ZATERDAG
26 OCTOBER 1929
DOOR EENS ANDERS SCHULD.
Handwortdjes
Iedere lepel KelpE
Grossier: Firma A. L. VERBRUGGE, IHiddeiiiarnis
Prijs per kwartaal f 1,—
Losse nummers 0,076
ADVERTENTIËN
van 16 regels 1,20
Elke regel meer 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en Dienstaanvragen
f 1,per plaatsing tot een maximum
van 10 regels, elke regel meer 15 cent.
Dit blad verschijnt iederen
Woensdag- en Zaterdagmorgen.
Het wordt uitgegeven door de
N.V. Uitgeversmaatschappij
„Onze Eilanden", Tel. Int. No. 15
Voorstraat Middelharnis.
11E JAARGANG. - N°!. 100
EERSTE BLAl)
Week-rev«*e.
Binnenland.
De lugubere moordzaak in den Bljjdorp-
schen Polder onder Rotterdam ia in een
nieuw stadium gekomen, door de arrestatie
van den vermoedelijken dader te Heerlen.
De gearresteerde is een zwervend planten
en bioemkoopman, die ook buiten deze zaak
om nog een en ander met de justitie heeft
te vereffenen. Door de politie is in deze zaak
voor de eerste maal gebruik gemaakt van
een nieuw strijdmiddel tegen verdachten,
n.l. een geheime circulaire aan politie-auto-
riteiten, met het doel op een aangegeven
tijdstip gelijktijdig over bet geheele land
een onderzoek in logementen en dergelijke
in te stellen. Voor de uitvoering dezer ge
heime circulaire over het geheele land werd
toegepast, heeft de recherche te Heerlen den
verdachte reeds gearresteerd en naar Rotter
dam overgebracht. De verdachte, een zekere
Visser, zich ook wel noemende Huisman,
bljjft tot heden hardnekkig ontkennen, doch
zijn afgelegde verklaringen zijn op verschil
lende punten met elkaar in strijd, terwijl
het door hem opgegeven alibi eveneens on
voldoende is gebleken. Het onderzoek wordt
vergemakkelijkt en tevens bemoeilijkt door
de medewerking van het publiek. Heel wat
der afgelegde verklaringen van verschillende
getuigen blijken soms na tljdroovende on
derzoekingen volkomen waardeloos te zijn.
Doordat Visser reeds voor de uitvoering
der verzonden geheime circulaire was gear
resteerd, is de uitvoering van een onderzoek
over het geheele land afgelast. Deze maat
regel valt te betreuren, want naar alle
waarschijnlijkheid was er dan een flinke
opruiming gehouden van individuen, die
nog een en ander met de justitie te ver
rekenen hebben, doch die zich hieraan om
zeer begrijpelijke reden liever onttrekken.
Te Delft, waar de politie toch besloot om
een onderzoek in de logementen aldaar in
te stellen leverde dit het verrassende resul
taat op, dat een reeds jaren gezochte en in
het politieblad gesignaleerde oplichter kon
worden gearresteerd.
Het is eigenlijk een heele serie moord
zaken, welke deze week de belangstelling
vragen. Het Bossche Hof heeft dezer dagen
een meineedszaakje, een nasleep van den
bloedigen Kerstnacht van Culemborg, be
handeld, terwijl te Rotterdam de moord
zaak Lans opnieuw aan het rollen is. De be
langstelling voor deze zaak is aanmerkelijk
geluwd en dank zjj de maatregelen is het
aantal bezoekers iets beperkt. Het is ook
niet gewenscht dat dergelijke zaken opeen
soort publieke vermakelijkheid gaan gelijken,
zij het dan van een zeer lugubere soort. In
deze moordgeschiedenis bestrijden de des
kundigen elkaar het hardst, terwijl de
hoogere politiè-autoriteiten de verklaringen
van een der agenten als onbetrouwbaar heb
ben gebrandmerkt. Waarom zoo'n onbetrouw
bare agent dan niet eerder uit politiedienst
wordt verwijderd en waarom zulks reeds
niet lang is geschied, dat zijn vragen waar
op tot heden nog steeds geen antwoord is
gegeven.
