EERSTE BLAD
STER-TABAK
ZATERDAG
15 MAART 1930
FEUILLETON.
DOOR EENS ANDERS SCHULD.
61>
De Gezondheidscommissie.
Prijs per kwartaal f 1,
Losse nummers 0,07®
ADVERTÉNTIËN
van 16 regels - - 1>20
Elke regel meer 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienitaanbiedingen en Dienstaanvragen
f 1,_ per plaatsing tot een maximum
van 10 regels, elke regel meer 15 cent.
Week-revue.
Binnenland.
De opening van het tweede gebouw van
de Nederl. Jaarbeurs door H. M. de Konin
gin, waarbij eveneens Z.K.H. Prins Hendrik
tegenwoordig wa3, beteekent in de historie
van het Jaarbeursinstituut een belangrijke
myipaal. Het tweede gebouw is niet alleen
aanstonds geheel bezet, doch 218 aanvra
gers moesten wegens plaatsgebrek nog wor
den afgewezen, niettegenstaande het bestuur
ten opzichte van de oude deelnemers een
vrjj sterke rantsoeneering heeft toegepast
wat de aangevraagde ruimte betreft. Dit is
een groot succes, stempelt de opening der
22ste beurs tot een heuglijken dag, een biy-
de feestdag, wekt vertrouwen ook voor de
toekomst.
De oude Bisschopsstad heeft haar uiterste
best gedaan aan deze opening leven en fleur
te geven, zulks in wedijver met een vrien
delijk schijnend Maartzonnetje en heeft zich
rjiot minder beijverd om de Koninklijke be
zoekers een hartelijke ontvangst te bereiden,
waarin ten volle geslaagd.
Te Wormerveer is deze week de groote
cacaofabriek van de Erve H. de Jong door
een brandramp zwaar getroffen, waardoor
de kapitale fabriekspanden nagenoeg zijn
verwoest. De plaatselijke brandweer was
tegen de geweldige vuurzee niet opgewas
sen en is in den strijd tegen den rooden haan
bijgestaan door de brandweercorpsen der
omliggende plaatsen. De schade, door ver
zekering gedekt, wordt op ongeveer 1 mil-
lioen gulden geschat. Het bedrijf zal worden
herbouwd.
Een eveneens zware fabrieksbrand heeft
te Nijmegen gewoed, in de fabrieken van
de firma Honing aldaar, waarbij de mais-
styfselfabriek van genoemde firma een prooi
der vlammen is geworden. De aangrenzen
de vermicellifabriek, tarwestijfselfabriek der
firma Honing zijn met groote moeite behou
den gebleven. De schade is ook hier belang
rijk en moet minstens een paar ton bedra
gen.
De verdachte Hoek, gearresteerd in ver
band met den gruweltjken moord in de bos-
schen onder Bennekom, blijft nog steeds
hardnekkig ontkennen en zijn onschuld vast
houden. Nu in verband met deze moord
zaak de politie meer dan gewone belang
stelling voor Hoek aan den dag legt, zijn
tevens verschillende aanwijzigingen tegen
hem gevonden betreffende verschillende in
braken. BIJ een onderzoek in de woning van
Hoek is een voorwerp van diefstal afkom
stig, aldaar in beslag genomen en reeds door
den vroegeren eigenaar herkend.
Ook het vroegere zondenregister van den
verdachte is nu in de pers gepubliceerd en
werpt op den verdachte wel een heel on
gunstig licht. Of evenwel het publiceeren
van 3l deze uitvoerige bijzonderheden uit
het strafregister van een verdachte wel juist
is, zullen we niet graag onderschrijven.
De Haagsche bankier Kloppenburg, gear
resteerd als verdacht van verduistering en
bedriegelijke bankbreuk, is na verhoor door
den rechter-commiBsaris weder op vrije voe
ten gesteld.
