De Nieuwe Parlementaire Reize.
DE WENTELTRAP
Prijs per kwartaal. f I,
Losse nupimcrsf 0,07'
Advertentiën v. 1—6 regels f 1,20
Elke regel meerf 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en Dienstaanvragen
1,— per plaatsing tot een maximum
van 10 regels elke regel meer 15 cent.
ZATERDAG
11 September 1926
liet parlementaire Schip des Staats heeft
een poosje aan den wal gemeerd gelegen;
de bemanning is aan het passagieren ge
weest en keeit nu verkwikt aan boord
terug, waar de politieke uitrusting wordt
nagekeken, gelapt en opgepoetst vóór het
Schip weer voor haar groote reize het
ruime sop kiest.
En nu is het goed, dat ook wij eens
'n oogenblik de kansen van de nieuwe
reis bespreken, want al behooren we ook
niet tot de bemanning, alle Nederlan
ders hebben hun aandeeltje in dit Schip
van Staat en dus belang in de beant
woording der vraag, ol de reis een voor
spoedige zal zijn of gekenmerkt zal wor
den door storm of nevel, die vaak groote
averij kunnen berokkenen.
De bemanning bestaat, als op welk
schip ook, uit zeer heterogeene elementen
er zijn gelukkig veel vertrouwde en van
zeeziekte vrije werkers onder, maar de
stookplaatsen worden ingenomen door
politieke Chineesjes cn andere schéel-
kijkers, die slechts door een krachtige
discipline en een vasten wil van hen, die
op de commando-brug staan, van avon
tuurlijke buitensporigheden zijn af te hou
den.
Hoe nu, zoo vragen we ons af, is het
met het commando gesteld?
Laten wc eerst even een stuk ballast
over boord gooien: de beeldspraak. Het
Schip van Staat is ons parlement, met de
bemanning doelden we op onze „geachte
afgevaardigden" en de commando-plaats
wordt ingenomen door het ministerie. Het
kabinet-de Geer is maar een noodhulp
ministerie; het is op haar verantwoorde
lijken post gekomen, toen het vorige com
mando, zeeziek van de langdurige coalitie-
stormen, over boord geslagen was en 't
zal naar eigen bewering, haar plaats met
plezier afstaan, zoo gauw de „Maatschappij
weer eens een vaste keuze gedaan heeft.
Voorioopig echter ziet het er naar uit,
dal de eerste groote reize wel geheel onder
dit noodhulp-commando zal moeten ver-
loopcn. Na ook de laatste beeldspraak-
ballast in zee geworpen te hebben, zullen
we die meetiing trachten te moliveeren,
Vroeger hadden de verkiezingen onder
het meerdcrheidsstclsel plaats. De uitslag
was dikwijls onrechtvaardig, in zooverre,
dat meerdere partijen niet die vertegen
woordigers kregen, waarop ze blijkens
haar sterkte recht hadden. Een voordeel
echter W3S, dat in het meerendeel der
districten geen enkele partij over eene
meerderheid beschikte, meerdere partijen
dus voor het behalen eener overwinning
moesten samenwerken, elkaar „vinden"
op een compromis-program, wat geven en
nemen moesten en zich nè de verkiezin
gen moeilijk konden los maken van de-
FEUILLETON.
MARY ROBERTS RINEHART.
38) )o(
Er gingen enkele minuten voorbij en mijn oogen
wenden langzamerhand aan de duisternis. Toen
zag ik een soort van vaag rozeliclit door de ramen;
Liddy zag het op hetzelfde oogenblik als ik en
ik hoorde haar overeind springen. Op dat oogen
blik hoorden we beneden de zware stem van Sam.
..Brand!" gilde hij. „De stad staat in brandl"
Ik zag hem in den gloed de oprijlaan in loopen
en even later was Halsey bij hem. Alex was wakker
en rende de trap a( cn vijf minuten nadat de
brand was ontdekt, zaten er drie van de dienst
meisjes op haar koffers in den tuin, hoewel de
brand wel een honderd meter van het huis af was.
