ZATERDAG 18 September 1926 EERSTE BLAD DE WENTELTRAP Bij Scheren Prijs per kwarlaal losse nummers f l— f 0,07s Advertentiën v. 1—6 regels f 1,20 Elke regel meerf 0,20 Bij contract aanzienlijk korting. Dienstaanbiedingen en Dieustaanfragen f 1,per plaatsing tot een maximum van 10 regels elke regel meer 15 cent. Dit blad verschijnt ieueren Woensdag- cn Zaterdagmorgen. Het wordt uitgegeven door de N V. Uitgeversmaatschappij „Onze Eilanden", Tel. Int. No. 15 Voorstraat Middelliarnis. 8e JAARGANG - N". 88 De Potjomktn-fttm. Zónder er een oordeel over te geven, omdat we de film nog niet gezien hadden, schreven we dezer dagen reeds een en ander over het eerste soviet-cinema-pro- duct, dat onder bovenstaanden titel thans in de groote steden van ons land wordt afgedraaid, nadat de vertooning in ver schillende Europeesche rijken is verboden. Van de groote steden zal de film natuur lijk ook naar de provincie komen en 't is daarom, dat we het wel nuttig achten om te dezer plaatse van ons oordeel melding te maken, nu we de film elders hebben zien afdraaien, Het scenario heeft een historischen grondslag. Na de ernstige nederlagen van de Russische vloot in den Japansch-Rus- sischen oorlog, heerschte er een geest van verzet op de overgebleven Russische sche- pen.'De-bemanning van den pantserkruiser „Potjomkin" had bovendien reden tot ernstig beklag over de kwaliteit van het eten. Toen een der matrozen tegenover een officier daarvan uiting gaf, schoot deze hem neer, welke gewelddaad het sein werd voor een algemeen oproer der bemanning, die een aantal officieren over boord smeet en ja, en verder niets deed. Ze brach ten den gedooden matroos in Odessa aan wal en in deze stad, waar het ook al lang gistte, ging men tot openlijke demonstra ties van sympathie met de muiters over, tot de Kozakken de „tsaristische orde" op bloedige wijze herstelden, wat de muiters van de Potjomkin met een bombardement van de stad beantwoordden, daarmee het aantal slachtoffers aanmerkelijk vergroo- tende. Zonder doel laten de muiters hel schip nog wat ronddobberen op de baren; een flottille, uitgezonden om de opstandi- gen te bedwingen stoomt voorbij, zonder dat men van weerszijden geneigd is om te schieten; er wordt nög wat rondgedobberd en tenslotte stuurt men het schip een Roe- meensche haven binnen, waar de beman ning aan wal gaat en de burgerpet opzet. Het schip wordt d3n weer door de Roe- meensche regeering aan den Russischen staat uitgeleverd. Ziedaar het „Gegeven", dat vooral omdat het historisch is niet revolutio- neercnd behoeft te werken. Toch draagt deze film onmiskenbaar een opruiend en tendentieus karakter. Eerstens is de historie niet getrouwelijk gevolgd, fin dc film wordt de klagende matroos niet neergeschoten, maar nadat de bemanning op een vraag van den com mandant geweigerd heeft om het eten „goed" te verklaren, wordt een willekeu rige groep matrozen met een zeildoek be- FEUILLETON. van MARV ROBERTS RINEHART. 40) -M- „Nlet aan den trein, juffrouw." zei hij. „Zoo iemand is hier vandaag niet geweest. Maar ik zal u vertellen waar ik wel een manke man heb gezien. Ik kon niet wachten tot de brandweer vertrok, er gaat om 4.45 een goederentrein hier langs cn ik moest naar hot station. Ik had wel gezien dat er bij den brand niet veel meer te doen 'was wc hadden het vuur in bedwang" Gertrude keek mij eens aan en glimlachte en ik ging dus op weg. Hier cn daar l'epen nog enkele menschen, d c naar huis terug gingen en op het voetpad van de golfclub zag ik twee mannen. De eene was nogal klein. Hij zat aan den kant van den weg met zijn rug naar mij toe en had iets wits in zijn hand, alsof hij bezig was zijn voet te verbinden. Toen ik een eindje vérder was keek ik nog eens om cn hinkte hij langs den weg, luidkeels vloekend. „Gingen ze naar de'club?" vroeg Gertrude. ..Neen, juffrouw. Ik geloof dat zc uaar het dorp zijn gegaan. Ik heb hun gezichten niet gezien, maar ik ken iedereen hier in de buurt en iedereen kent mij. Toen ze mij niet toeriepen