J
C. QUISPEL
ZATERDAG
28 November 1925
EERSTE BLAD
ABONNEMENT
DE BERENBURCHT.
NUTSSPAARBANK
MIDDELHARNIS—SOMMELSDIJK
Rentevergoeding 3.6
Spaarbusjes voor kinderen
Reproductie-Piano's
Goudsche Singel 3, Rotterdam
Prijs per kwartaal. f I,
Losse nummersf 0,07'
Advertentiën v. 1—6 regels f 1,20
Elke regel meerf 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en Dienstoanvragen
f 1,per plaatsing tot een maximum
Tan 10 regels elke regel meer 15 cent.
VANAF HEDEN TOT 31 JANUARI
kost u 65 cents.
Daartoe kunt U zich opgeven bij onze be
kende agenten ^n correspondenten als
mede aan ons Bureau.
Het gezantschap bij den Paus.
De nieuwe regeering.
Nu bet Nederlandsch gezantschap by den
Paus aanleiding geworden is tot zoo'n ern
stige politieke crisis, zal het velen interes
seeren iets meer omtrent de geschiedenis
van dat gezantschap te weten.
Reeds kort na het herstel onzer onafhan
kelijkheid, in 1815 n.l., werd het eerste
gezantschap by den Paus ingesteld, hetwelk
tot in 1872, na iniyving van de Kerkeiyke
Staten, by Italië, onafgebroken gehandhaafd
bleef. Vier gezanten volgden elkaar in die
periode achtereenvolgens op, de eerste was
een niet-Katholiek van Duitscbe afkomst,
de drie anderen waren Katholieken van Bel
gische afstamming. By de behandeling van
de begrooting voor 1872 stelde de liberaal
Mr. Dumbar by amendement voor om het
gezantschap op te heffen, welk amendement
toen met 39 3S stemmen werd aange
nomen. Vóór stemden de liberalen, tegen de
Katholieken, de conservatieven en anti
revolutionairen waren by de stemming ver
deeld. Op 4 Februari 1872 werd de gezant
teruggeroepen. Van 1872 tot 1915 vaardigde
onze regeering drie maal een buitengewonen
gezant af by pauseiyke jubilea; de zendingen
werden telkens vervuld door een katholieken
hofdignitaris.
In het voorjaar van 1915 werd Mgr. Nolens
in opdracht van den tydelyken voorzitter
van den Ministerraad, Mr. Cort van dor Lin
den naar Rome gezonden, 't Gevolg van die
zending was een wetsontwerp tot instelling
van een gezantschap by den Paus met een
byzondere en tydeiyke zending. Dittydeiyke
gezantschap werd achtereenvolgens waar
genomen door de heeren Regout, Schuller
van Peursem on Mr. van Nispen totSevenaer.
In 1921 besloot do Kamer het tydeiyk
gezantschap in een vaste postom te zetten,
waarna de reeds genoemde heer Mr. van
Nispen tot Sevenaer tot gezant benoemd
wordt.
Eenige, na 1921 ondernomen pogingen om
de post weer op te heffen, mislukten door
dat verscheidene links gegroepeerde Kamer
leden tegen stemden, totdat nu de poging
van Ds. Kersten gelukte, doordat hy steun
vond by groepen, die uit algemeen-politieke
motieven meegingen, zonder dat ze tegen
het gezantschap zelve bezwaar hadden.
Nu meenen velen, dat na de stemming
over bet amendement Kersten het lot van
het gezantschap beslist is. Zulke meening
is onjuist. Ten eerste moet nog over bet
artikel zelve gestemd worden; vervolgens
nog over de begrooting in haar geheel, ein-
deiyk moet de Eerste Kamer nog over die
zelfde begrooting beslissen en tenslotte moet
er de Koninklyke sanctie aan worden ver
leend. Eerst als al die instanties in een voor
FEUILLETON.
NATALY VON ESCHSTRUTH.
(Geautoriseerde uitgave van D. BOLLE.)
