I
AN
IMANDER
EERSTE BLAD
J. HENIGER - Kipstraat 85-87
ZATERDAG
17 APRIL 1926
UMS
e mo-
van.if
r. oo
>.25
1.00
(.00
1.00
BANDEN
et es zonder iter
1IDDELEN
valcn, Vrouwen-
!n, enz.
ze bekende
DROPPELS,
d. bloedsomloop
icces verzekerd,
f 2,25 per flacon.
per flacon.
worden onder volle
I. Niet goed, geld
adres:
ROTTERDAM.
tls ook per brief,
haamsvormcn door
krachtpitlen, een
on van 80 pillen.
O 22 APRIL 1926,
aankomst Tram, te
de bouwschuurvan
:n verzoeke van den
vCOBS van
kRDEN
ipfgercedschappen.
Is AKKERMAN,
Prijs per kwartaal. f I.-
Losse nummersf 0,075
Advertentiën v. 1—6 regels f 1,20
Elke regel meer. f 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en Dienstaanvragen
I 1,— per plaatsing tot een maximum
van 10 regels elke regel meer 15 cent.
Dit blad verschijnt iederen
Woensdag- en Zaterdagmcrgen.
Het wordt uitgegeven door de
N.V. Uitgeversmaatschappij
„Onze Eilanden", Tel. Int. No. 15
Voorstraat Middelharnis.
Mussollni-sme.
Het feit, dat een Bngelsch-Iersche dame,
die niet al goed by het hoofd was, Mqs9olini's
dictatoriaal aangezicht schond door hem met
een revolverkogel jian het puntje van zün
neus te kittelen eene aanhaligheid, die
maar weinig ladylike is is aanleiding
geweest, dat tallooze criticasters nog eens
harteiyk op den Italiaan^hen dictator heb
ben gesmaald.
Dat is nu niet zoo erg, want elke politieke
persooniykheid staat nu eenmaal door het
feit van zyn optreden alleen, aan vrije en
willekeurige critiek bloot. Een politicus is
een slachtoffer van en voor de caricatuur
en de critiek is meestal.caricaturlaal. D.w.z
we moeten niet alle actie, alle verontwaar
diging tegen politieke persoonlijkheden voor
100 wiuir en gemeend achten.
En al hebben we nu zelf ook dikwijls
genoeg meegedaan aan de verguizing van
den Italiaanschen Duce, die met zyn pot-
8ieriyke, parade- en reclameachtige snor
kelen voor oü9, nuchtere Noordelingen, zoo
ongenietbaar is, we meenen het toch even
zeer onzen plicht, om ons ten opzichte van
Mussolini niet tot verguizing alleen te be
palen, maar er op te wyzen, dat hij zich -
speciaal voor zyn vaderland - toch wel
groote diensten vergaard heeft en dat we ons
best kunnen voorstellen, dat Italianen hem
eene byzondere achting toedragen.
Niet de persooniykheid van Mussolini is
verwerpelijk, maar wel het internationale
Mussolini-3me, waarmee we de vereering
wenschen aan te duiden, die in alle landen
door minder of meer belangrijke groepen
des Duce's deel is en die leidt tot een pro
paganda en streven naar zelfde,ideale" toe
standen als in Italiö. waarby vergeten wordt,
dat een regiem, dat voor een land als Italië
goed kan zyn, volstrekt niet deuet en in
gevoerd kan worden in luidere landen, waar
do bevolking een anderen aard heeft. Mus
solini zelf heeft dat trouwens wel ingezien
en meermalen verklaard, dat het fas-cisme
iets Italiaansch is, dat volstrekt niet on
gewijzigd op vreemden bodem kan worden
overgeplant.
