L.Bund-Zaaijerl
I
Leest „Onze Eilanden"
JANSEN SOMMELSDIJK
■Nieuwe Tarieïwet beteekent:
huishoudgeld feitelijk minder waard.
Westdijk Middelharnis
Kearigecoliectie Braidszakjes
U DE ZOMER IN AANTOCHT IS
WOENSDAG
29 APRIL 1925
AAN HET ALTAAR.
iVIIDDELHARNIS'SOMIVIELSDIJK.
Comité van Verzet tegen Protectie.
JJtfT Speciaal adres voor
Fijne Bonbons, Choco-
laad en Suikerwerken
Telefoon 58
W
Koloi
kit/,
a'en
frakten
Heden en volgende week RECLAME
LAGE VAN NELLE's TABAKKEN
-KENHANDEL HUISKES APON
|)GSTRAAT 279, bij het Viaduct - Tel. 923S - ROTTERDAM
itoffen Kleermakersfournituren Manchester
reept Engelsch leer Billart- en Bestuurstaiellaken
Gevestigd 1882
moet IJ onze collectie
AMESJAPONNEN EN KINDERJURKEN
eens komen zien
Gabardine, Wol, Marocain, Rlbs-Travers enz.
'eren wij U al een heel aardige Japon vanaf f 7.90
VERANDERINGEN GRATIS
lor onze groote sorteering moet U bij ons altijd slagen
Iiitterende kwaliteiten - Nieawste modellen - Prima afwerking
IJ E LASTING.
lonlijke behandeling van al Uwe
azaken voor Inspecteur en of Raad
o door Oud-Ambt. der Directe Be
rn Advies ƒ1.— Bureau voor Be
kaken en Accountancy, Gelder-
aat lOb.PIanC.achterBeursstatlon
im. Geopend 9—12,16.
-j- Voor de Vrouw, -f-
Vraagt onze middelen ter
regellngvan den bloedsomloop.
Falen nooit.
Inlichtingen gratis, ook per brief.
SANTE-
165a - Rotterdam.
flegd hebbend. Dat was
n het Pausschap van
nd was om zijn recht-
besloten zich tot den
tde uit de rijkdommen
f:lage te verkrijgen. De
ht en dwong Francesco
2000 goudstukken per
len echter korten tijd
Is voor de derde maal
r gevangenis werd gezet
noemen misdrijven, en
hij zich daaruit, even-
iu vrijkoopen, wendden
;n Paus, en verzochten
0 streng te straffen als
mogelijk was. Maar. de
wetten van Rome, die
|val het recfri gaven om
i, wees dezen eisch met
•ancesco dientengevolge
1 deze kinderen opvatte,
:ren. De zonen onttrok-
.ltelijk, aan dezen vader-
vonden op onverklaar-
elkander den dood; de
daardoor de oudste der
Maar de beide dochters
igen aan Francesco over-
deze beiden werd een
ij den Paus ingediend.
Iwong Francesco aan de
te geven en huwelijkte
igste, Beatrice, die nog
telde, kwam voor een
lerking, en werd tyran-
bewaakt en op zijn
!i
'liiks gezegd, dat Fran-
gebied alle denkbare en
bedreef. Zijn paleis was
van de orgiën, die hij
hij dikwijls zijn echt-
doen. Beatrice werd
in een afgelegen deel
lus slechts toegang be-
waarvan haar vader der
hij haar eiken dag haar
i hard en streng voor
cl zij opbloeide tot een
jngmeisje, die de in Italië
ende blonde schoonheid
jegens haar. Op allerlei
haar zacht voor zich te
rnien werden door lief-
Itoe
lijke muziek in hare onmiddellijke nabijheid
verbroken. Op kunstige wijze werden door
vrienden en vrienoinnen, die Francesco er in
grooten getale op nahield, schandelijke too-
neelen voor de oogen van het meisje opgevoerd.
Aanvankelijk miste zij haar stiefmoeder in het
gezelschap, dat zich aan haar oogen vertoonde,
maar toen deze, door haar vader gedwongen
was om daar bij te zijn, viel zij in het verderf,
dat haar wachtte. De Romeinsche geschiedenis
kent vele misdaden, die wij tegenwoordig als
onbestaanbaar verafschuwen, maar zoodanig
prikkelend als Francesco wist op te treden,
was er geen in het gebied, dat hij bewoonde.
