„Hotel-Restaurant SIMONS"
PUROL er op
Ingezonden Stukken
LOGEEREN
BOERENVISMARKT 12, bij de Groote Kerk
te ROTTERDAM,
PIET SIMONS zorgt voor U
Geeft U op als Abonné.
JEUGDHOEKJE
Pastor en pokken.
5
ONZE EILANDENjjVAN ZATERDAG 12 OCTOBER 1929.
Verslag van de vergadering van
den Raad der Gemeente NIEUWE
TONGE, op Woensdag 9 October
des namiddags twee uur.
Voorzitter Burgemeester Sterk. Afwezig
Visbeen en Van der Vliet.
De voorzitter opende de vergadering met
gebed, waarna de notulen der laatste ver
gadering werden voorgelezen en onveranderd
goedgekeurd.
Ingekomen stukken.
Een schrijven van W. Drooger dat hij zijn
benoeming tot derde monteur aan de Motor
brandspuit aanneemt. Voorzitter deelde mede
dat door de andere monteurs mondeling de
mededeeling is gedaan dat zij hun benoe
ming aanvaarden.
Procesverbaal van de kasopname bp den
Gemeente-Ontvanger, waaruit bleek dat op
27 Sept. j.l. in kas was een bedrag van
707,29 overeenkomstig boeken en be
scheiden.
Een schrijven van de Gemeente Middel-
harnis over de regeling van de vergoeding
van het U.L.O. Daarin werd alsnog verzocht
toe te treden tot de gemeenschappelijke
regeling evenals de andere gemeenten. Dat
zij bevoegd is de leerlingen te weigeren uit
deze gemeente indien niet in de kosten wordt
bijgedragen.
B. en W. stelden voor dit stuk zonder
meer voor kennisgeving aan te nemen, het
geen alzoo geschiedde.
Op een verzoek van de DistriGts-arbeids-
beurs om subsidie werd afwijzend beschikt.
Besloten werd het aangaan van eengeld-
leening groot 30.000,— voor de gasfabriek,
waarvan het aandeel voor deze gemeente
zal bedragen 4S50,—
Voorzitter deelde nog mede dat over het
vorig jaar de exploitatie-rekening zich wat
gunstiger laat aanzien. Er zal een verlies
zijn van 700,— en over dit jaar zal er
waarschijnlijk geen verlies zijn.
Een schrijven was nog ingekomen van de
commissie van advies inzake de uitbreiding
van de plaatsen.
Deze commissie heeft inderdaad de ge
meente bezocht en de mogelijkheden bespro
ken. Gezien Ged. aan de Prov. Staten hebben
voorgesteld om den provincialen weg door te
trekken langs Nelisse, zoo naar den Oude
Tongschendjjk, leek het deze commissie ge-
wenscht om de uitbreiding in die richting
ook te zoeken. Ik heb den heer van Boeien
gevraagd of hij een uitbreidingsplan kon ont
werpen en daarop hebben w(j nog geen ant
woord gehad1.
Ons rest dus momenteel niets als voor-
loopig besprekingen te gaan voeren met de
Diaconie over den aankoop van het land
aldaar.
Van Nieuwenhuijze meende dat er alleen
aan de bestaande en te maken wegen ge
bouwd moet worden om een weinig orde te
scheppen in den bouw en de vorming der
gemeente.
Voorzitter zeide dat destijds met het kerk
bestuur onderhandelingen zijn aangeknoopt
over den koop van grond, doch daarvan
wilde men toen niets weten. Nu is het weer
voor een aantal jaren verhuurd, dus kunnen
wp er niet anders aankomen dan langs den
pijnlijken weg van onteigening.
Kroon zeide dat indien de Prov. onder
aan den djjk komt de Burg. Overdorpstraat
dan doorgetrokken kan worden. Dit kon
thans niet omdat men een te langen oprit
kreeg naar den dijk. Dit komt dan te ver
vallen.
Voorzitter zeide dat de gemeente dan het
Korteweegje wel weer terug zal krijgen als
dat voorstel doorgaat.
Daarop werd het besluit vastgesteld van
de rooilijn langs de Prov. wegen.
