IC. QUISPELl
CoroNA
pu hol
PIANO'S - ORGELS
EERSTE BLAD
e Vrijwill. Verkooping
oping Bóeren-Inspan.
•den, Landbouw-
:rktuigen, enz.
RUYS'HANDELSVEREENIGING
eiken Donderdagvan 9 tot2Uar
STOO1WBOOTDIE1NST
Openbare Vrijwill. Verkooping
varkens, pluimvee
en landbouwinventaris,
ZATERDAG
8 MAART 1924
VINETA.
Financieel Overzicht.
Sinds /SSept. 1923
het merk waarnaai
men
met een of andere
er zorg bi] het uit-
voor u het meest
rwerp handelt dan
iet betoog op het
gebleken, dat veel
ïzetheid hun auto
Vandaar de vele
i ook bij het huwe-
eten maar dit ver-
anneer zi] daarbij
te werk gingen als
niet zooveel reden
>er. Zij trouwen te
hun den tijd wil
m keuze na te den-
zekere categorie
het is zich „oa-
ïede overal coquet-
en dag een meisje
ruk op hen maakt,
:ten trouwen. Maar
ijk. Amerika is nu
rrsten. Het manne-
»d schijnt dan ook
n de vele wrakge-
treffen. Maar de
heelemaal vrij uit.
tor de schriftelijke
at ge op zeker oo-
•rden, of omdat ge
ime afwisselling na
en zoudt vinden."
„Verwacht niet van uw vrouw, dat zij zich
aan een enkelen standaard der moraliteit zal
houden, terwijl ge voor uzelf een dubbelen
hebt ingevoerd."
Mooi is een waarschuwing om niet in het
huwelijksbootje te stappen voordat men twee
duizend dollar per jaar verdient, zulks waar
schijnlijk indachting aan de bekende uitspraak:
Liefde alleen.enz."
DE ZWAKTE LIJST IN LAKEN.
In Laren ia een zwarte ijjst
Voor burgera en voor boertjes:
Daar komen alle namen op
Van erge drinkeüroerties.
Artikel vettig ordonneert
Dat wie te voel Baehant is.
Moet op die zwarte lyst gezet,
Die dad'Hjk by de hand is
En, eenmaal op de zwarte lyst,
Dan helpt geen suieeken, praten.
Geen kroeg, geen tappery mag dan
Den drinker binnen laten.
Een zwarte drinkebroedersiyst
't Is een verbiydend teeben.
'tLykt my alleen mééc in de lyn
Van blauwe lyst te spreken.
Want wie er op dat lijstje staat
Is dan geheel onthouwer;
Hy laat de hééle kroeg blauw blauw
(Thuis drinkt hy méér en gauwer.)
CLINGE DOORENBOS.
ERDAG 13 MAAKT 1924
ten 10 ure te ÜOLTGENS-
an den Noord-achterweg
uur en ten verzoeke van
JOHs. DONKERSLOOT
idaar van:
ts, Vosmerrie 7 jaarRoos,
merrie 7 jaar; Kees, vosruin
Saar, bruine merrie 7 jaar
klepper)Bel, Vos merrie
(drachtig); Lena, bruine
9 jaar, StamboekBertha,
himmelmerrie 6 jaar(drach-
jaarling paarden; Zwarte
e 23 Maart 5e kalf; 3 boeren-
Wielslede, 5-6 P,K. motor
Bouman), Diverse Sack's-en
aarploegen, rolblok, sleep
deren uitgebreiden LAND-
NVENTAR1S.
Notaris AKKERMAN.
LUSTREEBD 7OSDA6SBLAD
u'rtf»»» talrijk* >H«-
•A Ukat wij
da laiari tv» 0<*» bl ld »«rknjg-
toot ilecht» 67 5* cent
kwartaal van 13 nummers
f 0.35.
1 GRATIS prcehummar of
intaakmbiijet aan het Bureau
ons Blad.
BCBTKLBRICr.
M.H.
Oftderfataekaede-verteebt O
BLLUSTHEERO lOHOiBSBUD
dan pnja 67 cant pa#
ai (hanca p. po* W e«*
OENSDAG 5 MAART 1924
rgens tien uur aan den
uen Achterweg te Middel-
bestaande uit:
den, 7 stuks Hoornvee,
bouwwerktuigen enz.
erzoeke van den beer M.G.
