Prijscontrole
DE WONDERLIJKE AVONTUREN VAN KOPPIE KOPIJ
mijn
lenhu is
jeleide
;n een
|kregen
al op
kreeg
jeving
ar me
U had
|n was
zelfs
|gd bij
an heb
Irieven
[en. U
ten nis-
Ij. S.S.
Insel-
I bij de
In S.S.
Jirkomt
geven.
len dat
T>e kan
chure,
lik op.
len lid
tdrage
Isigne,
lu gaf
teerde
leugd-
kelijk-
}f ge-
liddel-
chreef
l.-Soc.
1/ van
ef van
vurig
1st was
lar het
enen".
I trouw
men
|t, om-
proken
\y
|mede-
i heeft,
|en en
el van
bij de
Irlogs-
Wijk,
flat zij
tl van
gezoek
er bij
lopge-
tteerd
toen
llaagd
lan de
mijn
neer-
boord
bhten.
lezegd
luitser
|n: Je
obels.
ap de
ftaan-
W.v
krme-
[vvebel
fcn eer
door
fen?
fn. Ik
[nooit
tt ook
is de
maal
I maal
|r het
ezegd
Imaal,
lakkee
zich
Ir, be-
\nd in
oorlog
I zeker
|ij i'et
zich daarbij in den beginné te vervoersen
maar heeft dit spoedig herzien. Bèch.
had kunnen onderduiken, maar heeft een
andere rol gekozen. Daarbij was zijn stre
ven niet gericht op het eten van twee wallen,
maar op het brengen van steun aan diverse
mensen en ook aan de illegaliteit. PI.
verwijst dan naar het boek „Verdrinkend
Land" waarin Gibbels zo juist is beschre
ven. Toen de donkere wolken zich boven
het eiland samen pakten vond men Gib
bels bereid om zich voor de Nederl. be
langen te spannen. Het is den besch. gelukt
om de inundatie van verschillende polders
te verhinderen. Een ander voorval is de
wegvoering van de jonge mannen op ons
eiland. Door grote vindingrijkheid wist
Gibbels een 100-tal personen te redden.
Hij maakte een lijst op van personen met
grote gezinnen en mensen die ziek waren.
Als de besch. onder was gedoken, had
hij zichzelf veel bespaard, maar voor de
bevolking niets gedaan. Het voorval op
het kerkhof is besch. niet aan te rekenen.
Betreffende de Duitse soldaat, meent pl.
deze soldaat werd aangeklaagd beledigende
uitlatingen over figuren van de Duitse Staat'
waarbij Gibbels als getuige werd opge
roepen. Deze man heeft misschien gedacht
dat Gibbels hem had aangeklaagd. Dat
besch. gezegd zou hebben dat hij het heer
lijk vond deze grote tijd te beleven, is
mogelijk. Hij heeft dit echter ontkend. Dat
besch. een reispas aanvroeg is te m otiveren.
In overmaat van ijver heeft hij zich aan
gesloten als Jeugdleider, terwijl de verschil-,
lende lidmaatschappen niet zijn te ont
kennen. Door dat deze man een gift gaf
aan de Germaanse S.S.stel ik mij voor dat
men hem toen heeft ingeschreven en bro
chures met het nummer der inschrijving is
gaan sturen. Hij gedroeg zich echter niet
als een S.S.er De brief aan de kringleidere
schreef verdachte toen hij nog aan de
verkeerde kant stond. Door zich op te geven
voor de burgm.-cursus wou hij een beter
overzicht krijgen van wat er eigenlijk in
deze kringen omging. Eerst heeft men zich
te recht, later ten onrechte aan Gibbels
geërgerd. Pl. vindt het belangrijk dat be
schuldigde van de bezettingstijd niet heeft
geprofiteerd. In aanmerking genomen dat
deze besch. onnoemlijk veel goed heeft
gedaan, 17000 man gespaard voor» de eva
cuatie enz. vraag ik om een straf die gelijk
staat aan de tijd in bewaring doorgebracht.
