landarts MlilffiJEH
Tandarts KROS
uwde adres
E'S MEÜBELHANIE
J Dl. LEHMAN SDil. Taniifts
VOORSTRAAT - Sommelsdiik
PROCESSIE BRIELLE
Dames» en Meisjeskleeding.
ilDDELHARNiS-SOMlfiELSDIJK.
'jtW
Oostimes f 38..
and#3'-
.NEESMIDDELEN
EST GIJ?:
Stoomwasscherij
„VOORNE PUTTEN''
Matige prijzen.
Helder waschgoed
M. SPOON Az.
eiken Donderdag van 9 tot 2 om
Leest „Onze Eilanden.'
WOENSDAG
17 JUNI 1925
DE BERENBURCHT.
Pluimveeteelt.
'anaf 34,50; prima Schuiftafels f 19, f23. enz.; Eiken Salontafel
Ituren, prima, prima, f 165, f 190, f210, enz. Linnenkasten, Boe-
Bloemtafels, Kapstokken, OmJ-Hollandsclie Meubeltjes enz. enz.
am. KRU1S1F1KX AANSTOOT.
I. JANSTRAAT. Telef. 13294.
rfhipcord iitotien
anaf f 16.75
oma
n
sn hooger.
nekoekstraat.
75—77.
Adrlanastraaf.
1 Krugersiraat.
114
DDELHARZVIS
rt tegen de bekende
alle soorten MEUBELEN,
evens JE ADRES
rten reparatie aan meubelen.
-£zs&^!ej J
JSSÏÏSJJ5R*
H.van GrVl8QP*N /v\
rin
DOORN. V/
krijgbaar bijP. Wielbouwer,
is; N. J. Boer, Sommelsdijk;
pe, Dirksland; C. de Mooij,
v. d. Maden, Oude Tonge;
rielle.
De Centrale Proeftuin
voor
Goeree en Overflakkee
te Ufddelharnts (Langeweg)
ia op eiken v» erk lag vo«r b-lungsteJ.
enden GRATIS TOEGANKELIJK.
D. .-gewenscht geeft de tuiuunin alle
inlichtingen, die mochten worden ver.
i KUNSTTANDEN
Nieuwste methodes
Pijnlooze behandeling S
Oppert 156 - ROTTERDAM 9
dagelijks te consulteeren
van Sy3 tot 10 uur voorm. en van
1 tot 2\/2 n.m en volgens afspraak.
SNIJMACHINES
voor Kaas en VJeeschwaren 1 9,
Waschsiang 50 Gasslang 25 ct. per M
Stalen bijl 98 cent. Zware binnenband
90 cent. Prima builenband f 1,98. Geld
kist 40 x 30 x 12 cM 1 7,SC.
HANDELSHUIS
L. Waranda 79 bij Gondsciie weg
Rotterdam. 2—1
Het meest bezochte en billijkste
KOFFIEHUIS en RESTAURANT is het
HOTEL „DE NYMPH"
te BRIELLE.
Goedkoops diners. Groote tuin.
Bestellingen na aankomst boot oS tram
NIEUW-HELVOET.
NIEUW-HELVOET.
-f- Voor de Vrouw -]-
Vraagt onze middelen ter
regelingvan den bloedsomloop.
Falen nooit.
Inlichtingen gratis, pok per brief.
SANTÉ -
165a - Rotterdam.
ZITDAG HOTEL MEIJER
MIDDELHARN1S,
deed zich van zyn
:in zijn decoraties;
om in het aldus
zooals hy tegen-
rde, kon hij niet
elfde soldaten, die
den dienst hadden
nu juichend in be
roet Suw3rov's
nplaats, dat bij den
itor denzelfden,
lapoleon bevel zou
en Amsterdam
e hem in, en slechts
egie, en met opoffe-
van zjjn treiD.artil
ivens, kon hij ont-
ïVordt vervolgd
'.RICHT
7 Mei 1925
feilingsvereeniging
De".
