UIT OUDE PAPIEREN
INGEZONDEN
Gemengde berichten
Koopt als regel,
een Nationale Hulpzegel
Van over de Grenzen
IN- EN UITVOER IN 1946.
De buitenlandsche handel van Nederland gedurende het eerste halfjaar 1946 toont
het volgende beeld:
INVOER UITVOER
ton 1 mill.
Januari 781.939
Februari 753.219
Maart 872.034
April 932.615
Mei 734.097
Juni 846.755 136,6
Totaal Januari/Juni 1946 4.920.659
ton
1 mill.
139.827
18,4
140.598
24,8
235.035
43,8
230.502
41,3
284.762
38,6
244.880
38,7
1.275.604
205,6
XII.
Moeilijkheden in Augustus 1809
in Middelharnis (6).
Thans moeten wij eerst de blik richten
op het feitelijke oorlogsterrein.
Toen de Engelschen op 15 Augustus
Vlissingen bezet hadden, rekenden zij erop,
dat zij een hardnekkige strijd tegemoet
zouden gaan. Het snelle versterken der
Brabantsche vestingen deed hen dit ver
wachten. Lord Chatham voelde de bezwaren
van een groote aanval zeer sterk, omdat de
rijen van de strijdbare Engelschen door de
Zeeuwsche koortsen sterk gedund waren.
In het begin van September bedroeg het
getal zieken en gewonden ongeveer 12.000
man. Lord Chatham en zijn ondercomman
danten meenden dan ook reeds den 27ste
Augustus, dat het niet raadzaam was nog
iets van beteekenis te ondernemen. Dit
advies werd onmiddellijk naar Engeland
gezonden en op 2 September teekende
koning George III het bevel van de terug
tocht.
Het staken van de onderneming werd
door de Franschen en Hollanders beschouwd
als een manoeuvre. Zij vermoedden, dat
spoedig een andere Engelsche landingsvioot
eiders bij de Hollandsche kust zou verschij
nen en zij namen daartegen hun maat
regelen, o.a. door versterking van Amster
dam, doch de Engelschen koesterden derg.
plannen niet.
De Hollandsche troepen begonnen het
verloren terrein in Zeeland te heroveren.
Onder leiding van den generaal-majoor Cort
Heyligers waadden op 4 September soldaten
bij eb door het Kreekrak en bezetten het
reeds door de Engelschen verlaten fort
Bath. De troepen rukten daarna op naar
Goes en zij verdreven na een kort gevecht
de vijandelijke troepen uit Ellewoutsdijk,
waarna spoedig Zuid-Beveland door de
Britten ontruimd werd, terwijl ook Schou-
wen-Duiveland prijs gegeven werd. Slechts
het eiland Walcheren werd door de Engel
schen bezet gehouden.
Hoewel ik op deze kwestie niet kan in
gaan, moet ik vermelden, dat koning Lode-
wijk door zijn broeder, keizer Napoleon,
genoodzaakt was geweest het opperbevel
over de troepen neer te leggen en dit op
16 Augustus over te geven aan Bernadotte.
De koning had nog de Hollandsche troepen
onder het oevei van maarschalk Dumonceau
gesteld teneinde deze eenheden onafhanke
lijk van de Franschen te houden, maar
Napoleon stoorde zich niet aan deze regeling
en deelde het Hollandsche leger eenvoudig
als derde legercorps bij het Fransche leger
in. De moeilijkheden, die hieruit konden
ontstaan, werden voorkomen door de tact
van Dumonceau. Dit alles beteekende echter
een groeiende Fransche invloed in ons land.
Ik zou hiermede mijn overzicht van. de
gebeurtenissen, welke zich afspeelden in
Augustus 1809 kunnen besluiten, wanneer
niet enkele feiten nog uit latere tijd behan
deld zouden moeten worden. Het gebeurde
in Middelharnis had nog enkele gevolgen.
De heeren hadden te vroeg gejuicht. Het
muisje had een staartje.
