UURGENS7
FUNSTE PLANTENBOTER
WAT 7N BEZUINIGING77
IOOHqulden
EN DAN N06 VOOR DEN
ÖR00TSTEN VERBRUIKER
N.V. „DE TIJDGEEST".
Granietvloeren
Landbouw en Veeteelt.
433ste Premietrekking
C. MOELIJKER, Sommelsdijk
INSULAIRE
9 8 Va °/O
100
ruim 725 (luizend gulden.
ruim 11 millioen gulden.
A. J. DIJKERS,
ONZE EILAMÜEN VAN ZATERDAG 13 OCTOBER 192 3.
IKTG-EZO Isr;'3D E N" MEDEDEELHTGEN
300
LANTA
Aan het einde gekomen, deed hij verstandig
de ernstige onrust en zorgen, die deze ver
gadering ondervonden heeft, niet te verbergen.
Enkelen vreesden zelfs, zoo zeide hij, dat"een
nieuwe wereldoorlog met onafzienbare gevol
gen bij den aanvang dezer vergadering zou
kunnen uitbreken. Nadat echter het Itali-
aansch-Grieksche conflict met medewerking
van den Raad op zoo bevredigende wijze was
bijgelegd, ondervond de gansche wereld een
gevoel van verlichting. De la Torriente, die
als Voorzitter weinig heeft kunnen onderschei
den, had veel applaus in ontvangst te nemen.
Dat de vergadering geen meer geprononceerde
resultaten heeft achter te laten, is zeker niet
aan hem te wijten.
Ook de vierde Algemeene Vergadering van
den Volkenbond behoort nu tot het verleden.
Een jaar weer is er rust, die door de vele
organen, welke de Volkenbond zich inmiddels
ter afdoening van zijn taak heeft geschapen,
benut zal worden om nieuwen arbeid voor te
bereiden. Over een jaar zal een bevoegdheids
kwestie van den Volkenbond vermoedelijk
praktisch niet meer bestaan. Moge dan ook
de studie van het vraagstuk van ontwapening
en garanties tot een meer bevredigende oplos
sing hebben geleid dan heden kon gegeven
worden. Dat zal vooral dan geschieden, wan
neer de wereld zich niet door het schijnbaar
geringe resultaat, dat verkregen is, laat af
schrikken. Het definitief aanvaarden van een
garantie-tractaat, met de verplichting het in
toepassing te brengen, zou een zoodanige om
mekeer in de volkerenverhoudingen tot stand
brengen, dat het zelfs niet wenschelijk schijnt,
dat dit op zoo korten termijn kan geschieden!
M.
Een geneesmiddel tegen mond- en klauwzeer.
Dr. D. M. Hoogland, veearts te Breukelen,
meent een geneesmidddl tegen het mond- en
klauwzeer te hebben gevonden. Hij heeft een
aantal personen uitgenoodigd tot bijwoning
van een demonstratie van zijn geneesmiddel,
o.w. den heer A. van Wijnen, voorzitter van
den Bond van Kaasproducten te Gouda.
Aan diens verslag in het weekblad De Produ
cent ontleenen wij het volgende:
Voorop moet worden gesteld, dat dr. Hoog
land geen voorbehoed-, maar een geneesmiddel
demonstreerde. Volgens zijn mededeeling voor
den aanvang der proef zou zijn behandeling
bestaan in het ziekmaken der dieren door be
smetting, om ze daarna door de behandeling
in korten tijd door de ziekte heen te helpen
zonder dat er na-gevolgen als kwade pooten
en uiers overbleven.
De behandeling begon op Zaterdag 22 Sep
tember met 40 stuks vee. Deze 40 stuks vee
waren nauwkeurig verdeeld in koppels van
20 stuks, waarbij er op gelet werd dat dieren
in ongeveer denzelfden voedingstoestand ver-
keerend, met dezelfde melkgift en van den
zelfden leeftijd, over de twee groepen gelijke
lijk werden verdeeld. Alle dieren waren voor
de besmetting gezond.
Het geheel stond onder onpartijdig dage-
lijksch toezicht, n.l. onder dat van "dr. H.
