgende week gratis advies komen ge ven. De heer VAN DEN BRANDE.LAAR zegt toe, dat hij al .zyn krachten zal geven aan dé'oplossing van de vele moeilijkheden en SUIKER OP BON 66. De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het departement van landbouw en visscherij maakt bekend, dat geduren de het tijdvak van Vrijdag 26 Juli a.s. tot en met Vrijdag 23 Augustus a.s. de met „66" genummerde bon van het algemeen distributiebonboekje recht geeft op het koopen van één kilogram suiker. WAAR ZIJN DE K.L.M.-PILOTEN? In een artikel naar aanleiding van een onderhoud met den K.L.M.-piloot Van Veenendaal schrijft het Utr. Dgbld. o.m. dat de piloten Evert van Dijk, Smirnoff, Blaak, Hulsebos en de vijf Amerikaansche vliegers zich bij het uitbreken van den oorlog van 10 Mei op de Indiëroute be vonden en nu waarschijnlijk op Java zit ten. Van Balkom, die juist in Lissabon was, zal zich wel bij hen hebben gevoegd. Tepas was met een DC 3 in Engeland, waarheen op den voorlaatsten oorlogsdag ook- Parmentier, Von Rosen en Wittkamp gevlogen zijn. Drie K.L.M.-piloten, nl. Anceaux, Groen en Steenbeek zijn in den oorlog gesneu veld. Zij deden voornamelijk als tweede bestuurder op de Indië-route dienst. Waai de rest van de K.L.M.-vliegers zich be vindt is niet te zeggen. SPOORWEGONGELUKKEN IN SPANJE EN ITALIË. Naar uit La Coruna gemeld wordt, heeft zich nabij het Spaansche spoorweg station Teizeria een spoorwegongeluk voor gedaan, waarbij voor een bedrag van naar schatting een millioen pesetas aan schade werd aangericht. Tengevolge van een verkeerden wisselstand reden twee treinen op elkaar in, waarbij talrijke goe derenwagens met een waardevolle lading in brand geraakten. In de buurt van Bolzano (Italië) is een personentrein in botsing gekomen met een goederentrein. Drie personen werden gedood en drie ernstig gewond. hy doet daartoe een beroep op aller mede werking. Ook spr. acht een voorschot noo dig, doch daartoe moeten er gegevens zijn. De heer DE GROOFF meent, dat de inundatieslachtoffers een stichting zullen oprichten. Wordt deze erkend? De heer STOF zegt, dat het bij ruilver kaveling tot een plaatselyke commissie van vertrouwensmannen moet komen. Spr. ziet dc noodzaak van een stichting niet in. De slachtoffers van oorlogsgeweld hebben ech ter wel behoefte aan een stichting omdat zij geen „recht" op schadeloosstelling heb ben. De heer DE grooff zou toch een scherp onderscheid willen maken tusschen dc plaatselyke commissie, die alleen over de ruilverkaveling gaat en het herstel der defensie-schade. De heer VAN DEN BRANDELAAR deelt dan mede, dat hij voorloopig eiken Woensdagmorgen te Kruiningen voor de gedupeerden te spreken zal zijn. BURGEMEESTER MUL vindt dit te weinig. Er is hier zeer veel te doen. De menschen moeten niet naar Goes behoeven te gaan. Spr. dringt voorts aan op hard en snel werken. De heer VAN VLIET meent, dat een stichting of commissie hier nuttig kan werken. De VOORZITTER waarschuwt er dan in zijn slotwoord tegen de kwestie der inun datie en ruilverkaveling niet door elkaar te halen. Spr. zegt voorts, dat het nu de tijd is om tot ruilverkaveling over tc gaan. Men kan hier dan dezelfde mooie perceelen en afwatering als in de Wierin germeer krygen. Denk er eens goed en za kelijk over na, raadt spr. aan. Het is nu het geschikte moment

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1940 | | pagina 1