Van Ged. Staten was nog een schrijven
ingekomen waarin werd medegedeeld, dat
van alle gemeente-ambtenaren pensioens
bijdrage verhaald moet worden.
B. en W. stelden daarop voor om de sala
rissen van de lagere ambtenaren der ge
meente, waarvan tot heden geen pensioens
bijdrage werd verhaald te verhoogen met een
gelijk bedrag als wat aan pensioenbijdrage
gestort moet worden. Alzoo werd besloten.
Van Nieuwenhuijze meende dat dit wel
wat eenzijdig was, zij genieten toch ook de
voordeelen van het pensioen.
Nelisse vroeg of dit dan nog met terug
werkende kracht moest gebeuren.
Voorzitter zeide te zullen probeeren deze
regeling met ingang van 1 Jan. '30 van kracht
te laten zijn.
Daarna werd het voorstel van B. en W.
aaugenomen.
De gemeente-begrooting dienst '29 werd
met enkele af- en overschrijvingen gewijzigd.
B. en W. stelden voor het salaris van
Zwerus te verhoogen van ƒ450,— op 500,—
omdat deze meer werk heeft gekregen door
het Gymnastieklokaal.
Alzoo werd besloten.
De voorzitter deelde mede dat ten opzichte
van de watervoorziening bij brand een rege
ling is getroffen. Met Nelisse is die zaak onder
zocht en heeft het terrein gewaterpast, en
met het aanbrengen van een paar buizen
onder het Korteweegje door en het leggen
van een paar dammen is die zaak klaar. De
pas geslagen nortonpomp geeft voldoende
water om ook die slooten van een 75 c.M.
water te voorzien. De kosten zullen bedragen
133,— bij buizen van 20 c.M. en ƒ160,—
bij 30 c.M". buizen. Besloten werd dit werk
uit te voeren.
Van het bestuur der muziekvereeniging
was een verzoek ingekomen om een vastte
tent te plaatsen aan den Ring nabij het
huis van het Hoofd der School.
B. en W. stelden voor, gezien het dan een
verkeersobstakel zal worden hierop afwijzend
te beschikken.
Van Nieuwenhuijze meende dat indien
men een tent maakt van 5 M. straal en deze
een weinig over de Kerkgracht bouwt er
geen verkeersbelemmering zal plaats hebben.
Van Alphen meende dat het geen plaats
was, zoo kort by de Kerk. "We hebben het
gezien dat er feest en bidstond tegelijk was
en dan is het voor de kerkgangers hinderlijk.
Voorzitter. Die zaak kunnen wij beter
laten rusten, die is voorbij en het is af te
keuren apart kerk te houden als de muziek
daar een uitvoering geeft.
Nelisse zeide zijn medewerking niet te
kunnen verleenen daar de tent te plaats
het is eenmaal te kort bij de Kerk. Is de
Kerkgracht ook niet van de Kerk dus daar
zouden zij dan toch ook nog vergunning van
moeten hebben om die over de gracht te
bouwen.
Van Nieuwenhuijze! Daar behoeven ze
natuurlijk niet te komen.
Voorzitter zeide van de plannen niets af
te weten en stelde daarna voor dit verzoek
nader te behandelen en de vereeniging eerst
gelegenheid te geven haar plan nader uiteen
te zetten.
Alzoo werd besloten.
Aangeboden werd de gemeentebegrobting
dienst '30. De cijfers waren nog niet bekend,
volgens mededeeling van den voorzitter.
De voorzitter deelde mede dat gezien het
saldo van '28 er eigenlijk geen belasting
geheven behoefde te worden, doch omdat de
finantien voor '31 wel heffing behoeven stelde
spreker voor toch dit jaar ook een heffing
te doen.
Vaststellingen rekeningen '28.
De heer Nelisse, rapporteur der commissie
van onderzoek, deelde mede dat de commissie
geen opmerkingen had en derhalve adviseerde
tot goedkeuring over te gaan.
De gemeente-rekening werd vastgesteld in
ontvang op 84443,29£ en uitgaaf 67338,54$
alzoo in gewonen dienst met een batig slot
van 17104,76. Wat betreft den kapitaal-
dienst in ontvang met 7266,73 en uitgaaf
met 6902,87, alzoo met een batig saldo
van 363,66.
