OPBOUW
tweede blad
De millioenennota van Minister Lieftink
Een tekort van ruim 1*9 milliard
No. 37. 20 September 1946
Van over de Grenzen
Het catachetisch onderwijs
Abonneert II op dit blad!
WIST U...
Distributiemeuws»
Het voik naverteld
De begroting voor 1947, die Minister Lieftink Dinsdagmiddag heeft aangeboden'
geeft een tekort van ruim 1967 miilioen.
Het begrotingstekort is ongeveer 667 miilioen lager dan voor 1946.
Bij de aanbieding van de begroting zeide Minister Lieftink o.a.:
„Een algemene verbetering van de economische toestand zal slechts kunnen worden
bereikt wanneer:
1de arbeidsproductie wordt opgevoerd tot een peil, hetwelk dat van voor de oorlog
nadert;
2. de uitvoer kan worden vergroot;
3. de consumptie in eigen land beperkt blijft, waardoor de besparingen toenemen;
4. de regering dient de uitgaven binnen redelijke grenzen te houden."
Het geweldige tekort, dat voor 1947 is geraamd, geeft een duidelijk beeld van de
jammerlijke toestand waarin 's lands financiën verkeren.
u
Het was in de afgelopen week 2 jaar ge
leden. dat de Engelse parachutisten bij
Arnhem neerdaalden, om de lage landen
bij de zee te verlossen van de Duitse tyran-
nie. Helaas werd het doel niet bereikt.
Arnhem had een nieuw uitgangspunt voor
een sneller oorlogseinde moeten worden,
maar Arnhem werd wat dit betreft, een
teleurstelling. Arnhem werd een nederlaag,
maar tevens de zegepraal van dapperheid
en trouw tot in den dood. Nederland is
grote dank verschuldigd aan al die onbe
kende helden, die in grenzeloze plichtsbe
trachting, hunrieven offerden op vreemde
bodem, voor onze zelfstandigheid en voor
onze vrijheid. Op treffende wijze heeft ons
volk zijn dankbaarheid getoond. Een ge-
zeischap, bestaande uit overlevenden en
nabestaanden van zes gesneuvelden, is
tegenwoordig geweest bij de plechtige
herdenking bij Arnhem en Oosterbeek.
Engeland zal nu spoedig van de „squat
ters" verlost zijn. U weet wat er gebeurd is.
Enkele honderden familie's, die in krotten
huisden, hebben zich, onder communistische
leiding, meester gemaakt van moderne,
leegstaande flats, hotels en villa's en hebben
daarin zonder meer hun intrek gCnomen.
Dat was een grove aantasting van het
eigendomsrecht en de Labour-regering
besloot hiertegen maatregelen te treffen, al
zal zij daardoor een gedeelte van de pu
blieke opinie tegen zich in het harnas jagen.
En dat is zeer zeker de bedoeling van de
communistische organisatoren van deze
actie. Immers, nu de laatste poging der
communisten, om met Labour tot een fusie
te komen, mislukt is, trachten zij op deze
en andere wijze een scheuring tussen rege
ring en arbeiders tot stand te brengen.
Maar dat heeft de regering nochtans niet
weerhouden, om langs de weg van het civiele
recht, het eigendom te beschermen. De
squatters werden gedaagd en veroordeeld
tot het verlaten van ae in beslag genomen
woningen. Op aeze rechtszittingen werden
de afschuwelijke toestanden op woning-
gebied scherp belicht. Een moeder van 7
kinderen had niet minder dan 50 maal een
kind naar 't Ziekenhuis moeten brengen
voorde behandeling van rattenbeten.
Misschien zal deze ,,squatter"-zaak nog
dit goede gevolg hebben dat de Engelse
regering met nog meer energie en verbeel
dingskracht het vraagstuk van de woning
nood ter hand neemt. Dan zouden de
communisten land en volk een goede dienst
bewezen hebben.