Wellicht zou Beatrice een onbekende ge
bleven zijn, een der vele slachtoffers, die aan
de misdaden van dien tijd leven en geluk
zouden hebben ten offer gebracht, ware het
niet, dat Francesco genoodzaakt werd een
korten tijd in het buitenland verblijf te hou
den. Vier maanden bleef hij weg, en echt-
genoote en dochter grepen dien tijd aan om
zich te wenden tot den Heiligen Vader en
dezen hunne bezwaren tegen zijn optreden als
man en vader mee te deelen. Maar Cenci was
erin geslaagd om in de omgeving van den
Heiligen Vader velen om te koopen, en nim
mer bereikte het geschrift zijn bestemming.
Vandaar, dat de toestand van moeder en
stiefdochter bleef zooals hij was; vandaar dat
Francesco, toen hij terugkwam, onbeperkt
bezit van zijn macht kon nemen. Intusschen
ecHter had Beatrice's broeder Jacques een
jongen man, Guerra geheeten, bij zijn familie
geïntroduceerd. Hij was een knap en levens
lustig man, en evenzeer als hij spoedig liefde
opvatte voor de schoone Beatrice, deed deze
het voor hem. Maar al spoedig na de terug
komst van den vader bleek, dat deze tusschen
de liefde der beide kinderen instond, en nooit,
neen nooit zijn toestemming zou geven. Het
Italiaansch karakter wreekte zich bij beiden,
en niet alleen bij hen, maar ook bij de moeder,
Lucrezia Petroni, die jaren achtereen alle
schande en eilende had doorstaan. Het plan
werd opgevat om Francesco uit den weg te
ruimen, hetgeen ons met afschuw kan ver
vullen, maar hetgeen, gezien de zeden dezer
dagen, nu niet zoo heel erg kan verwonderen.
(Wordt Vervolgd.)
Prijs per kwartaal. f t.
Losse nummersf 0,07°
Advertentiën v. 1—6 regels f 1,20
Elke regel meer. f 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dieiistiuinbiodiugen eu Dienstuanvrugen
f 1,por plaatsing tot een maximum
yhii 10 rogels elke regel ineer 15 cent.
Dit blad verschijnt iederen
Woensdag- en Zaterdagmorgen.
Het wordt uitgegeven door de
N V. Uitgeversmaatschappij
,,0nze Eilanden", Tel. Int No 15
Voorstraat Middelharnis
75 JAARGANG. - N°. 49
Verdere bezuiniging.
Woensdag, den 22 April j.l., is aan het
Departement van Binnenlandsche Zaken
door den minister van binnenl. zaken en
landbouw een commissie geïnstalleerd, aan
welke is opgedragen de vraag te beant
woorden of, en zoo ja, in hoeverre de directe
en indirecte bemoeiingen van het R\jk op
landbouwgebied zouden kunnen worden in
gekrompen.
In zijn installatierede gaf de minister te-|
kennen, dat het terrein van onderzoek in
drie onderdeelen kan worden gesplitst, n.l.
Ie. de voorlichtingsdienst, 2e. de proefsta
tions, S. het landbouwonderwijs. Tot het
voorstel om een inkrimping der regeerings-
bemoeiing te verkrijgen is de regeering ge
komen, daar gezocht moet worden naar mid
delen ter beperking van den zwaren belas
tingdruk. Wellicht kan, bij de voortreffelijke
organisatie onzer landbouwgenootschappen,
een weg gevonden worden langs welken
men het doel kan bereiken, zonder de levens
belangen van den landbouw aan te tasten.
Voorzitter van de commissie is de heer
J. M. F. Haffmans.
Op het eerste gezicht komt het wat vreemd
voor, dat de regeering het uitbrengen van
bezuinigingsvoorstellen opdraagt aan een
speciale commissie. Maar de minister ver
klaarde dit met er op te wijzen, dat een
inkrimping van uitgaven op fret gebied van
de landbouwbemoeiing slechts met de groot
ste omzichtigheid moet geschieden. Een ruw
ingrijpen zou een benadeeling van dezen tak
van bestaan kunnen veroorzaken, welke later
niet dan met de grootste moeite zou kunnen
worden hersteld. Besnoeiing op de landbouw
begroting heeft tot dusverre dan ook slechts
plaats gehad in overleg met de landbouw
organisaties. Ingrijpende reorganisaties kon
den echter op deze wijze niet totstand komen.
