I
In Sommelsdijk,
kracht, de spits voor velen hebt moeten afbijten.
Zij, die zich zulks realiseeren, zullen U daarvoor
dankbaar zijn.
God geve U nog vele jaren in goede ge
zondheid, genietend van de rust welke Hij
U nu geeft, na zooveel werk. Naast de zoo
zware jaren en de onrust en spanning welke
U gehad zult hebben, zal er in U dankbaar
heid leven voor het vele, dat na de oorlog U
gespaard bleef in het behoud van als Uw
kinderen en kleinkinderen, waarvan gij thans
met volle teugen kunt genieten. Mevrouw
den Hollander en U zeggen mijn vrouw en ik
dank voor de vele reeds ontvangen en toe
gezegde vriendschap.
Tot de aanwezige collega's sprak hij:
Ons werk op Goeree en Overflakkee vraagt
van ons een nauwe samenwerking en omdat
de belangen van onze gemeenten in elkaar
grijpen en wij daardoor veel met elkaar te
maken zullen hebben, en omdat wij tesamen
zoo ontzaggelijk veel kunnen doen aan de
oplossing van de groote vraagstukken en
plannen, welker oplossing en uitvoering
noodzakelijk zijn om het ciland-isolement te
breken en een grootere welvaart te bevorde
ren. Hierbij denk ik aan de verbinding met de
vaste wal, het geheele verkeersvraagstuk, de
dienst van de openbare nutsbedrijven op het
eiland, het herstel van de ten gevolge van den
oorlog ontstane schade en nog veel meer.
En tot de bevolking:
lk moge de bevolking van mijn nieuwe ge
meente oproepen mij de volledige steun te
willen geven bij de uitoefening van mijn ver
antwoordelijke ambt. lk hoop van harte dat
de verbondenheid tusschen de standen der
maatschappij en der verschillende groepen
der bevolking, in de jaren van verschrikking
zoo herhaaldelijk gebleken, nog in vele jaren,
niet alleen behouden blijve, maar ook moge
leiden tot een beter begrip tusschen kerken
en groepen en tot het brengen van offers voor
de algemeene zaak.
Naar mijn meening is de grootste ver
nieuwingskracht de verwachten van een be
volking welke de burgerlijke levensbehaaglijk
heid opgeeft, waarin elke groep de verant
woordelijkheid voor het geheel ziet, waar
boven de muren van kerken en partijen,
zonder verloochening van eigen beginsel,
zooveel mogelijk, elkaar de hand gereikt
wordt.
Hiervoor is noodig de persoonlijke ver
nieuwing. Een nieuwe maatschappelijke en
staatkundige structuur zonder vernieuwde
menschen is als een kaartenhuis, dat met de
minste weerstand in elkaar stort.
Nieuwe menschen, dat zijn zij, die bereid
zijn Christus als het licht in hun wereld en
hun persoonlijk leven te laten schijnen en Hem
te laten regeeren. Ook in hun gezin, in hun
samenleving.
Duizenden Nederlanders, waaronder ook
verschillende Flakkeeers hebben hun leven
geofferd voor hun land. Duizenden zijn bereid
thans ook te vechten voor een nieuwe toe
komst.
Ik roep gaarne een ieder op aan dit ideaal
met mij mee te bouwen.
Mijn ambt wil ik ook daarvoor inzetten.
Daarbij blijve gelden:
Mijn Schild ende betrouwen
Zijt Gij, O God, mijn Heer
Op U zoo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Ik heb gezegd.
Toespraak van den heer v. d. Slik.
Naide rede van burgemeester Reijnders sprak
dhr. vd. Slik namens de raad. De gemeente is,
aldus spr. niet onbeschadigd uit de oorlog ge
komen. Een krachtige vooruitstrevende leiding op
kerkelijk, cultureel, sociaal, economisch gebied
is noodzakelijk. Tal van organisaties hebben u
nodig. Spr. vroeg bijzonder aandacht voor de
woningnood, kleuteronderwijs en schooltoezicht.
Ik wens u toe, dat de samenstelling van de nieuwe
raad zo moge zijn, dat de gemeente gediend worde.
Moge u het verstaan met hen samen te werken.
Mevr. Reijnders moge u uw man bijstaan bij de
moeilijke, maar ook schone taak. Moge later de
bevolking kunnen zeggen, het was de rechte man
op de rechte plaats.
Burgemeester den Hollander spreekt.
Vervolgens sprak oud-burgemeester den Hol
lander. Het was hem zo zeide deze, een oorzaak
van grote vreugde burgm. Reijnders te mogen
begroeten. Spr. wees er op, dat het thans geen
gemakkelijke taak is. Wellicht zijn teleurstelling
te verwachten. U is echter nog jong. U zult de
tegenspoeden overwinnen. Het was een verstan
dige en goede keus u hier te benoemen. In Gods
kracht zult u de moeilijkheden te boven komen.
Moge Gods zegen in rijke mate op uw arbeid
rusten. Dat onze vriendschapsbanden bestendigd
blijven is mijn oprechte wens.
De heer Verweij voert het woord.
De heer Verweij van Oude Tonge sprak de
burgm. toe namens de bond van gemeente-ambte
naren. Hij wenste de burgm. van harte geluk met
zijn benoeming. Uw aanwezigheid op onze ver
gaderingen zal evenzeer op prijs worden gesteld
als voorheen de aanwezigheid van burgm. den
Hollander. Moge Gods zegen uw deel zijn.
De heer Sneileman spreekt namens het
gemeentepersoneel.
De heer Sneileman, gemeente architect, sprak,
bij afwezigheid van den secretaris, namens het
gemeentepersoneel. Het was hem een eer de burgm
te mogen toespreken. Ik hoop, aldus spr. dat de
verhouding tussen u en de ambtenaren goed zal
zijn. De ambtenaren zijn plichtsgetrouw. Met
Gods zegen en onder uw leiding kan veel tot stand
komen.
De burgemeesters van Zevenbergen en
Pijnacker spreken.