Bulgarije is nu een volksrepubliek
geworden. De 9-jarige tsaar Simeon II
is bij de volksstemming van 8 September
afgezet en daarna werd de republiek uit
geroepen. Op 27 October worden verkie
zingen gehouden voor de volksvertegen
woordiging, die een nieuwe grondwet zal
vaststellen. In grote trekken is deze grond
wet reeds ontworpen. Zij is in sterke mate
op het Russische voorbeeld afgestemd,.
In feite zwaait Dimitrow, welbekend om
zijn verdediging in net Rijksdagbrand-pro
ces, in 1933, tnans de, scepter. Ai bestaat
de regering uit vertegenwoordigers van üe
4 linkse partijen, de communisten voeren
de boven toon. Engeland cn Amerika
probeerden reeds vaak, om ook de leiders
van de oppositie in de regering te doen
opnemen, maar deze pogingen hebben ge
faald. Alleen de Republikeinse partij, met
een sterke aanhang onder de militairen,
vormde nog een tegenwicht van betekenis,
tegenover de communisten. Sedert echter
een geheime organisatie in het leger werd
ontdekt, werd door de aanstelling van
politieke commissarissen in het leger, de
invloed der militairen sterk verzwakt. Het
ziet er dus naar uit dat de communisten
een sterke positie in de nieuwe volksrepu
bliek zullen innemen.
In Duitsland.
heeft de voorzitter van de onafhankelijke
socialisten te Berlijn in een verkiezings
redevoering ook gepleit voor een sterke
positie van Duitsland. Hij eiste do grenzen
van 1937 en protesteerde tegen het uit
plunderingssysteem der Sowjets in de door
hen bezette zone. Berichten maken ook
melding van het optreden van een verzets
beweging in de Russische zóne. De verzets
lieden richten hun activiteit meer tegen de
Duitse communisten dan tegen de Russische
bezetters.
Het uitspreken der vonnissen tegen de
oorlogs-ntisdadigers te Neurenberg is uit
gesteld van 23 tot 30 September. Er is
bekend gemaakt, dat de vonnissen niet in
het openbaar zuilen worden voltrokken.
In het Catechisatie-lokaal der Ned- Herv.
Kerk, te M'harnis sprak Ds. P. ten Have,
algemeen gedelegeerde der Ned. Herv. Kerk
voor de Catechese, voor de Herv. Kerke
raden en Kerkvoogdijen over het Cateche
tisch onderwijs.
Na opening met "schriftlezing en gebed
spreekt Ds. Blok zijn grote blijdschap uit,
dat juist nu de catechisaties -weer hervat
zullen worden, Ds. ten Have over dit
onderwijs een en ander wil zeggen. Bij al
het werk, dat op onze schouders rust, is
zeker dit onderdeel niet het eenvoudigste.
De arbeiders zijn weinigen, de arbeid is veel.
Soms te veel, het aantal overspannen
predikanten is niet gering. Wij dopen, dat
wij richtlijnen mogen ontvangen, om ook
dit werk met nieuwe moed aan te vangen.
Ds. ten Have spreekt daarna zijn vol
doening er over uit, dat behalve de predi
kanten ook de kerkeraden en kerkvoog
dijen vertegenwoordigd zijn.
Immers de predikant moet niet zijn de
locomotief, die alles te trekken heeft. Ook
de kerkeraden en kerkvoogdijen hebben een
taak bij de catechese. De predikanten mogen
dit werk echter niet zuchtende doen, immers
zij staan in het ambt en het ambt draagt hen
zij mogen steunen op het ambt. God riep
tot dit ambt, zij mogen plantenen nat
maken. God zal de wasdom geven.
En de kèrkeraad en de kerkvoogdij en
de gemeente hebben den predikant ook
in de catechese te dragen.
