r HLi IJ 111#
De enorme zaadknoeierijen
van de firma Keuzekamp
VOOR GOEREE EN OVERFLAKKEE
VRIJDAG 28 Fcbr. 1947 H9 E9 ÉêÊT m| Tweede jaargang - No. 81
Advertentieprijs 12 cent per 9B aSHS? vKSB9T Middelharnis Tel. No. 332
aanzienlijke korting CHRISTELIJK NATIONAAL STREEKBLAD Dinsdag en Vrijdag
:st
is
Karei Doorman
Gilles Leune in verhoor
Rotterdam en de vaste
verbinding
2i) n
rden
een
kan
raag
rder
fans
men
wil
aren
een
stri-
lam-
aan-
van
for-
raan
die
met
n 't
stri-
ok al
icht.
uiten
aan-
de
eden
illeen
stand
KM.
van
aeters
ri '47
kend)
Uien
Oommissie pan Redactiet Ds W. Anker, W. A. de Bakker, N. v. d. Brugge, A. van Eek, C. Edewaard, Mr. J. J, Groeneveld,
Ds. N. de Jong, C. P. Kijkuit, C. M. Vogelaar.
a-
als
et
164
Gisteren, 27 Februari, was het vijf jaar
geleden, dat Schout bij nacht Karei
Doorman de heroïeke woorden sprak: „Ik
val aan, volgt mij", en hij met zijn kruiser
„De Ruyter" in de slag om de Java-zee
ten onder ging.
Van Karei Doorman zullen de geschiede
nisboeken schrijven als van de held, die de
zware, ongelijke strijd met grote moed
aanvaardde en tot het bittere einde voort
zette, tot hij met zijn kruiser in de golven
van de Java-zee verzonk.
„Nederlands Zeemacht in Oorlog" schreef
van hem:
„Schout bij nacht Doorman glimlachte,
toen hem het commando over de Striking
Force werd opgedragen. Hij verheugde
Zich oprecht, dat een Nederlands marine
officier deze eer te beurt viel, maar aan de
andere kant ontveinsde hij zich niet, dat
hij voor een uiterst moeilijke taak stond,
gezien de grote vijandelijke overmacht ter
Zee en in de lucht. Bovendien zou het
Geallieerd-eskader gaan bestaan uit vier
nationaliteiten, die nimmer gelegenheid
hadden gehad in één verband te oefenen."
Karei Doorman is met zijn mannen ten
onder gegaan bij de vervulling van zijn
plicht.
Wij gedenken Karei Doorman, wij ge
denken zijn mannen, waaronder ook
Flakkeeënaars, die alles hebben gegeven
in de strijd om Indië.
Gaan onze gedachten in deze dagen niet
als vanzelf uit naar Indië thans? Vragen
we ons somtijds niet af: was het daarvoor
dat 27 Februari 1942 zovele offers zijn
gebracht? Was het om de Japanse knecht
Soekarno aan het bewind te brengen?
Voelt het Nederlandse volk zijn v#ant-
wocrdelijkheid tegenover Indië? Waarom
hebben onze jongens de wapenrok aan
getrokken en zijn ze naar Indië gegaan?
Toch om de belofte van H.M. de Koningin
in te lossen, om vrede, rust en welvaart te
brengen? Wij brengen nu toch weer offers,
niet om naar het woord van den heer Tila-
nus de volken van Indië over te leveren
aan het Russisch Communisme en het
Amerikaans kapitalisme?
Mogen de strijd en de offers van Karei
Doorman en zijn mannen ons onze taak
in Indië doen beseffen: de Indische volken
behoeden voor terreur, willekeur en dicta
tuur en het brengen van waarachtige vrij
heid voor allen!
Op ons eiland is het verlangen groeiende
naar een verbinding met het vaste land'
Een brug of een dijk doet er minder toe,
wanneer we maar uit het isolement verlost
worden.
Deze barre winter doet weer eens zien,
wat het zeggen wil, eilandbewoners te zijn.
Niemand zou er verwonderd over z'ijn,
wanneer het geheele verkeer met „de
overkant" zou moeten worden gestaakt
met alle groote nadeelen, ook voor onze
voedselvoorziening, daaraan verbonden.
