De Tribunale berechting
Ravens ongeneeslijk
Lauwtje zag er van af
Landwachter at suikerbieten
't Was maar een kolenpraatje
De tolk van het dorp
Teun verweert zich fel
l tellendam levert
rtekelige garnalen
President: Mr. C. Jonker.
Adj. Seer. Mr. Hovenkam.
Uitspraken: Leden: D. Goedkoop
M. Zoeteman.
UITSPRAKEN.
C. Huizer te Herkingen
Het Tribunaal heeft overwogen dat het
raadzaam is om de beweringen van be
schuldigde nauwkeuriger te onderzoeken
wat een voorlopig uitstel van behandeling
betekent.
M. Lisseveld te Middelharnis
Het Tribunaal acht niet bewezen dat hij
v. d- Brugge verraden heeft en ook niet dat
hij groepspenningm. of lid van de Onsa is
geweest, maar wel de overige feiten. Het is
van oordeel dat beschuldigde nog niet
voldoende heropgevoed is en neemt de
volgende maatregelen:
internering tot 14 April 1948. Ontzetting
uit de beide kiesrechten en het recht om
openbare ambten te bekleden.
Zaak tegen A. Janssen, schilder en ambte
naar Distributie, Stellendam, 42 jaar
De ten laste legging luidt:
1. Colportage VOVA.
2. Dienstname bij de Landwacht.
3. Lid N.S.D.
4. Lid N.V.D.
5. Functie bekleed van Weerman bij
de W.A. v
Armoe troef
Beschuldigde bekent alles met uitzonde
ring van zijn aangifte bij de W.A.
President: U schrijft aan een kameraad,
dat U zich gemeld had bij de W.A.
Janssen: Ja, dat heb ik ook, op aan
dringen van de Burgemeester. Ik heb één
keer gecolporteerd met VOVA.
President: Bent U bij de Landw. Nederl.
geweest of bij de Nederl. Landwacht.
Janssen: Ik ben hier zomaar bij de hulp
dienst geweest, heb een rood bandje gehad
en een éénloops jachtgeweer. Dolle Dinsdag
ben ik ondergedoken. Ik ben in Rotterdam
door Grüne Polizei nog vervolgd. 12 weken
ben ik bij de Landw. geweest, maar ik heb
nooit wat geda n.
Dhr. Góedkoop: U heeft zelf huiszoeking
gedaan bij mijn vader.
Janssen: Neen, neen, dat was op verzoek
van Uw vader. U kunt mij toch wel zover,
dat ik niet zo Was. Ik wist zat onderduikers,
en las illegale blaadjes maar heb nooit
iemand verraden.
President: U behoefde toch geen land
verrader te worden.
Janssen: Door de armoede ben ik bij de
N.S.B. gekomen. Toen ik er bij Was kon ik
niet meer hit of haar. Ik had geen cent in
mijn mars, niets als een zieke jongen.
Daarbij kwamen ze me nog steeds dreigen
met uitzending naar Duitsland. Meer heb
ik niet ter verdediging aan te voeren. Ik
heb negen maanden in Rotterdam gelopen
met een stuk suikerbiet in mijn zak en ik
kreeg geen cent. 'k Bezit slechts een stoel
en één tafel.
President: Zou U graag vrij zijn, hebt U
werk?
Janssen: Ja Edelachtbare, werk genoeg,
ik zou graag naar huis gaan.
Het Tribunaal gelast daarop onmiddellijk
invrijheidstelling en bepaalt de uitspraak
op over 14 dagen.
Zaak tegen W. Vroegindeweij Inspecteur
Kolenbureau M'harnis, oud 33 jaar.
Kocht regelmatig VOVA en 'stond vrij
willig M. L. Gibbels bij, in zijn Duitse werk
zaamheden. Hij zei in een gesprek met A.
Riedijk in B. Geldhof, in de Woning van
kapper Hogewerf te Herkingen, (toen deze
pers. hem spraken over de onrust bij de
landing van een piloot), „Dan Weet ik wel
een adres in Den Briel, daar moeten wc
naar schrijven, waarop Geldhof heeft ge-
schreven, met als resultaat dat Wisse,
Klem en Witvliet zijn gearresteerd". Sloot
zich aan bij de N.S.B. en vervulde daarbij
de functie van Groepsadm. voor M'harnis
en plv. Kringadm. voor Fiakkee. Was lid
van de Nat. Jeugdstorm en had daarbij de
functie van Stnekbeheerder en de titel
„wachter", gaf blijk van N.S.B.-gezindheid;
meldde zich voor een Burgmeesters-cursus
en schreef in een brief op 3 Aug. '40 aan
Rost van Tonningen dat hij vanzelfsprekend
met hart en ziel N.S.B.-er bleef en riep dazr-
bij de hulp in bij een sollicitatie, waarvoor
hij eveneens de Duitsers in de arm nam en
toestemming vroeg aan den Districtieider
van District 28 J. van Houten.
