Granietvloeren
Burgerlijke Stand.
Predikbeurten.
IB
ien CADEAU ïoor een Bruidspaar?
/LAND - Westdi 216 - MIDDELHARNIS
iwijndrecht
A. J. DIJKERS,
ORRIJWIELEN
Motorhandel, Stad aan 't Haringvliet
WOENSDAG
6 JUNI 1923
Land- en Tuinbouw.
VRIJE BAAN.
en om
k."
ilÉ
il
te ma
naar
te ge-
[er vyf
ont-
rank-
wil
Ü3."
ment.
heden
itoon-
ïgens
-wed-
ver ge-
ennen
van
errein
an uit
naken
h nog
over.
naar
Pink-
fdzaak
geen
maar
op de
stocht
rif, die
het
ennen
ïwtjes
ir een
ehts
ije een
voor
heeft
aantal
ie niet
o ver-
op de
als in
lij top
som-
ieten
ijd en
Om
in een
e ren-
jft ge-
r deze
nt. Ik
.r eens
Pink-
- dat
ook
at de
gerje
men,
als de
in de
dens
thuis
zicht,
Uw
quare
de la
bank
x ver-
nden
traat
pman
toch
et de
an de
geen
en.
Daarom vertelde ik u dit berichtje over,
dat ik zelf vanmorgen in Le Journal las.
STAD AAN 'T HARINGVLIET.
Geboren: Elizabeth Adriana, d. v. Cornells
Hendrik Kuape en Adriana van Wezel; Marga
ret ha Cornelia, d. v. Mattheus van der Slik en
VVillemina Hogerwerf.
Getrouwd: Aren Jan Landheer, j.m. 30 j. en
Jannetje Cornelia Goumare, j d. 25 j.
HELLEVOETSLUIS.
Bevallen: E. J. de Werker—Roest, d.; D. II.
Bregonje—Gerding, d.; G.J.Kraak—Schoordijk,
d,; P. Meuldijk— de Snaijer, d.; H. Knüps—
Looij, z.
Ondertrouwd: P. F. Klaansen, j.iu. 25 i. en
M. A. de Pijper, j.d. 22 j.
Getrouwd: C. v. Houweliugen, j.m. 21 j. en
J. E. Huijzer, j.d. 20 j.; G. P. v. Hartingsveldt,
j.m. 31 j. en A. Tril ten, j.d. 2S j.
Overleden: J. M. Koster, j.d. 2 j A. C. van
Kampen, echtg. van C. G. ter Beek, S2 j.
BRIELLE.
Van IS April 25 Mei.
Geboren: Sara Lena, d. v. A. v. Heyzen en
W. Warbout; Cornelis, z. v. C. Bra ven boer en
A. v. Dijk; Wouter, z v. G. H. Verduyn den
Boer en J. G. Dirkse.
Zondag 3 Juni.
NEDERLANDSCH HERVORMDE KERK.
Middelharuis, vm. 10 uur ds. Bus uit Ouddorp.
Sommelsdjjk, vm. en 'sav. ds. Van Montfrans.
Dirksland, vm. ds. Van As.
Herkingen, nm. ds. Van As uit Dirksland.
Melissant, vm en 'sav. ds. Kloots.
Stellendam, nm. ds. Kruijt uit Nieuwe Tonge
en 'sav. leeskerk.
Goedereede, vm. ds. De Gidts.
Ouddorp, vm. leeskerk eu nm. ds. Bus.
Nieuwe Tonge, vm. ds. Kruijt en nm. leeskerk.
Oude Tonge, 's av. ds. Pol hu ijs van Stad aan 't
Haringvliet.
Ooltgensplaat, vm. en nm. dhr. Bouman uit
Stellendam.
Den Bommel, vm. en 'sav. ds. Japchen.
Stad aan 't Haringvliet, vim. en nm. ds. Polhujjs.
Hellevoetsluis, vm. ds. Timmer.
Nieuw-Helvoet,
Nieuwenhoorn, vm. ds. De Voogd v. d. Straaten.
Rockanje, vm. ds. Witkop.
Oostvoorne, vm. ds. Brinkerink.
Vierpolders, vm. ds. Zwiep.
Zwartewaal, vm. ds. Bartstra.
Heenvliet, vm. ds. Romrjn.