Ik verzoek ook deze besch. niet het recht
te ontzeggen om openbare functies te
bekleden. Ik leg U nog over enige kwitan
ties van geiden die hij nog bij de moffen
heeft weten los te krijgen. Deze besch. 1
heeft een zeer zware straf gehad. Ik ver
zoek U hiermede rekening te houden.
Pres.: tegen besch. U was toch eerst
fotograaf
G.: Dat was amateurswerk. Ik wou nog
zeggen, dat ik kardinaal fouten heb ge
maakt, doch nimmer om Nederlanders te
benadelen. Met afgrijzen heb ik dit later
ingezien en getracht om goed te maken wat
ik kon.
Uitspraak over 14 dagen.
Jan Blok, tuinder 34 j. Middelharnis
heeft in Aug. 1942 vrijwillig dienst ge
nomen bij de N.S.K.K. en deed dienst in
^.A,-verband, ging in April 1943 vrijwil
lig in dienst bij de organisatie Todt en
verrichtte daardoor werk te Ouddorp,
zou zelfstandig, althans in vereniging met
W. C. J. v. As en/of C. Verolme bij de
Duitsers hebben aangegeven dat C. A.
Bolk, werkzaam bij den aannemer Hoek,
de woorden zou hebben gezegd: „Als de
oorlog over is, slaan we alle Duitsers de
hersenen in!" althans dit heeft verteld,
wetende, dat dit voor Bolk gevaarlijk was,
met het gevolg, dat Bolk werd verhoord
door den Kolonnenführer en door de S.D.
gevangen gezet te Rotterdam, Amersfoort
en Vught, hij gaf openlijk blijk van inge-
nomendheid met den vijand door zich
te laten fotograferen met Duitsers, door
einde 1940 lid der N.S.B. te worden, pro
paganda bevorderde en vergaderingen be
zocht, bovendien was hij groepsadmini-
strateur. Hij was lid van het N.A.F.,
meldde zich voor de W.A. en droeg in het
openbaar W.A.-pet en koppel.
Pres.: Is het juist dat U bij de N.S.K.K.
ging?
Blok: Ik was bij een particulier, want de
Firma Hoek betaalde mij.
Pres.: U droeg toch een pakje ook?
Blok: Ik ben vanaf mijn 6e jaar invalide
en kan geen uniform dragen.
y Pres.: Hadt U er geen bezwaar tegen om
werkzaam heden tegen Uw land te ver
richten
Blok: Er werkte toch gewone mensen ook.
Pres.: U was toch ook lid v/d N.S.B.
Blok: Wij gingen voor de oorlog veel
met v/d Nieuwendijk om en die werd ook
lid.
Pres.: U sloot ook een herverzekering
hè?, U probeerde contact te krijgen met
de illegaliteit en liet U daarbij inschrijven.
Blok: Ik had ruzie gehad met van Beek.
Pres.: U was toch ook lid van de W.A.?
Blok: Ik heb er niet voor betaald en
slechts 14 dagen een uniform gedragen.
Pres.: En dan die kwestie met Bolk. Hoe
is dat gegaan
Blok ontkent van deze zaak te weten.
Volgens Me verklaringen heeft Blok het
gezegde van Bolk overgebracht aan Verolme
en deze weer aan den W.A.-man van As.
Blok blijft de verklaringen onder ede; hard
nekkig tegenspreken. Hij heeft niets met
het geval te maken.
Pres.: U liet zich ook met de Duitsers
fotograferen.
Blok: Dat wist ik niet eens, maar Tiele-
man zei het.
Volgens het beheersinstituut bezit Blok,
behalve zijn meubelen niets. De echtge
note Arentje van Assen krijgt 12,onder
steuning.
Verdediger Mr. den Hollander.
j Deze dagvaarding bestaat uit tweedelen.
I De functie enz. en het verraad.