Een geval van fraude, hoewel het bedrag
hier minder groot is en slechts een 25 mille
bedraagt, hetgeen een peulschilletje is ten
opzichte van het geval Kloppenburg, waar
bij het om eenige tonnen ging, wordt uit
Papendrecht gemeld. De ontvanger der ge
meente is aldaar geschorst, in verband met
ontdekte fraudes in de boeken. Voor de kas
der gemeente is dit een heel onaangename
geschiedenis, daar het tekort slechts voor
een klein gedeelte door borgtocht wordt
gedekt. Mislukte beursspeculaties van den
geschorsten ontvanger moeten aan deze
tekorten niet vreemd z(jn.
Buitenland.
De internationale economische en politieke
atmosfeer beweegt zich nog altyd eerder in
achteruitgaande richting dan omgekeerd. De
internationale goederenbeurzen zjjn in hevige
mate ontwricht, in schier alle landen neemt
het aantal werkeloozen toe, zulks mede ten
gevolge der talrjjke tariefmuren, waardoor
de ontplooiing van den internationalen handel
ten zeerste wordt belemmerd.
Te Genève heeft de Nederlandsche delega
tie niet het minst geijverd voor verlaging
van tariefmuren, doch als we even heel in
't kort constateeren hoe de besprekingen te
Genève zijn verloopen, dan blijft er zelfs
voor de grootste optimist geen enkel licht
punt over. De oorspronkelijke opzet te Genève
was gedurende twee jaren de douane-tarie
ven niet te verhoogen en alle tariefverhoo-
gingen dateerende van na 1 October te laten
vervallen. Dit groote doel werd op afdoende
wijze door Italië getorpedeerd, terwijl een
beperkter plan, een zoogenaamd West- en
Oost-Europeesch accoord, waarbij de landen
die zich daarbij aansluiten verbinden onder
ling hun tarieven niet te verhoogen, door
Frankrijk werd verijdeld. Een derde poging
om tenminste de tarieven in handelsverdra
gen niet te verhoogen gedurende twee jaar,
bracht diverse protectionistische landen in
het geweer. Men is nu nogmaals een be
scheidener opzet aan het uitwerken, de oor
spronkelijke opzet is dus al danig verwaterd,
doch dit laatste verwaterde product heeft
alleen dan nog maar kans van slagen, indien
het door een reeks gemaakte reserves nog
maals sterk verwaterd wordt. Dit alles tot
schade en schande van de verpolitiekte tante
Europa, omdat derzelver nog meer verpoli
tiekte vertegenwoordigers niets willen leeren
uit de dure lessen die achter ons liggen.
De Londensche vlootconferentie is einde
lijk uit haar volslagen dommel ontwaakt,
de afwezigheid der Franscben was hieraaD
niet vreemd, doch Briand heeft de schoone
slaapster gewekt, doch schijnt dit tevens
nog al op een ietwat ruwe manier te hebben
gedaan. Nauwelijks had hij weer voet op
Engelschen bodem gezet, of er gingen reeds
geruchten dat hij Londen zou verlaten, om
dat zoowel de Amerikanen als de Engelschen
niet bereid gevonden waren te treden in
een door Briand voorgesteld garantieverdrag
van wederzijdschen steun, dat zou gelden
voor de Middellandsche Zee. Dit bericht deed
dus denken aan Den Haag, waar Snowden
ook zoo vaak met dreigement-koffers werkte,
doch een later bericht maakt melding dat
W. HEIMBURG.
vertaling van hermine.
(Geautoriseerde uitgave van D. Bolle.)
Gij moogt je vriendinnen bij je ontvangen, de
vertrekken van je moeder staan daarvoor tot je
beschikking; ge kunt die bezoeken ook beantwoor
den maar dat eigenmachtig handelen, dat oog-
enblikkelijk uitvoeren van wat je in de gedach
ten komt, hiervoor wordt een stokje gestoken,
mijn lieve Anne Use, zoolang ge nog onder mijn op
zicht staat. Overigens
lk zag hem aan van hoven tot beneden Wilde
h ij mij de wet stellen?
Hij verbleekte min of meer.