LUTHERSCHE KERK.
Hellevoetsluis, nm. ds. Duivendak van Schiedam.
PROTESTANTENBOND.
Sommelsdijk, (Langeweg) vm. ds. G. J. W. Olde-
raan uit Delft.
GEREFORMEERDE KERK.
Middelbatms, vm. leeskerk en 's av. ds. Van
Velzen.
MelissaDt, vm. en 'sav. leeskerk.
Stellendam, vm. en 'sav. leeskerk.
Ouddorp, vm. en nm. dhr. Versteegt.
Ooltgensplaat, geen opgaaf.
Den Bommel, vm. en 'sav. ds. Schaafsma.
Stad aan 't Haringvliet, vm. ds. Van Velzen uit
Middelharnis en 'sav. leeskerk.
Hellevoetsluis, 'sav. dr. Smit van der Vaart
van Graveland.
Nieuw-Helvoet, vm. dr. Smit van der Vaart van
Graveland.
OUD-GEREFORMEERDE GEMEENTE.
Melissant, vm., nm. en 'sav. leeskerk.
Herkingen, vm., nm. en 'sav. leeskerk.
Stad aan 't Haringvliet, vm., nm. en 's av. leeskerk.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN.
Dirksland, vm. en 'sav. ds. Minderman.
een groote verscheidenheid in zeer mooie
tikelen, voor iedere beurs en eiken stand,
onzen Winkel en U zult slagen!
lanten
000 f 2,-.
100 1000
0,35 3,—.
0,30 2,50.
0,30
0,30
0,25
0,35
2,50.
2,50.
2,—.
3,—.
:Ilerie, Zilver-
worden mooi en degelijk gelegd
en machinaal geslepen door
MIDDELHARNIS.
Verder: Stoepen, Dorpels, Plinten,
Gootsteenen, Schoorsteenmantels,
Toonbankbiaden, enz.
in alle kleuren
JJT VOORRAAD!
ste type, met zijspan, aparte magneet,
lometerf 750.
-9 P.K., N. E. 1921 electrisch f 650.—
versn. starter, Engelsche kwaliteitsmachine, in
I 550.—
?.*K. sportmodel, magneet, carbidverlichting, duo f 500^
rsn., starter, duoI 300.
3 versn starter300.
act Villiers-motor 2 versnI 200.
vrijloop, frictie125.
versn75-
Iv. versnI 75-
ORTEERING - GENEGEN TE RUILEN
DESKUNDIG ONDERZOEK toegestaan
- - Reparatie-inrichting
Prijs per kwartaal. f
Losse nummers f
Advertentiën v. I6 regels f 1,20
Elke regel meer. f 0,20
Bij contract aanzienlijk korting.
Dienstaanbiedingen en Dienstaanvragen
f per plaatsing; tot een maximum
van 10 regels; elke regel meer 15 cent.
Dit blad verschijnt iederen Woens
dag- en Zaterdagmorgen. Het wordt
uitgegeven deor de
N.V. Uitgeversmaatschappij
„Onze Eilanden", Tel. Int. No. 15
Vecrstraat Middelharnis.
5E JAARGANG. - N°. 59.
LANDBOUWTOESTANDEN.
De prijzen der producten. De
zomertijd. Dejachtschappen. De
les der begrooting. Help u zelf.
Onze maandelijksche vergelijking van de
prijzen aan de Groningsche graanbeurs geeft
deze maal weinig aanleiding tot het maken
van opmerkingen; de aanvoeren zijn gering
en de prijzen zijn vrijwel gel\jk gebleven;
alleen zijn tarwe, rogge en gerst iets hoo-
ger genoteerd, in overeenstemming met de
prijzen op de buitenlandsche markten, doch
de verschillen zijn niet van beteekenis. De
boterprijzen zijn nog iets gedaald en de
vooruitzichten zijn weinig bemoedigendde
buitenlandsche noteeringen geven geen aan
leiding om op een spoedige verbetering der
prijzen te mogen rekenen. Overigens is er
weinig, dat de moeite van het vermelden
waard isalleen schijnt het, dat de prijzen
der paarden beginnen te stijgener gaan
weer zendingen naar het buitenland en hoe
wel de prijzen nog niet hoog zyn te noemen,
worden er hier en daar toch reeds heel wat
jonge werkpaarden opgeruimd. Op de vee
markt waren de koeien iets duurder, de
varkens nogmaals goedbooper, zoodat de ver
houding tusschen de prijzen van de buiten
landsche voedermiddelen en het varkens
vleesch andermaal iets ongunstiger is ge
worden Vooral voor den kleinen zandboer
begint het er steeds slechter uit te zien;
aardappelen, boter en varkensvleesch zijn
zijne hoofdproducten, ja, dikwijls met de
kipeieren zijn eenige producten, en hoewel
de eieren niet in prijs zijn gedaald, wordt
hierdoor toch weinig verbetering in den toe
stand gebracht.
