Provinciate Zseuwsche Courant
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
Koe- het bezette ^ederfandsche gebied bestuurd zal werden.
Bekendmaking.
183ste JAARGANG NUMMER 127
DONDERDAG 6 JUNI 1940
waarin opgenomen de
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS
18 cent pei week of 2.30 per kwartaal
Franco per post 2.50 per kwartaal.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1—5 regels 1 50, iedere regel mee»
30 cent. Bij abonnement speciale prijs.
Kleine advertenties: van 1—5 regels t 0.50,
iedere regel meer 10 ct. (max. 8 regels).
Dit nummer bestaat uit twee bladen
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR P U B L 1 C 1 T E I T S W A A R D E,HJ G E S T E L D D Q O R DE-VE REIKICIMG „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS
Het bestaande apparaat blijft zooveel
mogelijk in tact.
Er komen vier commissarissen-generaal
en voor de provincies gevolmachtigden
Een „Verordeningenblad"
verschenen.
Uit Den Haag.
Gisteravond, is verschenen het „Verorde
ningenblad voor het bezette Nederlandsche
gebied".
Hierin is o.m, opgenomen een decreet
van den Führer over de uitoefening van de
regeeringsbevoegdheden in Nederland, van
18 Mei 19-40 luidende als volgt
Om de openbare orde en het openbare
leven in het onder de bescherming van de
Duitsche troepen staande Nederlandsche
gebied te handhaven, bepaal ik
Par. 1. Het bezette Nederlandsche gebied
komt onder den „Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied" te
staan. Zjjn verblijfplaats is 's-Gravënhage.
De rijkscommissaris is beschermer van de
rijksbelangen en oefent in het civiele res
sort het opperste regeeringsgezag uit. Hij
staat rechtstreeks onder mij en ontvangt
van mij richtlijnen en instructies.
Par. 2. De Duitsche weermachtsbevel
hebber in Nederland oefent de militaire
souvereine rechten uit. Zijn vorderingen
worden in het civiele ressort door den
rijkscommissaris uitgevoerd. Hij heeft het
recht, de maatregelen voor te schrijven die
voor de uitvoering van zijn militaire taak
en de militaire beveiliging noodzakelijk
zijn. Hetzelfde recht hebben de opperbe
velhebbers van de weermachtsdeelen.
Par. 3. Voor de uitvoering van zijn in
structies kande rijkscommissaris zich van
Duitsche politieorganen bedienen. De Duit
sche politieorganen staan ter beschikking
van den Duitschen weermachtsbevelhebber
in Nederland, voor zoover het militaire be
hoeften vereischen en de taak van den
rijkscommissaris toelaat.
Par. 4. De rijkscommissaris kan zich
voor de uitvoering van zijn instructies voor
het uitoefenen van de administratie, van
het Nederlandsche bestuur bedienen.
1.) Het tot nu 'toe geldende recht blijft
van kracht, voor zoover het met de bezet
ting \e vereenigen is.
2). De rijkscommissaris kan verordenin
gen uitvaardigen, die kracht van wet heb
ben. De verordeningen worden in het
„Verordeningenblad voor het bezette Neder
landsche gebied" afgekondigd.
Rijkscommissaris Seyss Jnquart
Par. 6. Tot rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied benoem ik
rijksminister dr. Arthur Seyss-Inquart.
Par. 7. Voorschriften voor de uitvoering
en uitwerking van dit decreet gaan uit van
mijn richtlijnen voor het civiele ressort van
den rijksminister en chef van de rijkskan
selarij, voor het militaire ressort van den
clïef van het oppercommando van de weer
macht.
Par. 8. Dit decreet treedt in werking
zoodra en voor zoover ik de order voor de
uitoefening van de uitvoerende macht,
welke ik den opperbevelhebber van het
leger gegeven heb, intrek.
Voorts komt in het Verordeningenblad
voor de oproep van den rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied aan
het Nederlandsche volk van 25 Mei 1940.
Een verordening tot uitoefening
van de regeeringsbevoegdheden.