Ook de rekening van het Burgerlijk Arm
bestuur werd vastgesteld.
Van de N.V. Purfina te Den Haag was
een verzoek ingekomen om een bezinepomp
te plaatsen voor het café de Wit.
Voorzitter deelde mede dat de pomp op
eigen terrein komt te staan binnen het hek,
doch dat de tank op gemeentegrond zou
moeten komen.
Nelisse meende dat indien men daarvoor
vergunning gaf de boomen al daar onge
twijfeld zouden dood gaan. Spreker meende
dat er bovendien voldoende gelegenheid is
ter verkrijging van benzine, en dit dus niet
noodig was.
Van der Kroon meende dat het verkeer
ook belemmerd zou worden.
Van Nieuwenhuijze vond dat het goed is
als er concurrentie komt, doch was ook wel
van oordeel dat het plaatsen van die tank
juist voor den ingang van het café, dus
tusschen de boomen plaatsen.
B. en W. stelden voor op het verzoek af
wijzend te beschikken, waartoe werd besloten.
Tot onderwijzer werd benoemd de heer
A. Hagens te Dirksland en tot onderwijzeres
■Mej. I van den Burg tijdelijk alhier.
Rondvraag:
Nelisse vroeg beter toezicht in den Ring
tijdens de godsdienstoefening des avonds.
Zondagavond was het een gejoel en getier
waarvan de dienst hinder ondervond.
De veldwachter, als bode aanwezig, deelde
mede dat hij uit de berk was gegaan om
daaraan een einde te maken, ook tot hem
was het lawaai doorgedrongen.
Van der Kroon vroeg afdoende verbetering
van den Molendijk, daar de menschen in
den zomer stikken van stof en in den winter
omkomen in de modder.
Besloten werd dat B. en W. moesten uit
zien naar een goed procédé en daarvan de
kosten op te vragen.
Nelisse klaagde over de slooten achter
den Molendijk. IDie zitten vol modder en
geven geen water om bij brand te kunnen
blusschen. Spreker vroeg aan B. en W. om
stappen te doen daar tot rioleering te komen,
desnoods al moet de gemeente het geheel
alleen betalen, want 't is daar een onhoud
bare toestand.
Meerdere leden waren dit wel met Nelisse
eens.
Prince zeide destijds met de eigenaren
aldaar reeds over gesproken te hebben, doch
die hebben liever dat de sloot zoo blijft, ook
al is deze in een vervuilden toestand, daarom
ben ik er niet voor dat de gemeente dien boel
daar eens opknapt en heiningen zet ten
gerieve van die bewopers die er zelf niets
voor over hebben.
Nellisse zeide dat de dempinjf een algemeen
belang was en niet alleen voor die menschen.
'tls een poel van ongerechtigheden.
Nieuwenhuijze vroeg of de verlichting op
Battenoord nu voldoende was, waarop de
Voorzitter bevestigend antwoordde.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Dit moet Uw eerste gedachte zijn bij
Brand- en Snijwonden, Ontvellingen
en allerlei Huid.verwondingen
Het verzacht en geneest
(Adv.)
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Geachte Redactie,
Daar verscheidens lezers van uw blad ook
de N. R. Courant lezen, lijkt het mij niet
ondienstig ook hier een kleine uitéénzetting
te geven omtrent een critieb van den heer
Siegfried van Praag overt
Het Geslacht der Santeljano's.
Pijnlijk werd ik n.l. getroffen door ge
noemde recensie van den heer S. v. Praag
over dit werk. Deze critiek maakt sterk den
indruk zeer geforceerd, gezocht te zijn, uit
zucht of noodzaak óm te critiseeren.
Stellig had ik dan ook een protest van
elders tegen deze critiek verwacht, doch
blijkbaar bestaat er in de literaire wereld
geen hoog6r beroep tegen het veto van den
heer S. v. P. Met inspanning van alle krach
ten toch is het dezen gelukt enkele symp
tomen naar voren te brengen, die misschien
vanuit technisch oogpunt voor critiek in
aanmerking komen, doch dat is hierbij nog
geschied op een w(jze, dat de lezer ze naar
willekeur of naar gelang zijner verbeeldings
kracht kan kwalificeeren en deze negatieve
houding maakt het dubbel onaangenaam.
