Christelijk-Nationaal Streekblad voor
Goeree en Overflakkee
st
aagd
od
1
L
melsdijk
B. v. d. STAD
Petroleum
Tuinzaden
m. DE GROOT
Advertentiën
ZATERDAG
26 MEI 1945
Ie Jaargang - No. 4
Eenheid eisch!
Kerkelijk Leven.
Landbouw.
LEVEN! WIJ kunwn V li ambiid;-
HOUTEN EMMERS
GROOT EN KLEIN.
bil K. GROI N. WoJlJijll.SoiiimebJ k.
ISSANT 1 Voor OUDDORP lij K. NIEROP.
I Dorpsweg 57o, Ouddorp.
onds half acht.
an 14—35 jaar.
r de Zending
ndering, dient
lijken bode.
INGVLIET.
mtnistrateur.
jTumleraar
S. Verbiest
te Sommelsdijk
i hoopt weer spoedig met zijn
Club-, Privé-
en Cursuslessen
te zullen aanvangen.
I
TE KOOP of TE RUIL GEVRAAGD
eenwiegje of kinderledikant
met toebehooren
A. SARELSE
RING A 25. MIDDELHARN1S
H.A.
lad.
door ons
e moderne
wij weer
hte publiek
n genieten
re vleesch-
leveren.
n dan
ing op
O
0
w
c*>
H
70
H
1
05
0
2
3
EÖ
SLAND
ENO-DOCENT
BLOK
nde Goederen
p, huur- en ver
gen van eerste
cessie-memories
latenschappen
n hypotheken;
ig het indienen
chtkamer, enz.
De Dameskapsalon
van
Westdijk B 332, Middelharnis
is van af heden weer iederen dag
GEOPEND
voor ONDULEEREN. KNIP
PEN, WASSCHEN, WATER
GOLVEN enz.
Aan hetzelfde adres gevraagd
een Kapster ol' Leerling-Kapster.
,,'t Gedenkteeken"
Hoofdagentschap - Middelharnis
A. BAART
Borg. Boumanplein C 38.
De) oorlog ten einde beteeken t ook voor
ons hervatten onzer werkzaamheden, zeer
vele orders, (ook voor Goeree en Over
flakkee) staan voor uitvoering reeds ge
reed en zullen, zoodra de gelegenheid
zulks toelaat, naar de bestemming worden
verzonden
Waar de laatste maanden geen orders
konden worden aangenomen, kunnen wij
thans daar weer toe overgaan, ongetwij
feld zal hiervan druk gebruik worden ge
maakt. en adviseeren wij. zich zoo spoedig
mogelijk met ons in verbinding testellen,
of wij andermaal de gelegenheid verkrijgen
tot volle tevredenheid Uw order uit te
voeren
De contröle op alle geplaatste monu
menten zal ook zoo spoedig mogelijk door
ons plaats hebben.
Dankend voor het groote vertrouwen
in de oorlogsjaren te hebben genoten,
bevelen wij ons andermaal beleefd in Uw
gunst aan, even een berichtje aan het
Hoofdagentschap en wij komen, zonder
eenige verplichting Uwerzijds, teneinde U
van advies te dienen.
Ongeveer 10.000 K.G.
voederbieten te koop.
D. v. DIS. Akkerzorg, Melissant.
SPREEKUUR:
j Ingenieur Prov. Waterstaat
te Middelharnis
eiken dag van 8.00—9.00 uur torentijd.
kunnen we nog niet leveren, maar wel
de voornaamste
in prima kwaliteit.
I 22 Beleefd aanbevelend,
N. ZOON.
VOORSTRAAT 29 - D1RKSLAND.
I
Voor een goede OPBOUV/ van Uw
zaak of bedrijf is noodig een overzichte-
lijke boekhouding.
Daarom voor de INRICHTING en
BIJHOUDING van Uw boeken naar
Waterweg E 44, Middelharnis
H. H. Landbouwers I
Straks komt de lijd weer om te
DRAINEEREN.
Wij kunnen U weer zoo als voorheen
alle soorten draineeren
leveren.
JAC. v. d. VELDE Hz.
Gelein Cornelissestraat C 267,
Middelharnis.
Kamer te huur gevraagd
in de omgeving van de Hiven van
Middelharnis (te gebruiken a's kantoor).