0 per 100 krop.
100 K G.
per 100 bos.
15-tot 16- per
100 kg.
Poter3 9.— per 100 kilo.
Kruisbessen onr. ƒ16 17 per 100 kg.
Aardbeien 0,39 tot J 0,69 per k.g.
Boonen dubbele stam 0,66 tot 0,81 per
kg.
Blauwe druiven ƒ1,04 per kg.
Boonen (groote) ƒ21 27 per 100 KG.
(stan)8nij 60.-ƒ62.— per 100 kg.
Tomaten ƒ0,34-ƒ0.86 per K G.
Komkommers (w.>/ld.— fld per 100 kg
Peen 12,— tot 22,— per 100 bos.
Bloemkool I ƒ4-/ll— per 100 stuk.
II ƒ1,10— ƒ6.— per lOOstuks.
Sjalotten 1,- tot ƒ3.60 per 100 bos.
Rhabarber 2,80 tot ƒ9,— per 100 bos.
Doperwten 25. per 100 k g.
Peulen 17 tot 18 per 100 k.g.
Witte Asperges 0,26 tot 0.47 per bos.
Blauwe 0,15 tot 0;3l pei bos.
MIWJELHARNIS Bij den heer E. de Lint
aan de Chr. de Vrieslaan alhier is een postduif
binnen komen vliegen gemerkt N 9 24
48016.
prijs per kwartaal. f l.
Lossa nummersf 0,075
Ailvertantiën v. 1—6 regels f 1,20
Elke regel meer. f 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en nieustaauvragen
f 1»— P«r plaatsing tot een maximum
van 10 regels elke regel meer 15 cent.
Dit blad verschijnt lederen
Woensdag- en Zaterdagmorgen.
Het wordt uitgegeven door de
N.V. Uitgeversmaatschappij
„Onze Eilanden", Tel. Int. No. 15
Voorstraat Middelharnis.
7E JAARGANG. - N°. 62
Hugo Grotius en zijn Land.
Nederland vangt heden door de Grotius-
tentoonstelling te 's-Gravenhage in natio-
ualen kring, zoo straks gevolgd door het
buitenland, de herdenking van Hugo Gro
ttos aan -i.
Niet den man, dien wij kennen uit de
vaderlandsche geschiedenis, en die ter wille
vanzyn politiek-godsdienstige overtuigingen
naar Loevestein werd verbannen, vanwaar
hy ontvluchtte om vervolgens als banne
ling in den vreemde te leven en te sterven.
Maar den man, die in Parjjs in 1625 zijn
werk: ,De jure belli ac pacis" handelende
over het „recht van den oorlog en den vre
de" schreef en daarmede het moderne vol
kenrecht, gelijk wij het in dezen tijd meer
dan tevoren zien uitgroeien en ontwikkelen,
grondvestte.
Grotius heeft in dat boek den oorlog als
rechtsmiddel veroordeeld; onweerlegbaar
aangetoond, èn op historische, èn op moreele
èn op juridische gronden, dat in een geschil
tusschen twee Staten evenmin als tus-
schen twee personen de kracht van het
door eeD van beiden te ontwikkelen geweld
beslissend kan en mag zijn.
Reeds vóór hem waren er geleerden, phi-
losophen en moralisten geweest, die alge-
meene regelen van moraal in de verhou
dingen der volken hadden nagespeurd. Maar
en hierin ligt voor een deel de groote
beteekenis van het werk van Grotius ztjn
voorgangers deden dat op algemeene óver
wegingen; Grotius grondvestte de weten
schap van het volkenrecht; toonde aan,
dat er een zoodanige afzonderlijke weten
schap is, en heeft daardoor tot haar ont
wikkeling btfgedragen.
Men moge over deze ontwikkeling in de
sedert verloopen drie eeuwen minder of
meer optimistisch denken de ontwikke
ling zelve kan men niet ontkennen, en juist
diegenen, die haar als niet voldoende be
schouwen, moeten zich in de eerste plaats
doordringen van de noodzakelijkheid om,
ter wille van het algemeen welzijn en het
rehctsbewust zijn der wereld, die ontwik
keling te versterken en te versnellen.