FEUILLETON.
W. HEIMBURG.
VERTALING VAN HERMINE.
(Geautoriseerde uitgave van D. Bolle.)
22)
„Ik drink nog op iets anders," fluisterde mijns
heer van Brankwitz, mij diep in de oogen ziende,
en tikte met zijn glas tegen het mijne, dat kalm
op de tafel stond, waar 't ook bleef staan.
Ik had even de schouders opgehaald en het hoofd
trotsch in den nek geworpen.
Van tafel opstaande, vergaten wij elkander een
gezegenden maaltijd toe te wenschen. De koffie
werdt gebruikt in het tot een Truksche tent her
schapen kabinetje naast mama's boudoir. Mevrouw
Selman lag een sigarette rookende op de chaise-
longue, de freule zat met een groote grove brei
kous op een laag stoeltje, terwijl de heeren natuur
lijk ook rookten.
„Annelise, laat mij mijn levelingsstuk eens
hooren," verzocht de oude dame, en ik ging naar
de zijkamer om het Ochesenmenuet van Haudn
voor haar te spelen, dat zij in de tijden van Olim
eens met een prins als quatremains had voorge
dragen op een partij bij „papa den minister",
en dat de toovermacht bezat van haar in haar
prille jeugd terug ye verplaatsen.
Eensklaps strekte zich een breede, maar goed
Verdachte, de gewezen procuratiehouder
blqft hardnekkig zpn onschuld volhouden
en volhardt bij zijn reeds eerder afgelegde
verklaringen.
Ongeveer de heele beschaafde wereld heeft
het 50-jarig geboortefeest van de gloeilamp
gevierd, of maakt daartoe de noodige aan
stalten en ook Amsterdam heeft deze week
een groot lichtfestijn ter eere van Edison
georganiseerd, schitterende verlichtingen wa
ren aangebracht en de Amsterdammers en
duizenden uit de provincie hebben aan de
boorden van den Amstel een schitterend ge
slaagd verlicht watercorso bewonderd.
fri fSQe.!'S f Wybert-tabletten on-
/w», der het oefenen ter
bescherming van de
keel, vóór het op
treden ter zuivering
van de stem.
(Adv.)
Buitenland.
De groote verrassing, aangenaam was het
niet, is de plotselinge val van het ministerie
Briand geweest. Deze tijding kwam eigenlijk
wel een beetje al te onverwacht. Dat er hier
en daar onder de Franschen ontevredenheid
heerschte tegen de regeering was wel bekend,
doch vrijwel niemand zal een val hebben
verwacht, voor de bekrachtiging van het
plan Young. In rechtsche kringen is men
in Frankrijk ongerust over de toegevende
houding tegenover Duitschland en wenscht
men vooral wat de ontruiming betreft veel
betere waarborgen dan tot heden door
Briand zijn aanvaard. De radicalen waren
eveneens ontevreden, om redenen van meer
binnenlandschen aard en hun voorstel om
15 November over de buitenlandsche politiek
een interpellatie te houden, waartegen
Briand zich met kracht verzette en waarom
hij de kwestie van vertrouwen stelde, werd
hem noodlottig. De regeering bleef met elf
stemmen in de meerderheid en diende daarop
haar ontslag in, welk ontslag is aanvaard.
Het afgetreden kabinet blijft met de afdoe
ning der loopende zaken belast, totdat een
nieuw ministerie in elkaar is getimmerd,
waaraan inmiddels reeds druk wordt ge
werkt als dit wordt neergeschreven en dat
naar alle waarschijnlijkheid reeds zal zijn
voltooid, indien het de lezers onder de oogen
komt. In dit nieuwe ministerie zal naar alle
waarschijnlpheid Briand wel als minister
van Buitenlandsche Zaken optreden, zoodat
er van ingrijpende wijzigingen op het gebied
der buitenlandsche politiek geen sprake is.
