St. JAN"
Pandbrieven
West
best
-geen betere op aarde.
IWIagazijn
P. WIELHOUWER MIDDELHARNIS
BEDDEN EN MATRASSEN
GOUDSCHE SINGEL 50 Hoek St. JAWnSSre Telelf ism
ruim 14% millioen gulden
Pandbrieven a 101
10öo/-
j HOEST GIJ
De Uitverkoop van Celluloidwaren
algemeen zakenbureau
Neemt gratis advies!
L.
Dr. LEHMAN SON. Tandarts
ONZE EILANDEN VAN ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1925.
3
k.
len. Van de 5000 inwo-
adje telde, zijn er zeker
de anderen wonen nog
het rijk moeten betalen
irnaast werkende lande-
bevolking van Borculo
krachtig en thans door
)e bevolking, die dezen
de buitenlucht door
ons de burgemeester, in
we stad hebben en dat
niet talmt met het be-
noodige middelen,
ijk geen huis gespaard.
kwam een groep Bor-
jemeentehuis of althans
ebleven deel er van, om
rgemeester Muralt een
regeling van het red-
ok de hulp van goede
ie Borculosche kinderen
aan namen velen al kin-
/as goed voor buiten
geen dak meer boven
ijn nu bereid, de getrof-
:rzorgen, en velen zullen
rsuft rondloopende be
ek' ze zijn er nog niet
wel, later op straat te
weten is weinig sprake,
lan wezenloos, een man
rankzinnigheid na het
Igebracht. Anderen zijn
De puinhopen zijn
ons een weg door wat
aar liggen nu de binten
Ive daken kromgewron-
der electrische en tele-
llen, boomen, stukken
niet al! Het zijn letter
en verwoeste stad: een
rma Van Dassen brand-
rculo waren. De brand-
naderen, brande wat
:en water, want de wa-
aakt.
is de burgemeester, die
het terrein bleef, is de
oortreffelïjk, zij draagt
schrikkelijk feit moet
e torens zijn geweest;
Hervormde kerk is tot
op en naast de omlig-
;ekomen. Ook de toren
afgebroken, de Her-
eüjk ingestort, de Ka-
havend. Uit het post-
de typhoon een stuk
ieping. Het nieuwe ge-
s bijna geheel ontred-
beschadigd, een trein
t, éeuwenoude boomen
verpletterende wat er
rfiets lag op 200 meter
waar ze was neergezet,
n puinhoop,
ia een langen windhuil,
:n angstwekkende duis-
niet nog meer slacht-
hebben ingeboet, want
hoog: wie weet liggen
r, want men kan nog
geen vermissingen zijn
marktplaats van vee en
i en maanden geen her-
haar gewone bezoekers.
Ibeving geteisterd.
of een aardbeving het
liten zijn uit de wonin-
i van huizengeraamten
gebleven. Een wonder
lukkig slechts vier doo-
zij hebben zich uit de
et meer kunnen redden,
e slagersknecht Nijen-
e van den timmerman
ige schilder G. Gustho-
n het vierde slachtoffer
jje werd door een ont-
tterd, de beide oudere
instortend huis be-
waarvan velen zwaar
gekwetsten, loopt in de 200; een'deel van hen
wordt in enkele, nog gedeeltelijk gespaard
gebleven gebouwen in de gemeente verpleegd,
terwijl velen naar elders zijn vervoerd. De
doktoren, Ten Bockel, Huinink en Plantenga,
hebben het gemeentehuis tot ambulance inge
richt, terwijl voorts medici uit Zutphen en
Barchem, alsmede een hoofdverpleger uit het
Oude en Nieuwe gasthuis te Zutphen de eerste
geneeskundige hulp verleenden.
Toen wij ik met een kind van een jaar
op den arm en een vrouw met een 4-jarig
meisje aan de hand uit ons huis vluchtten,
vertelde ons een bewoner van het voormalige
Borculo, zagen we reeds den geheelen kerk
toren in balken en splinters op den grond
liggen, terwijl dakpannen en steenen van de
instortende huizen ons om de ooren vlogen.