Zulk een taak, welke tijd en studie vereischt,
diende in handen gelegd te worden van een
Staatscommissie. Onder de deskundige lei
ding van den voorzitter, die doorkneed is
in landbouwaangelegenheden, verwacht de
regeering tot het gewenschte doel te zullen
geraken.
Drie onderdeelen van staatsbemoeiing
heeft de minister speciaal aangewezen. In
het bijzonder zal de commissie dus op deze
drie punten met bezuinigingsvoorstellen
moeten komen. We kunnen niet aannemen,
dat ook maar een oogenblik gedacht zou
kunnen worden aan een opheffing van een
dezer onderdeelen van Staatsbemoeiing. Al
geeft toch ook weer het zinspelen van den
minister op de „voortreffelijke organisatie
onzer landbouwgenootschappen" even te
denken aan een verwachting, dat deze orga
nisatie een deel der staatsbemoeiing zou
kunnen overnemen en aldus de staatskas
vrijwaren voor een verdere bekostiging.
Wellicht echter mogen we in de opdracht
aan de staatscommissie alleen zien een poging
om door deskundigen te doen uitmaken, of
hetgeen de regeering thans verricht op een
voudiger en goedkooper wijze evervgoed zal
kunnen geschieden. Een ambtelijke organi
satie werkt in het algemeen duur. Maar
dat zulk een organisatie moeilijk tot ingrij
pende bezuiniging is te brengen, heeft de
bezuinigings-commissie-Rink reeds onder-
FEUILLETON.
VAN
E. WERNER.
67)
(Geautoriseerde uitgave van D. BOLLE)
Slot.
„Ik verlangde zoo, je eens te zien," antwoordde
Rhaneck geroerd. „En dit te meer, toen ik hoorde,
dat gij plan hadt, je in het huwelijk te begeven."
Zachtheid had hier steeds de tegenovergestelde
uitwerking, en Bruno stoof weer driftig op bij deze
woorden. „Ja, ik ben getrouwd, en niemand zal
ons protestantsch huwelijk durven aantasten!
Al heb ik de monniksgelofte verbroken, mijne
vrouw zal ik trouw blijven, zooals ik haar aan het
altaar heb gezworen!"
De lippen van den graaf trilden bij deze onbarm
hartige toespeling. „Gij kunt mij nog niet vergeven,
wat ik u en je moeder heb aangedaan," zeide hij
zacht. „Had ik alles weer goed kunnen maken, ik
zou het al lang gedaan hebben, maar mijn tweede
huwelijk bindt mij immers de handen en belem
mert mij in iedere poging daartoe. Zoo ik openlijk
voor de eerste uitkwam, zou ik een blaam op de
nagedachtenis van Otfried en op de tegenwoordige
gravin Rhaneck werpen. Gij begrijpt immers zelf?"
„Dat de hoogwelgeboren gravin van Rhaneck en
haar zoon een andere behandeling verdienen dan
mijne burgerlijke moeder, die men ongestraft
mocht schandvlekken neen, graaf, dat begrijp
ik niet en zal ik nooit begrijpen!"
„Bruno!" Al zijn inwendig verkropte zielssmart
uitte zich in dit woord, maar Rhaneck beheerschte
vonden.'Zou dus de commissie-Haffmans
soortgelijke pogingen hebben te ondernemen
als de commissie-Rink, dan kan men alreeds
van tevoren op weinig succes rekenen. Een
oplossing zouden we zien in een ter hand
nemen- door de landbouw-organisatie van een
deel der tegenwoordige Staatsbemoeiing met
steun der regeering Wat eerst overheids
taak was, wordt dan bemoeiing der eigen
organisatie met de daaraan verbonden voor-
deelen van een bevorderen van een gemeen
schappelijke zaak.
Specht
INGEZONDEN MEDEDEEL1NG.
Wie Zenuwachtig is,
Onrustig en Overspannen, en zijn gewone
Kalmte wil herwinnen, gebruike eenigen
tijd de Kalmeerende en Zenuwsterkende
Mijnhardt's Zenuwtabletten.
