iden Bank
JUREENS'
PRIJSVERLAGING
ie ze ook repareert
Jok Kern, HÈliiris
Dordreehtsehe
BYPÖTHEEOAM.
VNIT AS
N:H.W. TOLENAARs
PRES OPFLAKKEE
WIELHOUWER
VOEDZAAM-HEERLIJK-VOORDEELIG
THANS GO ct.p. ponD
5t pCt. Pandbrieven a 100 pCt.
5 pCt. Pandbrieven a 97 pCt.
F. i van Bnnren te Miflflelharni?.
nginrichtingen
SINGEL 196 ROTTERDAM
rvaard1ging
aakvolle meubileering
TAPIJTEN - GORDIJNEN
99
SOMMELSDIJK
cht alle Bankzaken.
WOENSDAG
19 September 1923
5e jaargang. - n°. 89.
feu i lleton.
VINETA.
Tijdelijk tot een beperkt bedrag
verkrijgbaar
af te lossen pari uiterlijk in 25
jaren door verplichte uitloting van
ten minste pCt. per jaar.
De Pandbrieven dezer Hank be-
hooren tot de beleggingsfondsen
der Rijkspostspaarbank.
Inlichtingen bij Notaris
Horlogemaker en Goudsmid.
Het beste en soliedste adres voor
GOUD, ZILVER, HORLOGES,
KLOKKEN, PENDULES,
BAROMETERS en BRILLEN.
Prima kwaliteit werken
Laagste prijsnotearing
Eigen werkplaats
Levering van Brillen en Pincenez
ook op voorschrift v. H.H. Doctoren.
VAKKUNDIGE BEDIENING I
EG 7 - ROTTERDAM
kousen in alle soorten en maten.
[BANDEN, BUIKGORDELS,
aliteit Geneesmiddelen. -
che artikelen voor Dames en Heeren
ns Inlichtingenboek a f 1,25.
lAR en u zijt tevreden.
Karpetten, Vloerzeilen
ijnstoffen, Cocosartikelen
en, Behangselpapieren enz. is
VAN OUDGAARDEN, gevestigd 1831.
:lle, midoelharnis, ooltgensplaat
met rentevergoeding tot 5 °/0,
rente 4-]/4
30RP den len en 3«n Zaterdag van elke
gs van 26 uur In Hotel AKERSHOEK.
Prijs per kwartaal. f I,
Losse nummers f 0.07'
Advertentiën v. 1—6 regels f 1,20
Elke regel meer. f 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en Dionstaanvragen
f 1,per plaatsing tot een maximum
van 10 regels; elke regel meer 15 cent.
Dit blad verschijnt iederen Woens.
dag- en Zaterdagmorgen. Het wordt
uitgegeven deer de
N.V. Uitgeversmaatschappij
„Onze Eilanden", Tel. Int. No. 15
Voorstraat Hiddelharnis.
VAN DE VIERDE ALGEMEENE VERGADE
RING VAN DEN VOLKENBOND.
I.
Voor den vierden keer thans is de Alge-
meene Vergadering van den Volkenbond bij
eengekomen. Wanneer men de ontwerpen van
vroegere eeuwen, die betrekking hebben op
den Volkenbond in den zin zooals wij dezen
thans nog verstaan, raadpleegt, zal men daar
uit ontwaren, dat ten allen tijde groote betee-
kenis aan deze Algemeene Vergadering is ge
hecht. Ja, in de zeventiende en achttiende
eeuw gingen meerdere der ontwerpers zoo ver,
dat zij aan de Algemeene Vergadering wilden
opdragen de beslissing van alle conficten, die
i zich tusschen de leden van den Bond zouden
voordoen; mitsdien aan de Algemeene Ver
gadering wilden geven de functie, die de tegen
woordige Volkenbond juister aan een Inter
nationaal Gerechtshof heeft toevertrouwd.
Dat de Volkenbond daarmede inderdaad heeft
gezien, blijkt wel uit het voorspel van deze
vierde bijeenkomst, welk voorspel van een
zekere sensationeele spanning niet vrij is te
pleiten.