De burgm. van Zevenbergen, dhr. Schaminé,
sprak als oud-secretaris en als collega van Wou-
brugge. Als secretaris mijn hartelijke dank voor
wat u voor mij gedaan hebt. Begrijpelijk was er bij
uw kemst te Woubrugge enige onrust. Toen wij
hoorden hoe u te Oude Tonge ontslagen was en
uw werk zagen was dit spoedig voorbij. U hebt de
bevolking veel geholpen. Ge hebt geen construc
tief werk kunnen doenmaar afbrekend. Dit kon
onder de Duitse bezetting niet anders. We zijn blij,
dat u in Woubrugge geweest bent en niet hier.
Moge u hier een prettige werkkring hebben
De burgm. van Pijnacker, dhr. v. d. Helm,
sprak namens de Haagse Vereniging van burge
meesters. Spr. herinnerde aan het ontslag onder
de bezetting. Op schone wijze zijt ge thans gere
habiliteerd. We hebben elkaar goed gekend als
oudere en jongere. We zijn beiden idealist. Ge
hebt als jongere een geweldige taak. Ik wens
toe, dat het u goed gaat, dat ge tenvolle zult
gedragen worden door het Chr. idealisme, dat
ge een echt burgemeester zult zijn. Het ga u wel
onder Gods zegen.
Burgemeester Reijnders
antwoordt.
Burgm. Reijnders beantwoordde daarop de ver-
ichillende sprekers. Hij dankte allen voor de bloem
stukken en de goede en hartelijke woorden.
Spr. is overtuigd, dat er veel te doen is. Het
verheugt hem, dat men hem tegemoet komt. Dhr.
Verweij beschouwt hij niet alleen als vertegen
woordiger van de ambtenarenbond, maar ook als
vertegenwoordiger van Oude Tonge. Met het
gemeente personeel hoopt ook hij op een goede
verstandhouding.
Deze installatievergadering zal voor hem een
prettige herinnering blijven.
Inmiddels kwamen de verenigingen den burgm.
een hulde brengen. Honderden waren voor. het
raadhuis samengestroomd om den burgm. te be
groeten. De burgm. begaf zich uit de met vele
geschonken bloemstukken versierde raadszaal naar
het bordes. De verenigingen en de menigte zongen
den burgmeester toe.
Dhr Camphens, sprak als Voorz. van de Oranje
vereniging, de burgm. toe, waarna deze de bevol
king dank zegde voor de spontane hulde.
Hiermede was de plechtigheid afgelopen en
begaf men zich naar Sommelsdijk, waar om half
4 de installatie zou plaats hebben.
Ongeveer half vier arriveerde de a.s. burgm.
met zijn echtgenote en familieleden op het ge
meente huis. De heer Mijs, wrnd. burgm. verwel
komde hen, waarna door 2 kleindochtertjes
van den heer Mijs bloemen aan mevr. Reijnders
werden aangeboden.
De wrnd. burgm. opende als Voorz. deze
bijzondere vergadering der gemeenteraad met ge-
gebed, waarna hij de officiële benoeming van den
heer Reijnders als burgm. dezer gemeente voorlas.
In zijn openingsrede wenste de Voorz. den a.s.
burgm. van harte geluk met zijn benoeming in
't bijzonder omdat hij en de gemeente met hem
het vertrouwen hebben, dat de keuze van Hare
Majesteit een goede is geweest.
Hij hoopte en vertrouwde, dat deze verwach
tingen met beschaamd zullen worden. De korte
ambtelijke periode in de gemeente Oude Tonge
werd op geen prettige wijze beëindigd. Ondanks
dit afscheid werden de vriendschapsbanden niet
verbroken. Een tweede landingspoging werd met
succes bekroond en daarom roepen wij als in
woners van Sommelsdijl^u en uw gezin van harte
welkom toe. Een eerste voorwaarde om zich in
ons midden thuis te gevoelen is een zonnig, liefe
lijk en geriefelijk huis. Spoedig hopen wij u dit
te kunnen aanbieden.
De taak, die u wacht in deze onrustige tijd zal
niet gemakkelijk zijn. Er zijn vele vraagstukken,
die om een oplossing vragen o.a. De Openbare
Lagere School, het rioleringsvraagstuk, waarom
reeds een bedrag van f 80.000 is uitgetrokken, en
het uitbreidingsplan, de gemeenteadministratie. De
begrotingen van enkele jaren terug moeten nog
aan de raad worden aangeboden. Toch was de heer
Mijs erkentelijk voor het vele goede werk, hetgeen
de laatste maanden door de ambtenaren werd
verricht.
De heer Mijs hoopte echter dat burgm. zijn
aandacht ook zou wijden aan de algemene Flak-
keese belangen, zoals onderwijs, verkeer, volks
gezondheid. In het bestuur van een vereniging
die deze belangen zal behartigen, is reeds een
plaats voor den burgm. gereserveerd.
Met een handdruk besloot de Voorz. zijn toe
spraak en hing den burgm. het ambstketen om.
Rede burgemeester Reijnders.
Mijne heren leden van de raad.
Ik moge mijn toespraak beginnen met mijn
dank uit te spreken aan Hare Majesteit de
Koningin voor haar besluit, waardoor ik aan
uw gemeente werd verbonden, aan haar
Minister van Binnenlandse zaken en haar
Commissaris in dit gewest voor hun adviezen
en aan alle anderen die mijn benoeming tot
burgemeester van Sommelsdijk hebben be
vorderd.
Bovenal ben ik er mij van bewust, dat God
mij dit ambt geeft, en dat Hij mij als zijn
rentmeester hier plaatst.
Dit maakt enerzijds mijn ambt zeer ver
antwoordelijk, anderzijds zal het mij de
kracht en het geloof geven om mijn werk naar
beste weten te verrichten.
Heren raadsleden - al zult u door pers en
andere berichten reeds iets over mij gehoord
hebben, toch zal ik nog een onbekende voor
u zijn.
De veelheid van de nog in deze gemeente
te verrichten werkzaamheden zullen een
nauwe samenwerking van burgm. en raad
noodzakelijk maken.
