i$$
BEBTBLS
Kent U de ACME WRI1
VERSLAGEN
BINNENLAND
Resultaten met
Bertels' Kunstkorrel:
Spionnen en Spionnage.
10 jaar garanti^
Prijs: f 25.00 franco doorgeheel Nederla|
van genoemd bedrag, of
voorheen MENNEN!
2
ONZE EILANDEN VAN ZATERDAG 14 JANUARI 1933.
h({ nieuwsgierig geworden, aldus luidde zijn
verklaring by de eerste behandeling, om te
zien, waar het geld terecht gekomen was.
Hy was de kamer binnen gegaan en had
daar een lucifer aangestoken. Vermoedelijk
was hij wat onvoorzichtig geweest, en daar
door was een gordijn in brand geraakt.
Het O. M. waargenomen door mr. J. F.
Hoeffelman had In zyn requisitoir geen ge
loof gehecht in de beweringen van verdachte.
Wegens opzettelijke brandstichting van
den diefstal had de vader geen aangifte
gedaan had het O. H. geöischt 2 jaren
en 6 maanden gevangenisstraf.
Na de eerste behandeling heeft verdachte
een brief tot de rechtbank gericht, waarin
hij de opzettelyke brandstichting bekende.
Deze bekentenis heeft bij thans herhaald.
Hy had zich aan het geld van zyn vader
vergrepen om zich voor zyn huwelijk te
kunnen installeeren. Hij zou des morgens
het huis verlaten om met zijn vrouw te gaan
samenwonen, doch dan zou de diefstal van
het geld uitkomen. Om dat te voorkomen
had verdachte in de kamer brand gesticht
door de gordijnen in brand te steken. Ver
dachte had niet met zyn vader over het
ontvreemden van het geld durven spreken.
Het O. II. merkte in zyn nader requisitoir
op, dat verdachte zich tegenover zijn vader
zeer misdragen beeft. Het het oog op den
buitengewonen ernst van het misdrijf en de
houding, die verdachte heeft aangenomen
en uit een oogpunt van algemeene preventie
persisteerde het O.M. by zijn reeds eerder
genomen eisch. j
De verdediger, mr. J. A. Fruin, pleitte in
verband met de omstandigheid dat verdachte
bekend heeft, oplegging van een lichtere straf.
koopste manier om voor verscheidene maanden
het bewaren mogelijk te maken, maar het heeft
het nadeel, dat de eieren allengs een kalksmaak
aannemen en dat het wit zieli niet tot schuim
laat slaan. Ook bij het uit de kalk nemen wil
er nog wel eens wat breken.
Het inleggen in waterglas is wat duurder,
maar heeft het voordeel dat zulke eieren'tot
schuim kunnen geslagen worden eu ook de
smaak niet wordt benadeeld, mits het water
glas geen vrij alkali bevat. Het bruikbaarste
waterglas bestaat uit 24 deelen kiezelzuur en
ongeveer 9 deelen natrium oxyde. De alkali
maakt liet eiwit geel en doet ook den dooier
verkleuren.
Een weer andere methode is liet maken van
vloeibare en ook vaste of droge eiconserven.
Hiervoor kan men ook gebruik maken van
kneuseieren en ook van te kleine, bijv. zulke,
die door een ring van 38 millimeter gaan.
Door kloppen en machinaal roeren wordt de
geheele inhoud, of wel dooier en wit afzonder
lijk behandeld en deze vloeibare massa in een
dunne laag op gepolijste metalen platen uit
gespreid en in een droogtoestel aan een lucht
stroom van 50 tot 55 graden Celsius bloot
gesteld tot alles kruimelig is geworden. Bij
hooger warmtegraad zou liet verkregen pro
duct moeilijk oplosbaar zijn. (Albumine, het
voornaamste eiwit in het ei, stolt bij tempera
turen boven 60 graden Celsius. Red.) Van
duizend eieren verkrijgt men ongeveer 30 kilo
ongedroogd eiwit en 16 kilo ongedroogde
dooiersubstaritie. Na het drogen levert dit op
44 kilo droog eiwit en 8 kilo droge dooierstof.
In China en in de Balkanstaten komt deze
bewerking veel voor en jaar op jaar neemt de
uitvoer naar andere landen toe, niet alleen
voor voedselvoorziening, maar ook in de tech
niek, speciaal bij de fabricatie van handschoe
nen en het maken van lichtgevoelig fotogra
fisch papier.
PRACT1SCHE WAARDE VAN EEN EI.