Griekenland geniet, gedeeltelijk door zijn
schuld, gedeeltelijk daarbuiten, een slechte
reputatie, wat de rust der Volkenbondsverga
deringen aangaat. Toen men in December 1920
voor den eersten keer bijeenkwam en wat ner
veus, gespannen, geirriteerd was onder de
nieuwe kennismaking, zorgde Griekenland
geheel onnoodig voor verhooging van de span
ning, doordat juist in diezelfde dagen Veni-
zelos werd onttroond en Koning Georges, in
wien de Geallieerden althans niet het minste
vertrouwen hadden, werd teruggeroepen.
Toen het vorig jaar de Algemeene Vergade
ring bijeenkwam, werd juist de Turksch-
Griekschen oorlog een urgente kwestie, door
dat de Grieken plotseling terugweken en zoo
doende geheel de tenuitvoerlegging van het
tractaat van Sèvres in gevaar kwam. Toen men
den eersten keer te Lausanne in conferentie
bijeenkwam, was het de even onverwachte als
wreede fusilleering van oud-Ministers, die zelfs
een breuk tusschen de geallieerden niet onmo
gelijk maakte. En nu, terwijl voor de vierde
Algemeene Vergadering zooveel en zooveel
belangrijker werk ligt opgestapeld, heeft Grie
kenland, door het incident betreffende den
moord op de Italiaansche missie in Albanië,
opnieuw sensatie geschapen, waarvan de ver
werking natuurlijk oponthoud heeft gebracht.
De feiten behoeven hier niet herhaald. De
Italiaansche generaal, behoorende tot de Com
missie voor de Grieksch-Albaneesche grens-
afbakening, is met geheel zijn geleide vermoord.
Naar het zeggen der Grieksche regeering door
Albaneesche roovers; naar het zeggen der Al-
baneezen en Italianen rechtstreeks of indirect
i door de intriges der Grieken, die een nadeelige
beslissing te kunnen opzichte aan de Italianen
hebben toegeschreven en sedert dien vol wan
trouwen tegenover hun werk staan. Dat Italië
genoegdoening eischte voor deze moord, op
Grieksch- grondgebied begaan en waarvoor
dus aan de Grieksche regeering zekere verant
woordelijkheid moet worden toegeschreven,
verwonderde niemand. Voor den Volkenbond
lag daarin geen reden tot ingrijpen. Italië echter
stelde reeds dadelijk een scherp ultimatum,
waarin elk onderzoek naar den moord met
medewerking van Italiaansche autoriteiten
werd verlangd. En ging, wat erger was, tot de
bezetting van het eiland Korfu over toen dit
ultimatum niet snel genoeg werd ingewilligd.
Ingezonden Merïedeelingen.
VAN
E. WEBNEB.
(Geautoriseerde uitgave van D. BOLLE).
9)
Waldemar kwam langzaam naderbij; slechts
één oogenblik nam hij de hem aangeboden hand
in de zijne en liet haar daarop terstond weer los.
Van een omhelzing was bij geen van beiden sprake.
Het voorkomen der vorstin was ondanks het diepe
rouwgewaad indrukwekkend schoon, zooals zij
daar in den helderen zonneschijn, stond maar dit
scheen niet den minsten indruk op den jongen man
te maken, hoewel hij den blik onafgewend op haar
gevestigd hield. Zijne moeder zag ook hem vast
in het gelaat, maar zij zocht hier vergeefs naar een
enkelen trek, die van haar afkomstig was of ten
minste aan haar herineerde. Niets straalde haar
hieruit tegemoet dan de sprekende gelijkenis
met den man, dien ze tot in het graf haatte
trek voor trek was haar zoon het evenbeeld van
zijn vader.
..Ik verlangde reeds naar je komst," ging de
''orstin voort, terwijl zij zich op de sofa nederzette
p-n hem met een beweging van de hand de plaats
aan hare zijde aanwees. Niettemin bleef Walde
mar staan.
..Wilt ge niet gaan zitten?" De vraag klonk
«alm, maar liet geen weigering toe en herinnerde
jongen Nordeck, dat hij toch niet kon blijven
PLANTA
De bezetting nu van Korfu gaf Griekenland
aanleiding om een beroep te doen op den Raad
van den Volkenbond, die ingevolge de bepalin
gen van het statuut van dezen bond bevoegd
is om van zoodanige klachten jkennis te nemen.