Aanbiedingen te richten aan:
Het Bevrachtingskantoor „Goeree en
Overflakkee" p/a M. 'T MANNETJE,
P ulina v. Weellaan 221, Di ksland.
Prijs per kwartaal f 1,50
Losse nummers 0,15
van 1 5 regels f 1,—
Elke regel meer 0,25
Bij contract aanzienlijk korting.
OPBOUW
Dit blad verschijnt iederen
ZATERDAG
ADRES DER REDACTIE
EN ADMINISTRATIE:
Zandpad B 281, Middelharnis
Nu ons vaderland is bevrijd van vijande
lijke overheerschiug en dwingelandij, is
ons van Godswege de roeping opgelegd
tot de wederopbouw.
Dat is een onoverzienbare taak. Immers,
de vernielingen en verwoestingen zijn zóó
algemeen en zóó ingrijpecd. dat de uiterste
inspanning van alle krachten voor die
wederopbouw noodig zal zijn. En een een
drachtige samenwerking van heel ons volk
in al zijn geledingen. Ookallerleiorganisaties
en verbanden zullen, in het besef van die
nationale saamhoorigheid, hun medewer
king daaraan hebben te verleenen. Bereid
heid tot samenwerking op elk gebied is nu
meer dan ooit eisch. En dat ten bate van
ons zwaar geteisterde, gemeenschappelijk
vaderland.
Maar het is wel duidelijk, dat die weder
opbouw onmogelijk tot stand gebracht kan
worden door vrije organisaties alleen. Een
krachtige en omvangrijke werkzaamheid van
de overheid zal daarbij noodzakelijk zijn. En
vanzelfsprekend zullen dus de organen der
volksvertegenwoordiging (le en 2e Kamer,
Provinciale Staten en Gemeenteraden)
daarbij zeer nauw betrokken worden. Im
mers de overheid regeert in gedurig overleg
met die volksvertegenwoordiging.
Dat nu brengt ons op het terrein der
politiek en der politieke organisaties of
partijen. En aanstonds zien we hier het
ontzaglijke belang van deze zaak. Want
juist in dat veelomvattende werk der weder
opbouw van ons ontwrichte en ontredderde
volksleven, niet alleen stoffelijk en econo
misch, maar ook zedelijk en geestelijk, zal
het er sterk op aan komen, welke beginselen
bij al dat overheidswerk invloed zullen
oefenen en leiding zullen geven.
Ons volk is een nationale eenheid.
Bijzonder onder de vreemde dwingelandij
hebben we dat zoo sterk gevoeld. Maar
toch, dat neemt niet weg, dat er in dat
eene volk verschillende geestelijke stroo
mingen zijn, die elk uit een eigen levens-
en wereldbeschouwing leven, en daardoor
elk weer een eigen kijk hebben op de
problemen en op de wegen tot oplossing
daarvan. Werkelijke beginselen oefenen
hun invloed op alles. Gelukkig behoeft dat
een krachtig regeeringsbeleid en een vrucht
bare samenwerking der volksvertegenwoor
diging niet in de weg te staan. Een gefor
ceerde „eenheid" zooals het Nationaal-
Socialisme voorstond, verdoezelt de prin-
cipieele verschillen, en doodt het volks
leven, omdat het de werkelijkheid van het
leven negeert. Die werkelijkheid is, dat in
het ééne volk toch verschillende, princi-
pieel-onderscheidene stroomingen leven. En
in een goede volksvertegenwoordiging
moet dat tot uiting komen. Als maar de
bereidheid tot samenwerking tot heil van
land en volk blijft.
In ons volk nu, dat is onloochenbaar,
staat aan de eene zijde een gelukkig nog
groot deel, dat buigt voor het gezag van
Gods Woord, en de zeggenschap van dat
Woord ook erkent voor heel het staat
kundige levenmaar aan de andere zijde
wordt eveneens door een aanzienlijk deel
dat gezag der Heilige Schrift niet aanvaard
voor het regeeringsbeleid, doch neemt men
alleen de menschelijke rede als richtsnoer.
