J"Vb°v" 10- B| CHRISTELIJK NATIONAAL STREEKBLAD D"blad 'crs'"de"
VOOR GOEREE EN OVERFLAKKEE
Het Barthianisme
Het weeshuis te
Middelharnis
le Ontmoetmgsavond van
de Chr» Zangverenigingen
Ingezonden stukken
Doof - Hoorapparaten
Radio- en Electrohandel
W, OVERBEEKE
DINSDAG 4 Febr. 1947.
Prijs per kwartaal f 1,50
Losse nummers f 0,15
Advertentieprijs 130 mm
12.cent per mm. Elke mm
OPBOUW
Tweede jaargang - No. 74
Adres der redactie en Ad
ministratie Voorstr. A 239
Postbus 14
Middelharnis Tel- No. 332
contract aanzienlijke korting
Dinsdag en Vrijdag
Oommissie van Redactiet Ds W. Anker. W. A. de Bakker, N. v. d. Brugge, A. van Eek, C. Edewaard, Mr. J. J. Groeneveld.
Ds. N. de Jong, C. P. Kijkuit, C. M. Vogelaar.
i
In de principieeie rede, die de Heer
Schouten te Soimnelsdijk gehouden heeft,
is door hem met nadruk gewezen op het
betreurenswaardige feit, dat er op het erf
van het Protestantisme in deze eeuw een
strooming is ontstaan, die in ernstige mate
af.vijkt van de oude gereformeerde theolo
ge, een strooming, die weji vasthoudt aan
hot geloof in God en aan Zijn spreken tot
de mensch, maar die gansch andere op
vattingen heeft over allerlei vraagstukken
van godsdienstige, maatschappelijke en
politieke aard. De Heer Schouten consta
teerde, nadat hij enkele belangrijke ken
merken dezer nieuwe richting had genoemd,
dat zij een ontzaglijke menschelijke dwaling
inhoudt. Daarbij is -ij oorzaak geworden,
dat vooral na de bevrijding een nieuwe
tegenstelling onder Christenen openbaar is
ge.vorden, namelijk van vóór- en tegen
standers der antithese, van hen, die op
grond van hun Calvinistische overtuiging
fid Zijn van een Christelijke politieke partij
en degenen, die meenen, dat zij als Christen
beter op hun plaats zijn in de Partij van de
Aroeid. Als gevolg van de steeds verdere
doorwerking dezer door den Heer Schouten
kor telijks geschetste strooming op gods
dienstig, kerkelijk en politiek terrein zijn
de vemoudingen in kerk en staat er niet
beter op geworden en is het gevaar groot,
dat zich op deze geileden, 'oenevens op
die der school, der maatschappij en van het
cultureele leven allerlei verwikkelingen zul
len voordoen, zoodat er zonder twijfel door
hen, die willen volharden bij het oude
geloof, in de toekomst front gemaakt zal
moeten worden ook tegenover dit gevaar.
Wij hadden wel gaarne gezien, dat de
Heer Schouten deze strooming, waartegen
hij zoo ernstig waarschuwde, ook bij name
had genoemd. Nu hij dit niet gedaan heeft,
gelooven we er goed aan te doen, in ons
blad, dat zich mede ten doel stelt principi
eeie voorlichting te geven, eenige artikelen
te wijden aan deze onzes inziens zeer
verderfelijke theologische richting, die als
God het niet verhoedt, funeste gevolgen
zal hebben voor kerk, staat en school. Het
is de in kerkelijke en politieke kringen thans
zoo beroemde richting van het Barthianisme
Het zou niet verstandig zijn, dit Barthi
anisme in zijn invloed te onderschatten.
Het heeft zich wel hoofdzakelijk meester
gemaakt van de sleutelposities in de Ned.
Hervormde Kerk en oefent aan de ver
schillende universiteiten op de theologische
studenten een groote invloed en bekoring
uit, maar de voormannen ervan bewegen
zich ook op het gebied van school en politiek
e.i zijn via de Herv. Raad voor Kerk en
School en de Partij van de Arbeid bezig de
schoolverhoudingen te bederven en de
menschen van Christelijk beginsel voor te
houden, dat hun principieeie verplichting
om lid te zijn van een Christelijke politieke
partij een Kuyperiaansche dwaling is,
zoodat zij eigenlijk beter zouden doen lid
te worden van de Partij van de Aroeid-
Bekende voormannen van de Herv. Synode,
zooals de professoren Kraemer, Haitjema en
Miskotte zijn overtuigde Barthianen. In
Utrecht is het Bcrkelbach van de bprenkel
en sedert verleden week in Amsterdam
Prof. Van Viftrik, die er theologie doceeren
m Barthiaansche geest. Daarbij komen een
aantal niet-theologen als Mr. van Walsum
en Dr. Idenburg, die eveneens uit de
Barthiaansche bron gelaafd worden. Verre-
we' de meeste dezer vooraanstaande figu
ren zijn uithoofde van hun zeer bijzondere
opvatting van de verhouding van Christen
dom en staatkunde toegetreden tot de
Partij van'de Arbeid. Het is dan ook met
te boud gesproken, wanneer we zeggen, dat
het Barthianisme ons volk in de politiek
regelrecht wil voeren in de armen van het
socialisme.