Men noemt Nederland het land van Gro
tius. Omdat Grotius in Nederland, toevallig,
geboren werd Neen, maar omdat men het
niet uitsluitend als toeval beschouwt, dat
juist een jurist van Hollandsehen huize van
die dagen het volkenrecht in zijn principieele
strekking aan de wereld kwam ontdekken.
In Grotius tijd waren de Nederlanders meer
nog dan in de eeuwen te voren de schip
pers van Europa".
De uitvinding van het haringkaken door
Willem Beukelszoon van Biervliet, die aan
de ontwikkeling der scheepvaart op omlig
gende landen zulk een stoot gaf, heeft, in
direct natuurlijk, geleid tot de uitwisseling
van producten door middel van de stout
moedige, voor niets terugdeinzende, ener
gieke Nederlanders van de vijftiende en de
INGEZONDEN MEDEDEELING.
J.JANSEN - SOMMELSDIJK
HET VOORDEELIGST ADRES
VOOR
zestiende eeuw.
Zij kwamen, lang voordat andere volken
uit het Westen deze zee bevoeren, in de
Middellandsche zee en aan den Levant; zij
waren de eersten, die toegang tot de Scan
dinavische havens wisten te verkrygen, en
de voortbrengselen van dat land brachten
naar Engeland en elders. Moest niet voor de
Nederlanders van die dagen als een levens
belang gelden, dat in het verkeer der volken,
primitief opgezet en ontwikkeld, zekere
algemeene regelen werden erkend? Moest
niet de aandacht van een zoon van dat land,
scherpzinnig als Grotius, getrokken worden
door het bestaan, het onwillekeurig en on
bewust naleven van zulke regelen?Grotius
heeft, zou men dit maar meenen, zeker
niets kunstmatigs geschapen ten behoeve
van zijn cosmopoJitische landgenootenware
het door hem naar voren gebrachte kunst
matig geweest, de tyd, die alles dat onecht
is verwoest, had het niet laten bestaan.
Maar Grotius heeft, juist omdat zyn blik
door de omgeving van zijn land gescherpt
was als die van geen ander, gezien, lang
voordat anderen het zagen en gevoelden,
dat er is een volkenrecht, zijnerzijds op
gronden van natuurrecht gevestigd, maar
voortspruitend uit gewoonten en gebruiken.
Daarom en niet om het toch altijd min of
meer toevallige feit, dat Grotius er is geboren
wordt Nederland thans meer en meer ge-
heeten het land van Grotius. Daarom, en ook
omdat Nederland sedert 1899, toen de eerste
Vredesconferentie te 's-Gravenhage werd
gehouden, is geworden de zetel van het werk
van Den Haag; de zetel van het land, waar de
rechtsontwikkeling in het Hof van den Vol
kenbond, in de Academie voor Internationaal
Recht en andere instituten haar beste uitin
gen vindt.
Den Haag, onze residentie, is sedert 1899
zetel van het Permanente Hof van Arbitrage,
een lichaam, waarvan dan op zichzelf weinig
kracht moge uitgaan, maar dat niettemin een
novum werd in de betrekkingen der volkeren.
Den Haag is sedert ruim driejaren de zetel
van het belangrijkste orgaan, dat de Volken
bond telt: van het Hof, dat in die eerste drie
jaren door een Nederlandsch jurist van groo-
ten naam werd gepresideerd.
Als men Grotins met den Volkenbond
samenbrengt, dan bedenke men wel, dat
niets, hem daarmede verbindt dan de princi
pieele gedachte. In den loop der eeuwen z(jn
er tal van publicisten geweest, die ontwerpen
hebben gemaakt voor een organisatie der
Staten; ontwerpen, die voortijdig moesten
heeten op een oogenblik, dat nauwelijks de
zelfstandige Staat leefde in de gedachten der
menschen.
