Oorlogservaringen van een Zeeuwschen
vlieger.
Amsterdam en liet „wereldgericht".
Aanvallen op vliegvelden en een spannende
achtervolging.
VAN AMS7EL EN IJ
Ook het hoofdstedelijk leven gaat voort.
Reeds enkele malen hebben wij gewezen
op den heldhaftigen strijd, welke de Ne-
derlandsche luchtmacht heeft gevoerd in
de eerste oorlogsdagen. Tot de moedige
vliegers, die zich van vele gevaarlijke op
drachten hebben gekweten, behoort ook
een Zeeuwsche vlieger, de heer A. van de
Poest Clement, zoon van den burgemeester
van Nisse, schrijft het D. v. Z.
Ondanks zijn vrij jeugdigen leeftijd heeft
de heer v. d. Poest Clement er reeds
twaalf vliegjaren opzitten.
Een gecamoufleerd vliegveld.
Gedurende de mobilisatie is de heer v. d.
Poest Clement gedetacheerd geweest te
Gilze-Rijen. Toen de internationale toestand
in het late voorjaar zich verscherpte, wer
den de vliegers met hun „kisten" gedeta
cheerd naai' een geheim vliegveld bij
Noordwijk. Dit vliegveld was zoo gecamou
fleerd, dat het van de lucht uit in niets te
onderscheiden was van de landerijen in de
omgeving. De slooten waren nagebootst
door geteerde stroolcen. Alleen de ingewij
den wisten van het bestaan van dit vlieg
veld af en het ontsnapte dan ook aan een
bombardement in den morgen van den eer
sten oorlogsdag, zoodat de 15 machines,
welke er stonden, direct te gebruiken wa
ren.
Het heeft een paar dagen geduurd eer de
Duitsche vei'kenners het vliegveld Noord-
Wijk ontdekten.
Een aanval op het Iïatwijksche veld.
Om 5 uur in den morgen kreeg de heer
v. d. Poest Clement zijn eei-ste opdracht.
Een escadrille van dxie vliegtuigen, waar
onder het zijne, moest een aanval onderne
men op het inmiddels reeds door de Duit
sche luchtmacht veroverde vliegveld-in-
aanleg te Katwijk. De jonge vlieger gaf
eerlijk toe met beklemmenden angst in het
hart te zijn opgestegen, omdat hij zich be-
kracht van den vijand bewust was en be
greep, dat zjjn leven onmiddellijk op het
spel stond. Dit begxijpelijk, zuiver men-
schelrjk gevoel werd met kracht onder
drukt en weldi'a zat de escadrille boven
Katwijk en ontdekte daar een zestig vlieg
tuigen op het meergenoemd veld, welke
met groote stuurmanskunst er moesten
zijn neergezet, gezien het groote aantal
ook op het strand hadden de Duitsche pi
loten hun kisten behouden weten te doen
landen. Nauwelijks boven het veld, of het
Duitsche luchtafweergeschut trad in actie
en dat het goed werkte, bespeurde men al
gauw door de in de vliegtuigen geslagen
„wonden".
Niettemin werd de opdracht uitgevoerd.
De macht van den tegenstander.
Van dien bewogen morgen af, was onze
zegsman het begrip van uur en dag kwijt
geraakt. Onze beperkte luchtmacht, die
door de eerste bombardementen op de
vliegvelden een groot deel van haar onge
veer 250 machines was kwijt geraakt,
stond tegenover het reusachtige en gepex--
fectlormeerde Duitsche luchtwapen, voor
een hopelooze taak.
Een aanval op Ypenburg.
Zooals men weet, was ook het vliegveld
Ypenburg bij Den Haag, in stoutmoedig
Initiatief, door de Duitschers in den mor
gen van 10 Mei bezet.
De tweede opdracht welke de heer v. d.
Poest Clement kreeg, was een aanval op
dit vliegveld, dat onze legerleiding natuur
lijk als strategisch punt vaix den eersten
De werkloosheid in ons land.