Uit deze weinige feiten kan blijken, dat
we in het Barthianisme te doen hebben met
een geestesstrooming, die zich principieel
stelt tegenover de traditioneele gerefor
meerde theologie en als gevolg daarvan
eveneens tegen alle organisaties, die op de
grondslag gesticht zijn van de specifiek
Calvinistische levensovertuiging. De Bar-
thianeft verzetten zich tegen de dogmatische
opvattingen der oude belijdenisgeschriften,
ze staa'n daarom een andere kerkinrichting
voor dan die der Dordsche Synode, ze
ontkennen het bestaan eener antithese
tusschen menschen onderling en willen
daarom geen principieeie tegenstelling meer
tusschen Openbare en Christelijke School,
tusschen Christelijke en neutrale vakbe
weging en tusschen Christelijke en met-
Christelijke politieke partijen. Dit stand
punt, dat zooals we hopen te zien, logisch
voortvloeit uit hun theologische opvattin
gen, beteekent niets minder dan een gees
telijke revolutie ten opzichte van datgene,
wat steeds onder ons volkomen zekerheid
had. Het Barthianisme beteekent, indien
het erin zou slagen, vat op ons Christelijk
volksdeel te krijgen, een radicale omwente
ling op allerlei terrein. Het staat, ofschoon
het zich ook gereformeerd noemt, in
beginsel lijnrecht tegenover de Calvinis
tische theologie en practijk. Het verzet zich
dan ook zeer scherp tegen hén, die op
godsdienstig, kerkelijk en politiek gebied
zich blijven stellen op de beginselen, die
naar eeuwenoude opvatting steeds gegolden
hebben als gebaseerd op de H.-Schrift en
die vanaf Calvijn via de Dordtsche Synode
tot op de huidige dag in verschillende
kerkformaties zijn blijven voortleven en
hun belichaming mede hebben gevonden
in tal van organisaties op allerlei gebied.
Zoo is het Barthianisme terecht genoemd
het dynamiet, dat onder de specifiek Chris
telijke actie gelegd wordt öm deze te doen
verdwijnen en te doen opgaan in het alge-
meene. De Barthianen zelve spreken gaarne
van „doorbraak", een door hen uitgevonden
modewoord, dat men tegenwoordig dikwijls
tegenkomt. Gezien de belangrijkheid dezer
hedendaagsche strooming, hopen wij er
een populaire uiteenzetting van te geven.
In den gemeenteraad van M'harnis is
de vorige week lang en breed gesproken
over het gemeentelijk weeshuis. Momenteel
waren nog twee kinderen ter verzorging
opgenomen, waarvoor in functie waren een
huismoeder en huisvader, terwijl daarvoor
tevens vrijwel het geheele huis in gebruik
was. Natuurlijk was deze exploitatie zeer
kostbaar. Het College van Regenten be
sloot nu de instelling te doen voortbestaan,
de kinderen bij familie op kosten der instel
ing uit te besteden en derhalve de wees-
ouders op wachtgeld te stellen. Een en
ander zou een bezuiniging geven van 3500.
Bovendien zouden thans de Lighallen weer
kunnen worden ontruimd door de ver
pleegden over te brengen naar het weeshuis,
waardoor deze hun oorspronkelijke be
stemming weer zouden herkrijgen.
De Raad gaf aan de besluiten van Regen
ten zij het dan ook voorloopig voor het
jaar 1947 haar goedkeuring waarmede wij
van harte instemmen.
Onze instemming is echter niet een ge
volg van economische, doch van princi
pieeie overwegingen.
Wij zijn van oordeel dat een gemeentelijk
weeshuis ongewenscht is. Met de publieke
financiën moet er gelijkheid zijn voor
allen. Dat beteekent, dat alle weeskinderen
en zij, die door hun ouders verlaten zijn
moeten kunnen worden opgenomen. Der
halve is er gelijke opnamemogelijkheid voor
Roomsch Katholieke, Ned. Herv. Gerefor
meerde, Chr. Gereformeerde en alle andere
kinderen.