Vooral in de keuken van velerlei nut.
Voor consumptie en techniek.
in tegenstelling met vroeger tijden is het
algemeen verbruik van het ei als belangrijk
levensmiddel in onze dagen sterk toegenomen,
schrijft de expert Van Weeren in „De Klein-
veeteeit". Het is een waardevol voedings
middel, dat echter niet overschat mag worden,
hetgeen blijkt uit de samenstelling. Stellen we,
na Iftrek van de schaal, een ei-inhoud op 50
gram, dan zijn daarvan 37 gram water en
blijven voor vet en eiwit resp. 54 en 7 gram.
Het overige halve gram bestaat "uit minerale
stoffen, namelijk zwavel, ijzerverbindingen en
sporen van andere stoffen.
Al bevat het ei dan ook bovengemelde zeer
waardevolle stoffen, toch ontbreekt één on
misbaar bestanddeel, namelijk een koolhy
draat. Dus eerst dan, wanneer bij het ei brood,
suiker, meelspijs of aardappels gebruikt wor
den, zal het een volwaardige spijs vormen.
De voedingswaarde van eieren wordt dus
vaak overschat; de soms hier en daar nog
verspreide meening dat één ei in voedings
waarde gelijk staat met een halfpond vleesch
is beslist onjuist. Men zou daarvoor niet een,
maar zeven eieren noodig hebben.
Wat eiwit- en vetgehalte betreft, komt één
ei gelijk met een theekopje goede melk, want
daarin bevindt zich de in het ei ontbrekende
melksuiker.
Als iemand aan zijn dagelijksche eiwit-be
hoefte van 80 tot 100 gram wenschte te vol
doen, dan zou hij 13 tot 17 eieren moeten
verorberen.
Een voordeel van het ei is echter, dat het
zich zoo gemakkelijk iaat verteren, waarom
het voor zieken en zwakken zoo bijzonder
geschikt is.
in de keuken bewijst het ei velerlei diensten.
Het is een onmisbaar bindmiddel voor allerlei
sauzen, voor ragouts, voor bijna alle tusschen-
gerechten. De koekbakker kan het niet missen
bij het maken van allerlei deeg. Zonder eieren
geen crème-spijzen, geen gebak, geen zoete
tusschengerechten en geen omeletten!
Het heele jaar door geven de kippen ons
eieren, maar de waarde en de smaak blijven
niet altijd gelijk. Eieren van jonge hennen
afkomstig, de zoogenaamde henne-eieren zijn
wel klein van stuk, maar fijn van smaak. De
in den herfst en wintermaanden geproduceerde
eieren staan in smaak niet vooraan, waar
schijnlijk ten gevolge van het feit, dat er min
der frisch groenvoer aanwezig is en het voer
over het geheel dus minder afwisselend is.
in een vorig artikel heb ik er reeds op ge
wezen, dat er een tot nog toe niet opgehelderd
verband bestaat in smaak van licht of donker
gekleurden dooier. Het versche ei is levend,
het ademt door de poriën van de kalkschaal
en de vliezen, maar als het oud is geworden
is het een dood voorwerp. En door diezelfde
poriën, die voor het zich ontwikkelende kuiken
de noodige levenslucht binnen moesten laten,
treden dan de bederfaanbrengende zwammen,
parasieten en bacteriën binnen. Eveneens ver
liest het ei door die poriën een zeker procent
van zijn waterdeelen en naar die verhouding
vergroot zich de luchtkamer, waardoor het ei
in gewicht verliest.
Voor het conserveeren van eieren bestaan
drie wegen.
1. Het bewaien in een koelruimte bij 4 gra
den Celsius.
2. Het inleggen onder zand, haksel enz.
voor korten duur en verder het inleggen voor
langere conserveering in bepaalde vloeistoffen.
in een koelruimte wordt alleen het afsterven
van het ei vertraagd. Bij de beide andere me
thoden wordt getracht de poriën af te sluiten
om het binnentreden van bederf te bemoei
lijken.
Het inleggen in kalk is de oudste en goed-
VERSLAG van de Vergadering van den
Gemeenteraad van NIEUW-HELVOET,
op 30 December 1932, voorm. 9,30 uur.
Voorzitter is de heer F. W. van Driel,
Burgemeester. Allen zijn tegenwoordig. De
volgorde der stemming wordt door loting
aangewezen als volgt: de heeren Spuybroek,
Van Beesten, De Jonge, Van den Ban, Kramer,
Boere en Wezemer.
Na opening der vergadering worden de
notulen der vorige vergadering gelezen en
goedgekeurd.