60
Hij dient voor mij het ideaal te belichamen,
dat mijn vaderlandsliefde, mijn trotsche en geest
driftige aard zich heeft voorgesteld. En dit kan
de graaf van Hoogenstijn niet, want ik vind niets
in zijn persoon, dat mijn haat warmer doet klop-
fien, het van stomme verbazing doet trillen, met
uichende bewondering ontgloeien! Zijn naam,
zijn rijkdom, zijn knap uiterlijk bestaan niet voor
mij, maken op mij niet den minsten indruk.
Daarom, mama, verzoek ik u van harte, om toch
geen ijdcle verwachtingen te koesteren, want de
ontgoocheling zou te jammerlijk zijn."
Met een zucht liet de barones het hoofd zinken
en zweeg. Maar toen ze van haar dochter afscheid
nam en de slanke, bevallige meisjesgestalte in de
armen sloot, toen zag ze haar nog eens in de
oogen met een smeekenden blik cn prevelde slechts
zacht:
„Hoe gelukkig zou Ik niet zijn, Wandal"
„Dat geloof ik niet, mijn hartc-mocder! Een
moeder, die werkelijk haar kind lief heeft, kan
zich nooit gelukkig gevoelen, als haar kind het
niet is!"
Dat was helaasl een waarheid, waartegen niets
viel in te brengen. En zoo nam barones van
Ds. Kersten c.s. gunstigèn zin doorloopen
zyn, zou het gezantschap opgeheven kunnen
worden, d.i. niet eerder voor April van het
volgend jaar.
Dat het zoover komen zal, is zelfs niet
aannemelijk. Nu de beslissing over het amen
dement-Kersten gevallen is en het doel dat
vele voorstemmers zich te bereiken stelden,
inderdaad ook bereikt is, de ineenstorting
n.l. van de coalitie, nu hebben dezelfden zich
gehaast te verklaren, dat ze het niet zoo
bedoeld hebben en onzen gezant wel rustig
by het Vaticaan willen laten, wanneer de
katholieken met hen aan 's- lands bestuur
willen samenwerken.
Konden de katholieken hetzelfde van de
coalitie verkrijgen, deze zou dan ongetwy-
feld hersteld worden, maar na de zeer uit-
drukkeiyke verklaringen van de Christeiyk-
Historischen is zulks niet aan te nemen,
terwijl Mgr. Nolens niet minder nadiukkeiyk
was in de opzegging van desamenwerking
met degenen, die het gezantschap zouden
helpen afstemmen.
Mt. Marchant, de leider der Vryz. Dem.
heeft het in de Zaterdag gehouden verga
dering van dien bond duidelijk gezegd, dat
er slechts twee mogelykheden zyn, óf de
katholieken vormen met andere partijen een
regeeringsblok, bf de katholieken maken de
toepassing van een constitutioneel-parlemen-
tair stelsel onmogeiyk door zich toisoleeren.
Dat is zoo, want een meerderheidsblok kkn
niet zonder medewerking der katholieken
gevormd worden.
Mogeiyk willen de Katholieken door zich
tydeiyk afzijdig te houden nog eens duidelijk
doen uitkomen, dat een vruchtbaar parle
mentair loven zonder hunne medewerking
onmogelijk is In dat geval krygen we eerst
nog een minderheids kabinet- of een zaken-
ministerie. Het leven van zulk een regeering
kan slechts van korten duur zyn en daarna
kunnen de katholieken niet langer de ver-
antwoordeiykbeid ontwijken ommètandere
partyen het bestuur over te nemen. Welke
partyen zullen dat zyn?
Zullen ze weer gaan samenwerken met
A. R. ón C. H., welke laatsten in geen geval
op hun zienswijze betreffende het gezant
schap by den Paus zullen terugkomen?
Of zullen ze ingaan op het aanbod door
Ingezonden Mededeeiing.
KANTOOR: VOORSTRAAT 5, MIDDELHARNIS
voor alle Spaargelden.
Dc Nutsspaarbank Middelharnis-Sommelsdijk
Is aangesloten bij het Nederlandsch Spaar
bank-Bureau en verzekert den inleggers
daardoor de meest mogelijke zekerheid tot
terugbetaling der belegde spaarpenningen.
worden GRATIS in bruikleen afgestaan.