In werkelijkheid zouden de opgespoorde
symptomen door een ruimen geest worden
geïgnoreerd, uit waardeering voor het vele
goede. Men moet toGh den dorschenden os
niet muilbanden.
De kunstenaar in Santeijanos, die een
beschaving heeft doorgeworsteld in al haar
strophen en die eindigt, als gewoonlijk, met
het leed der teleurstelling, wil, mbet uiting
geven aan een gepijnigde ziel en wil, kan
niet loopen aan den leiband van een woor
denboek, grammatica oi literaire conventie;
hij laat ons niet lezeD, neen, hjj laat ons
drinken uit zijn ziel, die niet één snaartje
van het samengestelde menschelijk gemoed
onaangetokkeld laat; wij absorbeeren,zonder
ons bewust te zijn van de aanwezigheid
van woorden en zinnen. Een weinig geest
verwantschap ook nög zoo verre met
des schrijvers ziel is voldoende om zijn werk
te waardeeren als een kostelijk goed.
3 Wees niet bang voor wasschen en ver-
schoonen, die stichten hier geen kwaad maar
goed.
4. Bestrijd de koorts niet door koorts-
werende middelen, maar door afwasschingen.
5. Geef tegen den prikbelhoest bij 't
oudere kind kleine stukjes ijs. Stoom bij
het kleinere.
6. Zorg zooveel mogelijk voor voldoende
voedselopname.
7. Wapen U met geduld tegenover het
lastige humeur van de(n) kleine(n) zieke.
8. Leer het kind bij het snuiten het ééne
neusgat open te houden, infecteus vocht kan
anders in de verbindingsbuis tusschen neus
en oor komen.
9. Laat u niet misleiden door de schijn
bare gezondheid na den eersten koortsdag.
10. Beschouw het koortsvrije mazelen-
kind niet als volkomen gezond. De vatbaar
heid is gedurende eenigen tijd nog verhoogd.
en het gebruiken van een middagmaal
is eeti kwestie van vertrouwen.
DOE ZULKS IN HET HUIS WAAR
UW VOOROUDERS DIT DEDEN.
(Adv.)
Sommelsdijk, Oct. '29.
Binnenweg.
A. v. d. P.
Ais baby tieu maanden is.
Ongeveer in zijn tiende levensmaand tracht
baby zich al zelf op te richten. Het is echter
verkeerd het kindje rechtop te zetten vóór
het door eigen pogingen heeft getoond hiertoe
de kracht te bezitten. Niet zelden ontstaan
daardoor verkrommingen der wervelkolom
en stoornissen in de ontwikkeling van in
wendige organen. Evenmin moet men zich
haasten het kindje te doen loopen. Het moet
op den grond leeren kruipen en zelf opstaan.
Ook van te vroeg loopen kunnen alweer
ernstige vervormingen het gevolg zijn.
Het baden en wasschen van baby.
In het eerste levensjaar moet baby min
stens eenmaal daags in zuiver, lauw water
gedurende 5 minuten gebaad worden. Men
gebruikt voor het kind afzonderlijke wasch-
doekjes en handdoeken, speciaal voor het
bovenlijfje, andere voor het onderlijfje, andere
voor het ondergedeelte. Het water mag in
de eerste weken niet warmer zijn dan 28
graden Reamur (35 graden Celsius of 95
graden Fahrenheit), later iets minder warm.
Men gebruikt zuivere, niet te sterk geu
rende zeep.
Komt het kind uit het bad, dan wordt
het onmiddellijk geheel in een verwarmden
badhanddoek gewikkeldeerst den rug, daar
na de borst en vervolgens de overige ge
deelten afgedroogd.
Neusgaten en oortjes worden iederendag
schoongemaakt met een stukje watten, dat
eerst gedrenkt, tusschen de handen gerold
en dan voorzichtig een eindje in het oor of
het neusje gedraaid wordt en weer uitge
haald. Voor elk oortje wordt een nieuw watje
gebruikt, evenals voor elke neusopening. De
gebruikte watjes worden direct vernietigd.
