Modeblad 3
4
mmm
z
^Z^lïonnebrancl
ONZE EILANDEN
itterend
ser cachet
ilaire Hypotheekbank
NDBRIEVEN a 100%
TWEEDE BLAD
ds begrepen
ien verkoop
te Zierikzee
I'S STUDIE-WATERVERF
Het Beste!
uuinuiHüHUI^
No. 57
27 Mei 1933
Plaatselijk Nieuws
Van Spionnen en Spionnage.
ONZE EILANDEN VAN ZATERDAG 27 MEI 1933.
e Costuums op
n Ateliers ver-
Jigd zijn
beter
|°/o goedkooper
r 1 goecü Costuum
2 slechte, dat is
d goedkooper
iet geelt
baar in eiken boekhandel.
:KH ÖP
een hall laar. zendt het
e!«S ad. f 2,AO oer postwis-
Igiro aan Ce uitgevers van
>n U ontvangt bovenst, ge-
slechts D.DOSt bediend Kun-
ihooren t 3.- op te lenden.
C 2
;hijnt a x oer maand met
nbladen. In ieder nummer
idenheld van damesKlee-
en 2 pag, tclnderhleeding- -
JIIUDELÜ vUNIS. De ftymaustiekveree-
nitjingen „Sparta" en „Hygiöa" zullen op
Zaterdag 3 Juni en Maandag 5 Juni as. met
bun dames- en heerenafdeeliog deelnemen
aan het Groot Bondsfeest te Rotterdam.
De tuinier de heer P. C van den Broek
alhier had het ongeluk met het in een kipkar
vervoeren van groente, dat de kar uit de
rails liep en deze zoodanig over een voet
kreeg, dat hy dit lichaamsdeel ernstig ver-
woudde en geneeskundige hulp noodzakelyk
was.
Waarschuwing Wegens overtreding van
de Motor- eu Rijwielwet, te weten om over
dat gedeelte van den weg langs den Oost-
havendyk te rijden dat voor rijwielen ver
boden is,zyo door de gemeente-veldwachters
alhier vele fietsrijders verbaliseerd.
Het zoontje van den beurtschipper M's.
Zoon had bij het spelen aan den Westhaven-
dyk het ongeluk in de aldaar vrij diepe sloot
te geraken. Op zjjn hulpgeroep kwamen
eenige werklieden toegeloopen, die het ventje
uit zijn benarde positie verlosten.
In verband met bet fietsrfiden over den
Westdijk in daartoe verboden uren, is deze
week door de politie tegen een groot aantal
personen proces-verbaal opgemaakt.
Op het Hemelvaartsd-ag gehouden
concours van muziek- en zanggezelschappen
te Nieuwerkerk a. d. IJsel behaalde het
gemengd koor „De Volkszang" alhier in de
afdeeling uitmuntendheid een eersten prijs
met 303 punten en het mannenkoor „Zang-
lust" alhier in de afdeeling uitmuntendheid
een tweeden prijs met 290 punten.
Dinsdagmiddag is tijdens het lossen
van vee van de tramboot onze vroegere
dorpsgenoot J. van Gelder tusschen de kajuit
en een rund bekneld geraakt. Hij werd by
aankomst -te Hellevoetsluis onder genees
kundige behandeling gesteld, daar eenige
ribben gekneusd waren.
SOMJIELSDIJK. Vorige week stonden by
den agent der arbeidsbemiddeling dezer ge
meente ingeschreven als werkloos en werk
zoekend: 17 landarbeiders, 7 transportarbei
ders, 1 timmerman en 1 machinist groote
vaart.
Het zoontje van den heer J. M. had
bij het voetballen het ongeluk te vallen en
daarbij zijn pols te breken, zoodat hij zich
direct onder geneeskundige hulp moest
stellen.
STELLENDAM. Dezer dagen had de wed.
G. Grooteüboer het ongeluk, toen zij het
petroleumstel aan wilde steken, haar hand
te verbranden doordat het doosje met luci
fers vlam vatte. Zij moest zich direct onder
geneeskundige behandeling stellen.
Door de garnalen visschers werd vorige
week 5 dagen gevischt, gemiddeld werd per
dag en per vaartuig 60 K.G. gevangen en
aan de pellerijen geleverd.