Met catechese wordt het algemene aan
geduid, terwijl wij spreken over de catechi
satie in een bepaalde plaats. Ook wordt in
bepaalde streken van ons land gesproken
overde lering. Wij mogen nimmer verachte
lijk spreken over de leer, in de Bijbel wordt
over de leer (thora of getuigenis) met hoge
achting gesproken. De leer moet worden
ingeprent bij het volk, dus ook bij de
jeugd. Onze catechisaties mogen nimmer in
tellectualistisch worden. Niet het kennen
van veel teksten, psalmen, plaatsnamen
mag het enigste deel zijn en het rationalisme
en net intellectualisme heeft ons Christelijk
onderwijs veel schade gedaan. AI is kennis
goed, moet men altijd weer zoeken naar
de diepere kennis, genegen kennis van God
en Zijn Woord. De oorzaak van de afval
der jongeren, de Werelclgelijkvormigheid en
het ortstaan van secten en ketterijen is
telkens weer, aat men geen gedegen kennis
van God en Zijn Woord heeft.
Catechese heeft ten doel de vorming (de
kneding) tot waarachtige leden der gemeen
te, die zich ook het Evangelie niet schamen
te belijden op de markt aes levens.
De Bijbel zat op de catechisatie ons richt
snoer moeten zijn, we zullen dus onzen
catechisanten moeten leren de Bijbel te
verstaan, daar is ae aandacht des harten
toe nodig.
Naast de Bijbel zal het leven der catechis
mus van groot belang zijn, daargeen boek
zo grondig en zo reeël de Bijbel ïeert ais de
catechismus.
Naast de kerkgeschiedenis zal ae^ beteke
nis der sacramenten behandeld moeten
worden, lees maar eens het avopdmaals-
formulier.
We moeten echter oppassen, dat het
geen schooltje wordt, nooit worde vergeten,
dat alle arbeid in dienst moet staan van
de kerk.
De jeugdverenigingen hebben heel goed
werk gedaan, zij mogen echter nooit de
catechisatie verdringen. Dat het soms zo is,
is. onze schuld.
Ook op onze catechisaties moeten onze
jongeren zich thuis voelen, zij mogen er
vrij spreken (de catecheet behoude echter
de leiding .verslaggever!).
Het naaste doei der catechisatie is het
doen van belijdenis. Dit mag echter geen
vorm zonder inhoud zijn. Het moge zijn een
uitwendige en een „inwendige" belijdenis.
Van kerkeraad en gemeente mogen wij
meeleven verwachter!, nimmer sta de pre
dikant alleen. Wanneer de ouderling huis
bezoek heeft, heeft hij naarstiglijk te onder
zoeken of de catechisaties door üe gezins
leden worden bezocht. Van veel belang zal
het daarbij zijn, hoe de ouderling spreekt
over üe catethisatie bij zijn huisbezoek.
Zeer gewenst is het dus, dat de ouderling
van tijd tot tijd de catechisaties bezoekt,
immers dan Weet hij wie oë catechisatie
bezoekt en wat er zoal geleerd wordt.
Misschien is het -ook voor de predikant
wel goed.
Ook de kerkvoogden hebben een taak.
Zij hebben te zorgen, dat de catecheet zijn
catechisaties kan geven in een catechisatie
lokaal, dat ruim en gezellig is. Het lokaal
moet niet te groot zijn, immers dan woot
het ongezellig, ook niet te klein, zodat men
blij is, als het einde er is. In het lokaal staan
minstens banken met leuningen, maar
gewenst is ook banken met schrijftafels en
opbergruimte. Ook tafeltjes met een kleedje
en bloempotje mogen er staan. Men moet
er zich thuis voelen, hier is „ons" lokaal.
De kinderen zuilen zich ongemerkt in
een net lokaal rustiger gedragen, Naast het
meubilair zorge de kerkvoogdij voor goede
leermiddelen. Niets is gauw te duur. Aan
de wand hangen Bijbelse platen en duidelijke
landkaarten. Zeker moet een schrijfbord
aanwezig zijn om aantekeningen en schetsen
te maken. Dit is uw taak, kerkvoogdij-leden 1
Wij moeten doen, wat we kunnen/anders
ligt op ons de schuld. Anderzijds moet het
ons telkens weer een blijdschap zijn te
mogen catechiseren. Na afloop ontstond een
zeer geanimeerde bespreking.