Gertrude verliest zelden haar tegenwoordigheid
van geest en ze holde naar de telefoon. Maar toen
de vrijwillige brandweer uit Casanova den heuvel
opkwam, was de stal één vuurgloed en stond onze
auto veilig maar geblakerd op den weg. Er ont
plofte wat benzine net toen de brandweer aan het
werk wilde gaan wat zoowel het gebouw als hun
zenuwen een flinke schok gaf. De stal stond op
een heuvel en trok als een reusachtige fakkel uit
den heelen omtrek de bewoners naar zich toe.
Het gerucht liep dat Zonnehoek in bTand stond
en het was onbegrijpelijk zooveel menschen als er
inderhaast wat klecren hadden aangetrokken en
naar den brand kwamen kijken. Ik denk dat er
genen, met wie samenwerking was ge
zocht en met wie de overwinning was be
vochten. Vóór de verkiezingen dus werden
gewoonlijk twee groote coalities gevormd
en welke van de twee de overwinning
behaalde, die had ook de regeeringsver-
antwoordelijkheid te aanvaarden.
Mèt de Evenredige Vertegenwoordiging
ontstond ook de grootere zelfstandigheid
der partijen. Deze werden minder inschik
kelijk, omdat ze niets van haar program
behoefden los te laten, daar haar toch een
vertegenwoordiging naar haar sterkte ver
zekerd was. DM is een nadeel van de Even
redige Vertegenwoordiging. Eertijds moest
toenadering gezocht worden, thans zoekt
elke partij „sterkte in haar isolement".
Wat de coalitie-partijen vroeger scheidde
werd een oogenblik naar achteren ge
schoven, even van de politieke tournooi-
plaats verwijderd; nu echter zoeken ze
juist sterkte, trachten ze aanhang te ver-
grooten of verlies te vermijden, door on
verzettelijkheid en een op de spits voeren
van de verschillen.
Die Evenredige Vertegenwoordiging is
mede nog oorzaak, dat de onderlinge ver
houdingen in de sterkte der partijen zich
niet met groote schokken zullen wijzigen.
Te voorzien blijft, dat binnen afzienbaren
tijd de Katholieken en de Sociaal-Demo
craten de sterkste parlementaire groepen
zullen vormen. Dat in aanmerking nemen
de, zijn er maar drie mogelijkheden voor
het vormen van een meerdeTheidsblok
R. K. met de andere kerkelijke partijen,
Soc. Dém. met de andere niet-kerkelijke
partijen. R.K. en Soc. Democraten andere
combinaties zijn uitgesloten, omdat in ons
land de vorming van een blok met slechts
een negatieve leuze: tégen de R.K. of
légen de Soc. Dem. onbestaanbaar geacht
moet worden.
De meest waarschijnlijke oplossing is
langen tijd een herstel der coalitie ge
weest, maar 't is voor een ieder duidelijk,
dat de kerkelijke partijen hoe langer hoe
meer van elkaar vervreemden en b.v. de
houding der C. H. tegenover de vroegere
bondgenooten niet minder dan vijandig is.
Een herstel der coalitie ligt dus niet in
het verschiet.
Een „linksche" coalitie dan met de
sociaal-democraten aan het hoofd? Die
oplossing achten we slechts een theore
tische, daar de z.g. linkerpartijen op sociaal
terrein veel te ver van elkaar afstaan, dan
met een zoo bij uitstek sociale partij als
de S. D. A. P. zich a3n het hoofd van zoo'n
allegaartje zou opstellen om den heilstaat
te gaan veroveren.
Rest een samengaan van R. K. en Soc.
Democraten. Zoo'n combinatie zou een
regecringsmeerderheid vormen en ligt mis
schien nog in het naaste bij in het politiek
verschiet, al mag men er van verzekerd
zijn, dat de Katholieken het meenen, als
zij zeggen geen samenwerking met Soc.
in Casanova niet vaak brand was en alles bij elkaar
hadden ze in jaren zooveel sensatie niet gehad
als ze nu door Zonnehoek meemaakten.
De stal was aan den westkant van het huis.
Hoe het kwam weet ik niet, maar ik dacht opeens
aan de wenteltrap en de deur die nu onbewaakt
was. Liddy was bezig mijn kleercn in lakens te
pakken, om zc zoo haar raam uit fe kunnenfgooien
toen ik bij haar kwam, en ik kon haar slechts met
moeite overhalen om er mee op te houden,
„Je moet met mij meegaan, Liddy," zei ik.