De Flakkeesche Gemeenschap heeft met
bewonderenswaardige ijver dit vraagstuk
in het centrum der belangstelling geplaatst.
De Statenleden hebben met kracht op
de noodzaak van een vaste verbinding in de
stukken en de vergaderingen gepleit.
In de Commissie is Flakkëe vertegen
woordigd, al hadden we ook gaarne iemand
uit het zakenleven, niet tot den landbouw
behoorend, er in benoemd gezien.
Thans gaan cok in Rotterdam stemmen
op hetzij medewerking aan het plan te
verleenen, hetzij instemming te betuigen.
In het Centraal Rapport over de begroo
ting der gemeente Rotterdam voor 1947
lezen we:
„door een der leden werd erop gewezen,
dat in de in December gehouden vergade-
Door het Bijzonder Gerechtshof te
's-Gravenhage werden öp Vrijdag 21 Fe
bruari 1947 behandeld de zaken tegen
P. J. J. Vis, directeur van de Zaadhand el
Westland Culturen te Wateringen en Gilles
Leune, commissionnair, wonende te Dirks-
land.
Aan Vis was ten laste gelegd, dat hij
omstreeks Juli 1943 te Rijswijk als directeur
van de Zaadhandel Westland Culturen een
klacht heeft ingediend bij de Sicherheits-
dienst tegen den mede-directeur of mede
firmant Dirk Keuzekamp, diens broer J.
Keuzekamp en den commissionnair T. C.
Remus naar aanleiding van sabotage bij
zaadleverantiën bestemd voor Duitsland of
door Duitsland bezette gebieden, tengevol
ge van welke klacht D. Keuzekamp door
de S.D. is gezocht en J. Keuzekamp en
T. C. Remus zijn gearresteerd en voorts
terzake van het feit, dat hij,,terwijl hij wist,
dat D, Keuzekamp door de S.D. gezocht
werd, getracht heeft Keuzekamp te laten
arresteren door met enkele rechercheurs
van de Politie te Rotterdam tesamen met
Leune te gaan naar de plaats, welke D.
Keuzekamp in een brief aan Leune had
opgegeven, welke brief Leune aan hem, Vis,
had laten lezen, en terzake dat hij op of
omstreeks 3 Januari 1944 te Rijswijk een
brief naar de S.D. te Utrecht heeft gericht
met het dringende verzoek om den com
missionnair K. Aleman te Ouddorp op
grond van een weigering om inlichtingen
te verstrekken omtrent sabotage te laten
arresteren, tengevolge waarvan Aleman is
gearresteerd en ruim 4 weken in arrest is
gehouden, door welke handelingen hij op
zettelijk D. Keuzekamp en T. C. Remus,
J. J. van Haren en K. Aleman heeft bloot
gesteld aan opsporing en vervolging en
vrijheidsberoving vanwege de Duitsers en
tenslotte terzake van het feit, dat hij den
vijand hulp heeft verleend door zoveel
mogelijk zaadleveringen voor Duitsland te
bewerkstelligen.
Aan Leune werd ten laste gelegd, dat
hij op of omstreeks 3 en 6 September 1943
aan Vis, directeur der Westland Culturen
een brief heeft laten lezen van Dirk Keuze
kamp, waarin deze een afspraak maakte
voor een ontmoeting voor het Erasmushuis
op eten Coolsingel te Rotterdam op 6
December 1943, bij welke brief Keuzekamp
ring van de Provinciale Staten van Zuid-
Holland door meerdere sprekers met na
druk is gevraagd om een vaste brugverbin-
ding met het eiland Gceree en Overflakkee.
De calculatie, die hierbij werd gegeven, was
belangwekkend. Daar door het tot stand
komen van een dergelijke brugverbinding
niet alleen het belangrijke eiland Goeree en
Overflakkee veel gemakkelijker bereikbaar
wordt voor Rotterdam, doch ook de ver
binding met de Zeeuwsche eilanden aan
merkelijk wordt verbeterd, is het van belang
te achten, dat de gemeente Rotterdam aan
de totstandkoming van deze brug mede
werkt of althans blijk geeft deze totstand
koming van groot belang te achten. Is het
College van B. en W., zoo werd gevraagd,
bereid daartoe stappen te ondernemen?"
Allerwege vindt het rechtvaardig verlan
gen van Flakkee gehoor.