Wat moest nu de Raad van den Volkenbond
doen? Het zuiver politieke werk van dezen raad
is in deze vier jaren niet zoo onbelangrijk ge
weest als men het wel eens wil doen voorkomen
ten aanzien van de Alands-eilanden is het de
vraag of niet een oorlog tusschen Zweden en
Finland is voorkomen; ten aanzien van ver
schillende brandende vraagstukken op den
Balkan, en ook tusschen Polen en Lithauen is
de Raad niet zonder succes werkzaam geweest.
Maar een dergelijk scherp conflict als het Ita-
staan, zoolang zijn bezoek duurde. Hij schoof een
stoel naderbij en zette zich tegenover zijne moe
der. De plaats naast haar bleef ledig.
De demonstratie was duidelijk genoeg éen
oogenblik perste de vorstin de lippen opeen, maar
overigens bleef haar gelaat onveranderd. Walde
mar werd nu evenzeer door het volle daglicht
beschenen. Hij droeg ook thans een soort van jacht
kostuum, dat ditmaal wel is waar geen sporen
van de jacht vertoonde, maar evenmin bijzondere
zorg verried en hemelsbreed verschilde van een
elegant rijgewaad. In de linkerhand, evenmin als
de rechter met een handschoen bekleed, hield hij
zijn ronden hoed en zijn zweep. Zijne laarzen ge
tuigden van den rit, twee uren achtereen door
het stof; de ruiter had het niet noodig geacht ze af
te slaan, eer hij binnentrad, en de manier waarop
hij ging zitten bewees duidelijk, dat hij zich in
een salon volkomen vreemd gevoelde. De moeder
zag dit alles met een enkelen blik, maar zij zag
ook den trots en de weerbarstigheid, waarmede
haar zoon zich gewapend had. Ze straalden hem
de oogen uit. Hare taak was niet licht dat ge
voelde zij.
„Wij zijn van elkander vervreemd, Wildemar,"
begon zij, „en ik kan bij dit eerste weerzien niet
van je verlangen, dat gij mij terstond als een zoon
omhelst. Van je kindsheid af heb ik je aan vreemde
handen moeten overlaten. Men heeft je moeder
nooit toegestaan, zich bij je van hare plichten te
kwijten en van hare rechten gebruik te maken."
„Ik heb bij oom Witold alles gehad wat ik noodig
had," antwoordde Waldemar norsch. „En in
elk geval voelde ik mij bij hem meer thuis dan ik
't ooit in de woning van vorst Baratowski zou
geworden zijn," Hij legde een bitteren klank op
dien naam, wat de vorstin niet ontging.
„Vorst Baratowski is dood," zeide zij ernstig.
„Ge ziet zijne weduwe vóór je."
Waldemar sloeg de oogen op. Eerst thans scheen
hij op te merken dat zij in den rouw was. „Dat
doet mij leed om uwentwil," antwoordde hij
koel.
Zijne moeder maakte een afkeurend gebaar.
„Zwijg, wat ik je verzoeken mag! Gij hebt den
vorst nooit gekend en ik kan geen sympathie van
je verwachten voor iemand, alleen omdat hij mijn
echtgenoot is geweest. Maar ik ontveins het mij-
zelve niet, dat het verlies, dat mij zoo zwaar heeft
getroffen, een slagboom opheft, die ons tot hier
toe heef t gescheiden. Gij hebt in mij nooit anders dan
dan de vorstin Baratowska willen zien. Misschien
herinnert gij je thans, dat ik ook je moeder, de
weduwe van je vader ben?"
Bij deze laatste woorden stond Waldemar drif
tig op, zoodat zijn stoel een eind achteruit week.
„Dat zullen we maar laten rusten, dunkt mij. Ik
ben hier gekomen om u te toonen, dat ik mij aan
geenerlei dwang onderwerp, dat ik alleen mijn eigen
zin volg. Gij verlangt mij te spreken hier ben
ik. Wat wilt gij van mij?"