De directeur van den Rijksdienst der
deling deelt mede, dat blijkens gegevens,
verzameld door het Centraal Bureau voor
verzamejd door het Centraal Bureau voor
de Statistiek het aantal leden van gesub
sidieerde vereenigingen met werkloozenkas
in de week van 6 t.m. 11 Mei 1940 be
droeg 600.933, waaronder 75.671 landar
beiders. Op deze personen is van toepas
sing de regeling der werkloosheidsverzeke
ring, vervat in het werkloosheidsbesluit
1917.
Van de 525,262 verzekerden zonder de
landarbeiders was 14,9 de geheele week
werkloos (in de vorige verslagweek, 22
t.m. 27 April 14,8 Een gedeelte van de
week was werkloos 3,7 (vorig verslag
week 1,9 Kennelijk weerspiegelt zich
in dit cjjfer de werkloosheid, die in de
laatste dagen dezer week is aangevangen.
Brengt men hen, die een gedeelte der
week werkloos waren, voor een derde ge
deelte (dus voor 2 dagen werkloosheid) in
rekening, dan verkrijgt men het werkloos
heidspercentage 16,1 (vorige verslagweek
15,4).
Wachtgeldregelingen.
In vex-band met den huidigen toestand
woi'dt hoe langer hoe meer door werk
gevers gebruik gemaakt van de mogelijk
heid om met subsidie van de overheid
wachtgeldregelingen in 't leven te roepen,
onx het dienstverband met het personeel,
voor zoover het niet, of niet volledig werk
heeft, te behouden. Zelfs door zeer groote
Nederlandsche ondernemingen wordt thans
van deze mogelijkheid gebruik gemaakt.
I. G. FARBEN" SCHONK 70 MILLIOEN
AAN VRIJWILLIGE SOCIALE
BIJDRAGEN.
Dxieduizend woningen voor het personeel
gebouwd.
In de gi*ootste Duitsche industrieele on
derneming, het I.G. Farben-concern, zijn,
naar uit het thans gepubliceerde jaarver
slag blijkt, in het afgeloopen boekjaar 70.7
millioen R.M. voor vrijwillige sociale bij
dragen besteed. Daarvan werd 50 millioen
aan ouderdomspensioenen voor het perso
neel uitgegeven. Buitengewoon hooge be
dragen heeft het bedrijf betaald aan de ge
zinnen van de ax-beïders en employé's, die
bij het leger in dienst zijn. Ondanks den
oorlog heeft de firma uit eigen middelen
rond 3.000 nieuwe arbeiderswoningen voor
haar personeel laten bouwen.
rang, heroveren wilde.
Onder nog moeilijker omstandigheden
dan bij Katwijk moest deze aanval worden
uitgevoerd.
Op een gegeven moment werd de meter
uit het dashboard van onzen piloot ge
schoten, doch zelf liep hij, ook in andere
ontmoetingen, geen schrammetje op.
Zoodra men aan den grond was, werden
de vele kogelgaten met wat primitieve
middelen dichtgemaakt en voort ging het
weer.
Naar de Grebbe-linïe.
Een der gevaarlijkste opdrachten was de
verkenningstocht naar de Gx'ebbe-linie, ver
bonden aan een voorgeschreven bom-aan-
val op vijandelijke strydkx-achten. Dwars
door de hel bij den Wageningschen berg
moest het gaar en niet velen van het
uitgezonden escadrille konden de terugreis
ondernemen.
Schokkend was ook het aanschouwen
van het bombardement van Rotterdam dat
onze vele malen gedecimeex-de luchtmacht
niet kon keeren en dat onze zegsman, die
boven Hillegersberg cirkelde, ook machte
loos moest gadeslaan.
Een spannende race.