begreep ik dat het vreemden moesten zijn." Dus alles wat we dien middag te weten kwamen, was dit; er was iemand'geraakt door den kogel die door de deur heengegaan was; hij was het dorp niet uitgegaan en hij had geen doktcT ge dekt en de wacht gecommandeerd om daarop te vuren. De wacht weigert en nu ontstaat het verzet, waarbij officieren over boord worden gesmeten en een matroos wordt gedood. Tweedens wordt er in de weergave van het gebeurde ontzettend overdreven. De voorgestelde officieren zijn geen menschen meer, maar duivelen, die allen rondloopen met den loenschen blik en den satanischen grimlach, zooals die behoorde bij het spel van de „valsche" rol in de 19e eeuwsche toneeldraken. Ze gnuiven en likkebaarden als ze de kans schoon zien om matrozen- bloed te laten vloeien; niet één is er onder, wien nog eenig menschelijk gevoel eigen is. Derdens is het bloedbad, dat de Kozak ken in Odessa aanrichtten weerzinwek kend van realiteit; of de weergave hier al of niet te fel schildert, kunnen we niet beoordeelen, maar tenslotte zijn er gren zen, ook in de weergave van feiten. Het behoeft niet te verwonderen, dat het publiek naar de voorstellingen toe stroomt na al de bedoelde en niet-bedoelde reclame voor het werk. De meesten wor den teleurgesteld door de vertooning, en werkelijk verstandige arbeiders maken zich allerminst druk om deze Russische import. We hebben bij ons bioscoop-bezoek plaats genomen op de goedkoopste rangen om ook uit de gesprekken te kunnen opma ken, welken indruk de film wekt. Vele arbeiders hadden een gezond oordeel. Meerderen bleken, öf socialisten óf modern- georganiseerden te zijn, doch gaven blijk zoowel de bedoelingen, waarmee de film de wereld wordt ingezonden, begrepen te hebben, als de werkelijke waarde, toen we konden opmerken, dat de geschetsie vloottoestanden toch wel bijzonder Rus sisch waren en in wezen niet van de hedendaagsche bolsjewistische methoden verschillen. Ook nu nog is het in Rusland, misschien méér dan vroeger: zwijgen en gehoorzamen. De Russische communisten hebben heel wat bloed van landgenooten doen stroomen, in het bijzonder van so cialisten, die in Rusland sociaal-revolution- nairen heeten, alleen omdat die menschen anders dachten of spraken, dan de bolsje wistische leiders wenschen toe te laten. Buiten de ontwikkelde arbeidersmassa echter is er nog een leger onontwikkelden, een groote groep on-socialen, waaruit de communisten graag recruteeren. Die men schen missen een zelfstandig oordeel, ze zijn onbekwaam om een filmwerk van deze strekking behoorlijk te ontleden en door wat ze zienden satanischen machtswellust der officieren, al het bloed, dat daar uit afzichtelijke wonden van vrouwen en kin deren stroomt moorddadige wraak, het woeste verzet, geraken ze in een opwin ding, die zich in even heftige als onlo gische uilroepen uit. Op zulke geesten werkt deze film inderdaad revolutionee- rend. Die menschen behoorden te over denken, dat de geschetste toestanden Russische zijn en in ons land en andere beschaafde rijken onbestaanbaar, maar toen de film uit Moskou de wereld ingestuurd werd, wist men er wel, dat die arbeiders, uit welke communisten gekweekt worden, toch niet logisch genoeg denken om dat onderscheid te vatten. INGEZONDEN MEDEDEELING. WEET U? Dat lunchen cn middagmalen In de huidige Rolterdamschc Restaurants een kwestie van vertrouwen is WEET U? Dat U dit vertrouwen vindt in mijn Burger-affaire RESTAURANT P. SIMONS 12 BOERENVISCHMARKT 12 bij de Groote Kerk - Telefoon 6341 WEET V? Dat daar prima kwaliteit cn ook kwantiteit gegeven wordt WEET V? Dat het dc oudste zaak is van Rot terdam cn dat U daar net en zindelijk tegen matige prijzen kunt logceren WELNU? Commentaar overbodig Taadpleegd. En verder was ik cr van overtuigd, dat dokter Walker wist wie Lticien Wallace was en juist zijn ontkenning was voor mij 'n bewijs dat we in die richting tenminste op het goede spoor waren. Ik vond het een plezierig idee. dat de detective 's avonds weer kwam en ik geloof