Spengelenburg afscheid van hare dochter, in de
overtuiging, dat Wanda vast besloten bleef, een
schitterende toekomst op te offeren aan haar
gevoel, aan haar onwrikbare fantasie.
.Een regenachtige lentedag.
In grauwen nevel deinde de lucht, zwaar lag
de schemering over dc uitbottende takken der
wouden, waardoor Wanda reed, op weg naar den
Burcht Hoogenstijn. Slechts hier en daar een
windstootje, dat de zware regendroppels sloeg
tegen dc vensters van het rijtuig.
Van zee geen spoor, de mist rustte op hare
vlakte. En toen het slot met zijn donkere, eeuwen
oude, met klimop omrankte muren uit de toppen
der boomer zich verhief, maakte het nog droef-
geestiger en meer eenzamen indruk dan ooit te
voren.
Dc stompe toren, de vierkante bouw, met de
kleine onregelmatige vensters, de met biezen be
groeide slotgracht en wonderlijke ophaalbrug, die
altijd nog tot de grijze met torentjes geflankeerde
poort kon worden opgetrokken, deden denken
aan een verrookt spooknest, een echt Berenhol,
op het gezicht waarvan het iemand griezelig te
moede werd.
Zeer gunstig was dus de eerste indruk niet,
dien Wanda van het stamhuis der Hoogenstijncrs
ontving. Maar het jonge meisje was zoozeer ver
wijderd van alle kinderachtige vrees en vooringe
nomenheid, dat zij belangstellend en geboeid door
de eigenaardigheid van dezen Burcht, om zich
heen zag, toen het rijtuig langzaam dc nauwe
slotpoort doorreed.
Daar stonden, als twee geweldige, schrik
aanjagende wachters, terstond rechts cn links
S.D.A.P- en Vryz. Dem. gedaan om mèt hen
een democratisch blok te vormen, terwyi
die partijen reeds by voorbaat toezegden
niet alleen het gezantschap bij den Paus te
zullen handhaven,^maar ook art. 123 van het
Indische Regeeringsreglement te zullen op
heffen, welk artikel moeiiykheden aan de
katholieke missiën in den weg legt?
Het antwoord zou niet moeilijk zyn, als
het maar geen „politiek" vraagstuk betrof.
Landbouw.
BBÜSSELSCH frlTLOF.
Op onzen bodem worden de kosteiykste
producten gekweekt, alleen: we weten ze
vaak nöch te waardeeren, nbchteconsumee-
ren. Daar hebben we onze, over heel de
wereld vermaarde, bloembollen. Zeker, we
kweeken ze in massa en we vinden de bloe
men verrukkelijk; als ze bloeien trekken we
in drommeD naar de streken rond Haarlem
en komen thuis met „ruikers" verwelkte
bloemen en neusgaten vol stof. De kweekers
sturen groote scheeps- en treinladingen vol
van het mooie goedje naar het buitenland,
waar tuinen en parken in het voorjaar door
die bollen in lusthoven herschapen zijn, ter-
wyi de Hollanders een paar bollen op een
fleschje water zetten, in een bloempot poten
of ze in een verloren hoekje van den tuin
selsch Witlof; we „durven" het nu, omdat
deze kostelijke groente eindelijk wat meer
gevraagd gaat worden, na jarenlang ver
onachtzaamd te zyn.
Ze is buiten kool byna de eenige groente,
die men in den winter „versch" eten kan.
De sterk vermeerderde vraag maakt het
kweeken van witlof aanbevelingswaardig,
terwijl het ook een zeer dankbare cultuur
is voor hen, die hun eigen groenten ver
bouwen. Heel eenvoudig is de cultuur niet;
voor het verkrijgen van mooie gebleekte
kropjes wordt nogal zorg vereischt. Het ver
dient aanbeveling de wortels voor heiblee-
ken van witlof niet vóór einde October van
het veld te nemen, tenzü'harde vorst dreigt.