Rechtstreeks den strijd aanbinden tegen
de groote escadrille der Duitschers, die
bovendien over beter matex'iaal beschikten,
stond gelijk met zelfmooi'd en was niet
verantwoord, omdat de weinige overge
bleven machines gespaard dienden te blij
ven. Werd men daax-om den tegenstander
gewaar, dan was het zaak zoo vlug moge
lijk een goed heenkomen te zoeken, ook
omdat de Duitsche jagers veel sneller
warén. Vaak heeft de heer v. d Poest
Clement weten te ontkomen door, laag
langs den grond vliegend, dekking te zoe
ken achter een boomenrij en de spannend
ste race beleefde hij in de nabijheid van
Leiden. Op een gegeven moment bemerkte
hij dat een escadrille Messex'schmidts „aan
zijn staart hing". Zoo snel en laag als het
ging, raasde hij weg in de richting van de
stad zelf, om daar plotseling weg te dui
ken naar een der singels, bijna scherend
over het water. De Messerschmidts donder
den een moment later over hem heen, niet
vermoedend het stoxitmoedige stukje van
den Nedex-lander, zochten zij dien buiten
Leiden. Ondertusschen keex-de v. d. Poest
Clement zonder ongelukken met zijn kistje
en vloog de richting in waaruit hij geko
men was.
Wonderlijke reddingen.
Tallooze kameraden van den heer v. d.
Poest Clement vielen by hun zware taak,
enkele anderen ontkwamen den dood op
wonderbaarlijke wijze.
Een van hen moest onder hachehjke. om-
standigheden per parachute uit zijn ontred
derd toestel springen. Het valschexm ging
open, maar de vlieger viel door het glas
heen in een Westlandsche broeikas en werd
daarbij ernstig gewond. Thans is hij her
stellende.
Een tweede beleefde dat door een vol
treffer zijn kist radicaal uit elkander werd
geschoten, terwijl hij zelf door een kogel
in den arm werd getroffen en een schamp
schot aan het voorhoofd kreeg. Met de
weinige contróle, welke hij nog over het
wrak had, zette hjj dit in een veld neer,
waarin een groep pax-achutisten zat. Het
toestel sloeg over den kop. Urenlang bleef
de piloot onbeweeglijk liggen om toen
's avonds voorzichtig weg te kxuipen en...
de vrjjheid tegemoet te gaan.
Fransch—Britsch overleg.
De Engelsche minister-president Chur
chill, de minister van oorlog, Eden, en de
chef van den generalen staf Dill, hebben
zich Dinsdag naar Frankrijk begeven,
waar zij hebben beraadslaagd met den
Franschen minister-president Reynaud,
maarschalk Pétain en generaal Weygand.
Woensdag zijn zij naar Engeland terugge
keerd. Omtrent dit overleg deelt het Brit-
sche ministerie voor de inlichtingen mede,
dat volledige overeenstemming bereikt is
ten aanzien van de maatregelen, die ge
nomen moeten worden om het hoofd te
bieden aan de ontwikkelingen in den oor
logstoestand.
De provinciale gezondheids
diensten voor vee-
Het werk wordt voortgezet.
De directeur van den veeartsenijkundi-
gen dienst, prof. dr. Berger, heeft enkele
dagen geleden in een rondschrijven een
opwekkend woox'd gericht tot de provin
ciale gezondheidsdienst voor vee om hun
arbeid niet te onderbreken, doch deze ook
onder de huidige omstandigheden met vol
harding voort te zetten en zoo mogelijk
zelfs uit te bouwen.
Van hoe groot belang de werkzaamhe
den van bovengenoemde provinciale or
ganisaties geacht mogen worden en tot
welke resultaten deze hebben geleid, moge
bljjken uit de cijfers, betreffende de vrij
willige tuberculosebestrijding onder het
rundvee, welke o.m. door deze vereenigin
gen wordt gevoerd.
Van 1 Mei 1938 tot en met 30 April
1939 werden met financieelen steun van
het rijk, alsmede van de consumptiemelk
centrale, de C.M.C., en met de technische
voorlichting van den veeartsenijkundigen
dienst, de veebeslagen van 38.200 veehou
ders, omvattende 610.000 gebruiksrunderen
op tuberculose onderzocht, waai'bij niet
minder dan 21.870 veebeslagen vrij van
tuberculose werden bevonden.