Grotius behoefde zulk een Statenorgani-
satie niet om zijn volkenrecht ingang te doen
vinden: hij geloofde in de levenskracht van
zijn eigen schepping.
Maar de Volkenbond, gelijk deze thans
als een eerste, zwakke poging om die gedach
ten van vorige eeuwen te verwezenlijken
is ontstaan, verwezenlijkt voor een deel, een
groot deel zelfs, Grotius' leer. De politiek
heeft in de eeuwen, die het uitkomen van
Grotius' boek van dit oogenblik scheiden, zijn
leer veelal verstooten: niet op het recht ba
seerde men zich, maar op de macht. De Vol
kenbond draagt als meest levenskrachtige
kiem in zich den wensch om anders te hande
len, om recht boven macht te stellen.
In den Volkenbond z(jn, voorloopig nog
FEUILLETON.
DOOR
NATALY VON ESCHSTRUTH.
(Geautoriseerde uitgave van D. BOLLE.)
13)
„Voor mij bestaan geen geheimen! Spreek,
meneer Werner.wat is er aan de hand?!"
„Mevrouw de gravin, u is nog lijdend..."
..Neen, neen, ik ben krachtig en gezond!
Hebt u zulk een slechte tijding, dat u vreest,
mij nadeel te berokkenen?"
De spreekster herstelde zich zoo vastberaden
mogelijk, ten einde reslouut en kordaat te spreken
als altijd, maar haar wangen verrieden twee
brandend roode vlekken en krampachtig klemden
zich haar handen om de leuning van den stoel:
„U komt over bedenkelijke financiëele aan
gelegenheden spreken?"
De oude man sloeg verlegen de oogen neer.
„Ook daarover, mevrouw de gravin!"
„Het ziet er slecht uit met de eigendommen
van mijn man?"
„Erg, buitengewoon slecht, mevrouw de gravin!"
..Hopeloos en troosteloos niet waar?"
Werner aarzelde. „Dat zou nog het ergste niet
zijn, mevrouw de gravin."
Toen schrikte Meta op.
„Niet het allerergste?! Wat wilt u daarmee
zeggen, meneer Werner?"
Agatha naderde haar en sloeg teeder den arm
theoretisch, zoo straks wellicht practisch, alle
Staten gel(jk, hetz(j groot of klein, hetzij
machtig of weinig machtig De Volkenbond
aanvaardt de leer van Grotius nog nietten
volle: wel theoretisch, maar niet practisch.
Nog is niet erkend Grotius' beginsel, dat
slechts die oorlog gewettigd is, die wordt
gevoerd tegen den Staats-misdadiger, den
overtreder van het volkenrecht.
Het Protocol, een vorig jaar te Genève ge
sloten, zette een goeden stap in die richting;
nog is het te vroeg gebleken, maar ook de
uitwerking van dat Protocol zal zich doen
gelden 1
Nederland, dat een traditie heeft op het
gebied van het recht tusschen de volken,
heeft ook in den Volkenbond een taak te ver
vullen. Men behoeft maar de namen te noe
men van een Van Karnebeek, een Loder, een
Eysinga, een Limburg, een Van Rees, en tal
van anderen, die in verschillende organen
van dien Volkenbond hun goede krachten aan
zijn werk hebben gegeven op een wijzedie
tegelijk hen en ons land eerde. Maar al was,
wat zij deden, niet alleen persoonlijk, al kon,
en kan dit worden opgevat als te geschieden
namens ons land hun werk leefde en
leeft niet in de harten en de hoofden van ons
volk. Juist dat moet anders wordenanders
worden in het land van Grotius; in het land
vanwaar de eerste gedachte aan de grond
begrippen voor dezen Volkenbond is uitge
gaan.