Niet het particulier belang, doch het
geheele economische leven heeft belang bij
een vaste verbinding.
Van het praten kome men spoedig tot
de daad.
verzocht hem geld en shag te overhandigen
Zulks terwijl hij wist, dat Keuzekamp op
een klacht van Vis door de S.D. werd
gezocht, en dat hij op het afgesproken uur
begeleid door enige rechercheurs van
Politie zich naar de afgesproken plaats heeft
begeven en aldaar aan den door Keuzekamp
gestuurden persoon van Haren een pakje
shag heeft overhandigd, waarop van Haren
is gearresteerd.
In deze zaak waren door den Procureur-
Fiscaal 5 en door de verdediging 2 getuigen
gedagvaard.
Als advocate voor Vis trad op Mevr.
Mr. Pauwe te 's-Gravenhage, terwijl G.
Leune verdedigd werd door Mr. L. J. den
Hollander te Middelharnis.
Als 1ste getuige wordt gehoord D. Keuze
kamp, firmant der Westland-Culturen Mij
te Rijswijk.
Deze verklaart, dat hij in 1940 met Vis
in contact is gekomen, waarna zij samen
met C. Vetter de Westand Culturen Mij
hebben opgericht. Tegen de zin van Keuze
kamp in zouden Vis en Vetter grote bestel
lingen uit Duitsland hebben geaccepteerd,
welke bestellingen Keuzekamp niet had
gewenst Keuzekamp verkaart dan voorts,
dat hij zich uitsluitend had bemoeid met
de expeditie en dat hij herbij de leveringen
van zaad naar Duitsland zoveel mogelijk
saboteerde. Hij zou hiertoe ondeugdelijk
Zaad naar Duitsland hebben gezonden,
terwijl hij het goede zaad door dit te ver
hitten waardeloos maakte. Op deze wijze
Zouden de Duitsers uitsluitend waardeloos
zaad ontvangen hebben
De raadsheer Mr Ikman van Burck
wijst deze getuige erop, dat hij thans
onder ede staat. Hij vraagt hem, of hij zich
niet herinnert, dat hij in 1943 voor hem,
Mr. Ikman van Burck, als tuchtrechter te
's-Gravenhage terecht gestaan heeft terzake
van zwarte handel naar Duitsland Op de
vraag van Mr. Ikman van Burck of Keuij'e-
kamp thans niet erkent dat hizeer grote
partijen zaad klandestien en voor zwarte
prijzen via Wolters in Venlo naar Duitsland
geleverd heeft, moet Keuzekamp bevesti
gend antwoorden.
Ook ontkent Keuzekamp thans niet meer,
dat hij er van op de hoogte was, dat de
Westland Culuren zaad naar Duitsland
Zou gaan exporteren en dat hij hieraan
heeft mee geholpen.
Ook erkent Keuzekamp desgevraagd ten- 1
slotte, dat hij een grote partij peulvruchten
via Wolters te Venlo naar Duitsland ge
smokkeld heeft en geheel buiten de West- j
land Culturen om grote partijen zaad in j
het zwart heeft verhandeld.
Mr. Ikman van Burck wijst in verband
hiermede erop, dat hij zelf indertijd Keuze
kamp terzake van deze transacties tot1
25.000,boete heeft veroordeeld.
Mr. den Hollander vraagt Keuzekamp
of hij erkent, dat hij tijdens de oorlog ook
honderden kilo's zaad naar België tegen
Zwarte prijzen gesmokkeld heeft, wat Keuze
kamp niet ontkent.
Keuzekamp deelt voorts mede, dat bij j
hem terzake van de leveranciën van het
slechte zaad naar Duitsland door de S.D.
een huiszoeking is gedaan, waarna hij is
ondergedoken.
Ook bij zijn broer was een huiszoeking
gedaan, waarbij zijn schoonzuster was ge- i
arresteerd. Zijn broer Jo Keuzekamp had I
zich nadien bij de S.D. gemeld, waarna
zijn vrouw weer vrij gelaten was.
Getuige Keuzekamp is van mening, dat
de klacht bij de S.D. door Vis is ingediend.
Voor hij in geldnood zat, heeft hij een brief
geschreven aan Leune en hem hierbij ge
vraagd om op een bepaalde tijd te Rotter
dam op de Coolsingel te komen en dan geld
en shag mee te brengen.