Met inbegrip van den Frieschen gezond
heidsdienst voor vee en van de z.g. B. le
den, zijn in bovengenoemd tijdperk van
meer dan 60.000 veehouders ruim 1 mil
lioen runderen, gebruiksrunderen, of onge
veer 50% van het totaal dier dieren, op
tuberculose onderzocht, waai'bij bijna 35.000
veebeslagen vrij van tuberculose bleken to
zijn.
Voor een goede ver
deeling der kleeding.
Alle handelaars In textiel
producten moeten zich laten
Inschrijven.
De Secretaris-Generaal, wnd. hoofd van
het Departement van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart maakt het volgende be
kend:
De aandacht wordt er nogmaals op ge
vestigd, dat alle handelaren in textiel
producten, ongeacht hun functie, zich moe
ten doen inschrijven bij het Rijksbureau
voor de distributie van textielproducten
door den handel, teneinde een vergunning
te kunnen verkx-ijgen voor de uitoefening
van hun bedrijf. Het zal binnenkort ver
boden zjjn handel in textielproducten te
drijven, zonder in het bezit te zijn van
deze vergunning.
Bepaalde, nader bekend te maken ar
tikelen vallen niet onder de onderstaande
algemeene voorschriften ter beperking ✓an
de aflevering van textielproducten.' In het
algemeen vallen onder deze voorschriften
wel alle weefsels en andere afgewerkte
textielproducten, welke noodzakelijk zijn
voor kleeding, dekking en verzorging van
den mensch. Voor het afleveren van o.a.
woninginrichtingen is een speciale ver
gunning van den plaatselijken distributie-
dienst noodzakelijk. De beschikbare voor
raad van deze goederen moet toch in de
eerste plaats gebruikt worden voor onze
medeburgers, wier huisraad en inboedel
in de laatste crisis verloren is gegaan.
Bonnen goed bewaren
De onderstaande voorschriften vereischen
in de eerste plaats de afgifte van bonnen
door de winkeliers voor elke aflevering van
textielproducten, welke slechts in bepei'k-
te mate betrokken kunnen worden. Uit
drukkelijk wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat deze bonnen bewaard moeten
worden, aangezien te zijner tijd de kooper
opgave zal moeten doen van zijn aankoo-
pen, terwijl de verkooper aan het publiek
volgens nader aan te wijzen groepen en
sorteering zjjn bonnen bij eveneens later
te noemen instanties zal moeten inleveren.
Er wordt in eigen belang een beroep op
de algemeene medewerking van de ver-
koopers en van het koopende publiek ge
daan.
Door de hierboven vermelde te zijner tijd
in te stellen scherpe contróle en uitwis
seling van de op deze wjjze van twee kan
ten te verkrijgen gegevens, zal blijken in
hoeverre voldaan is aan de gegeven voor
schriften.
Met name de z.g. groote artikelen, welke
hieronder gespecificeerd staan, zullen, in
dien zij in grootere hoeveelheden afgele
verd c.q. ontvangen zijn, in mindering
worden gebracht van in de toekomst te
verleenen rechten van aanschaffing.
De z.g. „groote" artikelen zijn o.a.:
Wollen dekens, costuums voor mannen
en jongens, mantelcostuums, wollen ja
ponnen, wollen dames- en kindermantels,
overjassen voor mannen en jongens, re
genjassen en regenmantels, bedstellen, ma
trassen, stoffen, bestemd voor de vervaar
diging van deze- goederen.
De bestaande regelingen en voorschrif
ten hebben een tijdelijk karakter. Zij die
nen als overgangsmaatregel tot een verbe
terde en definitieve regeling, welke zal
worden ingesteld zoodra het Rijksbui'eau
voor de distributie van textielproducten
door den handel de gegevens verzameld
heeft, welke noodzakelijk zjjn om deze de
finitieve voorschriften zoo juist mogeljjlc
te doen zijn en de organisatie gereed is.