Hoewel de zomer nog steeds op zich laat
wachten, is toch eindelijk de zomertijd in
gevoerd en de stedelingen hebben thans hun
zin. Hoe lang hij zal duren, weten we nog
niet: het wachten is op België, waarnaar
onze Regeering zich wil richten. De strijd
tusschen vóór- en tegenstanders is hiermede
echter geenszins afgeloopenwe zien reeds
tallooze berichten in de bladen, waaruit blijkt,
dat in vele gemeenten men den ouden tqd
zal houden en dat in overeenstemming daar
mede de officieele tijd van de schooluren
een uur zal worden verlaat. Dat hierdoor
een ongewenschte verwarring zal ontstaan,
spreekt van zelf en we gelooven, dat men
zich kan voorbereiden op een nieuwe poging
in het volgende voorjaar, om den zomertijd
te doen verdwijnen. Ook in Frankrijk, waar
de zomertijd onlangs voorgoed is ingevoerd
van den laatsten Zaterdag in Maart tot den
laatsten Zaterdag in October, is de strijd
daartegen met hartstocht gevoerd door de
boeren, die, meer nog dan hier, worden aan
gezien voor menschen, die behooren tot een
stand, die niet tot de eervolste behoort en
in de „Temps" heeft men precies hetzelfde
kunnen lezen als wat hier in sommige groote
bladen werd geschreven: het verzet was
kunstmatig, aan de overgroote meerderheid
der landbouwers yvas de kwestie volkomen
onverschillig, het algemeen belang eischt
den zomertijd; over de belangen van de boe
ren behoeft men zich niet bezorgd te maken
die komen er niet door in het gedrang.
FEUILLETON.
VAN
E. WERNER.
Geautoriseerde uitgave van D. BOLLE).
63)
Mijnheer Pankratius volhardde evenwel in zijn
stilzwijgen; 't scheen, dat hij bang was zijn stem
opnieuw te laten liooren. In plaats daarvan wierp
hij een angstigen blik naar de deur, alsof de ge
dachte aan een vlucht bij hem opkwam. Maar nu
verloor Hagenbach het geduld. ,,Daar steekt wat
achter! Wat bezielt je toch?" riep hij wantrou
wend. „Hebt gij dien neef maar uit je duim ge
zogen Bestaat hij soms niet eens? Spreek op!"
De aldus van twee kanten in het nauw gebrachte
persoon zag blijkbaar geen uitweg meer. Hij hief
de oogen op naar de zoldering met dezelfde zal
vende uitdrukking, die den dokter het eerst tot
nadenken had gebracht, en zuchtte: „O, mijnheer
O dokter, de hemel is mijn getuige
Een luide kreet brak zijn woorden af. Leonie
werd plotseling doodsbleek en klemde beide han
den krampachtig om de leuning van den voor
naar staanden stoel. „Engelbert l Groote God'
f'J 's 't zelf!"
Mijnheer Wilman scheen op dit oogenblik niets
vuriger te wenschen, dan dat de aarde zich opende
i£>ni hem te verzwelgen. Maar wijl zulk een in-
-Mtnenging van den hemel zich vergeefs liet wachten,
leef hij midden in de kamer in den vollen zonne-
iciiijn staan. Dokter Hagenbach viel echter op
Zou men nu inderdaad meenen, dat de
Temps" en andere bladen beter weten dan
de boeren zelf, welke hunne belangen zijn?
