KOFFIE
GESLOTEN
Bekendmaking
A. D. HOBBEL
ZEVENBERGEN
VERLOVINGSRINGEN
Bezoek Gedetineerden.
VRIJ (dus zonder koopvergunning)
Uit voorraad te leveren
I. van der Meide
OUDE JAAR.
HET KANTOOR VAN
Mr. L. J. DEN HOLLANDER
IS GESLOTEN VAN
23 Dec, 1945 t m 3 Januari 1946.
Tusschen Kerstmis en Nieuwjaar
GESLOTEN
Schoenmakerij L.COUWENBERG
VOORSTRAAT - M1DDELHARN1S
Pension aangeboden
ia Middelharnis voor Juffrouw b.b.h.h.
Brieven onder no. 7, Bureau v. d. blad.
Een zoo goed als nieuwe i2
houten Vlet,
lang 10 Meter breed 3.25 Meter met
dicht dek, flinke kajuit, dl. Chevro
let motor met reductiekoppeling, ge
heel ingericht voor de trawlvisscherij
met visscherij-inventaris en volledig
tuig. Eventeeel kan begin 1946 nieuwe
snurrevaad-wand bijgeleverd worden.
Boerenleenbank Dirksland
GESLOTEN
van 21 tm 28 Dec. 1945
H. ROON,
Kassier.
GEVRAAGD in Geref. gezin met
3 kinderen te Delft
net Meisje,
voor dag en nacht. Huiselijk ver
keer. prettige behandeling en goed
loon.
Brieven met volledige inlichtin
gen onder No. 3, Bureau van
dit blad.
TE KOOP AANGEBODEN
Een Duitsche Herdershond
rasecht. 1 jaar oud. Prima waakhond.
S. BAL. Scraacdijk 519 - DIRKSLAND.
SPECULAAS 40 per pakje 19 ct.
Heden BASTERD SUIKER voorradig
55 ct. per K.G.
v. HOUTENS CACAO, in bussen van
2 en 3 ons 36 en 54 K.G.
Koop op U ..Margarinebonnen" merk
CHEFKOK iets fijns per pond 68 ct.
KOFFIE, merken v. Nelle, Biggelaar,
Douwe Egberts.
In Snoep een ruime sorteering CHOCO
LADE voorradig ock van Verkade
Die klanten welke nog geen fl. WIJN
ontvangen hebben voor de feestdagen, wor
den verzocht zich hiervoor op te geven.
BESTEEDT UW BONNEN BIJ ONS.
goede waar behoeft geen krans.
S. BAL - Levensmiddelenbedrijf
Straatdijk 519 - DIRKSLAND
Boekhoudbureau
en
Administratiekantoor
M. HENDRIKS
Spui 174a Stellendam.
TE KOOP
EEN AANDEEL
in de cichoreifabriek „DE OUDDORP"
te Ouddorp. Inlichtingen bij G. VAN
KOPPEN, Boekhandel, Ouddorp(Z.H.).
16 ct. 100 gr.
18
20
20
20
25
p. pak
1 hagel-
Monument „Wierden".
Daar de benoodigde vergunning nog
niet is verkregen, kan de aanbieding van
het monument met Kerstmis te Wierden
NIET DOORGAAN.
Nadere data zal worden bekend ge
maakt.
HET COMITÉ.
Voor de a.s. Feestdagen.
Vruchtenboontjes
Zebra's
Buttercream.
Aalbessen
Toffees
Chocolade flikjes
en kattetorgen
7 soorten bonbons
3 soorten kerstkransjes 25
Biskwie, grote sorteering 15
Overheerlijke koekjes25
Beschuit22
Op de Jambon ook chocolad:
korrels verkrijgbaar.
Voorts houden wij ons aanbevolen
voor Kruidenierswaren en Manufacturen.
A. S. DE GAST OUDE TONGE.
Gewestelijk Arbeidsbureau
Dordrecht
BIJKANTOOR MJDDELHARNJS
Ter kennis wordt gebracht dat het
kantoor voor het publiek uitsluitend
GEOPEND IS ELKEN WERKDAG
van half negen tot twaalf uur.
Werkgevers kuniv n ook 's middags
van twee tot Half zes uur
opdrachten voor personeel plaatsen.
24 December, de Kerstdagen, Oude
en Nieuwjaarsdag is bet kantoor
GESLOTEN.
De Directeur;
N. VAN DER BRUGGE.
N.v. Reederij van der Sghuijt
Dienstregeling Veerdienst
FLAKKEE-NOORD-BRABANT
op Iste en 2de KERSTÓAG en
op NIEUWJAARSDAG.