Donderdagavond is de heer Z. Erkelens
uit Goedereede per motorboot van den heer
Jansen naar een der Ziekenhuizen te Rot
terdam vervoerd tot het ondergaan eener
operatie.
GOEDEREEDE. Ons rustig dorpje werd
Donderdagmorgen door eenige personen in
opschudding gebracht, die met ladder en
haken trachtten iets uit de haven te halen
Aangezien er niemand wist wat er had plaats
gehad gaven de allengs grooter groep nieuws
gierigen het vermoeden van een drenkeling,
dat als een loopend vuurtje werd verspreid.
Ten slotte bleek tot groote hilariteit van de
nieuwsgierigen dat de drenkeling was
een groote haan van den landbouwer H. L
Van de Diakonie der Ned. Herv. Kerk
zyn 2 perceelen bouwland verhuurd. Daar
voor waren hoogste inschrijvers KL Tanis
en C. Erkelens.
A.s. Dinsdag wordt op postkantoor dt
ouderdomsrente uitbetaald en wel des v.m.
8.30 11 uur, n.m. 2 3 uur en 's avonds
van 5.30-7 uur (n.t.).
Ook vroeg. Bij den heer P. C. Goekoop
alhier zijn de eerste nieuwe aardappelen ge-
geteD welke goed van smaak waren.
OUDDORP. Aan verschillende boomgaar
den is door de nachtvorsten nog al schade
aangericht, vooral aan de peren die nu al
afgevallen zfin.
Als zeldzaamheid kan gemeld wordan
dat by den landbouwer D. Voogd aan den
Dorpsweg een vijgeboom staat waaraan al
ruim 50 vijgen hangen.
Aan E. Grinwis Pz. is door B. en W
vergunning verleend voor het bouwen van
een woonhuis aan den Dljkstelweg alhier,
de bouw daarvoor is opgedragen aan den
metselaar T. de Ronde en de timmerlieden
Gebr' Van Koppen.
Dinadaemorgen ia op het strand alhier
geland het Mil. Vliegtuig 545 Z. Soesterberg.
wegens een klein defect aan den Motor. JSr
i°k u zich 2 personen in. Na reparatie
met behulp van L Akershoek en T. Bouman
steeg het ,llegtuig weer op.
Woensdagavond werden in Hotel Spee
door het bestuur van den polder West N.
by inschryving verhuurd voor den tyd van
10 jaar, 17 perceelen bouwland:
le perceel, H. Mastenbroek Ea. 30,—
2e C. Mierop Lz42,—
3e K. de Vogel65,11
4e E. v. d. Wende 61,11
5e M. Hoek Jz.62,50
6e KI Aleman Cz. 36,—
7e KI Mastenbroek Lz. 40,20
Se Jb. Mastenbroek Lz. 40,20
9e KL Mastenbroek Lz. 70,10
10e E Hoek Jz„66,—
lie P. Meyer Lz68,20
i2e KL Mastenbroek Lz. 69,10
13e Kryn Meyer66,23
14e T. Grinwis Ez. 61,-
15e KL Mastenbroek Lz 70,35
16e Steven Visser 65 11
17e KL Mastenbroek Lz. 37,50
alles per gemet.
NIEUWE TONGE. De levering vanpl.m.
250 M3. keislag voor rekening van den polder
„Klinkerland" is gegund aan de firma De
Reu van Goes. Het vervoer per auto werd
opgedragen aan den heer Adr. Visbeen alhier
voor 60 cent per M3.
Als curiositeit kan worden gemeld, dat
in een schuurtje staande in den moestuin
van den heer S. A. alhier, een roodborstje
in één der zakken van een aldaar hangende
broek zijn nestje heeft gebouwd en thans
op een zestal eitjes zit te broeden.
De exploitatierekening van de Coöp
Ver. Aardappelbewaarplaats Nieuwe Tonge
No. 2 sluit met een ontvangst en uitgaaf
van 598,39. Tot voorzitter werd herkozen
de heer P. C. Tijl en als bestuurslid de heer
P. van Alphen J.zn.
OUDE TONGE. Schipper Jac. Kik had het
ongeluk met zijn hand tusschen de motor
van zijn vaartuig te geraken, waardoor hy
zoodanig werd verwond, dat geneeskundige
hulp moest worden ingeroepen.