Tot heden hebben wij slechts de gebeurte
nissen, welke zich op Goeree-Overflakkee
in die maand afspeelden, besproken, maar
ook buiten het eiland had het verzet stof
doen opwaaien. Terloops vermeldde ik hier
boven, dat de baljuw Kolff over de gebeur
tenissen, welke zich afgespeeld hadden op
4 Augustus een rapport aan den minister
van justitie en politie gezonden had. In
deze brief gaf hij uiting aan zijn vrees, dat
er verdere ongeregeldheden zouden kunnen
ontstaan. Dit was echter niet het eenige
rapport, dat de minister op 9 Augustus had
ontvangen, want dien dag ontving hij ook
een uitvoerig verslag over de gebeurtenissen
van de hand van den minister van oorlog,
waarin ook medegedeeld werd, dat de be
volking van Sommelsdijk weerspannig ge
weest was.
De minister gaf dan ook den landdrost
van Maasland opdracht de zaaksnel te laten
onderzoeken. Deze loofde een premie van
'00 rijksdaalders uit aan degenen, die de
hoofdaanstokers van het verzet zou aan
melden. Deze premie heeft er echter niet
toe geleid, dat er namen doorgegeven wer
den.
Het gemeentebestuur van Sommelsdijk
ontving de opdracht een verslag over de
gebeurtenissen in te zenden. Hierin werd
gemeld, dat er in deze gemeente niets ge
schied was en er werd aan toegevoegd, dat
in Sommelsdijk zelfs enkele schippers gehoor
aan de oproep hadden gegeven. Het gevaar
voor die gemeente was daarmede afgewend.
De minister had echter ook verslag aan
koning Lodewijk uitgebracht en op 17
Augustus eischtte Z.M. een nader verslag,
dat spoedig ingezonden werd.
Nu was er reeds maanden lang sprake
van geweest, dat er voor Goeree-Overflakkee
een kwartierdrost genoemd zou worden.
Men had tot dit ambt willen benoemen den
heer van Straalen, maar deze had geweigerd,
en zoodoende was de aanstelling van een
dergelijk ambtenaar nog steeds achterwege
gebleven. Nu werd de benoeming van een
kwartierdrost als dwarskijker noodzakelijker
dan ooit geacht en op 7 September werd de
iogne Besier tot dit ambt geroepen. Deze
kwartierdrost zou Dirksland als standplaats
krijgen. In zijn aanstelling door den minister
van Eeredienst en Binnenlandsche Zaken
stond o.a. te lezen: „dat oogenblikkelijk
door U naar het gedrag van alle de ge
meentebesturen, zoo wel als van de verdere
politieken en civiele autoriteiten en ambte
naren in dat kwartier, gedurende de tegen
woordige omstandigheden gehouden, ten
zorgvuldigste worden geïnquireerd en daar
van aan dit Ministerie gerapporteerd". De
nieuwbenoemde ambtenaar vertrok daarop
spoedig naar Dirksland om zijn taak als ver
slaggever ten bate der Franschen te begin
nen.
Het gerucht over zijn komst was weldra
in de verschillende gemeenten doorgedron
gen en op Maandag 11 September reisde
de heer Kolff ingezelschap van nog twee
heeren naar Dirksland ter begroeting van
den nieuwen functionaris. Zij complimen
teerden hem en droegen hem de belangen
der gemeente Middelharnis op. Hij accep
teerde dit alles met vriendelijke welwillend
heid, maar toen kwam het, n.i. „dat Zijne
Majesteit de Koning zeer te ontv.reeden was
geweest over het vernecmen van de alhier
plaats gehad hebbende tumultueuse be
wegingen". Hij zei dan ook eerstdaags een
uitvoerig verslag te verwachten, waarin
vooral een uiteenzetting geëischt werd „van
de demarches door het Bestuur daaromtrend
gedaan ter voorkoming en stuiting van de
zelve beweegingen, ten einde omtrend een
en ander Z.M. nader te kunnen elucideeren".
Dit viel niet mee en de heeren zullen elkaar
wel eens aangezien hebben, hoewel de heer
Kolff wel overtuigd was, dat hij geen moei
lijkheden te duchten had.