Vertrek:
Dintelsas7 en 16 uur.
Sluisschehaven8 en 17 uur.
De Stichting Vecrverbindlng
FlakkeeNoord- Brabant.
AANBEVELING.
Ondergeteekenden betuigen hun vol
le tevredenheid aan de ZWOLSCHK
PAARDEN- en VEEVERZEKE
RING MAATSCHAPPIJ N.V., Di
recteur: Dr. TF.RVOERT, ZWOLLE,
voor de coulante uitbetaling der schade
van hun verzekerde dieren:
Math. Vogel, Oude Tonge (2 x
Joh. v. Evkeren, Oude Tonge (3 -
M. Both, Melissant.
G. A. v. Oorschot, Den Bommel.
VV, Drooger, Nieuwe Tonge.
C. d$ Vos Mzn., Oude Tonge.
G. Vogelaar, Melissant.
P. Bom Hzn., Ooltgenspiaat.
Anth. Korteweg, Oude Tonge.
J. A. Breesnee, Nieuwe Tonge.
P. C. Jacobs, Ooltgenspiaat.
M. J. v. Reyen, Den Bommel.
KI. Meyer, Ouddorp.
M. Mastenbroek W.Mzn., Ouddorp.
Gebr. C. L. en J. A. de Wit, Den
Bommel.
Hoofd-vertegenwoordiger: Joh. Mijn-
Jers L.Wzn., Melissant. Hoofd-Inspec-
teur: F. Uitenbroek, Apeldoorn.
„Sanovlte" tlians ook
verkrijgbaar op bloem-
bon. Levertraan no. 250
t/m 300 afhalen s.v.p.
Leukoplast, Hansaplast.
Verbandkistjes volgens
MiddeIharnis.TeI.il voorschrift Arbeids
inspectie.
Zalf voor schrale huid. Relnlgingszuur voor
closets, ijzeraanslag enz.
ANTI-VRIES
vloeistof voor autoradiatoren. Wacht niet tot
de vorst invalt, voorraad is zeer beperkt.
Lees steeds onze wekelijkse advertentie, waarin
wij onze laatste aanwinsten melden.
Voor groote Konijnenhuiden
geven wij 90 cent per stuk.
Door het geheele Eiland te onbieden.
Tennis Kamerling
Korteweg je B 173 - Sommelsdijk
Mededeeling
vanaf 24 tot en met 29 Dec.
zijn wij GESLOTEN.
WASSCHERIJ RIVAL.
UIT VOORRAAD LEVERBAAR
Overgangstarwe Bersee
Fa. C. VAN DER MEIDE,
Telefoon 378 Middelharnis
TE KOOP OF TE RUIL AANGEBODEN:
Old finish schrijfbureau.
Traplooper,
Petroleumkachel.
Ganglamp.
Linnenkastje, halve maat.
Waterfornuis.
Staande Leeslamp.
2 Lectuurbakken.
Adres bevragen; Boekhandel L. VROEG-
INDEWEIJ Wz., Westdijk, Middelharnis.
Personeel gevraagd.
Wegens huwelijk der tegenwoordige wordt
direct gevraagd EEN HUISHOUDSTER
P. BORGDORPF, Zandweg B 224, d. Bommel.
Gevraagd NET MEISJE voor hele of halve
dagen. Mevr. LOKKER, Chr. de Vrleslaon
C 202, Middelharnis.
Gevraagd NETTE HUISHOUDSTER
ot DIENSTBODE voor dag en «acht. BIJ twee
personen. J. REDERT, Haven; Ouddorp.
MeJ. M. ZOON, Chr. de Vrieslaan 191,
Middelharnis, vraagt
EEN NETTE WERKSTER
voor 1 dag p. week. Atelier tic Kerstweek ge
sloten. Voorlopig wordt geen werk aangenomen.
Gevraagd perl l Maart
EEN BOUWKNECHT,
woning disponibel, bij C. J. v. d. VELDE,
nabij Herklngcn.
Gevraagd wegens huwelijk der tegenwoordige
EEN NET DIENSTMEISJE
bij CAMPFENS, Woninginrichting, M'harnls.
Gevraagd na Nieuwjaar NET MEISJE van
8uur. Goed loon. R. LOS-POOTS, Juliana-
straat 37, Oude Tonge.
Terstond gevraagd
NETTE HUISHOUDSTER,
leeftijd 3050 jaar, in net gezin van vader en
zoon. Brieven aan G. VAN NIEUWAAL,
Binnenweg 143a, Melissant.