Middelbarnis.
OENSDAG 12 HAART 1924
irgens tien uur aan den
vrg te MIDDELHARNIS,
ng van:
rerzoeke van den heer JAN
>ER SLIK te Middelharnis.
Notaris VAN BUTJREN.
MODEL 1924
Prijs in koffer f 170,-
met schriftelijke garantie
Reeds bijna 600.000
tevreden gebruikers.
Importeurs
Rotterdam.
Verkrijgbaar te Mlddelharnls bij
D. J. P. van Eesteren
Ring 115.
Tandarts KROS.
Zitdag Hotel MEIJER - Ifliddelharnis.
Gedurende de wintermaanden
(dus niet tot 5 uur).
MIDDLLhARNIS-ROTTLRDAM v.v.
via VLAARDINGLN
S.S. „MIDDELHARNIS"
Dienstregeling
aanvangende 7 October 1923
van Middelharnis
op Maandag en Dinsdag
V. Middelharnis 4 45 vra A. Vlaard. 7.00 vra.*'
A. Rotterdam 8.00 vra.
Overige dagen (beh Zon- en Feestd.)
V Middelharnis 6 30 vm. A Vlaard 9 00vm
A. Rotterdam 10 00 vm
van Rotterdam
op Maandag en Dinsdag
van 14 Nov tot 1 Febr. dagelpsch beh.
Zon- en Feestdagen:
V Rotterdam 2 15 nra V. Vlaard 3.10 nm f
A Middelharnis 5.30 nra.
Overige dagen (beh Zon-en Feestd.)
tot 14 November en vanaf 1 Februari
V. Rotterdam 3 15 nm V Vlaard 4.10 nm. ft
A. Middelharnis 6 30 nra.
In aansluiting op den trein van 7.22 vm.
en 7.26 vra. van Vlaardingen.
In aansluiting op den trein van 9.16 vm.
van Vlaardingen.
f In aansluiting op den trein van 2.50 nra.
en 2 54 nra. te Vlaardingen.
ff In aansluiting op den trein van 3.58 nm.
te Vlaardingen
op DONDERDAG 6 MAAKT 1924
des v.m. 10 uur te DEN BOMMEL
op de hofstede „Veldzicht" aau den
Zandweg, bewoond door en ten ver
zoeke van den beer J. C. POLIE,
van
z(jnde: vier loopvarkens, een partij
jonge kippen, boerenwagen, wiel-
slee, wielplorg, l'ortugalploeg, rol
blok, Cultivator, eggen en verdere
landbouwgereedschappen.
Voorts: een MESTPUT en een
partij HOOI en STRDO, en eenige
MEUBILAIRE GOEDEREN.
Notaris AKKERMAN.
Prijs per kwartaal. f I,—
Losse nummers 1 0,07'
Advertentiën v. I—6 regels f 1,20
Elke regel meer. f 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en Dienstaanvragen
f 1,per plaatsing tot een maximum
van 10 regels; elke regel meer 15 cent.
Dit blad verschijnt iederen Woens
dag- en Zaterdagmsrgen. Het wordt
uitgegeven door de
N.V. Uitgeversmaatschappij
„Onze Eilanden", Tel. Int. No. 15
Voorstraat Middelharnis.
6E JAARGANG. - N°. 36.
Nederlandsche arbeiders
in Frankrijk.
Een rapport van het R.-K. Vakbureau.
EMIGRATIE NIET ZONDER MEER
AANBEVOLEN.
Als gevolg van het feit, dat van verschil
lende zijden aan het bestuur van het R.K.
Vakbureau advies werd gevraagd, in verband
ook inet van overheidswege op de arbeiders
uitgeoefenden drang tot het aanvaarden van
landbouwwerk in Noord-Frankrijk, besloot ge
noemd bestuur in zijn vergadering van 19
November 1923 een commissie te benoemen
met het doel, te doen nagaan onder welke
omstandigheden de Hollandsche arbeiders daar
leven en werken, speciaal bezien uit godsdien-
stig-zedelijk oogpunt.
Als leden der commissie werden benoemd de
heeren: Pastoor J. O. van Schaik, geestelijk
adviseur van het R. K. Vakbureau, P. J. S.
Serrarens, secretaris van het Internationaal
Christelijk Vakverbond en A. C. de Bruijn, se
cretaris van het Vakbureau.