Waartoe deze regelingen dienen.
Al de maatregelen, welke genomen
zijn en genomen zullen worden op het
gebied van dc verdeeling 'van textiel-
goederen, hebben ten doel te voor
komen, dat een klein gedeelte van de
volksgemeenschap zioh thans voorziet
van extra-voorraden, terwijl dan door
den slechten aanvoer van grondstoffen
de groote rest der bevolking reeds bin
nenkort niet goed zou kunnen worden
voorzien van datgene, wat voor dage-
lijksch leven en werken noodzakelijk
is.
Het adres van het Rijksbureau voor de
distributie van textielproducten door den
handel is: Banstraat 1 te 's-Gravenhage,
telefoon 394930.
De volledige regeling is van 13 Juni a.s.
af voor iederen handelaar in textielproduc
ten verkrijgbaar bij de plaatselijke distribu
tiediensten tegen betaling van 2% ct. per
exemplaar. Geen enkele handelaar zal zich
derhalve op onbekendheid met deze rege
ling kunnen beroepen.
Amerika en de oorlog.
DEBAT IN DEN SENAAT.
Bij een debat over de buitenlandsche
politiek in den Amerikaanschen Senaat
heeft de democraat Holt talrijke met name
genoemde Amerikanen van ophitsing tot
oorlog beschuldigd, zoo meldt het D.N.B.
Indien deze individuen, aldus zei hij, naar
Europa gaan en Hitier tot staan willen
brengen, zal de Senaat daar geen bezwaar
tegen maken, maar menschen, die zonder
zichzelf bloot te stellen de Amerikaansche
jeugd op de Europeesche slagvelden wil
len offeren, zijn laffe landverraders. Holt
deelde mede, dat het „Comité tot verdedi
ging van Amerika door hulpverleening aan
de geallieerden", in April tijdens een ge
heime bijeenkomst te New York is inge
steld door een groep, waartoe o.m. Fred.
Coudert, vroeger juridisch raadgever van
de Britsche ambassade, en Thomas La-
mont, compagnon van den bankier Moi'gan
behoorden. Lamonts' ophitsing tot oorlog
aldus vervolgde Holt, is een gevolg van
zijn beleggingen in Europa.
De democraat Wheeler verklaarde, dat
iedere stap, welke de regeering doet, ten
doel heeft het land in oorlog te brengen.
In Engeland ziet men in Roosevelts be
lofte tot materieele hulpverleening het
voornemen tot deelneming aan den oorlog.
Daartegenover behoort Amerika duidelijk
te verklaren, dat de overgroote meer
heid van den Senaat niet voor oorlog zal
stemmen en dat de Vereenigde Staten niet
aan den oorlog zullen deelnemen.
Wanneer op den Nieuwjaarsdag, volgens
plechtig oud gebruik, in den stedelijken
schouwburg het doek verrijst voor Von-
del's „Gysbrecht", komt men al dadelijk
onder den indruk van de beproevingen,
waaraan in ver verleden eens Amstel's
burgerij door beschieting, belegering en
zelfs brandstichting heeft bloot gestaan.
Waar het oog reikt ziet men het inder
haast weggeworpen wapentuig verspreid.
Dan treedt Gysbrecht, omgeven door zijn
dappei'en en een menigte burgers, ver
heugd naar buiten en .constateert devote-
lïjk „Het hemelsche gerecht heeft zich ten
langhe leste, Ontferremt over my, en mijn
bennaeuwde veste, En arme bui'ghei-y en,
op mijn volcks gebedt, En daghelijcks ge-
schrey, de banghe stadt ontzet".
Vader Willebrord van 't Kathuizers
kloostex*, heeft den langen weg tusschen
stad en klooster afgelegd om een der eer
sten te zijn die den moedigen verdediger
begx'oeten. Er moge in de stad veel geleden
zijn, zegt hij, er is ook véél voor haar gebe
den. Gijsbrecht weet dit: „Dien d'Opperste
beschermt, heeft eene vaste stut. Te my-
waert, ik vertx-ouw, uw vierighe gebêen
Die hebben dagh en nacht voor mijne stadt
gestrêen, De stormen «xfghekeert, en 't vier
van onze daecken, Want, wapens zijn on
nut, zoo d'enghelen niet waecken, En 't
yverigh gebedt van het godvruchtig
volck".