Neem een kaars mee en een paar dekens".
Ze aarzelde toen ze zag dat ik naar den ooste
lijken vleugel ging en boven aan de trap bleef ze
staan.
„Ik ga niet naar beneden," zei ze vastberaden.
„Maar er is daar niemand om de deur le be
waken," legde ik haar uit. „En wie weet? mis
schien is dit wel op touw gezet om iedereen naar
den anderen kant van het huis te lokken en hier
iemand binnen te laten."
Zoodra ik dat gezegd had, was ik er van over
tuigd dat ik het bij het rechte eind had, en dat
het misschien al te laat was. Het leek mij toe,
terwijl ik stond te luisteren, dat ik voetstappen
hoorde op den veranda, maar hel viel niet met
zekerheid te zeggen omdat er buiten zoo ge
schreeuwd werd. Liddy stond op het punt om
weg te loopen.
„Goed," zei ze dan ga ik alleen. Loop even
naar de kamer, van meneer Halsey en haal zijn
revolver. En als jc lawaai hoort schiet dan alsje
blieft niet de trap af, denk er aan, dat ik daar
beneden sta. Maak voort."
Ik zette de kaars op den grond bovenaan de
trap en trok mijn pantoffels uit. Toen sloop ik
Dem, te zullen aanvaarden, vóór de „uiter
ste noodzaak" dwingt en het bewandelen
van een anderen weg onmogelijk gebleken is.
Binnen afzienbaren tijd is de vorming
van een regeeringsmeerderheid dus wel
uitgesloten en daarmee dan óók de benoe
ming van een parlementair kabinet.
Gewenscht wordt dit kabinet-de Geer
door géén partij, geduld door alle, omdat
er geen andeie oplossing is. In deze om
standigheid is een ministerie, samengesteld
uit vele partijen maar zonder de verant
woordelijkheid van eenige partij, de eenige
bestuursmogelijkheid. Grootedadenbehoeft
men niette verwachten, want alle gevoelig
heden moeten ontzien worden.
Vraagt men ons een prognose voor de
komende reize, dan zeggen we: een on
belangrijke voyage met veel geharrewar
tusschen bemanning en commando. Men
bemerkt het nu reeds hoe alle partijen
kleine voordeeltjes trachten te behalen
door hun invloed in dit kabinet te doen
gelden of door het ongewenschten bewind
voerders lastig te maken.
De C.-H. Prof. Slotemaker de Bruine
(Arbeid) dreigt gewipt te worden door
Soc. Dem. en Katholieken, de R. K. Minis
ter van Oorlog Lambooy wordt bestreden
door Vrijheidsbonders, Anti-Rev. en Chr.
Historischen, Minister van Karnebeek sneeft
straks misschien aan het Ned. Belgisch
Verdrag
Groote gevechten zijn niet te wachten,
maar nu en dan zullen we even opgeschrikt
worden door het bericht, dat de een of
andere departementaire kruiser op een mijn
geloopen is en vergaan.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
WEET II?
Dat lunchen cn middagmalen in de
huidige Roltcrdamsche Restaurants
een kwestie van vertrouwen is
WEET U?
Dat U dit vertrouwen vindt in mijn
Burger-affaire
RESTAURANT P. SIMONS
12 BOERENVISCHMARKT 12
bij dc Groolc Kerk - Telefoon 6341
WEET U?
Dat daar prima kwaliteit cn ook
kwantiteit gegeven wordt
WEET E?
Dat hel de oudste zaak is van Rot
terdam cn dat U daar net en zindelijk
tegen matige prijzen kunt bgeeren
WELNU?
Commentaar overbodig
Leest de advertentie van
Campfens Stoffeerder)]
(Adv.)
Week-revue.
Binnenland.