Eind November 1923 bezocht de commissie
Feignies, nadat zij tevoren reeds talrijke
schriftelijke inlichtingen had ingewonnen.
De chef van het Immigratie-Bureau voor den
Landbouw, afdeeling Feignies, ontving de com
missie zeer voorkomend in zijn onooglijk bu
reau: één kamer, waarin hij met één bediende
werkt en waar de werkzoekenden geholpen
worden.
Bereidwillig werden alle gevraagde inlich
tingen verstrekt.
Aan de commissie bleek, dat:
1. de chef, die voor de plaatsing en her
plaatsing zorgt en met de arbeiders moet om
gaan, geen Hollandsch kent; hij spreekt slechts
een weinig gebroken Duitsch;
2. het Bureau voornamelijk in het alge
meen van belang is voor het plaatsen van sei
zoen-arbeiders in den landbouw (April-Oct.);-
3. wat de Hollandsche arbeiders betreft, er
in 1922 en 1923 plm. 914 arbeiders via het
Bureau in Frankrijk zijn komen werken; pl.m.
500 voor seizoen-arbeid en pla. 400 als vaste
boerenknechts:
Daarbij zijn 15 gezinnen meest met 1 a 2
kinderen
4. de landbouwers niet geheel voldaan zijn
over de vaardigheid van de Hollandsche arbei
ders voor seizoen-arbeid. Zij vragen dan ook
op de eerste plaats Belgische werkkrachten.
Als seizoen-arbeiders zijn in 1923 naast Belgen
het meest Polen, Tsjechen en Italianen aange
worven.
Hollandsche arbeiders, die den bietenbouw
kennen, b.v. uit Groningen, Friesland en Noord
Brabant, zouden, wanneer zij voldeden, in het
komende seizoen geplaatst kunnen worden. Als
vaste knechts voldoen de Hollandsche arbei
ders zeer, wel, beter dan de arbeiders uit andere
landen;
5. het loon plm. 200 k 250 francs per maand
bedraagt (inwonend). Van dit bedrag moet als
regel de wasch betaald worden. De kosten hier-
voorkomen op 30 k 40 francs per maand.
De chef blijkt gehouden, Hollandsche ar
beiders in Noord-Frankrijk te plaatsen, omdat
daar de loonen het hoogst zijn. Zuidelijker, in
de omstreken van Parijs, bedraagt het loon
FEUILLETON.
VAN
E. WERNER.
(Geautoriseerde uitgave van D. BOLLE),
51)
„Ik verstout mij natuurlijk niet, invloed te willen
uitoefenen op de keus van je beambten, maar
in je eigen belang waarschuw ik je toch, niet
onvoorwaardelijk geloof te schenken aan Frank's
lasterlijke praatjes. Die pachter hindert hem als
zijn waarschijnlijke opvolger en daarom spreekt
hij kwaad van hem.
„Dat geloof ik niet," antwoordde Waldemar
even bedaard als straks, „want hij weet reeds, dat
ik geen plan heb hem een opvolger te geven. Voor
de dagelijksche werkzaamheden zijn de beide
Duitsche inspecteurs voldoende, en wat het opper
bestuur betreft, zoo hoop ik zelf dit op mij te
nemen."
De vorstin schrikte, 't Was alsof de adem haar
plotseling in de keel stokte. „Gij zelf?" herhaalde
zij. „Dat komt mij vreemd voor."
„Waarom? Er is immers altijd sprake van ge
weest, dat ik mijn goederen zelf zou gaan bestie
ren? De jaren, aan de academie en op reis door
gebracht, hebben de uitvoering van dit plan wel
vertraagd, maar niet verhinderd. Ik heb genoeg
kennis van landhuishoudkunde en boschzaken,
om 't te durven ondernemendaarvoor hebben mijn
voogd zoowel als mijn gouverneur gezorgd. Wel
plm. 150 fr. Van dit bedrag kunnen de Hol
landsche arbeiders er niet komen.
