VOOR GOEREE EN OVERFLAKKEE
CHRISTELIJK NATIONAAL STREEKBLAD
(Ronder de loupe
Opbrengst Inzamelingsactie
Stichting 1940-1945
Over de mislukte samen
werking in Ouddorp
MINDERHEIDSRAPPORT
PROPAGANDAWEEK van
het Nederl. Roode Kruis op
Goeree en Overflakkee
Recente Lectuur voor onze
Nederlandsche Strijd
krachten in Indië
Adverteert in dit blad»
OPBOUW
DINSDAG 9 JULI 1946
Prijs per kwartaal f 1,50
Losse nummers f 0,15
Advertentieprijs 130 mm
14 cent per mm. Elke mm
daarboven 10 cent. Bij
contract aanzienlijke korting
Aan Mej. X.
Via het bureau van „Opbouw"
ontving ik een brief van een jonge
vrouw, die (zo schrijft zij) opge
voed is in een christelijk N.S.B.-
gezin en haar naam vandaag aan
de dag in vrij Nederland niet
onder haar brief kan zetten.
Ik heb me afgevraagd of ik op
die brief moest ingaan. Onge
tekende brieven pleegt men in 't
algemeen in de prullenmand te
deponeren. Ik kan ook niet be
grijpen waarom de schrijfster
bang is haar naam bekend te
maken. In haar brief staat niets
wat ook maar enigszins gevaarlijk
voor haar kan zijn. Juist Mej.,
omdat we weer in een vrij Neder
land leven, had u dit gerust kun
nen doen. Als u de verschillende
Nederlandse bladen leest met hun
soms onbeheerste critiek op de
overheid, overheidsinstanties en
overheidsmaatregelen, dan ziet
men dat er toch wel iets veranderd
is. Dat had men onder de Duitse
bezetting niet moeten proberen.
Zelfs zachte critiek kon concen
tratiekamp tengevolge hebben.
Weet u nog dat men in Herkin-
gen naar een Geallieerd piloot
wuifde en wat daarvan de gevol
gen waren? U kent misschien
het verhaal van dien goochelaar,
die een vel oranjepapier verscheur
de met de woorden„Dat kun je
verscheuren", hij tot verontwaar
diging van het publiek de snippers
verbrandde, terwijl hij zei: „Dat
kun je vernietigen" en hij daarna
het papier weer in zijn geheel
tevoorschijn toverde met de woor
den: „Maar wat je ook doet, het
komt toch steeds weer gaaf terug"
Een onschuldig iets, nietwaar?
Deze man heeft hierdoor echter
de dood gevonden in een con
centratiekamp.
Uw critiek, Mei., beperkt zich
tot de kerk, de pers en uw mede
mensen. Mag men thans de re
gering en de maatregelen door
haar genomen, weer vrij becriti-
seren, uw critiek zal u dus zeker
niet met de politie in aanraking
brengen, verondersteld dat ik uw
brie! de politie in handen zou
geven. U had uw naam wat dit
betreft veilig kunnen noemen.
U kunt het alsnog doen.
Toch wil ik om twee redenen
uw brief beantwoorden en wel
ten eerste omdat ik de indruk
krijg, dat u uw brief serieus
bedoelt en ten tweede omdat u
enkele dingen aansnijdt, die ik
gaarne onder de loupe wil nemen.
h dit nummer kan ik wegens
de beperkte plaatsruimte niet
alles behandelen. Deze keer wil ik
daarom alleen uw aanval op mij
beantwoorden.
Doelende op mijn artikeltje over
een te lage boete voor een geval
van zwarte handel schrijft u:
■Waarom willen jullie een ander
uitkleden?"
Ik zeg nog eens uitdrukkelijk
dat het hier gaat over een geval
van zwarte handel en niet over
een politiek misdrijf. Uit uw brief
Mjkt, dat u het onderscheid niet
goed ziet.
Zwarte handel is in de jaren
1940-1945 bedreven door sommi-
N.S.B.-ers, maar ook door
'■eden, die zich fel tegen de N.S.B.
en de Duitsers keerden en zichzelf
goede Nederlanders noemden.
Joede Nederlanders zijn het be
vist niet geweest.
'n genoemd artikeltje besprak
9us geen N.S.B. geval, maar
eetl geval van zwarte handel.
"'ijkt nu uit mijn woorden dat
deze mensen wil uitkleden. Ik
eide alleen dat als bewezen was,
^Gemand b.v. 10.000,zwart
otdiend had, een boete van
J.000,te weinig was, omdat
'1 dan nog voordeel van zijn
duistere practijken trok en eigen
lijk door het gerecht beloond werd
Het lijkt me dringend nodig,
dat wat dit betreft, recht gedaan
wordt. Men is thans bezig politie
ke deliquenten te berechten, maar
aan ergerlijke zwarte handel
wordt niet gedacht. Dat is het
wat mij en vele anderen ergert.