In den herfst dikken de wortels n.l. nog
sterk aan. Men zoekt mooie, gave en rechte
wortels uit, waarvan de ondereinden zoover
worden afgesneden, dat alle wortels gelijk
zyn. Het loof wordt tot op li c.M. terug-
gesneden, waarna de wortels récht overeind
in droge zandige aarde worden opgekuild en
met plm. 5 cM. aarde en blad bedekt. Het
Een piano is een kostelijk bezit
als Gij of Uw huisgenooten ze
kunnen bespelen. Indien dit niet
het geval is, is dc piano in Uw
kamer en salon niet meer dan een
pronkstuk, een renteloos bezit.
Schaf U dan een reproductie-piano
aan, dfe leven en warmte in Uw
woning brengt cn de muziek van
onsterfelijke kunstenaars zuiver
en klaar doet weerklinken. A. 32.
(Adv.)
in een mengelmoesje bijeenbrengen. Men
ziet wel eens 'n enkelen tuin met mooie
tulpen of hyaclnthenbedden of-perken, maar
van een algemeene liefde voor ditHolland-
sche tuinbouwproduct is geen sprake; ze
bepaalt zich in ieder geval slechts tot den
traditioneelen tocht naar de bollenvelden.
Verscheidene jaren achtereen worden ook
met heel veel zorg tomaten in ons land
gekweekt, een heerlijke en door haar vita
minen-rijkdom buitengewoon gezonde vrucht.
Alles moest echter naar T, buitenland, want
in ons land kende men dien vreemden
„rooien" appel niet, ajakkes nee I Heel, heel
langzaam is het gegaan en eindelijk is de
tomaat op weg ook hier een volksvoedsel
te worden.
Maar we zouden het hebben over het Brus-
van de poort dc stecnen Beren, die met den cenen
klauw het wapenschild, met den anderen een
fakkel omhoog hielden, waarin des avonds een
lantaarn brandde met rood licht.
De oude jongens zijn met een laag groenachtig
beslag overdekt, even verweerd cn oud als de
andere Beren, die op de voetstukken staan van
de vrije trap.
Een gewelfde, tamelijk lage poort, met zwaar
ijzerbeslag, leidt in het inwendige van den Burcht;
daarboven prijkt wederom tusschen twee lig
gende Beren het wapen.
De van "steen gemetselde arabesken, die op
kleine velden onder de vensters zijn aangebracht,
verfoonen ook Berenkoppen, en waarheen Wanda
in liet eerste oogenblik hcenziet, ontwaart ze
grimmig opengesperde muilen, dreigend opge
heven klauwen of woedende Berenoogen, die, in
weerwil van ouderdom en de dikke stoflaag, zon
derling levendig haar aangrijnzen.
En op het eerste gezicht wil de hooge, grachtige
gestalte, die in de poort haar tegemoet treedt,
haar ook meer Beerachtig dan menschclijk voor
komen.
Het donker rouwgewaad, dat van de indruk
wekkende figuur in volle plooien afhangt, de
brcede zwarte pelskraag om dc schouders, die
Meta wegens het vochtige weder heeft aangedaan,
geven aan de slotvvouwe van den BerenbuVcht
een nog imposanter voorkomen dan anders.
Ze treedt de. aankomende tegemoet en steekt
haar met een hartclijken welkomstgroet dc slanke
blanke hand toe. Onder het zilveren hoofdhaar
cn het open onbewolkte voorhoofd, schitteren
Wanda een paar zoo schoone van adeldom ge
tuigende oogen tegen, dat zij een gevoel heeft,
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Hoest hetzij ten gevolge van influenza j
bronchitis, kinkhoest of verkoudheid geneest
Den niet met goedkoope middeltjes die
hoogstens de prikkeling tijdelijk wegnemen.
Als ge spoedig en grondig genezen wilt. neem
dan een krschtig werkend
en toch onschadelijk kruiden
middel te bsst als de beroem
de Akker's Abdlisfroop.
Per fleach van 230 gr. fl.50
550 gr. f 2.75
beste gelukt de cultuur in kelders of schuren,
waar het donker en warm is, twee ver-
eischten voor het verkrijgen van mooi ont
wikkelde kropjes. Particulieren of kleine
kweekers kunhen de wortels ook inkuilen
in een beschut gedeelte van den tuin, zoo
diep als de wortels lang zyn en afgedekt
met 20 c.M. zuivere aarde (gee a klei of leem).