Reeds den volgenden morgen werd ten
raadhuize een vergadering gehouden, Waarin
een en ander besproken werd en men besloo+
den secretaris opdracht te geven een uit
voerig verslag over het gebeurde op te
stellen. Dit stuk werd n avond nog per
expresse naar den kwartierdrost gezonden.
In den m.ddag reeds bleek, dat de toestand
ernstiger werd, want er kwam een militaire
bezetting van 1Ü0 man in Middelharnis.
De heeren zagen de toekomst donker in
toen bleek, dat de ingekwartierden nu niet
direct vriendelijk ontvangen werden.
Wordt vervolgd.)
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Mijnheer de Redacteur,
Indien plaatsruimte zulks toelaat, gaarne
opname van het volgende naar aanleiding
art. van „Observator" in Opbouw van
13 Aug. '46.
Wat in dit art. door „buurman" gezegd
wordt, is m.i. de mening van 90 der
bevolking. Wellicht niet over het verdienen,
doch wel over de wijze waarop door het
merendeel der advocaten de zaken ver
dedigd v/orden.
Dus niet het feit van de verdediging.
Deze moet voor elk mens gelijk zijn. Een
moordenaar heeft recht op verdediging
evengoed als een inbreker. Ook de politieke
misdadiger. Dit hoeft niet in twijfel getrok
ken te worden.
Maar wél, dat door bijna alle advocaten
inzake de politieke misdadigers de zaken zo
voorgesteld worden als zouden deze mensen
gehandeld hebben uit domheid, uit armoe
de, uit vrees. Dat zij het zo voorstellen
alsof deze mensen stuk voor stuk het wel
goed met ons meenden, het beste niet ons
voor hadden.
Zien de advocaten niet te veel naar het
persoonlijk succes wat er voor hen valt te
behalen. Zien zij niet te veel voorbij, dat
stuk voor stuk en hoofd voor hoofd deze
politieke delinquenten schuldig zijn aan
Vught, Ommen, Amersfoort, Auschwitz.
Aan de doden van 1940. Aan de fusilering
van onschuldigen. Aan de Jodenvervol
gingen. Honger, ellende enz. enz.
Inderdaad persoonlijk hebben zij dat
alles niet gedaan, maar mede schuldig, mede
verantwoordelijk zijn ze in ieder geval.
En nu horen wij keer op keer van déze
lieden zeggen, ze meenden het zo kwaad
niet, het was zo'n goeie vent, dit heeft hij
gedaan en dat. Ze worden ons voorgespie
geld als halve heiligen.
Zie, dat is het wat „buurman" in tien,
neen honderdduizenden doet uitroepen, dat
advocaterij en schelmerij één en hetzelfde is.
Nogmaals, in een rechtstaat heeft ieder
recht op verdediging. Doch de verdediger
moet niet verdedigen wat niet te verdedigen
valt. De advocaat, bovenal de chisten-
advocaat geve zich hier rekenschap van.
Indien hij hieraan voldoet, zal hij het
rechtsgevoel van velen bevredigen.
In „Opbouw" is reeds menigmaal ge
waarschuwd om vooral geen eigen rechter
te zijn. Terecht. De overheid als dienaresse
Gods heeft hier alleen de bevoegdheid toe.
Doch, en hier zou ik graag de mening
ook van anderen wel eens willen horen,
wordt er door cle regering niet een beetje
al te veel gevergd van de vergevings
gezindheid. Neemt de regering niet te veel
als maatstaf, hoe kunnen we het meeste
bezuinigen De schijn wekt ze althans door
aan de 45.000 gevallen die voor 1 Oct.
losgelaten moeten worden, hardnekkig vast
te houden. Toen er te weinig „lichte"
gevallen waren, werd eenvoudig de grens
wat ruimer genomen.
Het kon weieens zijn, dat men hiermede
wind zaait. Wat zal dan de oogst zijn?