De heer BOERE vraagt of de wachtweek
is uitbetaald.
De VOORZITTER antwoordt toestemmend.
Ingekomen Stukken. 1. De goedkeuring
door Ged. Staten van de wijziging begrooting,
dienst 1932, no. VII.
2. Een kennisgeving van de N.V. Gas
fabriek Hellevoetsluis, dat met Januari a.s.
de gasprijs wordt verlaagd tot 9 cent per
Meter. De heer KRAMER dringt aan op een
tijdige herziening van het gascontract.
3. Een dankbetuiging van de Arb. Muziek-
vereen. „Voorne en Putten" voor de toegeken
de subsidie voor 1933.
4. Een adres van P. Kooie, C. Touw,
S. Hokke en Wed. P. v. d. Velde, allen wonende
alhier, houdende verzoek vermindering van
hun erfpachtsrecht. Dit adres wordt aan
gehouden.
5. Een schrijven van den huurder J. M.
van Orselen alhier om een meerdere reductie
van zijn landpacht, dan de hem toegekende
10
De VOORZITTER zegt, dat dit verzoek ter
sprake is gebracht in het college van B. en W.
en dit van oordeel is, dat hier niet op terug
gekomen kan worden. B. en W. stellen mits
dien voor afwijzend te beschikken. Dit voor
stel wordt met algemeene stemmen aan
genomen.
Kleedhuisje sporthuisjes.
De VOORZITTER zegt, dat 5 inschrijvings
biljetten zijn ingekomen en doet hiervan voor
lezing. Een der biljetten voldoet niet aan de
voorwaarden. Na duscussie worden B. en W.
gemachtigd dit werk te doen uitvoeren. Aldus
wordt besloten.
Commissie van Toezicht op het L.O.
Wegens periodieke aftreding van den heer
C. B. Leering heeft de Commissie de volgende
voordracht aan den Raad overgelegd: 1. C. B.
Leering, Hoofd der Ie O.L. School; 2. T. Hoog
kamer, onderwijzer der ie O.L. School. Na
stemming blijkt de heer C. B. Leering te zijn
herbenoemd met 5 stemmen, terwijl op den
heer Hoogkamer zijn uitgebracht 2 stemmen.
Voor de vacature, ontstaan door vertrek van
Ds. Priester, is de volgende voordracht op
gemaakt; i. Ds. D. Visser, predikant alhier;
2. J. A. Kleynenberg, Kantoorhouder alhier.
Na stemming blijkt Ds. Visser te zijn benoemd
met 5 stemmen, terwijl op den lieer Kleynen
berg 2 stemmen zijn uitgebracht.
Benoeming Hoofd school Westdijk.
De VOORZITTER leest de voordracht. Deze
luidt: 1. H. de Boer te Almelo; 2. P. G. van
Wijk van Brievingh te Rotterdam; 3. J. Torre-
man te Veendam. Na in comité te zijn over
gegaan, wordt de openbare vergadering weder
geopend en tot stemming overgegaan. Na
stemming blijkt no. I der voordarcht met
algemeene stemmen benoemd te zijn.
In het geval, dat liet tegenwoordig Hoofd
dier school met inging van 1 Februari a.s.
vertrekt en op dien datum liet nieuw benoemde
hoofd nog niet in functie kan treden, wordt
aan B. en W. opgedragen tijdelijk in de vaca
ture te voorzien.
De heer VAN BEESTEN zegt, dat hij bij
den heer W. van Strien is geweest naar aan
leiding van het in de vorige vergadering be
sproken plan lot egalisatie van diens van de
gemeente gehuurd land. Genoemde van Strien
wenscht geen afstand te doen van de huur,
daar zijn opvolger dan liet genot zou hebben
van de verbetering.
De VOORZITTER, terugkomende op het
aan te brengen gebouwtje op liet sportterrein,
zegt, dat de kosten daarvan ten laste van de
begrooting 1933 zullen komen. De heer KRA
MER zegt, dat het beiirsbestuur liet recht
heeft volgens contract het terrein aciiter liet
beursgebouw 'te huren.
Rondvraag.
De heer VAN BEESTEN vraagt of de
draineering achter de woningen van P. Kooie,
C. Touw enz. reeds afgewerkt is.
De VOORZITTER antwoordt, dat dit werk
zoo spoedig mogelijk zal uitgevoerd worden.
De lieer DE JONGE zegt, dat in de buurt
bij hem de radio veel last heeft van storingen
en Rotterdam heeft besloten de electrische
leidingen van apparaten te voorzien om die
storingen tegen te gaan.
