StNicolaas Cadeau
ONZE EILANDEN
No. 8. 28 Nov. 1925
TWEEDE BLAD
Luxe Doos
van Rossem's Tabak
CARL L. KELLEIACH, Bontwerker, v. d. Weiïfstraat 18b, Rotterdam.
ONZE EILANDEN VAM ZATERDAG 28 NOVEMBER 1925.
DE OVERBEVOLKING VAN JAVA
door
Mr. J. GERftlTZEN,
Oud-lid der Tweede Kamer.
Een der moeilijkste problemen, waarvoor
de Regeering in Indië staat, is wel'de binnen
betrekkelijk korten tijd 'te verwachten over
bevolking van Java.
De inheemsche bevolking van dat eiland
wordt thans op 37 millioen geschat en neemt
jaarlijks met circa millioen toe. Blijft de be
volking naar verhouding toenemen, dan zal er
binnen enkele tientallen van jaren op het eiland
zelf voor een aanzienlijk aantal inheemschen
geen werk en daardoor geen voedsel zijn.
De Indische Regeering is diep doordrongen
van den ernst van dit vraagsruk en is reeds
in verschillende opzichten handelend opge
treden. De maatregelen, waardoor zij die
overbevolking tracht te keeren, zijn tweeërlei:
1°. bevordering eener fabrieksnijverheid op
Java en 2°. bevordering der emigratie van
Javanen naar de schaarsch bevolkte buiten
gewesten.
Het denkbeeld van bevordering der fa
brieksnijverheid van Regeeringswege is in den
wereldoorlog ontstaan. Wel werd in het
Nederlandsche Parlement Teeds af en toe de
wenschelijkheid betoogd om een Indische
froot-industrie te scheppen, om de Indische
evolking uit den landbouwstaat tot den in-
dustrieelen staat op te heffen, maar het bleef
bij beschouwingen.
De wereldoorlog bracht in Indië, evenals in
vele andere landen, duidelijk aan het licht,
hoe men in tal van opzichten voor de bevredi
ging van zijn maatschappelijke behoeften op
het buitenland was aangewezen. Indië, bijna
geheel zonder eigen fabrieksnijverheid, was dat
nog meer dan andere landen. En het was de
wensch naar een eigen industrie, die in Sep
tember 1915 leidde tot de instelling van een
Commissie tot bevordering van de fabrieks
nijverheid.
Verschillende industrieën in Indië moesten
na een kommervol bestaan, óf opgeheven óf
verplaatst worden: de rubberfabriek te Ban
doeng, de in Indië werkende "oliefabrieken,
welker lijdensgeschiedenis nog maar al te goed
in het geheugen ligt, de kaarsenfabriek te
Balik Papan, die naar China verplaatst werd.
Het geeft op den duur niets, eert industrie
kunstmatig in het leven te roepen. De Rhein-
Elbe Union, door voordceiig contract met de
Regeering, er toe verlokt een fabriek voor
bruggenbouw en spoorwagonsfabricage in
Cheribon te vestigen, heeft de fabriek doen
sluiten n het personeel is naar DuitsChlan
teruggekeerd. Hoe het met de papieifabriek te
Padalarang zal gaan, wanneer deze haar pro
duct slechts leveren kan tegen marktprijs, is
een vraag, die de toekomst zal moeten be
antwoorden.
Van een Inlandsche groot-industrie is bin
nen afzienbaren tijd geen sprake, om de een
voudige reden, dat de Inlandsche Maatschap
pij geen ondernemers, noch bedrijfsleiders
voortbrengt. Verbetering en bevordering van
de Inlandsche kleinnijvcrheid is uiterst moei
lijk; kwaliteitswaardcering is bij Inlandschen
afzet vrijwel uitgesloten. Maar af is de bevorde
ring van de Inlandsche nijverheid een zaak van
langzame wording, van taai geduld en on
verzwakte toewijding, toch. mag de moed niet
opgegeven worden om wat in de kiem aanwezig
is, verder te doen groeien.