Hierna volgt een verordening van den
rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied tot uitoefening van de re
geeringsbevoegdheden in Nederland van 29
Mei 1940, luidende als volgt
Krachtens par. 5 van het decreet van
den Führer inzake uitoefening van de
regeeringsbevoegdheden in Nederland dd.
18 Mei 1940 bepaal ik voor den duur der
bezetting van het Nederlandsche gebied
door de Duitsche troepen het navolgende
Par. 1). De rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied heeft voor zoo
ver noodig ter uitvoering van zijn taak
alle bevoegdheden, welke volgens de
grondwet en de wetten aan den Ko
ning en de regeering toekwamen.
2.) Maken de belangen van het Groot-
Duitsche Rijk of de openbare orde of het
openbare leven in Nederland het noodzake
lijk, dan neemt de rijkscommissaris de
noodige maatregelen, ook die van wetge-
venden aard. Deze verordeningen van den
rijkscommissaris bezitten kracht van wet.
Par. 2. 1). Het tot nu toe geldende Ne
derlandsche recht blijft van kracht, voor
zoover het vereenigbaar is met de bezet
ting en niet in strijd is met de bepalingen
van het decreet van den Führer betreffen
de de uitvoering van de regeeringsbevoegd
heden in Nederland. De voor het bezette
Nederlandsche gebied geldende verordenin
gen van den opperbevelhebber van het le
ger bl\jven voorloopig in kracht.
2). Alle rechtsvoorschriften moeten vóór
de bekendmaking aan den rijkscommissaris
worden voorgelegd. De bekendmaking moet
worden geschorst, wanneer de rijkscommis
saris dit wenscht.
3) De rijkscommissaris behoudt zich het
recht voor om de aan hem ondergeschikte
Duitsche organen de bevoegdheden volgens
alinea 2 over te dragen.
Par.' 3. 1) De rijkscommissaris bedient
zich voor de uitvoering van zijn voor
schriften van de Nederlandsche autori
teiten, voor zoover de aan hem onderge
schikte Duitsche diensten niet direct in
werking treden.
2) De secretarissen-generaal van de
Nederlandsche departementen van alge
meen bestuur zijn aan den rijkscommis
saris binnen het kader hunner bevoegd
heden verantwoording verschuldigd voor
het behoorlijk leiden van hun ambtsaan
gelegenheden. Zij kunnen, onverminderd
de voorschriften van par. 2, alinea 2 en 3,
uitvoeringsvoorschriften geven voor de
geldende Nederlandsche wetten en voor de
verordeningen van den rijkscommissaris.
Par. 4. 1) De rijkscommissaris oefent
zijn bevoegdheden uit door middel van op
zijn bureau werkzame commissarissen-
generaal.
2) De rijkscommissaris benoemt gevol
machtigden voor de afzonderlyke pro
vinciën. Voor zoover noodig benoemt hij
bijzondere gevolmachtigden voor afzonder
lijke gebieden of voor speciale werkzaam
heden.
Het bewaren der openbare rust,
ordo en veiligheid.
Par. 5. 1) Het. bewaren van de open
bare rust, orde en veiligheid wordt, voor
zoover zich de rijkscommissaris voor het
doen uitvoeren van zijn verordeningen
niet van Duitsche S.S.- en politietroepen
bedient, opgedragen aan de Nederlandsche
politie. De Nederlandsche politie staat
onder toezicht van de Duitsche politie en
is aan haar aanwijzingen gebonden.
2) Het opsporen en bestrijden van alle
handelingen, die rijks- en Duitsch-vijandig
zijn, behoort tot de taak van de Duitsche
politie.
De rechtspleging.
Par. 6.) De rechtspleging is onafhanke
lijk.
2) De uitspraken worden in den naam
van het recht gedaan.
3) De rijkscommissaris bepaalt, welke
vonnissen hem vóór hun uitvoering ter
bekrachtiging moeten, worden voorgelegd.