De heer KRAMER zegt, dat dit ter sprake
is gebracht op de vergadering van aandeel
houders der voormalige Electr. Mij „Voorne
en Putten". Er is een circulaire aan de ge
meentebesturen gezonden, waarin wordt mede
gedeeld, dat bedoelde apparaten voor bepaalde
tijden kunnen worden gebruikt. Een ver
ordening is daarvoor noodig.
De VOORZITTER zegt hieromtrent infor-
matiën te zullen inwinnen.
De heer KRAMER vraagt of er iets is in
gekomen van de V.l.Z. en hoe het staat met
de 10 cent voor het Actiecomité.
De VOORZITTER antwoordt dat van de
V.l.Z. niets is ingekomen en het adres van het
Actiecomité nog even wordt aangehouden.
De heer WEZEMER vraagt naar den bijslag
voor de trekkenden uit de werkloozenkassen,
gehuwde en ongehuwde kostwinners.
De VOORZITTER antwoordt hierover met
B. en W. spoedig te zullen handelen.
Sluiting.
WAAR MOKT MEN HEEN MET
100.00(1 SPEENVARKENS?
Vernietiging vaii biggen?
's-GRAVENHAGE, 10 Jan. - Het Corr.
Bar. meldt: Sinds eenigen tijd is de Neder-
iandsche Varkenscentrale bezig met.de voor
bereiding om 100.000 speenvarkens op te
koopen. Zooals men weet worden door de
Varkenscentrale merken beschikbaar gesteld
voor de biggen. Deze merken worden echter
niet in een ongelimiteerd aantal uitgegeven,
zoodat men op het oogenblik voor het feit
staat, dat er biggen zyn waarvoor de boer
g0en merken kan krijgen. Ten einde nu de
boeren van deze overtollige biggen te ont
lasten, heeft de Varkenscentrale besloten tot
aankoop van 100.000 stuks over te gaan.
De Varkenscentrale heeft zich gewend tot
het Nationaal Crisiscomité met de vraag of
dit comité de beschikking over deze biggen
wenschte te krijgen om ze waar noodig uit
te deelen. Het Nat. Crisiscomité heeft over
deze aangelegenheid het advies ingewonnen
van den directeur der abattoirs in onze
grootste gemeenten. Deze adviezen waren
voor het meerendeel afwijzend; in de eerste
plaats omdat het in het algemeen een min
der geschikt voedsel werd geoordeeld en
voorts omdat het keuren, slachten en op
slaan van het vleesch naar verhouding te
groote kosten met zich zou brengen. Het
Nat. Crisiscomité beeft dan ook besloten het
aanbod van de Varkenscentrale af te wijzen,
doch de plaatselijke comité's volkomen vry-
gelateö om, indien zij een andere meening
zijn toegedaan, zich met de Varkenscentrale
in verbinding te stellen. Hedenmiddag heeft
de Varkenscentrale over deze aangelegenheid
een langdurige vergadering gehouden, waar
esloten is alsnog te zoeken naar andere
wegen om het varkensvleesch voor de werk-
loozen beschikbaar te stellen. Mocht dit
echter niet gelukken, dan zal tot vernietiging
van biggen moeten worden overgegaan.
DOLLE JACHT OP EEN SMOKKELAUTO.
Door douane beambten van Dussoldorp.
Twee smokkelaars gearresteerd in garage. -
1200 ton sigarettentabak gevonden. - Valsch
Ouitsch nummerbord over het Hollandsche.
VENLO, 11 Jan. De douane-beambten
te Dusseldorp hebben gistermiddag wederom
een goeden slag geslagen Uit een der grens
plaatsen werd hun er op attent gemaakt,
dat een zwaar gepantserde vracht-smokkel
auto door het grenscordon was heengebroken
en met een groote vaart in de richting Dus
seldorp was verdwenen.
Onmiddellijk weiden de noodige maatrege
len getroffen om den wagen te kunnen aan
houden. De toegangswegen werden afgezet,
terwijl op belangrijke kruispunten een dienst
auto, waarin zich twee beambten bevonden,
werd gereed gezet. Het duurde niet iang, of
in dolle vaart naderde tegen 2.30 uur op
den weg naar Büderich de gesignaleerde auto.