In welke geest moeten de kinderen
opgevoed worden?
Het meest voor de hand liggend is een
opvoeding, zooals de ouders, die gaarne
zelve hadden willen geven.
Dit is voor de huisvader en moeder een
onmogelijkheid en dwang is voor de
Overheid op geestelijk gebied onjuist.
Derhalve is de opvoeding van weeskin
deren alleen juist in weeshuizen, die den
geest ademen van het gezin, waaruit de
kinderen voortkomen, dus kerkelijke wees
huizen of het uitbesteden van kinderen in
gezinnen, waarin aan de eerder genoemde
voorwaarden wordt voldaan.
Wij geven den voorkeur aan uitbesteden,
omdat, mits regenten daarbij zeer zorg
vuldig te werk gaan, de opvoeding het
meest tot haar recht kan komen. Immers
weeskinderen missen ontzettend veel, voor
al de beschuttende liefde der ouders, de
warmte van het gezinsleven, een vertrou
welijke sfeer en een persoonlijk begrijpen.
Opname in een gezinsverband blijft een
surrogaat, maar het kan het echte het
meest nabij komen.
Daarom juichen wij het toe, dat Middel
harnis thans den weg van het plaatsen in
gezinsverband opgaat.
Dit brengt consequenties mede. Ook de
verzorging van weezen is barmhartigheid,
die naar den eisch der Heiligejschrift eerst
door familie, daarna door de kerk en eerst
ten laatste door de Overheid dient te worden
beoefend.
De te volgen weg is thans duidelijk.
De instelling kan dus thans financietle
bijstand verleenen en toezicht houden aan
en op hetgeen de naast verwante ringen
der weezen zelve bereid Zijn te doen.
Zoo worden de beschikbae fondsen
dienstbaar gemaakt aan de toepassing van
het gelijk recht voor allen, het bevorderen
der geestelijke vrijheid en een verzorging
van weezen, die den wensch der ouders het
meest nabij komt.
Vrijdag 31 Jan. werd in de Ned. Herv.
Kerk te Sommelsdijk de le contactavond
gehouden van de Chr. Zangverenigingen
op Flakkee.
De opkomst overtrof alle verwachtingen:
velen moesten zelfs met een staanplaats
genoegen nemen. De Heer C. Israël, Voorz. -
van de Ring van besturen opende deze
avond met het laten zingen van Ps. 150 1
en gebed, waarna hij voorlas Ps. 138.
Met een kort woord richtte hij zich dan
tot de aanwezigen en zeide, dat het hem een
groot genoegen was, zovelen hier welkom
te mogen heten die kennis wilden nemen
van het werk der Zangverenigingen in
enger verband. Deze verenigingen dragen
allen de naarji: „Christelijke Zangvereni
ging." Dat zij die naam mogen dragen met
waardigheid. Onze le ontmoetingsavond
vindt plaats op een historische datum, n.l.
31 Jan. de verjaardag van Prinses Beatrix.
Bijna alle verenigingen hebben zich aange
sloten. Wij zullen hopen dat ook de anderen
straks Zullen toetreden.
De Heer Israël legde er vooral de nadruk
op, dat het doel van de Chr. Zangver. is:
de jeugd te trekken in de s/eer waar ze thuis
hoort. De Secr. van de Prov, Bond van
Zangverenigingen had toegezegd deze ver
gadering te zullen bijwonen. Er is echter
een telegram binnengekomen van de
volgende inhoud: Kan tot mijn spijt wegens
ijsgang niet komen. Succesvolle en geze
gende avond toegewenscht..
Dan opende het Kerkkoor van Dirksland
met 2 liederen, waarna het programma vlot
achtereen werd afgewerkt.
De Heer G. Zoon zorgde voor afwisse
ling dpor orgelbespeling, m.m.v. Jan Jonge-
jan, die op zijn piston „de Heilige Stad"
ten gehore bracht.
Het was jammer dat velen dit prachtige
muzikale gedeelte beschouwden als een
pauze, waarin naar hartelust heen en weer
gelopen kon worden.
Door de aanwezigen werd met orgelbe
geleiding staande het Wilhelmus gezongen.
De Heer Both, Voorzitter van de ver
eniging te Middelharnis richtte zich dan
met een kort woord van dank tot allen die
aan deze avond hebben meegewerkt, de
heren kerkvoogden, die Zonder bedenking
het kerkgebouw hebben beschikbaar ge
steld, Ds. van Asch, die eveneens Zijn
medewerking heeft gegeven, de directeuren
van de Zangverenigingen en de heren Zoon
en Jongejah allen hartelijk dank. Wij mogen
op een mooie avond terugzien. Vraagt niet,
wat haalt dit alles nu. Plant, maakt nat en
bidt dan tot God, of Hij den wasdom wil
geven. Gezongen werd Ps. 72 11.