4) De rijkscommissaris bepaalt bij ver
ordening, welke strafbare feiten aan het
oordeel van de bijzondere rechtbank
moeten worden onderworpen en in welke
gevallen personen van Nederlandsche natio
naliteit voor den krijgsraad of voor den
Duitschen politierechter moeten verschij
nen.
Rechters, ambtenaren, onder
wijzers enz. moeten onder eede
een verklaring afleggen.
Par. 7. Binnc een termijn, die door den
rijks-commissaris bepaald wordt, moeten
d in actieven dienst zijnde rechters,
openbare amb< tenaren en beambten als
mede ale leeraren aan openbare en par
ticuliere onderwijsinrichingen onder eede
een verklaring afleggen, dat zij de
verordeningen en andere bepalingen van
den ryks-commissaris en van de hém
ondergeschikte Duitsche organen stipt
zullen nakomen en dat zjj zich zullen ont
houden van elke handeling gericht tegen
het Duitsche rijk of de Duitsche weer
macht.
Par. 8. Alle in het bezette Nederlandsche
gebied werkzame Duitsche autoriteiten,
diensten en organen, met uitzondering van
die van de weermacht, zjjn ondergeschikt
aan den rijkscommissaris.
Par. 9. De algemeen rechtsverbindende
verordeningen worden bekend gemaakt in
het „Verordeningenblad voor het bezette
Nederlandsche gebied", dat in de Duitsche
en in de Nederlandsche taal verschijnt.
De Duitsche tekst is authentiek.
Par. 10. Deze verordening, treedt in wer
king op den dag van haar afkondiging.
Vier commissarissen-generaal.
Tenslotte is nog opgenomen een decreet
van den rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied betreffende den or-
ganisatorischen opbouw van de dienstbu-
reaux van den rijkscommissaris, waarbij
op grond van par. 5 van het decreet van
den Führer over de uitoefening van de re
geeringsbevoegdheden in de Nederlanden
van den 18en Mei 1940 het volgende wordt
bepaald
Par. 1. (1) De rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied bedient zich
voor uitvoering van zijn taak van de in
zijn bureau werkzame c'ommissarissèn-ge-
neraal, en wel
1) voor bestuur en justitie
2) voor de openbare veiligheid (hoogere
S.S. en politieleider);
3) voor financiën en economische zaken
en 4) voor bijzondere gevallen.
(2) De vertegenwoordiger van het de
partement van buitenlandsche zaken en de
gevolmachtigde voor de Nederlandsche
Bank staan onmiddellijk onder den rijks
commissaris.
Provinciale .gevolmachtigden.
(3) De rijkscommissaris benoemt voor
de afzonderlijke provincies gevolmachtig
den. Voor zoover noodig benoemt hij bij
zondere gevolmachtigden voor afzonderlij
ke gebieden of bijzondere werkzaamheden.
Par. 2. (1). Alle aangelegenheden, welke
de rijkscommissaris zich uitdrukkelijk
voorbehoudt vooreen on middellijke be
slissing, worden bewerkt door de hoofd-
afdeeling op het bureau van den rijks
commissaris.
(2.) De hoofdafdeeling' bewerkt'in het
bijzonder alle zaken betreffende het per
soneel van de gezamenlijke bureaux en
organen van den rijkscommissaris, als
mede betreffende het toezicht over deze,
alle .aangelegenheden betreffende begroo-
tir.g van deze bureaux, alsmede de aange
legenheden van het kabinet (uitgifte van
akten, protocol en dergelijke). Bij de
hoofdafdeeling zijn verder aangesloten de
centrale kas en. het hoofdbureau.
Par. 3. (1.) De commissarissen-gene
raal hebben binnen het kader van hun za
kelijke bevoegdheid het recht van alle
Nederlandsche autoriteiten, bureaux en in
richtingen, zoowel openbare als parti
culiere, inlichtingen van eiken aard te
eischen en aan dezen de npodige bevelen
te geven.
(2.) Zij hebben in het bijzonder tot
taak de beslissingen van den rijkscommis
saris overeenkomstig par. 2., alinea 2, van
de verordening over de uitoefening van
de regeeringsbevoegdheden in de Neder
landen van 29 Mei 1940 voor te bereiden.