Voor den arbeider, die met zijn gezin over
komt, is het loon plm. 400 francs plus woning,
en groenten. Wanneer de vrouw meewerkt
wordt soms 200 francs, soms uurloon betaald
(plm. 0,75 frs. per uur);
6. de arbeidstijd vrijwel onbeperkt id; er
wordt dikwijls 16 A 17 uur per dag gewerkt;
7. in enkele gevallen een arbeidsovereen
komst gesloten wordt tusschen landbouwer en
arbeider, doch dat men zich van weerszijden
niet altijd aan die overeenkomst houdt;
8e. als regel door de landbouwers niet naar
godsdienst gevraagd wordt;
9. voor de landbouwers een sterke organi
satie bestaat, doch de landarbeiders in Noord-
Frankrijk zoo goed als niet georganiseerd zijn.
Te Parijs bracht de commissie o.a. een be
zoek bij den heer Spuiman, Nederlandsch amb
tenaar der Vereeniging van Nederlandsche Ar
beidsbeurzen, kantoor houdend in het gebouw
van het Nederlandsch consulaat, door genoem
de vereeniging geplaatst met het doel de emi
gratie te leiden.
De heer Spuiman blijkt een zeer welwillend
persoon, die zich gaarne met de zorg van de
Hollandsche emigranten zou belasten.wan
neer de Fransche autoriteiten hem het werken
mogelijk maakten. Deze autoriteiten blijken
echter niet van zijn bemoeiingen te zijn ge
diend. De Fransche ambtenaren zijn er, aldus
blijkt de Fransche opvatting, om de belangen
te behartigen van hen die in Frankrijk werk
zaam zijn.
De heer Spuiman kan hierdoor niet doen,
wat hij gaarne zou willen doen en is door de
houding van de Fransche overheid zeer voor
zichtig met zijn mededeelingen. Hij kon
daardoor zeer tot zijn leedwezen geen feitelijke
gegevens verstrekken.
Aan het einde van haar rapport komt de
commissie, na ernstige overweging, tot de con
clusie, dat zij, op grond van haar informaties
en waarnemingen, niet zonder meer de emi
gratie naar Frankrijk kan aanbevelen.
Den arbeiders wordt dringend aangeraden
niet naar Frankrijk te gaan dit advies geldt
in de eerste plaats den Katholieke arbeiders
dan in geregeld overleg met hun vakorganisa
tie.
De commissie is van oordeel, dat de Neder
landsche autoriteiten groote verantwoording op
zich laden, wanneer, zonder meer, op de ar
beiders druk wordt uitgeoefend om naar Frank
rijk te emigreeren.
Wanneer de Nederlandsche overheden, of
overheidsinstellingen, de emigratie direct of
indirect bevorderen, zorgen zij er voor:
dat den arbeiders in het emigratie-land loo-
nend werk en behoorlijke slaapgelegenheid ver
zekerd is;
dat, zoo noodig, hulp kan geboden worden
door het benoemen van eenige (onbezoldigde)
vice-consuls
dat een tractaat tot stand komt, waardoor
de rechtstoestand en arbeidsvoorwaarden wor
den geregeld;
dat door samenwerking met de daarvoor ge-
eigende organisaties maatregelen worden ge
nomen, waardoor de godsdienstige belangen
der emigranten behoorlijk behartigd worden.
Ingezonden Mededeeling.
Springende Lippen
P A-Je-"'
DOOS 30, 60,90 Cent.
Bij Apoth. en Drogisten.
Zeist
zal 't mij eenige moeite kosten, mij in de verschil
lende toestanden hier in te werken; maar tot het
voorjaar blijft Frank mij nog ter zijde."
Hij zeide dit alles zoo onverschillig, alsof het
van zelf sprak en voor geen tegenspraak vatbaar
was, en scheen daarbij zoo ten eenenmale in de
beschouwing van een aquarel verdiept, dat hij
de ontsteltenis zijner moeder niet eens opmerkte.
Deze had zich uit haar achtelooze houding opge
richt en zag hem vorschend en onafgebroken aan,
maar zij kwam tot hetzelfde besluit als hare nicht
den vorigen dag uit dat gelaat liet zich niets
opmaken.
,,'t Is toch zonderling dat gij je nooit een woord
over dat besluit hebt laten ontvallen," merkte zij
aan. „Ge liet ons allen in den waan, dat ge hier
slechts een vluchtig bezoek bracht."
„Dat was ook eerst mijn plan, maar nu zie ik
dat de goederen het oog van den meester noodig
hebben. Mede naar aanleiding hiervan," ging hij
na eene korte pauze voort, „wcnsch ik een enkel
woord met u te spreken, moeder."
Hij sloot het boek en wierp het op de tafel.