„Overigens behoeft ge niet te vreezen," ging hij
voort, „dat ik ooit weer moeite zal doen om je een
onbezorgde toekomst te verschaffen. Zoodra ge
meerderjarig zijt.kunt ge wien ge maar wilt met
je hart en hand gelukkig maken, gesteld tenminste
dat ge niet liever als onderwijzeres je brood ver
dient in armoe en adeltrots. Zoolang i k nog
plichten omtrent je te vervuilen heb, eisch ik ge
hoorzaamheid van je. Maar daarom toch goede
vrienden 1 't Is a!'J best als men weet waar men
aan toe is!" Hij lachte evenals vroeger na der
gelijke gezegden, maar 't klonk toch anders dan
anders. „Om je evenwel te doen zien, dat de toe
komst, die ge tegengaat, nog niet zóó hard en
wreed is, deel ik je en ook de nicht bij deze ge
legenheid mede, dat wij het pinksterfeest op den
molen zullen doorbrengen ik zeg nog altijd op
„den molen" ik meen natuurlijk het kasteeltje.
De nicht moet de pen maar eens opnemen en uit
mijn naam den jongen Nordman daar bij ons noo-
digen.Jt is al te dwaas, dat dat gehaspel eeuwig
zou duren 't was toch maar een kwajongens
streek dat hij wegliep. Wat zegt gij, Annelise?"
viel hij zichzelf in de reden.
Ik had niets gezegd, maar alleen krampachtig
gelachen over die verregaande onbeschaamdheid
van mijn stiefvader. De nicht stond met gebogen
hoofd bij de tafel en zweeg.
„Lacht ge? Ja, 't is ook wel om te lachen als
men zich zoo tot andere gedachten laat brengen;
maar men wordt zwak en toegeeflijk, men wordt
week als was, wanneer men zooveel verdriet gehad
en een stervende een plechtige belofte gegeven
heeft, die zij a|s een laatste liefdeblijk verlangde,
't Had betrekking op jou en dien jongen be
grijpt ge?"
Lomp en linksch wilde hij mij aan het oor trek
ken, maar ik duwde die plompe hand onzacht van
mij af. „Gij ziet mij, geloof ik, voor een idioot aan
of voor geweldig
„Voor geweldig verliefd," viel hij hier spottend
in, toen ik bleef steken. „Mijn goede Annelise,"
ging hij met een knipoogje voort, „men kust elkaar
toch niet in een stede, op een donkeren winter
ochtend, als men 't niet met elkaar ééns is gij
tenminste zoudt dat niet doen en een man zoenen,
dien ge niet van plan zijt te trouwen."
Ik was verstomd en voelde, dat een brandende
Briand heelemaal niet van plan is weer naar
Parijs te vertrekken, dat er integendeel
koortsachtige drukte heerscht in conferen-
tiekringen, doch dat niemand aan een spoe
dig einde denkt. Volgens eep uitlating van
Mac Donald zal de conferentie zeker tot de
tweede helft van April duren hetgeen, aan
nemende dat niemand der deelnemers er
onverwachts de biezen neemt, niet zoo on-
waarschjjniyk is. Alle goede dingen komen
langzaam zégt de volksmond en laten we
hopen dat ondanks de meer optredende pes
simistische berichten omtrent deze confe
rentie, het einde toch met succes zal worden
bekroond. Een beetje meer haast is niet
overbodig, zulks ook met het oog op de
minder sterke positie van het herboren ka
binet Tardieu, dat in de Fransche Kamer
op ondergeschikte punten reeds voor de
zevende maal een nederlaag heeft geleden.
Dat is wel wat veel in zoo'n korten tyden
kan moeilijk als een bewijs van kracht wor
den aangemerkt.
De berichten over de groote overstroomin.
gen in Zuid-Frankrijk blijken volgens de
latere berichten veel ernstiger te zyn, dan
de eerste berichten aanvankelijk wel deden
vermoeden. Nu het water weer vallende is
blijkt het aantal dooden schrikbarend grooter
te zijn, het loopt reeds tegen de 1000, ter
wijl de materieele schade tusschen 1 en IJ
millard francs wordt getaxeerd. Verschillen
de geteisterde dorpen hebben dusdanig ge
leden, dat ze er uitzien of ze aan een alles
vernietigend bombardement hebben bloot
gestaan. De Fransche regeering heeft ver
schillende maatregelen genomen tot leniging
van den heerschenden nood in het over
stroomde gebied, overwogen wordt verder
het verstrekken van belangrijke credieten
op langen termijn tegen een zoo laag mo
gelijke rentevoet, terwjjl bovendien een be
roep is gedaan op bet publiek.
