EERSTE BLAD
ZATERDAG
15 FEBRUARI 1930
DOOR EENS ANDERS SCHULD.
STER-TABAK
I
Prijs per kwartaal f 1»—
Losse nummers 0,07'
ADVERTENTIËN
van 16 regels 1>20
Elke regel meer 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en Dienstaanvragen
f 1»per plaatsing tot een maximum
van 10 regels, elke regel meer 15 cent.
Dit blad verschijnt iederen
Woensdag- en Zaterdagmorgen.
Het wordt uitgegeven door de
N.V. Uitgeversmaatschappij
„Onze Eilanden", Tel. Int. No. 15
Voorstraat Middelharnis.
12E JAARGANG. - N°. 30
Week-revue.
Binnenland.
Reeds eenige weken kwamen vanuit het
buitenland verontrustende berichten binnen
over de papegaaienziekte, we bedoelen hier
niet de bekende en hinderlijke praatziekte
welke vooral in politieke colleges tegen den
verkiezingstijd pleegt te heerschen en wel
ke kwaal internationaal en chronisch moet
worden geacht, doch de heusche gevaarlijke
papegaaienziekte, waarover de laatste weken
uitvoerig in allerlei artikelen is geschreven.
Te Amsterdam zijn eenige besmette pa
pegaaien uit Zuid-Amerika geimporteerd,
waardoor daar eveneens de gevreesde ziekte
in twee verschillende gezinnen is geconsta
teerd. De geneeskundige dienst heeft direct
de noodige maatregelen getroffen om eeD
verdere uitbreiding te voorkomen, terwijl dr.
Josephus Jitta, voorzitter van den Gezond
heidsraad zich naar aanleiding hiervan in
verbinding heeft gesteld met verschillende
scheepvaartmaatschappijen die een ..verbin
ding op Zuid-Amerika onderhouden Voor
Lorre in 't algemeen, doch voor de Zuid-
Amenkaansche in 't bijzonder breekt dus
ook hier een kwade tijd aan en velen laten
hun praatzieken huisgenoot door den genees
kundigen dienst onderzoeken,.met het oog op
besmettingsgevaar.
In tegenwoordigheid van talrijke autori
teiten en binnen- en buitenlandsche jour
nalisten, heeft de minister van Waterstaat
mr. Reymer, officieel de beide bemalings-
inrichtingen te Den Oever en nabij Medem
blik in werking gesteld. Beide inrichtingen,
nagenoeg geheel producten der Nederland-
sche nijverheid, moeten in 7 a 8 maanden
tyd de ingedykte Wieringermeerpolder met
een oppervlakte van 20 000 H.A. droog ma
len. De gezamelijke capiciteit der beide in
richtingen is momenteel 4| millioen kubieke
meter water.
De in gebruikstelling dezer twee gemalen,
waarbij van verschillende kanten gloedvolle
redevoeringen zijn gehouden, is een belang
rijke mijlpaal op den weg naar drooglegging
der Zuiderzee, het grootste nationale werk
waarop heel de natie terecht trotsch is en
waarvan de blijdschap alleen wordt getem
perd door het feit, dat de kosten de waar
de der drooggelegde gronden met eenige
honderden millioen zal overschreden.
Ben verschrikkelijk drama heeft zich deze
week te Eindhoven, de stad der gloeilam
pen, afgespeeld. In de Spiraeastraat, een
stille woonstraat in de nieuwe wijk dezer
snel uitbreidende industriestad heeft een
zekere Arnold Reymers, waarschijnlijk in
een vlaag van verstandsverbijstering, zijn
dochter en zijn huishoudster met bijlslagen
van het leven beroofd en daarna zelfmoord
gepleegd door gasverstikking. De dader moet
op buitengewoon cynische w\jze zijn gruwel
daad bedreven hebben, heeft zyn slachtoffers
na het plegen der moord ontkleed aan een
touw door het heele huis gesleurd, heeft
nadien getracht het huis van bloedsporen
te zuiveren en heeft vervolgens zelfmoord
FEUILLETON.
W. HEIMBURG.
VERTALING VAN HERMINE.
Geautoriseerde uitgave van D. Bolle.)