Hetzelfde tekort aan eerbiediging van de
belangen en rechten der landbouwers heb
ben we gezien bij de behandeling der Jacht
wet, toen het ging over de invoering der
jachtschappen, waarover men thans weer
belangrijke mededeelingen in dit blad heeft
kunnen lezen. Eerst werd in de Kamer de
meening verkondigd, dat het verkeerd was,
dat de landbouwers zelf gingen jagenhet
nam te veel tijd. Daarom moesten er jacht
schappen worden opgericht, natuurlijk niet
in het belang der stedelingen, die dan deze
jachtschappen zullen pachten, doch in het
belang der boeren, die dan een hoogere op
brengst van den bodem krijgen. Niet de
boeren zelf zullen beoordeelen of er jacht
schappen zullen worden opgericht; die zijn
daarvoor natuurlijk te bekrompen van blik;
dat zullen Gedeputeerde Staten voor hen
doen
Begrijpt men nu niet, dat er landbouwers
zijn, die deze bemoeizucht niet zullen dulden
en die zich zelf beter dan anderen in staat
achten om te beoordeelen of zij jager willen
zijn en of hun jachtrecht zal worden ver
pacht? Naar wij vernemen, heeft de Regee
ring aan verschillende landbouworganisaties
verzocht hierover te willen adviseerende
besturen moesten echter het advies en de
besprekingen geheim houden, zoodat de leden
niet mochten worden gehoord. We betwij
felen of alle besturen aan deze zonderlinge
uitnoodiging zullen voldoen; is het echter
niet een duidelijk bewqs, dat ook de Regee
ring nog weinig begrijpt, dat de boerenstand
zich langzamerhand mondig begint te ge
voelen en gelijkwaardig met de beoefenaren
van andere bedrijven?
Het verslag van het afdeelingsonderzoek
der Jachtwet in de Eerste Kamer is versche
nen; erg gunstig is het niet, doch dit wil
nog volstrekt niet zeggen, dat het ontwerp
zal worden verworpenhet zou trouwens
een zonderlinge vertooning zijn indien een
dergelijk belangrijk ontwerp, dat door de
Tweede Kamer zonder hoofdelijke stemming
werd aangenomen, door de Eerste zou wor
den afgewezen. Wat blijft er dan over van
beginselen en partijverband?
In de Tweede Kamer is Woensdag de be
handeling der begrooting van Landbouw
eindelijk begonnen en verschillende sprekers
hebben bij de algemeene beschouwingen het
woord gevoerd en allerlei wenschen geuit,
zonder dat van een groote lijn in het debat
veel is gebleken. Het antwoord van den
minister was al ongeveer zooals we dat in
de laatste jaren gewoon zijn bij deze begroo
ting: hij zal de zaken, die onder zijn aan
dacht zijn gebracht, nog eens overwegen of
met een zijner ambtgenooten bespreken. Dat
is het verstandigste antwoord, dat een be
windsman z.i. kan geven, het betrokken
Kamerlid laat zich in den regel met dit
kluitje in het riet sturen en de minister is
weer voor een jaar van de kwestie af. Of
echter onze land- en tuinbouw en de alge
meene volkswelvaart met dergelijke ant
woorden erg zijn gediend, valt in hooge mate
te betwijfelen; in elk geval zal men uit deze
eerste redevoering van dezen minister den
indruk hebben moeten krijgen, dat, indien
den naasten stoel neer; hij had sterke zenuwen,
maar deze onthulling was hem toch te machtig.
Ondanks deze voor haar verpletterende ont
dekking had Leonie merkwaardig schielijk hare
zelfbeheersching teruggekregen. Zij viel niet flauw
en kreeg evenmin stuiptrekkingen; ze stond onbe
weeglijk en staarde haar voormaligen verloofde
aan, die geen moeite deed om de zaak te ontkennen.
„Leonie? Zijt gij hier?" stamelde hij, doodelijk
verlegen. „Ik had nooit gedacht ik zal je alles
uitleggen
„Ja, dat zou ik je ook verzoekenriep de dokter
die nu de spraak terugkreeg en verontwaardigd
opsprong. „Hoe? Laat gij je twaalf jaar lang als
verongelukt heidenapostel betreuren en zit ge
onderwijl in levenden lijve als voorspoedig man
en vader van zes kinderen hier in het „Gouden
Lam"? Dat's laag en gemeen!"