Zonder aan de bevelen om testoppen gehoor
te geven, reed de bestuurder door. De dienst
auto der Zollbeambten zette hierop onmid
dellijk een achtervolging in, terwijl de langs
den weg geposteerde beambten een geweer
vuur openden. Tijdens de achtervolging los
ten ook de beambten uit den dienstauto eenige
schoten, welke echter niet het gewenschte
lesultaat opleverden. De snelheid waarmede
de smokkelauto reed, was form'dabei, zoodat
de beambten in de onmogelijkheid verkeer
den den auto in te halen. Het verkeer in
het stadje Heerdt, waardoor de auto passeerde,
werd door deze roekelooze snelheid zeer ern
stig in gevaar gebracht en,verwonderd bleef
een ieder staan om de jacht na te staren.
Op een gegeven moment reed de bestuurder
van den smokkelauto echter een afgesloten
straat in, waar hy moest stoppen voor een
afsluitboom. Een der inzittenden sprong uit
den auto, rukte de hindernis omver en een
ogenblik raasde de auro weer verder. De
auto vau de achtervolgende beambten kwam
op hetzelfde oogenblik in botsing met een
tegemoetkomender! vrachtwagen, waardoor
de smokkelaars, ondanks dezen tegenslag,
zelfs nog een beduidenden voorsprong kregen
en over de Rijnbrug wisten te ontkomen.
In een gerequireerde auto zetten de beamb
ten hun achtervolging echter onmiddeliyk
voort. Het contact met de smokkelaars werd
hun zeer gemakkelijk gemaakt, omdat een
ieder op straat zijn verontwaardiging te ken
nen gaf over de roekelooze wijze, waarmede
een vrachtauto door de straten was gereden.
Het spoor leidde ten slotte naar een garage
te Dusseldorp en daar vonden de beambten
een zwaar gepantserde 12 cylinder-auto, in
houdende 1200 ton sigarettentabak. Over het
Hollandsche nummerbord hadden de smok
kelaars, ten einde de beambten op een dwaal
spoor te brengen, een valsch Duitsch num
merbord bevestigd. De beide smokkelaars
werden gearresteerd. Een van hen is de in
het Noord-Limburgsch grensgebied beruchte
De S uit Grefroth.
BLOEDIGE DORPSSTRIJD.
Massale vechtpartijen in Friesland.
HEEREN VEEN, 11 Jan. Tusschen de
jongemannen uit Houtigehage en Harkemo-
Opeinde heerscht sedert eenige weken een
vy andschap, die weder aan vroegere tijden
terug doet denken, toen de hevigste vechtpar-
tyen in die streek schering en inslag waren.
De werkeiyke oorzaak van deze veete heeft
men nog niet kunnen ontdekken, doch de
politie vermoedt, dat het schoone geslacht
hier in het spel is. Herhaalde malen komt
het tot flinke vechtpartyen, die Zaterdag
avond tijdens een dansparty te Houtigehage
wel zoo erg was, dat hieraan meer dan
honderd personen deelnamen, waar by allerlei
wapenen zoowel door mannen als door
vrouwen werden gehanteerd- Een twaalftal
personen uit Harkema-Opeinde moest het
tegen de groote overmacht uit Houtigehage
afleggen en zich, na afgeranseld te zijn, door
een overhaaste vlucht redden.
De gemoederen zyn door dezen strydten
zeerste verbitterd en wanneer personen uit
Houtigehage te Harkema-Opeinde komen, of
omgekeerd, dan worden zy flink afgeranseld.
Maandagmorgen moest een knecht van een
fouragehandelaar te Surhuisterveen klanten
te Harkema-Opeinde bezoeken. Nog maar
juist was hij in het dorp, of hij werd door
een achttal personen aangevallen en ergerlijk
mishandeld. Door het trekken van een revol
ver wist hij zijn belagers ten slotte op de
vlucht te jagen. De veldwachter, wien dit
ter oore kwam, hield den schieter aan, die
niet gerechtigd bleek, vuurwapenen te dragen,
zoodat proces-verbaal en inbeslagneming
volgden.
Ook gisteren is het weer tot treffen ge
komen, waarbij harde slagen zijn uitgedeeld.
Het wordt hoog tijd, dat de politie aan deze
binnenlaodsche twisten een einde maakt. De
politie heeft te Surhuisterveen proces-ver
baal opgemaakt tegen zekeren G.G. aldaar,
die door het roekeloos omgaan met een re
volver de veiligheid van andere personen in
gevaar bracht.
spfuul -•
VIII.
HET STELSELMATIG WERK VAN DE
INTELLIGENCE SERVICE.