Alles moet zich in enkele seconden, den tijd,
dat wij naar beneden vlogen, hebben afge
speeld.
Zeer vele huizen zijn reeds verlaten, het
huisraad is onbeheerd achtergelaten. De lange
dorpsstraat is wel het ergst geteisterd, de
straat is een ruïne. Huis aan huis zijn de bo
venverdiepingen ingestort of de daken afge
slagen. Balcons werden afgerukt en liggen
tusschen het puin, een wieg lag aan den kant
van den weg. De palen der electrische cen
trale zijn afgeknapt of omgebogen. In een
café was de zolder naar beneden gekomen, een
meubelwinkel vertoonde een totale verwoes
ting. Er was blijkbaar niets heel gebleven
dan een tweetal luie stoelen, waarop de eige
naar zich behagelijk op straat had uitgestrekt.
Alleen een uithangbord was verder het bewijs
dat hier eens een fietsenwinkel was geweest.
Het intérieur vertoonde slechts eenige ijzer
geraamten, waartusschen geheel gaaf eenige
fietslantaarns lagen. Flarden van gordijnen
wapperden uit de ruitlooze ramen, waarvan
de kozijnen waren meegesleurd, beddegoed
hing in wanorde uit de daklooze zolderver
diepingen. Van een heeren-kleedingmagazijn
was het bovenste gedeelte totaal vernield, de
winkel zelf was herschapen in een chaos. Al
leen hing, er nog onberoerd een rijtje keurige
overhemden, geprijsd en wel, als een tarting
aan de woeste elementen. Hoe zeer de typhoon
heeft huisgehouden, blijkt wel uit het feit, dat
men in een sloot zilveren trekpotten drijvende
heeft gevonden, afkomstig uit een veertig
Meter verder het dorp in gelegen zilverwinkel.
Vooral in de buurt van het huis van den
burgemeester is ernstig huisgehouden. De
spoortrein Ruurlo-Borculo is uit de rails gerukt.
De burgemeester heeft zich met een oproep
tot de omliggende gemeenten gericht, om de
kinderen der'zwaargetroffenen Borculo-ers tot
zich te nemen.
Men twijfelt niet, of den kinderen der gan-
sche bevolking want allen zijn dakloos
zal liefderijke opname bij particulieren wor
den aangeboden, ten einde de ramp, aan Bor
culo overkomen, ook in dit opzicht te verlichten
In de omgeving van Cuyk.
CUYK, 11 Aug. Het dorp Zeeland is
gisteravond door den orkaan, die boven deze
streek woedde, grootendeels verwoest. Volgens
hier ontvangen geruchten zouden te Graspeel,
Trent en Oventje bijna alle huizen tegen den
grond zijn geslagen.
Onder de vallende balken werden een 17-
jarige jongen en een 12-jarig meisje gedood.
Vele personen werden gewond.
Hoe de storm te Dldam woedde. Verscheidene
boerderijen vernield.
DIDAM, 10 Aug. Hedenavond heeft zich
in de omgeving van Didam een noodweer ont
last, zooals zelden in ons land is voorgekomen.
Tegen halfzeven kwam de bui uit het Zuiden
aanzetten. Een hevig onweer, gepaard met een
slagregen, was de inleiding. Daarna kwam een
stevige wind opzetten, die allengs in kracht
toenam.
Plotseling bemerkten de verschrikte bewo
ners van Didam, dat van de.Zuidzijde, van den
kant van de Babbericher Allee, een hoos kwam
aanzetten, een wervelwind, die met geweldige
kracht alles wat hij op zijn weg tegenkwam, in
het rond smeet.
Het allereerst werd de boerderij „Veldhoeve"
van baron Van Dordt tot Medler aangetast.
Deze stortte geheel in elkaar. De bewoners
bevonden zich binnenshuis, hadden zich achter
een stuk muur verscholen en zijn wonder boven
wonder aan den dood ontsnapt.
De wervelwind vervolgde daarna zijn weg en
jntwortelde of knapte doormidden alle boomen
van de boomgaarde.