Het salaris gaat door.
President: Is juist wat U ten laste wordt
gelegd?
V. Grotendeels wel.
President: Dat gesprek met die piloot,
is dat ook zo?
V.: Die beschuldiging moet ik van de
hand Wijzen.
President: Beweert U er niets mee te
maken te hebben gehad.
V.: Riedijk heb ik niet gesproken, Geld
hof wel. Deze hield me aan, omdat ik(
's morgens huiszoeking bij hem had gedaan
naar brandstoffen.
President: U hebt het toch toen wel
over die piloot gehad.
V.: Daar was Herkingen vol van, maar
ik heb geen namen genoemd.
President: Waarom werd U lid van de
N.S.B.?
V.: Ik Werd lid omdat ik dacht dat er
betere sociale toestanden zouden ontstaan.
President: U verraadde daarvoor Uw
land. Fraai.
De lidmaatschappen geeft V. toe. De
brief aan Rost van Tonningen heeft hij
ook geschreven. De President vindt dit
een misselijk epistel. Hij had zelfs al ge
schreven voor hij N.S.B.-lid Was en klaagde
erin dat hij het zwaar te verduren door zijn
sympathie voor de N.S.B.-ers.
President: Wat hebt U met die Oranje-
Garde Willen doen. U schreef: „We kunnen
aan de eigendommen van de Oranje-Garde
niets doen.
V.: weet zich dit niet te herinneren.
Abusievelijk heeft het Tribunaal als
getuige S. Hogewerf inplaats van kapper
HogeWerf opgeroepen.
Echtgenote E. D. Verbrugge zegt dat ze
sterk tegen de N.S.B. Was. Zij heeft er haai
man steeds opgeWezen dat de N.S.B. fout
Was. Haar man heeft nooit aan buiten
sporige dingen gedaan. Als ze het nog eens
moest doen, zou ze hüar man nog beter
waarschuwen.
President: Ja, als U Wist dat de Duitsers
het verloren.
Uit de verklaringen van de echtgenote
blijkt dat V. nog steeds zijn salaris ontvangt.
Pas per 1 Jan. '47 gaat zijn ontslag in.
De beheerder D. de Wilde deelt mede
dat de be A tingen zijnï 230.- meubilair.
Pleiter Mr Maastricht brengt in zijn
verdediging naar voren dat V. slechts een
administratievekracht van de N.S.B. was.
Propaganda of zo maakte hij niet. Naar
buiten, trad hij correct, als een nauwgezet
ambtenaar op.
Ds. Blok en Hoofdonderwijzer dhr. van
Loo van de Openbare school leggen heel
gunstige verklaringen voor beschuldigde af.
Ook de Burgm. d,en Hollander en Le Comte
hebben tijdens de bezetting het werk van
V. gewaardeerd, dit blijkt uit een schrij
ven van deze Heren in '42. De wild.
Burgm. J. VroegindeWcij geeft eveneens
een gunstig getuigenis en schrijft ook dat
het V. niet gelukte een goed bestaan te
vinden. 6 jaar lang Was deze man als volon
tair werkzaam op een gein-secretarie, voor
ƒ6 per Week, toen Was hij 24 jaar. Hij kwam
daarna op Herkingen voor 24 per Week,
tnaar werd daar in Mei '40 Wegens terug
keer van een oude kracht ontslagen. Dit
memoreer ik om aan te tonen de moeilijke
loopbaan van V. Het geen reden tot maar
wel een oorzaak van zijn N.S.B.-er schap.
Is het niet te verwonderen dat deze man
trachtte Burgm. te worden. Slechte behan
deling van zijn superieuren hebben deze
jongen, die zijn studie op moest geven,
gedreven naar die kant. Velen voelen dit
aan en hebben daarom een gunstige ver
klaring voor hem afgelegd-
Pleiter acht dat beschuldigde allang
vrij geWeest zou zijn, als dat geval Herkin
gen er niet was. Dit punt vindt pleiter zeer
somber opgesteld. Hoe kan men hulp en
steun verlenen aan de vijand als, men een
Wetenschap uit. Dat gezegde is toch geen
hulpverlening aan den vijand. Zou hij voor
dit feit veroordeeld moeten worden, dan
zou vast moeten staan dat hij Geldhof het
adres heeft gegeven.
