VOOR GOEREE EN OVERFLAKKEE
M.
ige
Kerstmis 1946
Daar gaan onze deviezen
Verbijsterend
KERSTGEDICHTEN
Het Armenen-monument
I ys.
„OPBOUW
contract aanzienlijke korting CHRISTELIJK NATIONAAL STREEKBLAD
DINSDAG 24 Dec. 1946
Prijs per kwartaal f 1,50
Losse nummers f 0,15
Advertentieprijs 130 mm
14 cent per mm. Elke mm
Tweede jaargang - No. 64
Adres der redactie en Ad
ministratie Voorstr. A 239
Postbus 14
Middelharnis Tel. No. 332
Dit blad verschijnt iedere
Dinsdag en Vrijdag
Oommissie van Redactiet Ds W. Anker, N. v. d. Brugge, A. van Eek, C. Edewaard, Mr. J. J. Groeneveld, Ds. N. de Jong, C. P. Kijkuit.
W. A. Bakker, C. M. Vogelaar.
lec.
79,
fing
ter.
iet
M-
Neen, dit opschrift: „Kerstmis 1946" is
geen nietszeggend opschrift, \vil geen tradi
tionele lége vorm zijn - maar juist deze
combinatie van den naam van de heerlijke
feestdag van de geboorte van Jezus met
ons jaartal is vandaag hoogst belangrijk en
ontzettend veelzeggend'.
Dat het Kerstfeest en het jaar 1946 nog
naast elkaar mogen staan - dat zij om zo te
zeggen beiden tegelijk bestaan mogen - dat
is totaal onbegrijpelijk.
Wie enigszins weet wat Kerstmis -is
God die in en door „het Kindeke" een
gevallen wereld komt opzoeken om de
wonden en de breuken er van te genezen
en die wereld in de richting- van haar
oorspronkelijk doel te herstellen - en wie
enigszins weet wat deze gevallen wereld van
1946 betekent - die snapt het niet dat al
niet lang het één aan het ander is ontnomen:
Kerstmis uit 1946 weggenomen - (want
dit jaar is zo'n prachtig feest niet waard) of
1946 verbannen uit de werkingsfeer van
welke openbaring Gods ook, en zeker van
het Kerstfeest.
En toch staan ze nog naast elkaar, op
dezen 25sten December - dat is het won
der! Want wanneer wij nu eens goed gaan
denken, gaan proberen van deze wereld uit
(en dat is met zo moeilijk!) dit wonder te
bekijken, dan kunnen wij het niet vatten
wat deze moderne wereld met deze moderne
Maatschappij nu eigenlijk met een „kinde
ke" aan moet; wat de moderne mens met
dat kinderlijke verhaal uit Lucas 2 beginnen
moet. Dat is allemaal legende en bakerpraat
waar onze techniek al eeuwen bovenuit is
en waar de mens van het type 1946 zich
ver boven verheven voelt. Inderdaad, de
moderne wereld weet er dan ook geen weg
mee, en als zij er dan rondom dien 25sten
December tegen wil en dank toch mee in
aanraking wordt gebracht, dan verdwijnt
de heerlijke werkelijkheid: Jezus geboren
in Bethlehems stal", in het schimmige en
vage hoekje der symboliek.
Maar ook wanneer wij proberen van God
uit, d.i. van Zijn openbaring uit (en dat is
wèl moeilijk) dit wonder te bezien, dan
kunnen wij het ook niet vatten, wat God
nog met Zijn Kerstfeest in deze wereld
komt doen, en waarom Hij nog met Zijn
Kerstfeest komt, en dat Hij nog met „het
Kindeke" komt.
„Van God uit", dat wil dus zeggen, van
de volle rijke heerlijke betekenis van Kerst
feest uit -: dat dit kindje in doeken gewon
den en liggende in de kribbe, waarachtig
Gods Zoon is, helemaal den hemel toebe
horend, maar dat Hij den hemel versmaad
heeft, het zwakke en gebroken menszijn
heeft aanvaard, het „vlees" heeft aangedaan,
opdat Hij in het vlees gekruisigd zou wor
den -
„van God uit", d.w.z. dat de Vader Zijn
enig geliefd Kind aan dé hel heeft prijs
gegeven, opdat Hij deze wereld uit de hel
tot den hemel brengen zou.