De vereischte warmte wordt dan verkregen
door het aanbrengen van een laag broeimest,
'20 c.M. onder de wortels of door eene af
dekking met hooi, stroo, riet e d.
Wie het Brusselsch Witlof vroeg wil kwee
ken, moet de wortels natuurlyk eerder van
het veld halen, maar dan verkrijgt men
niet zulke mooie, gevulde kroppen.
Voor de zaad winning gebruikt men uit
sluitend de planten met sterke kroppen van
mooie naar binnen gegroeide bladeren.
In iftt voorjaar worden deze planten buiten
uitgezet.
Voor de Jeugd.
Het a.s. St. Nicolaasfcest.
'tls nu een biyde tyd voor de kinderen,
hé Wat 'n keurige winkelétalages met heer-
lyk speelgoed; 'tlijkt wel een tooverland,
niet waar, als je zoo door de winkelstraten
wandelt en je ziet ongetwyfeld zóóveel, dat
je zelf haast niet weet, wat je van al dat
moois eigenlijk het liefst zoudt willen hebben.
Jullie krijgt toch zeker wel wat voor je
St.. Nicolaas? Je bent toch braaf geweest,
hé? Och ja, natuurlijk zyn jullie ouders
tevreden over je en de meester op school
alsof het haar, onder den invloed van dien blik,
warm wordt om bet hart.
Zij kust de hand der gravin, zij dankt voor de
goedige welwillendheid, die haar verzocht naar
Hoogenstijn te komen en Meta staart een
oogenblik diep en ernstig in het gelaat van het
jonge meisje, knikt haar vriendelijk toe en drukt
het kleine handje krachtig in de hare.
„Geve de hemel, dat we elkaar mogen lief-
krijgen, cn ge gaarne bij ons wilt blijven!" zegt
Meta en wendt zich tot den ouden dienaar, met
bevel, de bagage van dc dame naar haar vertrek
over te brengen.
„Ik zal met u gaan, lieve Wanda! Als ge 't goed
vindt, slaapt ge in mijn nabijheid, want in den
beginne zal het u vreemd en ongezellig bij ons
voorkomen 1"
„Ik zal met u fban, lieve Wanda! Als ge 't goed
vindt, slaapt ge in mijn nabijheid, want in den
beginne azl het u vreemd cn ongezellig bij ons
voorkomen!"
Zij gaat op de nauwe, donker-bruinc wenteltrap
af en legt de hand op een der Berenkoppen, het
snijwerk van de gang.
,'.Wees maar niet bang voor deze grappige
jongens, die ge hier bij lederen stap tegenkomt.
Ze zijn onze lieve vrienden, zc behooren tot het
huis, als goede beschermgeesten, die men niet
mag verdrijven. Is u niet bang voor beren?"
Wanda glimlacht. „Voor levende Beren zeer
zeker. Maar ik ben overtuigd, dat deze ook mij
spoedig als vriendin van het huis zullen erkennen
en beschermen."
„Hier is uw vertrek, een torenkamertje, zoo
klein en beknopt, als onze voorouders het gezellig
vonden. Het uitzicht is hier mooi, ge ziet hier
ableöen,
tegen heeschheid
(Adv.)
ook. Hm! hm! Neen, nu niet lachen! Ik
meen het heusch met jullie bravigheid. Je
zult waarschljniyk wel eens ondeugend ge
weest zyn, maar ja, zoo'n klein beetje on
deugendheid vergeeft St. Nicolaas je toch
wei en jullie ouders ook. "Wie echter bepaald
slecht geweest is, die heeft natuurlyk niet
veel te verwachten.