Democratie is een schoon beginsel, dat
echter niet op eiken bodem tot goede ont
wikkeling wil komen. Er zyn volken, die
als 't ware door de natuur ongeschikt ge
maakt zyn om zich zelf te regeeren. Om
den evenaar laten we zeggen in de „war
me" landen huizen volkeren, die een hoog
punt van beschaving hebben bereikt, maar
wier vurig temperament ze tot allerlei on
evenwichtige daden verleidt. Het hart spreekt
wel luider, maar niet juister dan het ver
stand. Do raenschen geraken aanstonds in
extase door een mooi gebaar, een met passie
uitgesproken redevoering. Herinnert U maar
eens. hoe het Italiaansche volk eigenlijk door
hoogdravende redevoeringen en passie-volle
verzen van een d' Annunzio ten oorlog
gevoerd is De man schijnt op het oogenblik
volslagen krankzinnig te zyn en iedere Noor
doling heeft steeds aan 's mans gezond ver
stand getwijfeld In landen, waar het volk
zich zoo gemakkelijk laat vervoeren, is de
volksgunst natuurlijk een wisselvallig lot
Wie vandaag gehuldigd wordt, die wordt
morgen gehoond In tijden van democratisch
bestuur heerscht er gewoonlijk een chaoti
sche toestand; vandaag loopt het volk ach
ter den eenen partijleider aan, morgen achter
een ander, met het gevolg: verjagen van
ministers, staatspresidenten, kamprontbin-
dingen, revolutie-tjes, zooals de geschiedenis
van vele landen (Italië, Griekenland, Spanje,
Portugal, de Zuid-Amerikaansche republie
ken e.a.) die kennen.
Kust is in zulke landen slechts gewaar
borgd, als er bóven de leiders een gróóte
leider uitgroeit, die de anderen de baas i8.
Zoo'n toestand bestaat op het oogenblik in
Italië, Spanje, Griekenland en Argentinië.
Munt zoo'n leider ook nog uit door organi
satie-vermogen, dan kan het land onder zijn
bestuur zelfs tot bloei komen. Dat gebeurt
o.a. in Italië. Toen Mu3Solini ,er zyn fascis-1
tisch optreden begon, verkeerde het land in
een chaos. Er was vreeselyke werkeloosheid,
de anarchie nam hand over hand toe, ge
wapende bendeD bezetten de fabrieken en
politie noch leger deed er iets tegen. De
zwart-hemden herstelden de orde en thans
heerscht in Italië géén werkeloosheid, het
volk schijnt zich niet ongelukkig te gevoelen
onder den fascistisfihen willekeur eD 90 der
arbeiders loopt achter Mussolini aan. Zyn
snorkerige redevoeringen, die wjj belachelijk
noemen, vindt het Italiaansche volk zalig,
de evviva'8 zijn niet van de lucht en de
Italianen zijn aan de redevoeringen van den
Duce verslaafd als de Chineezen aan opium.
Aan Mussolini kan zeker geen verdienste
ten opzichte van Italië ontzegd worden, maar
't is geen fascisme, dat in Italië heerscht,
't is geen beginsel, geen party, - 'tis Musso
lini, de Duce. En die honderdduizenden zwart-
hemden, die hem nu naloopen en toezingen,
dat zullen over zekeren tijd roodhemden zyn
of nög anders gekleurden, wanneer een ster
aan het Italiaansche firmament te schitteren
komt, die de ster van den Duce in begees
terende kracht overtreft. Dat kan nog lang
duren't kan ook kort zyn.
Maar het fascisme beteekent in Italië niets;
het is het Mussolini'sme, dat er het volk
begeesterd heeft. En waar de Noordelingen
veel te nuchter zijn, veelte zeer kat-uit-den-
boom-kykend om zich zóó te laten mee
slepen door eene persooniykheid, dat elk
zelfstandig denken er door gesmoord wordt,
daar heelt fascisme. Mussolini-sme of hoe
men het noemen moet, geen kans, zoolang
we in eene gezonde democratie het betere
van persoonlijke willekeur blijven bezitten
En heel dat klein gedoe hier te lande van
clubjes actualisten, fascisten, reformisten,
nationalisten, is dan ook slechts een zielige
actie van onnoozelen, die niet begry pen, dat
men op onzen kouden grond geen Italiaan
sche planten kan kweeken.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NG.
FEUILLETON.
„Hel Tolmaakte leven van Jan Haring"
naar hot Kngolsch
DOOR H. W. H.
(Nadruk verboden)
Een oud spreekwoord zegt dat niemand het
volle leven genoten kan hebben, zoolang hij geen
armoede, (telde en strijd hecit gekend. Ucze drie
factoren omvatten ongeveer alles, wat er In het
leven de moeite van het welen waard Is Een
oppervlakkige denker zou kunnen veronderstellen,
dat aan deze lijst van drie hel woord rijkdom moet
worden toegevoegd Dat is nietwaar. Als een arme
man een lang verborgen halven gulden vindt, die
door een scheut In iijn vestjeszak gevallen Is,
beseft hij de vreugde des levens beter dan eenlge
mtllionnalr ooit zal kunnen.
