CERESAN Gesarol D.D.T. Herbeplanting van Flakkee Uit Sommelsdijks verleden WIST U Beken dmaking Orgel- en Pianolessen DRAINEERBUIZEN Joh. Leune Tel. 162 DirksIamcS Tandheelkundige Inrichting ENGELMAN Z A A1TARWE Org. Juliana, Lovink, Mendel, Imperiaal, Jubilè, Wilhelmina, Carsten. Verder alle soorten 1ste en 2de Nab. Fa. J. C. OSSEWEIJER Zn. Graan- en Fouragehandel - Tel. 156, Dirksland FILIAAL „BASTO" N.V. We8tdijk 220—221 - Middelharnis Graniton Grafsteenen, Monumenten en Zerken A. BAART, Burg. Boumanplein CJ38 - Tel. 312 -^Middelharnis GR0ENEVE10 miUEN WINTERDIENST Schouwen en Duiveland-Flakkee De mogelijkheden voor den particulier III In de vorige beschouwing is naar ik hoop, de wenschelijkheid van een behoorlijke herbeplanting, duidelijk gebleken. Thans rest nog de practische kant van de zaak. Hoe staat het met de financieele mogelijkheden in dezen duren tijd. Alvorens deze te bespreken nog een enkel woord over de keuze der boomsoorten. Deze wordt vtij sterk beperkt, doordat men de eisch moet stellen dat de gewassen bestand moeten zijn tegen veel zeewind en goed moeten groeien op zware kleigrond. De iep die aan deze eischen voldoet is practisch niet raadzaam door de vatbaarheid voor de gevreesde iepziekte. Weliswaar wordt er met voor deze ziekte ongevoelige soorten geexperimenteerd, doch voor aanplant in het groot is de iep niet te gebruiken. Men komt dan als meest geschikte boomen tot populieren en esschen, als hoogopgaand geboomte. Voor de lagere windsingels kunnen elzen en wilgen uitstekend worden gebruikt en op iets meer beschutte plaatsen sommige ligusters en taxus. Binnen de beschutting van een goed opgegroeide wind- singel wordt de keuze uitgebreider, zoo ook in de bebouwde kom der gemeenten. Beuken, linden (de laatste aantrekkelijk voor een bijenhouders), misschien ook een plataan of kastanje kunnen het erf dan wel zeer verfraaien. Op hooge dijken is hoogopgaand ge boomte op zijn plaats, dat daar ook de minste schaduw voor den landbouw geeft. Secundaire wegen beplante men het liefst met laag gehouden windhagen, die geen of weinig schaduw geven doch de fietser of wandelaar voldoende tegen de wind bescherming verschaffen. Zij moeten hier en daar onderbroken zijn om eentonigheid te voorkomen. Het grootste practische bezwaa; op het oogenblik is dat de beschikbare hoeveelheid jonge aanplant bij lange na niet voldoende is om de behoefte te dekken. De rijksdienst voor Landbouwherstel tracht momenteel een overzicht te verkrijgen van wat er in Nederland noodig is. Staatsboschbeheer is bezig te inventariseeren wat er beschikbaar is. In aansluiting daaraan zal men eenige Nederlandsche kwekers overleg worden gepleegd om zoo spoedig mogelijk nieuw- aanplani beschikbaar te krijgen. Men schat ^venwel dat het ongeveer 10 jaar zal duren, eer dat aan alle plannen tot her- en nieuw- aanplant gevolg is gegeven. Op het oogen blik dient dus het eerstnoodige te worden aangepakt. Dat lijkt mij voor Flakkee vooral de erfbeplanting. Het is toch uit de vorige beschouwingen wel duidelijk dat de beplanting van de omgeving der boer derijen uiterst noodzakelijk is. In verband met de omstandigheid dat de houtprijzen gedurende den oorlog zeer laag zijn gehou den, terwijl de kosten voor herbeplanting zeer sterk zijn gestegen, is de wenschelijk heid naar voren gebracht om in de herbe- plantingskosten van Overheidswege een subsidie te geven. Deze subsidie kan wor den gegeven door