De St. Nicolaaslegenden zyn heel mooi,
maar jullie bent toch al groot genoeg om
te weten, dat de goede Sint zoo royaal is,
omdat by beschikt over de portemonnaie
van je ouders. Denkt daarom een beetje,
kinderen. Als je in deze dagen zooveel moois
ziet in de winkels, dan is dat wel in staat
om hebzucht en dergelijke ondeugden te
prikkelen of te verwekken. Onthoudt echter
wel, dat bescheidenheid een der schoonste
sieraden voor de menschheid is en vooral
voor kinderen. Als je dus aan je omgeving
eens laat hooren, wèt je op den a.s. feestdag
graag zoudt hebben, verlang dan niet het
onmogelyke, want je hebt er geen idee van,
welke groote zorgen alle vaders en moeders
van kinderen hebben en het St. Nicolaas-
cadeautje dus slechts een klein plaatsje mag
innemen in de heele groote lijst van uitgaven,
die jullie ouders zich voor hun kinderen
getroosten moeten. Wie zyn verwachtingen
te hoog spant moet noodzakelijkerwyze
teleurgesteld worden, terwy'l juist de meest
bescheidenen dik wyls het aangenaamst wor
den verrast.
En hebt jullie al eens aan je ouders ge
dacht? Geen geld er voor? Och, dat is niet
erg. De mooiste cadeaus zijn niet steeds de
kostbaarste, waar heel lang voor gespaard is
en die te voren zeer vaak worden besproken.
Neen, de mooiste cadeaus zyn kleinigheden,
die het kind aan de ouders schenkt, zonder
dat het daartoe door anderen is aangezet
behoeven te worden. Een meisje, dat haar
moeder verrast, echt „verrast" met een leuk
handwerkje, een jongen, die knutselen kan
en voor zijn vader heel stilletjes - een
pljpenrek of iets dergelijks gemaakt heeft,
een kleinigheid, gekocht van niet uitgegeven
snoepcenten, zulke surprises zijn de aardig
ste verrassiüg voor vader en moeder.
Een flinke knaap.
Dezer dagen liep een heer in Den Haag
op den Loosduinschen weg, toen hy werd
aangesproken door een jongen van een jaar
of tien, die om „een beetje vuur" vroeg. En
meteen hield hy een cigaret klaar om aan
te pijpen.
De mijnheer keek hem eens aan. „Vuur?"
zei hij. „Neen, baasje, ga-jij maar door. Dat
geef ik nooit aan kinderen."
Wel een beetje in zyn eer aangetast en
verlegen vervolgde de'jongen zy'n weg.
Daar kwam een groote jongen aan met
een flets. Hal die had een brandende cigaret.
Fluks ging ons baasje hem tegemoet en had
Leest de advertentie van
Campfens Stoffeerder!;
(Adv.)
op bosch en zee, en als uw hartje niet al te zeer
aan de bonte wereld hangt, met al haar gedoe,
zal deze stille poëzie u zeker bevallen i"
„Ik wist, dat ze mijn deel zou worden en ben
graag gekomen. Als men de wereld door tranen
heen moet zien, dan doen haar schelle kleuren
de oogen zeer."
Weder zag Meta in het denkend ernstig gelaat
der spreekster; zij legt de hand op baar schouder.
„Leed en smart hebben uw jong hart ziek ge
maakt geve de hemel, dat het hier gezond
wordt! Wil u den bedienden zeggen waar ze
uw koffers moeten neerzetten? Hier aan uw
rechter is een ruime muurkast. Pakt u alleen uit
of verlangt u hulp? Hanna is ter uwer beschik
king."
„Ik dank u, gravin, ik ben gewoon alles zelf
te doen."
Meta knikt zeer voldaan. „Zoo mag ik het
hooren. U zult in den beginne nog wel naar een
en ander moeten vragen, totdat u op Hoogenstijn
thuis is, het aangenaamste zal me zijn, Wanda,
als ge u tot mij wendt, ik heb altijd tijd voor u."
„Hartelijk dank, mevrouw de gravin."
„En nu laat ik u alleen, ge zult wel wat
willen rusten. Binnen een paar uur verwacht ik
u bij het diner. We zijn voorloopig alleen in huis,
mijn zoon moest voor een tijd naar Walsleven ver
trekken. Dus tot weerziens, lieve Wanda. God
zegene uw komst hier in huis."
De gravin trekt het jonge meisje tot zich en
geeft haar een kus op het voorhoofd.
Als in een droom, staart Wanda de rijzige
gestalte na der gravin,
(Wordt vervolgd.)