53)
Mama stond nog altijd te beven, maar toch
strijdlustig gezind. „Annelise zal niet trouwen
met Brankwitz, ik wil 't niet hebben!" riep zij.
„Eens heb ik mij schrik door je laten aanjagen en
ben op het punt geweest mijn kind en haar liefde
te verliezen maar dat zal niet weer gebeuren,
hoort ge! Ik wil niet ik
Hij haalde de schouders op en zag haar met een
schamperen lach aan. „Maak je niet driftig, Helena,
ge zult bij slot van rekening alle twee wel willen,
graag willen Wacht maar!"
jNooit!" riep mama.
„Ga naar beneden!" beval hij mij.
„Ik Iaat mama nu niet alleen achter Kom
mee, mama!"
„Zij blijft hier!" bulderde hij nu, zijn drift niet
meer meester, terwijl hij mij de deur wees.
„Ga maar!" zeide mama.
Hij liep mij na tot bovenaan de trap, alsof hij
zich wilde overtuigen dat ik wezenlijk heenging.
Vol angst en onrust kwam ik beneden. De nicht
bij de tafel en stak kaarsen op een menigte
""""''"•bers.
gepleegd. Omtrent de motieven tot deze
verschrikkelijke daad laten zich slechts gis
singen opbouwen.
Buitenland.
In Duitschland doken in de laatste weken
herhaaldelijk geruchten op over eventueele
plannen der communisten tot verkoop hun-
aer vaste eigendommen. De communisten
bezitten negentien drukkerijen en 15 ge
bouwen, welke volgens hun eigen schatting,
welke vermoedelijk dus wel aan de stevige
kant zal z|jn, ongeveer 15 millioen mark
waard zijn. Volgens deze geruchten zouden
de communisten bevreesd zijn dat door hun
opruiend optreden de party zou worden ver
boden en dat dan bovendien de bezittingen
in beslag genomen zouden worden. Nu zou
den de communisten het wel erg bont
moeten maken in Duitschland voor ze het
tot een verbod kunnen brengen, omdat de
regeering, in meerderheid bestaande uit
sociaal-democraten, weinig lust kan gevoelen
om de communisten een aureool van mar
telaarschap te verleenen. Het schijnt in ieder
geval vast te staan dat de communisten
reeds geruimen tijd bezig z|jn geweest hun
bezittingen te gelde te maken, doch hierin
zijn de heeren niet geslaagd ondanks de
aantrekkelijke voorwaarden welke zij hierbij
hebben gesteld. In hun ijver om te verkoo-
pen hebben ze met hun bezittingen geleurd
by allerlei concerns en zoo moet ook een
der concerns van Hugenberg met de com
munisten hierover hebben onderhandeld Na-
tuuriyk waren de communisten wel genood
zaakt by deze onderhandelingen deskundigen
in hun drukkeryen toe te laten en wat deze
heeren daar hebben waargenomen moet een
voudig verbijsterend zijn.
De Vorwarts (sociaal-democraat) die zijn
zonder leedvermaak een en ander over deze
vuile drukkers-wasch der communisten pu
bliceert, weet markante bijzonderheden over
deze aanlokkelijke voorstellen der communis
ten mee te deelen. In de eerste plaats hebben
volgens de Vorwarts de communisten zich
bereid verklaart contractueel zich te ver
plichten jaarlijks voor zeer hooge bedragen
aan drukwerkorders te plaatsen en toen
ondanks dit toegestoken lokbrood er nog
geen kans van slagen was, moeten de heeren
zelf aan de opgedaagde koopers hebben ge
zegd, dat er met de drukkerijen gemakkelijk
per jaar een millioen mark te verdienen
viel door verlaging van loonen en ontslag
van een deel van het personeel. Dit laatste
doet natuurlijk de deur dicht en verklaart
afdoende waarom de communisten schuim
bekken van woede. De heereD zitten er leelijk
mee in hun maag en zullen deze geschiede
nis nog veel vaker moeten aanhooren dan
hun welgevallig zal z|jn.