't Hoen in Utrecht, terwijl alle veeartsen uit
de omgeving waren uitgenoodigd en aan die
uitnoodiging gevolg hadden gegeven, terwijl
dr. Van Leeuwen uit Utrecht, ook verschillen
de malen op het terrein was te zien.
Op bovenvermelden Zaterdag werden alle
dieren besmet door in den tandloozen rand
wondjes te maken, waarin smetstof (vocht
uit blaren van zieke dieren) werd gebracht.
Voor en tijdens de proefneming werden alle
dieren gewogen en werd de melkgift opgeno
men, zoodat nauwkeurig de invloed der ziekte
op gewicht en melk kon worden vastgesteld.
Het resultaat daarvan is in een verzamelstaatje
vastgelegd.
Maandag waren de meeste dieren reeds ziek;
zij werden direct behandeld, althans 20 er
van. De overige 20 dienden als controledieren
en werden dus daarvan uitgesloten; Om echter
de proef in alle opzichten juist te doen zijn,
worden deze later nog behandeld met de mid
delen, die aan iederen veearts bekend zijn en
die zoo hier en daar toepassing vinden. De
behandeling bestaat in inspuiten, ingeven en
de pooten smeren, alles naar een vast systeem.
Dinsdag en Woesndag waren de dieren flink
ziek. Niet onvermeld mag blijven, dat het weer
die dagen al zeer ongunstig was. De omgeving
van de plaatsen, waar de dieren telkens moes
ten worden vastgezet, zoowel voor de behan
deling als voor de controle was dra een ware
modderpoel, waarin de zieke dieren stonden
rond te ploeteren. Voeg daarbij herhaalde stort
buiten, dan laat zich een en ander indenken.
De kwestie van de vermindering der melkgift
houdt onomstootelijk verband met zulke om
standigheden. Gezonde dieren in zoo'n om
geving, onrustig gemaakt door het vele grij
pen enz., zouden er onder hebben geleden,
wat zich wel het eerst demonstreert in de
melkgift.
Uit de resultaten der controle volgens het
genoemde verzamelstaatje blijkt, dat de ge-
wischtafneming zoowel als de vermindering
der melkgift bij de opneming na een week bij
de behandelde dieren veel geringer was dan bij
de niet-behandelde; speciaal bij de jongere
dieren komt dit tot uiting. Hierbij dient voor
al opgemerkt te worden, zegt de heer Van Wij
nen, dat bij zulk een kleine melkgift in dezen
tijd van het jaar en bij de boven reeds ver
melde ongunstige omstandigheden, het oor-
deelen hierover wel heel moeilijk is. Bij versche
koeien in het voorjaar zou dit veel beter tot
haar recht komen.
Op Dinsdag 2 October had het vaststellen
der eindconclusie plaats. Als leek laat de heer
Van Wijnen het oordeel na het nauwkeurig
onderzoek in bek en tusschen de klauwen van
de behandelde en de niet-behandelde dieren
door de aanwezige veeartsen, aan die heeren.
Stuk voor stuk zijn ze nagezien en men mag
daarover van hen wellicht nog een verslag te
gemoet zien.
Voor een leek op veeartsenijkundig gebied
is het algemeen oordeel over de beesten," wan
neer ze op de vlakke weide los rondloopen,
veel meer waard. En dit oordeel was ontegen
zeggelijk vrij belangrijk in het voordeel der
behandelden. Waren er bij de niet-behandelde
nog verschillende, die gebrekkig liepen ten
gevolge van de zieke pooten, bij dfe behandelde
was dit hoegenaamd niet meer te constateeren.
Bovendien was het algemeen aanzien der koeien
frisscher en gezonder. Men kon zeggen: de
behandelde dieren zijn er door, terwijl de niet-
benahdelde nog in het na-stadium der ziekte
zijn, waaruit nog complicaties kunnen voort-
komen.
Een bijzonder mooie toevoeging was deze.
i Tijdens de demonstratie werden er nog twee
koeien bij gedaan, waarvan de eene één en de
andere feitelijk vier echte „tongblaarpooten"
had. Deze dieren zijn met de middelen be
werkt en het resultaat was prachtig. Beide
waren feitelijk na de behandeling van enkele
dagen klaar. Eenige verdikking was nog over,
welke volgens dr. Hoogland ook verdwijnen
gaat, maar kreupel waren de dieren niet meer.