Vervolgens nam Ds. v. Asch het woord.
Het is een gelukkige gedachte deze avond
te laten samenvallen met de verjaaardag Van
Prinses Beatrix. Deze dag is een blijde dag
voor het Prinselijk paar, maar ook voor ons
is het een dag van vreugde. Deze dag kunnen
wij toch niet op gepaster wijze doorbrengen
dan door zang- en orgelspel ter ere van Hem,
die de Koning der Koningen is„
Ds. v. Asch richtte zich met een oproep
tot de jeugd van Sommelsdijk, om ook te
komen tot oprichting van een Zangver.
Deze avond heeft toch wel ^verduidelijk
bewezen, dat we dit niet behoeven te laten
wegens gebrek aan belangstelling. Wij zijn
gedoopte mensen, wij behoren als jeugd tot
de gemeente en de jeugd is het zaad der
kerk. Daarom spoor ik jullie nogmaals aan
om ook hier te komen tot oprichting van
een koor.
Ds. v. Asch sloot daarna met dankgebed.
Een extra tram wachtte op het station,
zodat ook de reisgelegenheid niets te
wensen overliet. Het was een mooie avond
en zij, die nog geen lid zijn, kunnen we
maar één raad geven, wordt lid van het
koor in Uw gemeente en wel zo spoedig
mogelijk.
(Buiten verantwoording der Redadtie)
Mijnheer de Redacteur.
Nu de pennestrijd over de brugkwestie
wat geluwd schijnt te zijn, zou ik nog
gaarne hierover een korte nabeschouwing
willen houden, teneinde eenige misver
standen uit den weg te ruimen.
Schrijver dezes is o.m. herhaaldelijk
betiteld als een tegenstander van een
brugverbinding. Dit is eigenlijk niet het
juiste woord, hij is niet direct tegenstander,
doch hecht geen geloof aan de totstand
koming hiervan.
Het waarom is reeds in extenso in het
Weekblad „Opbouw" van 29 Nov. 1946
door mij uiteengezet en komt in het kort
hierop neer.
Er is veel gepleit voor een brug, er is
zelfs gezegd er moet een brug komen, en de
brug komt er.
Door mij is hierop aangevoerd, wat baat
het ons, of wij ons zelf gaan wijs maken
dat er een brug komt, terwijl de mogelijk
heden hiervoor nog niet zijn onderzocht.
Laten wij met beide beenen op den grond
blijven. Wij hebben nu eenmaal rekening
te houden met eenige belangrijke factoren
welke beslissend zullen zijn bij de totstand
koming van een vaste oeververbinding.
Deze zijn: de Waterstaatkundige factor;
de Financieele factor;
de Economische factor.
Lijkt het er met de twee laatstgenoemde
niet al te best voor te staan, de eerstge
noemde is wellicht van nog meer ingrijpen
de beteekenis.
Voorts zou ik nimmer aanwijzingen heb
ben gegeven welke tot een verbeterde ver
binding kan leiden.
In het zelfde artikel van Nov. 1946 in
„Opbouw" deed ik dit echter wel, en deze
waren; diesel-, electrische tractie op de
lijnen der R.T.M., gescheiden goederen
en personenvervoer, ook op de veren, zoo
mogelijk veerverbinding tusschen M'harnis
en de Hoornsche Hoofden, met daarop
aansluitend, tram en verkeerswegen.
Het wachten is nu op het rapport der
Commissie, welke echter nog niet met haar
werkzaamheden is aangevangen.
Wanneer dit rapport zoodanig zou uit
vallen, dat een vaste verbinding binnen
afzienbaren tijd tot stand komt, dan zal
ondergeteekende er niet voor schromen,
openlijk in de bladen toe te geven, dat zijn
inzichten niet juist zijn geweest, verwacht
wordt echter dat ook de andere partij een
zelfde gedragslijn zal volgen, indien zij het
bij het verkeerde eind hebben gehad.
Met vriendelijke dank voor de ver
leende plaatsruimte.
D. BLOKLAND.
ONTVANGEN
De nieuwste Apparaten vanaf f 65,'
Worden verwacht
KERKIN ST ALL ATIES v.aff 260,-
Verder
Radio's, Anode's, Accu's, Luid
sprekers, Radio- en Lichtlampen.
Reparatie enz.
Voorstraat 28
Ooltgensplaat.
