Provinciale Zeeuwsche Courant
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Oproep lot eenheid aan de Zeeuwsche
landbouwers.
Hei Framsche parlement accoord met
grondwetswijziging.
183ste JAARGANG NUMMER 156
WOENSDAG 10 JULI 1940
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F, van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABQNNEMENTSPRUSÏ
18 ceni oer week ot '2.30 per kwartaal
Franco per post 2.50 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1-5 regels 1 50, Iedere regel meer
30 cent. Bij abonnement speciale prijs
Kleine advertenties: van 1—5 'egels 0.50
iedere rege1 meer 10 ct (max 8 regels).
POSTREKENING 359300 (MIDDELBURG)
Dit nummer bestaat uit twee bladen
JAARVERGADERING DER Z. L. M.
Mr. Dieleman hoopt, dat wij allen veel zullen
hebben geleerd.
„Het goud moet er uit".
De gebruikelijke landbouwaagen, die dit
jaar m eten kring jSoorü-Beveiand van de
Z.L.M. zouden worden genouüen, zijn om
voiKomen verklaarbare rectenen, dit jaar
vervangen door een gewone algemeene
vergadering, die hedenmiddag genoucien
jvern te Goes.
De algemeene voorzitter, mr. P. DIELE
MAN, heette den aanwezigen welkom en
sprak daarna het gebruikelijke openings
woord.
To midden van de wereld, aldus mh Die
leman, die eén storm en ctwangpenoae
doormaakt als nooit te voren, staat daar
rustig de Nederianusche, de Zeeuwscne
lanuoouwer. Vragend heit hij het hoold op:
„Wachter, wat is er van aen nacnt?" ui
daagt het al in 't Oosten? De zweet
druppels van het peinzend voornooid ge-
veegu, rust hij een wyie en gij ziet hem
daar staan met vastberaden blik, de
lippen op elkander geperst, de spieren
des geestes gespannen, gereed om te ar
beiden in noeste vlijt voor den opoouw
van zijn land, voor net welvaren van zijn
volk, mj de sterke, die samen gegroeid
is met aat land en dat volk; van oezenoen
bloede, op cienzeiioen bodem, aan de
zee, zijn vriend en vijand tevens, ont
woekerd land, met overgroote vruent-
baarneid, voik met taaie voinarding, met
grooce ervaring, met genoegzame kunne,
en deskundigen blik en continue aroeid-
zaamneid.
Bange tijden zjjn doorgemaakt in de
laacste jaren van crisis en nog eens cri
sis, van een overboord gooien van de
meest iogiscne, economische principes, om
kunscmaug.'en gewrongen oe natuur in be
paalde rienting te dwingen, waar Dij nog
kwam de gespletenheid van. ons vont, ook
van ons. Zeeuwscne Voik,van een deel
dat. maar niet kan besluiten om in een
ltracntiger, energiek werkende pnalanx
als een eenheid te strijden en te arbeiden
voor des volks welzijn, in diepe ootmoe-
digneid en amankenjitneid van God, den
Gever van alle goecis. Van den Almach
tige, wien te benjuen, de traditie, de le-
venskraent is van het Zeeuwsche volk,
dat eent en diep godsdienstig doorvoelt
en schouwt den buk der eeuwiglieidin
den tijd. Zal het klaren? Zal het gedaan
zijn met de vernietiging van zooveel land
en tuinbouwproducten, om de prijzen te
doen samenstemmen met de "kosten der
productie? Zal de boer, de tuinder niet al
zuchtend, maar in blijdschap kunnen ar
beiden, wetend, dat die arbeid hem een
rechtmatig loon verschaft? Ouderen her
inneren zich dat wagonladingen onzer
kostelijke goederen over de Oostgrens
gingen. Het groote achterland, Duitsch-
land, was voor den Nederlandschen Land
bouw en niet minder voor den handel, van
eminente beteekenis.