Met het tweede middel tot afwending der
gevaren, verbonden aan de dreigende over
bevolking, namelijk de emigratie naar de bui
tengewesten, is de Rcgecring in 1905 begonnen
door een groot terrein in de Lampongschc
districten te bestemmen voor kolonisatie van
Javaansche emigranten. Hoewel die emigratie
in den beginne niet groote moeilijkheden te
kampen had, kan thans gezegd worden, dat zij
geslaagd, is. Op het oude kolonisaticterrcin
Godong Tataan zijn thans 20.000, op het
nieuwe terrein In de ondcrafdeeling Kota
Agoeng ruim 5000 Javanen gevestigd. Het
grootste gedeelte dier terreinen is gelrrigccrd;
de padi-oogst bedraagt 50 tot 60 pikol per
bouw, een uiterst gunstig cijfer vergeleken met
Java, waar het gemiddelde niet meer bedraagt
dan 23 pikol per geslaagden bouw.
Bij de Indische begroöting voor 1926 stelt
de Regeering verschillende maatregelen voor
om de bestaande kolonisatie uit te breiden
Door die maatregelen denkt men 8000 bouws
te kunnen bevloeien, waardoor er dan weer
plaats is voor 600Ó gezinnen.
Toch moet men van deze kolonisatie als
maatregel tegen dreigende overbevolking geen
te groote verwachtingen koesteren, want het
duurt gcruimen tijd, eer een Javaansche volks
planting in de buitengewesten tot stand komt.
Te Godong Tataan wonen nu 5000 gezinnen,
dus ongeveer 20.000 zielen, doch het heeft
twintig jaar gekost om dit resultaat te be
reiken. Vooral in den beginne, als de kolonisten
ontginningswerk moeten doen, is hun bestaan
moeilijk. Daarom is het beter volksplantingen
te Beginnen in streken, die reeds min of meer
zijn opgengeicgd, en waar de kolonisten ook
«rC Wl,ZtC dan t'00r ontginning van bosch-
gronden werk en voedsel kunnen vinden.
Daarom is het uitermate gewenscht, dat het
h.n/I1 .pla",'"gen znovccl mogelijk
hand in hand gaat met de openlegging van de
buitengewesten door het vestigen van onder-
nemingen aldaar. Vandaar, dat vooral met liet
oog op de te groote en steeds toenemende be-
volking van Java de openlegging der buiten
gewesten. door het vestigen aldaar van Euro-
peesche ondernemingen zulk een enorm be
lang is.
Voor zoover men thans kan zien, zullen dus
de besproken maatregelen in de toekomst niet
voldoende zijn om de met een half millioen
zielen per jaar toenemende-bevolking van Java
aan het noodige voedsel te helpen.
Naar onze meening dient de Regeering het
bevolkingsvraagstuk voor Java door een
speciaal daarvoor ingesteld orgaan te doen
bestudeeren, om aan de hand van diens ad
viezen het gevaar zooveel mogelijk te be
zweren. Maar daarnaast zal in de opvoedende
politiek der Regeering ten opzichte van den
Javaan veel veranderd moeten worden. Men
moet hem leeren zichzelf te helpen en econo
misch op eigen beenen te staan. Totnutoe
dacht de Regeering voor den Javaan, men
deed voor hem, men leerde de bevolking resul
taten te aanvaarden, zonder zich te bekomme
ren om de wijze van totstandkoming, men
leerde haar hulp van dercfh te verwachten,
niet zichzelf in te spannen. Daarin moet in de
eerste plaats verandering komen.
Er zal daarbij vrede moeten worden.ge
nomen met een oogenschijnlijk geringere vol
maaktheid. Er zal meer geduld geoefend moe
ten worden; er zal diplomatiek talent getoond
moeten worden, er zal moeten worden berust
en uit handen gegeven. Daartegenover zal het
verantwoordelijkheidsgevoel en daarmede de
arbeidslust van belanghebbenden moeten wor
den ontwikkeld; aidan zullen vele moeilijk
heden overwonnen worden.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
(Inhoud: Nilo en Poorters Toeback)
f 1,70 en f 1,20 per doos
Financieel Overzicht.
