Provinciale Zeemde Courant
Middelburgsche, Vlissingsche,
Goesche en Breskensche Courant
EEN GROOT ZEEUWSCH DAGBLAD.
De dramatisch toedracht der overgave van
Middelburg.
r
Aan onze
correspondenten.
waarin opgenomen
de
183ste JAARGANG NUMMER 122
VRIJDAG 31 MEI 1940
Uitgave der Firma's F. van de Velde Jr. en G. W. den Boer
ABONNEMENTSPRIJS
1 8 cent per v/eek of f 2.70 per kwartaal.
Franco per post 2.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS;
Van 1—5 regels f 1.50, Iedere regel meer
30 cent. Bij abonnement speciale prijs.
Kleine advertenties: van 1-5 regels f 0.50,
iedere regel meer 10 ct. (max. 8 regels).
Van vandaag af zal er in Zeeland een groot provinciaal dagblad ver
schijnen, de „Provinciale Zeeuwsche Courant", welke is ontstaan uit de
samenvoeging van de beide respectievelijk te Middelburg en Vlissingen ver
schijnende dagbladen. Zooals uit den „kop" blijkt dus een combinatie van
de Middelburgsche, de Vlissingsche, de Goesche en de Breskensche Courant.
Wij mogen op dit oogenblik wel uit de school klappen, dat van deze
combinatie al eens eerder sprake is geweest. Toen echter deden zich zoovele
bezwaren, hoofdzakelijk van internen en technischen aard voor, dat ver
wezenlijking van het denkbeeld mislukte. Deze bezwaren zijn thans van de
baande oorlog met zijn ontzettende gevolgen voor Zeeland en voor de
Zeeuwsche hoofdstad in het bijzonder vaagde ze in een dag weg
sas
De mensch moet van den nood een deugd maken. Er breken in het leven
soms uren aan, dat dit zelfs heilige plicht is. De uitgeefsters der samenge
voegde dagbladen hebben het aldus gevoeld, toen zij haar zoo belangrijk
besluit namen, ook al zou voortzetting van de verschijning der afzonderlijke
couranten mogelijk .geweest zijn. De praktijk van de laatste twaalf dagen
bewees dat. Wat den doorslag gaf was de overweging, dat in het tijdsge
wricht dat wij beleven, halve of althans kleine maatregelen onzinnig zijn,
indien gezonde groote als het ware voor de hand liggen. Van zulk een
maatregel mag hier, dunkt ons, zonder een zweem van zelfverheffing, ge
sproken worden. Onze provincie krijgt thans een dagblad, dat zich, gelet op
zijn verspreidingsgebied, met het volste recht, „provinciaal Zeeuwsch" kan
noemen. Voor versnippering is thans geen plaats meer.
De „Provinciale Zeeuwsche Courant" hoopt dat het haar vergund zal
worden, in het Zeeuwsche openbare leven een belangrijke taak te vervullen.
'Uiteraard in de eerste plaats een taak van publicatie. Daarnaast echter
tevens een van opbeurende voorlichting. Juist nu. Wij hebben allen zorgen,
zorgen over het ongewisse, dat in ons bestaan trad. Veel van wat korten tijd
geleden nog zoo vast scheen, wat ons lief was en ter harte ging (terecht
of ten onrechte) werd verzwolgen door een vloedgolf der „historische ont
wikkeling", Talloos zijn de scherven, die aan onze voeten liggen scherven
van stoffelijk envan geestelijk bezit. Wij kunnen ons de beteekenis, de
intrinsieke, daarvan op dit moment nog niet realiseeren. Maar versagen zou
uit den booze zijn. Wat ons overkwam zal eenmaal zijn historische waarde
bepaling erlangen: zinrijk. Laten wij daarom in de eerste plaats bedenken,
dat we een omwenteling beleven, en aan het begin staan van een nieuwen
tijd, welke noodzakelijk moest komen, èn welke niet denkbaar zou zijn,
zonder Hem, die alle dingen bestiert. Ziedaar de grondgedachte, waarvan de
„Provinciale Zeeuwsche Courant", bij haar voorlichtende taak wil uitgaan,;,
zulks dan uiteraard in deugdelijken nationalen trant.