Men ziet de grote zwarte hande
laren, de zwarte collaborateurs,
die ons volk in letterlijke zin het
hemd van het lijf hebben getrok
ken, die aan de Rotterdamse
havens hun afschuwelijke bedrijf
ten koste van de uitgehongerde
Rotterdammers voerden, rustig
rondlopen en rijden in hun zwarte
wagens, hun practijken soms nog
voortzettend, blijkbaar immuun
voor de maatregelen van minister
Lieftink.
De kleine zwarte collaborateurs
worden nog wel eens aangepakt,
maar de grote
Dat deze mensen, die misdaden,
gruwelijke misdaden op hun ge
weten hebben, dat deze profiteurs
van dé rampzalige toestand van
ons volk ongestraft blijven, gaat
in tegen het rechtsgevoel van ons
volk. Dat heeft niets met haat
te maken.
Ik weet dat het vraagstuk
moeilijk is, dat duizenden berecht
zouden moeten worden. Laat men
echter eens een keer beginnen met
de groten.
OBSERVATOR.
in de week van 28 Apr.-4 Mei '46.
gem.
Bedrag per
inw.
1319,70 0,62
3162,05 1,10
532,10 0,44
471,13 „0,47
2082,75 „1,—
4182,20 „0,90
1902,55 „0,55
1889,61 „0,43
862,05 0,70
1191,35 „0,67
2290,35 1,10
2719,65 „0,90
ƒ25167,69 ƒ0,80
In het No. van Dinsdag 2 Juli
werd een rapport geplaatst door'
de heren N. v. d. Brugge, A. v.
Eek en J. H. Koppelaar.
Hieronder volgt een minder
heidsrapport van den heer J. H.
Koppelaar.
Zeer tot mijn spijt kan ik mij
met de gepubliceerde conclusies
4, 5 en 6 niet vereenigen.
Conclusie 4.
Twee a driemaal is er vergaderd
met de A.-R.; Herv. en S.G.P.
Kiesvereenigingen.
De commissie Hovius bood een
reglement aan met als onverander
lijke grondslag
Gods Woord en de Drie formu
lieren van Eenigheid 1618-T9.
De Herv. Kiesver. en S.G.P.
aanvaarden dit, de A.-R. moesten
hierop samenwerking weigeren,
art. 36 onverkort was het struikel
blok.
Zonder de A.-R. werd op dezen
grondslag een nieuwe vereeniging
opgericht met 136 leden en een
bestuur gekozen. Deze nieuwe
vereeniging zou de daaraan vol
gende week samen komen tot
vaststelling der candidatenlijst.
Zij werd per convocatiebiljet
hiertoe opgeroepen.
Zonder dat het Bestuur hierover
vergaderd had, houdt de Voorz.,
Ds. Hovius, na opening der ver
gadering een pleidooi alsnog de
A.-R. op te nemen met loslating
van art. 36 onverkort, geeft geen
gelegenheid tot eenige bespreking
en eischt stemming.
55 vóór samenwerking - 56
tegen.
Er waren ten hoogste 26 S.G.P.-
leden, waarvan er een paar vóór
gestemd hebben.
Wat is nu mijn bezwaar?
Als de A.-R. op het voorstel
der commissie Ds. Hovius van
wege het onverkorte art. 36, niet
op de samenwerking ingaan, is er
terecht niemand die er aan denkt
de A.-R. ook maar eenig verwijt
te maken of hen de oorzaak der
mislukking van de samenwerking
toe te schrijven.
Als in strijd met het aangeno
men reglement en met de wijze
van goed vereenigingsrecht Ds.
Hovius art. 36 wil loslaten en een
gemengde vergadering zonder ee
nige bespreking dit afstemt, zijn
de S.G.P. de oorzaak der mislukking
en de schuldigen. Dit is m.i. niet
rechtvaardig.
Hebben de A.-R. het recht
samenwerking te weigeren bij
handhaving art. 36, op denzelfden
grond
hebben de S.G.P. het recht
samenwerking te weigeren bij
loslating van art. 36.
Bovendien geeft conclusie 4 een
verkeerden indruk van den gang
van zaken.
Conclusie 5.
Na verwerping van het boven
staande voorstel, gaat de verga
dering over tot behandeling van
de agenda.
Voor het overgaan tot stem
ming voor candidaten gemeente
raad, vraagt de Voorz der S.G.P.
eerst namen te noemen, teneinde
de vergadering richtlijnen te ge
ven, omdat hier nu twee vereeni-
gingen samen waren.