De heer Osseweijer heeft 1150 Ma. bouw
grond, gelegen aan de Emmastraat, onder
hands aangekocht van den heer C. Snijder.
De Burgemeester brengt ter algemeene
kennis, dat een openbare vergadering van
den Raad is belegd tegen Zaterdag 27 Mei,
des v.m. 10£ uur.
De heer F. Osseweijer heeft twee woon
huizen aan de Emmastraat onderhands ver
kocht aan ds. Velkerk alhier.
Aan N.V. Pullemans Autobedrijf is op
dracht gegeven tot het bouwen van drie
autogarages, t w. voor Gebr. Heestermans,
bakkers, en Gebr. Van Schelven, graanhan
delaars, beiden alhier, en voor Poortvliet,
autoverhuurder te Dirksland.
STAD AAN 'T HARINGVLIET. De vorige
week werd van uit deze gemeente vervoerd
2765 H.L. aardappelen.
M. H. alhier had een dezer dagen het
ongeluk te vallen, waardoor ze haar arm
kneusde. Geneeskundige hulp werd inge
roepen.
Bij den agent der arbeidsbemiddeling
alhier stonden gedurende de week van Maan
dag 15 tot en met Zaterdag 20 Mei j.l.
5 werkloozen ingeschreven.
Door den gemeente-veldwachter alhier
is tegen T. N. proces-verbaal opgemaakt
terzake het onbeheerd laten staan van een
motorrijtuig, waarvan de motor nog in wer
king was.
(Adv.l
WAAROM MOET GIJ ADVERTENTIES
LEZEN?
door MELIS STOKE.
De man die, in zijn studeerkamer gezeten,
de nieuwstijdingen en artikelen van zijn cou
rant van A. tot Z. leest en de advertenties
overslaat, streelt zich ijdellijk met de hoop dat
hij weet „wat er in de wereld te koop is".
'Hij is als iemand die door een straat loopt
zonder links of rechts te kijken naar.de uit
stallingen van de winkels.
Zulke mensclien zijn niet wereldwijs. Ze zijn
studeerkamergeleerden.
Zooals aan weerszijden van den verkeersweg
de winkeletalages een beeld geven van aiies
wat verkrijgbaar is voor ons gemak en genot,
voor onze voeding, leering en beschaving, zoo
vertoonen ons de advertenties de mogelijk
heden die we ons door arbeid kunnen verschaf
fen.
De advertenties zijn de winkeletalages die,
ter weerszijden, den weg verlevendigen waar
langs zich het leven en de wereld voort-1
bewegen.
Want gelijk de winkeluitstallingen de mo-J
derne straat stoffeercn, zooals we ons de stad
niet kunnen voorstellen zonder reclameborden
en lichtreclames, zoo zou de courant, ondanks,
de rijke schakeering van haar redactioneelcn
inhoud, doodsch zijn zonder de advertenties.
Men kan nu eenmaal in deze wereld niet
volstaan met het kennisnemen van de berich
ten omtrent tarievenoorlog en economische
restrictie, zonder dat men de realistische il-.
lustratic aan de achterkant van de tekstpagina
daarbij in beschouwing neemt.
De advertenties zijn de boodschappen van
den handel waarin de practijk van de economie
tot uitdrukking komt.
In landen waarin men zich niet zooveel te
voet door de winkelstraten beweegt als ten
onzent, b.v. in onze overzeesche gewesten,
daar nemen de advertenties in de couranten
zelfs een deel van de etalage-mogelijkheden
over. Iedereen die Indische couranten gelezen
heeft herinnert zich de mededeelingen van de
winkeliers omtrent het aankomen van deze of
gene versche zending uit Europa.
Wanneer de kooper niet langs de uitstallin
gen gaat dan moeten de uitstallingen langs zijn
oog defileeren op de pagina's van de courant
die hem wordt thuisbezorgd. Dit is een over
brugging van den afstand van verkooper tot
afnemer, ten koste van den eerste en voor het
gemak van den laatste.
Dit criterium nu mag in het algemeen aan
gelegd worden voor de reclame. En het feit
dat de verkooper geld beschikbaar heeft om
bij advertentie zijn publiek te bezoeken, duidt
er reeds op dat zijn aanbieding van waarde is.