Iets dergelijks is onder de gegeven omstan-
doen pijn bij den arbeid en leiden
vaak tot verzwering of bloed
vergiftiging Reinig ze altijd dade
lijk en behandel ze verder met
Doos 30-60-90 ct. PUROL
(Adv.)
gesoigneerde manshand over zijn schouder uit en
sloeg het muziekblad om.
„Dank ui Maar dat doe ik liever zelf!" zeide ik
luid.
„Waarom zijt ge toch zoo vijandig, freule Anne
lise?" klonk 't nu fluisterend achter mij. „Als ge
eens wist, hoe ik mij verheugd heb u weerom te
zien sedert dien dag, toen ik de eer en het genoegen
had uw tafelbuurman te zijniOij waart verrukkelijk
op dien trouwdag, zoo wild als een zigeuner en
toch zoo lief zoo innig lief. Ik zeide tot mijn zus
ter, toen ik te Berlijn terugkwam, „Olga," zeide
ik, „ge kunt niet gelooven, wat die kleine par
don die jonge dame een karakter, een ras
een
Boem! Boem! Boem! trommelde ik de drie
slotakkoorden, sloeg het deksel van den vleugel
dicht, stond op en liep de deur uit.
Ik had geheel vergeten, dat ik bij mijzelve de
belofte had afgelegd ter wille van mama wat
vriendelijk te zijn maar dót kon ze toch niet
verlangen, dat ik zulken onzin mee aanhoorde!
't Was compleet een liefdesverklaring, althans een
mooie inleiding daartoe maar allesbehalve
uitlokkend. De beste plaats in het heele huis was
toch maar altijd mijn eenzame benedenkamer, het
verstandigste gezelschap dat van mijn goede oude
beschermengel, die ik dien avond in deze hoe
danigheid evenwel nog niet kende.
„Gelukkig!" zeide ik, toen ik vóór de oude vrouw
stond, die bij het licht van haar eenvoudige
petroleumlamp in haar kleine kamer aan de tafel
zat. „Daar boven is 't niet om uit te houden,
nicht! Mama ziet er uit, alsof zij elk oogenblik in
tranen zal losbarsten net een onweerswolk
en die mevrouw Selman, geboren van Brankwitz,
digheden ook geheel onmogelijk. Berlijn heeft
deze ontwikkeling der politieke toestand te
Parys met ongewone belangstelling gevolgd,
misschien ook wel met een stevige dosis
zorg, doch indien Briand als minister van
Buitenlandsche Zaken in het nieuwe minis
terie terugkeert, dan zjjn de Berlijnsche
zorgen op dit punt weer verdwenen.
De Hugenbergianea hebben zich over dit
gebeuren natuurlijk niet weinig verheugd,
ofschoon deze heeren anders al heel weinig
redenen hebben om verheugd te zijn. De
groote politieke veldslag over het „Volksbe-
gehren" is in vollen gang en hierbij ziet het
er voor Hugenberg niet al te best uit. Zooals
de lezer zich nog wel zal herinneren valt
de stemming over het Volksbegehren van
16 tot 29 October. Voor en tegenstanders
gaan elkaar daarbij heftig te lijf, niet alleen
met ingezonden stukken, artikelen in partij
bladen, doch zoo noodig met veel meer door
slaande argumenten. Boksbeugels, gummi
knuppels en meer dezer hardhandige argu
menten worden meer dan eens gebruikt door
heftige politieke tinnegieters, die de afdroog-
sport beoefenen.
senkirchen met 341.000 inwoners slechts
634, te Essen met 634.000 inwoners slechts
769, enz. In het Roergebied verkreeg volgens
de opgaven in een aantal steden met te samen
3 millioen inwoners en ongeveer 2 millioen
stemgerechtigden, Volksbegehren in de eerste
drie dagen het geringe aantal van 3365 stem
men. Voor noch tegenstanders hadden een
dergelijke verhouding mogelijk geacht om
Hugenberg loopt groot gevaar leeljjk in de
klem te komen. Indien dit fiasco zoo groot
wordt, dan doet dit ernstig afbreuk aan zijn
prestige, er beerscht toch al groote onte
vredenheid onder zijn aanhangers en dan
bestaat er niet geringe kans, dat dit politieke
haantje, uitblinkend in een vervaarlijk ge-
kraai, zfjn rol voorioopig heeft uitgespeeld.
