L
itsche
tvereeniging
voonhuis, j
EERSTE BLAD
huis, schuur en erf
abriek, huis en er!
lis en erf en tuin
touwland
I
i
pHT.
pr 1671.
rzittev; Mr. S. BOERS
J. SALOMONSON;
R RENESSE.
11. en F.F. PRAGER.
f 2.500.000.—
f 1.007.200.—
415.265.86
borgstelling, verpanding
id, zonder byberekening
e 1 dag opzegging 2 pCL,
:n volgens overeenkomst.
/0 's jaars.
jaars.
ad- en inbraakvrije kluis.
te Middelharnis,
rnis en Ooltgensplaat.
zegt voor U alles,
le Winter Zonen blfi
in met de hoogste prijzen Ie
i voor alles, wat U wenscht op
en. Overal te ontbieden; grati<
Dit blad verschijnt iederen WOENSDAG- en ZATERDAGMORGEN.
Prijs per kwartaal bij vooruitbetaling. f 0,75
az11
inter Zonen, Oude Tonge, Losse nummersfo,Q7'
Zaterdag 22 NOVEMBER 1919
2E Jaargang. N°. 6
Advertentiën van 1—6 regelsf 0,90
Elke regel meerf 0,15
Bij contract aanzienlijk korting.
Foensdag 12 November 1919.
ds 61/) uur, te Diiksland,
berge van H. van den Doel
en op Woensdag 19 No-
1919, 's avonds 6'/a uur.
slaüd, ten herberge van C
in afslag van een in 1914
bouwd, gerieflijk ingericht
en grond, te Dirkaland, aac
n van den Gelderscben dijk,
ctie B no. 1598 groot 92 cA.
bij B. van Dongen.
Totaris VAN DER SLUIJS.
Uitgegeven onder leiding van J. J. L. VAN ZUYLEN door de N.V. Uitgeversmaatschappij „Onze Eilanden", Voorstraat A 16 Middelharnis. Telef. Interc. No. 20.
Adres voor Redactie en Administratie: Bureau „Onze Eilanden" te Middelharnis.
AGENTEN te: Brielle: Boekhandel L. Kluit. HellevoetsluisBoekhandel G. M. van der Maesen. Ooltgensplaatfa. Breur Zonen. Oude Tonge: H. Simonse. Nieuwe Tonge: W. van de Ree. OuddorpC. de Mooij. Stad
aan 't HaringvlietJ. C. Elvé. Dirksland: fa. Binkhorst Zaaijer. Melissant: H. Tieleman Cz.. Her king en: A. Munters. Den Bommel: J. Woudstra. Oudenhoorn: A. Tuk. Zwarlexoaal: D. Hoftyzer Tzn. Nieuw Helvoet:
J. Nooteboom. Rockanje: PI. Monster. Goedereede: Jac. v. d. Tol. Stellendam: N. J. van Dongen. Eiland Rozenburg: J. v. d. Vliet Cz., ZanddijkD 38. Middelharnis en Sommelsdijk: Bureau „Onze Eilanden".
Zuidland: C. ZevenbergenNz.. SpijkenisseG. E. van Gent. Heenvliet: W. Hoepel Bz. Alle brievengaarders nemen advertentiën en abonnementen op dit blad aan.
Lichamelijke opvoeding.
Reeds vroeger werd in deze omgeving
een opwekkend woord gericht tot lien, die
iets voelden voor de lichamelijke opvoeding.