De Voorz., Ds. Hovius, wijst
dit lichtelijk ontstemd af, er was
nu geen Herv. Kiesvereeniging
en geen S.G.P. meer. Namen noe
men zou partijdigheid in de hand
werken. Zoo de vergadering het
besliste, moest de uitslag aan
vaardt.
Nummer één wordt na her
stemming gekozen met 84 stem
men. Nummer twee stond vast
volgens reglement.
Over nummer drie zijn na af
loop der vergadering moeilijkhe
den gerezen.
Nummer drie werd gekozen met
90 stemmen (groote meerderheid).
Deze weigert aanvankelijk en
vraagt een lagere plaats.
De Voorz. dringt aan en wijst
op de overgroote meerderheid.
Hij mocht zeggen: „De vergade
ring heeft U die plaats aange
wezen".
Nummer vier kreeg 73 stemmen
en maakte eveneens bezwaar, doch
ook hier hield de Voorz. aan en
drong aan op aannemen.
Vijf en zes waren bestuursleden
der Herv. Kiesvereeniging.
Nummer zes bedankt en richtte
Weer een eigen vereeniging op.
Buiten heeft hij tegen nummer vijf
als reden opgegeven, dat hij ver
wacht had als nummer 3 gekozen
te zijn geworden.
Hadt nummer zes daartoe het
recht? Neen.
Ie. niet, omdat hij het voorstel
der S.G.P., richtlijnen te geven,
niet ondersteund heeft;
2e. niet, omdat toen nummer
3 een lagere plaats begeerde, hij
de rechtmatigheid niet verdedigde
3e. niet, omdat, waar zuiver
reglementair en op voorstel van
de Voorz. gehandeld werd, hij
zelfverloochening had moeten be
oefenen.
Behalve 'nummer zes hebben allen
hun plaatsen op de lijst aanvaardt.
Is het billijk, zooals nu de Herv.
Kiesvereeniging doet, eerst zelf
meehelpen bepaalde candidaten
te stemmen en dan achteraf een
groep, die juist ter voorkoming
van moeite en onbillijkheid om
leiding vraagt, in het openbaar
voor het geheele eiland te be
schuldigen van innerlijke ver
deeldheid en gemis aan broeder
lijke liefde?
Zeggen rapporteurs dat het
verslag Ds. Hovius c.s. terecht
spreekt van innerlijke verdeeld
heid enz., dan moeten zij de Herv.
Kiesvereen. als de schuldige aan
wijzen.
Bovendien heb ik tegen de
redactie van conclusie 5 groote
bezwaren. Het reglement dat door
Ds. Hovius is aangeboden en door
de beide vereenigingen ongewij
zigd aanvaardt, geeft aan dat
candidaat 2 en 7 zouden behooren
tot de Ger. Gemeente, de overigen
tot de Herv. Kerk. Hieraan is
strikt voor 100 de hand gehou
den. Met welke rechten der
Hervormden is nu geen rekening
gehouden? De eigen woorden van
Dominee waren: „Er bestaat nu
geen Herv. Kiesvereeniging noch
S.G.P. meer, het is één."
Conclusie 6.
Ik heb reeds te veel ruimte
gevraagd.
Volgens het reglement heeft de
nieuwe vereeniging ten volle recht
van bestaan. Ze is opgericht voor
de Herv. Kiesvereen. en S.G.P.
Uit een oogpunt van landelijke
partijen keur ik ook haar bestaan
af, maar zoolang de Herv. Kies
vereenigingen en Herv. A.-R.
Kiesvereenigingen het recht van
bestaan voor zich opeischen, kan
ik conclusie 6 niet onderschrijven.
Ik heb zooveel mogelijk scherp
te willen vermijden. Het bedroeft
mij meer dan ik zeggen kan, dat
dit rapport partijen niet nader tot
elkander heeft gebracht. Ik hoop,
dat bij de gemeenteraadsverkie
zingen D.V. op 26 Juli a.s. deze
onverkwikkelijke aangelegenheid
niet opnieuw opgeld zal doen.
J. H. KOPPELAAR.
In de week van 15 t/m 20 Juli
a.s. staat ons op dit eiland een
belangrijke gebeurtenis te wach
ten.
Ieder zal zich herinneren hoe
veel het Nederlandsche Roode
Kruis in de afgeloopen jaren voor
ons volk gedaan heeft. Hoevelen
hebben toch in den oorlog uitslui
tend door het Roode Kruis met
hunne verwanten in het buiten
land en in Indië contact kunnen
krijgen. Is er niet een tijd geweest,
dat een enveloppe met een Rood
Kruis er op, die de post bezorgde,
met de grootste spanning werd
geopend, om blijde, en helaas ook
soms droeve berichten te ver
nemen van hen omtrent wier lot
wij in de grootste spanning ver
keerden.. Wat ons eiland betreft,
herdenken wij allen dankbaar de
hulp betoond in de zoo moeilijke
evacuatietijd. Terwijl niemand
onzer vergeten is, hoeveel het
Nederlandsche Roode Kruis ge
daan heeft na den oorlog in ver
band met ,de repatriëering van
onze mannen die in Duitschland
waren tewerkgesteld, of in con
centratiekampen of gevangenis
sen verbleven.