Tenslotte enkele zakelijke opmerkingen
Als jaargang van dit nieuwe, maar gelet op zijn ontstaan, tegelijkertijd
hoogbejaarde blad, werd dit van de oudste der samengevoegde kranten de
Middelburgsche, genomen. Immers er is hier een voortzetting zoowel van het
eene als het anderede keus meenen we daarom logisch te mogen noemerf.
Van groot belang zal de samenvoeging voor de adverteerders zijn. Terwijl
velen hunner voorheen gedwongen waren in verschillende bladen tegelijk te
adverteeren, kunnen ze thans voor hun reclame in Zeeland met een blad een
geweldig groot gebied bestrijken. Wij twijfelen er niet aan, of dit zal hun
uiterst welkom zijneen aanzienlijke besparing wordt er mede bereikt.
Vooral voor de naaste toekomst, welke als een moeilijke overgangstijd be^-
schouwd dient te worden, is dat van groote beteekenis.
Bij het verschijnen van de nieuwe „Zeeuwsche Courant" mogen wij een
woord van welkom richten tot dit nieuwe bedrijf.
De nieuwe tijd, welken wij ingaan, maakt aller samenwerking nood
zakelijk. Wij moeten samen weder opbouwen, bouwen aan de toekomst van
ons land en ons volk.
Dat de Middelburgsche Courant en dc Vlissingsche Courant gaan samen
werken, is symbolisch. Moge dit een teeken zijn van de samenwerking
tusschen de twee voornaamste steden van Zeeland, tot heil van onze pro
vincie. Tusschen onze twee steden is slechts één rivaliteit geoorloofd de
wedijver het meeste te presteeren in het algemeen belang.
Onze tijd heeft behoefte aan krachtige, gave menscben en krachtige, gave
bedrijven. Moge dit nieuwe bedrijf zulle een krachtig, gaaf bedrijf worden.
Er is hier een taak te vervullenEr is behoefte aan krachtige provinciale
bladen, die hun taak van provinciale voorlichting kunnen vervullen naast
de groote nationale bladen. Moge dit nieuwe blad werken tot heil van
Zeeland.
Zoo ooit dan is thans bij den wederopbouw op zijn plaats onze fiere
Zeeuwsche wapenspreuk„Luctor et Emergo". Wij allen worstelen met
groote moeilijkheden, maar wij z u 11 c n er bovenop komen.
Moge „Luctor et Emergo" ook het devies van de Zeeuwsche Courant
worden.
J, VAN WALRÉ DE BORDES,
Burgemeester van Middelburg.
C, A. VAN WOELDEREN,
Burgemeester van Vlissingen.
Het noodlot der noordelijke
geallieerde legers.
Het D.N.B. meldt uit Belgrado: Naar
aanleiding van de gevechten in Vlaanderen
schrijft de militaire medewerker van de
„Vreme" dat de doodstrijd der geallieer
de Noordelijke legers een der meest dra
matische gebeurtenissen in de oorlogs
geschiedenis vormt. De Duitsche weer
macht, zoo gaat het blad verder, heeft een
ontzaglijke stootkracht en een onuitput
telijke energie in het benutten van de bjj
het begin verkregen resultaten. Haar
eigenschap van snel te kunnen manoeu
vreeren is als bgna volmaakt te beschou-
wn. Het is nauwelijks te gelooven, hoe
het den Duitschers mogelijk was, hun di
visies in de omgeving van Amiens en Ca
lais te ravitailleeren. Napoleon heeft ge
zegd, dat het geheim van de overwinning
In Londen wordt men nerveus.
De Londensche correspondent van Stock-
holms Tidningen meldt, dat men in de En-
gelsche hoofdstad, wanneer de wind uitliet
Oosten waait, het kanongebulder der veld
slagen in Noord-Frankrijk en Vlaanderen
hoort. Uit de badplaatsen aan de Engel-
sche Zuidoostkust valt eiken nacht op den
tegenoverliggenden oever het tooneel van
den oorlog te zien, het vuren van de ka
nonnen en het branden van steden en dor
pen. Er valt in Londen, zoo besluit de cor
respondent, thans een toestand van ner
veus afwachten te constateeren.
ligt in de verkeersverbindingen. De Duit
schers hebben dit vraagstuk opgelost. Men
zal eerst later te weten komen op welke
manier.