FLINKE DAGDIENSTBODE
gevraagd, zelfstandig kunnende werken. J.
POORTVLIET, Winterstraat, Dirksland.
Zr. THIELMAN, Duinweg 37, Den Haag,
vraagt tegen 1 of 15 Januari
EEN FLINK MEISJE
voor dag en nacht. Brieven aan dit adres.
j "li?* Het kantoor der N.ED. MIDDEN-
STANDS SPAARBANK te Sommels
dijk is tm 1 Januari a.s.
Reductiebonnen kunnen Woensdag 2 Januari 1946
van 1821 uur worden ingeleverd.
DANKBETUIGING.
Ondergeteekenden betuigen hunnen oprechten dank aan het „BUREAU
VOOR DEN HANDEL", Afd.: ASSURANTIE VOOR PAARDEN,
RUND- en KLEINVEE, Dir. C. VAN DOMMELE, te BERGEN OP ZOOM,
Antw.str.weg 218, voOr de zeer coulante en vlotte uitbetaling van de schade
voor hun gestorven dieren. Deze Assurantie bevelen zij bij iederen Paarden-
en Veehouder ten zeerste aan.
(w.g,): C. J. van Oevelen, A. A. van Oevelen en P..Kooien te Ossendrecht;
A. Mulders te Zevenbergen; J. Konfngs te Fijnaart; J. de Feïtel te Wisse-
kerke; J. de Keijzer te Noord-Gouwe; C. van Peer, H. v. Hooijdonk en R.
van Meer te Oud-Gastel; P. Wesenbeek, A. C. Bastiaansen en J. Hugens te
Hoogerheide; M. de Keijzer, Wed. Dam en Wed. v. d. Enden te Steenbergen.
OFFICIEELE STUKKEN TEN KANTORE TER INZAGE.
December 1945.
TANDHEELKUNDIGE INRICHTING ENGELMAN
Gevestigd 1872.
ROTTERDAM, Oostzeedijk 8, Tel. 23928. BERGEN OP ZOOM, Antwerpscheweg 431
houdt weder spreekuur te OUDE TONGE, ten huize van den Heer P. L. KOETS,
Emmastraat 9, ZATERDAG 22 DECEMBER van 102 uur en verder om de 14 dagen,
nlichtingen enf vooraf bespreken schriftelijk of mondeling te Rotterdam of Bergen op Zoom
en bij den Heer KOETS.
GEBITTEN DIRECT LEVERBAAR.
Het Districtkantoor is op Maandag 24 December
1945 GESLOTEN.
De P.B.H. van District 28 H
J. BUTH.
Middelharnis, 18 December 1945.
Zaadteelt en Zaadhandel
WIJ KUNNEN U LEVEREN
TEGEN OFFICIEELE PRIJZEN
VAN OOGST 1945
WORTELEN, Flakkeesche stoaippunt
UIENZAAD, Rijnsburger
Coöperatieve Boerenleenbank Nieuwe Tonge
Kantoor GESLOTEN .2-2
van 24 December tot en met 27 December en
ook op 31 December a.s.
U zoekt een goede Boekhouder?
5_2 M. v. d. TOL, .Oude Tonge.
UW ADRES VOOR
Versche Vis Gestoomde Vis Garnalen Vis in blik (zonder bon)
IS GROEN' S VISHANDEL 5-3
Westdijk, Sommelsdijk Nieuwstraat, Middelharnis
Dienstaanbieding.
BIEDT ZICH AAN:
BEKWAAM BAKKERSKNECHT,
ongehuwd, leeftijd 23 jaar, alleen daar waar
later de zaak kan worden overgenomen. Van
prima getuigen voorzien. Br. onder no. 125
aan Fa. L. VROEGINDEWEU Wz., Middel
harnis.
Ruilen.
V.oorl. 1 pers. Engelsch ledikant, spiraal en
kapokmatras, en 1 pers. plx pin ledikant, met
spiraal en matras, voor een 2 pers. ledikant,
met spiraal en kapokmatras, ook v.oorl. en
in goeden staat. Brieven aan het Bureau van
dit blad onder No. 8.
Wie ruilt een elkan Caecilia orgel, 9 registers,
voor een opklapbed met bijgehoren. Brieven
aan den Agent van dit blad L. GROENEN
DIJK, Westdijk 305, Sommelsdijk.