Spionnage-arbeid wordt sensantioneel en
emotioneerend geacht. In tal van gevallen
niet ten onrechte. Maar toch is er verschil
in het zeer verscheiden en veelzijdig spion-^
nagewerk. Er is daat onder werk, dat slechts"
dank zy stoutmoedigheid, durf en veelal ook
geluk kan worden volbracht. Maar er is ook
werk, dat langs zuiver systematischen weg
is voortgeschreden, door nauwkeurige weten
schappelijkheid is verkregen. Dit geldt b.v.
ten aanzien van hetgeen de Intelligence Ser
vice wist te bereiken in den onverbiddelij-
ken duikbootoorlog, dien Duitschland aan
zijn vflaoden aandeed. Niet slechts werd
langzamerhand, doch dit was werk van de
Admiraliteit.de methode vervolmaakt, waar
mede de duikbootoorlog rechtstreeks werd
bestreden, doch tegelijkertyd vond de Intel
ligence Service de wetenschappeiyke mid
delen om van het komen en gaan der ver
schillende duikbooten geregeld op de hoogte
te zyn. En omstreeks het midden van 1918
had de Intelligence Service het zoover ge
bracht, dat in het daartoe afzonderlijk ge
schapen Hoofdkwartier, dat de gangen der
onderzeöbooten na ging, deze booten bonden
worden gevolgd van uur tot uur, hetgeen,
het behoeft wel niet nader gezegd, het ge
vaar, dat met deze onderzeebooten was ver
bonden, veel deed verminderen. De verhalen,
die wel eens zyn vernomen van kaarten,
die in dat Hoofdkwartier aanwezig waren
betreffende de verschillende, met namenen
teekens aangegeven Duitsche onderzeebooten,
zyn niet vernomen. Emetioneerend was dit
werk niet, want hy die dienst had, had
slechts aan de hand van de ingekomen be
richten de kaart te veranderen en de noodige
waarschuwingen te geven. Emotievol was
het slechts in zjjn geheel, doch toen het in
dien vorm ter bennis van het publiek kwam,
was het door de omstandigheden van alle
emotie reeds ontdaan.
Voordeelen: sterker kuikens en pluimvee,
korter rui. méér wintereieren. méér en grooter
kwaliteits-eieren, arbeid- en voederbesparende
voedering, lager productiekosten van het ei.
Ratio" 1, 2, 3 Piepkuiken mestvoedera:
„Ratio" 1. Opfokv. 1 -30 dagen f 6.75 p. 50 Kg
„Ratio" 2. Kunstk, 4-8 weken f6.50 50
„Ratio" 3. Kunstk. 8-12 f6.20 50
Maximum vleesch- en vetvorming.
Minimum voederkosten en arbeid.
Men kan nu gerust eenige dagen van huis
gaande gevulde voederbak verzorgd het
pluimvee en Bertela' Patentlegnest (kan
kippenh. zelf maken) vergaart de eieren en
voorkomt breuk, eierpikken en bevuiling.
Nu kan, neen zal! iedereen Bertels' Kunat-
korrel en Ratio mestvoeders voeren.
Brochure pluimvee en eierlijsten gratis.
Bestel bij Uw leverancier in Uwe plaats;
indien daar niet voorradig direct a.d. fabriek.
Weigert namaak, let op ons Loodje
Oliefabrieken N.V., Amsterdam.
(Adv.)
Maar toch is er, door de Intelligence Ser
vice zoo goed als door de geheime diensten
van andere Geallieerde landeD, heel wat
sensationeel werk verricht, dat men in menig
geval niet dadelijk ten laste van den spion-
nagedienst heeft gewild. Dat men en dit
natuurlyk wederzyds niet opzag tegen de
ergste maatregelen, bewijst de diefstal, die
ten nadeele van den Oostenrijkschen Consul-
Generaal te Bürich werd gepleegd. Men wist
natuurlijk heel goed, dat in handen van dezen
Consul-Generaal belangryke geheimen waren.