U, Mijnheer de Redacteur, vriendelijk
dankend voor de plaatsing, verblijf ik
Hoogachtend,
R. MAKKENZE.
Dordrecht, 16 Aug, 1946.
SPOEDIG NIEUWE BANK;
BILJETTEN.
Naar wij vernemen, heeft de regeering
eenigen graphic! opdracht gegeven een aan
tal ontwerpen voor nieuwe bankbiljetten in
te dienen, waarvan bij gebleken technische
mogelijkheid, de beste in plaatdruk zullen
worden uitgevoerd.
In verband met het feit, dat de thans in
omloop zijnde bankbiljetten - die in vlak
en diepdruk zijn uitgevoerd - minder
moeilijkheden voor vervalsching opleveren,
wil men geleidelijk aan het tegenwoordige
papiergeld door een betere kwaliteit en een
ander type vervangen. Een van de bank
biljetten, die daarvoor het eerst in aanmer
king komt en gewoonlijk het meest ver-
valscht wordt, is het bankje van tien gul
den,
Natuurlijk is ook bij de uieuweontwerpen
en drukmethoden het gevaar voor verval
sching niet volkomen weggenomen, maar
in elk geval wordt voorkomen, dat de on
echte exemplaren niet direct door experts
te herkennen zouden zijn.
De graphici, die momenteel verschillende
ontwerpen in behandeling hebben, zijn ge
selecteerd door middel van een graphischen
wedstrijd. Aan de hand van de door hen
ingediende proef-ontwerpen heeft men
vastgesteld, welke van hen in aanmerking
kwamen voor het precieuze werk, dat zij
thans verrichten. Zij werken onder strenge
geheimhouding van alle verstrekte ge
gevens en het is ook hun niet geoorloofd
de machines te zien, waarmede de verdere
vervaardiging geschiedt. De datum waarop
de nieuwe bankbiljetten in de circulatiewor-
den gebracht en de oude dienen te worden
ingeleverd, is nog niet bekend.
NED. MEISJE GEDECOREERD
Johanna Maria Fomer, een 22-jarig
Nederlandsch meisje, is Vrijdag te Parijs
voor haar hulp bij het ontvluchten uit het
bezette Nederland van 320 leden van de
luchtmacht gedcoreerd met de Amerikaan-
sche vrijheidsmedaille niet de gouden palm
takken.
De helft van de vliegers, wien mejuf
frouw Fomer den gang naar de krijgs
gevangenkampen der nazi's bespaarde,waren
Amerikanen.
Zij was 19 jaar oud, toen zij als vrijwil
ligster tot de ondergrondsche beweging toe
trad. Een jaar voor de bevrijding van Neder
land werd zij ter dood veroordeeld, maar
later werd dit vonnis gewijzigd in gevange
nisstraf.
ERKENNINGEN IN DE PLUIMVEE;
HANDEL.
Vele groot- en detailhandelaren in pluim
vee en wild blijken er nog niet van op de
hoogte te zijn, dat zij Zeer binnenkort voor
dezen handel in het bezit moeten zijn van
een erkenning.
Aan de hand van deze erkenningen zal
het Bedrijfschap voor Pluimvee en Eieren
vergunningen uitreiken. Zonder erkenning
en vergunning zal het niet toegestaan zijn
een der bovengenoemde takken van handel
uit te oefenen.
Erkenningen kunnen schriftelijk worden
aangevraagd: voor den groothandel in
pluimvee en wild bij de Vakgroep Groot
handel in Pluimvee en Wild, Rochussen-
straat 373, Rotterdam;
voor den detailhandel in wild en ge
vogelte bij de Vakgroep Detailhandel in
Wild en Gevogelte, Daendelsstraat 23,
's-Gravenhage.
SUIKER VOOR BIJENHOUDERS.
Het Bedrijfschap voor Pluimvee en
Eieren te De Bilt maakt bekend, dat bijen
houders die in aanmerking wenschen te
komen voor het betrekken van gedenatureer
de suiker voor de voeding van hun bijen
in het najaar van 1946 zich, indien zij niet
zijn aangesloten bij onderstaande organisa
ties, vóór 7 September moeten aanmelden
bij de Electrische Honingzeemerij „Het
Zuiden", Lennisheuvel 1 te Boxtel.