Al de ruwheid en het gebrek aan ontzag, die
den jongen man kenmerkten openbaarden zich
iil deze woorden. De toespeling op zijn vader had
hem blijkbaar diep gekwetst; maar ook de vorstin
had zich van haar zetel opgericht en stond nu
tegenover hem.
„Wat ik wil? Ik wil den tooverclrkel verbreken,
dien een mij vijandige invloed rondom je heeft
gerrokken. Ik wil je herinneren, dat het thans tijd
voor je is met eigen oogen te zien en je eigen oor
deel te laten spreken, in plaats van blindelings
liaansch-Grieksche conflict van thans kreeg
hij nog niet te behandelen, en zeker niet in zoo
korte spanne tijds. Italië heeft ongetwijfeld
gedacht, dat de Raad van den Volkenbond zich
wel competent zou gevoelen, maar niet compe
tent zou durven verklaren. Zulks, omdat Musso
lini met de hem eigen voortvarendheid aan de
onbevoegdheid van den Volkenbond het drei
gement verbond van uittreding. De vraag
was daarmede gesteld zoo scherp als men haar
met mogelijkheid maar stellen kon. Italië heeft
vermoedelijk de meening gekoesterd, dat de
groote meerderheid in den Raad op zijn hand
zoude zijn. Nu deed reeds een eerste beraad
slaging in den Volkenbondsraad bemerken, dat
deze meening geheel onjuist was; dat wellicht
in het openbaar slechts Frankrijk aarzelde,
maar dat vrijwel alle overige Staten de bevoegd
heid van den Volkenbond boven twijfel vast
gesteld rekenden. De argumenten dan ook,
die Salandra, de Italiaansche vertegenwoordi
ger in den Raad, aanhaalde om die bevoegdheid
te ontkennen, waren dusdanig onbeteekenend,
dat zij zelfs geen grondslag van discussie kon
den vormen. Robert Cecil, die thans Enge
land in den Raad vertegenwoordigt, kwam op
den werkelijk lumineuzen inval om slechts
voorlezing en vertaling van de betreffende
artikelen 10, 12 en 15 van het Pacte te vragen.
Toen men den tekst nog eens woordelijk had
gehoord, kon aan de bevoegdheid geen twijfel
meer bestaan, en Cecil kon met deze eenvoudig
ge constateering genoegen nemen.
Toch heeft de Volkenbondsraad, ondanks
deze sprekende meerderheid in zijn midden,
zich ermede tevreden gesteld om slechts in
direct aan de oplossing van het Italiaansch-
Grieksche geschil mede te werken. Hij heeft
aan den Gezantenraad, die belast is met de uit
voering van het Verdrag van Versailles, e.v.,
een aantal aanbevelingen doen toekomen, en
deze Gezantenraad heeft de aanbevelingen over
genomen. Zij bevatten de genoegdoening, die
Griekenland aan Italië verschuldigd is, en waar
tegenover Italië zich heeft bereid verklaard de
bezetting van Korfu ongedaan te maken. Die
genoegdoening bestaat uit een aantal formeele
eerbewijzen, uit schadeloosstelling en uit een
gestrenge bestraffing van de schuldigen;'wat
het bedrag der schadeloosstelling aangaat,
is de bemiddeling van het Hof te 's-Graven-
hage ingeroepen om dit, in verband met het
rapport der Commissie van onderzoek naar
de schuldigen vast te stellen. De Raad van
den Volkenbond heeft geoordeeld, dat het hier
betrof een woord op een missie, door de Geal
lieerden benoemd, zoodat in verband daar
mede de Gezantenraad meer rechtstreeks daar
bij betrokken was dan de Volkenbond. Maar,
in zijn binnenste heeft de Raad van den Vol
kenbond vermoedelijk Mussolini, den terug
tocht willen mogelijk maken na zijn wat al
te haastige verklaring van de onbevoegdheid
van den Volkenbond. De Raad heeft terecht
begrepen, dat omtrent een eventueele uit
spraak over dege bevoegdheid geen twijfel
meer behoeft te bestaan, maar dat, indien de
oplossing van het geschil aan deze bevoegd
heidskwestie direct bieef verbonden, de op
lossing zelve in gevaar raakte.