Staatsboschbeheer en door den Rijksdienst voor Landbouwher stel. Voor zoover het boerenerven betreft hebben wij te maken met Landbouwherstel. Tusschen haakjes moet worden opgemerkt dat voor het verloren gegane hout tijdens den oorlog voor den eigenaar de verplichting tot heraanplant bestaat. Los van de subsidie staat de vergoeding van de geleden schade. De eigenaar (particulier) heeft recht op vergoeding van de houtwaarde (op basis van de verwach- tingswaarde op het moment der bescha diging) voor zoover opgaand hout (dus geen sierstruiken en gazons) verloren is gegaan door handelingen van den bezetter, dan wel als dit hout geroofd is door burgers wegens brandstoffennood, danwel wanneer i den eigenaar den roof door bijzondere omstandigheden als evacuatie niet kon ver hinderen. De vergoeding wordt gegeven na registratie door den houtvester van Staats boschbeheer. Voor den heraanplant verstrekt Land bouwherstel een subsidie in de totale kosten van 50 Wordt echter, behalve herinplant, besloten tot uitbreiding der vroeger aanwezige beplanting, dan kan de subsidie gebracht worden op 85 (van den herinplant). Het spreekt vanzelf dat de dienst van Landbouwherstel daardoor eenige invloed wil hebben over de wijze van her en nieuwaanplant. Het gaat niet aan dat een eigenaar zijn erf door een par ticuliere kweker laat volzetten met dure boomen, (die het hier bovendien nog grootendeels niet doen) en de helft van de gemaakte kosten aan Landbouwherstel presenteert. Daarom is de volgende rege ling getroffen: De particulier verzoekt de Dienst Landbouwherstel te Middelharnis om in overleg met hem een beplantingsplan op te maken. Deze dienst geeft deze aan vragen door aan haar gemachtigde voor Flakkee, welke de opdracht krijgt de be treffende plannen uit te werken. Op Flak kee is hiervoor voorioopig bereid gevonden den heer J. M, den Baars te Dirksland, lid der commissie voor herbeplanting van Flakkee, die bekend is met de plaatselijke toestanden en als fruitkweker voldoende verstand heeft van beplanting in het algemeen. Den heer den Baars bezoekt daarna de betrokken eigenaar en stelt in overleg met hem een plan samen, hetwelk Landbouwherstel laat uitvoeren waarna de helft der gezamenlijke kosten van mate riaal en arbeidsloon door L.b.h. wordt vergoed. De gemiddelde kosten van een goede erfbeplanting zullen waarschijnlijk 5 a 600 gulden bedragen, waarvan dus de helft voor rekening van den eigenaar komt. Boomgaarden vallen niet onder deze rege ling, alleen dus de zuivere erfbeplanting. Nadere inlichtingen, aanvraagformulieren e.d. worden gaarne verstrekt door het bureau van den dienst Landbouwherstel te Sommelsdijk (Marktveld), met name dooi den inspecteur Aartsen, door Ir. Otto, inspecteur van de commissie van overleg voor het landschapsherstel, terwijl ook Ir, J. B. Mijs, voorzitter der herbeplantings- commissie voor Flakkee, te Sommelsdijk gaarne bereid is tot het geven van inlich tingen Particulieren kunnen voor wegen- en dijkenbeplanting een subsidie van 50 van Staatsboschbeheer verkrijgen, voor zoover het productiehout betreft. Indien ten behoeve van het landschapsschoon of ter bescherming tegen de wind extra ei schen aan deze beplanting worden gesteld, kan in de meerdere kosten door landbouw herstel een subsidie van 50 tot 90 ver strekt worden. Nogmaals echter, de beschikbare hoe veelheid is de eerste tijd bij lange na niet voldoende om aan de aanvragen te voldoen, zoodat