De as Eerlijn-Romeeen
onwrikbaar fundament van de
Duitsch-Italiaanscte politiek.
De eerste verjaardag van het pact
van bondgenootschap herdacht.
De jongste uitgave van het tijdschrift
„Berlin-Rome-Tokio", dat nauwe betrek
king onderhoud met de Willielmstrasse, is
gewijd aan den eersten verjaardag van
het pact van bondgenootschap tusschen
Duitschland en Italië; Dc aandacht ver
dient een artikel, dat het tijdschrift van
bijzondere zijde ontvangen heeft en dat tot
opschrift draagt: „Jaar van den,eer".
Hierna wordt o.a. gezegd: De as BerÜjn-
Rome, die twee geniale mannen deed ont
staan, heeft Europa haar kenmerk opge
legd, en heeft bewezen voor onze beide be
vriende volkeren een essentieel en ijzer
hard instrument te zijn. Elke poging van
de oude wereld om deze solidariteit tus
schen Duitschland en Italië te verbreken,
is mislukt.
De volgende beteekenisvolle woorden
zijn overgenomen uit het aanteekenboekje
van Rijksminister von Ribbentrop tijdens
diens bezoek aan Milaan een jaar gele
den: „Dikwijls reeds zijn twee groote man
nen die in hetzelfde tydvak leefden, tegen
standers geweest. Het lot heeft het ge
wild, dat in onzèn tijd twee groote mannen
leven en dat deze twee mannen vrien
den zijn: de Duce en de Fuehrer. Voor
u, Italianen, en voor ons, Duitschers, is
dit een groot geluk. De democratische
wereld moge echter weten, dat de vriend
schap van deze mannen niet te scheiden is,
dat zij den vrede willen, doch tevens mo
ge zij weten, dat deze beiden onoverwin
nelijk zijn."
Het pact van bondgenootschap, zoo ver
volgt het blad, is zijn tweede jaar inge
gaan. In buitenlandsch politiek en mili
tair opzicht kent de positie van Duitsch
land haar gelijke niet. De flank in het
noorden is vrij. In liet oosten is Duitsch
land gedekt door het niet-aanvals- en
vriendschapspact met de Sovjet-Unie,
waardoor de verhouding van deze beide
staten tegenover elkander een stevigen en
bljjvenden grondslag gevonden heeft.
De as is evenwel een onwrikbaar fun
dament van de Duitsch-Italiaansche poli
tiek, welke uitsluitend bepaald wordt door
de vereischten. van de gemeenschappelijke
Duitsche en Italiaansche belangen. Buiten
Europa is de positie van Duitschland even
eens sterk en wordt zij in het bijzonder
gekenmerkt door de vriendschappelijke be
trekkingen, welke het duitsche rijk ver
binden met Japan.
Door een regen van mitrailleurkogels
.de witte vlag
DE DRAGERS: EEN KORPORAAL EN
EEN BURGER.
De Franschen trokken terug. Hun terug
tocht werd een vlucht, hun vlucht een pa
niek. Het overmachtige Duitsche luchtwa-
pen dreef hen voor zich uit, maaide hen
neer, ontwrichtte alle verband
Door de straten van Middelburg huilden
de granaten. En bang werd het ons te
moede om onze mooie stad. Nog was het
groote ongeluk niet gebeurd, maar het was
reeds duidelijk, dat de positie der Fran
schen onhoudbaar was. Wat zou er met
Middelburg gebeuren
De burgemeester kreeg een dringend
verzoek van de officieren, die op dat
oogenblik de leiding hadden van liet Com
mando-Zeeland om zich bij hen te vervoe
gen. Zij maakten mr. dr. Van Walrê de
Bordes hun voornemen kenbaar om de
stad over te geven en verzochten hem dit
aan den bevelvoerenden Franschen com
mandant mede te deelen. De groote vraag
was wat de Franschen zouden doen als
Middelburg de witte vlag heesch. Zouden
zij de dan waarschijnlijk snel naderende
Duitschers blijven beschieten En wat zou
den de Duitsche troepen dan doen?