Nauwe samenwerking en overleg in de
sfeer van vertrouwen zullen de grondslagen
moeten zijn voor een goede behartiging van
de belangen onzer gemeente, welke aan u en
mij zullen zijn toevertrouwd.
Heren wethouders, onze arbeid getuige
van onze gezamelijke wil om Sommelsdijk
tot grotere bloei te brengen en ik doe gaarne
een beroep op u mij met uw plaatselijke
oriëntering van advies te willen dienen.
Alle terreinen van het maatschappelijk
leven onzer ingezetenen zal onze aandacht
moeten hebben, waarin ik als de voornaam
ste groepen zie de landbouw, de kleine
industrie, de middenstand en de arbeiders.
In 't bijzonder richtte spreker zich tot den heer
Mijs en zei o.a.:
Wethouder Mijs - u moge ik in het bijzon
der dank zeggen voor uw hartelijk woorden
mij bij mijn eerste bezoek aan de gemeente
en nu bij mijn installatie toegesproken.
U heeft over een wel zeer lange periode
in Sommelsdijk het burgemeesterambt waar
genomen, en wel onder de meest ongunstige
omstandigheden.
Uw fiere houding tijdens de bezetting en
uw krachtdadige optreden daarna hebben,
naar ik reeds heb vernomen, bij de bevolking
grote waardering gewekt.
Ik weet niij de toik van de raadsleden en de
ingezetenen u daarvoor hartelijk dank te zeggen.
Uw organisatorisch werken vergemakkelijkt mij
mijn taak.
De vriendschap, waarmede gij mijne heren
wethouders mij zijt tegemoet getreden heeft mij
verheugd.
De bijzondere omstandigheden in de gemeente
lijke administratie in Sommelsdijk maken direct
al een zeer intensief contact met heren ambtenaren
en andere functionarissen in dienst van de ge
meente noodzakelijk.
Voor mijn arbeid als btlrgemeester moet ik kun
nen steunen op een bekwaam ambtenaren korps
en een gemeentelijke administratie, welke voldoet
aan de hoogste eischen.
Heren ambtenaren - gij zult in mij iemand
vinden, die een open oog zal hebben voor uw
persoonlijke en materiele belangen en die u
ruggesteun zal geven om iedere achterstand
zo gauw en zo goed mogelijk tc doen inhalen.
Schrik er niet van terug met alles wat uw
werk en uw persoon betreft bij mij te komen.
Wij zullen alle moeilijkheden zakelijk en
met een warm hart proberen te verwerken.
Weet echter tevens met mij, dat wij steeds
achter onze papierzee op ons bureau onze
ingezetenen moeten zien waarop onze admi
nistratie betrekking heeft en dat wij niet
star-ambtelijk, maar met liefde en bewogen
heid in het hart vervuld moeten zijn voor
hen ten dienste van wie wij ftet werk verrich
ten.
Gezamelijk moeten wij - burgemeester en
bevolking een gemeenschap opbouwen.
God geve ons de bereidheid aan een Chris
telijke samenleving te bouwen, tot heil van
onze gemeente en tot stimulerend voorbeeld
voor anderen.
Ik bedoel hiermede niet een Christendom
van theorie en veel gepraat, maar van daden
vooral van naastenliefde, trouw en per
soonlijke vernieuwing.
Wij allen hebben het Koninklijke voorbeeld
van Haar, die met uitschakeling van eigen
belangen, zich geheel inzet als een ware
Vorstin voor haar geteisterde Vaderland.
Ik stel het bijzonder op prijs, dat in deze
vergadering tevens aanwezig zijn de ver
tegenwoordigers van verschillende organi
saties en diensten.
Op velerlei gebied is het organisatieleven,
ook in deze streek, na de oorlog weder her
leeft. Alle initiatief, welke beoogt een ver
sterking van het geestelijk en maatschappe
lijk leven der ingezetenen en een verho
ging van de welvaart, in welke vorm ook, zal
mijn grote belangstelling hebben. Meer dan
dat, ik zal het steunen en meehelpen stimu
leren.
Het zal mij verheugen, wanneer een nauwe
samenwerking ontstaat tussen de verschil
lende verenigingen, die op een gelijk terrein
werkzaam zijn in de gemeenten Sommeledijk
en Middelharnis, zonder dat zulks de op
heffing van eigen zelfstandigheid behoeft
te betekenen.
Alle streven om het gezin als kern van het
maatschappelijk leven weder de plaats te
geven welke het toekomt - of dit streven vaü
kerkelijke of andere zijde wordt ge-entameerd
-wil ik volledig steunen.
Zo aanvaard ik dan mijn belangrijke taak
in deze voor mij nieuwe gemeente.
De heer Le Comte spreekt namens de raad.
De heer Le Comte, sprak daarna als oudste
raadslid. In zijn 20 jarige loopbaan als gemeente-
raadslid had hij ondervonden dat bij alle geschil
len, die in deze raad geweest waren, de goede
toon nooit verloren is gegaan. Hij hoopte dat de
burgemeester met tact deze goede toon zal trach
ten te handhaven en met ijver de vele moeilijke
zaken in deze gemeente zal behartigen In een
persoonlijk woord wees spreker op dat alleen
gehoorzaamheid aan God de grond lag van vrucht
dragend werk kan zijn. Voor Hem zult gij bovenal
verantwoording moeten afleggen over uw belang
rijk werk.
Ook de burgerij popelde om hun blijdschap te
tonen en hun burgemeester een welkom toe te'
roepen. Van de sprekers"en toehoorders was het
dikwijls hinderlijk de vrolijke tonen van muziek,
zang te horen. Het was echter goed bedoeld.
Toen de heer Le Combte gesproken had begaven
burgemeester en zijn vrouw zich naar buiten.
Namens alle verenigingen werden hun bloemen
aangeboden, waarna de verschillende zangver
enigingen begeleid door de muziekverenigingen
enige verzen ten gehore gaven.
Burgemeesters den Hollander en Nieborg
voeren het woord.
Na deze onderbreking spraken burgm. Den
Hollander en burgem. Nieborg.