Door dit verschil ligt er dus een zekere
scheidslijn tusschen wat genoemd werd de
rechterzijde en de linkerzijde. We kunnen
dit betreuren, maar het feit ligt er. En er
is niet aan te ontkomen: dit tweeerlei
beginsel zal ook in de volksvertegenwoordi
ging, en dus in de partij-vorming moeten
uitkomen.
Die rechterzijde echter vertoont ook
weer een diepgaand verschil tusschen de
Protestantsche Christenen en de Roomsch-
Katholieken. Hoe men ook over de moge
lijkheid van nauwere samenwerking tus
schen deze groepen moge denken, hierover
zijn we het toch allen volkomen eens, dat
van een samengaan van Protestantsche
Christenen en R. K. in één partijverband
geen sprake kan zijn. Daarvoor zijn de
verschillen te groot.
Maar als we nu verder op dat Prot.-Chr.
volksdeel letten, zijn dan ook daar nog ver-
dere splitsingen noodzakelijk of gewenscht?
Op die vraag nu dringt zich met klemmende,
ja dwingende ernst het antwoord op Neen,
noch noodzakelijk, noch gewenscht. integen
deel.
Niet noodzakelijk. Maar denken, dan al
die protestantsche Christenen eender, en
hebben allen dezelfde kijk op alles Aller
minst. Er is veel verschil van meening.
Maar diepgaande, werkelijk scheiding-
makende, principieele verschillen voor het
staatkundig leven zijn daar niet. Allen wen-
schen zich eerbiedig te buigen voor het
gezag van Gods onfeilbaar Woord. In
de hoofdlijnen zijn ze daarom één, tegen
over de linkerzijde en tegenover de R. K.
Aparte partijformaties binnen die Prot.
Chr. kring kan dus niet noodzakelijk
worden genoemd.
Niet gewenscht. Maar als er dan toch
op verschillende punten meeningsverschil
len zijn. zou het dan, al is het niet beslist
noodzakelijk, toch niet wenschelijk en ver
standig kunnen zijn, om voor de verschil
lende geestelijke en kerkelijke schakeeringen
aparte partijvorming te bevorderen? Naar
de vaste overtuiging van zeer velen, wier
getal gedurig nog toeneemt, en ook naar
onze stellige overtuiging, moet ook op deze
vraag ontkennend worden geantwoord,
En wel om verschillende redenen.
Allereerstde Prot. Chr. partijen vorm
den voor den oorlog samen ongeveer een
vierde gedeelte der Nederlandsche kiezers
blijkens de samenstelling der Tweede
Kamer. Zulk een kwart kan een groote
invloed oefenen, wanneer ze als eenheid
optreden, en samen pal staan voor de door
werking van hun beginsel. Ook de overheid
zal met de stem van zulk een krachtigi
groep zeer ernstig rekening hebben te hou
den. Maar als dat vierde gedeelte zich weer
zou gaan versnipperen over (alfabetisch
genoemd) A. R., C. D. U,, C. H., C. N. A.,
H. G. S.. S. G. P. (excuseer als er nog ver
geten zijn, maar het is zoo al erg genoeg),
dan breekt dat de kracht van die hoofd
beginselen, waarover we het eens zijn.
Voorts, niet-beslist-noodzakelijke split
sing bevordert zoo sterk de broederstrijd,
doet de aandacht verslappen ten opzichte
van groote geestelijke tegenstellingen, en
is oorzaak dat bijzaken op de spits gedreven
worden en men zich in eenzijdigheden vast
werkt. Daarentegen, wanneer de verschil
lende schakeeringen onder het Prot. Chr.
volksdeel in één partijverband vereenigd,
samenwerken, dan kunnen we van elkander
leeren, en over en weer voor eenzijdigheden
bewaard blijven. We houden elkander dan
in evenwicht, want door het samenspreken
kan ook de aandacht worden gericht op
punten die anders in het gedrang konden
komen.
Ten derde noemen we nog: alle onnoo-
dige splitsing van dat vierde deel is prac-
tisch steun aan de partijen, die niet buigen
voor Gods Woord.
Om al die redenen (en we stipten nog
maar enkele voorname punten aan) mogen
we zeker zeggen, dat de vorming van aparte
partijen binnen de Prot. Chr. kring, niet
alleen niet-noodzakelijk, maar ook niet
gewenscht is.