„Dokter," viel Leonie hem in de rede, nog van
het hoofd tot de voeten bevend, maar toch vrij
bedaard, „ik heb iets met dien dien mijnheer
te spreken. Laat ons als 't u belieft alleen!"
Hagenbach zag haar min of meer bedenkelijk
aan; hij vertrouwde die bedaardheid niet. Maar
daar hij nochtans begreep, dat de tegenwoordig
heid van een derde bij zulk een opheldering over
bodig was, verliet hij de kamer. Hoe weinig hij
zich anders met luisteren afgaf, bleef hij ditmaal
echter zonder eenige gewetenswroeging dicht bij
de reet van de deur staan. De zaak, die daar binnen
behandeld werd, ging hém toch ook eenigszins
aan.
Wilman scheen zich zeer verlicht te gevoelen,
toen de getuige van dat pijnlijk tooneel was ver
trokken, en hief nu na een korte aarzeling aan:
„Leonie, ik zal je alles vertellen
de crisis nog scherper zich zal doen gevoe
len, men van deze Regeering weinig hulp
en leiding zal hebben te verwachten. Het
antwoord zal dan ook in de toekomst blij
ven: wij moeten bezuinigen en wy zullen
het nog eens overwegen. Voor de zooveelste
maal raden wij daarom den belanghebbenden
aan, hunne eigen, uit het bedrijf voortgeko
men, organisaties te versterken door het
brengen van geldeiyke en persoonlijke offers
en door het geven van steun aan de besturen,
die zich somtijds zoo buitengewoon veel
moeite voor de belangen van de gemeenschap
getroosten.
VOOR DEN TUIN.
Wij ontleenen aan het laatste nummer
van het weekblad „Floralia" (Assen) de
volgende practische wenken voor liefhebbers
van tuinieren
KAMERPLANTEN.
Het is zeer goed om verschillende kamer
planten, als: Clivia, Palmen, Aspidistra,
Araucaria, Ficus, Camellia, e.a. gedurende
de zomermaanden buiten te plaatsen. De
planten worden er sterker door, terwijl de
Clivia's doorgaans ook beter bloeien, 't Spreekt
vanzelf, dat we de planten een beschut plekje
geven en ze niet in de zon zetten.
SPINAZIE.
We willen er even op wijzen, dat detyd
van spinazie zaaien teneinde loopt, 't Kan
nog wel geprobeerd worden met een late
soort en dan ruim zaaien, zoodat elk plantje
op zich zelf komt te staan Wanneer de grond
voldoende vochtig blijft, kan zoo'n laatzaaisel
nog een mooien oogst geven.
UITGEBLOEIDE VASTE PLANTEN.
In deze borders raken sommige vroeg-
bloeiende vaste planten uitgebloeid, bqv.
Donoricum, Lupinen, e.a., waardoor ze een
minder mooi aanzien krijgen. Tusschen deze
planten we eenige eenjarige zaadplanten, die
we daarvoor afzonderlijk gehouden hebben,
zooalsAsters, Afrikaantjes, Zinnia's, Bego
nia's, enz.
TWEEJARIGE PLANTEN.
Verschillende tweejarige planten kunnen
nu gezaaid worden, hetzij op een rabat of
in een houten bak, om uitdrogen te voor
komen wordt geschermd. Gezaaid kunnen
Campanula medium, Judaspenning, Muur
bloemen, Damastbloem,.Duizendschoon e.a.
ROZEN.
Menigmaal ziet men bij stamrozen en ook
bij geoculeerde struikrozen wilde uitspruit
sels. Die wilde loten leven ten koste van
de veredelde roos, het is dus zaak het wilde
lot zoo spoedig mogelyk te verwijderen.
Met een weinig opmerkzaamheid is het wilde
lot gemakkelijk van het andere te onder
scheidt.
JONGE AARDBEIENBEDDEN.
Zwakke aardbeienplanten vormen dikwijls
nog een bloemstengel, al is 't niet veel zaaks
en zoo kunnen de planten, in Maart—April
uitgezet, in bloei staan. Veel komt er in den
regel niet van terecht en daarom is het 't
best dat de bloemstengels er uitgenomen
worden, 't Komt de ontwikkeling van de
planten ten goede.
ORANJEPLANTEN VERKUIPEN.