Als baby hoest, als hij buikloop heeft of
ontsteking aan de oogjes, mag hij niet ge
baad worden.
Gedeeltelijke wasscbingen met lauw water
hebben plaats onmiddellijk en zoo dikwijls
als dit noodig is. Als een luier wordt afge
daan, moet het kindje daarna onmiddellijk
worden gewasschen.
Behalve dat het kindje 'smorgens na het
ontwaken wordt gewasschen, wordt het dit
ook gedaan des avonds vóór het slapen gaan.
Het wasschen en baden moet altijd geschie
den vóór de voeding.
Dr. A. K. W. Arntzenius.
Tien geboden voor oen „mazelen-moeder".
Onlangs gaf een bekend vrouwelijk arts
onderstaande tien geboden vooreen „mazelen-
moeder", d.w.z. een moeder die haar kinderen,
welke aan mazelen lijden, moet verzorgen
1. Voorkom zoo mogelijk de besmetting
voor het kind tusschen de 6 maanden en
6 jaar en het kind waarbij g(j reden hebt
te vreezen voor tuberculose.
2. Laat licht en lucht vr(j in de zieken
kamer komen. Maak de kamer niet warmer
dan 18 graden C.
RECHTBANK TE ROTTERDAM.
Strafzitting.
In een zaak van A. K., 57 jaar, garage
houder te Nieuw Helvoet, appellant van een
vonnis van den kantonrechter te Brielle,
waarbij hij wegens overtreding van de wet
op de openbare middelen van vervoer hij
had onder de gemeente Nieuw Helvoet ge
reden met een autobus, die niet door het
gemeentebestuur was goedgekeurd, was
veroordeeld tot ƒ.20 boete subs. 20 dagen
hechtenis, heeft het O.M. geëisebt bevestiging
van het vonnis.
Mr. Hoeffelman betoogde, dat verdachtes
verweer, dat de keuringsdienst voor auto'
te Rotterdam hem had laten berichten, dat
zijn bus niet meer gekeurd behoefde te wor
den, niet op ging. De dienst had eenvoudig
gezegd, om verdachte geen onnoodig geld te
laten uitgeven, dat die wagen niet gekeurd
zou worden, omdat ze toch zou worden
afgekeurd.
Mr. W. J. C. A. Nijgh vroeg veroordeeling
zonder toepassing van straf. Er is over deze
bus al zooveel te doen geweest, verdachte
is zonder waarschuwing geverbaliseerd en
heeft onmiddellijk de bus opgeruimd.
Verdachte beweert, dat de wagen niet
slecht was. Integendeel: ze was het neusje
van de autobussenzaken. Waarom ze dan
in Nieuw Helvoet niet op den weg mocht
komen, trad uie aan het licht.
De waarde van oud papier.
Gooit uw oude kranten en papieren niet
in den vuilnisbak, ze kunnen nog op ver
schillende manieren nuttig zyn. Wordt zoo'n
stapeltje kranten stevig met een touwtje
bijeen gebonden en een weinig met water
bevochtigd, dan geeft het, in 't midden van
uw keukenkachel geplaatst, een groote hitte.
Legt ge oude kranten onder het linoleum,
dan helpen ze dit langer goed te houden en
vormen tevens een zacht kussentje onder
uw voeten.
Ook is een tot een prop gemaakte krant
een uitstekend middel om ruiten te polijs
ten.
Mislukte inmaak.
Hier en daar zullen wol huisvrouwen zijn,
die op zekeren dag met misnoegen kijken
naar de flesschen sjalotten, komkommers,
augurken of andere vruchten en groenten,
die van den zomer zoo zurgvuldig met azijn
ingemaakt zijn. 't Is alles zoo secuur ge
schied en zie nu die schimmellaag.
Wanhoop niet, lieve lezeres, als u zoo iets
overkomen is. We kunnen uw ooft nog best
redden.