Ook buitenlandsche steun wordt door de
regeering voor dit doel gaarne aanvaard.
v
Reeds een veertien dagen aaneen zijn er uit
Berlijn crisisberichten gekomen, kraakte het
voortdurend onder de coalitiepartijen aldaar,
voornamelijk tusschen Duitsche volkspartij
en sociaal-democraten, het werd op 't laatst
een wanhopige warwinkel van politieke haar
kloverij, d°ch uit'dezen chaos is mede dank
zij een hernieuwd ingrijpen van Hindenburg,
welke het centrum heeft gerustgesteld, vol
doende opklaring gekomen. In tweede lezing
heeft de Rijksdag de wetten van Young met
groote meerderheid aangenomen, terwijl de
regeeringspartjjen, met uitzondering van de
Duitsche volkspartij, de coalitie van Weimar
dus, het eens zijn geworden over de volgende
punteni
Er komt geen verhooging der bierbelasting
als rijksbelasting. De landen hebben zelf het
recht een dergelijke verhooging af te kondi
gen, hetgeen de Beieren volkomen kan be
vredigen. De belasting uit de winst op kapi
taal wordt opgeheven en om de tekorten,
door het wegvallen dezer bronnen te dekkeD,
wordt de benzol- en benzinebelasting geheel
aan het rijk getrokken, eveneens de belasting
od mineraalwater, terwijl van de verhooging
der belasting op den omzet, wordt gebracht
van 0,75 op 0 8. 40 millioen mark meer wordt
verwacht. Met eenige kleinere bronnen hoopt
men alle gaten te stoppen en koestert men
gloed mij naar het aangezicht steeg. Onthutst, ver
legen, niet in staat een enkel woord te uiten, stond
ik vóór hem. Mijn dierbaarst, mijn heiligst geheim
in het bezit van dien man?!
,,lk zal je niet langer ophouden," hernam hij met
een heimelijken triomf in zijn stem. „Goedenavond,
kindlief!"
Toen de deur achter hem in het slot was ge
vallen, sloeg ik de handen voor het gelaat; een
razende drift maakte zich van mij meester. „Foei!
Foei!" riep ik de nicht toe, „hoe hebt ge dat dur
ven doen!"
Onbeschrijfelijk verlegen zag het oude mensch
naar mij op.
„Gij hebt mij verraden, hem en mij! Ge zijt
slecht, al even slecht als alle anderen! En weet ge
wat 't is geweest! 't Was een afscheid voor eeuwig
en gij
„Annelise luister toch, Annelise!" jammerde
de oude vrouw, ,,'t Gebeurde op den dag vóór ma
ma's dood. Ge kunt niet begrijpen welk een angst
zij voor je had. Zij liet mij 's morgens aan baarbed
komen en smeekte mij je in 's hemels naam toch
in je voornemen te versterken en neen en nog
maals neen te zeggen, als Wolmeijer je Brank-
witz tot man wilde opdringen, ik zag hoe zij leed,
en toen wist ik maar één troost voor haar te be
denken. „Wees maar gerust, mevrouw," zeide ik.
„Annelise staat, zooals men zegt, vast in haar
schoenen. Annelise heeft al iemand gevonden, dien
ze waarlijk liefheeft. Maar, mevrouw," zeide ik,
„niemand heeft er iets van gemerkt, dat die twee
zooveel van elkaar hielden." Zij schudde ongeloo-
vig het hoofd en meende, dat als 't waar was, gij
't haar wel zoudé hebben opgebiecht. „Mevrouw,"
zeide ik, „ik heb gezien dat ze elkander kusten,"
bovendien de verwachting, de belastingen
in 1931 met ongeveer 600 millioen te kunnen
verlagen.