Het volgende slachtoffer was de boerderij van
jen landbouwer Wolsing; de schuur en het
achterhuis stortten in. Daarna kwam het café
van Ketel aan de beurt, dat gelegen is in de
buurtschap Dijk onder de gemeente Didam. Het
jak werd van het huis afgeslagen, een gedeelte
ran het achterhuis stortte in en al het nieubi-
air werd vernield.
Toen ging het voorste deel der boerderij van
jen landbouwer Radema er aan. Deze vluchtte
net zijn gezin in den kelder en bleef daar een
ialf uur, terwijl boven hen het dak en eenige
muren instortten, vensterruiten werden in-
jedrukt en de meubels kort en klein geslagen.
De wervelwind trok voort in Noord-Ooste-
ijke richting. Plotseling sloeg de bliksem in
n de boerderij van den landbouwer Huls-
Jonk, welke vlam vatte. De bewoners wilden 1
vluchten, doch werden tegengehouden door
Jen orkaan, waarvan de boerderij nu het
lachtoffer werd. Het woonhuis werd gedeelte-1
ijk vernield; het achterhuis is ingestort. Met
;roote moeite werden nog twee paarden ge-
'ed, die bekneld waren geraakt. De geweldige
vind had intusschen de vlammen gedoofd.
De daggelders-woning van Vroon was een
nieuwe prooi van den orkaan.
De man en vrouw bevinden zich in het voor
huis met de kinderen, toen dit gedeeltelijk in-
itortte. De bewoners vluchtten naar buiten,
Joch werden gegrepen door den wind. De man
werd opgenomen en een tiental meters verder
neergesmakt en de vrouw onderging hetzelfde
ot en bleef bewusteloos liggen.
De woning ligt geheel tegen den grond. Een
varken werd gedood, een koe kon nog juist
?ered worden.
Daarna sloeg de storm het huis van den dag-
looner Mennink tot een ruïne. Het vee werd
gered.
Het halve huis van den daglooner Thuss
werd daarna tegen den grond geslagen.
Daarna was het weer een boerderij en wel
ran den landbouwer Loeters, welke het ont
gelden moest; en ten slotte trof de wind de
boerderij van de weduwe Raben, waar twee
koeien werden gedood.
De storm heeft zich daarna verplaatst in de
richting van Beek, waar het hemelvuur ook
eenige panden in vlam zette.
De landbouwschool te Didam is zwaar be
schadigd. Het nieuwe gebouw van de schutterij
is een puinhoop.
De geheele aanblik van Didam en omgeving
is als die van een door den oorlog geteisterd
gebied. Overal zijn ruïnes van huizen, welke-
van het noodweer te lijden hebben gehad. De
weg is bezaaid met dakpannen en omgewaaide
en afgeknapte boomen, waartusschen gebroken
telefoondraden sleuren. Deuren hangen uit de
hengsels. Van veel huizen zijn gaten in de da
ken geslagen. Hoe groot de kracht van den
orkaan was moge blijken uit het feit, dat een
boom 60 70 Meter werd weggeslingerd.
De totale schade.
Of het juist is, dat de schade te Borculo 3£
millioen beloopt, is op het oogenblik nog niet
te zeggen, maar zeker is, dat voor het geheele
aangetaste gebied dit bedrag verdubbeld moet
worden.
Want over de geheele streek, van Hengelo tot
Uden zijn meer huizen verwoest, dan er in de
kom van de gemeente Borculo bijeenstaan, hoe
wel nergens de verwoesting een zoo aangrij
pend beeld geeft als daar. Reeds op onzen tocht
van Hengelo naar Delden en Eibergen en Neede
zagen wij daken, die van de huizen waren ge
waaid en boomen, die ontworteld waren.
Hier toonde men ons een molen, of liever de
wieken van wat een molen was geweest en de
raderen, die nog even boven het puin uitstaken.
Verder was een geheele boerderij omverge-
waaid en hét rieten dak er af geschoven, j
Hooibergen en oogsten zijn over den omtrek
verspreid. Dit is zoo het beeld der verwoesting
in N.-Brabant.