Nu mag, omdat èn Griekenland èn Italië
de eisehen van den Gezantenraad hebben aan
vaard, het Itaiiaansch-Grieksche vrijwel opge
lost heeten. Blijft dus de bevoegdheid van
den Volkenbond. De vraag, die daarin opge
sloten ligt, is waarlijk niet van geringe betee-
kenis. Zij is zelfs van zoo groote beteekenis
voor het verder bestaan van den Volkenbond,
aan den leiband van anderen te loopen. Men heeft
je geleerd je moeder te haten dat wist ik reeds
lang. Onderzoek eerst of zij dien haat verdient
en neem dan zelf een beslissing! Dat is 't wat ik
van je wensch en verlang, mijn zoon, indien gij
mij dwingt je op zulk een vraag te antwoorden."
Dit werd met zulk een onbeschrijfelijke bedaard
heid, met zulke een ongenaakbaren trots uitge
sproken, dat het niet naliet indruk op Waldemar
te maken. Hij gevoelde dat hij zijne moeder be-
leedigd had, maar hij gevoelde ook dat die belee-
diging haar vrij onverschillig liet; haar beroep
op zijne zelfstandigheid was echter niet tot een
doove gericht.
„Ik haat u volstrekt niet, moeder," zeide hij.
't Was de eerste maal dat hij den naam van moeder
uitsprak.
„Maar gij vertrouwt mij evenmin," antwoordde
zij. „En toch is dit het eerste, wat ik van je moet
eisehen. 't Zal je niet gemakkelijk vallen dat
begrijp ikvan jè vroegste jeugd af heeft men menig
zaadje van wantrouwen in je ziel gestrooid. Je
voogd heeft alles gedaan wat in zijn vermogen was,
om je van mij te vervreemden en aan zich te hech
ten. Ik vrees maar, dat zijne opvoeding alles
behalve geschikt is geweest voor den eigenaar van
Wilicza."
De blik, waarmede zij den jongen man monsterde
vulde haar woorden aan; ongelukkig werd hij
slechts al te goed begrepen en deed Waldemar in
drift opstuiven.
„Ik wil geen kwaad van oom Witold hooren,"
barstte hij uit. „Hij is een tweede vader voor mij
geweest, en als ik slechts hierheen ben ontboden
om aanmerkingen op hem te hooren, is het beter
dat ik hoe eer hoe liever vertrek. Wij zullen toch
dat men in deze week van een crisis heeft ge
sproken, en dat het reeds heette, dat de Scan
dinavische staten de vergadering zouden ver
laten, indien de Raad zich hier incompetent
zou verklaren. Juist, omdat men aanvankelijk
de oplossing van het geschil aan de bevoegd
heidskwestie bleef verbinden, werden de ge
dachten meer gespannen dan voor een beraad
slaging in rust en stilte gewenscht was. Men
vergete daarbij niet, dat de discussies, dlor
den Volkenbondsraad gevoerd, over de be
voegdheid, in het openbaar hebben plaats
gehad, een op zichzelf al belangrijk en eenig
feit in de diplomatieke geschiedenis. Dit is
op aandrang van Cecil geschied, maar de toe
loop was zoo onverwacht groot, dat het Serce-
tariaat van den Volkenbond niet de noodige
maatregelen had kunnen nemen om de be
raadslagingen in orde en rust te doen plaats
vinden. Het gepraat van de menigte daarbui
ten hinderde den Raad in zijn beraadslagingen.
Den volgenden dag had men in een en ander
beter voorzien, en waren ook betere maat
regelen genomen om de toelating te verzkee-
ren van degenen, die daarbij in de eerste plaats
behoorden tegenwoordig te zijn; de journalis
ten. Toen de is beraadslaging ook veel rusti
ger gevoerd kunnen worden. En uit deze open
bare beraadslaging van een lichaam, niet ex-
preseslijk voor deze aangelegenheid aange
wezen, is dan toch de oplossing, zij het ook
een voorloopige, van het Itaiiaansch-Grieksche
geschil voortgekomen. Op zichzelf al een feit
van niet geringe beteekenis.