Inderdaad, wanneer v/ij het zó bekijken
dan kunnen wij er niet bij dat God dit
enorme geschenk voor zo'n wereld
heeft over gehad en nog over heeft.
Want de wereld van heden slaat God in
het aangezicht, bespuwt denzelfden Chris
tus van Bethlehem vandaag nog.
1946 heeft Gods Wet opzij geschoven en
eigen wet gesteld, zijnde wetteloosheid;
1946 heeft het goddelijk recht opzij
geschoven en eigen recht geschapen, zijnde
rechteloosheid
1946 heeft de norm van het Evangelie
verkracht en eigen norm geschapen, zijnde
bandeloosheid en zedeloosheid;
1946 heeft het hoge doel, Christus' Rijk
genegeerd, en het doel in zichzelf gezocht,
dat is de typische „moderniteit" van 1946.
Moet hier het Kindeke aan verspild
worden, moet hier Kerstmis aan vergooid
worden?!God had dit „Cadeau" veel beter
voor een andere wereld dan die van 1946
kunnen bewaren!
Er staat ergens in de Schrift: „Wat is de
mens, dat Gij zijner gedenkt?" Laten we
vertalen: „Wat is 1946 dat God daar nog
met Zijn Zoon inkomen wil?!" -Ndit 1946
dat het politiek, maatschappelijk, zedelijk
totaal verknoeid heeft...
En toch staan Kerstmis en 1946 heden
nog naast elkaar... onbegrijpelijk!!!
Maar ik kan nog iets niet vatten: Dat
God dat simpele Evangelie-verhaal van die
Blijde Gebeurtenis te Bethlehem aan de
Kerk van 1946 heeft toebctrouwd, aan die
zondige Kerk die ook dit jaar weer rustig
(of misschien een beetje ongerust gemaakt?)
in haar vervloekte zondige verdeeldheid èn
j doorgaande deling en liefdevolle richting-
strijd lieeft voortgeleefd. Hoe kan zo'n Kerk
met Lucas 2 in deze wereld iets uitrichten
Dat is ook onbegrijpelijk.
En toch is dat ook weer door gegaan tot
en met dezen Kerstmis, door Gods onpeil
bare lankmoedigheid.
Ja, daar hebben we het: „Gods on
peilbare lankmoedigheid".
Daarom geeft Hij het Kerstevangelie
nog in zondige, stuntelige handen, in onze
handen, opdat v/ij het heil in dit Kindeke
gegeven, uit zouden dragen, midden in dit
vervloekte 1946, omdat dit de enige redding
is voor deze wereld, en omdat God wil dat
deze „moderne" wereld behouden wordt.
'Ziet, beleeft, viert zó:
KERSTFEEST 1946'
Dr. v. Mook beweert, dat economisch
ons land in de gewijzigde omstandigheden
veel voordeel van Indië zal trekken.
Wij vernamen enige feiten, die dat wel
duidelijk demonstreren.
Een Nederlandse firma kocht goederen
in Singapore, welke goederen door de
„republiek Indonesië" waren geëxporteerd
en verkocht aan firma's in Singapore.
Toen deze goederen in Rotterdam aan
kwamen, legde een Amsterdamse Handels
vereniging daarop beslag, want het bleek,
dat de .goederen van haar plantages af
komstig waren. Het gevolg is nu dat de
Nederlandse firma's geen goederen meer
in Singapore kunnen kopen. Maar de
„republiek" gaat door met de producten
van de Nederlandse plantages naar Singa
pore te verkopen. De Engelse firma's
profiteren nu van de producten en Soekarao
ontvangt de centen. Nederland krijgt geen
producten en geen centen.
Tweede geval. Lord Killearn heeft
ingevolge een geheime overeenkomst met „de
republiek" alle Indische suiker gekocht
voor de prijs van 12,per 50 Kg. Naar
schatting gaat deze koop over 600.000 ton.
Engeland kan van deze suiker de handels
winst behalen bij doorverkoop naar andere
laflden en de bevolking van suiker voorzien.