De burgemeester van Zeeland over de ramp.
De burgemeester van Zeeland, de heer J. W.
Doedens, met wien wij een onderhoud hadden,
schatte het aantal verwoeste woningen hier op
55, d.w.z. verdeeld over de gemeenten Zeeland,
Uden, Vlas, Peel, 'Langeboom en Drent.
De schade wordt geschat op j 300.000,en
ook hier is een hulpcomité opgericht, waarvan
de burgemeester voorzitter, en de gemeente
secretaris, secretaris is, terwijl verder het
hoofd der school, de heer Helder, Dr. Jansen,
en het lid der Provinciale Staten voor Noord-
Brabant, de heer J. van der Ven, zitting heb
ben genomen. De burgemeester deelde ons
mede, dat hij voor de velen in zijn gemeente,
die van allesjzijn beroofd, den steun van velen
in den lande zal behoeven. Daarnaast rekent
hij op hulp van het Nationaal Comité en van
den Staat.
De Commissaris der Koningin in de Provin
cie N.-Brabant, de heer Baron van Voorst tot
Voorst, maakte in gezelschap van den burge
meester een zeer uitgebrciden tocht langs de
verwoeste boerderijen.
Zooals reeds gezegd zijn hier twee dooden te
betreuren. Het zijn de 15-jarige dochter van
den heer A. Malden en de zoon van den heer
J. van den Heuvel, terwijl de broer van het
overleden meisje zeer ernstig werd gewond.
Verder bekwamen vier personen hier vrij ern
stige verwondingen, en werden talloozen min
der ernstig gewond.
Wij hebben onzen tocht voortgezet en kwa
men in een der gehuchten van het dorp Zee
land, waar de toestand een nog vreeselijker
aanblik bood. Van de huizen is vrijwel niets
overeind gebleven. In twee woningen zijn doo
den te betreuren. Wij ontmoetten een eerzamen
landbouwer van ongeveer 60-jarigen leeftijd,
die ons onder tranen verhaalde, hoe zijn eenige
zoon door het neerstortend puin was gedood.
Zijn vrouw werd ernstig gewond naar een
ziekenhuis vervoerd, terwijl ook hijzelf door
het vallend puin aan het voorhoofd was ge
wond. Naast de woning lagen bedolven onder
wat hooi twee runderen, die weldra moesten
worden afgemaakt. De man was have en goed
kwijt en dé vrucht van jarenlangen arbeid is
verloren gegaan.'
In dezelfde omgeving staan ongeveer 60 hui
zen, alle boerenwoningen, waarvan niet een
enkele is overeind gebleven. De weg is onbe
gaanbaar door de ontelbare ontwortelde en
kruiselings door elkander gestorte boomen.
Vreeselijke verwoestingen te Langeboom.
De aanblik van het gehucht Langeboom is
ontzettend. Vrijwel alle huizen zijn min of
meer verwoest. De meeste zijn totaal onbe
woonbaar. De daken zijn bijna alle tegen den 1
grond geslagen; sommige meters ver en men
vraagt zich af, hoe het mogelijk is, dat zoo I
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Hoofdpijn
bedaart spoedig door het gebruik
van Hoofdpijntabletten
Buisje 60 ct.
Mijnhardt
weinig menschenlevens bij de ramp te betreu
ren zijn.
De hier staande huizen zijn meest alle nieuw
gebouwde woningen. Dit legt de getuigenis af
van den economischen vooruitgang dezer
streek. De ramp heeft plotseling deze mem
schen weer in diepe- armoede gedompeld. De
menschen zien hun woningen vernield en bij
gebrek aan eenige uitkeering van verzekerin
gen niet in staat deze weer op te bouwen. Het
schamele meubilair der bewoners is onder de
puinhopen bedolven. Wij zagen gezinnen, waar
vrijwel niets is gered en al liet meubilair ver
nield werd. De oogst, zooals hooi, stroo enz. is
of wel onder de puinhoopen bedolven of door
den wervelwind opgenomen en heinde en ver
verspreid.