De wijze, uitvoerende macht, die ons leven
regeert, schijnt het nuttig te hebben geoordeeld,
den mensch af tc richten op deze drfe factoren
en niemand mag aan deze drie ontsnappen, In
kleine plaatsen beteekenen zij niet zooveel; armoe
de Is minder schrijnend; Helde Is koeltjes; strijd
schijnt zich slechts te bepalen tot een kleine
Speciaal HOEDEN en PETTEN
VOOR RUK ZTN KOUS
Lel op deze lichtreclame
ROTTERDAM - - hoek Pannekoekstraat.
Sport- en Reispetlen I 0,75
Lakenpetten, kleurhoudend vanaf 1 2,50
Gleufhoeden, nieuwste kleuren v af f 2,75
Stijve Hoeden vanaf f 2,95
Hoogc Hoeden vanaf 1 8,50
Leest de advertentie van
Campfens Stoffeerder!]
(Adv.)
Week-revue.
Binnenland
Slechts één dag per jaar geniet schryver
dezer regelen een onvermengd genot, dat
is op dien schoonen vacantie-dag, waarop
we gaan „hengelen". Op gewone dagen heb
ben we daarvoor geen ty den in de vacantie,
dan heeft 'n man 't nog drukker dan anders.
Dan sjouwt men met vrouw en kinderen
naar Scheveningen en de bosschen, draagt
pakjes, moet de kinderen verbieden, krijgt
de schuld als 't regent en moet draven om
allerlei boodschappen, als 't voor vrouw eu
dochteren te warm is. Maar één dag onzer
vacantie gaan we altyd visschen. Ajakkes!
roepen dan alle huisgeuooten, omdat ze die
sport niet mede genieten kunnen. En dien
éénen dag trekken we er alléén op uit; dat
is onze jaarlyksche rustdag. Gewapend met
hengelstokken en rugtasch gaan we al vroeg
van huis, elk jaar naar hetzelfde plekje. Niet
omdat daar zooveel visch zit, maar omdat
'ter volstrekt rustig is; 'tgras isermalsch
en zwaar werpen de hoornen er haar schaduw
op. Onze jas hangen we aan een tak, onze
hengel leggen we in het water en ons zei
ven leggen we in het gras. En we slapen in
God's vrye natuur; zyn we wakker, dan
blyven we liggen, rooken een pyp, staren
naar de dartelende veulens of de bloozende
wangen van de maagd, die de koeien melkt.
En als 't eindelijk tyd is om te gaan, dan
voeren we ons deeg op aan de visschen,
koopen een stelletje bliekiesvoor'n kwartje
van een visschenden jongeling en komen
heerlijk verkwikt thuis, aan het einde van
dien eenen rustdag des jaars. Leve daarom
de hengelsport!
Volgens de berichten echter onderneemt
de regeering nu ook nog een aanslag op dien
eenen rustdag. De edele hengelsport wil ze
n.l. met twee kwartjes gaan belasten. Geiyk
't plaatje op de flets, het bandje om de sigaar,
zal voortaan de „acte" bij de hengelstok
hooren. Kan 'tnóg dwazer? We komen nog
tot belasting op het knikkerenAan tal van
uien8chen, die zomers eens'n keertje gingen
visschen, wordt nu ook dit klein genoegen
ontnomen. Die twee kwartjes belasting
immers maken het genoegen te duur. Men
heelt toch al uitgaven van hengel en tuig
visch vangt men niet, dus daar kunnen geen
twee kwartjes meer by. In ons land is deze
sport trouwens uitsluitend een genoegen van
den kleinen man, -kinderen, gepensioneerden
en vacantie-gasten. Waarom men nu weer
eene belasting uitdeukt, die uitsluitend op
de kleine burgery drukken zal al isjie
uitgave dan ook gering begry pen we niet'
Maar de regeering heeft het voorstel er nog
niet door! In veel kringen is de hengelsport
populair en men zal dezer dagen wel hooren
van eene actie van de hengelaarsclub „De
zingende baars" en andere organisatie op
dat gebied
Dezer dagen lazen we een bericht over
een rechtszaakuit de beslissing der rechters
sprak zooveel gezond verstand, dat we het
bericht haast niet gelooven konden, maar
we vonden het elders bevestigd. Het luidde:
De rechtbank te Kleef heeft den Neder-
landschen chauffeur v. d. H. uit Nijmegen,
die eenige weken geleden door te snel
rijden met een auto te Kleef een 6-jarig
kind heeft overreden, dat dientengevolge
overleden is, veroordeeld tot 2 jaar gevan
genisstraf met verbeurdverklaring van den
auto.