Ben dag als deze is geschikt om zich van
zijn nalatigheid bewust te worden, en tot het
inzicht te komen, dat ook van een klein volk
en zoo heel klein zijn wjj niet eens een
groote kracht ten goede kan uitgaan, indien
maar werkelijke overtuiging in (lat volk
leeft. Overtuiging wint niet veld uitsluitend
door het aantal dergenen, die haar aanhan
gen; overtuiging wordt ook gedragen door
haar intensiteit.
Van de „Vereeniging voor Volkenbond
en Vrede", te 's-Gravenhage gevestigd, van
welke het presidium achtereenvolgens in de
handen van bekwame juristen en staatslie
den als de heeren Limburg en Treub ver
bleef, is de gedachte van de nationale her
denking van Grotius' meesterwerk uitgegaan.
Die „Vereeniging voor Volkenbond en „Vre
de", kortweg V. E. V. genoemd, wil den
Volkenbond zijn streven, zijn resultaten
voorzoover bereikt nader brengen tot
Nederland en tot het Nederlandsche volk.
Maar om dat te kunnen doen, behoeft zij
steun; steun, die een ieder, groot of klein,
arm of rijk, haar geven kan. Steun, die kan
komen van dengene, die overtuigd is van
de beteekenis van den Volkenbond, evenals
van dengene, die deze beteekenis nog niet
ziet, maar haar wel wenscht. Steun, die
alleen moet uitblijven van degenen, die
principieele tegenstanders zijn van samen
werking der volken, van verzoening van
tegenstrijdige belangen, van het stellen van
geordend recht in de plaats van het onge
ordend geweld. Zijn er de zulken na de
ernstige lessen, die de groote oorlog met
zich heeft gebracht, zij behooren dan tot
degenen, die in deze vereeniging niet thuis
behooren. Maar de anderen, zij kunnen steu
nen: door toetreding tot het lidmaatschap,
door hun schouders te zetten onder het vor
men van plaatselijke afdeelingen, door hun
arbeid en hun persoonlijkheid aan die Ver
eeniging te geven.
Heeft men zich wel afgevraagd, of in
om haar middel.
„Ga naar uw kind, Meta. Ik geloof, dat het
schreeuwt. Ik zal met den heer Werner spreken
en je later alles meedeelen."
De gravin weerde de spreekster met bevende
handen af, haar oogen schitterden koortsig.
„U brengt mij tijding van mijn man?" vraagde
zij haastig, fluisterend.
De rentmeester laat het grijze hoofd op de
borst zakken, een luide snik ontsnapt zijne keel.
„Dat Is zoo, gravin!"
„Hij heeft geld noodig?"
De blik van Werner treft met een smeekende
uitdrukking tante Agatha.
„En u hebt geen geld?" gaat Meta snel voort.
De oude man schudt troosteloos het hoofd.
„Ach, het is veel erger, mevrouw de gravin,
veel erger!"
„Groote hemel... zet me niet op de pijnbank
fs hij soms ziek? ernstig ziek?"
Toen haalt de rentmeester met een snellen ruk
een brief en een telegram uit zijn borstzak en
overhandigt aan tante Agatha beide stukken.
„Lees u, lees u maar," fluisterde hij. „Ach,
lieve, goede God, ik kan het niet zeggen, het wil
mij niet over de lippen!"
Met een heftigen ruk heeft Meta zich van de
papieren meester gemaakt, ze wankelt naar het
venster, opent de stukken en leest.
De rentmeester maakt een korte, handenwrin
gende beweging tegen tante Agatha,deze
begrijpt hem niet, en zoo gaat hij zelf achter de
gravin staan, als om haar op te vangen, wanneer
ze het bewustzijn mocht verliezen.