Terw|jl in den Duitschen Rijksdag de re
geering de in Den Haag bereikte resultaten
tegen de oppositie van uiterst links en rechts
verdedigde, heeft Hugenberg bij deze ge
legenheid na zeven jaar van zwijgen in den
Rijksdag ook weer eens het spreekgestoelte
beklommen, volgens vele Duitschers is dit
Winterteenen nv TO/\T
Wintevhielen i v-fË-*
(Adv.)
„Goede hemel, wat is je overkomen?" riep zij.
„Ik heb mij gestooten, nicht," zeide ik, op den
eersten den besten stoel neervallende. „Stil, nicht
Luister toch eens
Boven ons viel een deur krakend dicht en klon
ken zware voetstappen. De oude vrouw keek strak
naar de zoldering.
„Nicht, ga toch naar boven," smeekte ik. „Be
scherm mama toch!"
Zij boog het hoofd en verroerde zich niet. Ma
ma's hooge, door snikken afgebroken stem drong
duidelijk tot mij door. Wolmeijer liep onophoude
lijk driftig heen en weer en stiet van tijd tot tijd
tegen een meubel, dat hem in den weg stond.
„Houd je maar kalm, Anneliseke," mompelde
zij. „Ik mag niet naar boven. Gij kent hem maar
half. Dat zou olie in het vuur zijn."
En sidderend, het hoofd in de armen, bleef ik
zitten, der wanhoop nabij. Op eens verstomde
boven ook mama's stem, alsof zij geheel was uit
geput, en nu bleef alles stil. Bedaard ging de nicht
voort met de zilveren en bronzen kandelabers in
orde te maken en van rose kaarsen te voorzien,
die het feest zouden opluisteren, alsof de wereld
geen belangrijker werk opleverde. Geen woord,
geen enkele vraag kwam- haar over de lippen; als
als een levend raadsel zat zij daar voor mij.
Eindelijk was zij klaar en nam twee van de kan
delaars op, „Ik zal ze zelf maar boven brengen.
Frederik is zoo onhandig," zeide zij met een vast
beraden uitdrukking op haar gelaat.
Zij ging heen en 't kwam mij voor dat zij een
eeuwigheid uitbleef. Toen zij terugkwam, had zij
een doek om schouders en hoofd geslagen en bracht
een kouden luchtstroom mede binnen. Aan haar
rooden neus kon ik zien, dat zij op straat was ge-
zevenjarige tydperk van zwijgen in den
Rijksdag Hugenberg's eenige parlementaire
verdienste, en daarby heeft hy op de bekende
wyze weer eens van leer getrokken. Onder
zyn volgelingen begint evenwel steeds meer
verzet te komen en dezer dagen zyn op een
vergadering van de afdeeling Dortmund van
den Duitschen Nationale kantoorbedienden-
bond, vroeger uiterst radicaal en met den
mond even vechtlustig als met de pen, voor
Duitsch-nationale ooren heel onaangename
waarheden gezegd. De voorzitter dezer af
deeling, sprekende over de buitenlandsche
politiek, merkte in verband hiermede o.a op:
„Vrij van elke partypolitiek moet in onze
arbeidsgemeenschap een politiek van het
gezond verstand worden ontwikkeld. Hoera-
patriotisme en sabelgekletter laten wij over
aan kringen, die geen verantwoordelijkheid
hebben te dragen en aan wie de moed der
verantwoordelykheid geheel ontbreekt. Wij
geven ons niet over. aan utopieën, doch
houden ons aan de werkeiykheid. Ons doel
is, onze leden op te voeden tot practisch
politiek denken, ver van alle oorlogsroman-
tiek en veldslagverheeriyking, echter onder
vereering der heldendaden van onze veld-
grijze soldaten. Iedere tijd vereischt zijn
eigen politiek. Wat voor 1914 is gedaan,
komt thans niet meer in aanmerking.
Nationaal is hy, die het beste voor zyn
volk doet en het niet in het verderf laat
rennen op snorkerige beloften Klinkt niet
erg aardig voor de ooren van uiterst rechts
in Duitschland, doch tot heden zyn ze voor
al deze uitingen volmaakt doof gebleven.