Eerst genoemde wenste een nog, J0]1^ man
veel kracht toe en vertrouwde er op dat de ge
meenteraadsleden en de wethouders evenals zij
dit voor hem gedaan hebben, hem in alle moeilijk
heden zouden bijstaan.
Burgm. Nieborg haalde in zijn toespraak net
antwoord aan, dat door den heer Reijnders
gegeven werd op een vraag gesteld door de sicher-
neitsdienst: Houdt gij nog vast aan uw Koningin'.
Het antwoord luidde: „Koningin Wilhelmina is
mijn Koningin." Deze woorden werden gesproken
door een man met karakter. Toon dit ook in de
toekomst.
Spr. feliciteerde de burgemeester nogmaals, dit
keer echter met zijn verjaardag.
De heer de Wit spreekt.
Ook Oude Tonge is haar burgm. niet vergeten.
Uit de toespraak van den heer De Wit bleek
duidelijk dat velen in Oude Tonge met genoegen
terug denken aan de prettige leiding, die van den
heer Reijnders uitging. Met genoegen maar nu
met weemoed, want hun verwachtingen dat burgm
weer naar Oude Tonge terug zou komen Zijn nu
teleurgesteld. Egoistis kan en wil de heer De Wit
niet zijn, want hij gunt Sommelsdijk zo n goede
burgm. en hij was er van overtuigd dat geheel
Flakkee van deze benoeming voordeel zal heDben.
In 't bijzonder richtte spr. Zich tot mevr. Reijn
ders. Hij heeft veel respect voor haar, want in
benarde omstandigheden toonde Zij flink te kunnen
zijn. Toen in 1940 Rotterdam op zo n wrede
manier verwoest werd was zij juist daar gelogeerd.
Zij zag het leed - zij zag dat aan de gewonden en
stervenden hulp geboden moest worden en deed
dit dan ook met een voorbeeldige ijver en energie
Tenslotte richtte spr. Zich tot de burgerij en
„smeekte" niet te veel gebruik te maken van de
gastvrijheid, jovialiteit van den burgemeester,
daar deze dit* onmogelijk kan volhouden. Uit er
varing weet bij dat burgemeester niemand weg
stuurt en een open oor heeft voor ieders noden.
De burgemeeter van Zevenhuizen, de heer
Schamine schetste de houding van burgm. te
Woubrugge ten opzichte van de Duitsers. Op alle
mogelijke manieren trachtte hij de bevolking te
beschermen tegen de Duitse overlast en gelukkig
vaak met succes.
Tenslotte dankte de burgm. alle sprekers voor
hun hartelijke welgemeende woorden waarna de
aanwezigen gelegenheid kregen met kennis te
maken.
veel prijs stellen.
Geloof mij. Excellentie, hat ganse Indonesische
volk is tot in zijn allerdiepste vezelen tot zelf
bewustzijn gekomen en bereidt zich voor op de
bevrijding van Indonesië en op de bevrijding van
Groot-Azië.
Getekend: Soekarno, Rijkskanselier
en Voorzitter van het Parlement."
Hoewel van de zijde der regering is gezegd, dat
met iemand als Soekarno niet onderhandeld kon
worden, zijn deze week de onderhandelingen met
Sjahrir, die eerst zijn instructies heeft moeten
halen bij zijn chef Soekarno, begonnen.
Hebben we ons een dergelijke situatie voor de
bevrijding kunnen indenken?
Britsche huisvrouwen
in rep en roer
De krantenberichten hebben het
ons in geuren en kleuren verteld.
Hoe in geheel Engeland de huis
vrouwen ontevreden zijn, om
dat de levensmiddelenrantsoenen
minder zouden worden.
De Nederlandsche huisvrouwen
hebben echter nog grootere zor
gen gekend en zij hebben het ook
nu nog niet gemakkelijk. Zelfs
de Gruyter kan nog steeds niet
alles leveren. Toch is het een
genot, dat er alweer meer te
koop is. Ziet de huisvrouw de
aantrekkelijke etalages van de
Gruyter, dan denkt ze: „Wat een
vooruitgang, vergeleken bij ver
leden jaar". Haar inkoopen doet
ze dan ook in die goed verzorgde
winkels, waar ze niet alleen
betere waar, maar bovendien
10 korting krijgt. Voor tien
gulden aan cassabons, één gulden
contant terug. Zóó verlicht de
Gruyter de zorg van de Neder
landsche huisvrouwen en helpt
haar sparen.
SOEKARNO
In het eerste jaar van de Japanse bezetting ver
zond Soekarno aan den Japansen premier Koiso
een telegram, waarin o.a. het volgende voorkwam:
„Ten behoeve van de nationale vrijheid en mede
om bedoelde principes te verwezenlijken zal het
Indonesische volk tezamen met het Groot Japanse
Keizerrijk op leven en dood strijden om Amerika,
Engeland en Nederland tc verpletteren.
Wij wensen heil en zeggen dank aan de Japanse
Rijksdag, in verband met de overwinning ter zee
en in de baai van Leyte. Deze overwinningen
luiden de slotoverwinning in en het verkrijgen der
nationale vrijheid, op welker bezit wij bijzonder
zou zitting nemen, voor Nieuwe Tonge zustu
Landheer en den heer Schippers; voor Oude Tod.
ge zuster Kieviet en den heer Vlaander; voor dtc
Bommel mevr. Gebuys en den heer Jacobs er
voor Ooltgensplaat zuster Bos en den heer de Vriti
Op algemeen verzoek nam burgemeester Slobb»
het voorzitterschap van het voorlopig comité of
zich, terwijl de heer de Vries zich bereid verklaard(
om als secretaris van het voorlopig comité t,
zullen fungeren.
Na een woord van dankzegging aan alle aan
wezigen voor hun opkomst, speciaal aan de-
inleider Mr. Hernpenius sloot de voorzitter dezi
zeer geslaagde bijeenkomst.
Oprichting der afdeeling Oost-
Flakkee van het Nederlandse
rode kruis.