de erfbeplanting voor moet gaan. Daarom, bewoners van Flakkee, maakt spoed met uw aanvragen, opdat uw boer derijen zoo snel mogelijk door een mooie beplanting tegen de wind worden beschermd Moge op deze wijze voortgaande het eiland binnen afzienbaren tijd van een kale cultuursteppe veranderd worden in een fraai, welvarend uitziend landschap, waar het vergezicht over vruchtbare polders en vriendelijke dorpen op aangename wijze verbroken wordt door lommerrijke boer derijen en met boomen omzoomde dijken. Grafkelder der familie Van Aerssen II Opgravingen in Suriname, noch naspeu ringen in archieven hebben eenig resultaat gehad. Ik doe daarom een dringend beroep op Sommelsdijkers -oud-inWoners of ander welke mochten beschikken over oude familie archieven, notulen enz. enz. uit de jaren 16001800 mij te Willen inlichten over hun bekende gegevens welke eenig licht in deze zaak zouden kunnen werpen. Dit zou ook door de nog in leven zijnde verre bloedver wanten zeer op prijs worden gesteld. 23 September 1799 was een droeve dag vqor Sommelsdijk. Een brand, ontstaan in een bij de kerk staande herberg verwoestte 12 huizen, 4 schuren, de kerken het schitte rende Koor, er bleef niets als een ruïne over. De marmeren praaltombe had gespaard kunnen blijven, als er geen water op gegooid was, maar deze sprong doordat het marmer heet geworden was, in stukken. Een onher stelbaar verlies. Alleen de in 1782 aan de Zuidzijde der Koormuur gebouwde ingang bleef gespaard. De ingang tot de kelder in het Koor was vervallen en er was een mooie hardsteenen tombe aan de buitenkant ge bouwd, omgeven met een hek. Boven de deur staat het opschrift „Memento Mori", daarboven „Anno 1782" en het wapenschild. Dit was echter in 1795 ten tijde van Vrijheid, gelijkheid en broederschap Weggebeiteld, doch verder Was de tombe onbeschadigd. Doordat niemand zich het lot der kelder meer aantrok, verkeerde deze op het laatst in een deerniswaardigen toestand. De deur was er uit, zodat ieder vrij in en uit kon lopen wat tot het verschrikkelijke gevolg van grafschennis leidde. In de houten kisten waren looden kisten geplaatst terwijl op de houten kisten koperen platen bevestigd waren, welke verkondigden wie er in bijgezet waren. De kisten werden door schennende handen stukgezaagd, de looden kist er uit gehaald en de beenderen in den kelder verspreid- De koperen platen werden even eens gestolen. In 1849 werd de ingang dicht gemetseld, maar toen was het reeds te Iaat. Op last van Mr. C. J. E. Graaf van Bijlandt, een familielid werd de ingang opengebroken en de kelder, waarin 1/2 meter water stond, schoongemaakt. De muren werden afgehakt en opnieuw bestreken, de vloer gerepareerd enz. Er werd nog 1 koperen plaat gevonden welke tot het opschrift bevatte dat ook op het rouwbord voorkomt van Maria v. Aerssen Wernhout. Ook deze plaat bleek later uit de kelder verdwenen te zijn. Bij de door de Duitschers verordende koper-inle vering werd deze plaat door een particulier op het Gemeentehuis ingeleverd. Thans prijkt hij, omlijst in de Raadszaal, waar ook liet mooie rouwbord hangt. De beenderen werden schoongemaakt en in een nieuwe kist, welke thans in het midden der kelder staat opgebaard, verzameld. Daarin rusten nu de geraamten van deze hooggeplaatste edelen, en de doodshoofden die eens een krans van eere droegen om de slapen, tot ook zij op den jongsten dag zullen worden opgewekt om verantwoording van hun daden af te