Er loopen reeds geruchten over een nieuwe
groepeering, over de vorming van een groote
middenpartijDe ontevreden Duitsch-nationa-
len zoeken contact met den rechtervleugel der
Duitsche Volkspartij, doch al deze pogingen
bevinden zich nog in het eerste stadium van
ontwikkeling. Loopt het op een zware neder
laag voor Hugenberg uit, de kans is zeer
groot, dan is het waarschijnlijk dat hij als
leider heeft afgedaan en dat den verleden
jaar verstooten graaf Westarp opnieuw een
om IW 'oeu,wd.heid te Ketlmeereri,
Koe-st te tsecLaren, LU*/ etdem.
KcAit-igaorgeineri te s/er^terl^-t: near-n
Abdij-sirooio
(Adv. in Blokschrift)
Reeds geruimen tijd hadden Hugenberg en
vrienden met het aan den gang zijnde Volks
begehren gedreigd, nu dit uitspelend als
een soort boeman, doch nu dit vieze reclame
zaakje aan het hobbelen is, is het eerder
een boeman voor Hugenberg zelf, dan voor
de regeering. Geheel en al ongegrond was
de zorg der regeering niet-, want Duitsch-
nationalen, Landbund, Nationaal-socialisten
en nog twee kleine politieke partijtjes, welke
achter dit Volksbegehren staan, hebben In
1928 in totaal ruim 6 millioen stemmen
behaald en in eerste instantie zijn voor het
welslagen van dit Volksbegehren slechts een
kleine 4 millioen stemmen noodig. Hugen
berg beschikt bovendien over een groot aantal
bladen, die zich natuurlijk beijveren de lezers
zooveel mogelijk te bewerken, terwijl boven
dien verder belangrijke fondsen voor een
groote reclamecampagne bijeengebracht wa
ren. Alleen Frits Thjjssen, de groote industri
eel, moet voor deze beweging maar eventjes
750.000 mark beschikbaar hebben gesteld.
De tot heden bekend geworden cijfers
wijzen evenwel op een geweldig fiasco. Tot
heden verzwegen de bladen vanHugeüberg
dan ook de voorloopige uitslagen der eerste
dagen, een houding die gemakkelijk te be
grijpen, is indien men de uitslagen der eerste
drie dagen onder de oogen krijgt. Eenige
dezer uitslagen laten we hier volgen:
Te Bochum met 818.000 inwoners werd
de eerste drie dagen slechts 509 stemmen
voor het Volksbegehren uitgebracht, te Gel-
zooals er altijd bijgevoegd wordt, moest door de
politie verwijderd worden, zoo geparfumeerd als
ze is! Haar broer heeft den „kleinen Hofmaker in
het vestjeszakje, of de kunst om zich bij dames
bemind te maken" van buiten geleefd en wil de
theorie nu eens bij mij in praktijk brengen. En
tante Degenberg zit er bij, niet wetende wat ze
van dat alles zeggen zal."
„Ge hadt 't moeten uithouden, Anneliseke; 't zet
anders maar kwaad bloed. Ga weer naar boven!
Bedenk, wat ge aan mama hebt beloofd!"
Maar ik volgde mijn eigen zin en bleef. Ik kreeg
een stoel, ging naast de oude vrouw zitten, en
lokte daardoor een onweer uit, dat wel is waar al
lang dreigend aan de lucht had gestaan, maar zich
nu plotseling over mijn restje vrede en geluk uit
stortte.
Nicht Hemel had namelijk in haar latafel ge
schommeld; allerlei boeken en saamgebonden
pakjes brieven lagen vóór haar op tafel. Een oud
schoolpetje met blauwe en witte strepen, erg
gehavend door wind en weer, had zij over haar
linkerhand getrokken en streek juist met de rechter
als liefkozend daarover heen en weder, toen de
deur van het woonvertrek krakend en dreunend
werd dichtgeworpen en de heer des huizes met
luiden, haastigen stap ons idyllisch verblijf binnen-
stommelde. Waarschijnlijk had hij nog juist kun
nen hooren, dat ik vroeg of die pet eens aan Robert
Nordman had toebehoord?