Op Zaterdag 9 Maart 1946 is te Oude Tonge in
het Raadhuis opgericht de afdeling Oost-FIakkee
van het Nederlandse Rode Kruis. De burgemees
ter van Ooltgensplaat en Oude Tonge, de heer
A. C. Slobbe had daartoe aan enkele ingezetenen
uit de gemeenten Nieuwe Tonge, Oude Tonge,
Den Bommel en Ooltgensplaat uitnodigen ge
stuurd om de desbetreffende vergadering bij te
wonen. Aanwezig waren burgemeester Slobbe als
voorzitter; uit den Bommel mevr. G. Gebuys en
den heer Leo Jacobs; uit Nieuwe Tonge B. Land
heer en de heren G. A. van der Wende, A. Th.
Schippers en P. C. Tijl; uit Oude Tonge zuster
M. Kievit en den heer N. P. J. Vlaander; uit
Ooltgensplaat zuster A. Bos en de heren Dr. C. W.
Kramers, A. de Vries en J. C. Broere. Bericht
van verhindering was ingekomen van de heren
Dr. P. J. de Man te Nieuwe Tonge en A. A. Baard-
se te Oude Tonge. Mede was aanwezig' Mr. J. M.
Hernpenius als secretaris van de afdeling Over
flakkee en Goedereede.
De voorzitter opende de vergadering en heette
allen welkom en zette uiteen het doel van de ver
gadering, n.l. te trachten om in het Oostelijk ge
deelte van Flakkee het Rode Kruisverkeer meer
te activeren waarna hij het woord verleende aan
Mr. Hernpenius.
Deze begon er op te wijzen, dat de gedachte
om op ons eiland 3 nieuwe afdelingen te stichten,
zodat dus Flakkee in totaal 4 afdelingen van het
Rode Kruis zou hebben, in de bezettingstijd is
opgekomen.
Bij de evacuatie moest immers al het Rode
Kruiswerk uitgaan van de afdeling Overflakkee
en Goedereede, die te Middelharnis zetelde, wat
ondanks de prestaties van de ploeg toch bezwaren
heeft opgeleverd, vandaar het plan om Flakkee
in vieren te delen, echter niet los van elkander,
er zal een coöperatief verband blijven bestaan,
zodat naar buiten het eiland als één geheel zal
optreden.
Spreker beschrijft vervolgens de inrichting en
werkwijze van het Nederlandse Rode Kruis in
het bijzonder de positie van de transportcolonne
met hun ploegcommandant; de helpsters met hun
leidsters, die allen onder de bevelen staan van
den sectie-commandant, welke laatste arts moet
zijn een adviserende stem heeft in het bestuur,
dat tenslotte boven alles staat. Tenslotte wees hij
erop, dat het Rode Kruis op het ogenblik ook een
grote vredestaak heeft toegewezen gekregen; het
geven van inlichtingen over - en het brengen van
contact met in Duitsland, Nederlands-Indië,
Thailand en Japan vertoevende Nederlanders,2
zorgen voor repatriëring; 3 De Nederland -
helpt - Indië - actie enz. Zoals reeds eerder in
de couranten is gemeld, zijn reeds 2 nieuwe afde
lingen op Flakkee opgericht, n.l. 1 in Ouddorp,
omvatteende de gemeenten Ouddorp, Goedereede
en Stellendam, alsmede 1 te Dirksland omvattende
de gemeenten Dirksland, Herkingen en Melissant,
Zodat hij thans de medewerking van de aanwezigen
vroeg om te komen tot de oprichting van de afde
ling Oost Flakkee, omvattende de gemeenten Den
Bommel, Nieuwe Tonge, Oude Tonge en Oolt
gensplaat.
Na deze rede bestond gelegenheid tot het stel
len van vragen, waarvan gebruik werd gemaakt
door mevr. Gebuys, de voorzitter, den heer
Schippers en den heer Vlaander.
Allereerst werd gevraagd waarom niet in iedere
gemeente een afdeling werd gesticht; dan zou de
animo om mee te doen veel groter zijn. Hiertegen
bestaat het bezwaar, dat dan de zaak te veel ver
snipperd wordt. Bovendien worden voor 1 afde
ling de kosten te zwaar, want wel is waar stelt
het hoofdbestuur diverse stukken in bruikleen
ter beschikking van de afdelingen, doch ver
schillende afdelingen stellen het op prijs om zelf tot
het aanschaffen van enkele artikelen over te gaan.
Voorts werden nog vragen gesteld over de finan
ciële verhouding tussen de afdelingen en het
hoofdbestuur enz.
Na afloop der vragen nam de voorzitter het
woord en begon met te vragen, waarbij Nieuwe
Tonge zou behoren. Enerzijds is er natuurlijk veel
voor te zeggen, dat Nieuwe Tonge zou komen
bij Middelharnis, omdat Nieuwe Tonge in som
mige opzichten daarop meer geconcentreerd is,
doch het bezwaar is, dat dan Oost-FIakkee te zwak
en de Afdeling van Middelharnis, Sommelsdijk
en Stad aan het Haringvliet te groot zou worden.
Hierop werd in principe besloten, dat Nieuwe
Tonge bij Oost-FIakkee zou behoren.
Tenslotte stelde de voorzitter toen voor om nu
meteen maar het besluit te nemen om te komen
tot de oprichting van de afdeling Oost-FIakkee
met als zetel Oude Tonge. In het voorlopig comité
WETENSCHAPPELIJK GENOOTSCHAP
Algemene ledenvergadering op 4 Maart
's avonds 19 uur in de kleine zaal van
Hotel Meijer.
De Voorz. Ds. Ewoldt uit Goedereede, was af
wezig, zodat Dr. Stoel de vergadering presideerde,
Naar aanleiding van de notulen vroeg de Vooiz.
wat de commissie voor de boomaanplant op Flak
kee bereikt had. De Voorz. dezer commissie, Ir
J. B. Mijs, antwoorde, dat de 16.000 stekken van
populus robusta voor ons eiland gered waren, dat
ze dezer dagen verwacht konden worden, dat de
commissie een stuk land tot haar beschikking had,
waarop ze konden worden uitgezet en dal ze na 2
jaar hun de.initieve plaats langs wegen en dijk«
konden krijgen. Landbouwherstel had de commis
sie als adviserend lichaam erkend.