Glazen buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
NUTSSPAARBANK
KANTOOR VOORSTRAAT 5 - MIDDELHARNIS
Kantooruren dagelijks van 9-12 uur vra, en 2- 4
uur nm. Maandag en Donderdag nm. 6 tot 7 uur.
Alle gewenschte inlichtingen worden gaarne
ten kantore verstrekt.
Spaart, opdat gij oud van dagen,
Anderen niet om hulp hoeft vragen
HISTORISCHE PROCESSEN.
IV.
De misdaden der familie Cenci te Rome (1589.)
(Vervolg).
Het plan was listig opgemaakt, Francesco
was gewoon jaarlijks een geruimen tijd op zijn
buitenplaats in het Napolitaansche door te
brengen. Als hij zich daarheen zou begeven,
zouden roovers, door Guerra in dienst ge
nomen, worden gewaarschuwd; zij zouden ge
heel de familie oplichten en den zoon ermede
belasten om een losgeld te Rome te gaan koo
pen. Deze zou dan natuurlijk niet terugkomen
en uit woede daarover zou de vader door de
roovers worden gedood. Op die manier kon
geen verdenking op de familie vallen; de mis
daad zou ongestraft blijven. Maar, gelijk het
meer gaat bij dergelijke dingen, door een toe
val liep de bode van de roovers, die hen van
het vertrek van Francesco u|t Rome op de
hoogte moest stellen, hen mis. Dientengevolge
verlaatten zich de roovers, en kwamen eerst
op den grooten weg toen Francesco reeds
veilig en wel vertrokken was. De roovers had
den geen tijd om langer te wachten en zochten
naar een anderen buit.
Maar Beatrice, die onder haar zacht uiterlijk
een vasten wil verborg, een wil die zoowel ten
goede als ten kwade kon worden geleid, liet
zich van haar voornemen niet afbrengen. Nu
het lot haar had tegengewerkt, nam zij zelf
het plan ter hand. Zij huurde, ook al weer als
gebruikelijk in die dagen, een paar Sbirren,
eigenlijk politiedienaars van de stad Rome,
maar veelal lieden, die zich daarvoor uitgaven,
teneinde ongestoord in dienst van anderen'
misdaden te kunnen doen. Een dezer twee,
Mazaro geheeten, deed het uit liefde voor haar,
zich, toen hij er op liet volgen: „En al wilde ik het
uiterste beproeven, gij hebt den naam van Rhaneck
steeds geweigerd, gij zoudt zelfs niet als zoon door
mij erkend willen worden."
„Neen, nooit!" verklaarde Bruno met onver
zoenlijke gestrengheid. „Wat gij tegen mij mis
dreven hebt, dat laat ik daar; wij hadden elkander
niets meer te verwijten op het oogenblik, dat ik de
ketenen verbrak, die men mij reeds als kind had
aangelegd. Ook zonder den graventitel van Rha
neck heb ik mij een naam en rang in de wereld
verworven, en misschien zou ook ik, evenals graaf
Rhaneck, door een adellijke opvoeding geestelijk
en lichamelijk te gronde zijn gericht. Sedert ik
vrij ben, heb ik niets meer van u te eischen;
maar wat gij mijne moeder hebt doen ondergaan,
dat kunt gij nooit meer goed maken. Ge hebt haar
diep ellendig ge maakt, en dit kan door niets
worden uitgewischtl"
„Zij had de wraak aan geen betere handen kun
nen toevertrouwenI" hernam de graaf bitter; „en
misschien was het hare vergelding, die mij deze
hartstochtelijke, onuitroeibare liefde tot u in de
ziel plantte, waaraan ik thans mijn trots ten offer
breng, dien ik nog nooit aan iemand heb geofferd.
Ik heb je van je naam en geboorterechten beroofd
dat is zoo! En toch heb ik niets of niemand zoo
bemind als u, mijn beroofd, mijn verstooten kind!