De spenen, ook met zalf bewerkt, hielden zich
goed. Echter was een vergelijking niet moge
lijk, omdat bij vergissing Öok de controlc-
dieren er mee behandeld waren geworden.
1 Concludeerend, zegt de heer Van Wijnen,
dat het middel van dr. Hoogland niet is wat
zoozeer verlangd wordt, nl. een voorbehoed
middel door inenting zooals bij de vlektzieke-
bestrijding. Als geneesmiddel tegen het mond
zeer en in het algemeen ter bevordering van
den algemeenen gezondheidstoestand van het
vee en het sneller verloop der ziekte, schijnt
het een gunstige uitwerking te hebben. In
zonderheid ten aanzien van het klauwzeer
is die gunstige uitwerking duidelijk waarneem
baar en beslister; wat dienaangaande is ge
constateerd, belooft veel voor de toekomst.
Met belangstelling ziet de heer Van Wijnen
dan ook het rapport der technici (de contro-
leerende veeartsen) tegemoet.
N. R. C.
DE ONDERGANG VAN YOKOHAMA.
Ontzettende uren in de haven. Japansche
trouw.
KOBE, 9 Sept. Het nieuws van den ont-
zettenden aardschok, die plaats had 1 Sept. 1.1.
omstreeks 12 uur, voorzoover men kan na
gaan met het schiereiland Izu als centrum, en
die de verwoesting van Yokohama, Tokio en
tal van kleinere plaatsen ten gevolge had, zal
nu wel over de geheele wereld verspreid zijn;
maar zelfs ons, die betrekkelijk dicht bij de
plaats des onheils zijn, valt het moeilijk bij
zonderheden te bekomen en de grootte van de
ramp te beseffen, die, helaas, de historische
aardbevingen van Lissabon, San Francisco en
Messina nog verre overtreft.
IN VREESELIJKE AFWACHTING.
Ten Noorden van het centrum strekte de
schok zich in alle hevigheid uit tot Niigata,
een plaats evenver van Izu gelegen als Kobe,
zoodat de groote olietanks daar barstten, en
stroomen olie het brandgevaar vermeerderden.
Kobe, eveneens ruim 300 mijlen van het cen
trum verwijderd, voelde slechts gedurende één
minuut het schokken in geringe mate De elec-
trische kronen aan de zolders slingerden heen
en weer maar men nam geen kraken van deur-
of vensterposten waar, wat zoo'n schrikaan
jagend geluid is bij lichtere schokken.
Hoewel het ongeluk Zaterdag om 12 uur
plaats had, verkreeg men hier Maandag 5
uur eerst eenig nieuws omtrent den toestand
in Yokohama en Tokio en men kon dan ook
niets anders doen dan rustig afwachten wat
het lot van vrienden en bloedverwanten was
geweest.
Alle verbindingen waren verbroken, tele
grammen werden niet ontvangen; de spoorlijn
was onbruikbaar; bij het station Suzukawa
was de bodem meer dan 1-| voet weggezakt, de
rails werden weggeslagen, de ijzeren spoorbrug
van de Tokaido-Imperial-lijn vernield, en rei
zigers die 's Zondags van Kobe uit naar Miya-
noshita wilden, angstig over het lot van fami
lieleden, kwamen niet verder dan Nagoya.
Berichten bereikten ons echter van één der
booten vóór Yokohama, de Philoctetes (BJue-
funnel-line) en van een ooggetuige aan boord
van dat schip, die echter alleen alles van de
zeezijde gadesloeg.
DE DRIE NOODLOTTIGE SCHOKKEN.