Integendeel I De bevordering van het
Koninkrijk Gods, de doorwerking van de
schriftuurlijke beginselen onder ons volk
en in het overheidsbeleid eischen van ons,
dat we ons nauw aaneenscharen. We zullen
in de komende tijden van wederopbouw
elkander zoo buitengewoon hard noodig
hebben. Want naar alles zich laat aanzien,
wacht het positieve christendom een uiterst
felle strijd. Een strijd niet maar op onder
deden, maar over de grondslagen, de fun-
damenteele zaken.
Laat ons de teekenen der tijden verstaan.
Laat ons de groote hoofdzaken, de beheer-
schende lijnen in het oog houden. Het gaat
om de eere Gods, het gaat om het waar-
chtig heil van ons volk.
We moeten naar de ééne Protestantsch-
Christelijke Volkspartij.
Naschrift. Op het hierboven besproken
onderwerp hopen we in de komende tijd
vanzelfsprekend nog wel eens terug te
komen, Daarbij is het van belang dat met
de hierover heerschende meeningen en
opvattingen rekening kan worden gehou
den. Brieven over deze zaak, hetzij met
instemming, hetzij met critiek, te richten
tot de Redactie.
Terugblik en Vooruitzicht.
Neem Uwen Heiligen Geest niet
van mij.
Psalm 51 13b.
Pinksteren ligt weer achter ons, met z'n
herdenking van de uitstorting van den
Heiligen Geest.
Dat is een gebeurtenis van niet mindere
beteekenis, dan dat God hemel en aarde
gemaakt heeft en dat het Woord vleesch
geworden is en onder ons heeft gewoond.
God schept een zondelooze wereld. De
Zoon Gods komt in een verloren wereld,
temidden van zondaren, maar in zondeloos
vleesch.
Maar God de Heilige Geest komt een
tempel bouwen uit menschenharten, die
zondig zijn en op aarde altijd nog zondig
blijven.
En nu blijft die Heilige Geest bij hen
heel de lange levensgeschiedenis van de
kerk op aarde, sedert Pinksteren nu reeds
meer dan 19 eeuwen. Hij blijft Zijn werk
voortzetten vaak heel stil en in het ver
borgen, als een moeder, ondanks misken
ning en ontrouw.
Dank zij den Heiligen Geest is de kerk
de eeuwen doorgegaan met haar eigen
levensopenbaring in woord en wandel, in
gebed en lied, in belijdenis en martelaar
schap.
Maar naast het licht is er ook de scha
duw in het leven der kerk door haar eigen
ontrouw, door het niet zuiver houden van j
hetgeen zij van God geleend heeft en het
zich laten verstrikken in allerlei verzoeking.
Dat maakt des te grooter onze verwon-
dering over de trouw van God den Hei
ligen Geest en doet danken en juichen,
dat
ping van blik in den afgrond van het hart, en controle-organen worde hersteld. Als
waartoe de Christelijke Kerk in haar be- er nog langen tijd sober en misschien
lijdenis altijd weer is teruggekeerd. armelijk moet worden geleefd, eischt de
En dan niet een juichkreet: Hallelujah, gerechtigheid, dat wij tezamen in solidari-
God neemt Zijnen Heiligen Geest toch teit dit lot zullen dragenmisbruik van
niet van mij. vertrouwenspositie ten eigen bate, bevoor-
Maar het gebedNeem Uwen Heiligen rechting en weelde van enkele groepen
Geest niet van mij; al is de achtergrond zijn tegenover den grooten nood van het
van dit bidden toch het geloof, dat God geheel volstrekt onduldbaar,
dat alles wat hij vraagt, doen wil en j In naam dezer gerechtigheid vraagt zij
doen zal. I van heel het volk, van de Overheid,
Dat herscheppen van zijn hart. werkgevers en bedrijfsleiders, dat de uit
Dat vernieuwen in hem van een vasten j het buitenland terugkeerende arbeiders zoo
geest.
Dat alles wat het werk is van den
Heiligen Geest in het onheilige mensen
hart.
Want dit bidden is een gebed des ge-
loofs, dat ook weer uitzicht krijgt in de
toekomst.
Met blijdschap en dankzegging mag de
Kerk het belijdenGod neemt den Hei
ligen Geest, Dien Hij eenmaal heeft uit
gestort, niet weer terug.