Stellig zullen op den jongsten Nieuw
jaarsdag weinig Amsterdammers hebben
kunnen bevroeden dat Gijsbrechts woorden
spoedig opnieuw tot zekex'e hoogte van
toepassing zouden zijn op de gebeurtenis
sen in dezelfde oude stad, zij het dan ook
onder gewijzigde omstandigheden.
Maar het leed is thans gelukkig geleden,
als in zooveel andere steden, en wij troos
ten ons met de gedachte dat het héél véél
erger had kunnen zijn. Onze antieke
Blauwburgwal wordt binnenkort geheel in
ouden stijl herbouwd en met de herstel-
wei'kzaamheden op enkele andere punten
en om Schiphol is men reeds begonnen.
Het opmei'kelijkste van den eex'sten vre-
de-dag is wel dat de Dam, waar volgens
Vondel „het hart der stad klopt", zijn tra
ditie als histoi'isch verzamelplein ook nu
weer gehandhaafd heeft. Men schijnt dus
van dase traditie ook in het buitenland af
te weten.
Alsof dit zoo behoorde, als in de glorie
rijke dagen van De Ruyter's overwinnin
gen of bij inhuldigingen van Oranje
vorsten en tijdens den intocht van Napo
leon, verschenen op dezen eersten dag
thans ook correct de eei'ste Duitsche troe-
pen en gevechtswagens klokslag halftwaalf
op den Dam, omstuwd door een ontzaglijke
menigte, die, opmerkzaam gemaakt door
bulletins, uit alle deeien van de stad was
komen opdagen.
Ter eere van de Duitsche manschappen
dient aanstonds gezegd, dat er niets uitda
gends, niets smadelijks in hun korte de
monstratie lag. De rustige, plichtmatige
houding bleef bewaard, zooals tot heden
ook door de hier aanwezige bezettings
troepen. Na een kort oponthoud, waai'bij de
manschappen al aanstonds in vertrouwe
lijk gesprek gei'aakten met menschen uit
de burgerij, trok men eenige malen langs
het paleis en werd de tocht in de richting
Haarlem voortgezet.
Zoo heeft zich dan in enkele weken een
ommekeer in 's levens gang van zaken
voltrokken, waarvan eerst vele jaren later
de juiste beteekenis zal zjjn te overzien.
Gelukkig beschikt de mensch over een
groot aanpassingsver-mogen. Het leven
gaat voort en stelt zijn eischen. Het leven
is zoet, ook als smartelijke beproevingen
over ons komen en wij hangen er aan met
al de vezelen van ons wezen. Het leven
stuwt ons voort en eischt dat wij de dingen
nemen zooals ze zijn. Wij allen zijn diep
geschokt geweest en blijven het ook nog
wel, maar wij beginnen ons langzaam aan
toch te herstellen en te bezinnen op een
nieuwe levenshouding en een nieuwe taak.
Velen zien in hetgeen zich thans op het
wereldtooneel afspeelt een Godsoordeel
en wij zien het, pex-soonlijk, zóó met hen.
Wereldgeschiedenis is ook wereldgei'icht.
Anderen weer gelooven, dat een lang voor
ziene, noodzakelijke evolutie zich vol
trekt, waaruit een nieuwe wereldorde met
gansch andere verhoudingen staat geboren
te worden. Het oude stelsel zeggen zjj
heeft afgedaan. In het onbeschx-yfelijke
leed dat over millioenen menschen losge
barsten is en waaraan niet één volk schul
dig staat, maar alle volken schuldig staan,
bespeuren zjj de barensweeën van een an
dere orde. En als op geestelijk gebied, zien
we ook hier als door een spiegel in een
duistere rede. Doch de historie leert ons
tevens dat zelfs in tijden van hevige be
roeringen en beproevingen vaak de
schoonste vruchten i-jjpen.