Men zou de overwinning, die de Volkenbond
in deze eerste week van haar vierde algemeene
bijeenkomst heeft behaald, een tweeledige wil
len noemen. Op den ouden oorlogszuchtigen
geest, en, wat nog sterker spreekt, op zichzelf.
Door de verklaring van Mussolini was niet
alleen deze oude oorlogszuchtige geest op
nieuw ontwaakt, maar ook de vraag van het
prestige van den Volkenbond scherp gesteld.
Nu bleek al spoedig, door de verheugende sa
menwerking van Frankrijk en Engeland in
den Raad, dat de oorlogszuchtige geest van
Mussolini, weinig kans had om te zegevieren.
Zelfs de bedreiging met Italië's uittreden kon
een bevoegdheidsverklaring van den Volken
bondsraad blijkbaar niet voorkomen. Maar stel,
de Raad had zich bevoegd verklaard, vóór
dat de Gezantenraad zich had uitgesproken,
en had zelf opgesteld welke genoegdoening
Griekenland aan Italië verschuldigd zou zijn,
opdat dit laatste de bezetting van Korfu on
gedaan kon maken; stel het ware aldus ge
beurd. Dan was het prestige van den Volken
bond, volgens het beweren van sommige theo
retici, nog beter gehandhaafd dan nu. Maar
het prestige dan toch van een geschonden Vol
kenbond, een Volkenbond waaruit Italië al
thans enkele jaren verwijderd ware geweest.
In plaats van nu, terwijl de overwinning be
treffende de bevoegdheid voor het grijpen was,
de zaak op de spits te drijven, heeft de Raad
van den Volkenbond zich'wat op den achter
grond gehouden, en door een herhaald uitstel
len van zijn beraadslagingen, den Gezanten
raad in dien tusschentijd gelegenheid gegeven
om in te grijpen. Dat ingrijpen van den Ge
zantenraad is geschied bijna woordelijk op de
grondslagen door den Volkenbondsraad vast
gesteld, maar het feit alleen, dat het door den
Gezantenraad en niet door den Volkenbonds
raad geschiedde, maakte het resultaat voor
Italië aannemelijk. Er is geen sprake van, dat
de Volkenbondsraad zich heeft teruggetrokken;
de meerdere bevoegdheid van den" Gemeente-
nooit met elkaar overweg kunnen."
De vorstin zag in, dat zij zich vergist had met
aan hare vijandige gezindheid tegen den gehaten
voogd lucht te geven, maar 't was nu eens geschied.
Gaf zij toe, dan zette ze tevens haar geheele auto
riteit op het spel. Zij gevoelde, dat ze dit in geen
geval mocht doen, en toch hing alles voor haar
van Wildemar's blijven af.
Daar kwam onverwachts hulp opdagen en dit
wel van een kant, van waar zij deze het minst
verwachtte. Juist op dit beslissend oogenblik werd
een zijdeur geopend en trad Wanda het vertrek
binnen. Ze had een wandeling met haar vader
gedaan en nog niets vernomen van den inmiddels
aangekomen bezoeker.
Waldemar was werkelijk op het punt van heen
te gaan, maar bleef opeens als vastgenageld staan.
Een schielijke en heftige blos verspreidde zich over
zijn aangezicht. Al de toorn en trots, die nog zoo
even daaruit spraken, verdwenen als met een too-
verslag; éene seconde stond hij als verlamd van
schrik, de oogen strak op de jonge gravin gericht.
Deze wilde zich verwijderen, zoodra zij een vreem
de bij hare tante gewaar werdmaar toen die vreem
de zijn gelaat naar haar toekeerde, ontsnapte ook
haar een half luide kreet van verrassing. Wel is
waar geraakte Wanda volstrekt niet van haar stuk
en werd ze zelfs in het minst niet verlegen; integen
deel scheen zij door een onweerstaanbaren lach
lust overvallen te worden, dien 't haar moeite
kostte te onderdrukken, 't Was nu in elk geval
te laat om zich terug te trekken. Zij sloot dus de
deur achter zich en trad op hare tante toe. o
f Wordt vervolgd J,