De nicht bleef op haar stoel zitten stil en ont
hutst.
„Dus zit gij hier?" vroeg hij mij. „Ik moet je
verzoeken, je weer bij het gezelschap boven te
voegen. Ge" zijt geen kind meer, ge zijt een vol
wassen dochter in mijn huis, en ik kan eischen,
kans zal kragen om de partij bijeen te hou
den en voor uiteenvallen te behoeden.
Er is de laatste weken aan verschillende
groote effectenbeurzen een groote opruiming
gehouden, waarbij tientallen verliezende suk
kels hun dierbare duiten in de zakken van
de slimmeren zagen verdwijnen. Niet alleen
aan de Amsterdamsche beurs zijn tientallen
uitgekleed, met 'toog op den naderenden
winter is zulks dubbel onaangenaam, doch
ook aan de buitenlandsche beurzen zjjn zeer
harde tikken uitgedeeld, vooral te Berlijn is
het raak geweest.
Menigeen maakt graag een klein gokje en
ongelukkig de zwakke beenen die er dan de
eerste maal met winst uitkomen. De onder
nomen gokjes worden dan steeds omvang
rijker en als de bom barst dan zyn de ver
liezen geweldig. Aan de Berlijnsche beurs
zijn tientallen financieelen afgeslacht en velen
komen hierdoor in een moeilijke positie.
Een bekend notaris en advocaat, die met
het geld zijner clientele heeft gegokt en des
wege eveneens in de kou kwam heeft het
nu veiliger gevonden het vaderland met be
kwamen spoed te verlaten. Zijn tekorten
beloopen naar schatting reeds meer dan 5
millioen. Deze notaris-advocaat heeft aan
zijn zuster geschreven dat hij zich met zijn
vrouw buiten Berlijn van het leven wenschte
te berooven, doch nadien is reeds uitgelekt
dat hijde noodige papieren had aangevraagd
dat gij ten opzichte van dat huis je plichten ver
vult. 't Verwondert mij zeer. Annelise, dat gij
het gewauwel met zoo'n oude vrouw boven een
beschaafd gesprek schijnt te verkiezen! Aan dien
dwazen vertrouwelijken omgang met nicht Hemel
zal ik een eind maken. Zij zet vrouw en kind tegen
mij op, zooals ze vroeger mijn overleden vrouw en
mijn neef tegen mij heeft opgestookt. Daaraan
moet een eind komen! Morgen pakt gij je boeltje,"
dus wendde hij zich tot de oude vrouw, die opge
sprongen was en in stomme ontzetting de handen
in elkander sloeg. „Ge kunt naar Langenwalde
gaan en in den molen wonen, zooals al lang be
paald is, dat gij op je ouden dag zoudt doen. Hier
zult ge in geen geval meer onheil stichten!"
Nu moest hij even uitblazen, veegde zijn knijp
bril op zijn mouw af en zag ons beiden een poosje
met vernietigende blikken aan. Eindelijk wendde
hij zich naar de deur.
„Wolmeijer, wat bezielt je toch?" vroeg de
oude nicht nu met bevende stem. „Wanneer heb
ik ooit in je nadeel gesproken? Ik heb gezwegen,
altijd gezwegen, dat weet gij beter dan ieder
ander."
„Ik heb volstrekt niet noodig dat ge zwijgt! viel
hij uit, op zijn schreden terugkomend. „Hoort ge!"
„Wel nu," hernam de nicht, „hoe kan ik dan
stoken en ophitsen? Zoolang ik leef, heeft niemand
mij dit nog ooit verweten. Maar ik kan wel gaan
morgen aan den dag kan ik gaan wil ik graag
gaan. Ge hebt gelijk, Wolmeijer 7— 't is beter!" Zij
streek met den rug van de hand over het voor
hoofd en begon toen met bevende vingers haar
weinige armzalige herinneringen bijeen te pakken.