DE TAAK VAN DE COMMISSARIS
SEN-GENERAAL.
Par. 4. Tot de taak van den commissa
ris-generaal voor bestuur en justie belioo-
ren:
1. De aangelegenheden betreffende de
wetgeving, betreffende het staatsrecht als
mede die betreffende het „Verordeningen
blad voor het bezette Nederlandsche ge
bied.",
2. De aangelegenheden betreffende de
ordening van de werkobjecten,
3. De aangelegenheden van binnen-
landsch bestuur, in het bijzonder ook de
aangelegenheden van het toezicht op de
gemeenten met uitsluiting echter van de
aangelegenheden der gemeentepolitie,
4. Alle aangelegenheden der justitie,
met uitsluiting van die der rijkspolitie,
5. Alle aangelegenheden betreffende
cultuur (kunst, monumentenzorg, weten
schap, volksopvoeding, enz.) het onderwijs
en de kerken,
6. Alle aangelegenheden betreffende de
volksgezondheid, alsmede die betreffende
cultureele en sociale zorg aan de jeugd.
Par. 5. De hoogere S.S.- en politieleider:
1. Heeft het bevel over de in het be
zette Nederlandsche gebied ingezette een
heden: de gewapende S.S. en de Duitsche
politie-eenheden en -organen,
2. Heeft het toezicht over de Neder
landsche rijks- en gemeentepolitie en geeft
haar de noodige bevelen.
Par. 6. Tot de taak van den commissa
ris-generaal voor financiën en economische
zaken behooren:
1. Alle aangelegenheden van het de
partement van financiën,
2. Alle aangelegenheden van het de
partement van economische zaken,
3. Alle aangelegenheden van liet de
partement van waterstaat,
4. Alle aangelegenheden van de Ne
derlandsche posterijen,
5. Alle aangelegenheden van het de
partement van sociale zaken met uitslui
ting van de in par. 4, onder no. 6 bedoel
de aangelegenheden.
Par. 7. Tot de taak van den commissa
ris-generaal voor bijzondere gevallen be
hooren:
■1. Alle vraagstukken betreffende de
vorming van de openbare meening en
niet-ecojiomische vereenigingen.
2. Die opdrachten, welke de rijkscom
missaris hem op grond van een bijzondere
beslissing geeft.
Par. 8. (1) Tot de taak van de gevol
machtigden van den rijkscommissaris voor
de afzonderlijke provincies behoort met
uitzondering van de openbare veiligheid
alle aangelegenheden van openbaar be
stuur, van economie en van de openbare
meening in het aan hen toegewezen ge
bied. Hij kan zich voorde uitoefening
van zijn taak volgens de richtlijnen van
De architecten
K. BOOT
J. GÖTZEN
JAC. C. VAN DEN HOUT
J. B. VAN WUYCKHUYSE
maken bekend, dat zij vanaf heden hun praktijk gezamenlijk voortzet
ten onder de naam
Architecten- en ingenieursbureau „De Vier"
Hoofdkantoor (Voorlopig) MIDDELBURG, Gortstraat 46, Tel. 875
Bankiers J. A. TAK Co.
Bijkantoren GOES, Tulpstraat 78, Tel. 2655.
MIDDELBURG, Oostkerkplein 13.
VLISSINGEN, Houtkade 8, Tei. 553.
den hoogeren S.S.- en politieleider van de
Duitsche politieorganen bedienen.
2) De Nederlandsche autoriteiten, bu
reaux en inrichtingen, zoowel openbare
als particuliere, benevens al haar orga
nen, zijn op grond van een bijzondere be
paling verplicht den gevolmachtigden van
den rijkscommissaris over bepaalde aan
gelegenheden uit eigen beweging bericht
te geven en hun bepaalde bestuursmaat
regelen vóór de vaststelling ervan me
de te deelen. Het vaststellen moet worden
uitgesteld, wanneer de gevolmachtigde
zulks verlangt.