dat zelfs Ger trude er blij om was. Toen we naar huis reden zag ik haar voor het eerst sinds enkele dagen in het volle zonlicht en ik schrok er van, zoo slecht als ze er uit zag. Zc was mager en bleek cn al haar opgewektheid was verdwenen. „Gertrude," zei ik, „ik ben een erg zelfzuchtige oude tante geweest. Van avond ga je nog uit dit afschuwelijke huis weg. De volgende week gaat Annie Morton naar Schotland en jij gaat met haar mee." Tot mijn groote verbazing werd ze vuurrood, „Ik wil liever niet gaan, tante Ray," zei zc. „Laat n.e als 't u blieft hier blijven."' „Je verliest op die manier je gezondheid cn je ziet er heel slecht uit," zei ik vastbesloten. „Dc verandering van omgeving zou uitstekend voor je zijn." „Ik ga hier niet vandaan." Zij was even vast besloten. Toen voegde ze er op luchtiger toon bij: „En Liddy en u hebben me iederen dag noodig om den vrede te bewaren!" Misschien begon ik langzamerhand iedereen te wantrouwen, maar het scheen mij toe dat Ger trude's vroolijkhcid kunstmatig cn gedwongen was. Onder het ritje naar huis keek ik haar af en toe eens van terzijde aan, en de twee vuurroode olckjes op haar bleeke wangen bevielen mij niets. Maar ik zei verder geen woord over mijn plan om haar naar S hotland te sturen ik begreep wel dat ze toch niet gaan zou. INGEZONDEN MEDEDEELING. géén Pijn en naschrijnen of stukgaan der huid, indien men vóór het inzeepen de baardoppervlakte inwrijft met Doos 30. Tube 80 ct. PUROL In Rusland mag geen krant, geen ver- eeniging, geen club bestaan, die niel com munistisch is, en wie het zou wagen er een film te vertoonen, van wat ze daar contra-revolutionaire" strekking noemen, al zou het een sociaal-revolutionaire Kerenski- of EbeTt-film zijn, hij werd aan de hoogste galg gehangen. Maar hier in ons land van uilige goedzakken, geven we Moskou vrijdom om de onderste ge lederen onzer maatschappij naar Russisch model te revolutioneeTen. Wat ons het allermeeste tegenstaat in dit filmproduct, is het schandelijk-weer zinwekkend gesol met het beeld van den gekruisten Christus. Als liet barbaarsche bevel gegeven wordt om de groep met een zeildoek overtrokken matrozen te fusileeren, dan verschijnt een pope ten tooneele meteen domme, grijnzende tronie, als van een idioot, die dan met een groot crusifix begint te zwaaien en de opstan- digen tegen het „wettig" gezag in den naam van Christus aanmaant om tenminste met overgave en eerbied voor hun over heid te sterven, en ander zóó belachelijk geleuter, dat de bovenomschreven domme wezens brullen van de „lol en pref. Latei tijdens het oproer loopt de pope weer als HOOFDSTUK XXV. Een bezoek van Louise. Dien dag zou er nog heel waf gebeuren, en toen ik het hu.s in kwant cn Eliza op een stoel in de gang vond, terwijl Mary Anne haar best deed oni haar door hiiishoudamiriona te laten stikken en Liddy haar polsen wreef fiets waarvan ik het nut nooil heb ingezien) toen wist ik dat het weer gespookt had en dezen keer op klaarlichten dag. Eliza was radeloos van angst. Ze greep mijn mouw vast toen ik bij haar in de buurt kwam cn weigerde mij los te laten, voor ze alles verteld had. Omdat het nog maar zoo kort na den brand was, was het heelc huishouden in de war cn het ver baasde me niets toen ik Alex en de tuinmansknecht een zwarén koffer naar beneden zag sjouwen. „ik wou het eerst niet doen, juffrouw Innes," zei Alex. „Maar ze was zoo opgewonden, dat ik bang was dat ze doen zou waarmee ze dreigde zelf den koffer naar heneden le slepen en zoo de hcele trap bederven." Ik probeerde mijn hoed af te zetten cn tegelijker tijd dc dienstboden te kaliticcrcn. „Eliza, als jc jé gezicht hebt gewasschcn en klaar bent met huilen," zei ik, „moet jc maar m mijn zitkamer komen en mij vertellen wat er gebeurd Is." Zonder een woord te zeggen begon Liddy mijr kleercn op te bergen. Haar hecle houding drukte diepe afkeuring uil. „Nu, zei k, toen het zwijgen ondragelijk begon te worden „het schijnt dat er weer wat aan de hand is." Liddy zweeg, cn zuchtte