Wie wil een z.g.a.n. kort sportief grijs
astrakan Jasje o.kw. maat 48 ruilen voor
japon, of lap stof ervoor, en een eetsiervles
(goud lijn) voor een in g. st. z. leeren jekker,
gewone maat. Brieven onder No. 6 aan het
Bureau van dit blad.
Te ruil gevraagd een zwarte Damesmantel
en hoed voor blauwe mantel en 2 hoeden.
A. OTTE, Oudel.dijk B 416, Sommelsdijk.
Zwart wollen Japon m. 38, voor blauwe m. 42.
Kinderschoentjes m. 24 oude kw. voor m. 20.
Tevens te koop een autoped. M. HOLLAAR,
Hofplein B 302, Sommelsdijk.
Gevonden
EEN LEDEREN JAS.
Tegen advertentie onkosten terug te halen bij
S. HARTENSVELD, Waterweg E 67, M'harnis.
Fa. E. HARTOGS is 2e Kerstdag
geopend 's middags van 3 tot 6 uur
ATTENTIE! Zaterdag 22 en 29 December
GEEN BEZOEK.
Nieuwe regeling: Zij die Echtgenoot(e), Kind, Vader of Moeder van een
gedetineerde zijn, moeten voor bezoek dit schriftelijk aanvragen bij den Com
mandant. De aanvragen zullen gelden:
ZATERDAG 5 Januari Nr. 1—40
12 41—80
19 81—120
26 121—17J
Zij die op hun aanvrage een bezoekbewijs ontvangen, wat strikt persoonlijk
zal zijn, mogen een bezoek afleggen. Zonder bewijs wordt niemand meer toe
gelaten.
DE KAMPCOMMANDANT.
rx
DE N.V. ROTTERDAMSCHE TRAMWEG MIJ.
De Dienstregeling op de a.s. feestdagen
(le en 2e Kerstdag- en Nieuwjaarsdag),
wordt uitgevoerd als op Zondagen.
Zie de dienstregeling, welke op de stations is
bekend gemaakt.
De wnd. Directeur.
Rotterdam, 12 Dec. 1945.
EILAND BEWONERS I
MAAK HET DE A.S. FEESTDAGEN GEZELLIG
OOK OP UW BOTERHAM
WIJ HELPEN U DAARBIJ AAN
Heerlijk ROOKVLEES droog en dungesneden
BOTERHAMWORST
LUNCHWORST
TONGWORST
SNIJWORST
LEVERWORST VOOR IEDEREEN
EN BIJ DE STAMPPOT WIELAARD'S ROOKWORST
M. W. WIELAARD, Electrische Worstbereiding
NIEUWSTRAAT A 262, MIDDELHARNIS - Tel. 53
ONZE ZAKEN ZIJN VANAF
24 December tot 2 Januari a.s.
GESLOTEN wegens vacantie
MOSSELMAN, HOLLEMAN 6 VIS.
MACHINEFABRIEK - Tel. 224 - SOMMELSDIJK
van
HET KANTOOR DER
Coöp. Boerenleenbank te Sommelsdijk
ZAL GESLOTEN ZIJN
op 21 - 22 - 24 - 28 en 31 December en
GEOPEND op Donderdag 27 December e.k.
Tractorwielploegen, Balansploegen» Tractor-schijfeggen,
Tractor cultivatoren, Hooiharken, Zaad- en Tractor-
zigzageggen, Kluitenbrekers, Groninger en Friesche Weide-
Eggen, Kunstmestrooiers, Maaimachines.
Voor de overige machines houden wij ons aanbevolen voor Uw
aankoopvergunning dien gij daarvoor noodig hebt via P. B. H.
Voor Reparatien aan Uw TRACTOREN en
andere machineriën staan wij steeds klaar. 2~2
Zuiver draai-, frais-, schaaf- en laschwerk.
MOSSELMAN» HOLLEMAN VIS
MACHINEFABRIEK - SOMMELSDIJK - Tel. 224
Inkoop
Ruilen
Verkoop
Taxatie
Nieuwe en gebruikte LANDBOUWWERKTUIGEN.
WITLOF INSTALLATIES. LANDBOUWWAGENS.
PETTER MOTOREN.
HANSON'S LANDBOUWWERKTUIGENHANDEL
Achterweg A 207 OUDDORP.
Gedrukt ter RJakkeescbe Drukkerij J. M. BOOMSMA, Mlddelbarni»,
Öeëcdigd Makel, co Taxateur Onroerende goederen
Belast zich gaarne met den aan- en ver
koop, huur- en verhuur van huizen en
landerijen; het bezorgen van eerste hypo
theken; opmaken en indienen van succes
sie-memories en verdere behandeling van
boedels en nalatenschappen; de administra
tie van onroerende goederen en hypo
theken; het opmaken van huurcontracten
en zoonoodig het indienen daarvan bij het
Pachtbureau of bij de Pachtkamer, enz.