Maar Meta valt niet neer onder den vcrschrik-
kelijken slag, die haar heeft getroffen, alleen het
deze plaats een afdeeling van de V. E. V.
bestaat? Het antwoord zal luiden, geffik het
zoo dikwijls luidt: de belangstelling ervoor
is hier ter plaatse wel, maar niet in die
mate, dat een afdeeling recht van bestaan
zal hebben. Welnu, als dat zoo is, dan juist
moet er een afdeeling komen, om die be
langstelling te ontwikkelen, haar te bren
gen in het kader van geheel Nederland
Laten dan degenen, die er iets voor gevoe
len, om zulk een afdeeling te helpen op
richten, daarvan aan de redactie van dit
blad kennis geven, opdat die mededeeling
komt tot de leiders van de V. E. V., die dan
niet zullen aarzelen zich met hen in ver
binding te stellen.
Op die wijze, door althans iet9 te doen
wat de krachten van zelfs den meest be-
scheidene niet te boven gaat, kan ieder heden
getuigen, dat hij het goede wil in internatio
nale richting; dat hij een waar kind is van
het land van Grotius!
INGEZONDEN MEDEDEELING.
NUTSSPAARBANK
KANTOOR VOORSTRAAT 5 - MIDDELHARNIS
Vraagt thans ten kantore der Nutsspaarbank
inlichtingen tot verkrijging van
EEN SPAARBUSJE VOOR UWE KINDEREN.
Busjes worden gratis in bruikleen afgestaan
Bevorder den Spaarzin Uwer kinderen door
hen de gelegenheid te geven hunne Spaar
penningen in een Spaarbusje der Nutsspaar
bank te deponeeren.
papier van het telegram frommelt zij tusschen
haar vingers en een half gesmoorde kreet ont
snapt haar lippen.
„Dood! hij is dood!"
Een stilte, een vreeselijke stilte van eenrge
seconden.
Tante Agatha is met doodsbleek gezicht toe
gesneld en slaat de armen om de jonge weduwe.
„Dood!" fluistert ze. „Barmhartige hemel, hoe
is dat gebeurd!?"
Werner heeft een van de groote, uit eikenhout
gebeeldhouwde zetels aangeschoven.
De berenkoppen, die de kapiteclen ervan vor
men, verdwijnen als in een wazigen nevel voor
Meta's oogen.
Zwaarmoedig laat ze zich vallen op de lederen
zitting en staart wezenloos op het telegram.
Haar oogeit staan wijd open, strak, zonder
tranen.
„Alles staat wc! in den brief, aan de ongelukkige
gravin!" fluistert Werner op den vragenden blik
van Agatha, en hij bedekt zijn oogen met de
hand, hij keert zich af, omdat hij het. van schrik
verstijfde gelaat van Meta niet kan aanzien. Toen
verheft deze fier het hoofd, en met een blik
semend oog zegt ze:
„De graaf heeft zich te Montc-Carlo een kogel
door het hoofd gejaagd!" strak staart ze voor
zich, hare stem klinkt vreemd en schor.
„Toch zeker in een aanval van verstands
verbijstering!" zuchtte de oude beambte, „er is
te veel in den laatsten tijd gebeurd, de credi
teuren hebben ook zoo gewetenloos hem in het
nauw gebracht.
„Deze brief Is aan mij gericht?" Zij wil het
schrijven opnemen om het adres te lezen, maar
Een dfenstrefsge naar Flakkee.
Een van de moeilijkste reizen in ons ambts
gebied is Flakkee, officieel genoemd Goede
reede en Overflakkee. Om bet te bereiken,
moet men eerst naar Rotterdam, dan Rot
terdam door naar de Rosestraat, waar de
tram naar Hellevoetsluis zijn beginpunt
heeft, dan per boot naar Middelharnis-haven
en daar staat weer een tram klaar, een naar
Ouddorp en een naar Ooltgensplaat. Als men
's morgens vroeg uit den Haag vertrekt, is
het al ver middag eer men zijn einddoel
bereikt. Er is nog een andere route, over
Maassluis, voor hen die fietsen, maar gemak
kelijk is die niet, daar men driemaal moet
overvaren voor men op Flakkee is, en aan
gezien veeren buitengewoon lastig zijn op
reis omdat men nooit zeker van zijn tijd
is, want men weet niet of het overzetten
10 minuten of een half uur duurt, of nog
langer is die reis ook niet aangenaam,
tenzij men vroeg op stap gaat en dus zeker
is de boot in Hellevoetsluis, die op vaste
tijden vaart, in ieder geval te kunnen halen.