Om het nu mogelijk te maken hem deze te
ontfutselen, werd een inbraak met diefstal
beraamd. De Consul-Generaal werd gedurende
enkele uren van zyn bureau verwijderd; een
nagemaakte uitnoodiging van een der mili
taire attaché's van bet Oostenrijksche ge
zantschap te Bern bracht hem op een bepaald
uur in het Hotel Bour au Lac, waar de
telefonische boodschap van den bewusten
officier reeds was ontvangen, dat hy zich
eenigszins had verlaat. Jn dienzelfden tjd
waren de mannen van de Intelligence Ser
vice aan den gang, zulks onder leiding van
den in het burgeiyk leven als eerwaardig
groothandelaar in zijden artikelen fungeeren-
den bewoner van de Usteristrasse. Eenlta-
liaansche medewerker was op het spoor ge
komen van een nieuwe vinding voor bet
verbreken van sloten. Met den portier van
het Consulaat bad men niet zoo heel lang
moeite; in den korten tyd, die ter beschik
king stond, werd geheel de brandkast leeg
gehaald, en vond men een lijst van Italia&n-
sche spionnen, die in Oostenrykschen dienst
werkten, de bewijzen van het complot, dat
de „Leonardo du Vinei", een der grootste
kruisers van de Italiaansche vloot, tot zinken
had gebracht, en tal van belangrijke gegevens
betreffende Oostenryksche spionnen in Zvrit-
serlend. Het was goed, dat met spoed werd
gewerkt, want toen de Consul-Generaal bij
kans twee uren vergeefs op zyn militairen
vriend had gewacht, ging er plotseling een
schok van wantrouwen door hem heen.
Dringend belde hij het Oostenrijksche ge
zantschap in Bern op, en vernam daar van
den officier zelf, dat hij in Bern was en dat
er van een uitnoodiging zijnerzijds geen
sprake was. Geen tyd verliezende, ging de
Consul-Generaal in alleryl naar zyn bureau
terug; vond deze geheel overhoop, de brand
kast open. In een oogwenk begreep hij de
verantwoordelijkheid, die men op hem zou
leggen; de schande, waaraan hij werd over
geleverd, en het snelle besluit Demende, dat
in die dagen een ieder voor oogen moest
staan, nam hy een revolver uit zijn bureau
en schoot zich door het hoofd. Het schot
was nog niet in de verte weg gestorven of
reeds kwam de Zwitserscbe politie, door
den portier van het Consulaat gewaarschuwd
toesnellen omvast te stellen dat zij het
spoor der inbrekers zoo goed als zeker niet
zouden kunnen vinden. En de groothande
laar in zijden artikelen in de Usteristrasse
ging door zijn agenten uit de verschillende
deelen van Zwitserland en het buitenland
te ontvangen en zette steeds opnieuw zijn
onschuldigst dankbare gezicht.
Een anderen keer beraamde de Intelli
gence Service in alle kalmte een diefstal in
het postkantoor te Bern. Men begrype hetl
goed: de Intelligence Service bleef als altijd
op den achtergrond; de agent, die de ordersI
van den dienst uitvoerde, werd vanvalscbe
Amerikaansche papieren voorzien en zou,
werd hij gesüapt., bekenneü, dat het hem
bm aangeteekende zendingen met gelds
waarde te doen was. Maar hij slaagde bui
tengewoon gemakkelijk in de hem gegeven
opdracht, zulks tengevolge van mindere
waakzaamheid van het personeel. En zoo
doende kon worden vastgesteld dat een zekere
Jean Guillaume Metz oogenschyniyk eeD
kamerdienaar zonder meer, die zijn heer van
twyfelachtige afkomst naar Biarritz was
gevolgd, en die een ietwat onvoorzichtig
telefoongesprek bad gevoerd, een schakel
van verbinding vormde tusschen de Duitscbe
I spionnage in Spanje en in Zwitserland. Via
'Frankrllk, en dit in vollen oorlogstyd, gin*
'gen en kwamen de berichten, en wellief
zou dit nog langen tijd zoo zyn gegaan,
'indien neit dit ongelukkige telefoongesprek.
dat natuurlyk afgeluisterd werd, had plaats
gehad. Op een bepaald punt op de SpaaDsche
grens gingen de boodschappers over; de
documenten werden naar de Duitsche spi-
onnage-centrale te Barcelona gebracht en
vandaar via Zweden in Duitschland geïntro
duceerd. Of wel, zy kwamen uit Spanje en
gingen via Frankryk naar Zwitserland op
even gevaariyke en avontuurlyke wijze. De
diefstal in het postkantoor te Bern bracht
de Fransche veiligheidsdieust op het spoor
van den Argentijn, te Marseille gevestigd,
die blijkbaar loerde op den ondergang van
den Franschen kruiser „Kléber". Maar inet
spoed werd hij gevat, door den krijgsraad
ter dood veroordeeld, welk vonnis, als zoo
vele andere, by het kasteel van Vincennes
werd voltrokken. De verrader troostte zich
inet het feit, dat hij Argenty'n was en dus
zyn vaderland niet had verraden.