Hoewel de beurs telkens reactie vertoont en
men algemeen waarschuwt tegen de hoogi
rubbernoteeringen, blijft de vaste stemming
toch gehandhaafd en schijnen steeds weer nieu
we koopers op te treden die het fonds van de
winstnemers overnemen. Wel kan men con-
stateeren dat de nieuwe koopers niet zoo kapi
taalkrachtig zijn, hetgeen daaruit blijkt dat
diverse rubbcr-aandeelen voorkomen als on
derpand in prolongaties.
De belcggingsmarkt is steeds vast gestemd,
hoewel de koersvariatics gering blijven.
Bankaandeelen iets vaster, vooral aandeden
A'damsclie Bank, Twentsche Bank en Indische
Handelsbank.
Industrieele aandeden over 't geheel ver
laten. Er was vraag naar aandeden Mackubee,
van Berkel.
Van Mijnbouwaandeden waren gevraagd
aandeden Algcm. Exploratie cn Singkaptin.
Petrolcumaandeelen iets vaster zonder groo
te omzetten. Aandeden Koninklijke verbeter
den een 5-tal procenten.
Na Maandag flauw te zijn geweest was de
rubbermarkt weer zeer vast gestemd, vooral
aandeden Algem. Belgische en Vico. Het ge
rucht gaat, d«at een Engdsche combinatie voor
de aandeden Vico 25Ü heeft geboden.
Schecpvaartwaarden lusteloos en verlaten.
Suikeraandeden bleven vast gestemd, hoe
wel de koersverbeteringen zeer gering waren.
Dc V. I. S. P. heeft afgedaan voor J 9,50,
terwijl nog kort geleden voor 9,verkocht
werd.
Tabaksaandeclcn in aansluiting met Rub
bers zeer willig, vooral aandeden Ddi Batavia
cn Oostkust.
Ook thceaandeclcn waren gevraagd op toe
nemende vraag naar het artikel.
De wisselmarkt behield een kalm voorko
men. Ondanks het aftreden van het Franschc
ministerie was de koers der franc niet veel
veranderd.
De volgende dividendbewijzen zijn betaal
baar:
No. 43 aand. Temsclves. .met J 250,—
No. 46 Ie pr. Waterworks 42,60
No. 5 gew. n n "t 36,50
No. 6 Interoceana15.
EEN REVOLVERDRAMA.
(Naar het Fransch.)
Dc sneltrein stoomde het station te X. bin
nen.
„Dertig minuten oponthoud!" riepen de
conducteurs, de coupédeuren openwerpend.
Bezorgd keek ik naar buiten, want ik vrees
de, dat de heerlijke slaap, dien ik, alleen in mijn
coupé, tot dusver genoten had, zou worden
gestoord door een onweikomen medereiziger.
Mijn vrees was niet ongegrond, ik had ver
geten den conducteur op de gebruikelijke wijze
met mijn verlangen om alleen te zijn in kennis
te stellen. Ik haalde dc coupédeur dicht, maar
spoedig werd die weer geopend en een gedis
tingeerd uitziend heer stapte in. Het was een
man met een vollen, zwarten baard. Misnoegd
drukte ik mij in mijn hoekje en trachtte te
slapen. Een zeldzame onrust maakte zich van
mij meester en spoedig had ik de oorzaak daar
van ontdekt. Het waren de zwarte oogen van
den vreemdeling, die met een zonderlingen,
stekenden blik onder de dichte wenkbrauwen
op mij gevestigd waren.
Ik ging rechtop zitten en keek naar buiten
in de duisternis, het hielp niets; steeds ge
voelde ik den onaangenamen blik, en zoo dik
wijls ik omkeek, vond ik het vermoeden, dat
hij naar mij keek, bevestigd. Ik had eens ergens
gelezen, dat het hypnotisme voor misdadige
doeleinden gebruikt was, en wel in een spoor
weg coupé.
We spoorden juist over een kale, eenzame
heide, en de nachttrein zou de eerste paar uur
niet ophouden.
Het was mij te moede, als stond ik reeds in de
gemengde berichten.
Toen ik met veel moeite weer een beetje
tegenwoordigheid van geest herkregen had,
zei ik tot mij zei ven, dat ik vóór alles zorgen
moest wakker te blijven en dat zou het, ge
makkelijkst gaan, als ik een gesprek aan
knoopte met den onbekende, hoe weinig xrek
ik daarin ook had.