Indien het noodig is planten te verkuipeD,
Zij stond nog altijd roerloos op dezelfde plaats
en keek hem aan, alsof zij 't niet kon en wilde ge
looven, dat die welgedane, ordinaire man en de
ideale verschijning, die zij in hare jeugd had ge
kend, éen en dezelfde persoon waren.
„Ik heb geen nadere verklaring noodig," zeide
zij met een kalmte, die haarzelve onbegrijpelijk
voorkwam. „Ik verlang alleen, dat gij mij een
paar vragen beantwoordt. Zijt gij wezenlijk de
man van cle vrouw, die ons straks heeft ontvan
gen de vader van de kinderen, die daar in den
tuin spelen?"
„Héél verstandig en praktisch!" mompelde de
dokter goedkeurend buiten de deur. „Geen idee
van flauwvallen! Dat gaat best!"
Lconie's vraag scheen Wilman totaal van zijn
stuk te brengen. „Veroordeel mij niet, Leonie!"
stamelde hij. „De drang der omstandigheden
een ongelukkige samenloop van gebeurtenissen
„Noem mij niet meer bij mijn naam, zooals vroe
ger, mijnheer Wilman," viel Leonie hem in de
rede. „Hoelang zijt gij getrouwd?"
Wilman wachtte met zijn antwoord. Gaarne
had hij den kortst mogelijken duur van zijn echte
lijk geluk opgegeven, maar buiten tierde en kraaide
zijn nakomelingschap, en zijn oudste, een jongen
van tien jaar, was er ook bij. „Elf jaar," zeide hij
eindelijk zacht.
„En voor twaalf jaar hebt gij mij geschreven,
dat gij als zendeling naar de binnenlanden van
Afrika gingt en van dien tijd bleven uwe brie
ven uit. Zijt ge dan terstond daarop naar Duitsch-
land teruggekeerd zonder mij dit te laten weten
„Dat deed ik alleen om uwentwil," verzekerde
Engelbert met een zwakke poging om een teederen
klank aan zijn stem te geven. „Wij waren beiden
omdat de kuip te klein of te slecht is, is het
nu voor de meeste de gewenschte tijd. Neem
de kuip slechts een weinig grooter dan de
oude, draineer de nieuwe ter dege, verwij
der een gedeelte (een handbreedte) van de
laag wortels die zich in vele gevallen aan
den onderkant bevindt, gebruik goede voed
zame aarde. Agapanthus hebben we eens
verkuipt toen de knoppen reeds flink boven
het blad uitkwamen en na de verkuiping
hingen alle knoppen door en bloeiden de
planten later elk met pl.m. 30 bloemsten
gels. Verkuipt men zulke planten vroeger,
dan gaan ze flink groeien, maar vergeten
te bloeien.
LELIES IN POTTEN.
"Wie lelies in potten heeft staan, mag deze,
wanneer ze flink doorgroeien op reeds bloem
knoppen vertoonen, met vloeimest niet ver
geten. Geef den potten nu 'n plaatsje buiten,
waar ze licht en beschut staan Zoo noodig
worden ze aangebonden, maar men zij voor
zichtig met de wortels.
HEESTERS SNOEIEN.
Dat er nog zooiets als een zomersnoei bij
bloemheesters bestaat, wordt helaas door
velen vergeten. Verschillende heesters zijn
nu uitgebloeid, het zijn alle heesters die op
het oude hout bloeien, die dienen gesnoeid
te worden direct na den bloei, 't Snoeien
bepaalt zich voornamelijk tot het verwijde
ren van dood hout, uitgebloeide bloemen en
overtollige takken. Tevens is het gewenscht
door 't verwijderen van oude takken den
jongeren gelegenheid te geven zich te ont
wikkelen, waardoor de heesters verjongd
wordt.
Meestal wordt dit werkje evenwel vergeten,
doordat velen 't dan te druk hebben, ver
schillende werkzaamheden hoopen zich op,
daardoor gebeurt het te laat of in 't geheel
niet.
ROMEINSCHE CAUSERIEËN.
Om een stuivertje.
ROME, 25 Mei. Het is inderdaad niet zoo
eenvoudig, de diepere roerselen van het Ita-
liaansche politieke leven te doorgronden.