Zulke straffen moesten aau onze Neder-
landsche snelheidsmaniakken ook door de
Nederlandsche rechtbanken worden opgelegd
woordenwisseling over de kippen van den buur
man en dc drooglijnen van buurvrouw. Het is dan
ook meer In dc steden, dat ons spreekwoord aan
de waarheid wordt getoetst en dagelijks wint In
kracht; en het was voor een zekeren Jan Haring
zelfs weggelegd om in zeer korlcn tijd te onder
vinden, welk een kern van waarheid er in het
spreekwoord schuilt.
Het bovcnhulsjc der familie Haring W3S als
duizenden andere. Er stond een begonia voor het
raam, een gevlekte fox terrier zat in het andere.
Jan Hating was als duizend anderen. Hij werkte
voor dertig gulden per weck in één o( ander
magazijn, waarvan het niet aan ons is vast le
stellen, welk magazijn het in het bijzonder was.
Vrouw Haring was ais duizend anderen. Dc
slechte tanden, het slechte humeur, de wandcliust
op Zondagmiddag, dc hebzucht naar uitverkoop-
koopjes, -het gevoel van superioriteit In vergelij
king met de juffrouw van drie-hoog, die echte
slruisvogelveercn op haar hoed en een dubbelen
naam boven haar deurbel had, de ontelbare uren
van buurvrouwen conversatie, gedurende welke zij
In het venster vastgeplakt zat, haar geregelde
afwezigheid als de man van hetafbetalings-maga-
zijn beldeal de eigenschappen van zoovele
duizenden waren ook de hare.
In een groote stad gebeuren onverwachts groote
Dan zou de eerbied voor het leven wel wat
omhoog gevoerd worden. Niet dat degenen,
die een ongeluk veroorzaken, moedwillige
moordenaars zyn, - volstrekt niet, maar ze
zyn wel achteloos ten opzichte van het leven
van anderen. Byna geen week gaatvoorby,
of de een of ander, die een kind overreed,
wordt gevonnist. Vaak is het vonnis vrij
sprekend, meestentyds legt het een geldboete
op, soms krygt de delinquent een lichte
hechtenis toe. Hart en verstand van auto
mobilisten zijn gepantserd met een weefsel
van verordeningen en bepalingen. Ze trach
ten de maximum-snelheid niet te overschrij
den, rijden rechts van den weg, geven behoor-
lyk signalen, maar als ondanks dat alles een
kind „door eigen schuld" onder een auto
komt, dan wasschen ze zich de handen in
onschuld... Ze reden rechts, gaven sig
nalen..., wüt kan men méér verlangen.
Men kün meer verlangen, inderdaad. Men
kan verlangen, dat automobilisten voort
durend de grootste oplettendheid betrachten,
opdat ze nog een ongeluk zullen kunneD
vermyden, zélfs al dreigde het gevaar door
de „eigen schuld" van het kind. Een kind
is nu eenmaal onbesuisd, geeft zich geen
rekenschap van de gevaren, waarin het zich
begeeft, het verstand is nog niet voldoende
ontwikkeld. Mag men wel van „eigen schuld"
dingen. U gaat een hoek om en steekt de balein
van Uw paraplu in het oog van uw ouden school
vriend. U gaat uit om de koningin In haar gouden
koets tc zien voorbijrijden en wordt in de mcnschcn-
massa „gerold". U grijpt den bandiet, die uw
zakken Iccgstal, bij 7,ijn kraag en er ontstaat ccn
gevechtgaat naar het ziekenhuis U trouwl
inct uw verpleegster... en echtscheiding volgt.