Wij verwachten weder, dat de export,
spoedig vergemakkelijkt door betere en
snellere transportmiddelen, zich zal her
stellen en opnieuw daardoor, in de naaste
toekomst reeds, welvaart zal worden ver
spreid en van onzen rijken bodem de pro
ducten, die. wij niet zelf behoeven, ruim
afzetgebied zullen krijgen. Maar dan
moeten wij ook één zijn. Bij den land
en tuinbouw moet het beginnen. Terecht
zeide koning Salomo, dat de koning zelf
van het veld gediend wordt. Eenheid van
werken en .streven moet er daartoe zijn.
NAAR EEN HOOGERE EENHEID.
Zoo dikwijls heeft spr. er voor gepleit,
dat wij in Zeeland, ieders conscientie-vrij-
heid eerbiedigend, toch één en vereend
op maatschappelijk gebied zouden staan,
rondom het oude vaandel, waarin door
het groen en wit van het Zeeuwsche land-
bouwleven, de Zeeuwsche leeuw zich ver
toont., de groene baren ontzwommen als
beeld van de kracht, die door der eeuwen
worsteling de Zeeuw heeft getoond cn
hem de overwinning gaf over talloos veel
moeilijkheden. Spr. hoopt vurig, .dat allen
veel zullen hebben geleerd en dat wij
niet tevergeefs in den smeltkroes zullen
gekomen zijn. Het goud moet, er uit, het
erts moet gezuiverd, het volkskarakter ge
louterd om de lioogere eenheid te beleven,
om te beleven dat, wat ons eigen is,wat
de natie tot natie maakt, tot een eigen
volk stempelt,, dat recht heeft op erken
ning van zjjn eigenheid.
Het is zoo heerlijk, dat onze jeugd
zoo degelijk zich weert en onze jeugdor
ganisatie, helaas te laat aangevat,toch
met groot élan zich bjj ons schaart, en
doordrongen is van den eisch"der, eenheid,,
ook al moge er verschil van meening of
van godsdienstige opvatting zijn. Door
trokken van den geest der saamhoorig-
heid, egoïsme ter zijde stellend, willen wjj
wel ontplooiing der persoónljjkheiden
zelfstandigheid, maar om met des te die
per bewustzijn ons te geven 'aan de ge
meenschap en het offer-er voor te bren
gen. Meer en meer moeten wij hiervan
doordrongen zjjn. In Zeeland heeft de
coöperatie, de gedachte aan samenwerking
op landbouwgebied het eerst wortel ge
schoten. Het was ook een tijd van ach
teruitgang en groote zorg, die toen, in
de 80er jaren der vorige eeuw, de boeren
tot samenwerking dwong, op het gebied
van den aankoop. De coöperatieve suiker
fabrieken bloeien door de eendrachtige
samenwerking der Zeeuwsche landbou
wers. Maar veel meer nog lean, ook
doorgevoerd worden. Laat Zeeland het groo
te geestelijk, die samenhoörigheidsgedachte
voorbeeld geven. Individualisme, een al te
groot individualisme, slaat uit elkaar.
De halm, die apart staat, knakt door den
storm, liet volle veld ruischt en zingt en
buigt, als de wind daarover gaat. De
denkbeelden omtrent behoorlijke ordening
strijden nog wel met elkander, soms. Men
wil dikwerf opbouwen op drie zuilen, of
nog al meer, waar één krachtige boom zjjn
kan. Daardoor kan men niet komen tot
een goede publieke reorganisatie.
WAT WEG MOET.
In een bedrjjicraad heerscht vaak de
politiek of is er strijd tussehen onderne
mer en werkman. Om een pachtbureau
te verkrijgen, strjjdt men niet over de
beste personen, maar om de meerderheid;
moeten er commissies voor het een of
ander benoemd, dan kiest men van de
eene partjj en van de andere, ook al heeft
deze of gene partij feitelijk geen daar
voor geschikte personen. Spr. kan dit alles
niet prijzen. Dat. is ook jiiet rechtvaardig.