Het dak der school in Langeboom is opge
nomen en een Jieel eind verder op de heide
terechtgekomen. Het kerkgebouw biedt een
aanblik, alsof het door een kanon beschoten is.
Het gebouw mag niet betreden worden, aan
gezien nog een gedeelte van het gewelf over
eind staat en groot gevaar voor instorten biedt.
Een deel van de cellen van de monniken is on
bewoonbaar.
Uit Groenloo:
Als een onheil van Ongekende grootte is de
storm door onzen liefelijken Achterhoek geva
ren. De woorden van Ten Kate komen in
herinnering:
En waar gisteren de oogen staarden,
op een Eden frisch en blij,
Nu verwoesting overal,
Een afgrijslijk doodendal.
Daar liggen aan den grooten weg van
Duitschland naar Zutphen bij Ruurlo de hon
derden ontwortelde boomen, den weg versper
rend. Waar is de vrede en voorname rust van
dit oord?
Maar Borculo, ai my!
Zeven minuten maar, voer hier het onweer
over; zeven minuten. Maar torens knakten, de
goederenloods ligt daar als een lucifersdoosje
door machtige vingers ineengedrukt.
Ver het land ingezaaid liggen de boomen, de
locomotief met wagens over de zij. „De wereld
vergaat", was de angstige indruk der bewoners,
toen geen huis heel bleef en de wonden na
wonden kwamen. Beenbreuken bij menigte.
Naar Lochem, Zutfen, Enschede zijn de zwaar
gewonden vervoerd, in het gemeentehuis liggen
de lichteren. Dokters helpen, militairen ruimen
op. Geen telefoon en telegraaf is beschikbaar.
Dat is geen Nederlandsche ramp meer, het is
als de vernielingen uit Oostersche landen, be
schreven door de pen van een Loti of een Ber-
nardus de Saint Pierre.
Wat is ons leven?
Een rimpeling in de lucht, een storm en
zeven minuten verwoesten de vrucht van jaren
arbeid en vlijt, wonden kwetsen.
IJdel! IJdel! is het werk der menschen: dit
is de indruk, dien wij krijgen. Maar ook, hoe
schittert nu de menschenliefde!
Prof. R. Casimir schrijft uit Borculo:
Het oog vindt geen rust, want het is overal
hetzelfde... vernieling. Foto's maken? Wat
foto'swaar elke boom een jammerlijke
verminking, elk huis een beschadiging toont,
de heele stad een droevig beeld van verwoes
ting. Ach, de gordijnen waaien als natte flarden
uit de ramen, of liggen als lappen op den grond,
op de eerste verdieping ziet men wat de vloer
van slaapkamers geweest moet zijn, stukken
van dekens en matrassenZie niet in de
winkels, waar de uitstalling en de magazijn-
inhoud doorelkaar gegooid werden en de regen
alles natzwiepte, op den grond liggen de stuk
ken zeep in hun natte papieren te weeken
tusschen fototjes en beeldjes, doorweekt of
stukgeslagen.
Ach, vraag maar niet, waar zij zullen wonen
en slapen, al die menschen, al die kinderen,
maak maar geen beeld in uw geest, want een
ramp is als som van elks smart en schade.
Ge zoud er onderdoor gaan, gij kunt het niet
bevatten
IJdel is het leven der menschen en ijdel hun
werk. Zeven minuten van storm, en vijf doo
den, tientallen gewonden, en een stadje half
verwoestMaar o, de geestkracht ontwaakt.
Vervolg achter Plaatselijk Nieuws.
mmeubel-
2 Fauteuils, 4 Stoelen f 29 i met Autoleer f 42,50, f 47,50, f 75, enz. met Moquette vanaf f 34,50; prima Schuiftatels f 19, f 23, enz Eiken Salontafel
f 15; Complete Hulskamer f 98, f 130, enz. Slaapkamers vanaf f 175; Chesterfieldgarnlturen, prima, prima, f 165, f 190, f 210, enz Linnenkasten Boe
kenkasten, Theekasten, Stoelen, Fauteuils, Divans f 22, f 26, f 29, 1 35, f 40, enz.Bloemtafels, Kapstokken, Oud-Hollandsclie Meubeltjes enz enz.