Zoo vaak gij bij je broeder moest achterstaan,
bloedde mij het hart, en het bloedde tienvoudig,
als ik slechts instinctmatigen afkeer bij je ont
moette, waar ik met vaderlijke liefde wederliefde
eischte. Je met moeite verborgen tegenzin, je
stugheid, als ik behoefdte had je hartelijkheid te
bewijzen, is mij tot een straf geweest, wier weder
gade niet is te bedenken. In Otfried zag ik den
erfgenaam van mijn naam en bezittingen maar
wat ik voor u gevoelde, heb ik nooit voor hem
gevoeld, Nu is ook die erfgenaam mij ontnomen,
hoewel hij wist niets van die liefde te kunnen
hopen en te verwachten; de andere deed het
voor het geld. Op een avond, dat moeder en
dochter met Francesco alleen waren, wisten
zij hem, die toch waarlijk wantrouwend ge
noeg was, te verschalken; deden opium in zijn
wijn, en deden hem zoo in diepen slaap ver
zinken. De beide Sbirren, een paar dagen reeds
in het buitenverblijf opgesloten, werden ge
roepen; zij zouden de misdaad volbrengen. De
maan scheen op het gelaat van den slapenden
grijsaard; hij lag er vredig en stil in zijn slaap,
en de Sbitrren deinsden vooi de daad terug.
Beatrice echter zette hen aan; wilden zij het
niet doen, dan zou zij, Beatrice, zelf het moord-
werk ter hand nemen. Toen gingen zij naar
binnen; sloegen met geraffineerde voordacht
spijkers door het lichaam van den man, dien
zij daarmede een pijnlijken dood bezorgden.
Zij droegen daarna het lijk naar een uiterste
punt van de wandelgang in het kasteel, en
lieten het vandaar, na zorgvuldig eerst de spij
kers eruit getrokken te hebben, in het ravijn
neervallen. De indruk werd gewekt, dat Fran
cesco, in een zijner vele dronken buien, niet
meer geweten had waar hij wandelde en in de
diepte gestort was. Maar één ding werd ver
geten, dat Beatrice een laken, waarin het be
bloede lichaam was vervoerd, aan de wasch-
vrouw had gegeven, en dat deze maar gedaan
had alsof zij de leugen geloofde, waarmede
Beatrice het bloedig karakterer van verklaarde.
Aanvankelijk scheen alles goed te gaan.
Maar geiuchten van moord laten zich zelden
onderdrukken, en op een kwaden dag deed het
gerecht uit Napels een inval in het kasteel.
Bij de verhooien viel de waschvrouw door de
mand; zij bekende niet te.gelooven aan wat
Beatrice haar omtrent het bloedig karakter
van het laken had verteld. De beide Sbirren
werden ook gevangengenomen; Guerra, een
geslepen Romein, wist een dezer twee uit den
weg te doen ruimen, voordat hij iets had
kunnen bekennen, maar de ander bekende
alles. In tegenwoordigheid echter van Bea
trice, te Rome met haar familie in haar paleis
gevangen genomen, gebracht, bleef zij met
zoo groote hardnekkigheid ontkennen, dat de J
ongelukkige Sbir opnieuw uit liefde voor haarj
bezweek en alles loochende, haar schuld bleef
loochenen ook toen men hem op de pijnbank
bracht. Misschien waren de Cenci aan hun ge
rechte straf ontkomen, ware het niet, dat de
man, door Guerra afgezonden om den anderen
Sbir te vermoorden, voordat deze iets had
kunnen verraden, gepakt was wegens een der
vele andere misdrijven te zijnen name. Hij
wilde toen geheel zijn geweten ontlasten en
bekende ook den moord op den Sbir, waaruit
de justitie nieuwe gegevens tegen de familie
Cenci en ook tegen Guerra kreeg. Guerra die
jukt kolen opdeed, toen men hem de bood-'
schap van deze bekentenis kwam brengen,
sloot den kolenhandelaar in een kamer op;
vermomde zich, reed de straten van Rome
door als was hij kolenhandelaar en stelde zich
aldus in veiligheid. Nooit heeft men meer ge
hoord wat er van hem is geworden!
De Cenzi, Lucrezia Petroni, Beatrice en
Jacques, die in alles door de beide vrouwen
gekend was geworden, werden van hun paleis
aan den Tiber, waar zij aanvankelijk werden
gevangen gehouden, naar een der vele Ro
meinsche gevangenissen overgebracht. Allen
bekenden, behalve Beatrice, die met groote
van mijn broeder ben ik voor altijd gescheiden,
een uitwendige, gehate band kluistert mij aan
eene mij onverschillige vrouw, mijn naam en mijn
geslacht sterven met mij uit, mijn meest geliefde,
nu eenige zoon wendt zich vol haat en bitterheid
van mij af mij dunkt, Bruno, je moeder is
voldoende gewroken!"