En nu, voor de eerste maal kwam het denkbeeld
ook bij de vorstin op, dat Wanda's instinct wel
licht juister kon gezien hebben dan haar eigen,
gewoonlijk zoo onfeilbare blik; zij zag den storm
aankomen, maar ze was ook terstond bereid dien
weerstand te bicden, en de vastberaden uitdrukking
op haar gelaat liet voorzien, dat 't een zware
strijd zou zijn, dien haar zoon met haar had te
voeren.
„Spreek dan," zeidc zij koel. „Ik luister."
Waldemar was opgestaan en hield den blik som
ber op haar gevestigd. „Toen ik u nu vier jaren
geleden aanbood om op Wilicza uw verblijf te
De beurs verkeerde de geheele week in
reactie met een geleidelijke inkrimping van
transacties.
Toch beseft men algemeen, dat deze terug
slag een goede invloed uitoefent op de rech-
nische positie van de markt. Maar het ver
trouwen moet toch niet te erg geschokt worden
zooals nu het geval is in de afdeeling industri-
eele waarden, nu er geruchten van reorgani
satie der Gouda Kaarsen en Furness Stokvis
rondgaan.
Gelukkig kan daartegenover gesteld worden
dat uit talrijke andere industrieën de berichten
bemoedigend luiden.
In Bankaandeelen ging weinig om en ging
het avans van aandeelen Hollandsche Bank
voor Zuid-Amerika weer grootendeels verloren.
In de industrieele afdeeling zagen wij groote
koersverlagingen in aandeelen Gouda Kaarsen
en aandeelen en obligaties Furness Stokvis op
bovengenoemde reorganisatie-geruchten.
In olie-aandeelen ging weinig om, alleen
bleven geconsolideerde op peil op Duitsche
aankoopen.
De Rubber- en Suikermarkt trokken ook
met veel belangstelling, evenals scheepvaart
waarden, welke fondsen alle kleine koersver
lagingen te zien gaven.
Tabakken willig daar men hooge prijzen
verwacht op de veilingen. De Holland Sumatra
heeft haar geheele oogst verkocht tegen 1,50
het pond.
Deze week werden o.a. de volgende dividend
bewijzen betaalbaar gesteld:
No. 26 aandeelen A'dam Likwidatiekas met
25,—.
No. 39 aandeelen Zuid-Holl. Hypotheekbank
met 48,
No. 26 aandeelen Dordrechtsche Hypotheek
bank met 36,
Fransche en Belgische francs weer flauw.
Ingezonden Mededeeling.
Landbouw en Veeteelt.
Ingezonden Mededeelingen.
Wij bezoeken geregeld alle dorpen van
het eiland voor het stemmen van
NIEUWE EN GEBRUIKTE INSTRU
MENTEN STEEDS VOORRADIG
Goudsche Singel 3.
DE TOEKOMST VAN ONZE
VEEHOUDERIJ.
De oude tijden.
In steeds sneller tempo voltrekken zich op
onzen ouden aardbol groote en ingrijpende
veranderingen. Waar vroeger honderdtallen
jaren voor noodig waren, zien we tegenwoor
dig in even zoovele tientallen van jaren ge
heele omwentelingen op economisch of com
mercieel gebied plaats grijpen, wier gevolgen
zich vaak tot in de verste uithoeken der aarde
doen gevoelen. Tot de bedrijfstakken, waar
voor zulks in de eerste plaats geldt, behooren
zeker wel de landbouw en de veehouderij en
de daarmee samenhangende bedrijven. Reeds
menige verandering heeft zich in den Neder-
landschen landbouw voltrokken als gevolg
van de noodzakelijkheid, om de bakens te
verzetten. We denken hierbij o.a. aan den
tijd, toen de graanbouw ten behoeve van de
broodvoorziening' hier te lande nog algemeen
loonend was, toen Groningen en Zeeland hun
onafzienbare korenvelden hadden en de zand
gronden van Drenthe, Gelderland en Noord-
Brabant in Juli wit zagen van de talrijke
boekweitvelden.
Die tijd is voorbij.
Belangrijke gebieden, sommige in ver ver
wijderde streken der wereld, werden ontslo
ten voor den graanbouw en op die goedkoope
gronden werden met geringe kosten granen
geproduceerd, die zich door hun groote houd
baarheid gemakkelijk naar alle deelen der
aarde lieten vervoeren.