Of het regel is? Neen; azijn is een bederf
werend product, du3 het had niet zoo mo
gen zijn. Dat de schimmellaag er wél is,
bewijst, dat öf de azijn niet aalvrfl was óf
de vruchten óf het ooft te waterrijk waren.
Men had dit kunnen bestrijden, door den azijn
eerst te koken en de in te maken produc
ten bestrooid met zout een nacht weg te zet
ten en ze vóór het inmaken af te drogen.
De azijn zou dan noch door de zoogenaam
de azijnaaltjes, noch door vocht verhinderd
zijn geweest, zijn bederfwerende werking
uit te oefenen.
Hoe nu de mislukte inmaak nog gered
kan worden? Door eenvoudig den inhoud
der flesschen op een vergiet uit te storten,
de vruchten flink te overspoelen met schoon-
stroomend water, ze goed te laten uitlekken
en weer in de schoon gespoelde, goed uit
gelekte flesschen te doen.
Men kookt vervolgens nieuwen azijn, Iaat
dezen koud worden en giet hem in de fles
schen tot de inhoud goed onder staat.
Oude lakens.
Lakens, die in het midden beginnen dun
te worden, kunnen nog lang mee, als ze
middendoor geknipt worden en de zelfkan
ten netjes weer aaneen worden genaaid. De
dunne gedeelten hebben dan veel minder te
ltjden. Ter meerdere stevigheid kan langs
de zijkanten een reep katoen worden tegen
genaaid.
Is een laken op verschillende plaatsen
versleten, dan kunnen de beste stukken nog
heel goed gebruikt worden om er kinder
lakentjes of sloopen van te maken.
Wilt ge dunne plaatsen herstellen, gebruik
dan steedb lapjes van hetzelfde linnen, die
onzichtbaar kunnen worden ingestopt. Ver
stel lakens altijd vóór ze in dewaschgaan.
Wacht nooit tot het gaatje een gat en het
scheurtje een scheur is geworden, maar her
stel de kleinste ongerechtigheid.
Kunnen oude tafellakens niet meer ver
steld worden, dan kunnen de beste stukken
nog prachtig dienst doen voor kinderservet-
jes, buffetkleedjes, kleedjes in dienbakken
en broodmand enz. enz. Stukken damast
zijn prachtige doeken voor het nadrogen
van glas- en zilverwerk.
Nuttige Wenken.
Het aanslaan of zwart worden van de
lepels kan gemakkelijk voorkomen worden
door ze te wrijven met een beetje mosterd,
opgelost in melk.
Kachel of fornuis zullen mooier zwart
worden, als bij het potlood een beetje koude
thee wordt gevoegd.
Wat ge vermijden moet.
Vermijd in alles het hyper-moderne, ook
in uw kleeding, ook in uw huisraad. Bedenk,
dat het overdrevene geen stand kan houden
en dat een telkens veranderende smaak van
een wisselvallig temperament getuigt.
Tracht angstvallig elk „teveel" te weren,
niets is hinderlijker dan té volle kamers, té
vriendelijke gastvrouwen, té overladen maal
tijden, té vrij opgevoede kinderen en té
langademige raadgevingen.
OPLOSSINGEN DER RAADSELS UIT 'T
VORIG HOEKJE.
1. Franeker. Franklin.
Rhenen.
Arnhem.
Napels.
Kampen.
Linge.
Italië.
Noordzee.
2. Melanie.
3. Odessa, Edessa.
4. Les, bos; Lesbos.
SlEUWE RAADSELS.
1. Twee oogen heb ik, twee vingers
gebruik ik;
Wat lang en groot is maak ik klein,
En scheid wat niet te saam mag zyn.
Wie ben ik?
(Ingez. door „Doornroosje").
2. Wie bekleedt het hoogste ambt?
(Van „Pieter").
3. De luie doet het, de doove hoort het,
de arme heeft het en de blinde ziet het.
Wat is dat?
(Van „Elsje").
4. 21 111 is 990. Hoe kan dat?
(Van „Viooltje").
5. Welk spreekwoord staat hier
„nTigeb eg ree tnizeb?"
(Van „Raadselaar").