Ons adres is veranderd.
Voorheen was ons kantour op Kaai
No. 8. Vanaf heden is dit
Stationsweg 23.
Wilt U dit even aantekenen. 32
Fa. P. DE KORTE ZONEN
Brandstoffen-, Drainecrbuizen-en Hout
handel OUDE TONGE, Telefoon 24.
ZAAIT AR WE.
Alle soorten ZAA1TARWE. W1NTER-
GERST, org. Hamburger- en Lembkes-
KOOLZAAD.
fa. J. C. OSSEWEIJER Zn.
Dirksland, Tel. 156.
VOOR BOEKHOUDINGEN
ADMINISTRATIES EN BELASTINGZAKEN
NAAR M. DE GROOT
(Gedipl. Boekhouder)
WATERWEG E 44 MIDDELHARNIS.
H.H. LANDBOUWERS.
UIT VOORRAAD LEVERBAAR
Concurrent Zaailijnzaad.
Zoo wel te velde ais op partij gekeurd.
Vroegtijdige bestelling gewenscht
in Zaailijnzaad. 33
JOH. VERWEIJ
Achterweg A 28, NIEUWE TONGE
Telefoon 13.
H.H. LANDBOUWERS!
Uit voorraad leverbaar in alle maten de
van ouds bekende
DRAIN EER BUIZEN
op geldige bonnen. Geen moeilijkheden met
Uw toewijzing. Schrijf ons even en wij maken
het voor U in orde. Levering over het gehele
eiland. 54
Beleefd aabevelend,
A. VAN NIEUWAAL,
Draineerbuizenhandel, Den Bommel.
Sub-agent voor West-Flakkee:
G. v. NIEUWAAL, Binnenweg I43a. Melissant.
Stichting voor Lijkbezorging
„VOORZORG"
BIJKANTOOR: MIDDELHARNIS
A. BAART, Burgem. Boumanplein C 38
Telefoon 312.
Begrafenissen, Transporten.
UITVOERING:
Indrukwekkend - Plechtig - Piëteitvol
Boekhouding. Belastingen.
Administratie en Accountantskantoor
W. A. DE BAKKER, Lid N. I. v.B.
OUDDORP. (Voor het geheele eiland
te ontbieden).
WIE IS DAT
die nieuwe zwaar eiken
SPEK KUIPEN
WASKUIPEN
WASTOBBEN, enz. verkoopt?
Natuurlijk bij oudst en vertrouwdst adres
N. SMIT, Vatenhandel, Dirksland.
BODEDIENST op ROTTERDAM
doorvoer door geheel Nederland.
BESTELHUIZEN te ROTTERDAM:
Bodehuis „De Valk". Aleidisstr. 31,
Telef. 38277.
Bodehuis „Van Houten", Diergaarde-
singel 56, tel. 38266.
BESTELHUIZEN TE;
Ouddorp: Wed. Meijer, Nieuweweg 147.
Goedereede: H. Dubbeld, Pieterstraat.
Stellendam: J. Mastenbroek.
Melissant: C. Goedegebuur, Slager.
Dirksland: N. Zoon Pzn., Voorstraat.
Nieuwe-Tonge L. Oudzegel, Korteweegje A 33.
Oude-Tonge: W. J. Breeman, Rijwielhandel.
Achthuizen: P. A. Pollemans, Winkelier.
Ooltgenspiaat: P. Mans, Weespad 33.
Den Bommel: P. Nachtegaal, Schoenhandel
Stad a/'t HaringvL: Adr. Mellaart, Voorstr. 117
Beleefd aanbevelend.
Fa, J. BOTH Zoon, Middelharnis - Tel, 93
KUNSTMEST 1945/1946
Binnenkort worden de kunstmest-
bonnen uitgereikt. Voor U Uw bonnen
afgeeft, informeert eerst bij mij naar
prijzen, deze zijn beneden iedere con
currentie. Levering uit voorraad, garan
tie Rijkslandbouwproefstation Maas
tricht, gedeeltelijke bijlevering van zak
ken.
Aanbevelend, 33
J. P. MAST DEN BOMMEL
Belegd Uw geld goed!
DRAINEREN geeft grote winst.