leggen. Wanneer men een bezoek brengt aan dezen kelder, en men ziet de hier verzamelde stoffelijke resten, dan begrijpt men dat eer en glorie, pracht en praal slechts tijdelijk zijn en alles onder de vloek der vergankelijk heid ligt, en we zullen instemmen met de woorden van Nic. Beets: Daar is een wet voor elks verval, Die geen heraut verkrachten zal. De grootheid wisselt hier op aarde. De laatste jaren is aan de kelder echter geen aandacht meer besteed, met het gevolg dat het meer en meer in verval geraakte. De hardsteenen ingang vertoonde scheuren en barsten, de deur sloot niet meer en het' dreigde door den tand des tijds geheel in elkaar te storten. Het zou natuurlijk jammer geweest zijn als deze eenige herinnering verdwenen zou zijn. Hét schitterende Koor met marmeren praaltombe is verwoest en nu dreigde dit hardsteenen monument ook met de grond gelijk gemaakt te worden. Er werd reeds over gesproken om het monument te sloopen en de ingang dicht te metselen. Gelukkig heeft een ver familie-lid zich hierover ont fermd en opdracht gegeven het te herstellen. Thans prijkt dit monument weer in z'n oude luister, geheel gerestaureerd, terwijl de kelder eveneens opgeknopt is. Moge het de herinnering levendig houden aan het geslacht van Aerssen van Sommelsqijck en de historie van ons dorp. Sommelsdijk, November 1946. A. J. KRUID ER. dat het tabaksrantsoen voor de dames gehandhaafd blijft en dat veie heren daarvan zullen profiteren, dat vele jongens in Indie „Opbouw" lezen, dat we ook uw zoon gaarne Opbouw zullen zenden, dat U daarvoor naam en adres van uw zoon kunt opgeven aan onze administratie, Met ingang van Zaterdag 30 November hebben wij onze Leesbibliotheek overge plaatst van Gelderschedijk naar Straatdijk. L. A. VAN PROOIJEN DIRKSLAND. Ik heb nog enige tijd beschikbaar voor het geven van T. v. d. WENDE Dorpsweg 227 Sommelsdijk Geld-credieten f 800,— 5 pCt. zonder borgen voor elk doel Vrijbl. voorw. Schrijf Allen. Br. porto antw. Spaarcred. Inst. Mathenesserw. 110, R'dam-W. Uw gewassen verdrinken niet Is uw landerijen draineert mei poreuze, en goed doorbakken draitieerbuizen Alle maten zijn voor U in voor ried. Fa. P. DE KORTE Zonen OUDE TONGE - Telef. 24 Ontsmettingsstoffen voor Zaaigranen voor het dooden van allerlei insecten Gevestigd 1872 Spreekuren te Oude Tonge Emmastr. 11 ten huize v/d Heer P. KOETS Zaterdags on de 14 dagen als volgt: ZATERDAG 30 NOVEMBER, ZATERDAG 7 DECEMBER, ZATERDAG 14 DECEMBER, ZATERDAG 21 DECEMBER, steeds van 11 -2.30 uur. Gebitten direct leverbaar. Geheele gebitten f 80,onder garantie. Alle inlichtingen ENGELMAN, Antwerpscheweg 431, Bergen op Zoom, Tel. 728. verder op het spreekuur en bij den Heer KOETS Gedrukt ter Flakk. Drukk. J. M. Boomsma, Middelharnis Door de sterk toenemende productie zijn wij in staat de vele nieuwe binnenkomende orders spoedig, en naar vol genoegen onzer Clientèle uit te voeren, men vrage inlichtin gen aan onzen Hoofdvertegenwoordiger of bij zijn Agenten. Op de Zeeuwsche eilanden actieve vertegenwoordigers gevraagd. Sollicitaties te richten aan ons Hoofdagentschap te Middelharnis O0ST2EEDIJK 286 ROTTERDAM Door met ons te contracteren. Kunt U goedkoop adverteren Gebr. MAAS WESTBROEK met ingang van 1 October 1946 Vertrek Zijpe 2 uur Vertrek Hoek van St. Jacob bij Nieuwe Tonge 3 uur Des Maandags extra dienst Vertrek Zijpe 9 uur Vertrek Hoek v. St. Jacob 10 u.

Krantenbank Zeeland

Opbouw | 1946 | | pagina 7