Vanwaar immers komt het geld dat een ver
kooper kan uitleggen voor zijn reclame? Van
eerdere koopers zijner artikelen immers. Elke
eadvertentie is in wezen een tevredenheids
betuiging van afnemers, want indien die zich
niet in voldoende mate bij den verkooper had
den aangemeld zou hem het geld niet zijn toe
gevloeid dat hij weer kan besteden voor liet
oproepen van nieuwe klanten middels adver
tenties. In dien zin duidt dus een groote en
regelmatige advertentie-campagne er op, dat
de verkooper een populair en beproefd product
aan de markt brengt. En zoo is zij tegelijker
tijd een soort testimonium.
Wanneer de vraag gesteld wordt waarom ge
advertenties moet lezen, dan kan die niet
alleen beantwoord worden met de mededeeling
dat iemand er geld voor over heeft gehad om
U langs den weg der advertenties zijn tijding
te brengen. Hoofdzaak is dat andere menschen
hem daartoe in de gelegenheid hebben gesteld.
En aldus volgt ge, door op een advertentie in
te gaan, feitelijk het spoor van voorgangers.
Er is echter nog een andere reden waarom
ge uw courant niet terzijde moet leggen zonder
de advertenties gelezen te hebben. De courant
immers is een vriend die U op de hoogte houdt.
Ze brengt u echter nog in anderen zin op de
hoogte. Ze is een soort bergbaan met'minimum
tarief die U op een hoogte brengt waarop ge
met een enkelen blik een gansch panorama
kunt overschouwen.
Gé ziet in de advertentie de economische
wereld wijd voor U uitliggen. Alle afstanden
zijn overbrugd. Terreinen van productie die
mijlenver uiteen liggen ziet ge in hun verband
en met een enkelen blik allen tegelijk. Ge ziet
de prijzen voor Uw voeding en huisvesting, Uw
kleeding en gerief, en dat alles in zoo groote
verscheidenheid als een landschap dat ge over-
schouwt van den hoogsten top en bij het
klaarste uitzicht.
Men zou wel dwaas zijn, om indien men voor
enkele centen de hoogte kon bereiken vanwaar
het uitzicht ver en vrij is, desondanks in de
laagvlakte dolend en vermoeid rond te gaan.
Ge zoudt daar verdwalen en niet meer weten
waar ge heen moest gaan.
Men zou wel dwaas zijn om in de steden en
het land, en door de gansche wereld te blijven
ronddolen op zoek naar de adressen der pro
ducenten, wanneer men in een courant, voor
enkele centen geplukt, dat gansche panorama
in vogelvlucht aan zijn voeten kan vinden.
Daarom moet men de advertenties in zijn
courant lezen. Ze zijn het economisch pano
rama voor Uw leven van eiken dag.
En ze doen U „op de hoogte" blijven van
hetgeen er in de wereld „al zoo allemaal te
koop is".
BURGERLIJKE STAND.
MIDDELHARNIS.
Geboren: Johanna Adriaantje, d. v. Bi
tiaan de Groot en Geertrui Jordaan.
Ondertrouwd: Johannis Vroegindewejj 24j.
en Theodora Vroegindeweij 25 j.
Overleden: Sübilla Sara Polak, d.v.Levie
Polak en Margaretha Gazan, 1 j,
SOMMELSDIJK.
Geboren: Johanna, d. v. Johannes Schel-
levis en Grietje Kranse,
Gehuwd: Jacobus Guldemeester 24 j. te
Dirksland en Maria van der Veer 20 j. alhier
Marines Kievit 28 j. te Nieuwe Tonge en
Arendje van Antwerpen 28 j. alhier.
VOETBAL.
Plakkee II speelt a.s. Zondag op eigen
terrein tegen Vlaardingen een wedstrijd
die nog zeer van belang is voor het kam
pioenschap reserve 1ste klas.
OUDE TONGE Hemelvaartsdag speelde
Xerxes I op eigen terrein tegen Volharding I
van Bruinisse. De thuisclub won met 4 0.