Iedere dag plaatst ons voor nieuwe raadselen,
terwijl nog tal van vroegere onopgelost
bleven. Is dit een Italiaansche specialiteit of
leveren ook andere landen kosteloos zoovele
„lastige gevallen"?
Doch wat baat 't te vragen? Nemen wij lie
ver een concreet geval, het geval van het
stuivertje.
De Italiaansche staat laat sedert eenigen
tijd nieuw bronsgeld slaan van de waarde van
vijf en tien centimes. Het zijn handige geld
stukjes die veel kleiner van omvang zijn dan
de vroegere schijven, welke u ook uit Frank
rijk en Engeland bekend zijn en welke een
niet gering gewicht vertegenwoordigen zoodra
zij „in vereeniging" u tot tijdelijk eigenaar
kiezen.
Deze nieuwe geldstukken echter zijn inder
daad keurig afgewerkt, en zij dragen de beel
tenis van den Italiaanschen koning, zooals dat
recht en billijk is.
De bedoeling is langzamerhand al de be
schadigde en gedeukte oude schijven te doen
verdwijnen en te vervangen door de nieuwe
pasmunt.
Tot dusver is alles normaal. Niemand zal
hierin een wereldschokkende en gevaar voor
arm ik had geen vooruitzichten, 't kon jaren duren,
eer ik in staat was je als mijne vrouw te onder
houden. Mocht ik toelaten, dat gij om mijnentwil
je jeugd treurende doorbracht, dat een ander,
misschien gelukkiger lot je zou ontgaan? Dat
nooit! En daar ik je edelmoedige gezindheid kende
en wist dat gij het mij ééns gegeven woord nooit
zoudt willen verbreken, deed ik met bloedend hart
wat ik moest doen gaf ik je de vrijheid terug
door mijn gewaanden dood
„En trouwde zelf gauw met een rijke weduwe!
vulde de dokter buiten de deur den volzin aan.
„Die vent liegt dat hij zwart wordt! De hemel sta
je bij, gij, dierbare Engelbert, als ge mij vroeger
of later in handen valt!"
De dierbare Engelbert scheen intusschen met
zijn opofferende liefde en bloedend hart niet den
minsten indruk op zijn vroegere verloofde te
maken. „Doe maar geen moeite, ik laat mij niet
meer om den tuin leiden," antwoordde zij min
achtend. „De trouwbreuk had ik u vergeven, die
ellendige komedie vergeef ik u niet. Had ik ooit
kunnen denken, dat ik te arm voor u was, dat
onze verloving u drukte, dan zou ik u terstond
den ring hebben teruggestuurd. Een openhartig
woord zou u al dat liegen en huichelen en mij dit
bittere uur bespaard hebben." Nu voor de eerste
maal dreigde hare stem in snikken over te gaan,
maar niet langer dan een oogenblik; zij beheerschte
zich weer en ging met toenemende verontwaardi
ging voort: „En dat ik iemand als u heb liefge
had! Dat ik om uwentwil mijn jeugd verspeeld,
om uwe nagedachtenis te cercn de hand van een
achtenswaardig man afgeslagen heb!"
„Dat ontwikkelt zich uitstekend!" dacht dokter
Hagenbach, steeds achter de deur staande, ter
den staat opleverende gebeurtenis kunnen
zien, zelfs met den besten of kwaadsten wil
niet.
Dat de nieuwe pasmunt de beeltenis van
Vittorio Emanuele III vertoont, is ook al niets
buitengewoons. De oude vertoont evengoed
het portret, zij het dan ook lichtelijk of zeer
gehavend, van den grooten eersten Vittorio
Emanuelle.
Uitgesloten is dus elk vermoeden dat 't stui
vertje zelf de oorzaak zou kunnen zijn van po
litieke rampen. Het is een goed stuivertje, een
nationaal en tevens monarchistisch stuivertje,
en daarmede: basta.
Mag ik thans minzaam verzoeken het stui
vertje even aan zijn lot over te laten met mij
de kronkelpaden van den fascistischen tuin
te betreden?
Het is een schoone tuin, wat jong nog van
aanleg, maar veelbelovend en vol krachtig op
gaand hout.
Voordat deze tuin nu tot openbaar park
werd, kweekte men er de plant die tot de
familie der „republicaceeën" behoort.