Dat was de tijd, toen de veeteelt en zuivel
bereiding hier te lande een groote vlucht gin
gen nemen en de Hollandsche landbouwers
de ons omringende landen van groote hoe
veelheden zuivel en slachtvee voorzagen. Die
bevoorrechte positie te midden van landen,
die groote hoeveelheden dier waren in ver-
schen toestand noodig hadden voor de talrijke
bevolking hunner groote industriecentra,
maakte het mogelijk, dat hier te lande flinke
prijzen voor het slachtvee konden worden
bedongen, terwijl toen in Zuid-Amerika het
vee geslacht werd voor de huiden en het
houden, achtte ik mij verplicht de positie mijner
moeder derwijze te regelen, dat zij zich hier als
meesteres van het kasteel had laten gelden
de goederen zelf bleven immers mijn eigendom?"
„Heeft iemand ooit het tegendeel beweerd?"
vroeg de vorstin op denzclfden toon. „Het recht,
dat gij op je goederen hebt, zal wel door niemand
betwijfeld worden."
„Neen, maar ik zie thans wat het gevolg is,.als
men ze jaren lang in handen van de Varatowski's
en Morynski's laat."
Ook de vorstin verhief zich nu van haar zetel.
Met al den haar aangeboren trots stond ze tegen
over haar zoon.
„Wat wilt ge daarmee zeggen? Wilt gij het mij
soms wijten, als het bestuur hier veel, ja, alles
te wcnschen overlaat? Beschuldig daarvan je
voogd, die tal van jaren heeft geduld, dat het be
stuur hier enkel aan jc beambten werd overgelaten.
Dat heb ik lang genoeg geweten, maar dat moet
je met je ondergeschikten uitmaken, mijn zoon
en niet met mij."
„M ij n e beambten?" riep Waldemar bitter. „Ik
geloof, dat Frank nog dc eenige is, die mij als
heer en meester erkent; de overigen staan allen
tezamen in uw dienst, en zoo zij 't al niet zullen
wagen mij openlijk te trotsecrcn, zoo weet ik toch
dat elk mijner bevelen met een zee van uitvluchten,
kuiperijen en tegenstribbelingcn te kampen heeft,
zoodra gij het in den zin krijgt, uw „neen" daar
tegenover te stellen."
„Ge droomt, Waldemar," zeidc de vorstin op
half spottenden, half berispenden toon. „Ik had
niet gedacht dat ge zoo onder den invloed van den
administrateur stondt; maar ik verzoek je vriende
lijk, je althans te mijnen opzichte aan dien invloed
te onttrekken".
„En ik verzoek u, geen verdere pogingen aan
te wenden om mij tegen hem in het harnas te
jagen," viel de jonge landheer haar in de rede.
„Eéns hebt ge 't wel is waar vermocht, mij door
de vrees voor een vreemden invloed, die zich van
mij kon meester maken, juist den uwen op te
dringen: eerst sedert ik een eigen wil heb, is het mij
onverschillig of ik den schijn daarvan al dan niet
op mij laad. Ik heb weken lang gezwegen, juist om
dat ik de berichten van den administrateur niet
vertrouwde; ik wilde uit mijn eigen oogen zien;
maar thans vraag ik u: wie heeft dc pachthoeven,
die voor vier jaren nog alle in Duitsche handen
waren, aan uwe landslieden afgestaan en wel
op ongcloofelijke voorwaarden, zonder eenigen
waarborg, zonder eenig onderpand voor het verval,
waaraan zij die hoeven blootstellen? Wie heeft
in het bestuur over de bosschen allengs een per
soneel gebracht, dat uwe nationale belangen waar
schijnlijk uitmuntend bevordert, maar de op
brengst van mijn houtgewas tot op dc helft heeft
doen verminderen? Wie heeft eindelijk den ad
ministrateur zóo tegengewerkt, dat zijne betrek
king hem onverdraaglijk werd en hij er voor be
dankte? Gelukkig had hij nog geestkracht ge
noeg overgehouden om mij te hulp tc roepen;
anders was ik waarschijnlijk nog langer uitgeble
ven; en toch was het hoog tijd, dat ik terugkwam.