Daar dit echter beteekende een strijd
staanvan NotarisP.A.VAK I van enkelen tegen nagenoeg liet geheele
N te Middelharnis, ten ver- eiland Goeree en Overflakkce, werd op een
an Mevr. de Wed. Mr. J.dt minimaal succes gerekend,
in Weel. Veiling Woonsdng Allerminst is Tiet echter de bedoeling
Miiber 1919afslag Woeus-1 0m pjj de pakken te blijven zitten, integen-
cemberd.a.v.telkens'snam,. deel: we hebben onze aanvalstroepen ver-
het Hotel „Spee" te Som-i ster^t met een keurleger waarop we steu-
van 8 H.A. S0 A. 60 c.A.. kunnen i
Maat51'2 R°edeSom 8|S Er zijn n.l. plannen in voorbereiding, om
1 aan het geheele eiland te toonen, wat licha-
OUWLAND melijke oefening wil zeggen. Onder aan-
J voering van den voorzitter van den Rotter-
polder Oudeland te Som- damschen Turnkring, waartoe ook onze
J- ft Zuid-Hollandsche eilanden behooren, zal
het nieuwe offensief plaats hebben. Deze
voorzitter, dhr. H. A. Koert, is een alleszins
bekwaam leider, die zijn sporen op het ge
bied van gymnastiek dubbel en dwars
heeft verdiend. Als hij iets doet, wenscht
hij dat goed te doen en daarom heeft hij
dan ook de propaganda op ons eiland groot-
i scheeps aangepakt.
I Een oproep, gericht tot de bij den Rotter-
damschen Turnkring aangesloten vereeni-
gingen, heeft het gewenschte succes gehad:
niet minder dan 500 a 600 turnsters en tur
ners, allen leden van hoofdajdeelingen eener
vereeniging, hebben zich beschikbaar ge
steld voor het mooie doel!
Dit is een spontane uiting van deze
massa dames en heeren, die wel op prijs
I ij mag worden gesteld. Op ons rust de zware
p taak de voorbereidende maatregelen te
treffen, deze gymnasten op waardige wijze
ibare Verkooping
jtaan van NotarisP. A. VAN
te Middelharnis; "VEI
•donderdag 20 Nov. 1919;
Donderdag 27 Nov. 1919:
s 7 uur. in bet Hotel „Spee'
Telsdjjk van
lorstraat, achter uitkomen-
len Oostelijkon Achterweg
telsdijk, kad. Sectie B nos.
1644, groot 2 A. 71 c.A-,
'de aan den Heer J. C. de
dere inlichtingen geeft ge
Notaris.
bare Verkooping
g op Donderdag 20 No vem
en b\j afslag op Donderdag
iberl9l9 telkensdesavonds
bet hotel „SPEE" te Som
ten overstaan van Notaris
N BUUREN te Middelhal-
Dorpsweg te Sommelsdijk
Groentendrogerij, kad
no. 2073, groot 31 A. 80 cA
elsdjjk, kad. Sectie B. no
817, groot 7 A. 10 c.A^
Huis en erf
Weatd'ük te Middelharnis
tie B. no. 443 groot 35 c.A
polder Nieuw-Kraaijer
t, kad. Sectie C. no. 4
<6.70 H.A. (4 Gem. 150
loorende aan den Heer
AST te Sommelsdijk.
ingen te bekomen ten kat
genoemden Notaris.
FEUILLETON.
JOHANNA VAN VRIJENBAN.
I Oorspronkelijke Roman door .JAN VAN GELDER
(Nadruk verboden).
te ontvangen, zoodat niet gezegd kan wor
den, dat de bevolking van ons eiland te
kort schoot in haren plicht als gastvrouw.
Daar is een massa voor noodig en zonder
steun van allen en van de vooraanstaanden
zeker, is niet veel te bereiken!
De demonstratie n.l. zal den vorm heb
ben van een openluchluitvocring. Hieruit
kunt U al dadelijk zien, dat we nog niet
aan den vooravond staan van den grooten
dag! Geen mensch toch zal in dezen tijd
een openluclit-gymnastiekuitvoering wen-
schen. Eerst het voorjaar zal de turnsters
en turners op het groene Flakkeesche veld
zien.
Wil het echter zoo ver komen, dan moet
heel veel gedaan worden en vandaar een
reeds zoo vroeg begin met de werkzaam
heden. We kunnen dan op ons gemak alles
voorbereiden, zoodat we op den grooten
dag voor een afgerond plan staan, dat niet
in duigen kan vallen op het laatste oogen-
blik.