Gij loopt door de straten en een vinger wenkt U.
ccn zakdoek wordt door U verloren, de kabel van
de lift of uw bank breekt, uw maaltijd of uw
vrouw maakt U slecht gehumeurd en het Noodlot
slingert U in de rondte gelijk stukjes kurk ineen
flesch wijn, welke door een ondervoeden kellner
is geopend. De Groote Stad is een luchthartig
kind, en U bent roodc verf op zijn speelgoed en
U wordt cr afgelikt.
Jan Haring zal, naar een samengepersten maal
tijd, In zijn voorkamer, welke hem precies paslc.
Hij zat op een eigengemaakt kussen en staarde
met verzadigde oogen naar Kunst In De Huiskamer,
in den vorm van „De Storm", het premieschil-
dcrij, dat aan den muur gespijkerd was. Vrouw
Haring onllccdde de etensgeuren van de juffrouw
twee hoog en de fox-terrler keek naar Haring met
een blik vol minachting.
Hier was noch armoede, noch liefde, noch strijd,
maar op zulke dorre gronden willen dikwijls de
INGEZONDEN MEDEDEELING.
zyn functie gaan hervatten, alsof er ni
gebeurd is. De heer Blok heeft een fel prot
tegen zyn gijzeling ingebracht, maar ook t
hem vernamen we niet, water precies teg
hem ingebracht wordt. Voor den rechter
zyn zaak wel nooit kunnen komen, maa:
dan een eereraad uit betrouwbare en hoi
staande personen niet in staat om een oord
in deze zaak te geven? Ligt het niet op c
weg van den Broederschap van Commissai
sen om de vormiDg vanl zoo'n eereraad
bevorderen, om een uitvoerig rapport n
conclusies publiek te maken?
Binnenland
In Griekenland is een nieuwe pre9idt
gekozen. Met 90 der stemmen werd
dictator Pangalos waardig gekeurd voor
functie. Verkiezingen in Griekenland z
heel grappige dingen. Je mag„vrykiez.
maar wat ge kiest is toch tevoren al te 1
palen. „Je geld of je leven", zegt de roov
die je dus ook laat „kiezen". Zoo ongev<
„kiest" men eveneens in Griekenland.
Overigens is deze dictator nu staa
president èn ministerpresident - een v
dienstelijk man geweest voor zijn land. J
voorzag het land reeds door aquaducten v
water, door machtige turbines vanstroo;
hy liet de Vardar-moerassen dempen
bevolkte Macedonië met uitgewekenen i
Klein-Aziö. In een land als Griekenland z
slechts twee dingen mogelyk: een dictatu
't zy proletarische, burgeriyke of militai
of de chacos met zich opeenvolgende rer
luties.
Een poging tot opstand van Saloniki i
werd heel gauw onderdrukt; de twee 1
ders zyn ter dood veroordeeld. Kogels z
goedkoop in Griekenland, een paar jaar ter
werd een heel ministerie gefusilleerd, alle
omdat een toen ondernomen revolutie
spreken, wanneer het een kind geldt! 't Is
meestentyds onverstand, gemis aan een ont
wikkeld denkvermogen, dat een kind zich
in gevaar doet begeven en tegen de gevolgen
daarvan dienen we het te beschermen, Als
een kind onverwacht de straat oversteekt
en overreden wordt, heet dat: eigen schuld.
In zekeren zin moge daarvan iets waar zijn,
moreel gaat de bestuurder niet vry uit, wan
neer hy niet door groote oplettendheid en
directe maatregelen getracht heeft het onge
luk te voorkomen. Ergerlyk is het te zien,
hoe vaak autobestuurders, zelfs midden in
een stad, metaebterzittenden praten en naar
hen omzien. Wat kan hun ook gebeuren?
Zy rijden rechts en als een onvoorzichtig
kind voor den auto springt, nou, dan is het
„eigen schuld" van het slachtoffer...
De Culemborgsche Commissaris van Poli
tie is uit de gljseling ontslagen, geiyk te
voorzien was. Maar wat nu? We wenschen
niet te oordeel en, maar hy kan toch moeiiyk
bloesems bloeien van de drie dingen, welke noodig
zijn om bet leven te volmaken.