Hij sprak op kalmen, maar verwijtenden toon en
wendde zich thans naar de deur. Bruno streed een
heftigen strijd in zijn binnenste; plotseling snelde
hij hem na.
„Vader!"
De graaf bleef als wezenloos staan, toen hij den
vadernaam voor de eerste maal van die lippen
hoorde; zwijgend en met hartstochtelijke teeder-
heid strekte hij de armen naar zijn zoon uit; nog
éen oogenblik aarzelde deze toen wierp hij zich
aan zijne borst en was de verzoening gesloten.
Bruno was de eerste, die zich ontrukte aan de
armen die hem nog altijd omsloten hielden.
„Wij moeten scheiden, vader!" zeide hij vast
beraden. „In het openbaar kunnen noch mogen wij
met elkander omgaan, ook om uwentwil. Gij weet
de positie, waarin ik tegenover uwe kerk sta, zij
verbant mij uit uw kringen, waarin ik mij even
min kan bewegen als gij u in de mijnen. Laten
wij ons tevredenstellen met de herinnering aan dit
uur cn op betere tijden hopen."
Op betere tijden hopen I" herhaalde Rhaneck
op berustenden toon. „En je vrouw?"
„Lucie zal ook haar vader omhelzen. Zij heeft
mij altijd van hardheid tegenover u beschuldigd.
Ik zal haar gaan halen."
Een half uur later nam het jonge paar den terug
tocht aan. Dc graaf bleef in de pastorie achter,
maar dc oude pastoor was er bepaald op gesteld,
zijne gasten uitgeleide te doen, zoover zijn zwakke
krachten hem veroorloofden. Bij het kruisbeeld
genaderd, dc plek van waar Bruno eens den gedenk-
hardnekkigheid bleef ontkennen. Wat men
jegens haar ook probeerde, overreding, zacht
heid, hardheid, het mocht niet baten. Men
bracht haar voor den beul, die, gelijk bekend
is, in dien tijd over beproefde middelen be
schikte. Ook dat hielp niet; zij bleef zelfs,
toen de ergste folteringen op haar werden toe
gepast, ontkennen. Maar haar familieleden,
die haar hoorden kermen en steunen, drongen
haar om te bekennen, wijl de zaak toch ver
loren was; zij immers hadden niet dezelfde
standvastigheid in de leugen getoond! Toen
bekende Beatrice, zonder eenige terughouding.
Paus Clemens VIII was over het wreede mis
drijf van moeder en stiefdochter en van de
geheele familie zoo ontdaan, dat hij de streng
ste straffen nog te zacht voor hen achtte.
Maar de Cenci, men vergete dit toch niet, had
den vele betrekkingen in de groote Romein
sche wereld, en herhaaldelijk werd de Heilige
Vader met verzoeken bestorm .1 om genade
voor recht te doen gelden. Aanvankelijk zou
den zij geëxecuteerd zijn geworden zonder
verdediging, gelijk het gebruik dier dagen
tegenover infame misdadigers meer mede
bracht. Maar tengevolge van de vele tot hem
gerichte smeekbeden, stond de Paus een uit
stel van drie dagen toe, en de meest bekende
advocaten van Rome van dien tijd maakten
zich op om hun zaak te verdedigen.
Het geding werd voor den Heiligen Vader
gevoerd. Toen de Paus. zijn verwondering te
kennen gaf, dat advocaten, te goeder naam en
faam bekend staande, zich wilden leenen tot
de verdediging van deze misdadige vrouwen,
werd door de advocaten eerbiedig tegen
geworpen, dat de vrouwen inderdaad mis
dadig waren, maar tot het uiterste waren ge
bracht door de slechte handelingen van den
vader. Geheel het zondenregister van Fran
cesco Cenci, door getuigen bevestigd, trok aan
het oog van den Paus voorbij, en de erkenning
scheen nabij, dat hier inderdaad genade voor
recht mocht gelden. Maar, juist toen genade
voor de familie Cenci werd verwacht, kwam
het bericht, dat de Markies van Santa Croce,
een oud man, door zijn zoon op lafhartige
wijze was gedood met 15 a 20 dolksteken,
omdat de vader hem 'niet tot universeel erf
genaam had willen benoemen. De Paus, die
het midsadige Rome van vroeger voor zijn
geest zag herleven, meende, dat een voorbeeld
gesteld moest worden, dat de van hem jegens
de Cenci verwachte zachtmoedigheid reeds ten
kwade werkte. Hij deed Mgr. Taverna, Gou
verneur van Rome voor hem komen en beval
hem de zaak der Cenci met de uiterste ge
strengheid af te doen en te berechten.