A.s. Zaterdagavond speelt. Xerxes I te
Herkingen tegen H.V.V. I aldaar, terwjjl
Xerxes II op eigen terrein zal spelen tegen
H.V.V. II.
ZWEMMEN.
OUDE TONIJE. A.s. Zaterdagavond uur
zal het zwemterrein aan den Su(jspolder-
schendljk officieel worden geopend. De mu-
ziekvereeniging „Vooruit" verleent muzikale
medewerking.
(Tweede Serie).
X.
De Spionnage van Sovjet-Rusland.
In het oude Rusland, dat van den Tzaar,
bestond de Ochrana, de geheime dienst, die
veel meer was dan spionnagedienst alleen, en
die zonder bezwaar voor tegenspraak almach
tig kon worden genoemd in geheel het groote
Russische Rijk. Haar leiding was aan niemand,
behalve aan den Minister van Buitenlandsche
Zaken en den Chef der politieafdeling ver
antwoording verschuldigd; haar bevelen waren
wet voor iederen Russischen beambte. Mocht
zij zich. hebben vergist, dan kon het herstel
later komen, maar komen deed het eigenlijk
nooit.
Het stelsel van de Ochrana bracht mede,
geiijk de geheime politie van Fouché ten tijde
van Napoleon, dat ook schijnbaar eenvoudige
en rustige burgers werden nagegaan en be
luisterd. Wie een positie van eenige beteekenis
innam, kon ervan verzekerd zijn, dat een
dossier omtrent zijn persoon, zijn relaties, zijn
gewoonten bij de Ochrana aanwezig was. Maar,
niet ten onrechte gold het motto: beter te
veel dan te weinig, werden ook eenvoudige
lieden in het oog gehouden en werd in café's,
in vergaderingen, bij wedstrijden, kortom
overal daar waar personen elkander ontmoet
ten het oor te luisteren gelegd. Een beambte
Doos 30 en 60ct.
(Adv.)
van geringe beteekenis in een klein stadje in
de Ukraine heeft eens tot zijn nadeel onder
vonden hoe al-wakend het oog der Ochrana
was. Hij was een ijverig ambtenaar, die de
hem gegeven bevelen uitvoerde; niet vroeg
naar het hoe en waarom; kortom het model
van een ambtenaar gelijk Rusland die kon
wenschen. Eens bracht hij zijn verlof voor
een deel in Zwitserland door; hij bezocht
Zürich, hij besteeg den Utli-berg, hij wandelde
er, maar had geen enkel avontuur, dat hij
zich later kon herinneren. En toch, vanaf het
oogenblik, dat hij. terugkeerde, gevoelde hij
dat zijn gangen werden nagegaan; meer dan
eens werd hij door zijn chefs en door de politie
aan een verhoor onderworpen; voorrechten
hem vroeger toegestaan, werden ingetrokken.
Hij mocht zich tenslotte gelukkig rekenen,
dat hij er aldus afkwam, want later bleek hem
dat gedurende zijn doodonschuldige vacantie-
reis hij in betrekking was geweest met een
der meest bedenkelijke Russische revolution-
nairen. Hij had dezen voor het eerst ontmoet
in een café te Zürich, toen de man, bemerkende
dat hij Rus was, hem een courant ter lezing
aanbood; hij was hem enkele dagen later toe
valligerwijze op den Utli-berg tegengekomen
en had met hem het schitterende uitzicht be
wonderd; hij had hem nog eens in hetzelfde
café gezien en weer enkele woorden met hem
gewisseld. Dat was alles, maar de Ochrana,
die waakte tot in de verste uithoeken van de
wereld, wist het en vond het verdacht! Men
verlieze daarbij niet uit het oog, dat de stout
moedigste nihilisten somtijds zijn aangetroffen
in de hoogste ambtelijke kringen, ja dat meer
dan een hofdame van het keizerlijk gevolg
bereid is gebleken aan nihilistische samen
zweringen medewerking te verleenen!