Vervolgens bracht de Alg. Secr., de heer C. J.
Jansen, in zijn qualiteit van Voorz. der Documen-
tatie-commissie rapport uit. Dit stond in mineur.
De commisie had teleurstellend weinig gegevens
ontvangen op haar verzoek aan secretarieën, par
ticuhere personen, publieke lichamen enz.
Enkele waardevolle gegevens had zij gekregen,
waarvoor ze erkentelijk was. De commissie vroeg
tijd om een werkelijk waardevol rapport te kunnen
uitbrengen over de gebeurtenissen op ons eiland
in de jaren 1940- '45, dat bestemd is voor het
Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie.
Na een korte pauze kwam de heer Ors. Stammer
aan het woord over het actuele onderwerp:
Atoomenergie. In een lange maar noodzaKelijkt
inleiding maakte spreker liet langzame doordringen
van de wetenschap in de bouw der materie duide
lijk en hoe men de werkelijke aard van de materie
als energie leerde kennen. 1 oen men de bouw van
net atoom kende als een kern, waaromheen elee-
tronen in verschillende banen rondwentelen, een
klein zonnestelsel!)e, waren weldra vele raadsels
ais radio-activiteit en de overgang van net ene
element in een ander verklaaru. iviaar men ont
dekte ook, welke tantastisctte iioeveeineid ernergie
in een atoom besloten ligt die vrij komt ais nei
krachtenevenwicht gestoord wordt.
bpreker stond lang stil bij de methoden,
men daartoe aanwenude (een bombardement van
raaiumstralen, die uit Kleine deeltjes bestaan, die
de kernen van de atomen stuKscmeten) en de
uioeilijkneden die men te overwinnen nad. ais
een Kern stuKgeschoten wordt, aan worden
daaruit weer andere deeltjes weggeslingerd, die
op hun beurt weer andere kernen Kunnen stut
scnieten. Zo ontstaat een z.g.n. „Ketting-reactie
die biijlt duren, iiians is net in AmenKa gelukt
zo'n reactie op te weKKen in een z.g.n. „atoom-
zuii", een bioK grapniet, waarin ooiien urani
um zijn aangebraent. Ue zuil ontwiKKelt
ontzaglijke warmte, die de Columbian vier kilo
meter^ stroomaiw aarts nog lu graden verwarmt.
Ue geneie om tok is levensgevaaiiijk door
radio-activiteit, zoaat de zuil axgescnerma is door
geweldige muren van beton en staal, riet zijn
uiterst gevaarlijke krachten, die men heelt opg-
weKt. ^.ou nee proces zien plotseling versnellen
en zou men het met onder controle kunnen
nouuen, dan zouden ae gevolgen oaoescnnjtnjK
Zijn. Vermoedelijk is ae atoombom in principe
een kleine atoornzuii zonder rem.
nr volgde op deze belangweKkende voordracht
nog een levenuige aiscussie waarop ae Voorz. niet
een woord van hartelijke dank aan den spreker
ae vergadering sloot.
PUBLICATIE RIJKSARBEIDSBUREAU
De Directeur van het Arbeidsbureau te Mid
delharnis deelt mede, dat;
1. dat alle arbeiders, die wegens sneeuw he
werk neboen moeten neerleggen, uiterlijk to;
Maandag in de "OverDruggingsregeling'' Kunnei
Zijn opgenomen. Up dien datum wordt geactit
dat ze net werk bij hun werkgever heDDen nerval
2. dat er voor ae landarDeiaers gelegenneid De-
staat nu reeds voor net geneeie seizoen in iNoori
Holland werk te krijgen. Het loonniveau ligt u
genoemde streek minstens lu /0 nooger aan oj
net eiland aldaar is gelegenlieia direct in accoor»
werk te vernciiten.
Onderbrenging en warm eten zullen de werk
gevers verstrekken. Voor de broodmaaltijden moe
ten de arbeiders zelt zorgen.
inlichtingen verstrekt ae afdeling Landbouw
De Directeur,
N. VAN DER BRUGGE
VOORZIENINGSCOMMISSIE^,
OORLOGSSLACHTOFFERS
GOEREE EN OVERFLAKKEE
De commissie maakt bekend, dat de verstrek
king van vergunningen aan oorlogsslachtoiler
ter verkrijging van serviesgoed, keuKengerei ei
houten meubelen is beeinaigd.
Voor deze artikelen kunnen belanghebbend»
zich wenden tot den distnbutiedienst.
Alle aanvragen voor het geheele eiland voo
andere artikelen, bestemd voor oorlogsslachtoiler
dienen te worden ingezonden aan oen secretari
der commissie te DirKsiand.
De SecretarisDe Voorzitter,
J. A. VAN DER STER C. SLOBBE
OFFICIEELE MEDEDEELING.
Liquidatie Centraal Distributiekantoor Vuglit
Indiening vorderingen.
De Directeur van het Centraal Distributi'
kantoor tc Vuglit, verzoekt in verband met i
liquidatie van zijn kantoor allen die iets te vonk
ren hebben van zijn kantoor, hun vorderingen
te dienen voor 31 Maart a.s.
Na dien datum ontvangen rekeningen kunne
niet meer worden voldaan.
VugJit, 7 Maart 1946.
Vraaggesprek met
mevr. VVesdijlt-Sprong.
Deze week hadden wc het genoegen een ondci
houd tc hebben niet Mevrouw Westdijk-Sproiii
die niet haar twee kinderen uit Indic in on-
gemeente na een afwezigheid van 12 jaren -
teruggekeerd.
Omdat wij allen, vooral in deze dagen, met
gebeurtenissen in Indië meeleven leek het o:
goed onzer lezers iets over haar verblijf in InJ
mee te delen. In 1934 vertrok de lieer WcsJij
van geboorte een So'mmelsd
militair met zijn echtgenote naar Indië. Hij diende
eerst als sergeant in het Ned. O. Indische les
en wist op te klimmen tot de rang van onder
luitenant (een rang, die in ons leger niet voc
komt).