Uw buizen hebben wij in voorraad 5-6-8
en 10 cM. buizen. Op Uw aanvraag
zorgen wij voor een toewijzing, bellen
Tel. 24. DRAINEERBU1ZENHANDEL
Fa. DE KORTE
Stationsweg 23 - Oude Tonge
Te koop aangeboden
EEN GOOTSTEEN BAK
met 6 meter afvoerbuis. AL KAMERLING,
Oostdijk 273, Sommelsdijk.
EEN KAMERKACHEL,
ook geschikt voor kantoor of winkel. Adres:
J. DE KORTE, Oudelandschcndijk 413',
Sommelsdijk.
EEN 12-DEELIG KONIJNENHOK,
EEN AANHANGWAGENTJE voor tractor.
Wil ook wel ruilen voor autobanden. J. GROE
NENDIJK, Kade A 294, Sommelsdijk, Tel. 363.
EEN HAARDKACHEL
in goede staat. Inlichtingen G. v. NIEUWAAL,
Binnenweg 143a, Mclissant,
Voor het verspreiden van
CIRCULAIRES
houdt onderstaand adres
zich beleefd aanbevolen
L. GROENENDIJK
AGENT van „Opbouw" cn „Trouw"
Westdijk 305 Sommelsdijk. 6—4
VRIJDAG 28 DECEMBER 1945
Prijs per kwartaal f 1,50. Losse nummers 0.15.
Advertentieprijs 14 cent per mm.
Bij contract aanzienlijke korting.
O
Christelijk-
W De Redactie en Admini
stratie van .Opbouw" wensen allen
een gezegend 1946 toe.
TERUGBLIK.
Een bonte mengeling van gevoelens vervult ons,
als we nu terugzien op het bijna vervlogen 1945.
In zwarte nacht; zette dit jaar in. Zwaar lagen
de oordeelen Gods op de wereld, ook op ons land
en volk.
Hoe zwaar drukte de iooden vuist van de
Duitsche tyran.*l"oenemende hongersnood waarde
door ons vaderland en versloeg vooral in de groote
steden zijn duizenden. Ja, het gebrek aan levens
middelen begon zelfs door te dringen ook op ons
eiland. Koude en kleedinggebrek verergerden de
ellende. En de angst, de benauwing van de mee-
doogenlooze vijand hield allen in een gedurige
beklemming. En hier op ons Flakkee, waar over
een groot deel de eindelooze watervlakten trooste
loos zich uitstrekten door de inundaties, hier
bloedde en schrijnde nog versch de felle wonde,
geslagen door de razzia's en de wegvoering van
onze mannen en zonen van eind December 1944.
Wel leefde in vele harten een sterk vertrouwen
op de uiteindelijke overwinning der Geallieerde
legers, die al maar oprukten en den vijand terug
drongen. Bij velen lichtte de hoop op een komende
bevrijding. Een deel van ons vaderland was
immers reeds aan de vijanden ontrukt. Maar op
de rest, het grootste deel van ons land, lag toch
nog de ellende, die al nog grooter en dieper werd.
Ons vaderland was in de volle verschrikkelijke zin
van het woord frontgebied geworden; we lagen
in de vuurlinie. Leed, angst, benauwing allerwege.
Schrik van rondom. Waarlijk, 1945 werd in diepe
donkerheid geboren, temidden van de zware oor
deelen Gods.
Maar als we nu om ons heen zien, staande aan
het einde van dit jaar, dan past ons de belijdenis:
Onze God heeft wonderen gedaan. De gang der
gebeurtenissen in 1945 getuigt van Zijn onuit
sprekelijke goedertierenheid, van Zijn macht tot
uitredding, boven bidden en denken.
Immers, op 5 Mei mocht de blijmare rond
gaan: de Duitsche legers hebben onvoorwaarde
lijk gecapituleerd! De wapens zijn neergelegd!
Toen laaide door heel ons vaderland de overwel
digende vreugde, de ongekende blijdschap: Wij
zijn vrij! God gaf ons vrede, bevrijding. En in-
tusschen, reeds spoedig, keerden de onzen voor
het overgroote gedeelte terug uit vijandelijke
slavernij. De honger werd wondersnel uit ons
land verdreven. De verschrikkingen van den oor
log waren voorbij. Ons Vorstenhuis keerde weder
na jarenlange scheiding.
Nu zijn onze velden weer drooggelegd, onze
dorpen weer bevolkt of van vijanden gezuiverd.
En ook heel ons volksleven, zoo ontredderd en
ontwircht, is weer op de weg van vernieuwing en
herstel.