Als ik naga het vele dat verricht moet
worden, hoort daarbij: een goed veld,
weide of dergel., waar we kunnen turnen.
Er moet een gelegenheid zijn, zij het ook
een primitieve, waar de turnsters(-ners)
zich kunnen kleeden en zich verfrisschen.
Voor eetgelegenheid moet gezorgd worden,
enz. Dit alles wanneer ze er zijn. Doch
ook hun komst moet geregeld worden en
zoo mogelijk moeten we een of twee extra
booten uit Rotterdam laten varen. Moet
nog meer opgenoemd worden? Het is
voorloopig genoeg.
Voor dit alles is geld noodig, want geld
is de zenuw van den oorlog, al zal het dan
ook hier een strijd zijn zonder bloedver
gieten, een strijd tegen het vooroordeel van
velen.
We komen echter niet bedelen om een
bijdrage bij U. Wilt U het ons schenken,
het geld n.l., zoo veel te beter natuurlijk,
ui
4-2)
Achter liem passeerde een politieagent, die
hem wantrouwend beschouwde, maar het niet
waagde hem aan te spreken. Van Vloten bemerkte
hem niet en bleef voortdroomen, zonder zich
blijkbaar bewust te zijn, hoe laat het was. In
de verte speelde het carillon van den toren een
klein, melancholiek melodietje- Daarna rolden
drie zware slagen door den nacht, waarvan het
geluid echter eerst na eeoigo minuten tot Van
Vloten doordrong. Plotseling haalde hij zjjn hor
loge voor den dag en zag, dat het al over drieön
was. Dit deed hem besluiten om naar huis te
gaan. De straten lagen doodscb en verlaten en
nu hjj wist, hoe laat het was, begon bjj er op
te letten en versnelde onwillekeurig zijn pas.
Een geluid van menschenstemmen trok zjjn aan
dacht. Uit de Korte Houtstraat naderde een rij
tuig, waarachter een drietal opzichtig gekleede
vrouwen gearmd op een rij liepen te dansen-
Uit het portier hing een man, blootshoofd en in
gala-costuum. De koetsier op den bok zat er
dommelend bjj, in een houding, die duideljjk
verried dat bjj zich van de herrie niets aantrok.
tiet geheel had iets spookachtigs en onwerkelijks,
zooals het daar voorbijtrok. Zij gingen rakelings
langs Van Vloten en deze had gelegenheid het
gezelschap goed op te nemen, deu mageren, suk-
keligeu knol, den slapenden koetsier, de dronken
figuur in het raampje en de zingende meiden
erachter. Zjj riepen hem iets toe dat hij niet
verstond. Schuin voor hem lag de Korte Poten,
die hij insloeg. Terwijl hij zijn weg vervolgde
over de Heerengracht hoorde hij plotseling haasti
ge voetstappen achter zich. lljj wendde zich ou
en blikte in het gelaat van een landlooper. Deze
die brutaal op hem toegeloopen was, toen hij
hem bad zien voorbijgaan uit de portiek waar
hij zijn nachtrust genoot, was er met op voor
bereid geweest zoo'n krachtig gebouwd man voor
zich te zien en deinsde eenige passen achteruit.
„Wat moet je?" vroeg Van Vloten met heldere
stem.
De vagebond kroop nog meer in elkaar bij het
hooren van dit krachtige geluid en op huilenden
toon smeekte hij.
„Een kleinigheid, mijnheer Voor een arm
die geen onderkomen heeft!"