Terugblikkende ziet de Kerk de won
derlijke trouw van God den Heiligen
Geest, die alleen haar grond vindt in de
verzoening die in Christus Jezus is.
Maar zij ziet ook haar eigen ontrouw
en daarbij kent ieder Godvreezend hart
zijn eigen bitterheid.
En voorwaarts ziende mag onze dage-
lijksche bede wel zijnNeem Uwen Hei
ligen Geest niet van mij.
Want die Geest geeft alleen wijsheid
en zuiverheid, liefde en kracht in alle
levensopenbaringen, ook daar waar het
snijvlak ligt van het godsdienstige en het
staatkundige leven.
C. VAN DER WAL.
De Algemeene Synode der Ned. Herv.
Kerk heeft een boodschap gezonden aan
Predikanten en Kerkeraden, met het ver-
God den Heiligen Geest niet alleen zoe^ om deze Boodschap zo wijd
schonk, maar ook nooit wegneemt en ook
nooit wegnemen zal
Maar dit brengt tegelijk met zich mede
het besef, dat, ai is dit waar, de kerk in
haar geheel en de christen persoonlijk,
zich daarin niet altijd mag beroemen.
Wanneer een mensch niet waakt en
bidt maar zich aan de verzoeking bloot
stelt, zich niet losrukt en vliedt, als die
verzoeking tot hem komt en vat op hem
krijgt, zich van stap tot stap al verder
laat inwikkelen in het net, dan kan dat
niet samengaan met een zich rustig blijven
beroemen in de nabijheid van den Heili
gen Geest.
Psalm 51 is uit de levensgeschiedenis
van David geboren, die wel niet de be
deeling des Heiligen Geestes gekend heeft
van de christelijke kerk, maar wel persoon
lijk het leven des Geestes deelachtig was.
Na zoovele eeuwen zien wij David in
die periode van zijn leven nog als een
doodzieke, In al die maanden van zijn
zondig leven met Bathseba is er geen licht
zijn oog, geen lied in zijn hart, geen
veerkracht in zijn gang.
Hij is geestelijk gesproken een
wrak.
En het ergste is daarbij de narcose, de
verdooving.
Hij heeft verontschuldigingen genoeg
bij de hand. Doet immers niet dan wat
andere Oostersche vorsten ook zouden
doen en blijft onder dat alles een gods
dienstig mensch met offerande, gebed en
tempelgang.
Maar God is getrouw.
Hij zendt Nathan met de prediking, die
dan eerst inslaat, als zij met een persoon
lijk gij zijt die manwordt toegepast.
Dan komt het ontwaken.
Het met schrik constateeren van zijn
toestand, zóó dat hij eerst niet durft
spreken maar zwijgt, totdat ziel en lichaam
er onder dreigen te bezwijken.
Dan komt de belijdenis.
Niet alleen van deze zonden, maar van
effectief
Wij
onze rubriek
in te ruimen.
iogelijk te verbreiden.
spoedig mogelijk in eigen omgeving zullen
worden ingeschakeld in het normale pro
ductieproces, opdat zij ervaren, dat het
vaderland zijn arbeiders voor den weder
opbouw „thuis" de plaats weet te geven,
waar zij kunnen werken en leven.
In naam dezer gerechtigheid vraagt zij
krachtige maatregelen tegen alle oorlogs
winst en vermogensaanwas tijdens en ten
gevolge van den oorlogde nood der
verarmde gemeenschap gaat voor boven
het fortuin van enkelingen.
In naam dezer gerechtigheid vraagt zij
van heel het volk, in het bijzonder van
werkgevers, kapitaalbezitters en arbeiders,
dat zij niet zullen terugkeeren tot de
schrijnende klassetegenstellingen en feilen
klassenstrijd van het verleden, maar alle
krachten zullen inspannen tot een rechts
orde van den arbeid, waarin de arbeider
als verantwoordelijk medewerker wordt
erkend en zijn bestaanszekerheid is ge
waarborgd.
In naam dezer gerechtigheid vraagt de
Kerk van heel het volk, van den hoogst-
geplaatste tot den eenvoudigste, van allen
die verantwoordeiijkheid dragen in eenigen
tak van het economische, sociale en poli
tieke leven, dat in hechte eendracht en
onbaatzuchtigen gemeenschapszin niets
worde nagelaten om den vloek en de
schande der werkloosheid te voorkomen.