6. Verborgen diernamen.
a. Het knaapje huilde van pijn.
b. De schilder zet de ladder tegen den
muur.
c. De jongen deed twee paar duiven in
de til.
d. In Scheveningen z(jn veel botters.
(Van „Old Shatterhand").
GRAPJES.
„Jan" zegt meester op school, „welke
tanden komen het laatst?"
Jan denkt even na, glundert en zegt dan
„de valsche, meester".
„Kijk Moeke", zei Pietje, toen de lamp
stoomde, „de lamp steekt z'n tong uit".
Toen diezelfde Pietje eens een kikvorschen-
poot in de kool vond, zei hij: „Als ik die
kool was geweest, was ik weggeloopen toen
Mina met 't mes kwam om me af te snijden".
„Heb je je broertje een deel van den appel
gegeven
„Ja opa."
„En welk gedeelte dan?"
„Het klokhuis, dan kan ie de pitjes plan
ten én zelf een heelen appelboom krijgen."
aanleiding
ultra-orth
het herde
ting een
kort is G
zelfs ondo
in het go[
iets bescn
en kinder
gen oprez
meenschq
oer-oude
alle vreel
moet zet
Alleng
ren tot
wetgever!
inzicht
wierpen,
lichamel
strekten.
Koe moet de predikant op ziekenbezoek
jich gedragen jegens lijders aan besmette
lijke ziekten? - Hp kun hun geen geeste
lijken bijstand weigeren en hij mug de
gomeente niet schaden door het overbren
gen van besmetting. Hue men het dilem
ma tracht op te lossen. - Hygiëne in do
Kerk voorbeen en thans.
Een predikant niet alleen theoloog, maar
ook pastor. Derhalve beperkt zijn ambtstaak
oich niet tot het oplossen van de vraag, wat
ie oorzaak is van het uitbreken eener be
smettelijke ziekte, maar bovendien plaagt
jem het praktisch belangrijke probleem,
welke houding hy' in zijn herderlijk werk
tegenover de lpders heeft in te nemen. Want
ook in de kringen, waarvoor ds. Hagen zijn
vernuftige verklaring omtrent het ontstaan
van de ziekte heeft afgelegd, staat men aan
besmetting bloot. Het Oude Testament geeft
reeds voorbeelden, dat God's oordeelen zich
massaal voltrekken en dat slechts bij uit
zondering een Ark des Behouds voor de
geloovigen klaar staat. Godvruchtige lieden,
die kloekmoedig hebben geweigerd, zich tot
Kaffergewoonten te leenen, bezitten geen
waarborg, dat de straffende Hand hun voor
bijgaat en wy zouden tot zonderlinge ge
volgtrekkingen komen, zoo wij moesten aan
nemen, dat iedere lijder aan kafferpokken
zich aan kafferdansen bezondigd heeft.
Derhalve: de pastor, van welke kerk of
richting, heeft bij ziekenbezoek met de pok
ken rekening te houden. Wat moet by doen?
De practische vraag is moeilijker te beant
woorden dan de theoretische vraag naar het
ontstaan. Juist de lijder aan besmetteiyke
ziekte heeft behoefte aan zielszorg; in zware
gevallen vanwege het levensgevaar, maar
ook in de lichtere wegens zyn afzondering.
Wanneer de menschen hem schuwen uit
vrees voor besmetting, zal de vertegenwoor
diger van het goddelijke hem dubbel wel
kom zijn.
Maar mag de predikant zich wagen aan
de besmetting? Angst voor lijfsbehoud kan
voor den rechtgeaarden ambtsdrager geen
reden zijn, om den lijder aan besmettelijke
ziekte voorbij te gaan. Juist in tyden van
pestilentiën hebben de godsdienstige voor
gangers gelegenheid hun geloofsmoed en
offerbereidheid te toonen. En de geschiede
nis waagt van menig voorbeeld, waarin een
geliefd predikant of pastoor dergeiyke ge
varen getrotseerd heeft.
De predikant echter heeft een gezin en
kan de besmetting op zyn huisgenooten over
brengen. En bovendien, in zijn herderiyk
werk, op huisbezoek en catechisatie, komt
hij met tal van gezinnen in aanraking. Mag
hij deze aan het gevaar blootstellen Moet
het zieleheil van den enkeling zwaarder wegen
dan het lichamelijk heil van de massa?