COÖP. STOOMZUIVEL-
k MELKPOEDERFABRIEK
.DE EERSTELING" te BRIELLE.
„LAUREAAT"
au het Internationaal Instituut voor Voe-
lin gsmiddelen en Gezondheidsleer te Parijs.
Tevens met Goud bekroond te
s-Gravenhage, Utrecht, Brussel,
Jent, Parijs en Londen, te Ant
werpen met 't Jutoeelen Kruis en
e Torino met den Eerebeker.
Noteert van af heden
voor eerste kwaliteit
Bh' afname van minstens 5 K.G.
gelijk; a f 2.70 per K.G.
Bij afname van minstens 20 K.G.
lelijk k f 2.50 per K.G.
levering franco Tramstations Flakkee.
Telef No. 3 - Telegramadres Zuivelfabriek.
Aanbevelend
O. BOLHUIS, dir.
(I
te ZIERIKZEE.
In omloop voor
Verkrijgbaar;
CO/
J /O
110/
7 2 10
bij de bekende Heeren Agenten
en Correspondenten.
öancmurU- g'
l BisUH&s r
MCT.J5£?J?JXR*
I /Ti «Ka? /T f
f mJ fiMn. f*etntn \tfj i
W DOORN. V i
Motor- en Auto-bezitters
Uw belang is vakkundig onderhoud
van Uw motor en auto. Dat alleen garan
deert U een steeds gereedstaanden wagen.
Dat is juist wat U verlangt. Begint daar
om niet zelf aan Uw motor te prutsen,
want dat kost U ongetwijfeld geld. Eischt
vakkundige behandeling, alleen dan rijdt
ge zeker en bovendien goedkoop. Vraagt
het oordeel van een vakman bij Uwen
aankoop en vertrouwt niet te lichtvaardig
de meening van menschen die niet in
de praktijk zijn opgeleid.
Vraagt daarom eens prijs en voorwaar
den van een beter soort wagen bij
H. J. CAMPFENS
Chr. de Vrleslaan, MIDDELHARNIS.
Agent der Indian Motorrijwielen.
ZIE HEDEN
Lederen Tusschen van f 7,- nu voor f 3,50 enz.
Portemonnales vanaf 30 ct. - Odeurs vanaf
10 cent per flacon. Haarkammen vanaf 20 ceat
ZIE DE ETALAGES
EN LAGE PRIJZEN
Aert van Nesstraat 71a
ROTTERDAM.
De grootste schakel tusschen kooper en verkooper van
zaken In alle branches. Staat In verbinding met financieele
Instellingen. Heeft zijn eigen rechtskundige afdeeling.
SIGARETTEN
V*
WESTDIJK
MIDDELHARNIS
Bonbons
Cbocolaad
Suikerwerken
en
Biscuits
v
IMF" Zie de Etalage.
2-persoons kapok garnituur. Damast 3-deelig f 65,00
2-persoons kapok garnituurf 55,00
2-persoons Spiraalmatras111,75
2-persoons Kapok BedstelI 41,50
2-persoons Houten LedikantenI 9,50
2-persoons zwaar massief eiken Ledikant f 36,50
2-persoons wit lak Ledikant123,30
2-persoons stroomatrassenI 3,75
ALLE BEDDEN ZIJN GEVULD MET le KWALITEIT
ONVERMENGDE JAVA KAPOK GEGARANDEERD
A. WIELHOUWER
RING A 99 SOMMELSDIJK
KUNSTTANDEN
Nieuwste methodes
PIJnlooze behandeling
Oppert 156 - ROTTERDAM
De Centrale Proeftuin
voor
Goeree en Overflakkee
te Middelbands (Langeweg)
is op eiken werkdag voor belangstel
lenden. GRATIS TOEGANKELIJK.
Desgewenscht geeft de tuinman alle
inlichtingen, die mochten worden ver*
lingd,