Voor Overheid en volk, voor alle so
ciale groepen werkgevers en arbeiders,
stedelingen en plattelanders, hoofd- en
handarbeiders geldt dat alle persoon-
boodschap te richten
Ons volk heeft de vurig begeerde vrij
heid eindelijk ontvangen; het heeft God,
den Heer der geschiedenis, daarvoor op
recht gedankt. Het kan daarbij niet ver
geten, dat de bevrijding duur werd be
taald, o.a. met het lijden van talloozen,
die hun leven offerden tn vast vertrou
wen op de herrijzenis van het vaderland.
Wij beseffen, zeker wanneer wij Gods
heiligen Naam hebben geprezen en ge
dankt, hoe groote verantwoordelijkheid
de herkregen vrijheid ons oplegt. Voor
ons volk in al zijn lagen staat thans de
groote taak: te toonen, dat wij de duur
betaalde vrijheid waard zijn, dat leed en
strijd ons hebben gelouterd en gestaald.
De Christelijke Kerk, haar deel der
verantwoordelijkheid dragende, zal daarbij
steeds wijzen op Jezus Christus, den waar-
achtigen bevrijder der wereld en op Zijn
reddende Boodschap. Het is op grond
daarvan, dat zij thans tot heel het Neder
landsche volk zegt: bouw Uw sociale
leven op den grondslag der christelijke
gerechtigheid en der onderlinge verant
woordelijkheid. De Kerk weet, dat alles
wat daarvoor te zeggen valt, niet in één
boodschap kan worden samengevat; daar
voor zullen andere wegen gevonden moe
ten worden. Toch wil zij reeds nu, zoo
duidelijk en concreet mogelijk, uitspreken,
dat het Evangelie in dit uur van ons volks
bestaan in het bijzonder tot radicale ver
andering dringt.
In naam der gerechtigheid vraagt zij
van het volk, van de Overheid en haar
ambtenaren, dat de zwarte handel radi
caal een einde hebbe, dat corruptie worde
heel zijn zondigen aard, met een verdie-'gebannen en het vertrouwen in gezags
lij ke- en groepsbaatzucht onvoorwaarde-
goed te doen hiervoor in wjjjce VOor het welzijn van het ge-
Kerkelijk Leven een plaats heel. Vooral in de maanden van honger
snood is de tegenstelling tusschen stad en
Oproep tot het Nederlandsche volk. j platteland niet alleen verscherpt, maar ook
op betreurenswaardige wijze vertroebeld;
De Algemeene Synode der Ned. Herv. nu het uur is aangebroken van den ons
Kerk acht zich geroepen en verplicht tot allen opeischenden arbeid aan het herstel
het Nederlandsche volk de volgende j Van wat geschonden en verwoest werd,
behoort wantrouwen, afgunst en wrok te
worden uitgeroeid, heeft elke sociale groep
en ieder persoonlijk eenvoudig te dienen,
opdat ons volk naar vernieuwd bestek
herrijze.
De Kerk, die in opdracht van haar
Heer, dienend staat te midden van het
volk, voelt den nood der huidige samen
leving smartelijk en diep en legt hem aan
het geweten van ieder Nederlander. In
dezen nood getuigt zij van de profetische,
apostolische liefde en verantwoordelijk
heid, die Jezus Christus in de wereld ont
stoken heeft en ontsteekt. Zijn Geest
leide ons volk voort op den weg tot waar
achtige vernieuwing in gerechtigheid en
vrede
Namens den Urgentie-Raad van de
Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk:
L. BOER, vice-president.
K. H. E. GRAVEMEIJER.
secretaris.
Dc „Zoete" polders in het
inundatiegebiecL
Nu onderzoek op zoutgehalte van het
afloopende inundatiewater in de „zoete"
polders van het inundatiegebied zéér be
vredigende resultaten heeft opgeleverd,
wordt de mogelijkheid om nog dit seizoen
een gewas in deze polders te telen, slechts
beperkt door den tijd van het jaar, waarin
wij inmiddels verkeeren.
Met name betreft het hier de Krammer-,
Kruis-, Lodewijk-, Anna Wilhelmina-,