De ander tastte in zijn vestjeszak en gaf hem
een gulden. De bedelaar putte zich uit in dank
betuigingen en maakte zich toen Van Vloten
hem wees op den naderenden politieagent ijlings
uit de voeten. In „Bellevue" aangekomen wekte
de late bezoeker den slapenden concierge en
vroeg naar zjjn kamers die hjj nog niet gezien
had. Eenmaal daar aangekomen, nam de vermoeid
heid spoedig de overhand en na eenige minuten
doch met „geldnoodighebben"wordthoofd-
zakelijk bedoeld het stichten van een ga-
rantiefonds. Een fonds dat we alleen aan
spreken in geval van nood. Onze begrooting
is niet klein, daarom moet het garantiefonds
met vereende krachten er komen.
We willen hierbij opmerken, dat Uw
geld alleen in het ongunstigste geval,
als de kosten niet gedekt kunnen worden
en de begrooting met een tekort sluit, zal
worden aangesproken. Dan zal percents
gewijze over de garantiesom beschikt wor
den, de rest krijgt U terug.
Binnen korten tijd zullen eenige dames
en heeren het geheele eiland bereizen, om
voor het bovenbeschreven fonds een in-
teekenlijst te presenteeren.
Laat hun moeilijke taak niet te moeilijk
zijn, zoodat na alle bezoeken op een gelde
lijk succes kan geboogd worden. Mochten
sommige voortsanders vergeten worden,
onthoudt ons dan niet Uwen steun, doch
zendt bericht aan ondergeteekende, die
gaarne de lijst zal laten aanbieden.
J. VAN TIEL.
Leeraar Gymnastiek R.H.B.S.
Middelharnis.
Vakonderwijs.
(HET PARTICULIER INITIATIEF).
Het is het particulier initiatief geweest dat
het eerst de koe bij de horens heeft gevat om
de in de vakken ontstane achteruitgaang in
bekwaamheid van uitvoering en techniek op
te heffen.
Aan haar komt de onverwelkbaTe eer toe
die daad te hebben verricht op liet moment dat
de nood het hoogst was gestegen.
Het is in de loop der jaren op diverse plaat
sen dat het dat particulier initiatief is geweest
die door het stichten van Ambachtsscholen
het hare heeft bijgedragen om de achterstand
in bekwaamheid, en techniek in diverse cvak-
viel hij in een loodzwaren slaap. Toen bij den
volgenden morgen ontwaakle en men zijn ontbijt
op zijn kamer klaarzette, vertelde de bediende
dat men reeds tweemaal naar hein gevraagd
had en dal beneden iemand op hem wachtte.
Uit de beschrijving, die bjj zich Het geven, ver
moedde hjj dat Tarkof hem weuschle te spreken.
Hij schrikte, want aanstonds stond het gebeurde
op de speelclub hem weer helder voor den geest
en ging hem het duister voorgevoel door de
gedachte van een mogelijk ongeluk. Hij was
echter een man, die zijn nieuwsgierigheid wist
te betengelen en gaf aan den knecht het verzoek
mede of de bezoeker nog een poosje geduld
wilde hebben, aaugezien hij spoedig klaar was.
Hjj liet zich een paar couranten brengen en
trachtte onder het ontbijt te lezen, wat hem
niet lukte. Het interieur van de kamer, waar
hjj zich op dit oogenblik bevond, vormde een
te groot verschil met zijn werkkamer op den
„Dollenkamp", dan dat hij op zijn gemak een
prettig dejeuner zou hebben kunnen gebruiken.
Na een kwartier besloot hjj naar beneden te
gaan en vond inderdaad Tarkof in de leeskamer
zjjn sigaar zitten rooken. Hij stond aanstonds
op, drukte met veel vertoon van hartelijkheid
zijn hand en informeerde naar zijn gezondheid.
.Uitstekend" zei Van Vloten, die brandde van
verlangen om te weten, wat de resident kwam
doen, maar zjjn onrust achter een masker van
hataine onverschilligheid verborg, „ik heb uit
stekend geslapen, werkelijk zeer goed als je nagaat,
dat ik al jaren aan het hotelleven ontwend ben."
ken door goed ambachfsschoolonderwijs op
te beffen. Een taak die met volslagen succes
is bekroond en waarvoor we het nu en in de
toekomst een eeresaluut moeten brengen.