Vanaf dat oogenblik kon geen twijfel meer
heerschen omtrent het lot, dat aan de Cenci
zou ten deel vallen. Zij werden ter dood ver
oordeeld; tot den dood der misdadigers: op
het schavot, Aanvankelijk zou de jonge Ber
nardino, een knaap van 15 jaren in dit lot
deelen, hoewel men kon aannemen, dat hij
aan de misdaad geheel onschuldig was en er
nauwelijks van had geweten. Zoozeer was de
Heilige Vader verontwaardigd over het ge
beurde, dat het moeite kostte hem het leven
van den knaap af te bidden. Het geschiedde,
maar Bernardino moest de terechtstelling
eerst van zijn stiefmoeder, daarna van zijn
zuster en vervolgens van zijn broeder bijwonen,
en tot vijf keeren toe viel hij in zwijm, werd
slechts met moeite bijgebracht. De beide vrou-
Ingezonden Mededeeling.
A.J. Pis
waardigen tocht naar de bedevaartskapel had
ondernomen, bleef deze thans staan en reikte den
geestelijke de hand tot afscheid.
„Vaarwel, Eerwaarde heer! Ik heb Lucie beloofd,
dat zij tegen het najaar hare vrienden hier een
bezoek zal brengen. Tot weerziens dus!"
De grijsaard glimlachte droevig. „Wij zullen wel
voor langer afscheid moeten nemen. In het najaar
zult gij mij wel daar ginds vinden," zeide hij, naar
het kleine dorpskerkhof wijzend. „Ik heb ook niets
meer op de wereld te doen en ben eigenlijk geheel
overbodig, maar toch heeft het mij verkwikt, dat
ik nog vóór mijn dood zoo'n gelukkig paar men-
schen heb mogen ontmoeten. Ge hebt u ontrukt
aan ons sticht, zelfs aan onze heilige moeder de
kerk, en eigenlijk was ik verplicht, u daarom te
vervloeken; maar ieder moet voor zichzelf weten,
hoe hij zich tegenover zijn God verantwoorden
kan. Ik heb altijd van harte gaarne mijne mede
broeders gezegend, maar nooit heb ik hen kunnen
vervloeken, en als ik uwe jonge vrouw aanzie, kan
ik 't nog minder dan ooit, en dus dc Heer zegene
u beiden!"
Hij drukte Bruno nog eens hartelijk de hand cn
kuste dc jonge vrouw op het voorhoofd. Bruno's
oogen waren vochtig, toen hij een laatst vaarwel
wuifde naar den kant van liet kruisbeeld, waar
tegen dc afgeleefde gestalte van den grijsaard
leunde ook hij begreep maar al tc goed, dat hij
hem voor de laatste maal in die vriendelijke,
zachte oogen had gezien.
Uit de blauwe ochtendnevelen doemden de
hooge sneeuwgebergten nu langzamerhand voor
hen op, terwijl liet stille dorpje spoedig achter hen
lag. Dc heldere, zonnige dag, door die morgen
dampen beloofd, brak tusschen de bergen aan,
terwijl het rijtuig met liet jonge paar zich snel
voortbewoog langs de bedauwde weilanden, de
donkere dennenwouden cn de statige rotsgevaar-
wen en ook Jacques zagen den dood des mis
dadigers met kalmte tegemoet; tevoren be
leden zij hun schuld, maar verklaarden door
het lot gedwongen te zijn te handelen gelijk
zij deden. De terechtstelling van zoo aanzien
lijke vrouwen, van de mooie Beatrice en van
de echt Romeinsch patricische Lucrezia Petro
ni, werd door een menigte van duizenden en
nog eens duizenden in karossen, in booten en
te voet, bijgewoond. Zij had plaats in den
aanvang van September 1599, en de warmte
was zoo groot, dat velen flauw vielen.