Par. 9. De bevoegdheden van de door
den rijkscommissorls voor plaatselijke of
za,.ehjKe aangelegenheden benoemde bij
zondere gevolmachtigden richten zich naai
de gegeven opdracht.
Par. 10. (1). De gevolmachtigden van
den rijkscommissaris voor de provincies
hebben hun zetel in dezelfde plaats, als de
commissarissen volgens art. 141 van de
grondwet.
2) De zetel van den bijzonder gevol
machtigde wordt door den rijkseommis-
Par. 11. De oprichting en de opheffing
van burgerlijke Duitsche bureaux, als
mede de vaststelling van' hun bevoegdheden
wat betreft plaats en onderwerp .geschiedt
uitsluitend door den rijkscommissaris.
Par. 12. Dit decreet treedt in werking
op den dag van zijn afkondiging.
Het „verordeningenblad voor het bezet
te Nederlandsche gebied" is bij de rijks-
uitgeverij, Fluweelen Burgwal 18, 's Gra-
venhage, alsmede door tusschenkomst van
eiken Nederlandschen boekhandel verkrijg
baar.
TOELICHTING.
De juridische adviseur, dr. Rabl, behoo-
rende tot den staf van den rijkscommissa
ris, heeft het A.N.P. op bovenstaande ver
ordeningen de volgende toelichting gege
ven
In genoemde verordeningen zijn de richt
lijnen voor de bevoegdheid van den rijxs-
commissaris vastgelegd. Het gezag van
den rijkscommissaris is hierin bepaald,
doch tevens blijkt uit de verordeningen,
dat behouden zal bJjjven wat hier bestond.
De orde zal niet verstoord, doch eerdei
vergroot worden.
Dit, zoo zeide dr. Rabl, is niet alleen een
moreele plicht, maar ook een plient vol
gens het recht. Dit recht is vastgelegd in
de bepalingen van de derde Haagscne con
ventie, welke conventie de verhoudingen
beheerscht die in een bezet gebied, tus-
schen de bezettende autoriteit en de bevol
king van het bezette gebied bestaan.
De Führer heeft steeds den geest van
deze Haagsche conventie in groote eere
gehouden.
De rechten en plichten, zoowel van de
bezettende macht als van de oorspronke
lijke bevolking, zijn door de conventie-be
palingen nauwkeurig aangegeven.
Nu dient hierop te worden gewezen, dat
de rijkscommissaris er ten vofte naar ge
streefd heeft, dat de plichten van de Duit
sche overheid en de rechten van de Neder
landsche bevolking in de eerste plaats zou
den worden overwogen en eefst dan de
rechten van het Duitsche gezag en de
plichten van de bevolking liier te lande.
Men dient te allen tijde in het oog te
houden, dat het hier gaat om een wettelij
ke gezagsuitoefening, krachtens vaststaan
de overeenkomsten. In alles is streng de
hand gehouden aan het volkenrecht.
Dr. Rabl wijst dan op par. 2 van de ver
ordening, waarbij het Nederlandsche recht
van kracht blijft. Dit is geheel in overeen
stemming met het volkenrecht, dat zulks
bepaalt indien geen dwingende omstandig
heden zulks onmogelijk maken. Hier te
lande was de afwezigheid van de regeering
zulk een dwingende omstandigheid, doch
ook deze is ondervangen.
Dr. Rabl deelde nog als bijzonderheid
mede, dat de rijkscommissaris persoonlijk
het oorspronkelijke ontwerp voor de veror
dening had gecorrigeerd en wel in dier
voege, dat zijn bevoegdheden werden om-
lijmd tot de grens, waarbinnen zijn inmen
ging noodzakelijk was.
Voor den geest, welke spreekt uit de be
palingen der verordening wees dr. Rabl
nog op par. 7, waarbij van rechters- open
bare ambtenaren en beambten etc., slechts
een verklaring werd gevraagd, dat zij zich
zullen onthouden van elke handeling, ge
richt tegen het Duitsche rijk of de Duit
sche weermacht.
Volgens het volkenrecht had men hier
trouw kunnen eischen, doch zoover heeft
men niet willen gaan.