Recht is de daarvoor geschikte personen
to hebben op de plaats, waar men moet
staan, in de leiding en de voorlichting
van zijn volk. Algemeen, maar zeker op
agrarisch gebied, geen concurrentie tus
sehen de groepen en personen; erkenning,
dat de een begaafder is, de een geschikter
is voor sommige dingen dan een ander.
Eenheid van allemaal, ondanks die ver
scheidenheid, in den dienst van het volk.
Juist door zichzelf te kunnen binden, in
trouw en gehoorzaamheid verkrijgt men
de grootste vrijheid. „Der Stolz des Freien
ist gehorsam", zeide een groot Duitsch
geleerde en een ander groot voorganger:
„In de gebondenheid aan God vindt de
Christen zijn vrjjheid" en, volgens sprekers
meening, tevens zijn rust, zijn innerlijke
rust, die staalt voor arbeid.
Temidden van der tijden storm staat de
boer. Rustig temidden der golven. De boer
is de wortel der volkskracht. Zoo dikwijls
heeft spr. betoogd hoe zonder een gezon
den boerenstand een land en volk gedoemd
is ten onder te gaan. Ook voor de toe
komst wordt alles van de landbouwers
verwacht. Voor de toekomst van Neder
land, voor de toekomst van Europa. Ook
Zeeland ziet op de Z.L.M.
Na het voorlezen van een passend ge
dicht eindigde de voorzitter als volgt:
„En zoö houden -Cij deze vergadering. Zoo
zien wij elkander in het trouwe oog. Zoo
drukken 'wij elkailder de broederhand en
zjjn daardoor eikhar tot steün in eer
bied en vriendschap en liefde voor elkaar,
in eerbied en liefde voor God. Waarheid,
blanke oprechtheid! Vodden, rommel, roest
en roet naar het hellegat. De ziel gespan
nen, van kim tot kim over ons oude
Zeeuwsche gebied, verbonden door den
levensband, door God, gesmeed, als kin
deren van één land en volk, waarvoor te
leven onze glorie is".
MEDEDEELINGEN VAN DEN
VOORZITTER.
De VOORZITTER wees er vervolgens
op, dat. het zjjn gewoonte is, bij den aan
vang der hoofdbestuursvergadering mede-
deeling te doen over de werkzaamheden
der Z.L.M. in het Ljjövak, dat sinds de
vorige hoof bestuursvergadering verliep.
Door de bjjzondere omstandigheden, waar
in ons land verkeert, hebben de meeste
mededeelingen echter hun actualiteit ver
loren of zijn door de feiten achterhaald.
Spr. meende ze 'intusschen.toch te moeten
géven, om aansluiting aan het voorafgaan
de te behouden.
Daar onze lezers van deze mededeelin
gen kennis namen-in de verslagen van de
vergaderingen van het Dagelijksch Be
stuur der Z.L.M., die ons blad regelmatig
opnhm (laatste- 21 Juni 1.1.)' willen we
volstaan met de mededeehng van den
voorzitter, dat, in verband met het tekort
aan krachtvoer en -de stopzetting -van den
invoer, de rundvee-, varkens- en pluimvee
stapel noodzakelijkerwijze moet worden
beperkt. Richtlijnen werden' besproken vol
gens welke; deze beperking kan plaats
vinden, opdat een zoo billijk mógelijke re-
géling- kan komen.
De rekening over 1939 der Z.L.M. werd,
nadat de. commissie voor het. nazien der
rekeningen deze accoord bevonden had,
als ingediend goedgekeurd, evenals het
jaarverslag, waarvan men elders -in dit
nummer een uittreksel vindt.
De landbouw op de
Zeekleigronden.
Ir. R. W. Janssen, directeur van de R.K.