Helaas is echter de daadwerke
lijke medewerking op ons eiland
aan het Nederlandsche Roode
Kruis nog gering. Wel is waar zijn
onlangs drie nieuwe afdcclingen
opgerichtDirksland-Herkingen-
Melissant, Oost-Flakkee en Oud
dorp en omgeving, doch van
werkelijk Roode Kruis-leven is
nog slechts sprake in de gemeen
ten Middelharnis-Sommelsdijk en
Ouddorp.
Hierin moet noodzakelijk een
verandering komen, te meer om
Tweede jaargang - No. 15
Adres der redactie en Ad
ministratie Zandpad B 282
Middelharnis Tel. No. 332
Dit blad verschijnt iedere
Dinsdag en Vrijdag
dat het Nederlandsche Roode
Kruis naast haar arbeidsveld in
ons eigen land in de verwoeste
gebieden en de nasleep van de
repatriëering thans nog een ge
weldige taak er bij heeft gekregen
ten aanzien van lndië: zoowel de
verzorging van de burgerbevol
king als van onze Nederlandsche
militairen.
Aangezien dit op ons eiland
niet voldoende bekend is, heeft
het Hoofdbestuur van het Nederl.
Roode Kruis een propagandaweek
ingesteld, van 15 t/m 20 Juli a.s.,
waarbij zoo mogelijk in ieder dorp
op ons eiland over het boven
staande een en ander zal Worden
verteld- Tevens zullen daarbij
enkele film over Indië, speciaal
het eiland Bali, worden vertoond.
Vertegenwoordigers van het hoofd
bestuur zullen hierbij aanwezig
zijn.
Om alles vlot te laten verlopen,
zullen in de komende week, dus
van 8 t/m 13 Juli a.s. alle inge
zetenen van ons eiland zooveel
mogelijk worden bezocht en aan
hen worden gevraagd of zij lid
wenschen te worden van het
Nederlandsche Roode Kruis.
Data, waarop de verschillende
avonden zullen worden gehouden,
zullen nog nader worden bekend
gemaakt.
Helpt allen mede door U op te
geven als lid van het Nederlandsche
Roode Kruis en zoo haar mooie
werk te steunen
Sinds 1 Januari j.l. heeft het
Nederlandsche Roode Kruis groo
te hoeveelheden dag-, week-,
maandbladen en tijdschriften per
luchtpost naar Indië verzonden
ter verspreiding onder de in het
verre Oosten verblijvende land
en rijksgenooten. Hoewel er ge
durende deze maanden ca. 12.000
Kg. recente bladen verzonden
werd, bleek dat onvoldoende te
zijn, juist in verband met de vele
leden van den Koninklijken Land
macht en de Marine in Indië.
Thans is het Roode Kruis erin
geslaagd een overeenkomst te
treffen met de Departementen
van Oorlog en van Marine, zoo
dat wekelijks door den tijdschrif-
tendienst van het Roode Kruis
speciaal voor de Nederlandsche
Strijdkrachten ruim 400 Kg. re
cente bladen per luchtpost ver
stuurd wordt, waardoor aan de
groote vraag om nieuws uit Ne
derland eenigszins voldaan wordt.
Te dien einde tracht het Roode
Kruis wekelijks ca. 50.000 exem-
platen in te zamelen en te ver
sturen, voorwaar een niet eenvou
dige taak in verband met de alom
heerschende papierschaarschte.
Helpt allen mede om deze taak
uitvoerbaar te maken en wel door
Uw eigen dag-, Week-, maand
bladen en tijdschriften direct na
lezing ongefrankeerd op te zenden
aan
Roode Kruls-Tijdschriften-
dienst, Den Haag.
Weet U wel, dat er bij onze
mannen en jongens, die zoo ver
van huis zijn, juist ook behoefte
is aan streekbladen, waardoor zij
nieuws krijgen uit de plaats of hei:
dorp waar zij met hun gedachten
zoo vaak vertoeven? Hoe meer
het Roode Kruis kan inzamelen,
des te uitgebreider worden de
zendingen voor Indië.
Particuliere adresseeringen zijn
echter niet mogelijk; alle zendin
gen gaan te aigemeenen nutte.
Gemeente
Den Bommel
Dirksland
Goedereede
Herkingen
Melissant
Middelharnis
Sommelsdijk
Ouddorp
Stad aan 't
Haringvliet
Stellendam
Nieuwe Tonge
Oude Tonge