Ik schoof een beetje nader en begon hem te
vragen, waarheen hij reisde. Hij antwoordde
met een licht Slavisch accent, kort en weinig
toeschietelijk. Om het gesprek niet dadelijk
weer te laten sterven was ik ook zoo on
bescheiden, hem naar het uitgangspunt van
zijn reis te vragen en kreeg tot antwoord:
„Parijs".
Het scheen mij, als werd het donkere gezicht
nog donkerder. Met het oog daarop waagde ik
de opmerking, dat hij oogenschijnlijk uit Parijs
geen aangename herinneringen meebracht. Hij
lachte spottend.
„Aangenaam? Point du tout, monsieur!
Maar, pardon, ik maak U misschien beangst;
vergun mij, u de geschiedenis te vertellen, zij
vormt op liet oogenblik het dagelijksch gesprek
in het Babylom-aan de Seine. De hoofdpersonen
zijn een rijke Russische vorst en zijn jonge,
schoone gemalin. Ze zijn sinds kort gehuwd en
hij zou volmaakt gelukkig kunnen zijn, werd
zijn hart niet verteerd door een belachelijke en
volstrekt ongemotiveerde jalouzie. Op een dag
deelde de vorst aan zijn gemalin mede, dat hij
voor onbepaalden tijd op reis moest. Hij nam
afscheid en verwijderde zich. Natuurlijk ging
hij niet op reis, maar bracht den dag door in
alle mogelijke café's, dof en onverschillig voor
de buitenwereld, enkel door wilde jalouzie be
zield.
De vreemdeling was in den loop van zijn
kort verhaal steeds naderbij geschoven en zat
nu vlak tegenover mij. Ik had reeds gemerkt,
dat het zijn eigen geschiedenis was, die hij ver
telde, maar zijn strakke blik, zenuwachtige ge
baren en heesche lachen lieten in mij geen
medelijden opkomen. Een onbekend gevoel zei
mij, dat de man gek, misschien wel gevaarlijk
was en de angst hierover kwelde mij zoo, dat
ik ook dol vreesde te worden.
Ik keek schuw om, of ik geen noodrem kon
vinden, maar de knop bevond zich juist achter
mijn reisgenoot, die mijne bedoeling scheen te
raden en me elke beweging verhinderde. Zijn
gezicht werd steeds wilder.
„Na 't invallen van de duisternis, zoo ver
volgde hij, „keerde de vorst in den omtrek van
het hotel terug. Lang liep hij daarvoor op en
neer, tot het laatste licht achter de prachtige
spiegelruiten verdwenen was. Toen ging hij
het portaal binnen en belde. Onbekommerd
over het ontstelde gezicht van den concierge,
steeg hij dc trap op naar zijn woning, haalde
diep adem en opende zacht de deur.
„Dichte duisternis omgaf hem. Hij tastte
langs de muren tot naar het boudoir der vor
stin en maakte de deur open zonder ge-
druisch; ook hier was alles stil. De vrecselijke
opwinding, waarin hij verkeerde, verdoofde
bijna zijn zinnen; hij kon niets hooren, door
het geweldig suizen zijner ooren.
„Hij gevoelde zich machteloos cn dat maak
te hem buiten zich zelve van woede. Daar
vloog hem, snel en helder als een bliksemstraal,
een gedachte door het brein... Hij tastte in
den zak.
De vreemdeling sprong op; ik deed het ook,
hield instinctmatig de hand voor mijn keel en
stiet een gesmoorden kreet om hulp uit. Dc
vorst opende een koffertje, en een rij blanke
revolver/nopen kwam bloot.
„Hij tastte in zijn zak, trok een blinkend
voorwerp er uit
Daar greep de vreemdeling een der revolvers
en schoot die tegen de zoldering af. Na een
luiden knal vervulde een verblindend licht de
coupé cn dit licht kwam van een vlam, die uit
de gewaande revolver sprong.
Ik was uitgeput tegen den wand gezonken.