Landbouwschool te Roosendaal hield hier
na een inleiding over „de .ontwikkeling
van den landbouw, op zeekleigronden in 't
Zuid-westen des lands en de verwachtin
gen voor de naaste toekomst".
Spr. begon zijn voordracht met mede
te deelen, dat hij zich aanvankelijk voor
gesteld had te spreken over een geheel
ander onderwerp, n.l. de Nederlandsche
suikerpolitiek. Hij heeft n.l. over deze
kwestie inzichten, die vrij sterk afwijken
van de opvattingen, die in de leidende
Nederlandsche kringen steeds hebben ge
golden, en had er zich op verheugd, de
gelegenheid te krijgen, die inzichten over
een onderwerp, dat Zeeland en Noord-Bra
bant zoo nauw verbindt, hier een zoo des
kundig gehoor eens uiteen te mogen zet
ten. Thans moet dit uitgesteld worden tot
de omstandigheden daarvoor gunstiger
zijn. Hij zal nu spreken over - het onder
werp „Ontwikkeling van den landbouw
in het zeekleigebied in liet Zuid-westen
des lands en de verwachtingen voor de
naaste toekomst."
Spr. wenschte daarbij onderscheid te ma
ken tussehen den boer en den landbouw,
daar hij van m'eening bleek, dat 'de ge
weldige vooruitgang', die de Zeeuwsche en
West-Brabantsehe landbouw sinds het be
gin dezer eeuw te zien heeft gegeven,
niet overeenkomt met de stijging der wel
vaart ten plattelande.
Met cijfers toonde spr. vervolgens aan,
dat inderdaad de productie der bouwlanden
sinds het begin van den wereldoorlog
enorm is gestegen, met 5060 en meer
procent. "Wat men bij tarwe, gerst, haver,
erwten en aardappelen de opbrengst van
een hectare noemde, beschouwt men thans
als die van een gemet. Daarbij is de oogst-
zekerheid sterk toegenomen, zooals de
oogsten aantoonen na de zéér ongunstige
winters, die juist achter ons liggen.
Verhoogde productie.
Spr. stelde zich de vraag, of ook voor
de toekomst nog met een stijging der pro
ductie valt rekening te houden, en meende
die vraag gerust bevestigend te mogen
beantwoorden. Met name de plantenver
edeling staat nog voor groote mogelijkhe
den. In verband hiermee besprak spr. de
groote belangen, die er voor Zeeland, met
zijn vruchtbaren grond, zijn gunstig kli
maat en zijn ontwikkelde en energieke boe
ren mee gemoeid zjjn dat er in Nederland
een kweekersstand wordt gevormd, waar
door de Nederlandsche land- en tuinbouw
onafhankelijk zou worden van de buiten-
landsche veredelingsstations, en van alles
wat daarmee samenhangt.
Terloops raakte spr. in verband hier
mee de groote teleurstellingen aan, die het
aardappelselectiebedrijf dit jaar heeft op
geleverd, daarmee echter illustreerend, van
welk groot belang het is, dat de grondslag
van den ontwikkelden landbouw, het inten
sieve natuurwetenschappelijk onderzoek, in
de toekomst krachtiger aangepakt wordt.
Een betere kennis van het leven der kleine
organismen zou ons groote verliezen be
spaard hebben. Spr. noemde in dit verband
de iepenziekte, de bietenmoeheid, de ver-
gelingsziekte der suikerbieten en de
„kwade koppen" in het vlas.
En toch achteruitgang.