U kunt natuurlijk hierop wel een aan
vulling geven zoals al meer is gebeurd en
ik helemaal niet elegant vindt, maar
als U deze tenlaste legging logisch bekijkt
zult U moeten toestemmen dat daarin geen
strafbaar materiaal bezit. Wie er aanspra
kelijk is voor dat geval van die piloot zal
wel nooit opgelost Worden.
Geldhof, Huizer, Melissant. allen leggen
andere verklaringen af. Er komt bij zo'n
zaak veel geruchten. Wisse denkt dat het
Riedijk was. Klem en Witvliet zoeken de
schuld bij Huizer. Niemand noemt V.
Alleen de verklaring van HogeWerf is
over. Als deze beschuldiging komt te ver
vallen is de zaak teruggebracht tot een
heel licht geval.
Pleiter staat op het standpunt dat de
beschuldiging vervait, zijn houding tijdens
de internering was voorbeeldig. Deze man
heeft een gelukkig huwelijk. De vrouw
heeft haar best gedaan qm dit huwelijk
zo hoog mogelijk op te voeren. Voelt sym
pathie voor dit vrouwtje. Zij zou geope
reerd moeten Worden, maar wacht op haai
man Pleiter vraagt terstond vrijspraak.
Het Tribunaal geeft hierop verdachte
terstond de vrijheid en zai over 14 dagen
uitspraak doen.
Gasdirecteur Ravens is voor de tweede
maal opgeroepen voor het Tribunaal, maar
ook ditmaal wegens ernstige ziekte niet
verschenen. De verdediger heeft zijn ver-
Weer op schrift gesteld en dit het Tribunaal
toe doen komen. Hierin staat o.m. Ravens
is Duitser geweest en ten onrechte geïnter
neerd* hierbij komt nog een ongeneeslijke
kwaal, allemaal factoren die hem in een
verkeerde richting dreven. Lichtkogels
heeft hij niet afgeschoten. Ravens heeft
geen aanklachten tegen de Burgm. inge
diend, deze moeten fanatieken den Eschau-
zier verweten worden. De bezoeken aan de
Duitsers zijn uit hoofde van zijn functie
afgelegd; aansluiting van het Fort Wist
Ravens te voorkomen. Dat hij aan zijn
Duitse moeder zo schreef, was een troost
brief voor het verlies van haar echtgenooti
Een oorkonde had hij gehad als oud-front
strijder. Een foto van Hindenburg Was niet
strafbaar, die van Hitler had hij gehad van
een familielid van Prins-Bernhard. Een
maal heeft hij een advertentie geplaatst
Mussert's portret heeft slechts een poosje
opgehangen. Zijn radio is hij ook kwijt ge
raakt. Later heeft hij er een voor koffie
bij de Duitsers teruggeruild. Op bevel van
Bia en Oskam is hij naar Duitsland gevlucht
met de auto. Bia vluchtte in Apeldoorn en
Oskam in Bentheim.
Ravens vraagt vrijspraak.
Het Tribunaal sluit het onderzoek en
bepaald de uitspraak op over 14 dagen.
Leendert Dingeman Kievit Landbouwer te
Stellendam, 26 jaar oud.
Betaalde VOVA, vroeg in '43 een pas aan
voor verblijf in Duitsland om daar vrijwillig
arbeid te verrichten, sloot zich aan bij de
Landwacht en deed dienst met een dubbel
loops jachtgeweer, was lid N.S.B., W.A.-
man en brak op 10 Oct. '42 met behulp van
Duitsers 2 schuurtjes open toebeli. aan Jan
Koenraad en J. Klink en nam deze schu
ren zelf in gebruik zonder vergoeding
had 'bovendien vriendschappelijke omgang
met Duitsers en met de Ortskommandant
van Stellendam.
De landwacht was zo kwaad niet
Op de vraag van den President zegt
K. dat hij 6 April '44 bij de Landw. toege
treden is, toen is deze op Fiakkee opgericht.
President: En toen was jij er zeker als
de kippen bij om aan te sluiten. Was het
Landw. Nederl. of Nederl. Landw., het
verschil ligt hierin dat de eene een politi
oneel apparaat was, terwijl het andere
speciaal er Was on z.g.n. terroristische
organisaties te bestrijden. Bij het ene ver
speelt U Uw Nederlanderschap, bij het
andere niet.