Zonder u aan iets of iemand tc storen, hebt ge
alles aan dc tradities van uw geslacht ten offer
gebracht; mijn beambten, mijn vermogen, mijne
positie zelfs, want ieder denkt natuurlijk dat dit
alles met mijne toestemming is geschied. Tijdens
het leven van mijn voogd zijn de goederen slecht
beheerd geworden, maar dit kon hen niet veel
vleesch waardeloos was of hoogstens tot vee
voeder of mest verwerkt werd.
De koeltechniek.
De spoedig geperfectionneerde koeltech-
niek bracht hierin echter weldra verandering
en thans ziet men, dat. millioenen kilo's
prima kwaliteit vleesch in hetveeryke Neder
land worden ingevoerd tegen pryzen, welke
voor den binnenlandschen fokker op den duur
onmogelijk loonend kunnen zijn.
Doch ook voor de zuivelproducten van ver
verwijderde streken heeft de koeltechniek de
mogelijkheid geopend, onze zuivelbereiding
ernstige concurrentie aan te doen en met die
mogelijkheid ontstond ook de concurrentie
zelf. Nog gesteund door de groote vraag naar
zuivelproducten gedurende den oorlog, kwam
voornameiyk in verscheidene Engelsche Do
minions als Australië en Nieuw-Zeeland,
maar ook in Argentinië en in de Vereenigde
Staten, de zuivelindustrie tot een geweldige
ontwikkeling. In die jonge landen, met hun
jonge industrie worden de zaken veelal op de
meest moderne wyze aangepakt, waardoor
b.v. kwaliteiten boter worden verkregen, die
het zeer wel mogelijk maken, dit product in
snelvarende schepen met goed geoutilleerde
koelkamers, in uitstekenden staat op de
Europeesche markten te brengen.
Nederland quanlité négligeable.
„L'histoire se répète". Hetzelfde proces, dat
we ten aanzien van den graanbouw zich heb
ben zien ontwikkelen, kan o.i. vooral ten aan
zien van de boter en het vleesch niet lang
meer uitblijven, sinds die producten, ook in
dien zij in de groote buitenlandsche gebieden
werden geproduceerd, zeer wel houdbare
producten zijn geworden.
Zijn niet reeds naast Zuid-Amerikaansch
vleesch, Australische, Argentijnsche en an
dere boters geregeld voorkomende artikelen,
zelfs in onzen binnenlandschen handel gewor
den Wordt niet reeds thans bij eenigsziDS
oploopende boterprijzen de stijging onmid
dellijk geremd door een vermeerderden in
voer der z.g. koloniale botersoorten Voor
den Nederlandschen consument zeker een
verheugend verschijnsel, evenals de invoer
van gekoeld vleesch voor menige huismoeder
schade berokkenen, daar zij onuitputtelijke hulp
bronnen in zich bevatten; eerst de laatste vier
jaren zijn ze onder uw bestuur aan den rand van
den ondergang gebracht. Dit kon niet voor u ver
borgen blijven. Ge zijt scherpziend genoeg om
na te gaan, wat hiervan het eind moest zijn, en
ge hebt geestkracht genoeg om paal en perk te
stellen aan dat verval, zoodra ge dit verlangdet,
maar 't is waar, deze belangen konden en mochten
niet in aanmerking komen! Ge hadt slechts één
doel voor oogen; Wilicza tot revolutie voor te
bereiden."
De vorstin had dit alles zwijgend aangehoord
met een onverholen verbazing, die met elke mi
nuut toenam en nog meer de houding dan de
woorden van haar zoon gold. 't Was voorwaar
niet de eerste maal, dat er zulke woorden tusschen
de vier muren geuit werden; de overleden Nor
deck had zijne gemalin dikwijls genoeg verweten,
dat zij, „zonder zich aan iemand of iets te storen,
alles aan de tradities van haar geslacht ten offer
bracht"; hij had echter nog bij tijds weten te ver
hinderen, wat thans zoo goed als volbracht was;
maar nooit had er zulk een toonecl plaats gehad,
zonder dat de natuur van den landheer zich in
al hare ruwheid cn onbeschaafdheid had geopen
baard. Met een woedende drift, met een stroom
I van scheldwoorden cn bedreigingen, trachtte hij
j zijne rechten als heer cn meester te handhaven,
zonder dat hij de trotschc, onverschrokken vrouw
ooit iets anders dan een minachtenden glimlach
had ontlokt.
Wordt vervolgd.