Soekarno ontvangt voor deze verkoop van
Nederlandse plantage's 144 millioen.
Nederland krijgt geen producten en geen
centen.
Derde gevaf. Engeland koopt van de
„republiek" het materiaal (uitrustingen,
outillage) van de Nederlandse plantage's
en richt daarmede zijn eigen plantage's in.
Gevolg: de Nederlandse plantage's wor
den geruïneerd, de Engelse opgebouwd.
Zo noemde „De Maasbode" vrijdag
avond j.l. in een hoofdartikel het antwoord
van minister Jonkman op de vragen van
prof. Romme, voorzitter van de katholieke
kamerfractie, inzake Linggadjatie en de
schrijver besloot met: „Wij voor ons aarze
len niet te verklaren, dat het ons, na de
uiteenzetting van den minister, onmogelijk
zou zijn, de basis-overeenkomst goed te
keuren, en dat wij op z'n gunstigst onze
steun zouden kunnen geven aan een motie,
die om uitstel en opheldering vraagt".
Het is een feit, dat vele katholieken
afwijzend staan tegenover de Indische
politiek van onze regering. Dat een voor
aanstaand katholiek blad als „De Maas
bode" zich in zulke scherpe bewoordingen
tegenover Linggadjatie plaatst, is verheu
gend. „De Maasbode" noemt de blanco
volmacht, die de regering de commissie-
generaal verstrekte een blunder en de
schrijver -gaat men z'n ogen knippen, als
hij leest, wat de minister zegt over het
voorname punt der arbitrage, terwijl hij
zich afvraagt of de bindende notulen wel
zo bindend zijn.
Als wij dan de houding van de katholieke
kamerfractie zien na de rede van minister
Jonkman dan moeten we wel dezelfde
woorden van „De Maasbode" gebruiken:
verbijsterend! Welk doel heeft dan prof.
Romme met zijn vragen gehad? Of v/as hij
reeds tëvoren besloten, hoe of het antwoord
ook zou zijn, de regeringspolitiek te steunen
Wij vermoeden, dat vele katholieken
meer ingestemd zullen hebben met de rede
van de R.K. oud-minister Welter, die he
regeringspolitiek fel hekelde en opwekte
paraat te blijven. Want, zo zeide hij, de
grondwet zal gewijzigd dienen te worden,
daarvoor is een nieuwe kamer nodig.
Denkt bij het invullen van uw stembiljet
er aan dat gij mannen kiest, die U zierts-
wijze vertegenwoordigen, ten aanzien van
de Indische kwestie.
VAN OUD NAAR NIEUW
In deze week tussen Kerstfeest- en
Nieuwjaar lezen we tenslotte een tweetal
gedichten bij de jaarwisseling. Deze keer
zijn ze van wat oudere dichters.
Het eerste is uit de „Kleengedichtjes"
van de bekende Vlaamse priester-dichter
Guido Gezelle 1899.
't Verleden jaar heeft, oud en stram
geleefd, totdat het nieuwe kwam;
maar 't nieuwe is schaars een dag geboren,
of 't heeft alree die dag verloren.
Wat raad? 't En helpt niet „hou!" gezeid,
wij zijn op weg naar d' eeuwigheid
Dus, opgepast, en niet tot morgen
verzet van voor uw ziel te zorgen;
zo zal elke ure; elk' dag, elk' jaar
eens jong en oud zijn al te gaar:
eens oud zijn, maar toch jong gebleven,
en stervens vrij, in 't ander leven.
Dit wense ik u, en mij en al
die 't, jong of oud, mij wensen zal!
Minder bekend is de dichter W. Sluyter,
een Gelders predikant, die in 1673 gestorven
is. Het nieuwe jaar is maar betrekkelijk
niéuw, het is een doorgang naar de tijd,
waarvan de Schrift zegt, dat dan alles
waarlijk „nieuw" zal zijn.
NIEUWJAARSGEZANG
In Gods name zijn wij héden
weder uit het oude jaar
in dit nieuwe jaar getreden:
en wij hebben allegaar
dus van onze'ellendigheid
nu een jaar weer afgeleid.
De verlossinge der vromen,
die. haar heel zal maken vrij,
is tot hunne troost gekomen
1 weer een jaar te naderbij;
en alras zal haar ellend
haastig lopen tot een end.