Deze passagier verhaalt hoe hij om 12 uur
verschrikt werd door een hevig schudden van
het geheele schip. Het was zóó hevig, dat hij
vreesde dat de geheele boel uit elkaar zou
springen, iedereen was verschrikt, maar men
wist niet wat 't was, tot één van de bootslui
opperde dat 't 'n aardschok moest zijn. Die
eerste schok duurde één volle minuut, maar
't leken er minstens vijf. Het dek ging op en
neer op verontrustende manier, men vreesde
ieder oogenblik de boot in tweeën te zien bre
ken. En dit was op een boot van 14000 ton;
en op het water, dat toch beschouwd wordt
de veiligste plaats te zijn gedurende een aard
beving. Wat het op het land geweest moet,
'zijn, kan men nagaan! Ongeveer een paar mi
nuten na dezen langdurigen schok steeg een
gelige wolk, eerst dun, maar daarna dikker en
dikker wordende, van 't land op, van achter
de huizen, de dokken, de bergen en trok met
grooten spoed noordwaarts. Die wolk was on-
twijfeld stof, opstijgend van al de in elkaar
vallende gebouwen en de geheele lucht boven
de plaats des onheils vullend. Groote verwoes
ting was onmiddellijk na dezen eersten schok
reeds waar te nemen door hen, die aan boord
van de vele schepen stonden maar die
slechts konden afwachten. Al de huizen van
den zeekant waren als kaartenhuizen in elkaar
gestort. De twee steenen golfbrekers, die de
haven van Yokohama ten Oosten afsluiten,
waren gedeeltelijk in elkaar gevallen, gedeelte
lijk verdwenen, een quarantaine-station was
een vormlooze massa.
Vijf minuten later kwam de tweede schok.
Deze duurde 10 seconden, maar was minstens
even hevig als de eerste. De toestand werd
ontstellend! Japansche werklui, met laden
bezig, gingen in hun sampans naar wal onder
gegil cn geschreeuw. De,, lucht was één wolk
van dikke bruine stof, zoodat men er niet meer
doorheen kon zien.
Onder deze ontzettende omstandigheden kon
men slechts afwachten. Kwart over twaalf
volgde de derde schok, die niet zóó hevig en
lang was als de beide vorige.
DE BRAND VAN YOKOHAMA.
Evenals bij de aardbeving in San Francisco
(1906) zette ook hier het vuur het vernielings
werk van de aardbeving voort. De eerste brand
werd opgemerkt bij één der dokken. Een oogen
blik daarna zag men verschillende branden
tegelijkertijd uitbreken over de geheele stad.
Er moeten honderden huizen vlam gevat heb
ben in een paar minuten, een dikke zuil van
zwarten en grijzen rook steeg op, zoover het
oog zien kon. Die rook vermengde zich met
de gele stof in de atmosfeer en verkeerde dag
in nacht. De aanblik was wonderlijk en tege
lijkertijd ontzettend. Na een klein kwartier
was de geheele stad door het vuur aangetast.
De kleur van de lucht veranderde onophoude
lijk van geel in bruin, van bruin in grijs, van
grijs in zwart, het zonlicht buiten sluitend. In
sommige oogenblikken zag men de zon als een
grooten vuurrooden bal er doorheen. De kleur
van de zee ging van blauw over in olijfgroen;
somtijds scheen het water diep-zwart het
was een schouwspel om nimmer te vergeten!
DE SCHEPEN VLUCHTEN NAAR ZEE.
Tijdens de aardbeving lag de haven van
Yokohama vol schepen; bijna elke plaats langs
de kaden was bezet. Groot is het gevaar ge
weest waarin al deze booten verkeerd hebben.
Voor het onheil woei er een flinke bries, maar
dadelijk na den eersten schok stak de wind op
met ontembare kracht, wakkerde te land de
vlammen aan en maakte van de brandende
gebouwen even zoovele loeiende fornuizen, en
rukte te water de booten van boeien en ankers
weg, zoodat ze schots en schuin in alle richtin
gen losdraaiden en gevaarlijk dicht bij elkaar
kwamen. En toen gebeurde wat reeds gevreesd
werd: de sampans en groote lichters aan de
kust, die nu onbewaakt lagen, daar de bootslui
aan wal hielpen met het reddingswerk, raakten
mede in brand. Een stuk of vijf braken van
hun touwen los en werden door den wind weg
gevoerd over de zee, recht op de groote booten
aan, die pogingen deden, den vollen oceaan te
bereiken. Er ontstond een ontzettende ver
warring. Ze probeerden naar alle richtingen
een heenkomen te zoeken, maar zonder aan
varing, brand, of op de steenen loopen, leek
het haast onmogelijk! De London-Maru raakte
de Philoctetes, moest tusschen twee Blue-tun
nels doorzwenken, die ze ook aanvoer, kwam
tegen de Lyacon aan en had ten vierden male
nog een botsing met een Japansche vrachtboot.