Wie thans nog Rome bezoekt, kan daar de
schoonheid van Beatrice in beeld vinden uit
gedrukt. lil de galerij Barberini is haar ge
schilderd portret van Guido aanwezig, naar
het zeggen van den een gemaakt in den nacht,
aan hare terechtstelling voorafgaande; vol
gend een ander op haar weg naar het schavot.
In de onmiddellijke nabijheid is het portret van
Lucrezia Petroni; het type van een Romein
sche metrone, met al haar trots, met al haar
niet-gedistingeerde schoonheid. En wie aan
den rechteroever van den Tiber, na een oogen
blik op het terras van de kerk San Pietro in
Monterio het prachtig uitzicht dat men er over
Rome en zijn heuvels heeft, te hebben be
wonderd, de kerk binnengaat, zal op de plaats,
terzijde van het altaar, een kleinen steen vin
den, te herkennen aan een kruis, en aan het
enkele woord: Orate. Daar is Beatrice Cenci,
op haar verzoek, begraven, in dezelfde kerk,
waarop zij van uit haar sombere kamer in het
paleis Cenci steeds keek; in dezelfde kerk, waar
vroeger de prachtige Raphael heeft gehangen,
die door de Franschen in 1809 werd ont
vreemd en door de Geallieerden in 1814 aan de
Heiligen Vader werd teruggegeven. In deze
omgevinp, die zachtheid en mildheid ademt,
zal men over het schrikkelijk misdrijf van
Beatrice wat zachter oordeelen dan door de
tijdgenooten kon geschieden!
Land- en I niribouw.
Bestryding van de wormstekigheid.
De Plantenziektenkundigen Dienst te Wa-
geningen meldt ons:
Het gunstigste tijdstip voor de bestrijding
van wormstekigheid bij appel en peer valt in
een korte periode (1 a 2 weken) onmiddellijk
na den bloei.
Het vlindertje, welks larve de wormstekig
heid veroorzaakt, legt zijn eit jes op de jonge
vruchtjes De rupsjes, welke na enkele weken
uit de eitjes te voorschijn komen, begeven
zich naar de kelkholte, waar. zij zich naar
binnen vreten.
Indien nu door een bespuiting met een
arsenicum-preparaat een weinig van deze
stof in de kelkholte gebracht wordt, worden
de rupsjes bij het naar binnen vreten vergeven
en sterven spoedig.
Van vele appelsoorten krommen kort na
den bloei de slippen der kelkbladeren zich
ten, in dezelfde richting als de bruisende berg
stroom, die hen tot beneden in het dal begeleidde.
Toen zij hier waren aangekomen en, zonder
Dobra nogmaals aan te doen, den weg naar C.
insloegen, begonnen de zonnestralen reeds hun
kracht te doen gevoelen. Langzaam reed het rijtuig
de hoogte op, van waar Lucie voor de eerste maal
een blik in het dal had geworpen. Evenals toen lag
het, door de zon beschenen, daar voor haar in de
diepte, met zijne vlekken en dorpen, bergen en
bosschen, met de ruischende rivier in het midden
en het blauwe gebergte in het verschiet. Uit het
donkere dennenhout kwam het kasteel Rhaneck
te voorschijn en daar tegenover verhief zich de
Bendictijner abdij in al hare trotsche pracht. Weer
schitterden de witte torens en flikkerden dc lange
reeksen van vensters; maar hare muren, hoe stevig
ook gegrondvest, hadden éen enkelen althans
moeten vrijlaten, cn waar éen dc keten verbreekt,
is zij tevens verbroken voor ieder, die een vasten
wil heeft om hem te volgen. Bruno zag naar be
neden, naar die muren, cn toen omhoog naar de
leeuweriken die klapwiekend boven zijn hoofd
zweefden; ook hij wist thans, zoowel als zij. wat
vrijheid was. Voor dat zelfde altaar, dat hem eens
van liefde en geluk scheidde, had hij de hand zijner
bruid ontvangen cn snelde thans een nieuwe toe
komst tegen, met zijne jonge vrouw naast zich.
het blauw schemerend verschiet in de verte en
boven zich dc leeuweriken, wier gezang hoog m dc
heldere lucht weergalmde.