Bij het uitbreken van de oorlog kreeg de he
Wesdijk geen andere opdracht dan het africhten
van de recruten. We merken hierbij op, dat
Indië ieder moest dienen, alleen zij, dit- in de
vitale bedrijven werkzaam waren, waren vi
steld. Al spoedig echter werd ook de heer Wesdijk
ingezet in het 15e Bataljon Inf. met een speciale
opdracht, maar werd al spoedig krijgsgevang
en als zodanig weggevoerd naar Tjilatjap,
vandaar naar Flores. Hoewel Flores als een der
„beste" kampen bekend stond, stierven er in he:
eerste lialf jaar „maar" 50 oorzaken: dijsentrie,
hongeroedeem.
Onder deze slachtoffers was ook de heer Wesdijk
Op de vraag, hoe de ontvangst was der Jappen
na de capitulatie in 1942, deelde Mevrouw Wes
dijk mee, dat zoals wij hoogstwaarschijnlijk de
Duitsers ontvangen hadden ook zij de Jappen
ontvangen hadden. Helaas was toen echter reeds
haar indruk, dat, hoewel zij persoonlijk geen last
van de Javanen had gehad, vele Javanen het in
't begin wel fijn vonden, dat nu de Blanken eens
vernederd werden, sommigen gingen zelfs toen
reeds, naar het voorbeeld van de Japanse stoot
troepen, over tot plundering van de bezittingen
der Nederlanders en vooral de Chinese toko
moesten het ontgelden. Toen echter de eigenlijke
Japanse bezetting kwam werd tegen deze plunde
ring der Javanen opgetreden.
Eind 1942 werden alle Nederlandse vrouwen
en kinderen geintemeerd, naar men zei om ze te
beschermen tegen het optreden der extremisten.
Mevrouw Wesdijk werd met haar kinderen
geïnterneerd in een kamp te Ambarawa, het eerste
jaar was de verzorging goed te noemen, ieder had
een eigen kamer en overdag werkte men, geheel
vrijwillig, in een „eigen" tuin, men verzorgde de
huishouding en de kinderen, maar het tweede
jaar kwam het vrijwillige steeds meer op de achter
grond en was men b.v. reeds als vrouw verplicht
om haar eigen tuin te spitten.
De meisjes van 15 tot 25 jaar moesten b.v. een
diepe vijver graven ook op Zondag, toen eenmaal
de vijver klaar was, moesten ze deze leegscheppen,
want er waren kikkers in.
Toen één der vrouwen, die de leiding bij deze
werkzaamheden had, protesteerde omdat men op
Zondag moest werken, moest zij maar even mee
gaan naar het bureau, waar zij met een riem
werd afgeranseld.
Om de beurt moest ieder wacht lopen en voor
schrift was, dat men bij het passeren van een Jap
heel diep moest buigen en dat men in 't Japannees
kon zeggen, welke ronde men gelopen had.
Ook was het de vrouw niet toegestaan om een
Japannees aan te kijken als men met hem sprak,
dit was onbeleefd.
Later kwamen ook Hollandse mannen boven
de 60 jaar in het kamp, na een 2-jarig verblijf
werd Mevrouw Wesdijk overgebracht naar een
kamp in Solo, maar moest haar oudste kind in
Ambarawa achterlaten. U begrijpt, mijnheer, al
dus Mevrouw Wesdijk wat dit voor ons was. De
eerste 5 maanden hoorden we niets, eindelijk
kwam er een briefkaart met 25 Maleise woorden
van haar zoontje. Op de vraag, hoe de behande
ling van haar zoonrje was tijdens zijn verblijf in
dit kamp, antwoorde Mevrouw, dat zij daarover
niet te klagen had. alleen waren de kinderen, nadat
de moeders vertrokken waren, vervuild en hadden
veel van ongedierte te lijden.
In het tweede kamp te Solo werden 4000 Neder
landse vrouwen ondergebracht in loodsen, waar
Ze niets anders hadden dan een bed. Ook daar
moest men wachtlopen, maar werd het eten min
der. Im Ambarawa hadden we tenminste nog 1
rijst met groenten en 2 X stijfsel. Velen stierven,
de jongere meisjes moesten de doodkisten timme
ren. Na een verblijf van 6 maanden werden we per
trein vervoerd naar het 3e kamp in Semarang.
Gedurende deze reis was drinken (iets wat in Indië
zeker nodig is) niet toegestaan. Bij aankomst in
Semarang werden we door de Jappen, zonder dat
hier reden voor was, uit de trein getrapt en over
het perron geslagen. Zender even te mogen drin
ken, werden we opgesteld, ook de zieken, en
moesten 3 uur gaan lopen in de brandende zon
naar het kamp.
Dit kamp in Semarang was geen kamp in de
gewone zin van het woord, maar een wijk van
Semarang. We woonden daar in huizen b.v. met
44 mensen in één huis. Mevrouw Wesdijk be
woonde met 3 dames en 6 kinderen één kamer.
Alles ging er primitief toe, door het raam moesten
we b.v. naar buiten. We zijn echter reeds te ver
gegaan, want bij aankomst moesten de dodelijk
vermoeide vrouwen en kinderen in de rij gaan
staan, de bagage, bestaande uit een koffer en een
rugzak, de rest had men reeds vroeger moeten
achterlaten, moest men 2 M. voor zich op de
grond zetten en daarna werden de dames op
onkiese wijze gefouilleerd. Toen bij Mevrouw
Wesdijk geld gevonden werd, werd ze hierom
hierom geslagen en getrapt door een Jap, tot deze
gJ
Ver. Chr.
Op de op 8 MaaJ
alhier gehouden verl
en Overflakkee val
Onderwijzers en Oil
en de Overzees" ol
Eek van Stellet
het onderwerp
Bijbel".
De referent kwa
sies, die met algeml
nomen
De Afdeling - in I
dat zij op prtncipl
school verwerpt en v!
dat het Bijzondere c!