I Blok was voor de oorlog communist. Op
de N.S.B.-vergaderingen gingen zij in
debat. v.d. Nieuwendijk ging over naar de
N.S.B., Blok volgde hem als getrouw
discipel. Later werkte hij bij de Weer
macht en kwam zodoende terecht bij de
W.A. Actief lid was hij niet omdat hij
kreupel was en men hem slechts kon ge
bruiken als bewaker. De uniformpet zal
comedie geweest zijn, want de fam. Blok
bestaat nogal uit artisten, ze zullen met
die pet pret gehad hebben. Betreffende het
verraad, alle verklaringen hierover zijn
vaag. De verklaring van Verolme is in elk
geval niet objectief omdat deze in de zaak
ook gehoord wordt. Wielaard heeft de
voornaamste verklaring afgelegd, deze heeft
het proces van de aangifte getekend gezien
door Verolme en v. As. Pleiter acht het
volkomen onaannemelijk dat hier enig
bewijs tegen Blok aanwezig is.
Over het illegale werk van Blok staat
vast dat Blok in verschillende gevallen
gesaboteerd heeft, ofschoon ik niet kan
beoordelen of dat illegale contact, die
Suzan, nuttig werk heeft verricht, aldus pl
Blok is gearresteerd op de zaak van het
verraad, al had hij dit gezegd dan nog had
hij de vijand geen hulp en steun verleend.
Pl. vraagt onmiddellijke invrijheidstelling.
Het Tribunaal begeeft zich daarop in de
raadkamer.
Na heropening deelt zij mede op 7 Mei
uitspraak te zuilen doen.
C. Verolme oud 43 jaar, te M'harnis
stond terecht voor hulp en steun verlening
aan den vijand, door in 1942 vrijwillig
dienst te doen als bunkerbouwer, door in
hetzelfde jaar vrijwillig bij de N.S.B.K. te
gaan, waardoor hij in M'harnis een auto-
lager bewaakte, later in W.A. verband,
door in Juli 1943 aangifte te doen bij den
N.S.B. burgemeester van Ouddorp, Schip
per, dat zijn schoonvader A. Heerschap nog
een groot aantal zilveren munten verborgen
had, met het gevolg, dat bij Heerschap het
geld in beslag werd genomen, door tijdens
zijn N.S.K.K.-dienst, in samenwerking met
W. J. C.-van As en/of J. Blok bij de Duit
sers aan te geven dat C. A. Bolk, werkzaam
zijnde voor de weermacht het volgende
had gezegd: „Als de oorlog over is, slaan
we alle Duitsers de hersenen in" met het
gevolg dat C. A. Bolk door de S.D. werd
gevangen gezet, door Vova regelmatig te
kopen, door aansluiting bij de N.S.B. en
het N.A.F., door als lid van de N.S.B.
van de beweging steun te ontvangen.
De Pres. deed in het kort mededeling
van de inhoud den processtukken en vroeg
of Verolme vrijwillig bij de Firma Esselink
gekomen was.
V. zegt dat hij door het arbeidsbureau
is aangewezen om daar te gaan werken.
Wel ging hij vrijwillig auto's bewaken.
Het was geen N.S.K.K. want de firma
Floek betaalde ons uit. Het was een O.T.
autolager.
Pres.Dat van dat geld vind ik maar een
misselijke geschiedenis. Jij dacht volgens
de verklaring dat je vader het geld aan de
erfenis wou onttrekken, maar dan had je
naar het Hollands recht moeten gaan.
V. zegt dat hij bij de burgm. geweest is
om er geld van te krijgen, ik heb er niet
over gedacht dat dat geld in beslag zou
kunnen worden genomen en dat mijn
schoonvader in moeilijkheden zou komen.
Pres.: Je loopt in zo'n geval niet naar de
politie.
V.: Als ik hem had willen verraden, had
ik het allang kunnen doen.
Pres.Waarom ging je niet naar een no
taris? Maar je wou met de Duitse macht
komen. En hoe is het met die Bolk gegaan?
V. Dat weet ik niet, daar ben ik niet bij
geweest.
De Pres. leest het procesverbaal voor.
V.: v. As heeft het aangegeven, hij heeft
het van Bolk gehoord. Ik heb het v. As
horen zeggen. Blok kwam 's avonds in het
wachtlokaal, om 5 uur. Tussen 5 en 6 uur
is het gebeurd. Blok had het v. As verteld.
Pres.: Bent U bij de kolonnenführer ge
weest, ja of nee.
V.: Neen.