De raadsheer Mr. Ikman van Burck
vraagt hierbij aan Keuzekamp waar deze
dan met de enorme bedragen, die hij in
de zwarte handel verdiend had, gebleven
was, waarop deze getuige geen antwoord
weet.
Getuige Keuzekamp vertelt voorts, dat
hij niet persoonlijk naar de met Leune
afgesproken plaats is gegaan, maar zijn
zwager, van Haren, die hierbij is gearre
steerd. Zijn zwager is enige tijd vast
gehouden en daarna naar Duitsland ge
zonden als krijgsgevangene. Zijn broer Jo
Keuzekamp is naar Duitsland gestuurd en
in een concentratiekamp gestorven.
De volgende getuige van Haren verklaart,
dat zijn zwager Keuzekarpp bij hem was
ondergedoken en een brief heeft geschreven
aan Leune om een afspraak te maken voor
een ontmoeting op de Coolsingel te Rotter
dam. Hij is toen in plaats van Keuzekanip
gegaan en heeft op de Coolsingel Leune
aangesproken. Deze gaf hem een pakje
shag, waarna hij werd gearresteerd door
4 rechercheurs. Hij is enige tijd vast
gehouden en daarna, toen bleek, dat hij
onder de bepaling van de krijgsgevangen
schap viel, als krijgsgevangene naar Duits
land gebracht.
C. Remus, zaadhandelaar, voorheen te
Ooltgensplaat, thans wonende te Dintel-
oofd, verklaart, dat zijn broer met Keuze
kamp zaken deed en door de Politie is
gearresteerd en naar de S.£>. te Utrecht
overgebracht. Zijn broer werd beschuldigd
van sabotage met zaadleveringen, welke
sabotage echter geheel door Keuzekamp
was gepleegd. De S.D. zocht Keuzekamp,
doch had medegedeeld, dat Remus niet zou
worden vrij gelaten zolang Keuzekamp niet
gevonden was.
Getuige, deelt voorts mede, dat hij op
een Maartdag in December 1943 naar Rot-
terdamp'éizende Leune had gesproken, die
hem had verteld, dat hij van Keuzekamp
een brief had ontvangen, waarin Keuze
kamp een afspraak voor een ontmoeting
had gemaakt. Leune had voorts gezegd,
dat er wel iets bijzonders zou gebeuren en
misschien zijn broer spoedig vrij zou zijn.
Deze getuige is onzeker in zijn verklaringen
en zegt, dat hij vermoedt, dat Leune om
den broer van Remus vrij te krijgen de
arrestatie van Keuzekamp gewenst heeft.
Getuige den Uijl verklaart* dat zijn
Zwager van Beijeren in het voorjaar 1945
door de Duitsers is gefusilleerd. Jo Keuze
kamp was bij van Beijeren ondergedoken,
waarna de Duitsers het gezin van Keuze
kamp hadden gearresteerd. Hierover had
Jo Keuzekamp geen rust en tesamen met
van Beijeren is hij zich bij de S.D. te
Utrecht gaan melden, waarbij van Beieren
hoopte, dat hij Jo Keuzenkamp wel vrij
zou kunnen houden, door Jo Keuzekamp
geheel buiten de zaadleveringen stond.
Jo Keuzekamp was echter gearresteerd en
is niet meer vrij gekomen. Wel heeft de
S.D. zijd gezin in vrijheid gesteld, toen J,o
Keuzekamp zich had gemeld. Getuige heeft
er nimmer iets van gehoord, dat van Beije
ren Rotterdamse rechercheurs in de arm
zou hebben genomen om Dirk Keuzekamp
gearresteerd te krijgen teneinde zo de vrij
lating van Jo Keuzekamp te bewerken.
Getuige Klaas Aleman te Ouddorp ver
klaart, dat hij voor Keuzekamp verschillen
de partijen zaad heeft gekocht. Hij heeft
zich enkele malen bij de S.D. moeten ver
antwoorden en is door de S.D. te Utrecht
gearresteerd en 5 weken gevangen gehou
den.
Getuige Koens, controleur C.C.D. te
's-Gravenhage verklaart, dat de Westland
Culluren Mij in grote moeilijkheden is