In België stryden voor en tegenstanders
der vernederlandsching der Gentsche Hooge-
school hun laatsten stryd. In de kamerheb
ben voor en tegenstanders elkaar weer eens
behooriyk afgetuigd, terwijl verschillende
anti-Vlaamsche kasteelheeren en groote
grondbezitters in het Vlaamsche land, druk
oefenend op hun naaste omgeving een pe
titionnement op touw hebben gezet, teneinde
handteekeningen van Vlamingen te verza
melen op lijsten, waarop tegen de volledige
vernederlandsching der Gentsche Hooge-
school wordt geprotesteerd. In Waalsche
bladen worden deze nuttelooze pogingen
breed uitgemeten, doch de gemeenteraad van
Beiwelde, waar een kasteelheer 500 derge-
ïyke handteekeningen onder de noodige
dwang had verzameld, heeft op deze Waal
sche vreugde een sterke domper gezet, door
de aanneming der volgende motie:
„De gemeenteraad in openbare vergade
ring byeengeroepen op 6 2 '30 teekent kracht
dadig verzet aan tegen de wijze waarop de
handteekeningen verkregen werden, op de
iyst, die hier enkele weken de ronde heeft
gedaan, en die voor doel had de verneder
landsching der Gentsche Hoogeschool te
remmen en het lager onderwijs te denationa-
liseeren of te verfranschen.
Eischt in tegenstelling met dit feit, de
algeheele onvoorwaardelijke en onmidieiy'ke
vernederlandsching der hoogergenoemde uni
versiteit. Drukt er tevens op, dat b|j gebrek
aan inlossing van de bloedschuld die België
tegenover Vlaanderen heeft, de gemeente
Beidvelde zich volstrekt zal onthouden deel
te nemen aan de Belgische jubelfeesten van
dit jaar.
Over deze motie, het is niet de eenigste
over dezelfde kwestie waarin zeer scherpe
weest.
„Ik heb maar gauw wat hechtpleister gehaald,
Anneliseke," zeide zij, „zoodat die leelijke schram
aan den slaap overmorgen niet meer zichtbaar is."
Zij kreeg werkelijk een rolletje pleister uit haar
zak. Ik keek haar ongeloovig aan: kon zij nu
daaraan denken? „En zijt ge daarom zelfs in de
Moorenapotheek geweest, heel beneden bij het
postkantoor?" vroeg ik.
„Ja, daar hebben ze den pleister," antwoordde
zij, met haar oude klamme vingers naar een schaar
zoekende.
„Nicht, gij zegt mij niet de waarheid!"
„Wel, stellig ben ik in de Moorenapotheek ge
weest," betuigde zij ernstig, terwijl zij den pleister
volgens de regelen der kunst op mijn voorhoofd
bevestigde. „Ga maar naar bed, Anneliseke; ik
blijf nog wat op, ik heb vandaag nog veel te doen."
Na een diepen slaap ontwaakte ik den volgenden
morgen met geweldige hoofdpijn en zulk een ramp
zalig gevoel, dat ik op noch neer kon. De nicht
zond mijn stiefvader weg, die mij al vóór dag en
dauw wilde spreken; ik zou daartoe dan ook on-
j mogelijk in staat zijn geweest. Mama zat bij mijn
bed, toen ik tegen den middag na een pijnstillend
middel wakker werd en mij iets beter gevoelde.
Zij deed haar best om zich vriendelijk en onge
dwongen voor te doen.
„Ik heb je zeker erg verschrikt, arm kind
Gisteren was ik zoo driftig."
Ik schudde ontkennend het hoofd. „Ik vrees
maar, dat gij niet wel zijt, mama."
„O, ja wel! Zeg, kunt ge tegen drie uur boven
bewoordingen tegen de Walen wordt van
leer getrokken, zwygen de Waalsche bladen
in alle talen.
Zuid-Amerika heeft weer eens kans gezien
door twee politieke aanslagen de aandacht
op zich vestigen. Nu zijn politieke aanslagen
daar een chronisch voorkomend verschijnsel,
dat zich op vrijwel geregelde tyden pleegt
te herhalen, al of niet met meer of minder
succes. Gezien het feit dat men daar zyn
voortdurende training doormaakt wat het
hanteeren der revolvers betreft, wekt het
verwondering dat de slachtoffers dezer aan
slagen er nog altijd zoo betrekkelijk gunstig
afkomen, een enkele uitzondering daarge
laten.