De vergadering werd met dankzegging
door Ds. van Asch geslóten.
dat onze Koningin bij Woestehoeve Arnhem
een eigenhandig vervaardigde: krans gelegd
heejt op het graf der gesneuvelde helden,
dat de Loiulense Rechtbank de swatters
gelast heejt, de onwettig ingenomen flats
binnen drie dagen te ontruimen,
dat te Hilversum een man is vermoord,
waarvoor de moordenaar de techniek van zijn
misdrijf uit een detectiveroman had geput,
dat studenten in Rio de Janeiro als repre
saille voor de dood van een hunner collega's
door het eten van vergiftigde koek, een ware
oorlog tegen de zwarte handel begonnen-zijn,
dat de ratten en muizen in ons Land een
schade veroorzaken van 30 miilioen gulden
per jaar,
dat zowel ten opzichte van de haringvangst
als van de oesterteelt een zeer goed jaar wordt
verwacht,
dat een Nieuw-Zeelandse boer tijdens het
knippen van een heg rondom een goljbalveld
15uu golf ballen vond, die men er vanwege de
scherpe doorns niet meer had durven uithalen,
dat dit hem een aardig spaarpotje 'bezorgde,
omdat de goljbailen in Australië zeer schaars
zijn.
AANVULLING BONNENLIJST
voor de 2de helft van de 10de periode 1946
15 t/rrr 28 September.
Elk der volgende bonnen geeft recht op
het koopen van:
Bonkaarten KA, KB, KC 610
576 Algemeen .100 gram bloem
577 Algemeen 50 gram thee
Bonkaarten KD, KE 610
D 19 Reserve 100 gram bloem
E 19 Reserve 300 gram bloem
Tabakskaarten enz.
T 48 2 rants-, tabaksart.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op
Vrijdag 20 September a.s. worden gebruikt.
Met ingang van 22 September a.s. zuilen
geen bonnen meer voor aardappelen worden
aangewezen. Van Maandag 23 September
a.s. af zal men aardappelen zonder inleve
ring van bonnen kunnen koopen.
Uitreiking toeslagkaarten zw. arb. He per.
De Leider van den Distributiekring te
Middelharnis maakt bekend dat bovenstaan
de uitreiking als volgt zal plaats vinden:
Nieuwe Tonge: Maandag 23 September.
Middelharnis: Dinsdag 24 September.
Melissant: Woensdag 25'September v.m.
HerkingenWoensdag 25.September n.m.
Dirksland: Donderdag 26 September
Sommelsdijk: Vrijdag 27 September.
Stad a/h Haringvliet Zaterdag 28 Septem
ber v.m.
Agentschappen Melissant en Herkingen
in plaats van op Maandag 23 September
zal deze week op Woensdag 25 September
a.s. op de gewone uren door den agent
zitting worden gehouden.
Verhalen uit de bezettingstijd
DE BUURMAN WAAKT
Janus luistert cike avond naar de Engel-
schc radio, en naar radio-Oranje. De
Duitscher stoorthet toestel knettert, kookt,
huilt; het geeft allemaal niets, janus luistert.
Hij prutst zoolang aan de knoppen totdat
de vertrouwde stem verstaanbaar door de
kamer klinkt.
Al ciie herrie maakt Janus z'n vrouw
zenuwachtig. Ze kunnen het buiten op straat
hoorenJanus, ik waarschuw je, laat het in
het vervolg... je wordt er niks wijzer
mee... de Engelschen zullen het toch wel
winnen.
Hij doet er niet zoo gemakkelijk afstand
van. „Wat een zegen die radio 1 Stel je es
voor, dat we die radio niet haddenDan zat
je compleet van de buitenwereld afgesloten!
Want de Duitschers vertellen je natuurlijk
wat ze kwijt willen wezen."
Ze geeft het toe: „Alles tot je dienst,
maar te eeniger tijd wordt je gepakt en dan
ga je voor een paar jaar de kast in."