„Ziet u, mijnheer," riep nu de Russische
vorst, met geheel veranderde stem, „de zaak
was heel eenvoudig. De vorst bezat n.l. een
van de nieuwe, uitstekende, in de metste lan
den gepatenteerde
Revolver toover lichtapparaten
uit dc fabriek van
August LehmanJ, te Leipzig,
voor welke zaak ik de eer heb te reizen. Mijn
naam is Lewinsky; ik ben een Pool. Mag ik
u mijn kaartje presenteeren. U is nu gewis wel
overtuigd van dc voortreffelijkheid van ons
fabrikaat, dat in alle omstandigheden des
levens zeer bruikbaar, ja, onmisbaar is. Mag
ik u uitnoodigen het tooverpistool eens nauw
keuriger te bezien?"
De trein stond stil; wc hadden 10 minuten
oponthoud. Ik wipte cr uit, met mijn bagage
en ik ging den conducteur opzoeken, met een
kwartje in de hand. Onder een welbegrepen
handdruk verzocht ik om een andere coupé.
„Al zit de Sultan van Dahomey er in eigen
persoon in, dat kon mij niet schelen, als er
maar geen Pool met patente revolver-toover-
lichtapparaten in is!"
Ik had tóch al zoo'n antipathie tegen han
delsreizigers en dan deze manier om op het
gevoel en verstand der menschen te specu-
leeren!
N.B. Den volgenden dag heb ik mij toch
een revolver-toover-licht-apparaat aange
schaft.
Ingezonden Mededeeling.
KNIP DE ADVERTENTIE UIT
EN U HEEFT EEN GOED ADRES VOOR ALLE VOORKOMENDE WERKZAAMHEDEN.
res voor Maatwerk. fflodelliseeren. Scherp concureerende prijzen.
Gemengd Meuws.
DB OVRRVAL IN DEN TREIN
ROME-BOLOGNA.
Een-brutaal stukje van vier
Romeinsche viveurs.
Een brutale diefstal heeft plaats gehad in
den nachttrein van Rome naar Bologna. Te
Rome is groote sensatie veroorzaakt, daar
er vier bekende inwoners van Rome bij zijn
betrokken, n.l. Contedini, Giardina, Bartoli
en Balzan, die alle geziene'personen zijn in
de nachtcafé's en danszalen van die stad.
Hoe dit viertal er de lucht van heeft ge
kregen, dat zes bankbedienden een bedrag van
20 OOO.OOOliremet den nachttrein over zouden
brengen van de bank van Italië naar Milaan,
is tot nu toe niet opgelost, maar het was hun
bekend en zij schenen deze gelegenheid te
mooi te hebbengevonden,om haar ongebruikt
voorbij te laten gaan. De bankbedienden zelf
wisten niet eerder dan een uur te voren, dat
zU deze opdracht hadden uit te voeren. Zij ko
zen een leeg compartiment, hetwelk zij met
hun zessen bezetten. Het viertal nam den
coupé er naast, en toen de trein Florence
gepasseerd was, togen zij aan het werk. Pre
cies achter het bagagenet boorden zij een gat
in den houten tusschenwand. en zaagden ver
volgens een opening, groot genoeg om hun
operatie verder uit te voeren.
Het stuksnijden van één der lederen tas-
schen en het biunenhalenvan enkelehonderd
duizenden lires waarde aan bankbiljetten was
nu het werk van een oogenblik. De slapende
bedienden hadden niet van hun berooving ge
merkt, en hun buurlui achtten den diefstal
reeds gelukt.
Zij wachtten nog slechts'tvolgende station
af om daar met den inmiddels verdeelden buit
te verdwijnen, toen één der bankmenschen
tegen vier uur in den morgen ontwaakte en
bij zijn eersten oogopslag bemerkte, dat de
tasschen iu het net geheimzinnig bewogen.
Het verlangen naar meer had de dieven er
blijkbaar toe gebracht, hot ook eens bij de
andere tassschen teprobeeren Onmiddellijk
maakte de ontwaakte alarm en snelde het
compartiment uit. Eén der eerste personen,
dien hij tegen het lijf liep, was een kapi
tein in uniform. Ondertusschen trachtten
de dieven door de gang te ontkomen, één
hunner klom zelfs naar buiten en hing een
eindweegs aan de treeplank. De treiu was
nu vlak bij Poretta en passeerde een reeks
tunnels in de Etruskische Appenynen. De
conducteur riep de fascietische millitaire
wacht bijeen, die met iederen trein in ItaliG
meereist.