Is de enig aanvaar!
kwestie.
dat zij derhalve ll
eniging van Chr. Oi!
Onderwijs dienen,
Hoofdbestuur verzo!
handhaven;
dat zij de actie c
blijkens uitlatingen 1:
één nationale Schoi
.zonder meer" de b
mogelijke zal voor!
beslist afwijst, mede I
tussen het Barthiani
politiek ten grondsi
ondubbelzinnig voor
De afdeling vertro
de nieuwe theologie
Kerk de boventoon v
wijs niet zal laten dr
Dr. van Niftrik aaj
gadering, noch zich
Schoolpolitiek der I
van vermoeidheid met meer kon en dit overdroeg
aan een „verse" Jap. De Volgende dag moesten
alle vrouwen, bij wie geld gevonden was, zich
melden en na een reprimande, dat de dames zich
schamen moesten, dat zij geld durfden achter
houden, terwijl zij toch door hen van alles voorzien
werden, veroordeeld tot 7 dagen zon (een gelief
koosde straf, waarbij men gedwongen werd om
van 's morgens tot 's avonds doodstil zonder eten
of drinken in de zon te gaan staan). Zij die flauw
vielen werden met bamboe's weer bijgeslagen.
Het eten werd ook steeds slechter, slechts 2 x
per dag werd dit en dan nog veel te weinig verstrekt
Velen stierven, soms 15 per dag, geen kisten wer
den meer gemaakt, in kedek (een vezelsoort) ge
wikkeld werd men (niemand mocht van de familie
aanwezig zijn) begraven. Slaan met bamboe was
aan de orde van de dag, velen zijn voor hun leven
mismaakt. Uit angst gingen sommigen zich al
melden, al waren ze onschuldig, om erger straffen
te voorkomen.
Gelukkig heeft het verblijf in dit verschrikkelijke
kamp maar 1\2 maand geduurd. Direct na de
bevrijding werd de behandeling (wij bleven in 't
kamp) beter. Nadat ik inlichtingen hierover van
het Rode Kruis ontvangen liad, ben ik mijn zoontje
in Ambarawa gaan halen. U begrijpt welk een
weerzien dit was.
Van Semarang zijn wc naar Batavia gegaan cn
op 16 Januari ingescheept naar Holland. In Suez
werden wc door het Comité: „Nederland helpt
Indic" van warme kleren voorzien cn precies een
maand later arriveerden wc in ons Vaderland,
waar wc bij aankomst een welkomstpakkct, be
staande uit snoep, ontvingen.
Op de vraag of Mevrouw Wesdijk nog hoop had,
dat het nog goed zou komen in Indic, antwoordde
zij, dat zij dit niet durfde zeggen. Het vreemde is,
dat dc Javaan de Japanners liaat cn dezen alleen
gebruikt als machtsmiddel, maar wanneer krachtig
kon worden opgetreden (iets wat helaas veel tc laat
gebeurd is) zij hoop had, dat Indië nog niet ver
loren was.
Wc danken Mevrouw Wesdijk voor haar inte
ressante maar droevige mededelingen cn wensen
haar niet haar twee kinderen van harte toe, dat zij
hier volledig mag herstellen van de doorgemaakte
ontberingen. Waren dc Jappen en Duitsers asgc-
ootcn of niet? -
PLAATSE
MID
VEILIN
Maximum Veilingp
ducten met ing
GroentenBoerenk
tot f 8; Peen f 7>40;
(uitschot) f 3; Uie
f 10; Uien (stek) f 5;
Professor v. d.
beide diensten in d
gaan.
De bevestiging
en leraar van de Cl
zal D. V. plaats heb
des n.m. 3 uur doo
Predikant te Haarlen
om 7 uur zal geho
Jong zich aan zijn ni
Az. Vrijdag zal
van 6 uur tot 9 uur
stellenden om de le^
bij te wonen.
HERKINGEN. DJ
speelde j.l. Zaterdag
reede, die door de or
Door de gunsti
digheden is het mog
zaam bij de Grontmij
zijn, zoodat het aan*
lijn gaat.
Onze oude c
dijk, die sinds jaren
zinnigengesticht te
oorlog te Zutphen,
Alhier is onlar
opgericht, die nu ree
MELISSANT. V
de bovenzaal van
„Onderlinge hulp 1
algemene ledenverga
door den Voorzitter,
van 1944 en 1945 vt
jaren het financieel
Vereniging beschikte
ruim f 2.000,(twe
Daarna het verslag
gevolgd door verkiezi
waren de heren K. B
d. Bosch (herkiesbaar
herkiesbaar wegens v
eerste heren werden
kozen, terwijl in de v-
door de verkiezing Vi
Dhr. G. Huisman,
van Toezicht, werd e
de rondvraag, waar
Onze vroegere
is benoemd tot Secre"
STELLENDAM.
Kiesvereen., ge hou de
Deze vergadering
geopend waarna hij
voorlas Ps. 125. Dai
van welkom tot dc
deze vergadering hie~
worden daar op deze
over de candidaatlijs:
Provinciale Staten. N
werden gelezen en v;
nu tot bespreking va?
lijsten. Daar er voo
behandelen was, sloot
en ging Jac. de Goe
Ledenvergadcri
School, gehouden 6
De Voorzitter
gebed en las voor J~
kort woord zijn da
vrijheid en tevens c
voor zijn bélangstclli
overgekomen om deZ
Hierna werden de no
waarna de secretaris
gebeurde in 1944 en
liet verslag van de j
dat over 1944 een S3l
terwijl dit saldo in 1'
wat dc finanticn betre
heid is.
Dc commissie tot r,
den bracht rapport
orde bevonden,
commissie tot contro
bestuurslid waren d
Kreeft, welke beiden
was cr een bcsprckn
schoolschoonhoudcn.
werking ter bcsiuurs
gratificatie tc verhoor
vraag hoevclc kindcrc
verlaten cn hoeveel
Hoold medegedeeld
4 cr bij komen,
plaatsen en scholen
school goed gcnoctn
achterstand. Gespro'
van een ouderavond,
werd besloten deze