Inmiddels was het laatste bombardement
begonnen. De burgemeester slaagde erin
telefonische verbinding te krijgen met den
Franschen commandant, een admiraal,
wien hij bovengenoemde vraag voorlegde
„Zullen de Franschen voortgaan met schie
ten als wij de witte vlag hijschen?"
Dë admiraal zeide „Daarop kan ik niet
antwoorden".
Mr. dr. Van Walrê de Bordes, die tot
dusver gesproken had namens het Com
mando-Zeeland, deed daarop als een goed
burgervader het volgende verzoek aan den
Franschen admiraal
„Wilt U om onze stad en onze bur
gerbevolking zooveel mogelijk te sparen
bevel geven, dat Uw troepen de stad niet
verdedigen en de stad niet zullen binnen
gaan?"
De admiraal antwoordde hierop: „Ik zal
alles doen, wat in mijn macht ligt om Uw
stad te sparen. Morgenochtend zal nog
slechts een uiterst geringe Fransche troe-
DE DISTRIBUTIE VAN THEE EN KOFFIE.
Vari 6 Juni tot en met 5 Juli>/2 ons thee of </2 pond koffie.
Het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart en het Rijksbureau voor
de voedselvoorziening in oorlogstijd maken in aansluiting op hetgeen reeds betref
fende de distributie van koffie en thee werd medegedeeld, het volgende bekend
Om te bevorderen, dat bij den aanvang van de eerste distributieperiode op Don
derdag 6 Juni a.s. de winkeliers over voldoende voorraden zullen beschikken om aan
de aanvragen van de consumenten te kunnen voldoen, Was het noodzakelijk de af
levering en. verkoop van thee en koffie aan den consument van Dinsdag 28 Mei tot cn
met Woensdag 5 Juni a.s. stop te zetten.
In de eerste dïsfcributieperiode, welke loopt van 6 Juni tot en met 5 Juli
a.s. zal op een nader aan te wijzen bon beschikbaar worden gesteld /i ons
thee öf Zi pond koffie.
De toewijzingen voor de detaillisten en hotels, café's, restaurants enz, zullen zoo
veel mogelijk in den loop van deze week door de plaatselijke distributiediensten
worden uitgereikt.
Indien men deze week geen toewijzing ontvangt, behoeft dit geen reden tot be
zorgdheid te geven, daar met eenige vertraging tengevolge van verkeersmoeilijkheden
moet worden rekening gehouden.
In verband met de verschillende bestaande soorten en merken thee en koffie zullen
de toewijzingen in 4- gedeelten gesplitst worden, zoodat de winkelier de keuze heeft
bij vier leveranciers zijn inkoopen te doen.
De toewijzingen voor de winkeliers zijn gebaseerd op de helft van de door de win
keliers opgegeven maandomzetten. In den loop van de eerste distributieperiode
zullen zij een tweede toewijzing ontvangen.
Teneinde de hotels, café's en restaurants in staat te stellen zooveel mogelijk op
volle capaciteit te werken, zal aan deze bedrijven een toewijzing worden verstrekt,
welke gelijk is aan 90 procent van hun normale omzetten aan thee en koffie.
De behandeling van Duitsche
krijgsgevangenen in Frankrijk.
Nota aan de Fransohe regeering.
De Duitsche regeering heeft door be
middeling van den Amerikaanschen am
bassadeur een uitvoerige nota aan de
Fransche regeering gericht waarin zij er
op wijst dat de behandeling van de in
Frankrijk in gevangenschap verblijvende
Duitsche luchtstrijdkrachten in flagranten
strijd is met het volkerenrecht. De Duit
sche regeering kondigt aan dat wanneer
dergelijke gevallen in de toekomst nog
maals voorkomen, zij tot de scherpste ver
gelding zal overgaan.
Nadere bijzonderheden.
Het D.N.B. heeft van bevoegde militaire
zjjde nadere bijzonderheden ontvangen over
twee gevallen, die de met liet volkenrecht
in strijd zijnde- oorlogvoering der Fran
schen aan dc kaals: stellen.