Blok heeft het mij niet verteld.
Pres.: In de garage kwam Blok, U zegt
dat hij het aan v. As vertelde en U hoorde
het.
Na veel draaien van den besch. komt
vast te staan dat v. As bij het gesprek
tegenwoordig was.
Pres.: Wat hebt U verklaard bij de
kolonnenführer
V.: O, later werd ik daar geroepen, toen
was Blok daarbinnen.
Pres.: Blok verklaart dat hij er niet
geweest is.
Wielaart verklaart dat jij zei: „Had ik
mijn mond maar gehouden dan was er
niets gebeurd".
V.: Ik heb Wielaard er nooit over ge
sproken. Getekend heeft hij het procés
ook noot.
Pres.: Dubbeld, ook een van jullie
clubje, daar zei je ook tegen: „Flad ik mijn
mond maar gehouden, dan was er niets
gebeurd".
Pres.: U bent zo onschuldig als een pas
geboren lammetje en alle mensen die tegen
U verklaren liegen.
Uit armoede werd Verolme lid van de
N.S.B.
Als getuige a decharge werd W. van
Antwerpen, landarbeider eveneens geïnter
neerd gehoord.
Verdediger vraagt of de getuige iets van
de verraadzaak weet, maar deze weet niets,
zodat hij voor pl. of besch. geen steunende
verklaringen kan afleggen. De echtgenote K.
Heerschap leeft van ondersteuning.
Mr. P. Verheul relateert in de eerste
plaats dat besch. niet vrijwillig bij de O.T.
in dienst ging. Verder was hij niet bij de
N.S.K.K, maar bij de firma Hoek..Het vol
gende punt is de zaak van de geldinlevering.
U hebt de ontwikkeling van deze man leren
kennen en zult begrijpen dat deze man ging
naar de hoogste autoriteit on zijn ogen, naar
de burgm. ïk geloof hem wel als hij zegt
het was niet mijn bedoeling om mijn schoon
vader te verraden. Dat hij niet naar een
notaris ging, is.dezen verdachte gezien zijn
intellect, niet aan te rekenen. Inzake de
kwestie Bolk geloofd pl. dat hij de waarheid
zegt en niet Blok. Vast staat echter dat v. As
de klacht heeft ingediend. Pl. zegt dat de
feiten niet bewezen zijn. Uit armoede sloot
verdachte zich aan bij de organisatie.
Beter werd hij er niet van, ik wil niet on
middellijke invrijheidsstelling vragen, maar
al ware alle feiten in de dagvaarding ge
noemd waar, dan geloof ik nog dat verd.
Zwaar genoeg gestraft is.
Uitspraak 7 Mei.
Marinus Hanenberg landarb. te
Sommelsdijk oud 27 jaar werd beschul
digd van:
Hulp en steunverlening aan den vijanij
door in '43 vrijwillig in dienst te treden bd
de O.T. te Ouddorp;
t
en door in Juli '43 zich vrijwillig te melden
voor dienst bij de „Landwacht Nederl."
later landstorm Nederland en daarvoor een
opleiding te ontvangen in een kamp te
Weert, waarin hij een bloedgroepsteken met
de letter B in zijn arm ontving.
Pres.: Dat is juist hè.
H. Dat van die O.T. niet. Ik ben ge
vorderd. Ik was werkloos en ging naar het
A.B., toen moest ik naar de Firma Hoek.
Ik was ef de helft van de tijd niet. Ik ging
bij de landstorm om niet naar Duitsland
te hoeven, maar die landstorm was heel
anders dan ik dacht. Het was een soldaten-
opleiding, maar ik kwam er door moeilijk
heden met het onderduiken. Die landwacht
dacht ik, dat politie was. Het is mij verkeerd
voorgesteld. Het spijt me zeer. Bij Oskam
ben ik ontboden en die heeft me gezegd:
„Mannetje, ik zal je wel te pakken krijgen".
Uit angst ging ik toen naar Rotterdam.
Pres.: U hebt het bloedgroepteken ge
had.