Maar toen de tuin tot publiek park werd
verheven, verdween met wortel en tak de ge
noemde plantensoort om plaats te maken voor
de Koningsbloem.
Met andere woorden: het fascisme ver
klaarde, na de verovering van Rome, door en
door koningsgezind te zijn geworden. En in
hoofdzaak is het dat ook.
Ook hier dus niets wereldschokkends. Ieder
een, en dus ook een politieke partij, heeft het
recht een oordeel te hebben over den meest
gewenschten regeeringsvorm, en dat oordeel
eventueel te wijzigen.
Niets zou dus natuurlijker zijn, dan dat
het fascisme, dat nationalistisch is en trouw
heeft gezworen aan de monarchie, met het
nieuwe stuivertje in vrede en eendracht ging
leven.
Edoch, dit is niet het geval. En het merk
waardige is dat noch het stuivertje noch het
facisme daaraan schuld heeft maar wel het
knoopsgat.
Een ongeluk ligt vaak in een klein hoekje.
Welnu dit speciale ongeluk ligt in het knoops
gat. Hetgeen merkwaardig is maar niettemin
onomstootelijk vaststaat.
Om u te verklaren, waarom het knoopsgat
in deze zaak zulk een wonderlijke rol speelt,
dien in vooraf toch nog even op het stuivertje
terug te komen.
De fascistische regeering wenschte de
nieuw aan te munten stuivers te voorzien van
het fascistische embleem, de strijdbijl met den
bundel stokken er omheen, in plaats van de
beeltenis des konings. Maar het schijnt dat de
koning het besluit daartoe niet heeft willen
onderteekenen.
Ziehier dus de schakels van het drama. En
ziehier tevens de verklaring, hoe het stuiver
tje in het knoopsgat kwam. Het werd tot
distinctief voor degenen die wèl koningsge
zind zijn maar niet fascistisch. En het werd
tevens een doorn in het oog der fascisten.
Want, en dat is kenmerkend voor den gees
testoestand van 't Italië van heden, elke han
deling, ook al is deze geenszins in strijd met
een onderdeel der principes van het facsisme
wordt beschouwd als tégen het fascisme ge
richt, enkel en alleen omdat zij niet fascis
tisch is.
De fascisten zijn koningsgezind, de dragers
van het knoopsgat-stuivertje zijn dat ook.
wijl hij zich vergenoegd in de handen wreef. „Nu,
die zaak kan nog wel terechtkomen."
„Leonie, gij breekt mij het hart," verzekerde
Wilman, beide handen op de maagstreek leggende.
„Als ge wist wat ik leed ik heb nooit iemand
anders liefgehad dan u!" Hij wendde een poging
aan om haar te naderen, maar zij week met een
gebaar van afkeer achteruit.
„Als ik u verzoeken mag, mijnheer Wilman
we zijn nu uitgepraat en hebben elkaar niets meer
te zeggen. Ik eisch niets anders van u, dan als het
toeval ons soms nog eens te zamen mocht brengen,
wij elkaar niet kennen en elkaar nooit gekend
hebben."
Engelbert haalde bij dit gezegde heimelijk,
maar verruimd adem; hij had niet gedacht er zoo
gemakkelijk af te komen en maakte zich gereed
zoo schielijk mogelijk, maar toch op waardige
wijs den aftocht te blazen. „Gij veroordeelt mij
ik moet daarin berusten," zeide hij op droef-
geestigen toon. „Vaarwel, Leonie! De schijn is
tegen mij, maar gij zijt toch mijn eerste en eenige
liefde geweest!"
Hij wierp zijn vroegere verloofde nog een wee
moedigen blik toe en maakte zich toen ijlings uit de
voeten. Buiten de deur achterhaalde hem echter
het noodlot in de gestalte van dokter Hagenbach,
die hem zonder omwegen bij den arm greep.
„Nu zullen wij eens een paar woorden met elkaar
wisselen, mijnheer Engelbert Wilman," zeide hij,
j terwijl hij den verschrikten man zonder mede-
doogen naar het andere eind van de gang mede-
i trok, waar zij buiten gehoor waren. „Lang zal ik
mij niet met je inlaten, maar zeggen wil ik je toch,
dat ge een smeerlap zijt!"
j (Wordt Vervolgd)*