Teneinde de revolutionnaire beweging, naar
mate deze verder in en buiten Rusland om
zich heen greep, te bestrijden, bediende de
Ochrana zich van het weliswaar niet door haar
uitgevonden, maar toch ongetwijfeld door
haar voor het eerst op groote schaal toegepaste
middel van contra-spionnage in den kring der
revolutionnairen zelf. Niet alleen hadden
nihilisten en revolutionnairen het wakend oog
van de politie te vreezen, maar bijkans nim
mer waren zij zeker van de zuiverheid van
degenen, die in hun plannen deelden. Werd
aan den eenen kant, teneinde het gevaar voor
persoonlijke ontdekking te verminderen, aan
de samenzwerende revolutionnairen of nihilis
ten zelden of nooit opening gedaan van den
naam en persoon der medeplichtigen, en
kwamen zij dikwerf samen op zoodanige wijze
dat herkenning uitgesloten moest heeten
dit bracht voor den stoutmoedige» politie
spion de mogelijkheid met zicit om zich, wan
neer hij ntaar van een wachtwoord of een
herkenningsteeken en zekere gebruiken vol
ledig op de hoogte was, in een'comploteerend
gezelschap binnen te dringen. Dat is meer dan
eens geschied, maar afgescheiden daarvan
waren zelfs vooraanstaande revolutionnaire
figuren somwijlen in dienst van de politie. Zij
hielpen mede plannen smeden, die zij onmid
dellijk daarna uitbrachten; zij waren ook
agents provocateurs in dien zin, dat zij per
sonen, die wel verdacht, maar nog niet schul
dig waren, tot een of andere daad aanzetten,
die hen in de gevangenis bracht. In het bij
zonder de arbeidersbeweging in Petersburau
1905, waarbij Vader Gapon, 'de bekende pries
ter zich aan het hoofd stelde, telde agents
provocateurs in haar midden, en, zijn de'ont-
hullingen juist, die men later heeft ontvangen,
dan behoorde vader Gapon zelf tot de spion
nen der politie. Is dat waar, dan kleeft aan
zijne herinneringen het bloed van den rooden
Zondag van Februari 1905. Langen tijd is
Gapon's medeplichtigheid verborgen gebleven,
maar op een dag heeft men onverwachts in
de kelders van een leegstaand huis zijn lijk
gevonden, doodgestoken met een mes, waar
aan een papier was gehecht, dat te kennen
gaf, dat door deze daad aan wraak was vol
daan I
De staatsgreep van October 1917 bracht, te
plotseling dan dat vernietiging of verberging
daaraan had kunnen voorafgaan, de rijk ge
vulde dossiers van de Ochrana in handen van
de Bolsjewieken. En deze hebben er gebruik
van gemaakt. De hoogere ambtenaren van de
Ochrana, voor zooverre zij nog aanwezig en
in leven waren, konden hun geen diensten be
wijzen; zij waren ook te gehaat bij de vroegere
revolutionnairen dan dat zij gespaard konden
worden. Maar de lagere beambten, die ge
handeld hadden op bevel van de chefs zonder
in den regel zelfs te weten om wie en wat het
ging, konden aan het nieuwe regeersteisel
goede diensten bewijzen. Oorspronkelijk werd
de Ochrana vervangen door de Tcheka, een
afkorting van Tcherzvytchaika, hetgeen be-
teekent: buitengewone commissie. Maar de
Tcheka maakte zich na eenigen tijd gehaat
zelfs bij de aanhangers van liet roode bewind
en compromitteerde zich in de oogen van hét
buitenland door terechtstellingen op al te
groote schaal en zonder het minste bewijs toe
te laten. Tegenover de Tcheka was het op
treden van de Ochrana, dat toch werkelijk
meedoogenloos genoeg was, kinderspel. De
Tcheka onderging dientengevolge een reorga-
nisatie en veranderde ook van naam. Door
Djerazjinski, den eersten President .georgani
seerd, verkreeg zij den naam van Gepoe, af
korting van de drie letters G P Oe, naar den
Russischen naam die beteekent: politiek be
stuur van den Staat. Djerzjinski werd door
een dergenen, die hij wreed had achtervolgd,
vermoord. In zijn rede van 17 October 1924
zeide hij; De ons ter vervoeging gestelde op
drachten zijn in den regel overdreven of zon
der meer fantastische gedachten, onze rap
porten notoire leugens, want onze methoden
maken het noodzakelijk dat ieder onzer
agenten zooveel liegt als hem noodig voor
komt. En inderdaad, de Gepoe heeft grooter
macht dan ooit de Ochrana heeft bezeten.