Bijenhouders aangesloten bij de Ver-
eeniging tot Bevordering der Bijenteelt in
Nederland, Bijenhoudersbond van den
N.C.B. en Bond van Bijenhouders van den
L.L.T.B. ontvangen van de organisatie,
waarbij zij zijn aangesloten, bericht over de
levering van gedenatureerde suiker.
GIFT VAN CURACAO AAN DE VER.
STATEN.
De Vereenigde Staten hebben een gift
van het staatsdeel Curacao, bestaande uit
grond, kantoren en verblijf, aanvaard, aldus
deelt het Amerikaansche departement van
buitenlandsche zaken mede.
Het gebouw zal dienen ter herinnering
aan de Amerikaansche strijdkrachten, die
gedurende den oorlog in West-Indië heb
ben gediend, en aan wijlen president Roose
velt. Het zal den naam „Franklin Delano
Roosevelt House" dragen.
JOEGOSLAVEN SCHIETEN EEN
AMERIKAANS CH VLIEGTUIG NEER
Een Amerikaansch transportvliegtuig
werd op 9 Augustus door twee Joego
slavische jachtvliegtuigen neergeschoten,
terwijl het juist uit een storm te voorschijn
kwam.
Het vliegtuig vloog op den regelden
dienst van Weenen naar Üdine (Italië).
Het was aan de handigheid van den
piloot te danken dat niet alle leden van de-
bemanning gedood werden. Geen van de
Zeven Amerikanen, die aan boord van het
vliegtuig waren, werd gewond, maar allen
zijn nog door de Joegoslavische militaire
autoriteiten geinterneerd in het hoofd
kwartier van het vierde leger in Ljubljana.
Er bestaat geen aanwijzing omtrent het
tijdstip, waarop zij zullen worden vrij
gelaten.
De Vredesconferentie.
Nog steeds openbaart zich op de Vredes
conferentie de tegenstelling tussen Rusland
en de op Rusland georiënteerde staten ener
zijds c-n de Angel-Saksische mogendheden
met hun aanhang anderzijds.
Nadat de Gasperi voor Italië gepleit had
voor uitstel van territoriale beslissingen,
heeft de Joego-Slavisciie delegatie zich daar
heftig tegen verzet. De Gasperi achtte de
Europese situatie zo verward, dat een
goede vrede niet tot stand gebracht zou
kunnen worden. De Joego-Slavische afge
vaardigde zeide, dat het niet alleen Musso
lini was, die de oorlog wilde. Van een nieuw
Italië kon nog niet gesproken worden.
Natuurlijk onderschreef Molotof dit. Vol
gens hem heeft Italië de fascistische elemen
ten niet uitgeroeid. Voorts zeide hij, dat
bepaalde grote mogendheden trachten een
monopolistische positie in de Middellandse
Zee te verwerven. We denken hier aan het
spreekwoord van de pot die de ketel verwijt.
Ook Hongarije en Finland hebben ge
legenheid gehad zich te verdedigen. Hon
garije bracht zoveel wensen naar voren,
dat de Tjechische afgevaardigde Masarijk
zich afvroeg wie eigenlijk de oorlog gewon
nen had. Finland was meer bescheiden. De
Finse afgevaardigde wees op de grote
economische gevolgen, die het ontwerp-
vredesverdrag voor Finland zou hebben.
Finland wenste goede vriendschap met
Rusland.
Veel opgeschoten is men de afgelopen
week nog niet.
Ondanks de vredesconferentie laait de
burgeroorlog in China
weer hevig op. De communisten hebben
per radio de bevolking opgeroepen tot een
burgeroorlog op grote schaal. Ook hier zien
wc een bedekte strijd tussen Rusland, die
de Chinese communisten bijstaat en Ameri
ka, die de regering ondersteunt.
De Dardanellen.
Rusland heeft aan Turkije een nota ge_