Met dit resultaat niet tevreden, werkte de
Intelligence Service verder teneinde den
overgaog over de Spaansch-FraDsche grenzen
op het spoor te komen. De agenten van den
dienst troffen in Tarbes een praatgragen
huzaar aan, die niet alleen duidelijk te ver
staan gaf, dat hij van plan was te deser-
teeren, maar die zelfs den weg verklapte,
waarlangs de ontvluchting zou plaatsvinden.
De mannen van de Intelligence Service pos
teerden zich op dien weg, maar een geweldig
onweer maakte het den spionnen mogelyk
hen te passeeren zonder dat zij het bemerkten.
Zij gingen hen na, doch toen zij hen inhaal
den waren ze reeds op Spaaosoh gebied.
Echter, er was nog geen douanepost, en de
geallieerden ontzagen zich niet op de Duit
sche spionnen een hevig geweervuur te
openen. Dat leidde tot etteiykeslachtoffers,
die van hun kostbare documentenschat wer
den beroofd. Niet minder dan 50 geheime
fotografién van het Fransche front vielen
de Intelligence Service in handen, modellen
van het nieuwe gasmasker, van de nieuwste
mitrailleurs, en tevens geheel een serie van
gewichtige diplomatieke documenten.
De praatgrage huzaar ontmoette voor den
krijgsraad de mannen, met wie hij zich in
de herberg te Tarbes zoo aangenaam had
onderhouden, opnieuw. Hij werd voor zy'n
verraad met den kogel gestraft en hij stierf
zonder ook maar een oogenblik berouw te
hebben getoond.
Tegenover welke verhalen weer andere
verhalen zouden zijn te stellen, die biyk ge
ven, dat niet slechts de aanvallende spion
nage op haar hoede was, maar ook de ver
dedigende, dus de z g. contra-spionnage.Dat
is b.v. het geval van den Duitscben spion,
die een hotel in Baltimore betrok, waarhy
een stalen koepel boven zijn kamer deed
bouwen, voorgevende dat het hem eens ge
beurd was, dat het plafond in zijn hotelkamer
was ingestort. Al spoedig had de Amerikaan
sche dienst, samenwerkende met de Intel
ligence Service, voldoende gegevens in de
hand om den z.g.n bankier, die deze zon
derlinge kamer had betrokken, onder den
naam van Robert Morris, in hechtenis te
nemen. Maar men liet hem zijn gang gaan,
omdat men bemerkte, dat zyn stalen koepel
was aangebracht om radioboodschappen van
Duitsche posten te ontvangen en men wel
gaarne deze boodschappen wilde onderschep
pen. De pogingen van Robert Morris betrof
fen ook een of meer der groote transport
schepen, die Amerikaansche troepen naar
Europa overbrachten. In het byzonder ging
het om de „Leviathan", en reeds één keer
bemerkte men slechts op het laatste oogen
blik de pogingen ondernomen om het schip
te doen zinken. Niets was er echter, dat
daarbij Robert Morris behoefde duideiyk te
maken, dat zijn geheime mededeelingen wa
ren onderschept.
Terwijl men hem aan het werk liet, ging
hy voort, zonder te beseffeD, dat hy nauw
keurig werd bewaakt. Twee mannen van
den staf van den Amerikaanschen geheimen
maajj
aard]
geef
datq
de i
de
den^
de
tussi
Fran
troej
het
zou
slag
het
een
deted
na d|
en
enen
vond|
die,
de s
had
verlo|
bij
was
tuur I
geval
te lu
den
blijkt!
in del
meer!
want|
dat
de
Jamei
Mal
trokk*
telegrl
gelast!
terug f
maar I
te ven
om eq
aan
luiten
in de|
beter
daar
getrofl
geweelj
hij del
de kist!
ris gezi
om del
weinig
alle
bruggd
gelicht!
den Ml
havenif
zoodoel
gebracj
zonder!
nadat
waren I
denkin^
Toetf
kwamii
aan b|
begrepj
plotselj
welker!
ze ovea
juist d.
agenter!
tegeDoi
uitgesK
Dit is een apparaat, dat in geen enkele huishoudinl
ïn plaats dat ge Uw fijne weefsels uit hv
wringt, behandelt de „ACME WRINGER
zonder eenige schade en voor Uzelf zonder eenl
Wij geven op dat apparaat, hetwelk weinig
neemt en door een kind gebruikt kan wordej
N V. FEIJENOORD'S IJZER]
VAN DER TAKSTRAAT 24 RC
Telefoon 50188-52141 Gli