Jesu, Uwe zoete Name,
die Gij in veel smart en pijn
medebrengt voor ons al't same,
zal ons troost en vreugde zijn,
als wij zijn te zeer bezwaard
in onz ballingschap op aard.
Wilt ons sturen en geleiden
in dit aangevangen japr,
dat v/ij mogen ons bereiden,
U alleen te volgen maar
en door Kruis geduldelijk
gaan naar t' Hemels Koninkrijk.
Zone Gods, die d' eerste en leste,
die 't begin en einde zijt,
zegen toch tot onzen beste,
midden in al onze strijd,
d' ingang, voortgang, uitgang saam
dezes jaars om Uwe Naam.
Laat Uw Geest tot ons genaken,
opdat Hij ons allegaar
mag tot nieuwe schepsels maken
in dit nieuw begoten jaar;
dat het oude gans verdwijn,
en het alles nieuw mag zijn!
Totdat Gij hierna volkomen
alle ding nieuw maken zult,
als het eerste weggenomen'
en geheel zal zijn vervuld;
daar geen rouw noch ongeval,
noch gekrijt meer wezen zal. J.
Bij de Duitse opmars in Rusland werden
bij Kiew 22.0.000 Armenen gevangen ge
nomen. Deze soldaten, werdén natuurlijk
ook opgesloten in de beruchte Duitse
gevangenkampen, waar ook zij bij duizen
den tengevolge van honger en ellende of
gewéld stierven.
Toen er eindelijk nog pl.m. 90.000 over
waren, die ook de dood in het vooruitzicht
hadden, werden ze ingelijfd in de Duitse,
legers.
Een deel van deze. soldaten kwam ook op
Flakkee. Duitsgezind waren zij in geeri
geval en welen onder hen, vooral de meer
ontwikkelden, werkten de Duitsers op alle
mogelijke manier tegen. Herhaalde malen
boden zij hun diensten aan de ondergrondse
aan. Als het aan hen gelegen had, zouden
met Dolle Dinsdag niet yeel Duitsers op
ons eiland in leven zijn gebleven, Duitse
revolvers speelden ze in Hollandse handen.
Meerdere keren probeerden ze van Flakkeè
of van Schouwen naar de Geallieerden te
ontvluchten, wat soms ook gelukte.
Zo hebben ook deze mensen, al dan niet
in samenwerking met de ondergrondse, het
Duitse geweld gesaboteerd.
Gevolg was echter, dat op de 9de Decem
ber 1944, 's morgens 6 uur, zeven van hen
aan het Havenhoofd te Middelharnis wer
den doodgeschoten en in een kuil werdep
geworpen.
Om deze medewerkers aan het verzet, die
in den vreemde, ver van hun vaderland, den
dood vonden, te eren en om een blijvend
getuigenis te hebben tegen „de Duitse
terreur, die ook ons eiland zo teisterde,
werd reeds in Mei 1945 een som geld be-
schikbaar gesteld om op de plaats van de
fusilering een Monument op te richten.
Dit Monument werd besteld, maar het
duurde vele maanden voor het werd afge
leverd. In die tijd zijn lonen en prijzen
zodanig gestegen, dat het beschikbare geld
lang niet toereikend is.
Er is ruim J 150,-te kort.
Zij, die mede willen werken om dit tekort
aan te zuiveren en zodoende het Monument
in stand te houden, worden verzocht hun
bijdrage over te sch/ijven of te storten op
Gironummer 444109 ten name van P. G,
J. van Leeuwen te Middelharnis of op een
andere wijze, bijvoorbeeld per postwissel
aan genoemd adres te doen toekomen.
Mocht op deze wijze meer dan het tekort
worden bijeengebracht, kan het meerdere
procentsgewijze aan de gevers worden terug
gegeven, of het kan worden gegeven aan de
„Stichting 194U-'45" ten bate van de
nagelaten betrekkingen van illegale werkers.
Kiest U dit laatste, zet dan even op het
rechter-girostrookje te veel voor „Stich
ting 194U-'45".
Volledige verantwoording volgt in ons
blad „Opbouw".