Wie veel reist, gaat echter nooit zoo vroeg
op stap, en dan wordt het in de meeste
gevallen hard rijden om de boot te kunnen
halen, want de veeren hebben meer tijd ge
kost, dan waarop was gerekend.
Wij namen dus onze route over Rotter
dam, te meer daar wij op ons genomen had
den een zending eeDdags eeDden-kuikens,
voor den heer F. Kamphuis. Ermelo, in Rot
terdam in ontvangst te .nemen en per vlies--
machine naar Zwitserland te zenden. Wij
waren dus al vroeg aan het station D. P.
Rotterdam, want om 8 uur v.m. vertrekt
het vliegtuig van de Waalhaven. De eenden
kuikens, den vorigen middag reeds uit Ermelo
verzonden, bleken springlevend en 10 min.
voor de aankomst van het vliegtuig waren
we op het vliegterrein. Niettegenstaande een
harde wind, was het vliegtuig vrijwel op
tijd en plaatsten wij de kuikendoos in de
ruimte voor bagage bestemd, in het achter
stuk van het vliegtuig. De vliegenier ver
zekerde, dat het er frisch genoeg was, er
gingen heel wat kuikens met de KL.M.
mede. Het is dan ook een ideaal transport,
de vracht voor 30 kuikens, met verzekering,
van Rotterdam naar Bazel, bedroeg 2,40;
om 8 uur vertrokken, kwam de zending
dienzelfden middag om 2 uur in Bazel aan.
Nadat wjj deze opdracht hadden vervuld,
zetten w(j onze reis naar Flakkee voort. Ons
eerste bezoek gold het hoenderpark „Flak
kee", eigenaar de heer G L. Warnaar Jan
zoon, landbouwer in Dirksland. De hoeve ligt
een uurtje buiten Dirksland, dicht bij de
zee. De heer Warnaer is reeds een paar jaar
geleden met de hoenderfokkerij begonnen,
't is een voortvarend iemand, die niet van
halve maatregelen houdt, en was dus nog
al op flinke schaal begonnenmaar teleur
stellingen zijn niet uitgebleven. Hij heeft
tamelijk wat leergeld moeten betalen en
heeft terdege ervaren, dat de pluimveeteelt
niet iets is, dat men een, twee, drie onder
de knie heeft, en dat zelfs een ervaren en
goed op de hoogte van zijn tijd zijnde boer
nog heel wat moeite heeft, om de grond
slagen onder de knie te krijgen en dat zijn
toch werkelijk menscheD, die met het fokken
van ander vee ervaring hebben.
Omdat wy destijds zagen, dat de heer
Warnaar de zaak serieus aanpakte en er op
Flakkee geen enkele andere was, die het
pluimveebedrijf op moderne wijze had in
gericht, of wilde inrichten, hadden wij den
heer W. onze hulp toegezegd en was hy
fokstationhouder van de Provinciale Zuid-
Hollandsche Vereeniging, de V. P. Z. H.
geworden.
Prima materiaal heeft de heer W. destijds
aangeschaft, van het beste fokmateriaal, in
ons land aanwezig, had bij betrokken. Helaas
bleek na een jaar, dat veel van zijn kuikens
met pullorumbacillen waren besmet, zoodat
er veel kuikens stierven; nadat het bloed
onderzoek had plaats gehad, zijn maar kleine
toornen overgebleven Inmiddels was hem
ook gebleken, dat met kleine broedmachines
en kleine kunstmoeders in het groot niets
is te bereiken en had hij dat alles opgeruimd.