Hoe is het dan toch gekomen dat na een
ruim zestigjarigen arbeid van dat particulier
initiatief het bij besprekingen en behandeling
van de vraag of dat particulier initiatief ge
handhaafd moet blijven of dat het beter was
dat het Rijk deze aanzich trok, het particu
lier initiatief er zoo slecht is afgekomen.
Bij een in ons land over de geheele linie
van het Vakonderwijs ingestelde enquete was
het resultaat
Voorstanders van Rijksexploitatie 56
Gemeenteexpjoitatie 9
Particuliere exploitatie 13
Geen uitgesproken meening 22
100
Voor een dergelijke uitspraak, we moeten
het en we mogen het niet langer ontkennen,
moeten ernstige redenen zijn.
Struisvogelpolitiek zou ook in dit geval
hoogst ernstige gevolgen kunnen hebben en
het is zoowel het belang van de goede zaak,
als de bedoeling om in de toekomst dat par
ticulier initiatief in een nieuw, en door de er
varing geleid beter passend kleed te steken,
dat we ook dit de revue laten passeeren, om
daarmede de belangen van het Ambachts-
onderwijs te dienen.
Er is m.i. met erkenning van het goede ter
cenc en een uitschakeling van het niet-goede
ter andere zijde nog veel te bereiken.
Wat dat niet goede is zal de aandachti
ge lezer, als hij zich op een neutraal stand
punt stelt, vanzelf in de detail-behandeling
van „Het particulier initiatief" kunnen ont
waren. Wanneer daarbij, en als gevolg daar
van zij welke op de een of andere wijze aan
Ambachtsscholen verbonden zijn, gezien de
verkregen uitspraken hun voordeel er mede
doen en waar dit noodig is, flink en degelijk
de oude koers verlaten, zal dit het Ambachts-
onderwijs, zoowel als hen die er aan verbon
den zijn ontegenzeggelijk belangrijke voor
deden bezorgen. Deomstandighedenwaaronder
Ambachtsscholen door particulier initiatief tot
,Dat doet me genoegen... Zeg als je zin hebt,
willen we dan een eindje rondloopen. Ik heb je
een en ander mee te deelen, in verband niet die
geschiedenis van gisteravond, Het gaat hier zoo
slecht, vindl je ook niet?"
Kerel, ik ben pas mijn bed uit, maar als je
er op staal, ben ik graag tot je dienst. Moeien
we al direct op stap?"
„Als je liever hier blijft!"...
„Wel neen, 'l wa9 maar een aardigheid van
me. Zie je me nu voor zoo lomp aan, dat ik,
wetend, dat je expres om mij bierkomt, je on
verrichter zake zou laten weggaan. Kom, ik ga
even mijn jas aanschieten".
Spoedig stonden zij buiten op straat en volgden
den Bezuidenhoutschen weg. Het weer was som
ber, het had 's morgens een paar uur geregend
en de atmosfeer wasmot waterdamp doortrokken.
Links van hen lag het Haagsche Bosch, terwijl
aan de rechterzjj zich eenige huizen verhieven,
die spoedig voor weiland plaatsmaakten. Daar
hadden zij een onbelemmerden blik over het
land tot het oog zich verloor in den onbestero-
den horizon. De hemel vertoonde zich als een
donkergrijs gordijn vol rafels. Van Vloten maakte
de opmerking:
„Als de windt ophoudt, valt de boel naar be
neden".
„Begrijp jij nu, dat liet vanuacht zulk prachtig
weer was".
„Och, begrijpen... Waarom zon ik het niet
begrijpen?"
Tarkof vond, dat zjjn buurman «en vervelende
aanzijn kwamen zijn lang niet overal gelijk
geweest.