De drukte in de Rotterdamsche haven
houdt nog steeds aan. In wfjden boogliggen
geregeld een groot aantal schepen op zee
vóór deD ingang van den Nieuwen "Water
weg te wachten op het vrijkomen van een
plaatsje in de hav\ju,om daarna op testoomen.
de trap af, heel langzaam, en luisterde scherp toe.
ik was zoo in spanning dat ik geen angst nteer
voelde: zooals een ter dood veroordeelde den
nacht voor de excecutie kan eten cn slapen, drong
cr ook eigenlijk niets meer tot mij door. Daar was
ik al overheen. Onderaan dc trap stootte ik mijn
teen tegen Halsey's groote stoel cn moest even
op één been blijven staan tot dc pijn wat zakte.
En toen wist ik, dat ik gelijk had gehad. Iemand
stak een sleutel in het slot en draaide er aan.
Om de een af andere reden weigerde het slot en
werd de sleutel weer teruggetrokken. Er klonk
buiten gemompel van stemmen: ik had nog maar
een oogenblik. Bij een volgende poging zou de
deur waarschijnlijk opengaan. De kaars gaf een
flauw schijnsel op de trap cn op dat oogenblik
kreeg ik opeens een ingeving.
Dé zware stoel vulde bijna dc heele ruimte
tusschen de trapleuning en dc deur. Met een vaart
keerde ik de stoel op zijn kant, tegen de deur aan,
met de pooten tegen de trap. Ik hoorde Liddy
gillen en toen kwam ze de trap af hollen met de
revolver recht voor zich uit.
„Goddank," zei zc met trillende stem, „ik dacht
al dat u viel."
Ik wees op de deur en ze begreep mij.
„Roep naar buiten uit de ramen aan den anderen
kant van het huis," fluisterde ik. „Hard loopen.
Zeg, dat ze onmiddellijk moeten komen."
Toen sprong ze met twee treden tegelijk de
trap op. Blijkbaar liep ze tegen de kaars aan,
want die ging uit en ik bleef in het donker achter.
Ik was werkelijk ongeloofelijk kalm. Ik herinner
me dat ik over den stoel heen stapte cn mijn oor
tegen de deurfhield en ik zal nooit vergeten dat
hij een paar centimeters openging in het donker,
De drukte ia zóó geweldig, als ook vóór den
oorlog nog niet werd geconstateerd. Illusies
over de beteekonis daarvan behoeveD we ons
intusschen niet te maken, daar de groote
meerderheid der schepen voor het vervoer
van steenkolen bestemd is, zoodat de huidige
drukte spoedig geëindigd zal zijn, als de
EDgelsche mijnwerkers den arbeid weer
hebben hervat.
Intusschen: op het oogenblik is het druk,
èrg druk in de Rotterdamsche haven, druk
ker dan het ooit geweest is, drukker dan we
het in afzienbaren toekomst-tijd verwachten
mogen. Niettemin... heeft Rotterdam nog
zijn werkelooze haven-arbeiders, die „steun"
trekken. Crisis-werkeloozen I
Er bestaat een instituut van havenarbei
ders-reserve, omvattende de honderden arbei
ders, die door de crisis, slapte inhetbedrjjf
werkeloos z\jn. Zij ontvangen, door den
financieëlen steun van de gemeente, een
wekelijksch loon, waartegenover ze zich dan
verplichten om zich op zekere uren van den
dag te melden, teneinde te vernemen, of ze
zich door het verrichten van „passende"
haven-werkzaamheden ook verdienstelijk
kunnen maken. Hun gewone arbeid is het
lossen en vervoeren van z g. stukgoederen,
maar de huidige drukte in het havenbedrijf
veroorzaakt door het kolentransport, behoeft
arbeiders, die werkzaam willen zijn in het
machinale-kolentransport-bedrijf. Van kolen
echter.kan men zwart worden en daarom
z(jn vele ondersteunde werkeloozen, die
vroeger gewoon waren stuk-goederen te ver
voeren, van meening, dat zoo'n kolen-baantje
geen „passende" werkzaamheid voor hen is.
Daarom worden voor het kolenbedrijf thans
allerlei arbeidskrachten geëngageerd, die
nimmer in de haven werkzaam waren en
blijven vele werkelooze haven-arbeiders
„steun" trekken... Natuurlijk worden er
wel verontschuldigingen bedacht, maar die
z(jn tenslotte weinig steekhoudend en 't is
niet geheel ten onrechte, dat velen uit deze
gebeurtenis weer concludeeren, dat heel die
steun-beweging op den langen duur bij min
der standvastige 'arbeiderselementen arbeids-,
schuwheid kweekt, waardoor ze tot on-sociale'
nietsnuttevs en gemeenschapsparasieten ver
worden.