Het is trouwens geheel en al de bedoe
ling dat men het groote ambtenaren-apa-
raat volkomen intact laat. Zoo zijn door
den Nederlandschen minister-raad destijds
voorschriften vastgesteld voor Nederland
sche ambtenaren en autoriteiten, welke
voorschriften dienen te worden gevolgd in
geval van 'n bezetting. Wij hebben zoo ver
klaarde dr. Rabl, deze Nederlandsche aan
wijzingen thans voor de Nederlandsche
ambtenaren vrijwel geheel overgenomen.
In de verordening zijn geen bepalingen
opgenomen omtrent inmenging in familie,
eigendom, en geloofsovertuiging, daar wij
dit zoo vanzelfsprekend hebben geacht, dat
zulks niet behoefde te geschieden.
Dr. Rabl wees verder speciaal oj r. 3
van de verordening, welke bepaalt. de
rijkscommissaris zich voor de uit. ng
van zijn voorschriften van de Nedenand-
sche autoriteiten zal bedienen. Dit, zoo zei-
de dr. Rabl, dient zoodanig te worden op
gevat, dat ingrijpen van Diiitscliè autoritei
ten uitzondering zal zijn. Het optreden van
Nederlandsche ambtenaren en autoriteiten
zal steeds in de eerste plaats komen. Het
is, zoowel voor het heden als voor. de toe
komst, het streven en de bedoeling van
den rijkscommissaris om Nederlandsche
autoriteiten en Nederlandsche ambtenaren
in hun volle bevoegdheid te laten en het is
niet alleen zijn streven, maar het zal ook
zjjn eerzucht strelen, indien deze Neder
landsche ambtenaren ten volle aan de uit
voeringen der bepalingen medewerken.
ZELFBESTEMMING.
Ik heb, zoo zeide dr. Rabl, ter bevredi
ging van eigen nieuwsgierigheid eens na
gegaan of dit bij het bezetten van een ge
bied wel eens eerder was geschied, en ik
kan U zeggen, d^t ik tot de conclusie ben
gekomen, dat, hetgeen ik zooeven uiteen
zette, een omvang van „zelfbestemming"
beteekent als nog nooit in een oorlog of bij
het bezetten van een gebied is bereikt.
Het is ons streven geweest in onze me
dewerking tot het uiterste te gaan wat wij
doen konden. Men zou kunnen zeggen, dat
wij een overeenkomst of een charter met U
hebben aangegaan van volkenrechtelijken
aard, dat het leader vormt waarin plaats is
voor een zoo soepel mogelijke uitoefening
van het gezag.
Wij hebben ons daarbij laten beïnvloeden
door denkbeelden, die wij sinds 1933 in
Duitschland gaandeweg vaarwel hebben
gezegd, n.l. conservatief-polïtieke, of, zoo
gij wilt: liberale denkbeelden. Wij hebben
ons ingedacht in de denkwijze van den Ne
derlander, toen wij tot het vastleggen van
de verordeningsbepalingen kwamen. De
overwegingen, welke hieraan dan ook ten
grondslag liggen, zoo zeide dr. Rabl ons,
zjjn niet de onze maar de Uwe.
Hierdoor is verkregen een volkomen ge-
lijkrechtigheid tusschen Duitschers en Ne
derlanders, een gelijkrechtigheid, welke
niet alleen gegrondvest is op het volken
recht, doch die tevens is vastgesteld in een
sfeer en een streven om elkander het leven
zoo gemakkelijk mogelijk te maken.
Onze Bureaux zijn gevestigd
MIDDELBURG
Redactie: Lange Viele 67, Tel. 617
Adm.:Klein Vlaanderen 24, Tel. 575
VLISSINGEN
Redactie en Adm Watstraat 58-60
Telefoon 1 0 (2 lijnen)
GOES
Redactie en Adm.: Turfkade 15
Telefoon 2863
SOUBURG
Kanaalstraat 45, Telefoon 35
BRESKENS
Dorpsstraat 35, Telefoon 21