Op sommige plaatsen, vooral in de centra's
waar altijd nog voldoende gelegenheid was
blijven bestaan voor de meer bevoorrechte
om een opleiding te krijgen, waren het voor
namelijk de goed onderlegde patroons welke
zich dagelijks, stootende aan de zeer weinige
kennis en onbeholpenheid hunner onderge
schikten, tot de ontdekking kwamen dat het
zoo niet langer kon gaan.
Voorgegaan door mannen van initiatief
staken zij de hoofden bij elkaar en stichten
een „Vereeniging Ambachtsschool" of een
„Vereeniging voor Ambachtssonderwijs" als
anderszins. Men vroeg en kreeg medestanders,
steun en hulp in iedere gevraagde vorm, ont
ving subsidie van Rijk, Provincie en Gemeen
ten, grondvestte een Ambachtsschool waar
van de volleerde jongens weer gaarne bij de
om goed onderlegde werkkrachten vragende
patroon plaatsing konden vinden.
Zoo werd het Ambachtsonderwijs in zoo'n
plaats door gemeenschappelijke samenwer
king en hiervan niet het minst van de zijde
der patroons, opgebouwd tot de grootsche en
bloeiende opzet waarin we het op sommige
plaatsen kennen.
Lijnrecht daartegenover ontstonden op an
dere zeer afgelegen en geïsoleerde plaatsen
Ambachtsscholen .Daar toch waren de pa
troons door algeheele afwezigheid gedurende
reeksen van jaren van eenige gelegenheid tot
opleiding vaak maar zeer matig onderlegd in
de technisch juiste bewerking van het materi
aal, terwijl de theorie en het teekenen nog min
der beteekende. Zij gevoelden niets voor een
Ambachtsschool omdat ze er een gevaar
in zagen voor hun eigen verhouding ten op
zichte hunner ondergeschikten.
Ze gevoelden er niets voor om straks,
jonge menschen in hun werkplaats te krijgen,
ambachtsschooljongens welke vaak behoudens
practische ervaring hunne meerdere zouden
blijken te zijn in zuivere techniek, theorie en
teekenen. Zij zagen in zoo'n Ambachtsschool
en niet teil onrechte een gevaar voor hun eigen
prestige en werkten Item, hetzij in het
openbaar, hetzij in het geheim, op alle moge
bui had. Hij had een brandend nieuwtje op de
toDg en kreeg geen gelegenheid om het geschikt
le lanceeren. Hjj zocht Daar een omweg om de
voor Van Vloltn onaangename gedachte in een
passenden vorm mee te deelen. Hjj begon weer:
„Zeg, hoeveel heb jij gisteravond wel gewon
nen
„Ik weet het niet", was het onverschillige
antwoord.
Tarkof was geen menschenkenner, anders zou
hij al begrepen hebben, dat de ander precies
wist wat hij zocht hem te zeggen en hij vervolgde.
„Was het geen tweehonderdduizend gulden?"
„Dat getal verbeeld ik mij ook le herinneren."
„'t Was een stomme streek van dien Harsten-
hoek. Van morgen kwam men mij verwilligen
dat hij verdwenen is. Hij is tegen een uur of
vier in een rijtuig gezet, dat hem thuis zou
brengen. Maar een paar vrienden, die hem van
morgen gingen bezoeken, om hem met raad
bjj te staan vernamen van zijn vrouw, dat hij
niet thnis is gekomen. Zij zijn toen aanstonds
naar uijj toegekomen om jóuw adres, in de
hoop dat hij bij jou zou zitten, maar ik heb
het niet gezegd, want bet scheen mij onmogelijk
toe, dat iemand buiten mij jouw adres zou kennen
en dus sprak het vanzelf, dat Harstenhoek
niet bij jou kon zjjn. Stel je voor dat jjj van
morgen visite zou hebben gekregen!"
„Die heb ik nu toch al!"
„Hoe zoo?"
„Wel, jij bent toch gekomen".
Wordt vervolgd