Zeker, de naweeën van de wereldoorlog zijn
nog niet geheel verdwenen. Nog is de schaarschte
niet overwonnen. In vele harten is bij de onder
gang van dit jaar rouw om hen die nimmer weder
keerden uit de Duitsche tewerkstelling. Vele zijn
de gesneuvelden in de ondergrondsche strijd. Vele
wonden schrijnen nog na. Aan de droeve adver
tenties komt maar geen einde.
Maar er is een hemelsbreed verschil tusschen
het begin en het einde van 1945. Hoog boven al
het andere verheft zich in onze harten dë lof toon:
Wij zijn door 's Hoogsten arm 't geweld onttogen.
Alleen Indië.1 In dat deel van ons Rijksgebied
is de strijd nog niet uit. Nadat ook de Japanners
tot onvoorwaardelijke overgave waren gedwongen,
zoodat ook ons Indië werd bevrijd, ontbrandde
daar de revolutie, de opstand van een deel der
Indonesiërs. Wie zal de slachtoffers tellen die
tengevolge van die troebelen in tusschen reeds
gevallen zijn? Duizenden leven daar nog dagelijks
temidden van vele bedreigingen en verschrikkin
gen. En de fanatieke "Opstandelingen denken nog
niet aan capitulatie, gestijfd als ze zijn door een
slappe houding der Geallieerde en Nederlandsche
autoriteiten, die niet doortasten wilden toen het
wellicht nog gekund had. Het werk der christelijke
zending ligt er neergeslagen, en de opstand ver
wekt en ontketent een haat tegen het christendom,
die nog lang Zullen nawerken. Inderdaad, Indië
is nog een bron van zorgen.
Zoo snelt 1945 ten einde. Waarlijk, de moeiten
en zorgen ontbreken ook nu niet. Én nu spraken
we nog niet eens van de moeiten hier in ons land.
De onbevredigende toestand op politiek gebied,
de uiterst langzame terugkeer tot de grondwette
lijke regeeringsvormen, de slepend langzame gang
van zaken bij de berechting van politieke en
economische misdadigers. De zorgwekkende geest
van afval van den levenden God, de voortschrij
dende ontkerstening, het ontbreken van een geest
der dankbaarheid voor de ontvangen zegeningen
Gods, de zucht naar genot- en vermaak, zonder
bezinning en inkeering. En er ware nog zooveel
te noemen.
Neen, de donkerheden ontbreken niet. Maar,
van hoeveel zonden en tekorten het ten ondergang
neigende jaar ook getuige, hoeveel donkerheden
ons nog drukken, toch, 1945 roept luide Gods
goedheid uit. Wat in ons alles moge overstemmen
zij de aanbidding der dankbaarheid; God deed
ons, ook als volk, niet naar onze zonden. Hij gaf
ons in zoo heel veel opzichten een jubeljaar. Lol
zij Zijn goedertierenheid! Nope het ons om ernst
te maken met de Psalm, zoo vaak in allerlei dank
stonden gezongen dit jaar:
Door 's Hoogsten arm 't geweld onttogen
Zal ik, genoopt tot dankbaarheid
Verschijnen voor Zijn heiige oogen
Met offers aan Hem toegezeid.
Ik zal, nu ik mag ademhalen
Na zooveel bange tegenspoed,
Al mijn geloften U betalen
U, die in nood mij hebt behoed.
Wij laten de aard
om zelf niet te bezwijkèï]
Ontruk ons aan ons zelf
en houdt ons vast, o Hef
Dit gedicht is van Willem de Méi
kendsten van onze jongere Protestai
Hij is gestorven in 1939. Zijn uilers
zondheid stond hem niet toe, veel i
contact te komen met andere jonge
ters. Toch werd hij door de velepn
verzen, die hij schreef, en door veel
de man, die het sterkst onze heden
kunde beïnvloedde. Zijn werk is in t
ruim onder ons volk verbreid. Wil
gedicht enkele malen aandachtig dc
op een rustig ogenblik ook eens har/
schijnlijk geen behoefte gevoelen aar
ting. Het spreekt van de w re Chris
jaarsviering: bezinning, dankbaar hei
toekomst biddend vertrouwen
Het volgende gedicht, eveneens va!
moge ons steunen bij de aanvang v-
jaar. Het spreekt vooral tot jonger'1
Onze levenshouding in 1946 nioet b;
door het vaste besef, dat wij Iv"
soldaten in dienst van Christus zijn.
is plaats voor allen, voor de vast
enthousiasten, maar ook de tragen,
twijfelaars. In Zijn dienst is nodig
maar ook kalme vastberadenheid,
gebed, waarin allen zich geheel af
van Gods kracht.