Van den anderen kant oordeelen zij, die
het maatschappelijk maimers eens tegenliep,
wel eens ;\1 te hard over de steuntrekkers,
welker groote meerderheid toch werkelijk
bestaat uit goed-willende elementen, die
echter met al hun goeden wil toch geen
loonenden arbeid kunnen vinden. Een Engel-
sclie rechter bracht de vorige maand zijn
vacantie door, levende onder cn met de paria's
die des nachts een rustplaats zoeken onder
de bruggen der stad en ook hij kwam tot
de conclusie, dat 80 dier menschen loilden
werken en het doen zouden, als ze er de ge
legenheid toe kregen. De economische toe
stand op de wereld is echter nog zóó, dat
er geen werk voor alle gocdwillenden is. Dat
tegenover dezulken een gemeenschapsplicht
te vervullen is, moet ieder onbevooroordeelde
duidelijk zijn. Daarnaast heeft die gemeen
schap er recht op, dat er voor gewaakt worde,
dat het belastinggeld aan onwaardigen be
steed wordt en dat door een nauwkeurige
controle tegen arbeidsschuwheid worde ge
waakt.
omdat er van buiten hard tegen gedrukt werd.
Maar de stoel hield tiet uit, hoewel ik een van de
pooten onheilspellend hoorde kraken. En toen
brak opeens met veel lawaai het raam van het
speelzaaltje. Ik hield mijn vinger op den trekker
van de revolver en toen ik door den schrik op
sprong, ging het schot af, recht door de deur.
Buiten vloekte er iemand liardgrondig cn voor
het eerst kon ik verstaan wat er gezegd werd.
„Alleen maar een schrammetje... De mannen
zijn aan den anderen kant van het huis.En
nog een heeleboel ruwe woorden, die ik maar niet
op zal schrijven. De stemmen waren nu vlak bij
het kapotte raant en hoewel ik heftig beefde, was
ik vastbesloten om mij te verdedigen tot er hulp
kwam. Ik liep een pa3r treden de trap op tot ik
in het speelzaaltje kou kijken, of liever er door
heen, naar het raam. Even later zwaaide er een
kleine man zijn been over het kozijn cn kwam
de kamer in. Een oogenblik raakte hij in het
gordijn verward: toen keerde hij zich niet naar
mij maar naar de deur van de biljartkamer.
Ik schoot weer en er vielen scherven van glas of
porselein op den grond. Toen holde ik de trap
op en langs de gang naar de hoofdtrap. Daar
stond Gertrude en luisterde waar de schoten van
daan kwamen en ik moet er wel raar uitgezien
hebben, met mijn haar in papiljotten, m'n kinomo
open, zonder pantoffels en met een revolver in
mijn hand geklemd. Tijd om te praten had ik
niét. Er klonken beneden in de hal voetstappen
en er rende iemand dc trap op. Ik geloof dat ik
gek geworden was. Ik hing over de trapleuning en
schoot weer. Beneden gilde Halsey tegen me.
„Wat doen jullie daar boven?" schreeuwde hij.
„Het scheelde een haar of ik was geraakt."
INGEZONDEN MEDEDEELING.
MtJNHARDT'S
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct
Laxeer-Tabletten 60 ct
Zenuw-Tabletten 75 ct
Staal-Tabletten 90 ct
Maag-Tabletten 75 ct
Bij Apoth en Drogisten
Yeel menschen hebben de gewoonte om
onder het genot van een goede sigaar na
een copieus diner of onder Het drinken van
een bittertje vóór het eten, allerlei sociale
kwesties op te lossen. Ze moesten..., als
ik... Jawel, als ze er zelf maar eens voor
stonden en de verantwoordelijkheid te dragen
kregen.