diep. een idioot rond, al maar met dat crusifix zwaaiende, tot een matroos tenslotte èn den pope èn het kruis in een hoek trapt; op een apart beeldje ziet men dan nog even het gevallen Christus-beeld in een hoekje liggen. Als men ons zou zeggen, dat de vroe gere Russische pope werkelijk zoo hemel tergend profaan handelden, dan zouden we het niet gelooven, al konden we het dan ook niet uit eigen ondervinding tegen spreken. Maar al zou het waar zijn, dan nog is de weergave van zulke schandelijke, godslasterlijke tooneelen in een staat, die op het praedicaat „beschaafd" en „chris telijk," prijs stelt, zóó afkeuringswaardig, dat we een ernstig beroep doen om de bestuurderen van andere steden om het voorbeeld van den burgemeester van Nij megen te volgen en de vertooning van de film niet toe te laten. Zeker, ons land heeft haar reputatie van vrijheidszin. Daarom te meer hebben we den plicht om die vrijheid te bewaren en te verdedigen en niet te dulden, dat ze in bandeloosheid en anarchie ontaardt. De Waterleiding. Over den aanleg van de waterleiding voor Flakkee viDden we onder het tweede hoofd stuk van het ontwerp: Algomeeno grondslagen van het ontwerp. Capaciteit der WaterleidingTeneinde de capaciteit van de voor het eiland Goedereede en Overflakkee te stichten waterleiding te kunnen vaststellen, diende allereerst te wor den nagegaan, tot in welk jaar deze in de geleidelijk stagende behoefte aan water zal moeten kunnen voorzien, alvorens tot het aanschaffen van nieuwe machines en buis leidingen te moeten overgaan. De waterleiding reeds onmiddellijk zoo danig op te zetten, dat hare capaciteit tot in de verste toekomst toereikend zou zijn, zou beleekeneti, het aanvangskapitaal oiv noodig hoog op te voeren, waardoor het be drijf minder rentabel zou worden, afgezien nog van den hoogeren waterprjjs, dien het waterleiding bedrijf van zijne consumenten zou moeten vorderen. Evenmin mag echter de waterleiding te krap worden aangelegd, wil men niet reeds in de naaste toekomst genoodzaakt worden, over te gaan tot uitbreidingen, aanmerke lijk kostbaarder dan wanneer reeds onmid dellijk in den beginne tot eene ruimeren aanleg ware besloten. Bij de samenstelling van het onderhavige ontwerp werd van de overweging uitgegaan, dat de gelieele opzet van de waterleiding zou moeten beantwoorden aan den eisch. dat de voornaamste onderdeden, alsgebou- wen en toevoerleidingen naar den watertoren, tenminste van voldoende capiciteit moesten zijn voor een tijdsduur van 50jaren, terwijl de minder belangrijke onderdeden dienden te worden berekeud voor een tijdsduur van twintig jaren. De waterleiding, zooals deze thans is ge projecteerd, zal dus twintig jaar dienst kun- „Als Eliza weg gaat, weet ik niet waar ik een ander keukenmeisje vandaan moet halen." Voort durend zwijgen. „Waarschijnlijk zal Rosie wel goed kunnen koken." M nacht end gesnuif. „Liddy," zei ik ten slotte, „probeer nu ir.2ar niet te ontkennen dat je eigenlijk geniet. Je bent dol op al die opwinding, je hebt cr nooit beter uitgezien. Al deze drukte na jc kalme leventje heeft bepaald een goede uitwerking op je gezond heid gehad." „Ik denk niet aan mij zelf." zei ze eindelijk. „Misschien ben ik wel gezonder dan vroeger, mis schien ook n el, maar dit weet ik wel: ik ben nog niet heelemaal onverschillig geworden en toen ik u onder aan de trap zag staan, terwijl u door de deur schoot o, ik kom er nooit over heen, ik ben cv een ander mensch van geworden." „Nu, dat doet me plezier zoo'n verandering is wel eens aardig." zei ik. En toen kwanl Eliza binnen, met Rosic en Mary Anne. En afgewisseld door snikken en opmerkingen van de beide anderen vertelde ze het volgende: „Om twee uur (kwart over tweeën beweerde Rosie) was zc naar boven gegaan om een portret uit haar kanier te halen ont dat aan Mary Anne te laten zien. (Het portret van een danu-, viel Mary Anne liicr in dc rede.) Ze ging de bediendentrap op én langs de gang naar haar kamer, die tusschen den kofferzolder en de onafgemaakte