Groote consternatie werd in Beriyn gewekt
voornameiyk aan de beurs, toen dr. Schacht
aankondigde als president der Duitsche Ryks-
bank te willen heengaan, omdat hy dever-
antwoordeiykheid niet langer wenscht te aan
vaarden. Volgens zyn verklaring tegenover
de pers gelooft hy niet aan de mogelykheid,
de verplichtingen na te komen welke de ryks-
regeering in Den Haag heeft aanvaard.
Als opvolger van dr. Schacht is dr. Luther
benoemd, waarvan gehoopt wordt dat hy zich
minder dan SGhacht op politiek terrein zal
wagen. Dr. Schacht zal officieel zyn functie
3 April neerleggen en zal, gesteund door een
pensioentje van 30 duizend mark, uitblazen
van al zyn zware zorgen.
De berichten die uit Britsch-Indië komen,
we doen een heele sprong van huis, getuigen
van een toenemende spanning aldaar. Gandhi,
de bekende leider der Nationalisten treft voor
bereidingen voor de uitvoering van zyn cam
pagne tegen de regeering. Patel, Gandhi's
voornaamste helper, welke al te opruiende
redevoeringen heeft gehouden, is gearresteerd
en met nog meer spanning wordt het optre
den van Gandhi'a vrywilligers tegemoet ge
zien, doch waarvan niemand de juiste bedoe
ling begrypt, omdat Gandhi geen geweld wil
terwyi diverse uitlatingen wel in deze rich
ting wijzen.
In de groote steden vanBritsch-IndiBzyn
bovendien ernstige stakingsmoeiltjkheden.
hetgeen de toestand nog meer onbehaagiyk
maakt. Moet de Britsch-Indische bom, niet
geheel en al vry van Russische springstoffen,
nu reeds barsten?
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Dezer dagen verscheen het verslag van de
Gezondheidscommissie, welke haar zetel heeft
te Middelharnis.
In de commissie had slechts een kleine wijzi
ging plaats door het vertrek van Dr. Sneijders
de Vogel. In diens plaats is benoemd Dr. P.
Boot te Dirksland.
De rekening over 1928 sluit met een batig
saldo van 108,26£. De bijdrage der gemeenten
bedroeg 3 cent per inwoner.
De bevolking bedroeg op 1 Jan. 1930 31523
zielen. In totaal zijn gestorven 327 menschen
of 10,37 per .1000 inwoners, hetgeen vorig jaar
was 9,21, het sterftcijfer is dus aanmerkelijk
hooger. Herkingen gaf het hoogste sterftecijfer
per duizend en Goedereede het minste.
Het aantal levenloos aangegeven kinderen
bedroeg 14, zoover als de statistiek aangeeft,
en die reikt niet verder dan 1910 is een zoo
laag aantal niet voorgekomen.
In 1929 zijn in totaal 665 kinderen geboren,
35 minder dan in 1928. Het sterftecijfer daalt
steeds aanmerkelijk.
Verder laten wij hier het belangrijkste uit
dat verslag volgen:
en'heb haar verteld, hoe dit in zijn werk is gegaan
en welk een trouwe, rechtschapen jongen hij is
en ook dat er nog heel wat water door de rivier
zou moeten loopen eer alles in orde was. En
van je moeder zal Wolmeijer zeker alles gehoord
hebben."
„Ik begrijp u niet nicht," viel ik haar hoofd
schuddend jn de rede, „daar gij immers wist
„Als je moeder in het leven was gebleven, had
Robert afgezien van alle vergelding. Dat weet ge
wel, Annelise; hij heeft 't je zelf gezegd. Maar gij
hebt hem afgeschrikt en toen is hij heengegaan
en heeft geen woord meer over je gesproken."
„Daarin heeft hij groot gelijk," zeide ik. „Wat
zou hij met mij aanvangen, als die last op de ziel
blijft drukken? En hij is immers alleen hier ge
komen om dien af te schudden? Ik ken hem de
eer van zijn vader niet teruggeven en hem even
min zijn geboorteland vergoeden. Ik verzoek u
vriendelijk, nicht, bemoei u niet verder met die
zaak! Hij weet best wat hij doen moet, evenals ik.