Aan den vooravónd der verkiezingen in
Brazilië werd de vice-president, Mello Vianna.
tijdens een verkiezingsrelletje door eenige
revolverschoten gewond, terwijl de nieuwe
Mexicaansche president, Ortiz Rubio reeds
direct «na de plechtige installatie als presi
dent by het verlaten van het groote nationale
stadion aan een revolveraanslag bloot stond,
waardoor hij eenige onbeduidende verwon
dingen opliep, terwyi eveneens eenige leden
van zijn gevolg onbeteekende kwetsuren
opliepen. De dader, een jeugdige jongeman,
werd direct gearresteerd en opgesloten, ter
wijl veiligheidshalve talrijke arrestaties heb
ben plaats gehad. Intusschen is men dit reeds
bijna weer vergeten in Mexico en is de rust
volkomen hersteld.
Nu we het over talryke arrestaties hebben
nog een en ander over Chicago, waar het
voor de bandieten een waar paradijs schynt
te zijn. Men telt daar een groot aantal ver
schillende benden van misdadigers, die
althans de loffelijke gewoonte hebben af en
toe een aantal concurrenten naar de andere
wereld te helpen. Dezer dagen zat Chicago
financieel in den put, h la Berlijn, er was
zelfs geen geld om het politiepersoneel uit
te betalen en dit was mede oorzaak dat het
toezicht der politie op de misdadige onder
wereld eenigermate verzwakte. Van deze
gunstige gelegenheid maakten de heeren
direct een dankbaar gebruik en zoo vonden
er in één week tijd maar even twaalf moor
den plaats. Dit werd de autoriteiten in
Chicago toch wat al te bar en dus werd er
een geweldige actie op touw gezet en ging
men over tot de arrestatie van een kleine
duizend misdadigers. Amerika heeft naast
andere kampioenschappen er ook verschillen
de, waar de oude wereld zeker niet afgunstig
op behoeft te zyn.
De loonlijsten tooi de Ongevallenverzekering
en de bedriifstelling.
In December hebben, evenals in vorige
jaren, alle hoofden van ondernemingen, welke
volgens de Ongevallenwet 1921 verzekerinys-
plichtig zyn, de loonlijsten voor 1930 ont
vangen.
De lijsten wyken in zooverre van de ge
bruikelijke af, dat enkele vragen eenigszins
gew|jzigd zijn en dat aan de loonlijsten over
het tweede halfjaar een uitslaand vel ge
hecht is, waarop een aantal nieuwe vrageD
voorkomen, uitsluitend op den toestand op
31 December 1930 betrekking hebbende.
mee aan tafel komen?"
Ik was op het punt dit driftig af te slaan, maar
nu zag ik hare oogen zoo smeekend, zoo angstig
op mij gevestigd, terwijl zij de bevende vingers
verlegen in elkander draaide. „Ja, mama," zeide
ik, „natuurlijk kom ik boven." Ik mocht haar
niet verlaten, geen oogenblik zelfs. Al de moeilijk
heden met haar te dragen was immers het eenige,
wat mij in mijn jong, al zoo dor leven overbleef.
„Ik heb een boodschap aan de freule gestuurd
om bij ons te komen eten; 't is dan minder ge
dwongen. Kom niet te vroeg boven, de Brank-
witzen
„Och, die Brankwitzen!"
„Ze zijn straks aangekomen."
Ik zweeg. Mama streek mij met haar bevende
,hand over de wang en ging vervolgens heen. De
nicht hielp mij met aankleeden. In huis was 't ge
weldig druk; het gehamer van behangers, die hier
en daar gordijnen vastspijkerden, het stemmen
van den grooten vleugel in de verte al die ge
luiden drongen als scherpe messen in mijn klop
pende slapen. Over het anders zoo stille voorplein
kwamen nu allerlei menschen met manden en
pakken, de postwagen hield voor de deur stil en
uit de oranjerie werden bloemen en planten aan
gedragen. De electrische schellen, die mijn stief
vader door het geheele huis had laten aanbrengen,
klonken telkens door de gangen en portalen, soms
zoo schel en aanhoudend, dat ik wanhopig de han
den voor de ooren hield. In de keuken werd met
porselein gerammeld, alsof 't er niet op aan kwam,
hoeveel scherven er overbleven na volbracht dag
werk kortom, al de drukte en het rumoer, die
een groot feest voorafgaan, lieten zich maar al te
duidelijk vernemen.