balzaal lag. Toen ze op dc gang liep, hoorde ze een geluid alsof er iemand meubels verzette, maar ze was niet zenuwachtig. Ze dacht, dat het misschien menschen waren, die het huis doorzochten na den brand van den vorigen nacht, maar ze keek op den kofferzolder en zag niemand. Toen'ging ze naar haar kamer. Het lawaai was INGEZONDEN MEDEDEELING. PUDDtNGFAaGlEK A.J.POlAlVGRCNIF.GEII nen doen, zonder dat tot belangrijke uit- |j breidingen zal behoeven te worden overge- gaan, terwijl na verloop van den tijdsduur 9 door het uitwisselen van enkele toestellen i en machines en liet aanschaffen van onder- l deelen, de aanvankelijke capiciteit op een- voudïge wijze zoodanig zal kuDnen worden verhoogd, dat deze tot bet jaar 1977 toe reikend zal zyn. Een tijdsverloop van twintig jaren kan, mits geen bijzondere omstandigheden voor doen, worden overzien en gedoogt daarom het opstellen van eene rentabiliteitsbeveke- ning, die voldoende mate van zekerheid biedt. Bovendien is te verwachten, dat na afloop van genoemden termijn de door de waterleiding te maken winsten langzamer hand zoo groot zullen zjjn geworden, dat uit een inmiddels gevormd vernieuwingsofuit- bveidingsfonds de kosten voor uitbreidingen zullen kunnen worden betaald. Al is de eindcapiciteit van de ontworpen waterleiding dus berekend naar het water verbruik dat in het jaar 1976 zal voorkomen, zoo zal het nochthans niet mogelijk zijn om met den oorspronkelljken aanleg tot aan dat jaar door te werken. Doof het aanleggen van nieuwe straten in de Kommen der verschillende Gemeenten en het daarin aanbrengen van waterleidïngs- buizen, zal een betere circulatie van het water verkregen worden, hetgeen den druk ten goede zal komen waardoor het vermogen van de plaatselijke buizennetten zal worden verhoogd. Het aantal bedrijfsuren dat na twintig jaren ongevoor IS uren per etmaal bedraagt, zal opgevoerd kunnen worden tot 22 uren per etmaal. Wanneer dit maximum aantal pompuren is bereikt, zullen nieuwe pomp- agrogaten dienen te worden aangeschaft, waardoor zoowel de" hoeveelheid op te pom pen water als de mamometrische opvoer- hoogte kunnen worden verhoogd. Vervolgens zal de waterwinplaatsmoeten worden uitgebreid. De met de waterwinning opgedane ervaringen zullen dan inmiddels hebben aangetoond, op welke wjjze deze uitbreiding zal dienen te worden ter hand genomen. Aangezien bij den eersten aanleg van waterwinplaats pomp- c-n fllterinstallatie rekeniDg gehouden moet worden met het vermoedelijke waterverbruik in het twintig ste bedrjjfsjaar, diende te worden onderzocht tot welk cijfer het waterverbruik met eenige opgehouden en het was overal heel stil. Toen ging ze op den rand van haar bed zitten en omdat ze zich wat flauw voelde ze had zooiets wel meer („Ik heb het je nog verteld toen ik kwam, weet je wel, Rosie?" Ja, juffrouw, dat is zoo!) legde ze haar hoofdkop haar kussen, en..." „Deed eer» dutje. Best!" zei ik. „Ga verder." „Toen ik weer bij kwam, juffrouw Innes, zoo waar als ik hier zit, dacht ik dat ik dood ging. Ik kreeg iets op m'n gezicht, en ik ging dadelijk recht op zitten. En toen zag ik de kalk vallen uit een klein gaatje in den muur. En even later viel er zoo'n groote ijzeren staaf' (volgens haar aan wijzing bijna twee meter) „door dat gat en viel op het bed. Als ik nog geslapen had" („Flauw had gelegen," verbeterde Rosie) „was het ding op m'n hoofd gevallen en was ik dood geweest!" „Ik wou dat u haar had hooren gillen," viel Mary Anne nu in. „En ze zag zoo wit als een doek toen zc de trap af kwam." „Er zal wel een verklaring voor te vinden zijn, Eliza," zei ik. „Misschien heb jc het in je „flauwte" gedroomd. Maar als het waar is, zullen de ijzeren staaf en het gat in den muur het bewijzen." Eliza keek een beetje beduusd. „Het gat in den muur is er wel, juffrouw Innes," zei ze. „Maar de staaf was verdwenen toen Mary Anne en Rosie naar boven gingen om mijn koffer te pakken." (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Onze Eilanden | 1926 | | pagina 1