Deze toch had naast zich een afzonderlijken
dienst van de Russische Intelligence Service
en had zich niet te bemoeien met de spionnage
in en van het buitenland; dit waren afzonder
lijke aangelegenheden, die onder verschillende
ministeries ressorteerden. Juist omdat deze
afzonderlijke diensten moesten worden ont
zien, stond de Ochrana tegenover stoutmoedige -
samenzweerders, die dit wisten en in hun
voordeel aanwendden, dikwerf machteloos.
De Gepoe heeft deze fout vermeden, want
evenals bij de Tcheka zijn er twee secties, die
de Ochrana niet kende, die van de contra-
spionnage in Rusland en die van de spionnage
in het buitenland. Geheel het samenstel van
de Gepoe neemt een wijk in Moskou, de
Ljubljanka, in beslag; daar zijn echter niet
alleen de bureaux van de Gepoe, maar daar
zijn ook de gevangenissen en de opslagplaatsen
van het materiaal, dat ze noodig heeft. Zij,
die in de gevangenissen van de Gepoe worden
opgesloten, weten tevoren zeker, evenals de
politieke gevangenen der Ochrana in de Peters-
en Paulsvestingen het wisten, dat zij die som
bere muren niet veriaten dan om naar Mur
mansk, Tobolsk, Marin of wellicht nog verder,
naar het doodseiland Solowski te worden ver
voerd. Evenals het roode Rusland van het
Czarisme de politiemethoden heeft over
genomen, heeft het de Siberische straffen
overgenomen en deze eerder erger dan beter
gemaakt. Vigilant in zijn boek, dat de ge
heimen van de moderne spionnage behandelt,
en inderdaad dingen vertelt, die men nauwe
lijks kon vermoeden, weet mede te deelen, dat
op dit eiland het jaarlijksch aantal van over
leden politieke gevangenen 3000 bedraagt.
Maar de Russen, hoe gaarne zij goed zijn in
gelicht, houden van deze dingen geen statis
tieken aan!
Hoe goed de Gepoe waakt, blijkt niet alleen
uit de'soms fantastisch schijnende, en toch
vermoedelijk geenszins overdreven verhalen,
die uit Rusland tot ons overkomen, maar
blijkt uit de practische ervaringen van vol
komen onschuldige personen. Eeïi Amerikaan,
die lid was van een der hulpcommissies, ging
met een Amerikaansche missie mede teneinde
levensmiddelen te brengen aan de stervende
Russische bevolking in de jaren, die onmiddel
lijk op het einde van den oorlog volgden.
Reeds voordat hij den Oceaan was over
gestoken, was hij gewaarschuwd om voorzich
tig te zijn in zijn uitlatingen, ook voordat hij
voet op'Russischen bodem zette. Hij verbleef
enkele weken te Londen, zag er vrienden en
bekenden en werd een der laatste dagen van
zijn verblijf te dineeren genoodigd bij den
Aartsbisschop van Canterbury. Hij zag in het
aannemen van deze uitnoodiging niets'gevaar-
lijks, te meer, omdat de Aartsbisschop in het
werk ter bestrijding van den hongersnood in
Rusland was geïnteresseerd. Maar toen hij
tenslotte in Moskou aankwam, bleek het hem,
dat de Russische politie op de hoogte was van
alle degenen met wie hij had gesproken, en in
het bijzonder belang stelde in het diner bij
den Aartsbisschop cn de personen, met wie
hij daar aan tafel had gezeten. Het scheen
een oogenblik, dat men hem zelfs den toegang
tot Rusland wilde verbieden. Zijn eigen Doops
gezinde gemeente in Amerika had hem ver
zocht het noodige te doen voor de Doops
gezinden, die aan den hongersnood waren
overgegeven. Maar onze Amerikaan kende
geen Russisch, vertrouwde terecht niet alle
inlichtingen, die hem door de Sovjet-ambte
naren werden gegeven, en trachtte daarom
langs anderen weg uit te vinden, waar hij zijn
hongerlijdende géloofsgenooten kon vinden.
Op een feestavo'nd, die hij bijwoonde, kwam
hij in aanraking met een zekere" Gravin Tolstoi,
een achternicht van den grooten schrijver van