Aan de hand van cijfers wees spr. er
vervolgens op, dat de sterk verhoogde pro
ductiviteit der bedrijven niet evenredig is
met de welvaart op het platteland. Daar
zou men eerder van een achteruitgang
kunnen spreken. De agrarische gemeenten
van Westelijk Noord-Brabant bijv. doen
over de laatste tien jaar, in weerwil van
hajir hoog geboortecijfer, een regelmatigen
teruggang van de bevolking zien, en op
't eiland Tholen is dat nog erger. Spr. be
schouwde het als een zéér veeg teelten, dat
rijke landbouwgebieden als Zeeland, Wes-
teljjk Noord-Brabant en ook Friesland
haar bevolking moeten afstooten. Door een
verstandige landbouwpolitiek, door ontgin
ning en ontwatering moet dit droevig ver
schijnsel zoo spoedig mogeljjlc uit de wereld
geholpen worden. Als een stap in de goede
Het aantal oorlogs
gewonden.
In een onderhoud, dat de N.R.C. met ge-
neraal-majoor N. A. A. van de Roemer
heeft gehad, zeide de inspecteur van den
geneeskundigen dienst der landmacht:
In het begin had men den indruk, dat
het aantal oorlogsgewonden veel grooter
was, dan het later inderdaad .bleek te zijn,
dank zij het feit, dat de gebeurtenissen
hier te lande spoedig tot het einde voer
den. Het zullen er ongeveer 900 zijn, ge
wonden wel te verstaan, van wie het over
groote deel tenslotte reeds een algeheel
herstel bereikt heeft of nog kan berei
ken. Het aantal van hen die een arm of
been missen of door ander letsel tot deze
groep moeten worden gerekend, is geluk
kig zeer gering: het zullen er niét meer
dan een vijftig of zestig zjjn, voor zoo
ver wij thans kunnen overzien: want er
komen nog een vjjf honderd soldaten uit
Frankrijk en liet spreekt vanzelf, dat wij
op het oogenblik niet kunnen nogaan hoe
veel er daaronder zijn, die medische hulp
'behoeven, en in welke mate.
BELGISCHE MUSEA O AAN WEER
OPEN.
De Belgische musea hebben besloten
hun deuren weer te openen. In Brussel
zijn de collecties van het museum voor
oude kunsten, het museum voor modei'ne
kunst en van het Wiertzmuseum voor
kunstliefhebbers weer open.
Beleediging van de Duitsche
weermacht.
De persafdeeling van den staf van den
Rijkscommissaris deelt mede
Een Duitsche krijgsraad behandelde op
8 Juli in de raadszaal te Dordrecht een
zaak tegen den 41-jarigen Salomon Leo
Jacob van der Sluis, wonende te Dordrecht,
Singel 144.
Van der Sluis was bedrijfsleider van het
filiaal in Dordrecht van het warenhuis
„Henia" aan de Voorstraat aldaar. Hij
werd er van beschuldigd, de vrouwelijke
bedienden van de zaak bjj herhaling er
tegen gewaarschuwd te hebben, met Duit
sche soldaten uit te gaan, en haar verbo
den te hebben, met hen zelfs te spreken.
Deze beschuldiging werd in de zitting,
waartoe vertegenwoordigers van alle cou
ranten uit Dordrecht toegang hadden,
door de onder eede afgelegde verklaringen
der vrouwelijke getuigen als in vollen om
vang juist vastgesteld.
Van der Sluis, die inmiddels op 6 Juli
gearresteerd was, werd door den krjjgs-
raad wegens het verachtelijk maken van
de Duitsche weermacht tot 3 jaren gevan
genisstraf veroordeeld.
De aanklager had o jaren gevangenis
straf geëischt.
Maarschalk Pétain: nieuwe sociale orde en gerechtigheid.
Kamer en Senaat van Frankrjjk zijn gis
teren te Vichy bjjeen geweest ter behande
ling van de resolutie der regeering, om de
grondwet te herzien. Deze resolutie luidt
als volgt
„De Kamer (resp. de Senaat) verklaart,
dat er aanleiding bestaat tot een herzie
ning van de grondwetsbepalingen".