Wij zijn het er over eens, dat arbeids-
schuwen, beroepsbedelaars en andere ge-
meenschapsparasieten onwaardig zijn, om
met het geld van de belastingbetalers onder
houden te worden. Moet de overheid zulke
lui dan maar aan hun lot overlaten Onrecht
vaardig zou het inderdaad niet zijD, maar
tbch.Die arbeidsschuwheid, die zwervers-
natuur, die luiheid van sommigen onzer
medemenschen, zijn ze ten slotte niet eenige
der vele kwalen, ziektendie het menschdom
met zich meesleept? Zyn ze niet meer te
beklagen, zulke menschen, dan te bestraffen?
Natuurlijk, men mag de kwaal niet vererge
ren door de omstandigheden, waaronder ze
kan voortwoekeren, waaronder vooral een kl
te groote vrijgevigheid gesteld moet worden.
Het belang echter van de gemeenschap eischt
naast dat dier, onmaatschappelijke elemen
ten zelve, dat we ze terughouden van wan
hoopsdaden; de honger maakt van een
menscb een verscheurend dier. Hoe is niet
dezer dagen een onzer beroemdste bouw
werken, het Koninklijk Paleis te Amsterdam,
bedreigd dooreen hongerigen bedelaar! Denkt
vooral eens aan het onstellende spoorweg
drama te Hannover! De twee daders zijn
nu gepakt en hebben bekend. Jonge kerels
waren het nog, zwervers van nature of ge
worden door de omstandigheden. Ze hadden
honger, sliepen in het veld, leefden van wat
gestolen vruchten. Toen beraamden ze den
3anslag op den trein om te kunnen rooven.
Een en dertig dooden en tientallen kermende
gewonden werden uitgehakt of uitgezaagd
uit de versplinterde wagens... Dat was de
prijs waarvoor twee desperado's hun brood
kochten.
Neen, het sociale vraagstuk is veelzijdig
en lossen we niet op onder het rooken van
een lekkere sigaar.
De Bussumsche politie is niet erg geluk
kig met het opsporen van misdadigeis. Na
den stationsoverval werd de dader reeds
aangeduid, en heel diens leven ontsluierd,
vóór men hem te pakken had en toen eindelijk
tot arrestatie zou worden overgegaan, bleek
het zoo overduidelijk, dat de man volstrekt
onschuldig was, dat de politie zich niet
verder blameeren durfde door hem uit België,
waar hjj gevonden was, te laten uitleveren.
De dader van den overval bjj de Boaz-
Bank te Bussum was ook al weer gauw ge
vonden. maar nadat de man langen lijd in
voorarrest gezeten heeft, is hQ wegens ge
brek aan bewijs ontslagen moeien worden.
Hetgeen natuurlijk nog weinig omtrentzyn
En toen zakte ik in elkaar en viel flauw. Toen
ik weer bij kwam was Liddy bezig mijn slapen
met eau dc cologne te wrijven en het onderzoek
was i n vollen gang.
De man was verdwenen. De stal brandde tot
den grond af, terwijl de toeschouwers juichten bij
eiken balk die ev viel en de vrijwillige brandweer
het vuur met een tuinslang besproeide. En in het
huis doorzochten Alex en Halsey ieder hoekje van
de benedenverdiepnig, zonder iemand te vinden.
Dat ik dc waarheid sprak bleek uit het kapotte
raam en den stand van den stoel. Het was bijna
onmogelijk dat de onbekende boven had kunnen
komen. Hij had de hoofdtrap niet gebruikt, cr
was in den oostelijkcn vleugel geen trap naar de
bovenverdieping en Liddy had in den westelijken
vleugel aan het raam gestaan, vlak bij de be-
diendentrap. Maar we gingen toch niet naar bed.
Sam Bohannon en Warner hielpen ook zoeken en
alle kasten werden nauwkeurig nagezien. Zelfs
tot in de kelders zochten we, niaar zonder resul
taat. In de oostelijke deur was een gat waar mijn
kogel er doorheen was gegaan. Het zat nogal
laag en we vonden den kogel in den vloer van de
veranda. Ecp paar roode vlekken wezen er op,
dat mijn schot zijn uitwerking niet had gemist.
„Degeen die getroffen is moet mank loopen,"
zei Halsey. „Het schot was te laag om iets anders
dan een been of een voet geraakt te kunnen hebben.
{Wordt vervolgd.)