MILITIA CHR
De jong ren met wakende oi
En onbedorven gezicht.
En harten vol mededoogen,
En een hoofd dat de harde
Die zij gewillig volbrengen,
Als goed en recht heeft doo>
God il Zijn heilig werk vol
Doo een nieuw geslacht.
En zij, die struiklend vluch'
En snel werden achterhaald;
Verstekelingen, die duchten
Voor straf; al wie hebben
De sluwen, en sloomen, en
Voor wie God plotseling s
Hij kan hen allen nog gebr-
Bij den bouw van Zijn Sta
De jongren die hunkren en r.
Naar een groote verandering,j
Maakt Hij tot wijzen en stu
Bedachtzaam van handeiing.i
Zij vechten, en bouwen me
En bidden in bloed en slijk
Om 't groote wonder van c'
En Gpds komend rijk.
WILLEM DE
Hoe vaak zijt Gij dit jaar
niet tot ons hart gekomen
met leed en met geluk,
met ziekten cn met pijn.
Maar ook: hoe vaak hebt Gij
verdriet cn kwaal genomen,
cn deed Uw stil bezoek
ons stil en zalig zijn.
En nu, 't is middernacht.
O, mocht dc wereld wijken
met dc omzwaai van dc tijd.
Daal, hemel, tot ons neer.
Het Annexatiepr
Maandag 17 December meld D
Schut voor het Wetenschappelijk
in de Concertzaal van Hotel M,
sympathieke lezing over bovenge.
werp. Sympathiek omdat spreker
warm voorstander van annexatie
Duits grondgebied, een voordrach
hij alle kanten van dit grote problee
licht trachtte te stellen. Volstrekt o'
niet, hetgeen in deze onmogelijk
wenst zou zijn.
Spreker zei: Een juist standpun
is zo moeilijk daar de zaak van
bezien kan worden. De oorlog is pi:
daardoor leven we nog onder de i
haat, in die oorlog gekw eekt. Spreke
echter duidelijk, dat de haat in deze
geweerd moet worden, want wij moi
sing nemen, waarmee onze kinder
zich geheel kunnen verenigen.
'De beslissing ligt geheel op
Buitenlandse politiek. Vóór Mei 19
niet internationaal, we voerden d
politiek en daarom zijn wij, nu du
geworden is, nog te weinig georièi;
zal het Nederlandse volk spoedig
moeten komen.
Internationaal gezien waren er
heden:
le. Duitsland weer in 't zadel
2c. Het Duitse volk er blijvend
Nederland had in deze keuze n
De Grote Drie beslisten en fco:
mogelijkheid. Stukken van Oosi-D-
gevoegd bij Rusland, Polen en Tsjv
de rest werd verdeeld in bezetting
de desindustrialisatie ten gunste c"
is reeds begonnen.
De weg om Duitsland er onde
ingeslagen en zal vooral door Rus
doorgevoerd worden.
Spreker wees erop, dat het een le"
Nederland is, dat het met Duits!
voor goed is afgelopen. Hitier
oorlog niet, het was de Pruisisch;
imperialistisch maakte.
Nederland moei in deze politie"
den een bijdrage leveren en dit kt
deeltc Duits grondgebied te am
gedeelte onder Nederlands behe
beiden. Dit alles natuurlijk in ov"
werking met België en Frankrijk
Annexatie betekent dus verzwak
land. Behalve deze kunnen nog a
worden aangevoerd n.l. de liisto
motief eti de schadevergoeding.
Er zijn delen van Wcst-Duitsla:
onder het rijk der Nederlanden
b.v. aan de tijd toen er zelfs e
bezetting was van Emmen tot Bo
dan nog gewezen worden op de
schap, die er bestaat, dus Oos
West-Duitsland. Dit kunnen echte
zijn die-leiden tot annexatie, want
nis kan alles bewezen worden. Hi
in 2648, einde 80-jarige oorlog,
gemaakt werd van Duitsland.
Grenzen zijn betrekkelijk veraf
toevallige factoren, zoals erfenis
staan. Een voorbeeld: Limburgs
gens cis op een kanonschot afsta
liggen. Wat dat betreft kunnen we
ren, er is niets veranderlijker dar
van een kanon. Neen, we moeten i
zien.
Het machtsmotief heeft in het g
dc, is zelfs sterk af te keuren. "V
Nederlandse volk annexatie wens