Het eerste geval betreft het misbruiken
van het Roode Kruisteeken. Een kapitein
heeft zijn superieuren medegedeeld, dat na
een aanval op de in het noord-westelijk ge
deelte van Valenciennes liggende vijande
lijke colonnes, de Franschen bij hun poging
naar het zuiden door te breken, de Roode
Kruis auto's gelijkmatig onder de andere
wagens der colonne verdeelden, opdat zij
niet zouden worden aangevallen.
Het tweede geval betreft het gebruik
van dum-dum kogels.
Bij de verovering van de vesting Laon
werd de uit vijfhonderd man bestaande be
zetting in dc schuilkelder van dc citadel
gevangen genomen. Bij kisten tegelijk
brachten de Franschen de geweer- en op
banden gestoken munitie voor machinege
weren op de binnenplaats van de kazerne.
Bij een nauwkeurig onderzoek van de ci
tadel werd door de Duitschers echter nog
meer munitie gevonden, in lusten verpakt.
Bij onderzoek bleken dit door een fabriek
in serie vervaardigde dum-dum kogels 1e
zjjn. De Duitsche troepen vóór Laon zijn
'door dum-dum kogels verwond.
penmacht zich op Walcheren bevinden,
zoodat verdere strijd hier niet zal plaats
hebben".
Het was duidelijk, dat de Fransche be
velvoering het plan had haar troepen on
der dekking van den nacht in te schepen
en te vervoeren. Dit plan is geen succes
geworden.
De eigenlijke overgave, het toonen van
de witte vlag, heeft zich op de volgende
dramatische wijze toegedragen
Een burger-motorrijder, dc heer H. A,
Enkelaar, bevond zicli met zijn motor op
het Molenwater, toen hij werd aangehou
den door de daar gekazerneerde militaire
politie. Men verzocht hem een korporaal
mede te nemen op de duo, welke korporaal
een witte vlag bij zich had. Deze militair
was de korporaal-telegrafist der Marine
F. Mink.
De heer Enkelaar voldeed aan het ver
zoek. Hij nam zijn weg door de stad en
daarna over het jaagpad naar Veere, tot
in de bocht van het Kanaal door Walche
ren. Daar werden zij overgezet in een
roeiboot van schipper A. Veimeulen. De
heeren Vermeulen en P. Ouwerkerk laad
den de motorfiets in een sloep en namen
ook de twee mannen aan boord.
In vlug tempo werd naar den overkant
geroeid en daar zetten de heeren Enkelaar
en Mink hun tocht voort. Het ging nu over
den Kleverskerkschen weg en langs de
Arne naar Arnemuiden. Midden tusschen
öe vluchtende Franschen ging het door.
De Duitsche vliegtuigen beschoten - de
Franschen onophoudelijk met machinege
weren. Kogelregens sproeiden over den
weg. Maar de witte vlag werd verder ge
bracht
Daar gooiden reeds de Franschen de wa
pens weg en haast ongelooflijk reeds
naderden de eerste Duitsche kolonnes.
Eenige Duitsche schildwachten Melden
de motorrijders tenslotte aan. De twee
Nederlanders lieten het motorrijwiel bij hen
achter en liepen verder, naar den Sloedam,
waar zich de bevelvoerende Duitsche offi
cieren bevonden. Korporaal Mink toonde
hen de witte vlag. Middelburg was over
gegeven.
Het motorrijwiel werd door de Duit
schers in beslag genomen. De twee afge
zanten werden in een zijspan naar Mid
delburg teruggebracht. Daar namen zij met
een afscheid van elkaar. Korporaal Mink
maakte zich ongerust over zijn familie
Onze Bureaux zijn gevestigd
MIDDELBURG
Redactie: Lange Viele 67, Tel. 617
Adm.: Klein Vlaanderen 24, Tel. 575
VLISSINGEN
Redactie en Adm.: Walstraat 58-60
Telefoon 10 (2 lijnen)
GOES
Redactie en Adm,; Turfkade 15
Telefoon 2863
SOUBURG
Kanaalstraat 45, Telefoon 35
BRESKENS
Dorpsstraat 35, Telefoon 21
H.H. correspondenten gelieven
van vandaag af hun berichten en
verslagen op te zenden aan het
volgende adres 3'
Redactie
Prov. Zeeuwsche Courant
Walstraat 58—60, Vlissingen.