Twee van de brandende sampans, ware vuur
potten, bewogen zich in volle vaart naar de
Philoctetes, twee kwamen op de London-Maru
af en de vijfde kroop tegen de Japansche boot,
de Tomie-Maru op. Toen begon een kunstig
manoeuvreeren. Een slag werd geleverd een
vreeselijke slag, in en voor de stad, tusschen
mensch en vuur, te land en te water! Men vocht
met pompen en spuiten, en aan de bewonde
renswaardige staaltjes van zeemanskunst en
kranig beleid, die de kapiteins van de ver
schillende booten te zien gaven, is het te dan
ken dat nog niet vele ongelukken in de haven
de smart en ontzetting zijn komen vermeer
deren.
Van de twaalf schepen, die ten slotte weg
kwamen, liep geen enkel ernstige averij op."
HET VERHAAL DER VLUCHTELINGEN.
Het eerste nieuws over land bereikte ons
Zondagavond, toen een troepje vluchtelingen
van Hakone hier aankwam, doodmoe, sommige
lieden gewond, en met de kleeren die ze aan
hadden als eenig bezit; ze waren letterlijk be
roofd van alles! Ze brachten 't ontzettende
bericht dat Hakone geheel verwoest was, het
geen later maar al te waar bleek. Eén van de
vluchtelingen wandelde aan den oever van het
meer van Hakone, vlak voor het groote hotel,
toen hij plotseling het water zag wegzinken.
Even daarna kwam de schok, hij zag de huizen
rondom zich inéénstorten en het groote Moro-
Hakone-hotel als 'tware voorover in 't water
tuimelen. Het hotel was vol vreemdelingen en
het meerendeel van hen werd onder de balken
en 't puin begraven.
Natuurlijk trachtte men te redden wat te
redden viel.
HELDENMOED.
Het clubje bracht een baby mee van vijf
maanden, de vader en moeder waren bij het
instorten van het hotel omgekomen. De kleine
werd gevonden op den schoot van de baby-
„amah", geheel ongedeerd. Het kindermeisje
echter was dood; ze zat voorovergebogen, met
gebroken nek; terwijl ze het haar" toever
trouwde kind met haar lichaam had beschermd
verrastte haar de dood. Zulke treffende staal
tjes van trouw en aanhankelijkheid van Japan
sche bedienden komen ons van alle kanten ter
oore. Een andere „amah", in dienst bij een
Engelsche familie op het Bluff in Yokohama,
redde twee meisjes van 5 en 7 jaar, en 't ge
lukte haar, de twee naar een open terrein"te
brengen, buiten brandgevaar. Nu nog blijven
de Japansche bedienden in Yokohama de
wacht houden op de puinhoopen waaronder
de schatten van hun meesters begraven liggen.
Ze weigeren zich te laten vervoeren, maar be
schermen wat er misschien nog over is tegen
de rondsluipende dieven en roovers, die dade
lijk na het onheil hun slag trachtten te slaan.
Maandagochtend 3 September kwamen er
meer cn meer vluchtelingen Kobe binnen en
werd het bericht bevestigd dat Yokohama ge
heel, Tokio ongeveer voor de helft verwoest
is. In Tokio (met zijn 1£ millioen inwoners)
vond men 100.000 gewonden, 30.000 dooden.
Yokohama telt 185.000 dooden en gewonden
samen. „Yokohama is finished," „there is no
Yokohama any more"! riepen de nienschen,
die hier per boot gebracht werden. Schip na
schip vol foreigners, van wie verscheiden ge
wond waren, kwamen binnen. Waarheen moe
ten ze ook anders dan naar Kobe? Er zijn
in Japan drie steden waar de vreemdelingen
woonden. Twee ervan zijn als 'tware van de
aarde weggevaagd. Slechts Kobe blijft hun
over, waar ze voorloopig liefderijk opgenomen
worden.