H.: Ik werd langs een cantine geleid en
daarna kregen we dat teken, ik wachtte
rustig af om onder te duiken. Uit die
kazerne weglopen dat ging niet. Toen ik
de eed op de Führer moest afleggen, heb
ik me ziek gemeld.
De verhoren zijn door burgers ge
leid die je toen in een hokje stopten. Ik
was nog geen half uur in de Gr. v. Pr.
school of ik zat al in de kast.
Pres.: Maar dit is een proces-verbaal
van v. d. Poel?
H.: Ik heb het toen maar getekend, het
was toch voorlopig.
Pres.: U hebt door deze dienstname Uw
Nederlanderschap verloren.
H.: Dat is wel het ergste. Ik werk nu
graag in de mijnen, ik was er nog maar 14
dagen toen kreeg ik al extra rantsoen.
Mr. v. d. Hoeven achtte bij deze verd.
geen politieke gevoelens aanwezig. Hij
speelde waperis in handen van andere men
sen enz. 1
De vraag is waarom kwam besch. bij
de Landwacht. Dit is waarschijnlijk ge
komen door domheid. Hij heeft zich ook
niet gemeld voor krijgsgevangenschap. In
zijn landwachtsperiode heeft hij geen
kwaad gedaan. De vader van deze man heeft
hem dringend nodig in zijn land en daarom
verzoek ik met aandrang deze besch. in
■vrijheid te stellen.
FL: Ik voel dat ik op het ogenblik zeer
nuttig werk verricht in de mijnen en als
ik vrij kom, en ik kan in het land gemist
worden ga ik naar de mijnen terug.
Het Tribunaal vindt geen termen aan
wezig, aangezien de belangrijkheid van het
geval, om verdachte terstond in vrijheid
te stellen.
Uitspraak over 14 dagen.
Een zesdaagsche actie van de Prijs
controle op de Zuidhollandsche eilanden
leverde een kleine honderd processen-
verbaal op.
Vele cafébedrijven bleken te hooge prij
zen voor dranken te berekenen, garages
voor monteurs- en reparatiewerkzaam
heden, smederijen voor het verleggen van
ijzers, brandstoffenhandelaars voor sneeuw
en ijstoeslag, meubelhandelaren voor klein-
meubelen en garnituren, schoenenwinke
liers voor schoenen en pantoffels, drogisten
en andere detaillisten voor borstelwaren,
slagers voor vleesch, banketbakkers en
buffethouders voor gebakjes.
Een gunstige uitzondering maakten de
levensmiddelen- en de textielbranche, waar
de prijzen in het algemeen goed lagen.
Uiteraard bleken ook ditmaal de aangetrof
fen prijsovertredingen veelal te berusten
op te hooge inkoop en worden de verkregeh
gegevens gebruikt voor het opsporen van-
de bron. De leveranciers zullen dan ook
niet ontsnappen aan een uitgebreid onder-
Zoek.
A
„Meneer Primeur, eh... ik...", stamelde Koppie helemaal in de war, „ik dacht dat U... dat U een
van die.
„Dat ik een van die rovers was, zeker? Mooi is dat! KorA ik hier als een haas naar toe om jou te helpen
en uit dankbaarheid geef je me een klap, die me sterretjes liet zienLeuke collega ben jij, Koppie. Maat
je kan harder slaan dan ik dacht, dat moet ik zeggen! Maar zou je me nu niet losmaken? Dat touw kunnen
we straks nog wel beter gebruiken, denk ik". Koppie knielde bij Pieter Primeur neer en maakte vlug het
touw los. „Neem me niet kwalijk, meneer Primeur, maar ik dacht heus.„Nou stil maar, Koppie",
zei Pieter toen hij los was en zijn pijnlijke armen wreef, „het was ook dom van tne om zo binnen te komen.
Ik had kunnen weten dat jij op de rovers zat te loeren. Maar nu moeten we handelen! Vlug! Ik hoor een
auto!" Koppie luisterde en hoorde in de verte inderdaad een auto stilhouden. Er klonken stemmen. Pieter
sprong op, liep naar het knopje van het licht en draaide het om. Koppie voelde zijn hart in de keel bonzen,
toen hij in het pikkedonker stappen hoorde naderen.