Jan Haring probeerde een paar conversatie-
rozijntjes in de smakelooze pudding van zijn dor
bestaan te zaaien .Er wordt op dc zaak eert
nieuwe lift gebouwd," vertelde hij. .En de baas
heeft zijn bakkebaardjes laten scheren."
.Is 't hcusch?" twijfelde vrouw Haring.
„Meneer "Wipper," vervolgde Jan, „had vandaag
zijn nieuwe zomercostuum aan. Ik vond het erg
mooi. 't Is grijs met..." Hij brak den zin af door
een plotselinge behoefte, welke zich aan hem ken
baar maakte. .Ik geloof, dat ik even naar beneden
zal loopen om een vijf-cents sigaar tc halen."
Hij nam zijn hoed en daalde dc trap af.
Dc avondlucht was mild en dc straten weer
klonken van het zorgeloozc schreeuwen der kin
deren. Hun ouders bewaakten de deurposten met
kwalijk-Tiekcnde pijpjes en buurpraatjes.
Dc sigaren-winkel op den hoek, waarheen Jan
Haring zich begaf, werd beheerd door een man,
genaamd Meijer; een man, die neerzag op de
mcnschheid als een verzameling slechte uitvin
dingen.
Haring een onbekende in den winkel
stapte naar binnen en vroeg zijn .bundeltje spinazie
tegen autobus-tarief". Deze spot stemde den Heer
Meijer niet sympathiek jegens den nieuwen klant,
Erg vriendeiyk en aantrekkeiyk klin
dat niet voor onze ooren. "We praten liev
wat over vrede en ontwapening al schiet
we er niet hard mee op. We krijgen t
als alles goed gaat, binnenkort een voor
reidende (langzaam aan, dan breekt 'tiy
tje niet!)ontwapeningsconferentie in Genè'
Maar daar willen de bolsjewlki niet kom
ze hebben het thans officieel bericht
omdat ze nog boos zyn op de Zwitsers. I
onder die boosheid moet de internationa
ontwapening maar ïyden; wat't zwaarst,
moet maar 't zwaarste wegen, 't Zijn n
idealistenNiet dat we zelf zooveel van d
conferentie verwachten, maar een versta
dig mensch die den oorlog werkelijk ve
atschuwt, werkt tenminste wee aan ell
poging om tot ontwapening te komen. Ma
de Russen zyn nog trotscher op hun rooi
leger als de Duitsche Keizer vroeger op zU
regiment doodskop-huzaren endeRussiscï
vorsten-kliek op de kozakken.
Er zyn teekenen, die op vrede wyze, l
in China, èn in Syrië èn in Marokko.
Lyfet haast te mooi om waar te zyn en t
zal nog wel wat tusschen komen boewi
er is avance.
Nieuwe stry d alleen is ontbrand aan de
Noordpool, een vreedzame stryd, een war
wetenschap en beschaving en techniek bonc
genooten z\jn. Van drie zijden is het offer
sief geopend, hopen we, dat deze „feryg
geen slachtoffers eischt.
Dictatoren.
Het Zuiden van Europa is de streek, waa
het dictatorschap bloeit. Maar er is een be
langryk verschil in bloeiwyze. Spanje, waa
doch hij aanvaardde de order en leverde Harin
één sigaar. Haring beet dc wortels van zijn aan
koop af en nam vuur boven het gas-pilje Tastem
In zijn zak om te betalen, voelde hij dat er gee:
geld In was.
„Zeg vriend," verklaarde hij openhartig. „Ik bei
het huis uitgeloopen zonder klein geld. Ik zal ji
dien stuiver morgen even aanreiken als ik voorbi
kom."
Vreugde leefde in Meijers hart. Hier was tiorei
op den molen van zijn wantrouwen in alle men
scben. Zonder ccn woord, liep hij omdetoonbanl
heen en diende zijn klant een raken klap toe. Maa
Haring was geen man om zich dat zoo maar ti
laten welgevallen. Hij vereerde zijn aanvaller eer
mooi blauw oog met groene randjes.
De lievigheid van des aanvallers hernieuwd!
poging dwong Haring langzaam terug te trekker
in de richting van de deur. Het gevcchl wert
indrukwekkender en buiten drukten de mcnscber
hun neuzen tegen de winkelruit om alles beter te
kunnen zien.
(Wordt vervolgd).