Amsterdam heeft zich na de eerste da
gen van geweldige spanning, een gevolg
van de onzekerheid omtrent de maatrege
len van het nieuwe bewind, al spoedig we
ten te herstellen.
De Fordfabrieken, Wex'lcspoor, de fabrie
ken in Noord, scheepswerven, Simplex enz.,
zij werken rustig door, als in de dagen van
weleer, en de orders blijven onverminderd
toevloeien, zoodat er voor bekwame vak
lieden momenteel werk te over is. De Ford
heeft dan ook geen wijziging gebracht in
haar plannen tot verplaatsing der herstel-
werkplaatsen en magazijnen de verhui
zing naar de nieuwe gebouwen aan den
Amstelveenschenweg is zelfs reeds in vol
len gang. Ook de fabrieken aan de Hem-
brug werken nog op volle kracht.
De toevloed van bestellingen bjj de Sim
plex wij bezochten een dezer dagen de
fabriek aan den Overtoom slaat dit
voorjaar alle records. Opdrachten van par
ticulieren worden dan ook alleen na voor
uitbetaling in ontvangst genomen en de
handel gaat bij aflevering voor. Nu de
toerauto vrijwel van de straat verdwenen
is, is het rijwiel meester van den weg gei-
worden. Van officieele zijde wordt het aan
tal nieuwe rijders hier reeds op 50.000 ge
schat men verwacht echter nog een be
langrijke toename. Rijwielhandel en stal
lingen beleven nu gouden tijden.
Twee goede ovex-heidsmaatregelen, die
ons publiek in meerderheid op hoogen prijs
stelt, zijn de afschaffing van het stempe
len en een verkorting van den avonddienst
der tram (men vex-wacht ook nog andere
verkortingen van diensten)-.
Men zal zich herinneren hoe wij reeds
jaren geleden, breed gemotiveerd, en kor
telings nog, wezen op het demoraliseerend
karakter van den stempelplicht, vooral in
den vernederenden vorm waarin deze te
Amsterdam werd toegepast. Met één pen-
nestreek is daaraan nu een einde ge
maakt. Zeer juist is o.i. het standpunt dat
men de 300 ambtenax-en, die thans niet an
ders hebben te doen dan den geheelen dag
stempeltjes af te drukken, beter voor de
coxxtröle op de richtige naleving der steun-
bepalingen kan benutten, nl. buiten de
bureaux.
De verduistering, die nog heel lang kan
duren, maakt als vanzelf ook het lange
rijden der trams ovei'bodig. Een rijtijd van
's morgens 5 uur tot 's avonds 10.30 is, ook
onder normale omstandigheden, voor Am
sterdam meer dan voldoende. Het gezins
leven vaart er in het algemeen wel bij en.
het trampersoneel geniet nu eindelijk eens
van een behooi'lijke i'ust. Theatei's en bios
copen hebben zich op deze bekorting reeds
ingesteld. Zoo past men zich tenslotte ge
makkelijk aan. Noch geestelijke, noch stof
felijke belangen komen hierbij in het ge
drang. En de vitaliteit van ons publiek zal
toch wel niet zóódanig zijn, dat het, na
eenige uren van schouwburg- of bioscoop
bezoek te hebben genoten, niet meer in
staat zou zijn naar huis te wandelen. Bo
vendien is het rijwiel er dan nog.
De heer Korff van de Middenstandscen
trale laat thans een ondei'zoek instellen
naar de mogelijkheid van een vervroegdo
winkelsluiting een enquête onder de win
keliers zal hiertoe den juisten weg moe
ten aanwijzen. In middenstandskringen be
staat blijkbaar veel animo voor een slui
ting te 6 uur en Zaterdags te 8 of 9 uur..