Besloten werd in volle vaart door te stoo-
men naar Boiogna. Maar bij een tusschensta-
tion moest de machinist voor een onveiligsig-
naai stoppen Nu zag men vier personen haas
tig den trein verlaten Zij werden onmiddellijk
gearresteerd en bleken de dieven te zyn De
buit puilde hun zakken uit, maar zooals te be
grypen is, werden zjj spoedig van deze hun
bezwarende papieren verlost.
De bankdirectie stelt een onderzoek in, wie
de dieven van dit geldtransport op de hoogte
kan hebben gebracht.
Lange Jaap van Barmen.
De redactie-bureaux der Weensche bladen
hebben dezer dagen het bezoek ontvangen
van een zestien-jarig jongeling, die de respec
tabele lengte van 2.40 Meter bereikt heeft
Deze reus, die onder den naam van Uranus in
een circu9 optreedt, heet Jacob Racken en
stamt uit de omgeving vau Barmen. H(j be
weert tot een reuzengeslacht te behooren;
z(jn grootvader haalde 2 60 Met,er en zyn
zusje, iu den aanvallige» leeft.yd van 10 jaar,
heeft het ondanks haar kort bestaan, reeds
tot 195 Meter gebracht. Volgens een profes
sor in Bonn zal Jaap nog wat langer worden,
en inderdaad, in de laaiste veertien dagen
mocht, hy nog zeven centimeter aan zyD
lengte toe te voegen.
Dat confectie-fabrikaDten geen klant aan
hem hebben, is te begrypen. Voor dergelijk
werk is zijn figuur nu niet. direct geschikt.
Een couponnetje vrn twaalf en een halven
meter is eebter voor zijn costuum vo doende-
Het nummer zijner schoenen is 67, dus ook
niet. direct de meest courante maat. Moet
Uranus zich op reis begeven dan reserveert
hjj een halve coupé en in zyn slaapkamer ge
bruikt hfi twee bedden. Een concurrent voor
de „neef uit Canada".
EEN BELANGRIJK INDISCH
EXPORTBEDRIJF.
Tot de voornaamste exportbedryven,
welke deruggegraat van Indiö's huishouding
vormen, behoort in de eerste plaats de sui
kercultuur, die op Java den grootsten invloed
uitoefent op de maat,schappij.
De kolossale ontwikkeling dier industrie,
vindt haar oorsprong in de ernstige crisis
van 1884, toen de suikercultuur ten doode
scheen opgeschreven. Men moest de kostprijs
naar beneden krygen en begreep dat dit
alleen mogeiyk was door een voortdurende
verbetering in de voort.brenging.s- en fabri
cage methoden van het product. Hiertoe was
wetenschappelijke voorlichting op botanisch,
technisch en geologisch gebied noodig en
sindsdien heeft men een nauwe samenwer
king gekregen tusschen theorie en praktyk,
welke tot de tegenwoordige resultaten geleid
hebben. Hoe diep de suikerindustrie in het
maatschappelijk leven ingrijpt, blijkt het best
uit de sommen, jaarlijks door de suikercul
tuur aan loonen, leveringen en grondhuur
betaald.
Van de 41.000 Europeesche mannelijke
inwoners, tusschen 20 en 50 jaar, welke Java
in 1920 telde, hebben er 5000, dus 12i
aan de suikerindustrie hun broodwinning te
danken. v
Aan loonen, leveringen en grondhuur aan
de Inlandsche bevolking, betaalde die indu
strie in 1920 ruim 101 millioen, in 1921
ruim 127 millioen, in 1922 ruim 121 millioen
en in 1923 ruim 111 millioen gulden.