Het is werkelijk een vooruitzicht, dat tot
nadenken stetm. Het is in elk geval goed
om de bezwaren van zijn vrouw te onder
zoeken. Is het schreeuwende toestel werkelijk
op straat te hooren? Hij zal het gaan pro-
beeren. „Moet je goed luisteren, vrouw, dat
je me straks precies kunt vertellen wat ze
gezegd hebben, je hebt geen nood, ik sta
buiten onder het raam, als er onraad is, geef
ik een klap op de ruit en dan zet je het toe
stel op een ander station geen mensch,
die je d'r wat voor maakt.
Hij luistert. Eerst bij het tuinhekje...
niks te hooren. Dan wat dichter bij.een
vaag gerucht komt uit het huis, alsof er
iemand ruzie maakt.„Hm, toch eigenlijk
niet verstaanbaar. Hij legt zijn oor tegen
het glas. „Ja, zoo,..." hij trekt zorgelijke
rimpels in zijn voorhoofd, „nog es goed
luistere't is tochAls hij vijf minuten
aandachtig onder het raam gestaan heeft
gebeurt er een ongeluk, hij denkt dat het
huis op hem instort. Zijn laatste gedachte
is om zijn vrouw te waarschuwen, hij hoort
nog dc muziek, die zijn vuistslag plotseling
te voorschijn roept,... dan is zijn bewust
zijn weg.
Drie dagen later zit de buurman aan zijn
bed. „Ik zeg zoo tegen m'n vrouw: ik heb
buurman Janus al in een dag of wat niet
gezien, hij zal toch niet ziek weze..."
Buurman Janus knikt met zijn zieke
hoofd: „Een kou gevat, een zware kou.
maar nou gaat liet al beter.m'n hoofd
is nog net een mallemolen, zoo draait het"
Ze praten over koetjes en kalfjes. De
buurman vertelt welke berichten de Engel-
sche radio vanmiddag had. ,,'t Gaat daar in
Griekenland niet best, buurman, nee, niet
best. Een Grieksch leger in Tessalië ge
capituleerd, de regeering naar Kreta uit
geweken..."
Janus kreunt vanwege zijn zieke hoofd:
„Moed en vertrouwen, buurt..."
Dc ander'zucht: „'t Ging een paar weken
geleden zoo mooi. Toen zeg'ik tegen mijn
vrouw: Het duurt niet lang meer of er is
in heel Afrika geen Italiaan meer te vinden."
„Och, buurt, geloof me, de kansen zullen
wel Weer koeren. We winnen buurt, we
winnen 1 Moed en vertrouwen 1".
Janus z'n vrouw zit bij het raam kousen
te stoppen. Ze knikt en zegt luidruchtig:
„O zoo!"
lil dier Voege bemoedigen ze elkander
geruimen'tijd. De buurman helpt ijverig de
theepot leegdrinken. Nu buurvrouw blijk
baar nog zoo ruim voorzien is, belooft nij
morgenavond om dezen tijd opnieuw naar
buurman's welstand te zullen komen infor-
meeren. Hij hoopt dan betere berichten te
kunnen meebrengen. „Eu, da's waar ook,
buurman, ik wil je waarschuwe, man. Drie
dagen geleje, op een avondstond er iemand
onder je raam te luisteren, ik zeg tegen m'n
eige: da's er een die je buurman een loer
wil draaic, dat-ie naar een verboje zender
luistert. Ik zeg: wacht effen, vader. Heb ik
die vent een klap met een spa boven op z'n
kop gegevc...ik weet zeker, Janus, üat-ie
nou in 't Ziekenhuis ligt."
Janus komt overeind in bed. „Je vergis
je, buurman, ie-Iigt niet in 't Ziekenhuis.
ie ligt hier.
Hij zakt langzaam terug in de kussens:
„Dank voor je waakzaamheid, buurman,
als ik weer heelemaal beter ben zulle we d'r
samen es om lachen
Zóó, deed je dat niet een spa!"...
(Auteursrecht voorbehouden).
Wordt vervolgd