Men rekent in verband hiermede op het
spoedig korten der dagen en het daardoor
vroeger invallen der verduistei'ingsmaat-
regelen, waardoor de mogelijkheid tot win
kelen vanzelfsprekend beperkt zal blijven.
Zoo zouden we kunnen voortgaan en nog
vele andere maatregelen in uitvoering of
voorbereiding kunnen noemen, doch wij be
palen ons ten slotte alleen nog tot het
hamsteren. Dit is door de distributie onmo
gelijk gemaakt. Energiek is ook opgetreden
tegen het sluwe marktgeknoei en men zal
zoo noodig niet terugdeinzen voor nog
krasser maatregelen. Toevallig waren we
er begin dezer week getuige van. Op het
Waterlooplein bleek van alles nog voorhan
den op het gebied van textielgoederen,
schoenen, kousen, sokken, coupons van
stoffen e.d., doch de pi-ijzen waren schan
delijk hoog. Aan „koopjes halen" viel hier
niet meer te denken. Maar het publiek
kocht natuurlijk gretig, wantnaar een
stamkaart werd niet gevraagd.
Op zeker oogenblik verscheen echter de
politie van het J. D. Meijerplein en ki'aam
voor kraam werd gecontroleerd, waarbij
bleek dat een aantal vex-koopers zich aan
de wettelijke bepalingen had gehouden,
doch anderen dit „wegens onkunde om
trent een vei'bod van het door hun verhan
delde artikel" dit hadden verzuimd, waar
van proces-verbaal werd opgemaakt.
In minder dan geen tijd men had el
kaar gewaarschuwd las men nu voor
alle kramen: „Hier wordt alleen op stam
kaart vex'kocht". Maar de politie blijft nu
toch geregeld controleeren.
Al deze maatregelen woi'den thans geno
men door Burg. en Weth., in ovei'leg met
den bezettingsautoriteit. De Raad is na de
capitulatie niet meer bijeengeroepen.
Over het algemeen woi'dt ook de finan-
cieele positie van Amsterdam, tegen alle
vex-wachting in, zeer gunstig geacht, het
geen van beteekenis is voor heel ons land.
Er blijkt voldoende koopki'acht aanwezig
en het bankmoratorium van weinig in
vloed op het zakenleven. Dit moratorium
loopt ti'ouwens ook over heel groote be
dragen. Mogelijk zal een aantal zaken wel
nadeel ondervinden door de distribueering
van zekere artikelen, waarvan de verkoop
slechts in beperkte mate is toegestaan,
doch deze beperking is nu eenmaal nood
zakelijk geworden.
De verhouding tusschen ons publiek en
de bezettingstroepen is uitstekend. Men
ontmoet elkaar in bioscoop of cafétaria en
ontwijkt elkaar daar niet, maar is veelal
zelfs geneigd tot een vriendschappelijk
gesprek.
En waarom ook niet? Ook als men zich
gegx'iefd zou gevoelen, waartoe zou reactie
dienen? Voorkomend wordt aan zoekende
Duitsche militairen den weg gewezen en
onze jeugd maakt zich daarbij al zeer ver
dienstelijk door gemoedelijken onder hen
de jeugd ziet scherp soms een eind-
weegs te vergezellen en allerlei ingewik
kelde vi'agen te stellen. Meestal komt dan
ook het handteekeningenboek er aan te
pas.
En ten slotte: vele leden van „Zeelan-
dia" hebben zich buitengewoon verdienste
lijk gemaakt bjj het inzamelen van goede
ren voor door den oorlog geteisterden,
vluchtelingen enz., w.o. goederen speciaal
bestemd voor Zeeland.
De vereeniging zelf zal, naar wij ver
namen, binnenkort een niet onbelangrijk,
bedrag uit haar kas (resedve) naar Zee
land zenden heeft dit wellicht reeds
verzonden om als bijdrage in veler nood
te kunnen dienen.
Zoo steune ieder den naaste, zooveel in
zijn vermogen ligt, en wei'ke hierdoor mede
aan den wederopbouw van het vaderland.
Corrcs Pouclent.