Java en Cuba zyn de twee groote suiker-
exporteerende landen. Daarbij is Cuba in het
voordeel, zoowel wat klimaat als wat vrucht
baarheid van den bodem betreft. Bovendien
hebben de Cubaansche suikerfabrieken te
beschikken over veel grootere aanplantingen
dan de fabrieken op Java Dat de suiker
industrie op Java tot nog toe ban concur-
reeren, is te danken aan de wetenschap. De
proefstations kweekten zaadrietsoorten, die
het mogeiyk maken, dat op Java 130 pikol
suiker per bouw verkregen wordt, tegen nog
niet 60 pikol op Cuba. Toch is Cuba's kost
prijs concurreerend, omdat de suikerriet-
cultuur op Java eigenlijk een kunstmatige
is, die alleen goede resultaten afwerpt bij
zeer strenge selectie van het riet en zeer
intensieve grondbewerking.
Feitelijk is de positie der suikerindustrie
op Java, die byna haar geheele product op
de wereldmarkt moet afzetten, niet sterk;
Java mist het voorkeursrecht, waarvan Cuba
in de Vereenigde Staten geniet, waarvan de
Engelsche dominions en koloniën in het
Vereenigd Koninkrijk kunnen profiteeren.
Wil Java zijn plaats op de wereldmarkt
behouden, dan blyft slechts één middel over:
scherpe concurrentie in verband roet lagen
kostprijs.
ZWARE MIST IN HET OOSTEN DES
LANDS.
Het verkeer op de wegen nagenoeg stopgezet.
DEVENTER, 22 Nov. - Gisteravond is
in bet Oosten des lands zulk een geweldig
dikke mist komen opzetten, dat het verkeer
op de we^en zoo goed als geheel is stop
gezet. Verschillende auto's zijn onderweg
blijven steken. Een automobilist, die er nog
iu geslaagd is van Rotterdam naar Deventer
te komen, deelde ons mede, dat hij tusschen
Amersfoort en Apeldoorn een vrachtauto in
de sloot had zien liggen, terwyl een andere
auto tegen een boom was opgereden. Hy
had niet kunnen nagaan, ofhierby persoon
lijke ongelukken waren gebeurd.
Hedenavond is een autobus, die vanuit
Deventer naar Apeldoorn vertrok, bij den
oprit van den Twelloschen dijk van de hel
ling gestort en omgeslagen, daar de chauf
feur door den mist misleid, de verkeerde
richting had genomen. De autobys zat vol
menschen, die er wonder boven wonder met
den schrik afkwamen, op een kleine ver
wonding na, door een der vrouwelijke pas
sagiers opgeloopen. De reizigers konden voor
het grootste deel nog hun bestemming per
trein bereiken.
Voor veertig gulden z'n vrouw verkocht.
TERBORG, 21 Nov. Alhier heeft dezer
dagen zekere P. zijn 24-jarige echtgenoot.e
voor veertig gulden overgedaan aan den
76 jarigen scharensiyper B. te Gendringen.
Van dezen handel werd een boopacte in
duplo opgemaakt. Na een vyftal dagen keerde
de vrouw echter weer tot haar eerste liefde
terug, waarin B. aanleiding vond zyn geld
terug te verlangen.
De politie wist de beiderzyds geteebende
contracten in haar bezit te krijgen.
VREDE.
Ei, zie die werkers, ruw en wreed...
Ze zwoegen zich geheel in 't zweet;
En hoor die een daar vloekend
Een werktuig zoekend,
Dat hy niet vinden ban...
Is in die werkplaats „Vrede" dan?
Ei, zie daar in het veld
Het goudgeel graan geeft handen geld;
Wie zaait en maait voor luttel loon...
Het is de zwoeger en zijn zoon;
Terwijl de boer met ruwen klank
Nog tot hem vloekt... tot dank.
•Ei, zie dien man, en zie die vrouw
Vooraan daar in het kerkgebouw
Vol aandacht by des leeraars stern,
Die 't „Steeds vergeven" roemt van Hem.
Toch steeds verstootend 't eenigst kind
Wyi het een arme heer bemint.
Zie zelfs de musseben in de goot...
Ze vechten om één kruimel brood;
En lees daar daag'iyks in de bladen:
Die moorden, branden., die misdaden..
En zeg mij, zeg my... als gij 't weet:
Wat of dan aardsche „Vrede" heet?
Rotterdam. Makie den Ouden,
Geen land ter wereld is rijk genoeg om
zich de weelde van slechte wegen te kunnen
veroorloven.