INGEZONDEN M£DEDEELING.
Ontmoet ge wel eens
iemand,die zegt: „Ik houd
niet van een pijp tabak?"
Laat hem eens kennis
maken met
Spoedig zal hij tot een
echten Tiefhebberzijn be
keerd en U dankbaar zijn
voor den goeden raad.
Verder zLjn deze looniysten op gekleurd pa
pier gedrukt.
De reden van deze bijzonderheid is door
den Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid in een, de loonlijsten begeleidend
schrijven uiteengezet Er zal n 1., indien
het wetsontwerp, dat de Regeering voor
nemens is binnenkort in te dieDen, tot wet
verheven wordt, op 31 December 1930 een
bedryfstelling plaats hebben. In anderelan
den moeten de ondernemers voor de bedrijfs-
telling speciale vragenlijsten invullen, doch
in Nederland zal, voor zoover de verzekerings-
plichtige ondernemingen betreft, ook naar
aanleiding van de te dien opzichte door de
ondernemersorganisaties geuite wenschen,
gebruik gemaakt worden van de loonlijsten
voor de Ongevallenverzekering Daardoor
wordt het afzonderiyk vragen van gegevens
voorkomen. Deze methode, welke o.a ar
beidsbesparing voor de bedryfshoofden ten
doel heeft, kan echter alleen dan met. suc
ces worden toegepast. iDdien de loonlijsten
juist en volledig ingevuld worden. De Raden
van Arbeid zijn aangewezen om het noodige
toezicht op de invulling der loonlijsten te
houden en alle gewenschte inlichtingen te
verstrekken. Onjuiste, onvolledige of slor
dige invulling zal tengevolge hebben, dat
schriftelijk of mondeling nadere inlichtingen
moeten worden verstrekt, een werk. dat
t.y d en geld kost. Daarom wordt een ernstig
Buiten stond de zon aan een helderblauwen
hemel en deed met haar warmen adem de sneeuw
van de kerk smelten; soms viel een kleine lawine
van het dak, die de kraaien verschrikt romdom
den toren deed opvliegen. Ik opende het venster,
een zoele lucht woei mij tegen, een voorbarige
aankondiging van de lente, een bedrieglijk fluiste
ren van een beteren tijd. Hoever waren lente en
geluk verwijderd!
Tegen twee uur kwam freule Degenberg. Ik ging
haar tegemoet tot in de gang, die nauwelijk te
herkennen was met haar groene guirlandes, waar-
tusschen bonte lampions, vlaggetjes en gekleurde
linten waren aangebracht.
„Neen, maar," zeide de freule, „'t is prachtig!
Je moeder heeft mij gesommeerd om te komen,
gansje, 't Is soms noodig ergens een vogelverschrik
ker te plaatsen. Maar hoe slecht ziet gij er uit!
Wel, kind, ge hebt anders toch moed genoeg in het
lijf 't hoofd omhoog! En vergeet niet, ik bemoei-
mij met niets en laat je in alles je gang gaan."
Zij omspande mijn pols met haar groote hand
en schudde dezen, als om mij op te vroolijken.
Kom aan dan maar naar ons diplomatiek diner!"
Mijn stiefvader keek verbaasd op, toen de freule
bij mama binnentrad, waar ik Olga Selman en
haar broer reeds aantrof.
„Neem me niet kwalijk, Wolmeijer," riep zij,
„dat ik je zoo op eens kom overvallen, maar Jose
phine heeft erge hoofdpijn en is niet in staat om
vandaag voor mijn maag te zorgen. Nu dacht ik,
de Wolmeijers zullen wel een bord soep voor mij
overhebben. Dan zal ik eens zien of 't waar is, dat
ik altijd een plaats aan hun gedekte tafel vind."
(Wordt vervolgd.)