HOE DE VREEMDELINGEN GERED
WERDEN.
Het s.s. „The Empress of Australia" lag
voor Yokohama, toen 't onheil plaats greep.
Er vertrok juist een familie uit de stad en zoo-
als het meestal gaat in zoo'n geval, verschei
dene vreemdelingen waren aan boord om vaar
wel te zeggen. Dit toeval redde een menigte
nienschen het leven. Anders zijn er 's Zaterdags
pog al veel heeren in de Club, nu slechts twaalf,
poch die twaalf kwamen dan ook allen om.
Heel wat vluchtelingen gelukte het, na aan
allerlei gevaar blootgesteld geweest te zijn,
eindelijk de booten in de haven te bereiken.
Toen de groote huizen aan de Bund instortten
en den vlammen den menschen overal den weg
versperden, wierpen velen zich vóór de Bund
in zee, om de hitte te ontkomen; ze zwommen,
klemden zich vast aan drijfhout, trachtten
kleine bootjes te bereiken. Af en toe moesten
ze eens onderduiken om niet verzengd te wor
den door de vuurlawine vóór hen. Zij, die niet
konden zwemmen verkeerden natuurlijk door
loopend in doodsgevaar, vooral toen de ty
phoon hen her- en derwaarts slingerde. De zee
rondom de groote booten was dan ook bedekt
met lijken... Er waren menschen die meer dan
vijf uur in dezen benarden toestand in 't water
bleven, vóór ze verlost werden.
TOKIO.
Langen tijd wisten we hier hoegenaamd niets
af van het lot van Tokio. Menschen uit Yoko
hama zelfs konden niets van den toestand daar
vertellen. Tokio lang zonder eenige verbinding,
absoluut geïsoleerd. Later bleek, dat het er
niet veel beter was afgekomen dan Yokohama.
Alleen niet de geheele stad verwoest, een ge
deelte staat nog. Zondag 2 September steeg:
een vliegenier, luitenant Hatono, boven het
verwoeste gebied op, om den toestand op te
nemen. Hij kon echter weinig waarnemen door
den dikken mist, die boven de nog brandende
en smeulende steden hing. Hij zag wel, dat de>
ADVEKTENTIËN.
(Goedgekeurd hij Kon. Besluit van
17 Jan. 1907).
5de Klasse.
DEEDE WEEK.
Uit de Collectie van Overflakkee
en Goedereede.
Hooge prijzen.
400
20744
Vso
200
2951
Vio
Eigen geld.
2448
2630
2934
19342
20820
67
42
60
44
24
58
64
73
20511
29
60
65
3029
33
43
78
83
38
20610
89
88
92
3111
12
90
90
2717
27
54
20914
91
20
32
74
29
94
36
87
79
38
2504
62
7140
88
61
50
76
13612
20802
79
94
2817
18
09
93
2615
30
28
14
19
45
19337
19
Nummers zonder prijzen worden
NIET vermeld.
Voor de a s laatste week zijn inge-
bleven Hooge Prijzen:
1 van 10.000 1 van 1500
1 van 5.000 13 van 1000
benevens 1 extra premie van
30.000 en 1 van 3000.
HYPOTHEEKBANK te ZIERIKZEE.
Vermeerdering in 1922
Totaal in omloop:
Verkrijgbaar bij de Heeren J. VAN
ISPELEN te Oude Tonge, J. P. DE
WILDE te Kieuwe JongeM. BREUR
ZONEN te Ooltgensplaat, J. ROOIJ
te Dirksland, P. DE VOS te Goe
dereede, de Kantoren derNAT. BANK-
VEREENIG1NG en der EILANDEN
BANK en voorts door tusschenkomst
van Heeren Kassiers en Commission-
nairs in Effecten en te Ouddorp bij
den Heer P. VAN SPLUNDER.
worden mooi en degelijk gelegd
en machinaal geslepen door
MIDDKLHARMS.
Verder: Stoepen, Dorpels, Plinten,
Gootsteenen,Toonbankbladen,enz.
in alle kleuren.