De verstandige pastor zal zich in dergelijke
omstandigheden met den arts in verbinding
stellen en zyn optreden mede van het des
kundig oordeel laten afhangen. Hiermee wen
telt hij echter de moeilpkheid af op een
ander, die nu op zijn beurt voor de ambte
lijke verantwoordelijkheid komt te staan.
Het advies van den dokter zal in twijfel
achtige gevallen soms mede afhankelijk z(jn
vau de houding welke de betrokken genees
kundige inneemt ten opzichte van godsdienst
en kerk.
Somtijds zijn de medici tegenover het be
smettingsgevaar van den predikant wel wat
eenzijdig voorzichtig. Wij herinneren ons,
hoe op zeker dorp een paar gevallen van
diphtherie voorkwamen i bij den winkelier,
bij den slager en in het gezin van den pre
dikant. Terwijl het waarschuwend briefje
bij den winkelier mocht verdwijnen tusschen
de aankondigingen van schoensmeer, mar
garine en andere waren op het reclamebord
en bij den slager geplakt werd op de van
den tveg af onzichtbare deur van het slacht-
hok, kreeg de predikant het verbod, catechi
satie te houden, op huisbezoek te gaan en
de kerkeraadskamer te betreden. Alleen
mocht hij preaken, zoo hy zonder den ge-
bruikelijken handdruk aan de kerkeraads-
leden én zonder het gebruikelijke praatje
vóór en na den dienst den kansel besteeg
en weer' afliep. Hij heeft van deze weken
lange discipline althans de voldoening gehad,
dat, toen er later in het dorp een epidemie
uitbrak, de schuld daarvan althans niet bij
hem heeft gelegen.
Inmiddels is het voor den pastor ten allen
tijde zaak, in zijn bezoek aan besmettelijke
zieken alle mogelijke voorzorgsmaatregelen
in acht te nemen en deze bezoeken tot het
noodige te beperken. Vooral op het platte
land beschouwen vele gemeenteleden het
ziekenbezoek van den predikant nog te veel
als een afleiding, als een verzetje. Bij be-
smetteiyke ziekte kan alleen ernstige be
hoefte aan geestelijken bijstand het zieken
bezoek rechtvaardigen.
Men heeft bij de bespreking van dit on
derwerp, dat in de praktische zielszorg een
afzonderlijk hoofdstuk beslaat, wel eens den
voorslag gedaan, in tijden van epidemieën
een bepaalden predikant af te zonderen voor
het bezoek aan de besmettelyke zieken. Dat
een dergelijke oplossing alleen mogelijk is
in een groote gemeente met veel predikan-
ten, ligt voor de hand. En zelfs daar kan.l
men moeilijk een ambtsbroeder missen, w(jl
men voor het gewone gemeentewerk reeds
handen te kort komt. Want natuurlijk ver
onderstelt men, dat zoo'n predikant „voor
de vervulling van bizondere werkzaamheden"
van het overige gemeentewerk vrijstelling
krijgt, inzonderheid wat betreft catechisatie,
vergaderingen, huisbezoek en ander herder
iyk werk, dat hem met andere menschen
in aanraking zou brengen.
AAR
Een uit
nig lid
Aard
Voor
ben ge\|
en die
aardapp;
ingekut
appelenj
pips al
Volgf
consulej
hoven,
appele:
in ver
niet t
voeder]
in voe
1 k
(ca.
graan
Vro
kookt
terug
aarda.
worde:
aarda
melkd
Voljj
men a
voedei
effect
vloed,
heden
geen j
den
Het
Bakh<
aan
anderl
wordé
acht
omda
in dd
knoll
geva:
bij n
zettej
men
(die
Bij 1
aard
echt-
hebt^
rant
25 a
Kg.
sel
per
aard
B.
note
B i
not4
aan
de
app|
pro
kal
kraj
5
kar
ma]
ma
toe
(m
dei
te
len
i
iPu
he
zie
n aanraKiiig zuu ui^u6vu.
Het is wel merkwaardig, dat juist naar'zie