„Zeg eens, Annelise, heb ik je ooit tegen iemand
opgestookt?" vroeg zij, meenende dat hij het
INGEZONDEN MEDEDEELING.
voor buitenlandsch verblijf en gezien de
hoogte tekorten zal er nog wel een en ander
voor een gezellig reisje overschieten.
Al deze min of meer ernstige financieels
schandaaltjes, vroeger waren ze minstens
even erg en talrijk doch stonden er meer
doofpotten klaar, vallen in het niet bij de
geweldige dranksmokkelarlj in Amerika.
Honderden millioen dollars worden in de
Vereenigde Staten uitgegeven om de drank-
smokkelarij den kop in te drukken. De be
reikte resultaten zijn betrekkelijk heel mager,
al boekt af en toe de met de controle be
laste ambtenaren een klein succesje. Dezer
dagen hebben ze een der grootste benden
onschadelijk gemaakt, daarbij een omvangrijk
materiaal in beslag nemend en de hoofd
personen arresteerend. Deze bende was uit
stekend georganiseerd, modern bewapend,
beschikte o.a. over snel varende motorboo
ten, bewapend met mitrailleurs en lichte
kannonnen en had zelfs een eigen radio
station, waardoor smokkelschepen draadloos
werden gewaarschuwd, ais de kust veilig
was. De borrel zal na de arrestatie dezer
bende natuurlijk nog weer duurder worden
in Amerika, zoodat de prikkel om dit lucra
tieve bedrflf uit te oefenen steeds grooter
wordt.
Nauwelijks zijn we den triomfantelijken
tocht van den Zeppelin vergeten, we vergeten
immers ook snel, of de EngelsGhen hebben
reeds geslaagde proefvluchten met een nog
grooter luchtschip ondernomen en waar
schijnlijk zullen we ook dit Engelsche lucht
monster hier kunnen bewonderen.
De nieuwste attractie op vlieggebied is
evenwel geweest de proefvlucht met de
„Dox" het grootste vliegschip ter wereld,
een product van de Dornier-fabrieken, be-
hoorende tot het bekende Zeppelin-concern.
Dit moderne luchtmonster met een lengte
van 40, breedte van 48 en een hoogte van
6 Meter, biedt plaats aan 100 passagiers,
heeft twaalf motoren die gezamenlijk een
vertrek al verlaten had.
„Nooit, neen, nooit!" barstte ik uit, nog nauwe
lijks in staat om mij te beheerschen. „En ik zou
mij ook nooit en door niemand laten opstoken, ik
doe wat ik als recht erken." En ik balde de handen
tot vuisten en vestigde de oogen fonkelend van
toorn op den man, die in al het gevoel van zijn
meerderheid schouderophalend op mij neerzag
„Binnen vijf minuten wacht ik je boven; Brank
witz wil een quatremains met je spelen."
Ik antwoordde niet.
Nu riep de nicht hem nogmaals van den drempel
terug.
„Ge zijt boos naar aanleiding van Brankwitz,
Wolmeijer! Ja, en toch, al stond ik op het oogen
blik voor de rechtbank, dan zou ik niets anders
kunnen doen dan herhalen wat ik van morgen tot
Annelise's moeder heb gezegd, dat hij een dagdief
is, even knap om zijn geld door te brengen als zijn
vader om 't bijeen te schrapen, en dat zijn zuster
geen omgang is voor je vrouw en nog veel minder
voor Annelise. Dit zeg ik nu nóg eens ten aan-
hooren van Annelise, omdat ik nu tóch weg moet
en gaarne zou willen, dat zij wist, hoe ik over die
gasten boven denk. Nu, morgen zal ik op mijn tijd
vertrekken, Wolmeijer, daar kunt ge stellig op
aan."
En ze greep mij bij den arm. „Ga nu gauw naar
boven, Annelise; mama wacht. Ge behoeft geen
angst te hebben, ga maar, ik heb nog een woordje
met hem te spreken." Zij schoof mij voorbij den
man van mijne moeder, sloot de deur achter mij
en v bleef met hem alleen.
(Wordt vervolgd)