En als hij in dien akeligen nacht alles vergat, zijn
vader, zijn geboortegrond, alles om mij aan het
bijzijn van dien man te ontrukken en ter wille van
mijne moeder, dan was dit een edelmoedige op
welling, waarvan .ik geen gebruik zou kunnen ma
ken, zonder mij levenslang daarover te schamen."
„Maar als Robert nu vergeven w i 1?"
„Dat mag hij niet, nicht; hij heeft het recht
daartoe niet. Zijn aanstaande vrouw, wie zij ook
moge zijn, kan aanspraak maken op een onbe-
vlekten naam; zijn kinderen zouden hem die zwak
heid eens geducht kwalijk kunnen nemen. En nu
zal ik u nog iets zeggen, nicht als gij soms de
noodige bewijzen in uw bezit hebt en die achter
houdt, zijt gij een bondgenoote van Wolmeijer.
„Ik ben een volmaakt te
vreden kerel, mijn carriere
is gelukt en ik heb prettige
vrienden. In den beginne
was het eenige, waarnaar
ik heimwee had, mijn pijp
maar sedert deze heerlijke
tabak ook in Indië verkrijg
baar is, blijft er niets meer
te wenschen over.
Toestand van water, bodem en lucht en hetgeen
tot verbetering daarvan Is verricht.
a. Waterloopen, slooten enz.
Bij ons kwam een klacht in van H. C.
Heestermans, Molendijk B 4 te Oude Tonge,
over den toestand van slooten en riolen, lig
gende aan en nabij erven van naburige per-
ceeien.
Het bleek ons, dat de klacht gegrond was en
de toestand niet langer mocht voortduren.
Dientengevolge adviseerden wij het ge
meentebestuur te bevorderen, dat de noodige
rioleering en demping zou geschieden vanaf
achter het err van den heer Simonse tot en
met het erf van de weduwe J. Pulleman.
Burgemeester en Wethouders schreven ons
op 19 Juli 1929, dat de bedoelde slooten in den
Molenpolder zijn gerioleerd en gedempt.
Burgemeester en Wethouders van Oude
Tonge verzochten ons advies uit te brengen in
zake rioleering en demping der sloot, gelegen
aan den Molendijk aldaar, tusschen de per-
ceelen Sectie B no. 401 en 402, en Sectie C no.
2669.
Na ingesteld onderzoek bleek het ons, dat die
sloot, vooral des zomers, veel stank verspreidt,
zoodat het zeer wenschelijk was, dat tot de uit
voering werd besloten.
Wij adviseerden dus de totstandkoming deze
verbetering zooveel mogelijk te bevorderen.
Het kwam ons intusschen geraden voor de
rioleering uit te strekken tot het in 1928 ge-
Zóó denk i k er over."
Maar, goede hemel," kwam de oude vrouw hier
tegen op, „wat wilt ge dan, Annelise?"
„En als ge nog iets in handen hebt en dat
h e b t ge dan stuurt ge 't hem hoe eerder, hoe
liever, daar ge wel niet in de gelegenheid zult zijn
hem persoonlijk op den molen te spreken Hij
komt niet daar kunt ge op aan."
Ik zweeg plotseling. De deur van de voorkamer
was dichtgeslagen.
„Annelise, hij heeft geluisterd!" riep de oude
vrouw bevend.
„Welnu, dan weet hij waar hij aan toe is."
„Och, hemel, Annelise, ais ge eens wist, hoe hij
mij nagaat, mij niet uit zijn oogen laat gaan! Hij
weet wel, dat ik partij trek voor Robert en weet
ook welk een invloed ik op hem heb, daarom blijft
hij mij ondanks alles ontzien en wil hij, dat wij naar
den molen gaan om er Robert te ontmoeten."
„Dan schijnt hij ook te gelooven, nicht, dat gij
iets in handen hebt."
Zij keek naar een anderen kant en zweeg eerst.
„Hij wist dat Johanna iets van dien aard bezat,"
stemde zij vervolgens toe.
„W i s t zijn vrouw dan iets van dien schurken
streek?" riep ik.
(Wordt vervolge).