K.: zegt slechts zomaar bij een soort
politie-groep geweest te zijn. Het was geen
militaire organisatie. Een soloboek heeft hij
niet gehad. Wat bewijst dat hij niet bij de
gevaarlijke Landw. was. Een uniform kreeg
hij ook niet, wel een geweer.
President: Waarom ging U daarbij?
K. 22 Juni '41, bij het uitbreken van de
oorlog tegen Rusland, ben ik systematisch
bewerkt door mijn vrienden. Ik was toen
nog maar 21 jaar, later zag ik dat het fout
was, maar ik had eenmaal a gezegd- Daarna
zijn we door schipper bewerkt. We moesten
kiezen landw. of naar Duitsland en ik von t
die richtlijnen nog zo kwaad niet.
President: Jaja, onderduikers ophalen hè.
K.: Daar heb ik nooit aan meegewerkt.
President: U hebt ook pogingen gedaan
om in Duitsland te komen.
K.: Er kwam bij ons een Duitser, die
in '39 door de Gestapo gevangen genomen
was. Deze heeft mij getracht van het
Nat.-socialisme af te halen. Hij zei: „Ga
eens naar Duitsland dan kun je zien Wat
daar het Nat. Socialisme gedaan heeft."
Ik wou daar zijn familie bezoeken.
y President: De Duitsers vonden het zelfs
schande dat U N.S.B.-er was. U was ook
lid van de W.A.
K.: Ik was lid van de N.S.B., toen werd
mij een formulier voorgelegd dat heb ik
getekend, maar er nooit iets meer op ver
nomen.
President: U moet niet zeggen, het was
niet met mijn medewerking, want U leverde
er zelfs een pasfoto voor in. En dan die
kwestie van het schuren vorderen.
Kievit verweert:
Ik was in de schuur van mijn vader,
die zat totaal vol, toen de moffen deze
kwamen vorderen. Wij wisten niet waar
heen. Daarop kwam de Burgm. Keijzerdat
we dan de schuren van Klink en Koenraad
maar. moesten nemen. De volgende dag
zijn we naar de schuur gegaan, maar toen
ging het mis. Ik dacht dat de Burgm. dit in
orde gemaakt had.
President: Juist, en U brak de schuur
open, dat was de fout.
K.: Koenraad was erbij, ik brak hem niet
open, het ging goedsmoeds.
De- President leest daarop de beëdigde
verklaring van Koenraad en Klink voor
Waaruit blijkt dat K. met medewerking van
een gewapende troep Duitsers de schuur
in bezit heeft genomen.
President (scherp): En daarna hebt U de
zaak eruitgegooid. Blijf met je vingers van
een andermans goed af.
K.: Er Was een schuur gevorderd bij mijn
oom, daar konden we ook niet in.
President: U hadt blij moeten wezen
dat die lieve Duitsers het wilden hebben,
je was er toch zo voor. Dat was de Recht
staat.
President: Bent U van plan om de schade
te vergoeden?
K.: Dat moet mijn vader doen.
President: U hebt dat ding afgepakt en
kapot gemaakt, dus U bent er verantwoor
delijk voor.
K.: Dat is toch niet juist mijnh.'de Pres.
Burgm. Keijzer heeft ook die schuren toe
gezegd, die van Koenraad en zo. Wij zijn
er toen over wezen praten. Ik meende dat
de Burgm. mij daarmede de toestemming
gegeven had.
President: Aangenomen, maar waarom
ging U de boel toen opbreken 's morgens.
K.: Onze spullen moesten eruit en Wij
moesten ergens heen, het ging verkeerd bij
Koenraad', die wou het niet geven. Opge
broken heb ik het niet, want als je de klink
opligt, gaat hij open.. Voor het gebruik
dient betaling te geschieden, maar afge
broken is de schuur niet.
President: De Duitsers zijn er toch ook
bij geweest.
K.: Die zaten er zelf achteraan omdat zij
ook een schuur wilden hebben.
President: Wat moest U steeds bij de
Ortskommandant doen.
K.: Ik sprak gebrekkig Duits en er
kwamen soms mensen bij mij waarvoor ik
moest optreden als tolk. In die voege ben
ik er geweest. Ik heb getracht de burgers
te helpen om van de Duitse eisen iets af te
knibclen.
President: U was tolk. Die knibbelen niet
aan eisen.
Dhr. Goedkoop: Hebt U in opdracht van
Uw vader de schuren genomen?
K. Mijn vader stond dat voor, natuurlijk.
President: Dus U steekt de schuld op Uw
vader.
K.: Nee, nee.
Daarna wordt de echtgenote Jacomina
Human over liet financiële gedeelte gehoord.