De verdere procedure zal nu zjjn, dat er
een Nationale Vergadering bijeenkomt,
welke de volgende motie zal moeten goed
keuren
„De Nationale Vergadering verleent aan
de regeering der republiek onder hand-
teekening en gezag van maarschalk Pétain,
voorzitter van den ministerraad, alle vol
machten tot het uitvaardigen van de nieu
we grondwet van den Franschen staat.
Deze grondwet moet dc rechten van den
arbeid, van het gezin en van het vader
land waarborgen. Zij zal door de vergade
ring geratificeerd worden".
WAT PÉTAIN BEOOGT.
Het D.N.B. meldt uit Bern
Ministei"-president Pétain heeft de onmid
dellijke behandeling verlangd van de ont-
werp-resolutie inzake de grondwetsherzie
ning. In de motiveering dezer resolutie
wordt o.a. gezegd Frankrijk moet uit de
verloren veldslagen alle leering trekken. In
het bewustzijn van den omvang der neder-
richting beschouwde spr. de invoering van
de pachtwet. Voor het Zuidwesten des
lands met zijn sterk overwegenden pach
tersstand, maar vooral voor Zeeland met
zijn veel kleine bedrijven, waar de pachten
dikwijls veel te hoog zijn, is de invoering
van de pachtwet ongetwijfeld van groote
economische beteekenis.
De heer Leenhouts vice-voorzitter.
In de hoofdbestuursvergadering, welke
vanochtend aan de algemeene voorafging,
is in He vacature wijlen Walter Kakebeeke
tot vice-voorzitter der Z.L.M. gekozen:
de heer A. J. Leenhouts te Retranche-
ment.
laag mag Frankrijk zich niet aan nutteloos
geweeklaag overgeven. Uit de militaire ne
derlaag hebben andere landen de kracht
voor de herleving en de reorganisatie geput-
In het bitterste oogenblik van zijn geschie
denis moet Frankrijk de noodzakelijkheid
eener nationale revolutie begrijpen en er
kennen. De regeering moet alle gezag be
zitten om het noodige te beslissen, te on
dernemen en te bespreken.
Het gaat in de eerste plaats erom, den
staat in zijn souvereiniteit en het regee-
ringsgezag in zijn onafhankelijkheid te her
stellen.
De regeering zal het lot van het land
voortdurend in handen houden, gesteund
door een nationale vertegenwoordiging, en
zij zal zich tot taak stellen, het gezag met
eerbiediging van de noodige vrjjheid in
overeenstemming te brengen. In dezen
geest, en door te breken met misstanden en
verouderde methoden, zal de regeering de
bestuurs- en justitie-organen des lands op
.moderne en eenvoudige grondslagen opbou
wen. Als scheidsrechter over de belangen
van alle Franschen zal zij er bij deze taak
naar streven, door de groote spaarzaamheid
den last der openbare uitgaven te vermin
deren. Zij zal zorgen voor de nationale op
voeding der jeugd en met alle kracht de
instellingen bevorderen, die het geboorte-
cjjfer kunnen verhoogen en het gezin be
schermen. Het economische leven van
Frankrijk zal beslist in nieuwe banen wor
den geleid. Ingeschakeld in het continen
tale productie- en uitwisselingssysteem zal
Frankrjjk overigens tot zijn voordeel weder
in de eerste plaats een landbouw- en boe
renland worden, en zijn industrie zal terug
moeten keeren tot de kwaliteitsproductie.
De wijziging der beroepsstanden zal de re
geering natuurljj'k ertoe brengen, een nieu
we sociale orde in gerechtigheid op te bou
wen. Iedere Franschman, in liet moederland
of in het koloniale rijk moet op de plaats
gezet worden, waar hij Frankrijk het beste
dient. Slechts één aristocratie zal erkend
worden, die van het intellect en slechts één
verdienste, de arbeid.
Op weg door Frankrijk. -
De autobus-col nne voor het ophalen der Nederland sche vluchtelingen op het stationsplein
Cambral op doorreis naar Parjjs.