Thans stond er een groote broedcentrale van
Nederlandsch fabrikaat, waarover hij zeer
tevreden was, en er was in bet opfokhuis
een centrale verwarming aangelegd. Dit laat
ste was niet op onze aanbeveling geschied,
omdat wij bij ervariDg de moeilijkheden en
bezwaren van het opfokken van kuikens
met centrale verwarming kenden. De leiding
lag er echter eenmaal en werd dus in ge
bruik genomen. Het resultaat was als bij
alle andere fokkers, die op deze wijze hun
kuikens wilden opfokken; vroeg in het jaar
gaat het prachtig. De oudste kuikeris waren
dan ook prachtdieren, maar van de latere
werd de kwaliteit minder, veel achterblijvers
en alle kuikens vertoonden een dor en droog
uiterlijk Zulke kuikens knappen pas op,
wanneer ze buiten het opfokhuis komen,
hetgeen ook daar bleek. De oorzaak van een
haar hand zakt loodzwaar neer.
„Ja, mevrouw de gravin, ik ontving dien brief
eergisteren van den graaf, met de aanwijzing,
hem dan alleen aan u ter hand te'stellen, wanneer
een telegram van zijn kamerdienaar slechte tijding
vanwege den graaf mocht behelzen."
„En die tijding is gekomen!" Als een ge
smoorde, rauwe kreet van smart, een geluid van
gesprongen snaren, komt het over Meta's asch-
grauwe lippen. Alstoen zinkt haar hoofd weer
zwaar voorover, een hartverscheurende, pijnlijke
trek vertoont zich op haar gelaat, krampachtig
balt ze de handen en snakt naar adem, als iemand
die op het punt is te stikken.
Tante Agatha heeft een opwekkende essence
uit het nevenvertrek gehaald en wil voorhoofd
en slapen der beklagenswaardige vrouw bevoch
tigen, maar Meta weert haar eensklaps af en
richt zich met krachtsinspanning op.
Zij steekt den rentmeester de hand toe.
„Ik dank u, dat ge zelf gekomen zijt, ik
dank u, dat gc deelneemt in mijn leed. Blijf i n
mijn nabijheid, er is voor ons een moeilijke,
treurige taak weggelegd. Ik kan mijn gedachten
nu nog niet verzamelen, zelfs die eene allerver
schrikkelijkste niet, dat hij vrijwillig mij kon
verlaten, dat hij zulk een nameloos leed over mij
heeft gebracht! Laat mij nu alleen. Ook
gij tante Agatlia.want de doode wil voor het
laatst mij toespreken)"
Met haar sidderende hand grijpt zij den brief,
zij wacht cr mcc. „Gaat! Gaat nu heen!"
„Mevrouw de gravin!" snikt de oude man,
„mijn arme, arme meesteres!" Hij neemt
haar hand en brengt ze aan zijn lippen, terwijl
hij ze met tranen bevochtigt.
„God ontferrue zich over uw harteleed! God
schenke u zijn troost en bijstand.en spare u
voor uwen zoon!"
Zij knikt als een wezenlooze en drukt hem
zwijgend de hand, koud als ijs rusten haar
slanke vingers in de zijne.
Hij verwijdert zich langzaam, aarzelend, de
bezorgde blik gevestigd op de beklagenswaardige
weduwe en moeder.
Tante Agatlia omhelst met diep medelijden de
ongelukkige, fluistert haar troostende woorden in
en volgt den trouwen dienaar in het zijvertrek.
Een oogenblik nog blijft Meta roerloos zitten,
zij drukt de hand tegen het voorhoofd, alsof ze
met geweld haar gedachten moet verzamelen en
opent daarop den brief.
Wezenloos staren haar oogen, zonder tranen,
op het schrift.
De eerste regels deinen als in een floers, zij
begrijpt nauwelijks den zin, dan verscherpt zich
haar gezichtsvermogen-, zij leest, leest altijd
haastiger, het bloed stroomt haar weer bruisend
door de aderen, een koortsige opwinding maakt
zich van baar meester na de doorielijke kalmte
van voorheen.
Ja, nu wordt haar alles duidelijk!
(Wordt vervolgd.)
